2009-10 Dövize Endeksli Kredilerde KKDF Ýstanbul, 12 Mart 2009 Sirküler Sirküler Numarasý : Elit - 2009/10 Dövize Endeksli Kredilerde KKDF 1. Genel Açýklamalar: 88/12944 sayýlý Kararnameye iliþkin olarak yayýmlanmýþ olan 6 Sýra Numaralý Teblið uyarýnca, dövize endeksli ve diðer endek kredilerde kaynak kullanýmý destekleme fonu (KKDF) kesintisi, borç bakiyesine iliþkin kur farký veya endeks farký ile dönem faizinin cari kurdan Türk Lirasý karþýlýðý veya fark, faizin (spread) toplam tutarý üzerinden hesaplanmaktaydý. 30 Aralýk 2008 ta Resmi Gazete'de yayýmlanan 2008/14420 sayýlý Bakanlar Kurulu Kararý ile bu uygulamada deðiþiklik yapýlmýþtýr. Yapýlan deðiþiklik uyarýnca, dövize endeksli ve diðer endeksli kredilerde KKDF kesintilerinin, taksit tutarý içindeki anaparanýn ku farký veya endeks farký ile dönem faizinin cari kurdan Yeni Türk Lirasý karþýlýðý veya fark faizin (spread) toplam tutarý üzerinde hesaplanmasý gerekmektedir. Karar uyarýnca dövize endeksli taksitli kredilerde taksit tutarý içindeki anapara kur farkýnýn hesaplanmasýnda ise taksit ödeme tarihindeki cari kur ile kredinin kullandýrýldýðý tarihteki kur arasýndaki farký dikkate alýnacaktýr Bakanlar Kurulu Kararý ile daha önce dövize endeksli ya da diðer endeksli kredilerde borç bakiyelerinin tamamý üzerinden hesaplanan fon kesintisi uygulamasýnda kredi kullananlar lehine önemli bir deðiþiklik yapýlmýþtýr.
Hesaplama sisteminde yapýlan bu deðiþiklik ile döviz kurlarýnda artýþ olan tarihlerde kredi taksit ödemesi yapmak zorunda olan kiþilerin toplam borç bakiyeleri üzerinden fon ödemesi yapmasýna gerek kalmayacaktýr. Böylece kredi taksit dönemlerinde borç bakiyesinin tamamý üzerinden ilgili gün kuru dikkate alýnarak ödenen ancak kredinin kala vadesi boyunca döviz kurunun düþük kalmasý durumunda bile iadesi mümkün olmayan fon hesaplama sistemi deðiþtirilmiþtir. Karar, Resmi Gazete'de yayýmlandýðý 30 Aralýk 2008 tarihi itibariyle yürürlüðe girmiþtir. Söz konusu Karar'ýn uygulanacaðý kredilere iliþkin özel bir belirleme yapýlmamýþ olduðundan, yeni hesaplama sisteminin 30 Ar 2008 tarihi itibariyle verilecek kredilerin yaný sýra, daha önceki tarihlerde verilmiþ olmakla beraber vadesi bu tarih ve sonrasýnda olan dövize endeksli ve diðer endeksli krediler için de uygulanabileceði görüþündeyiz. Kararda 30 Aralýk 2008 tarihi öncesinde kullandýrýlan dövize endeksli taksitli kredilere iliþkin özel bir belirleme yapýlmamýþ olma nedeniyle, bu kredilere iliþkin taksit tutarý içindeki anapara kur farkýnýn hesaplanmasýnda da taksit ödeme tarihindeki cari kur ile kredinin kullandýrýldýðý tarihteki kur arasýndaki farkýn esas alýnmasý gerektiði iddia edilebilir. Ancak anapara kur farký hesaplama sisteminde yapýlan deðiþikliðin amacý dikkate alýndýðýnda, 30 Aralýk 2008 tarihi öncesinde kullandýrýlan dövize endeksli kredilerde, kredinin kullandýrýldýðý tarihteki kur yerine, söz konusu taksit ödemesindeki anapara tu için daha önceki dönemlerde fon matrahýnýn hesabýnda dikkate alýnan en yüksek kurun esas alýnmasý gerektiði görüþündeyiz. 