Doç. Dr. A.Ü. DTCF BİLGİ VE BELGE YÖNETİMİ BÖLÜMÜ
Bilgi merkezlerinin amacına, kullanıcıların istek ve gereksinimlerine uygun olarak dermede yer alan, basılı ve elektronik ortamda hazırlanmış kitap, süreli yayın, görsel ve işitsel gereçler, harita, patent, standart, para, pul, küre, nota gibi kaynakların tümü. BBY419 Kitapdışı Materyaller 2
BİLGİ KAYNAKLARI BASILI KAYNAKLAR (Geleneksel) Kaynaklar Yazının icadından günümüze kadar olan dönemi kapsar ELEKTRONİK KAYNAKLAR 1970 lerden günümüze kadar olan dönemi kapsar Kitap, dergi, para, pul, senet, afiş, broşür, görsel-işitsel, 3 boyutlu cisimler, küreler, figürler, belgeler, kartografik mat., fotoğraf vb. E-kitap, E-dergi, CD, DVD vb. BBY419 Kitapdışı Materyaller 3
Basılı Kaynaklar: Baskı yolu ile çoğaltılmış bilgi kaynaklarını ifade eder. 2 temel gruba ayrılır: Kitap formatında (Books) Kitapdışı Materyal (Non-book Material) BBY419 Kitapdışı Materyaller 4
Kitap: Yazılmış ya da basılmış yaprakların bir araya getirilmesinden oluşan, 49 sayfadan az olmayan ve bir konuyu belirli bir düzen içinde sunan yapıt. Kitapdışı materyal: Kitap formatında ve ciltli olmayan bilgi kaynaklarıdır. BBY419 Kitapdışı Materyaller 5
Haritalar (atlas hariç), Resimler (tablo, çizim vb.), Fotoğraflar, Film ruloları, şeritleri; Ses ve görüntü kayıtları, Maket ve modeller, Slaytlar, Değerli kağıtlar (para, pul, bono, senet vb.), 3 boyutlu cisimler. BBY419 Kitapdışı Materyaller 6
Kitapdışı materyal; 1. Kartografik materyal, 2. Görsel-işitsel materyal, 3. Filatelik materyal, 4. Nümizmatik materyal, 5. Fotografik materyal, 6. Filmografik materyal den meydana gelir. BBY419 Kitapdışı Materyaller 7
Kartografik materyal: Harita ve küre. Grafik materyal: sanat eserleri, tablolar, film şeritler, resimler, slaytlar, teknik çizimler, aydıngerler. Objeler: Dioramalar (kum sandığı çalışması), oyunlar, modeller, maketler, düzenekler (deneyler ile ilgili). BBY419 Kitapdışı Materyaller 8
Kitapdışı materyaller içerdikleri bilgi türü açısından farklılıklar göstermektedir. Bu farklılıklar bilginin kayıt edildiği ortamda da karşımıza çıkmaktadır. Bilginin kayıt edilme tekniği ve kayıtlı bilginin kullanılmasındaki araçlar da kitapdışı materyali geleneksel kaynaklardan ayırmaktadır. BBY419 Kitapdışı Materyaller 9
Bu farklılık, kitapdışı materyallerin organize edilmesi, saklanması ve hizmete sunulmasında da bazı özel tekniklerin kullanılmasını gerektirmektedir. KDM kataloglanması 3. düzey kataloglamadır. BBY419 Kitapdışı Materyaller 10
Uluslararası Standart Kaynakçasal Tanımlama (İng. international standart bibliographic description, ISBD (G)): Kataloglamada noktalama ve giriş öğelerinin düzenini içeren, bilgi merkezlerindeki kaynakların her yönden tanımlanması için genel bir çerçeve belirleyerek, bilgi merkezlerindeki eski tek yazı yapıtlar (ISBD (A)), güncel tek yazı yapıtlar (ISBD (M)), kartografik eserler (ISBD (CM)), bilgisayar dosyaları (ISBD (CF)), süreli yayınlar (ISBD (CP)), dergiler (ISBD (S)), elektronik kaynaklar (ISBD (ER)), kitap dışı belgeler (ISBD (NBM)) ve basılı müzik yapıtları (ISBD (PM)) için oluşturulmuş standart tanımlama. BBY419 Kitapdışı Materyaller 11
Hava fotoğrafları (Aerial photograph) Öz eser adı Yayın yılı Genel materyal belirteci Fiziksel niteleme Yayın yeri BBY419 Kitapdışı Materyaller 12
Harita Fiziksel niteleme Temel giriş Notlar Eser adı Alt eser adı Basım yılı Yayıncı, basımı yapan Edisyon Basım yeri BBY419 Kitapdışı Materyaller 13
Harita BBY419 Kitapdışı Materyaller 14
Şehir haritası Materyal türü Eser adı Fiziksel niteleme Yayın Basım tarihi Yazar (temel giriş) Yayın Basım yeri Yayınlayan Notlar BBY419 Kitapdışı Materyaller 15
BBY419 Kitapdışı Materyaller 16
Ses kaydı (plak, kaset, cd vb. için) Fiziksel niteleme Öz eser adı Başlık Yayınlayan Basım yeri Basım yılı Notlar BBY419 Kitapdışı Materyaller 17
BBY419 Kitapdışı Materyaller 18
Kitapçıklı kaset Materyal türü Fiziksel niteleme Eser adı Yazar (temel giriş) Notlar BBY419 Kitapdışı Materyaller 19
BBY419 Kitapdışı Materyaller 20
Film Fiziksel nit. Dizi Eser adı Yayın tarihi Yayıncı Basım yeri Notlar BBY419 Kitapdışı Materyaller 21
Film BBY419 Kitapdışı Materyaller 22
Video kaset Fiziksel nit. Yayın yeri Yazar Yayın yılı Notlar Eser adı Materyal türü Yayınlayan BBY419 Kitapdışı Materyaller 23
Video kaset BBY419 Kitapdışı Materyaller 24
Slayt BBY419 Kitapdışı Materyaller 25
Plak reprodüksiyon BBY419 Kitapdışı Materyaller 26
Teknik çizim Materyal türü Yayın Basım Yılı Yazar adı / başlık Eser adları Yayınlayan - Basan Sorumluluk bildirimi Notlar Fiziksel niteleme BBY419 Kitapdışı Materyaller 27
Teknik çizim BBY419 Kitapdışı Materyaller 28
Model BBY419 Kitapdışı Materyaller 29
BBY419 Kitapdışı Materyaller 30
BBY419 Kitapdışı Materyaller 31
BBY419 Kitapdışı Materyaller 32
BBY419 Kitapdışı Materyaller 33
BBY419 Kitapdışı Materyaller 34
BBY419 Kitapdışı Materyaller 35