MYO-ÖS 2010- Ulusal Meslek Yüksekokulları Öğrenci Sempozyumu 21-22 EKĐM 2010-DÜZCE GAZĐ OSMANPAŞA ÜNĐVERSĐTESĐ ERBAA MESLEK YÜKSEKOKULU ÖĞRENCĐLERĐNĐN KREDĐ KARTI TERCĐHLERĐNĐN ARAŞTIRILMASI Öğr. Gör. Tülay ÇELĐK 1 Okt. Zeynep KAZANCI 2 tulaycelik@gop.edu.tr zeynep.kazanci@gmail.com Öğrenci Öznur AYDOĞDU 1 Öğrenci Ö.Gökhan KELEŞ 1 aydogdu60@gmail.com omergokhankeles@mynet.com 1 Gazi Osmanpaşa Üniversitesi, Erbaa Meslek Yüksekokulu, Tokat, Türkiye 2 Rize Üniversitesi, Fındıklı Meslek Yüksekokulu, Rize, Türkiye ÖZET Bireylerin gün geçtikçe çeşitlenerek artan ihtiyaçları ve istekleri ile gelişen ekonomik faktörler kredi kartı kuruluşlarının hizmetlerini sürekli olarak yenileyerek geliştirmelerini ve değiştirmelerini gerekli kılmaktadır. Artan tüketici ihtiyaçlarını karşılamak amacı ile kartlı ödeme sistemine ihtiyaç duyulması kredi kartına olan talebi gün geçtikçe artırmıştır. Kredi kartı sektöründeki gelişmeler sonucunda artan rekabet nedeniyle yapılan pazarlama faaliyetlerinin kredi kartının kullanımını yaygınlaştırdığı bilinmektedir. Bu çalışmanın amacı Gazi Osmanpaşa Üniversitesi Erbaa Meslek Yüksekokulunda okuyan öğrencilerin kredi kartı tercihlerinin araştırılmasıdır. Araştırma evreni yüksekokula kayıtlı 813 öğrencidir. Ancak zamanlama ve maliyet sınırlılıklarından ötürü evren içerisinden basit tesadüfî örnekleme ile seçilen 239 gönüllü öğrenciye 27 sorudan oluşan bir anket uygulanmıştır. Çalışmada Spss16 paket programı kullanılmıştır. Araştırmada frekanslar, betimleyici istatistikler ve Ki Kare testinden yararlanılmıştır.çalışma öğrencilerin cinsiyetleri,gelir düzeyleri, gibi etkenlerin kredi kartı tercihlerinde ne denli etkili olduğunun araştırılması için hazırlanmıştır. Anahtar kelimeler: Kredi Kartı, Tercih, Meslek Yüksekokulu 1.GĐRĐŞ Bankalar, karlarını artırmak için müşteri sayılarını yükseltmek zorundadırlar. Bunun içinde ürün çeşitliliğini artırmalı ve yeni ürünleri bireylere sunmalıdırlar. Artan rekabet ortamında müşteri çekebilmek için ürünün özelliklerinin de sürekli olarak kendini yenilemesi kaçınılmaz olmuştur. Bu anlamda bireylerin taleplerini karşılayabilmek için bankacılık hizmetleri artırılmıştır. Kredi kartı çıkaran kurum bir banka ya da finans kurumu olabileceği gibi sistemi organize etmek amacıyla kurulmuş bir kredi kartı şirketi de olabilir. Bireylerin gün geçtikçe değişerek artan ihtiyaçlarını karşılama çabaları kredi kartı konusunda kart çıkaran bu 1
kuruluşları harekete geçirmiştir. Bankaların bireylerin ihtiyaçlarını gidermesi için oluşturduğu kredi kartı pazarı bunu doğrulamaktadır. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte genişleyen ürün yelpazesi tüketicilerin taleplerinin artmasını sağlamıştır. Bireyler en fazla faydayı sağlayan ürünü tercih etmektedirler. Bu durum bankaları ürün özelliklerini artırmaları konusunda çalışmaya zorlamıştır. Tüketicilerin nakit ödeme yapmaksızın alışveriş yapmalarını sağlayan kredi kartları bankaların vazgeçilmez ürünleri arasına girmeyi başarmıştır. Tüketiciler nakit taşımadaki sıkıntıdan kurtulmuş, taksitli ödeme ve taksit erteleme kolaylığına kavuşmuş, kampanya ve promosyonlardan faydalanmaya başlamıştır. Böylece kredi kartı müşteriler için kısa vadede kredi imkânı sağlayan bir ürün olarak pazardaki yerini almıştır. Kredi kartı kavramının nasıl meydana geldiğini, kredi kartı pazarının nasıl oluştuğunu ve tüketiciler için vazgeçilmez bir ödeme aracı olmasının altında yatan nedenlerin neler olduğuna dikkat çekmemiz gerekir. 