2004/7735 sayýlý Bakanlar Kurulu Kararý ile bankalar ve finansman þirketlerince kullandýrýlan tüketici kredilerinde (gerçek kiþile ticari amaçla kullanýlmamak kaydýyla kullandýrýlan krediler) kaynak kullanýmýný destekleme fonu kesintisi oraný %15 olarak tes edilmiþtir. Maliye Bakanlýðý tarafýndan yayýnlanan, 3 numaralý Kaynak Kullanýmýný Destekleme Fonu Kesintisi Sirküleri'nde ise dövize endeksli kredilerde kaynak kullanýmýný destekleme fonu (KKDF) kesintilerinin nasýl hesaplanacaðýna iliþkin örnekli açýklamalar yer verilmiþtir. 1. Dövize Endeksli Taksitli Tüketici Kredilerinde Vade Tarihinde Ödeme Yapýlmasý Durumunda Fon Kesintisi: a. Taksit Tutarý Ýçindeki Anaparanýn Esas Alýnmasý 2008/14420 sayýlý Bakanlar Kurulu Kararý'nýn 1. maddesinin ilk fýkrasýnda ''Kaynak Kullanýmýný Destekleme Fonu
uygulamasýnda, dövize endeksli ve diðer endeksli kredilerde fon kesintileri, taksit tutarý içindeki anaparanýn kur farký veya endeks farký ile dönem faizinin cari kurdan Yeni Türk Lirasý karþýlýðý veya fark faizin (spread) toplam tutarý üzerinden hesaplan hükmüne yer verilmiþtir. Bu hüküm uyarýnca, dövize endeksli kredilerde kur farký üzerinden fon kesintisi hesaplamasýnda, taksit tutarý içindeki anaparanýn esas alýnmasý gerekmektedir. b. Taksit Ödeme Tarihindeki Cari Kur Ýle Kredinin Kullandýrýldýðý Tarihteki Kur Arasýndaki Farkýn Esas Alýnmasý 2008/14420 sayýlý Bakanlar Kurulu Kararýnýn 1. maddesinin ikinci fýkrasý gereðince, dövize endeksli taksitli kredilerde taksit tut içindeki anapara kur farkýnýn hesaplanmasýnda, taksit ödeme tarihindeki cari kur ile kredinin kullandýrýldýðý tarihteki kur arasýn farkýn esas alýnmasý gerekmektedir. Bu fýkrada sözü edilen taksit ödeme tarihi ilgili taksitin kredi kullanýcýsý olan tüketici tarafý ödenmesi gereken tarihi (vade tarihini) ifade etmektedir. Öte yandan, olumlu bir kur farkýnýn oluþmamasý halinde, taksit tutarý içindeki anaparaya iliþkin fon yükümlülüðü doðmayacak ve kesintisi sadece faiz tutarý üzerinden hesaplanacaktýr. Örneðin, kredinin kullanýldýðý tarihteki kurun 1,60 TL, ilk taksit ödeme tarihindeki kurun 1,50 TL olmasý halinde, taksit bedeli içindeki anapara üzerinden fon hesaplanacak bir kur farký tutarý oluþmayacak ve bu taksit döneminde sadece dönem faizinin cari kurdan Türk Lirasý (TL) karþýlýðý üzerinden fon kesintisi hesaplanacaktýr. Bir sonraki taksit döneminde kurun 1,70 TL olmasý halinde, hem taksit bedeli içindeki anaparaya iliþkin kur farký üzerinden, hem de dönem faizinin cari kurdan TL karþýlýðý üzerinden fon kesintisi hesaplanmasý gerekecektir. Buna göre, anapara ve faiz ödemelerinin, kredi sözleþmesine uygun þekilde taksit ödeme tarihlerinde(vade tarihlerinde) yapýlma durumunda; taksit tutarý içindeki anaparanýn kur farký ile dönem faizinin cari kurdan TL karþýlýðýnýn toplam tutarý üzerinden, ta ödeme tarihleri itibariyle fon kesintisi hesaplanacaktýr. Örnek: Bir banka tarafýndan müþterisine 50.000 ABD Dolarý karþýlýðý dövize endeksli taksitli tüketici kredisi kullandýrýldýðýný v tutarýnýn 1.000 ABD Dolarý karþýlýðý TL olduðunu kabul edelim. Her bir taksit tutarýnýn içinde 100 ABD Dolarý faiz, 5 ABD Dolarý BSMV ve dönem faizi üzerinden 15 ABD Dolarý KKDF'nin yer aldýðýný varsaydýðýmýzda, aþaðýda verilen döviz kurlarý da dikkate alýnarak ilk üç taksit için 2008/14420 sayýlý Bakanlar Kuru yapýlan düzenleme gereðince kur farký üzerinden fon kesintisinin aþaðýdaki þekilde hesaplanmasý gerekmektedir. (KKDF oraný olarak dikkate alýnmýþtýr.) Kredi kullandýrým tarihindeki kur= 1,40 TL Birinci taksit ödeme tarihindeki kur= 1,47 TL Ýkinci taksit ödeme tarihindeki kur= 1,42 TL