2. LĐTERATÜR TARAMASI 2.1.Kredi Kartı Kavramı Tüketiciler ve üreticiler arasındaki alışveriş döngüsü takas sistemiyle doğmuş, paranın icadı ile hız kazanmış ve para yerine geçen değerlerle de günümüze kadar gelmiştir. Para yerine geçen değerlerden olan kredi kartları bu çemberin en önemli parçasını oluşturmuştur. Kredi kartının çeşitli tanımları yapılmaktadır. Kredinin Latince karşılığı credere kelimesi, bir kimseye emniyet ve itimat etmek anlamına geldiği, kredi kartı çıkaran kuruluş da hamile, kartı ancak gerekli incelemeleri yapıp, onun ödemelerini zamanında yerine getireceğine kanaat getirdikten sonra verdiği için emniyet kartı ya da güven kartı terimlerinin yerine kredi kartı terimi ile ifade edilmektedir. [1] Kredi kartı; kart çıkaran kuruluşların belirli bir limit dâhilinde tüketicilere alışveriş yapma ve nakit kredi kullanabilme olanağı sağlayan ve yapılan harcamanın ileriki bir tarihte ödenmesine imkân tanıyan kısa vadeli kredidir. Kredi kartı; mülkiyeti bir banka ya da finansal bir kuruma ait olmak üzere bankanın müşterilerine belirli bir kredi limiti dâhilinde yurtiçi ve yurtdışı üye işyerlerinden mal ve hizmet satın alma ile nakit ödeme birimleri veya otomatik para ödeme makinelerinden nakit çekimlerde kullanılması için verilen kart olarak tanımlanmaktadır.[2] 2.2.Kredi Kartının Dünyadaki Gelişimi Kartlı ödeme fikri ilk kez 1887 yılında Edward Bellamy ın Looking Backward Or Life In The Year 2000 isimli bilim kurgu romanında ortaya atılmıştır. Romanda, 2000 li yıllarda yapılacak alışverişlerin ödemelerinin karttan koparılan parçalar aracılığı ile yapılabileceği ve bu ödemelerin kart bitene kadar sürebileceği fikri ortaya atılmıştır.[1] Dünyada nakit ödeme yapmadan hizmet satın almaya imkân sağlayan ilk uygulama 18.yüzyıl sonlarında Amerika Birleşik Devletlerinde başlamıştır. Turizm amaçlı ilk kredi kartını 1894 yılında Hotel Credit Letter Company adlı kuruluş çıkartmıştır.1914 yılında şimdi al, sonra öde sloganı ile Western Union Bank kredi kullandırma işlevine de sahip 2
olan kredi kartı düzenlenmiştir.1924 yılında General Petrolleum Company, ilk petrol kredi kartını çıkarmıştır. Belirli bir bölge ile sınırlı olmayan ve çeşitli sektörlerde nakit para yerine ödeme aracı olarak kabul edilen ilk kredi kartı 1950 yılında merkezi New York ta olan Dinner Club tarafından çıkartılmıştır.[1] 1958 yılında Bank Of America Bank Amercard ı,american Exspress Company adlı şirket ise American Exspress adı altında yeni kartları piyasaya sürmüşlerdir.bugün Visa olarak bildiğimiz kart şirketi ise Amercard 1977 sonraki ismidir.[3] ABD de 1967 yılında diğer kart çıkaran kurumlar bir araya gelerek Master Charge adı altında ortak bir kart çıkarmışlardır. ABD merkezli olarak tüm dünyaca bilinen belli baslı kredi kartı ihraç eden firmalar Diners Club, American Exspress, Bank-Amercard ve Mastercard dır. Diğer ülkelere baktığımız zaman, Almanya kredi kartı sistemiyle geç tanışmıştır. Buna neden garantili çek ödeme sistemini yaygın olarak kullanmasıdır. Đsviçre ise 1967 de ilk kez kredi kartı ile tanışmıştır. Fransa 1960 lı yılların sonlarına doğru kredi kartıyla tanışmıştır. Güneydoğu Asya ülkelerinde mesela Japonya 1961 de JCB (Japan Credit Bureau) kartlarıyla pazara girmiştir.[1] 2.3.Kredi Kartının Türkiye deki Gelişimi Türkiye deki bankalar dünyada geçerliliği olan ve lisansı başka ülkelerdeki kuruluşlara ait sistemleri kullanan kredi kartlarını piyasaya sunmaktadırlar. Türkiye de ilk kredi kartı 1968 yılında Koç grubuna bağlı Setur A.Ş. tarafından Diners Club tan kart çıkarma yetkisi alarak kredi kartı ihracına başlaması ile gündeme gelmiştir. Daha sonra 1975 yılına kadar Türk Ekspres Havacılık ve Turizm Limited Şirketi Amerikan Express kartlarıyla piyasada rakipsiz olarak faaliyetini sürdürmüştür.1975 yılından sonra Interbank grubuna bağlı Eurocard, Mastercard ve Access kredi kartları piyasaya girmiştir.1980 yılından itibaren kredi kartlarının görmüş olduğu ilgi ve sağladığı döviz girdisi nedeniyle diğer bankalarda kredi kartı uygulamasına geçmişlerdir.1981 yılında Anadolu Bankası A.Ş. ile ABC Turizm, Visa nın Türkiye temsilcisi olmuşlardır. Amerikan Express kartını 1984 yılında Koç-Amerikan Bankası,1985 yılında Akbank,1986 yılında Egebank ve T.Đş Bankası müşterilerine sunmaya başlamışlardır. Đmar Bankası ve Đktisat Bankası da kredi kartı hizmeti sunmaya başlamıştır.[1] 1987 yılında ilk ATM hizmete girmiştir. Pamukbank prestij card adını verdiği kartları piyasaya sürmüştür. Bu dönemde mağazalar müşterilerine ikili sistem olarak işleyen kartları vermişlerdir.(beymen, Atalar vb.)1989 yılında Türkiye de ilk petrol kartı olan shell card piyasaya sunulmuştur. 1990 yılında 13 özel ve kamu bankası ortaklığı ile switch hizmeti vermek amacı ile Bankalararası Kart Merkezi kurulmuştur.1990 lı yıllarda yapılan harcamalar ile puan kazanımı ve bu puanlar ile kataloglardan ürün seçimi şeklinde puanların kullanımı gündeme gelmiştir. Türkiye de ilk elektronik POS terminali 1991 yılında kullanıma girmiştir.1992 yılında dünyada ilk kez fotoğraflı kredi kartı Türkiye de Pamukbank tarafından kullanıma sunulmuştur.1994 yılında Türkiye de ilk chipli kart uygulaması başlatılmıştır. Yine dünyada 3
ilk kez çok ortaklı kart uygulaması Türkiye de başlatılmıştır.1997 de ilk ortaklı kredi kartı piyasaya çıkmıştır.1998 de kredi kartı sahipleri mil, nakit puan toplama ve taksitli ödeme uygulamaları ile tanışmışlardır. 1999 yılında Bankalararası Kart Merkezi(BKM) switch sisteminin yeni teknoloji ürününün ikinci aşaması devreye girmiş ve kredi kartı alanında yeni gelişmeler görülmüştür. Bu değişiklikler; 1999 yılında ilk çok ortaklı kartlar hayatımıza girmiştir.2000 yılında BKM ve üye kuruluşları chip&pin uygulamasına geçiş kararı almışlardır.2006 yılında Avrupa nın ilk kez temassız kredi kartı kullanımı Türkiye de kullanıma başlanmıştır.2008 yılında mobil imzanın bankacılık işlemlerinden sonra dünyada ilk kez kredi kartı ile yapılacak alışverişlerde kullanılmaya başlanması dikkat çekicidir. [1] Türkiye deki kredi kartı gelişiminde kullanım alanı her geçen yıl artmaktadır. Bankalararası Kart Merkezinin yıllık raporuna göre, 2008 yılı Aralık ayı sonu itibariyle kredi kartı sayısı 43.394.025, 2009 yılı Aralık ayı sonu itibarı ile kredi kartı sayısı 44 milyon 392 bin 614 tür. Buna göre %2 lik bir artış dikkat çekicidir.