Üçüncü taksit ödeme tarihindeki kur= 1,55 TL Birinci taksit ödemesi için kur farký üzerinden KKDF kesintisinin hesaplanmasý: Taksit içindeki anapara tutarý [(1.000-(100+15+5)]= 880 Dolar Kur farký (1,47-1,40)= 0,07 TL KKDF'ye tabi tutar (880 x 0,07)= 61,60 TL KKDF kesintisi (61,60 x % 15)= 9,24 TL Ýkinci taksit ödemesi için kur farký üzerinden KKDF kesintisinin hesaplanmasý: Taksit içindeki anapara tutarý= 880 Dolar Kur farký (1,42-1,40)= 0,02 TL KKDF'ye tabi tutar (880 x 0,02)= 17,60 TL KKDF kesintisi (17,60 x % 15)= 2,64 TL Üçüncü taksit ödemesi için kur farký üzerinden KKDF kesintisinin hesaplanmasý: Taksit içindeki anapara tutarý= 880 Dolar
Kur farký (1,55-1,40)= 0,15 TL KKDF'ye tabi tutar (880 x 0,15)=132,00 TL KKDF kesintisi (132,00 x % 15)= 19,80 TL 3 taksitte ödenecek toplam KKDF kesintisinin hesaplanmasý: Anapara kur farklarý üzerinden hesaplanacak KKDF toplamý (9,24 + 2,64 + 19,80) 31,68 TL Faiz üzerinden hesaplanan KKDF toplamý [(15 x 1,47) + (15 x 1,42) + (15 x 1,55)] 66,60 TL 3 taksitte ödenecek toplam KKDF kesintisi (31,68 + 66,60)
98,28 TL 2. Dövize Endeksli Taksitli Kredilerde Vade Tarihinden Önce Veya Sonra Ödeme Yapýlmasý Durumunda Fon Kesintisin Hesaplanmasý 4077 sayýlý Tüketicinin Korunmasý Hakkýnda Kanun'un 10. maddesinin ikinci fýkrasýnýn (d) alt bendinde, tüketici kredilerinde, ödeme tarihlerinin ödeme planýnda ayrý ayrý belirtileceði ve bunlarýn kredi sözleþmesinde yer alacaðý hükmüne yer verilmiþtir. A maddenin dördüncü fýkrasýna göre, tüketici, kredi verene borçlandýðý toplam miktarý önceden ödeyebileceði gibi ayný zamanda gelmemiþ bir ya da birden çok taksit ödemesinde de bulunabilmektedir. Bu nedenle, taksit ödeme tarihinde (vade tarihinde) yahut daha sonraki bir tarihte ödeme yapýlmasý söz konusu olabildiði gibi; vadesi gelmemiþ bir ya da birden çok taksitin veya toplam borç miktarýnýn önceden ödenmesi de mümkündür. a. Vade Tarihinden Önce Ödeme Yapýlmasý Vadesi gelmemiþ bir ya da birden çok taksitin veya toplam borcun taksit ödeme tarihlerinden önce ödenmesi durumunda; ödeme tutarý içindeki anaparaya iliþkin olarak kredi kullandýrým tarihi ve ödeme yapýlan tarih arasýnda oluþan kur farký ile ödeme tutarý içindeki kredi faizine iliþkin kýsmýn cari kurdan TL karþýlýðý üzerinden, ödeme tarihi itibariyle fon kesintisi hesaplanacaktýr. b. Vade Tarihinden Sonra Ödeme Yapýlmasý Taksit ödeme tarihinde ödeme yapýlmayýp temerrüde düþülmesi durumunda, faiz ve taksit tutarý içindeki anaparaya iliþkin olara vade tarihi ile fiili ödeme tarihinde aþaðýda açýklanan þekilde iþlem yapýlmasý gerekmektedir. c. Faize Ýliþkin Olarak Vade Ve Fiili Ödeme Tarihinde Yapýlacak Hesaplamalar Ödenmesi gereken dönem faizinin vade tarihindeki cari kurdan TL karþýlýðý üzerinden, ilgili taksit için ödeme yapýlmasý beklenm vade tarihi itibariyle fon kesintisi hesaplanacaktýr. Vade tarihinde, ödenmesi gereken dönem faizi üzerinden bu kesintinin yapýlmasý, vade tarihindeki cari kurun kredi kullandýrým tarihindeki kurdan büyük olmasý þartýna baðlý deðildir. Saygýlarýmýzla,
Elit Yeminli Mali Müþavirlik Anonim Þirketi B.Nahit Kitiþ Zafer Arýhan