[4] 2.4.Kredi Kartı Tercih Nedeni Kredi kartı tüketici işlemlerinde yaygın bir kullanım alanına sahip olması nedeniyle değişen dünya ekonomisinde sürekli kendini yenileyerek tercih nedeni olmaya devam etmektedir. Kredi kartları son 10 yılda, tüketicilerin bir numaralı finansal aracı haline gelmiştir. Kartlı alışverişte sunulan sınırsız imkân ve kolaylıklar, sürekli yenilenen ürün ve hizmetlerle kredi kartları adeta vazgeçilmez olmuştur. Bu süreçte bankalar arasındaki rekabet de kızışmıştır.[5] 2.4.1.Banknot Taşıma Riskini Ortadan Kaldırması Kredi kartları, kart hamillerine, haftanın 7 gününde 24 saat araklıksız olmak üzere nakit kullanım gerekmeksizin, üyelik sözleşmesi imzalayan tüm işyerlerinden alışveriş yapabilme imkânı sunar. Kredi kartı, nakit para ve çeke göre alternatif, taşıması son derece kolay ve güvenli bir ödeme aracıdır. Kredi kartı, hamilini para taşıma zorunluluğundan ve bu zorunluluğun açabileceği muhtemel etkilerden kurtarmaktadır. Kart hamili bu sayede yanında para bulundurmanın risklerinden kurtularak güvenli bir şekilde alışveriş yapabilme imkânına kavuşur.[1] 2.4.2.Nakit Çekebilme Đmkânı Bankaların mesai saatleri dışında bireyin nakde ihtiyacı olursa bunu en iyi karşılayacak ürün kredi kartıdır. Eğer bireyin kredi kartı varsa nakit ihtiyacını yurt içinde yetkili şube veya şanj büroları ile bankanın ve bankanın işbirliği içinde olduğu ATM lerinden, yurt dışında ise karta lisans veren kuruluşun(visa,mastercard) ambleminin bulunduğu ATM lerden limiti dahilinde ihtiyaç duyduğu herhangi bir zamanda nakit para çekebilir. 4
2.4.3.Taksitle Alışveriş Yapabilme Đmkânı Bireylerin kredi kartı tercihlerinin en önemli sebeplerinden biride taksit imkânının olmasıdır. Bankaların üye işyerleri ile yaptıkları anlaşmalar çerçevesinde kart sahiplerinin yapmış oldukları alışverişler faiz karşılığı ya da faizsiz olarak taksitlendirilmektedir. Kart sahipleri ürünün fiyatını nakit olarak ödeyemeyebilir en kolay yol olarak kredi kartına taksit seçeneğinden faydalanarak ürünü alması daha cazip gelmektedir. 2.4.4.Kredilendirme Đmkânı Bankalar kart hamillerine göndermiş oldukları hesap bildirim cetvelinde belirtilen ödenmesi gereken asgari tutarı ödemeleri koşulu ile kalan borçlarını aylık taksitler halinde ödeyebilmesi nedeniyle kredilendirme fırsatından yararlanabilme hakkı sunmaktadır.[1] 2.4.5.Kampanya ve Promosyonlardan Yararlanma Đmkânı Kart çıkaran kuruluşlar kredi kartı pazarında yaşanan hızlı rekabette tutunabilmek için yenilik arayışı içindedirler. Bunun içinde üye işyerleri ile ortak kampanyalar düzenleyerek kredi kartını daha cazip hale getirmişlerdir. Kart hamillerine yapmış oldukları alışverişler çerçevesinde; çekilişlere katılma, kredi kartlarına puan verilmesi, alışveriş bakiyesini daha uzun vadeye yayarak ödemelerini sağlama imkânları tanınmıştır. 2.4.6.Saygınlık Kazandırması Kredi kartı bulunan kişi kendisine güvenilen, kredi değerliliğine sahip saygın kimse olarak değerlendirilmektedir. Bu durumda kişinin yanında nakit parası olmasa dahi kredi kartı limiti dâhilinde ihtiyaçlarını karşılayabilme duygusu ile güvenini artıracaktır. 2.4.7.Borç Ödemeye Đmkân Tanıması Kredi kartı sahipleri elektrik, su, telefon, doğalgaz gibi faturalarını kredi kartından ödeyerek zamandan da tasarruf etmiş olurlar. Kredi katından değil de normal veznelerden ödeyecek olurlarsa sıra bekleyerek vakit kaybetmiş olacaklardır. Fatura tutarları kart sahibinin hesap dönemi sonunda bir seferde veya kredilendirilerek taksitler halinde de ödemesine imkan tanımaktadır. 2.4.8. E-Ticaret yapmaya Đmkân Sağlaması Kart sahipleri uzaktan erişim araçları sayesinde sanal ortamda alışveriş yapabilmektedirler. Kredi kartının üzerinde yer alan kredi kartı numarasını kullanarak internet aracılığı ile bireyin bulunduğu her yerden alışveriş yapabilmesine olanak tanınmıştır. 2.4.9.Yurt Dışında Kullanmaya Đmkân Tanıması Bankalar, müşterilerinin talebi ve potansiyeline göre hem yurt içinde hem de yurt dışında kullanılabilen kartlar çıkartmışlardır. Uluslararası geçerliliğe sahip kartlar sayesinde yerli ve yabancı turistler döviz taşıma, döviz bozdurma gibi risklerden kurtulmuş olurlar. 5
Özellikle seyahat süresinin uzaması halinde para ihtiyacına karşı esneklik sağlanabilmektedir. Bu durumda turizm gelirlerini artırmaya yardımcı olmaktadır.[1] 3.UYGULAMA 3.1. Araştırmanın Amacı Bu araştırma Tokat ili Gaziosmanpaşa Üniversitesi Erbaa Meslek Yüksek Okulu Đktisadi ve Đdari bölümler ve Teknik Bölümlerde öğrenim gören 813 öğrenciden gönüllü 239 öğrenciye uygulanmıştır.öğrencilerin kredi kartı tercih nedenlerini,kullanım şekillerini tespit etmek amacıyla 5 demografik soru ve konuyla ilgili 22 soru olmak üzere toplamda 27 sorudan oluşan Vedia Gökçe Sinangil tarafından T.C.Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Đşletme Anabilim dalı Üretim Yönetim ve Pazarlama Bilim Dalı, Tüketici Davranışlarının Önemi ve Konya Đlinde Üniversite Öğrencilerinin Kredi Kartı Tercihlerinin Araştırılması, Yüksek Lisans Tezi 2005 deki anket çalışması uygulanmıştır. Araştırmanın öncellikli amacı, bankacılık sektörünün önemli bir parçası olan kredi kartlarının tercih nedenlerinin belirlenmesidir. Bu amaca bağlı olarak alt amaçları şu şekilde belirlemek mümkündür. 1. Kredi kartı kullanıcılarının gelirlerinin kredi kullanım oranına etkisini belirlemek 2. Kredi kartı kullanıcılarının kredi kartı tercih ederken nelere dikkat ettiklerini belirlemek 3. Kredi kartı kullanan bay ve bayanların görüşlerini belirlemek 4. Kredi kartı kullanıcılarının hangi bankaları tercih ettiklerini belirlemek 5. Kredi kartı kullanıcılarının borçlarını ödeme şekillerini tespit etmek 3.2.Araştırmanın Yöntemi Anket çalışması soruların öğrencilere dağıtılması yöntemiyle uygulanmıştır. Soruların çoğunluğu ankete cevap verenlerin soruyu cevaplandırmak için uygun şıkkı işaretlemelerini gerektiren işaretlemeli sorulardan oluşmaktadır. 239 öğrenciye uygulanan anket çalışmasındaki cevaplar SPSSWindows16 sürümü ile analiz edilmiştir. 6
4.BULGULAR Tablo 1. Öğrencilerin kredi kartı kullanım adetlerinin cinsiyet faktörüne göre gösterilmesi Kaç tane kredi kartı kullanıyorsunuz? Bir tane Đki tane Üç tane Dört tane Beş tane Toplam Cinsiyetiniz Bayan 102 15 4 0 1 122 Bay 77 26 7 4 3 117 Toplam 179 41 11 4 4 239 Ki-kare ve p değeri = 2 χ 12,162 P =0,016 P<0,05 olduğu için öğrencilerin cinsiyetleri ile kredi kartı kullanım adetleri arasında anlamlı bir ilişki olduğunu söyleyebiliriz. Bayanların %83 ü bir tane kredi kartı kullanmayı tercih ederken erkeklerin %22 si iki tane kredi kartı kullanmaktadır. Tablo 2.Cinsiyet faktörü ile öğrencilerin aylık giderlerinin ne kadarının kredi kartı kullanarak gerçekleştirilmesinin gösterimi Aylık giderinizin ne kadarını kredi kartınız ile gerçekleştiriyorsunuz? Tamamını Bir kısmını Toplam Cinsiyetiniz Bayan 18 104 122 Bay 14 103 117 Toplam 32 207 239 Ki-kare ve p değeri = 2 χ 0,400 P =0,572 P>0,05 olduğu için aylık harcama giderlerinin kredi kartı ile gerçekleştirilmesinin cinsiyet faktörü ile ilişkili olmadığı yani cinsiyete bağlı olmadığı görülmektedir. Tablo 3. Taksitlendirmede kredi kartı kullanım şeklinin öncelik sırasına göre sıralanması ile cinsiyet faktörünün gösterimi Taksitlendirmede kredi kartı kullanım şeklinizi öncelik sırasına göre sıralayınız? 1 2 3 Toplam Ki-kare ve p değeri Cinsiyetiniz Bayan 53 37 32 122 2 χ = 0,480 Bay 50 32 35 117 P =0,787 Toplam 103 69 67 239 7
Öğrencilerin kredi kartını kullanırken taksitlendirme yapmaları ile cinsiyet faktörü arasında bir ilişki olmadığı görülmektedir. Taksitlendirmeyi hem erkek öğrenciler hem de bayan öğrenciler kullanmaktadırlar. Tablo 4.Kredi kartı borcu ödeme şekli ile cinsiyet faktörünün gösterimi Kredi kartı borcunuzu ödeme şekliniz nedir? Şubeden ATM den Postaneden Internet Bankacılığı ile Cinsiyetiniz Bayan 47 63 5 7 122 Bay 40 57 9 11 117 Toplam 87 120 14 18 239 Toplam Ki-kare ve p değeri = 2 χ 2,792 P =0,425 P<0,05 olduğu için kredi kartı ödeme şekli cinsiyete göre faklılık göstermektedir. Buna göre bayan öğrencilerin yaklaşık %52si Atm den ödeme şeklini tercih ederken, bayların %9u Internet bankacılığını tercih etmektedirler. Tablo 5. Aylık giderlerinin kredi kartı ile gerçekleştirilmesinin eğitim gördükleri bölüm faktörü ile gösterilmesi Aylık giderinizin ne kadarını kredi kartınız ile gerçekleştiriyorsunuz? Tamamını Bir kısmını Toplam Hangi bölümde eğitiminize devam Teknik Bölümler Đktisadi ve 14 18 40 167 54 185 etmektesiniz? Đdari Bölümler Toplam 32 207 239 Ki-kare ve p değeri = 2 χ 9,455 P =0,002 P<0.05 olduğu için,öğrencilerin aylık giderlerini kredi kartı ile gerçekleştirilmeleri ile öğrenim gördükleri bölümler arasında anlamlı bir ilişki olduğu söylenebilir. 5.SONUÇ Araştırmaya teknik bölümlerden 54(yaklaşık %23), iktisadi ve idari bölümlerden 185 ( %77) kişi toplam da 239 öğrenci katılmıştır Araştırmaya katılan öğrencilerin (%72) 172si 18-22 yaş grubuna dahil iken (%19,7) 47 kişi 23-25, kalan (%8,4) 20 kişi de 26 ve üstü yaş grubuna dahildir. 8
Araştırma 122(%51) bayan ve 117(%49) bay öğrenciden oluşmaktadır. Aylık harcama tutarı 200-300 TL aralığında olan öğrenciler %35,6 lık dilime sahip iken, %27,2 ile 301-400 TL harcamaya sahiptir. Çalışmamıza katılan öğrenciler aylık giderlerinin %86,6 ile bir kısmını kredi kartı ile yapıyor iken, %13,4 lük dilim tamamını kredi kartı ile gerçekleştirmektedir. Araştırmaya katılan öğrencilerin yaklaşık %75 lik dilimi bir kredi kartı kullanmayı tercih etmektedirler. Çalışmaya katılan öğrencilerin yaklaşık %51 i Đş bankasına ait kredi kartını kullanıyor iken bunu %20,1 oran ile Akbank a ait kredi kartını tercih etmektedirler.kalan kısım diğer bankalara ait kredi kartlarını kullanmaktadırlar. Öğrencilerin %63,2 si bankaya başvurup kendileri kredi kartı talebinde bulunmuşlar,%13,8 i bankadan istemeden kredi kartı gönderildiğini belirtmiş, %12,6 sı banka dışında bir mekanda(sokak, mağaza vb.) form doldurarak kredi kartına sahip olmuştur. Cinsiyet faktörü ile kredi kartı kullanımını etkileyen faktörler(nakit para taşımamak için) arasında ilişki olmadığı görülüyor(p=0,665). Cinsiyet faktörü ile kredi kartı kullanımını etkileyen faktörler(harcamalarımı taksitlendirmek için) arasında ilişki olmadığı görülüyor(p=0,140) Cinsiyet faktörü ile kredi kartı kullanımını etkileyen faktörler(yapılan harcamalara karşılık bankanın vermiş olduğu puanlardan faydalanmak için)arasında ilişki olmadığı görülüyor(p=0,470). Cinsiyet faktörü ile kredi kartı kullanımını etkileyen faktörler(alışveriş sırasında yanımda yeterli miktarda nakit para bulunmadığı için) arasında ilişki olmadığı görülüyor(p=0,978). Cinsiyet faktörü ile kredi kartı kullanımını etkileyen faktörler(harcamalarımı bir ay ertelemek için) arasında ilişki olmadığı yani cinsiyete göre değişmediği görülüyor(p=0,306). Cinsiyet faktörü ile kredi kartı kullanımının gereksiz ya da fazla harcama yapılmasına bağlı olmadığı görülüyor(p=0,140). Öğrenim görülen bölüm ile kredi kartı hesap bildirim cetvelinin zamanında öğrencilerin eline ulaşmamasının kredi kartı kullanımını etkilemediği görülüyor(p=0,971). 9
%50,2 ile öğrenciler en çok bankanın göndermiş olduğu hesap bildirim cetveliyle hesap özetine sahip olmaktadırlar. Diğer öğrencilerin %31,4 ile bunu internet aracılığı ile hesap özetlerine sahip olmaktadırlar. Çalışmaya katılan öğrenciler kredi kartları konusunda (kredi kuruluşları yasa tasarısı) getirilmesi düşünülen düzenlemeler sizce yeterli mi? Sorusuna %59 oranla bir ölçüde yeterli cevabını verirken %31,4lük oran kesinlikle yetersiz cevabını vermişlerdir. Öğrencilere kefilsiz kart verilmesi %73,2 ile öğrencilerin kredi kartı seçimini etkileyen faktörler arasında ilk sıradadır. Çalışmamıza katılan öğrencilerin %61,5 i giyim eşyası harcamalarına taksitlendirme yaparken, %16,3 ü diğer mal ve hizmetlerde taksitlendirme yapmak için kredi kartı kullanmaktadırlar. 5.KAYNAKLAR 1] KAYA F.,Kredi Kartları, Đstanbul Beta Yayıncılık,2009. 2] www.ekodialog.com/kredi-karti-piyasası/kredi-karti-çeşitleri.html, Erişim Tarihi: Temmuz, 2010. 3] SĐNANGĐL V.G., Tüketici Davranışlarının Önemi ve Konya Đlinde Üniversite Öğrencilerinin Kredi Kartı Tercihlerinin Araştırılması, T.C.Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Đşletme Anabilim dalı Üretim Yönetim ve Pazarlama Bilim Dalı, Konya,2005. 4] http://www.bkm.com.tr/basin/bultenler/2009_yilsonu_verileri.pdf Erişim Tarihi: Temmuz, 2010. 5] SÜZER,H.D.,Büyük Yarışta Yeni Normal, Capital Aylık Đş ve Ekonomi Dergisi, Sayı:6, Haziran 2010 10