Ahmet KARA 1 ÖĞRETMEN ADAYLARINDA ÖZSAYGI İLE BEDEN İMAJI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ 2

Benzer belgeler
FEN VE TEKNOLOJİ ÖĞRETMENLERİNİN KİŞİLERARASI ÖZYETERLİK İNANÇLARININ BAZI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Uzman Psikolojik Danışman Ahmet ALTINOK Anadolu Üniversitesi, Psikolojik Danışma ve Rehberlik Merkezi, Yunus Emre Kampüsü, Eskişehir/Türkiye

KAMU PERSONELÝ SEÇME SINAVI PUANLARI ÝLE LÝSANS DÝPLOMA NOTU ARASINDAKÝ ÝLÝÞKÝLERÝN ÇEÞÝTLÝ DEÐÝÞKENLERE GÖRE ÝNCELENMESÝ *

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

Doç.Dr. YALÇIN ÖZDEMİR

SAKARYA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ DÖRDÜNCÜ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE KARŞI TUTUMLARI

International Journal of Progressive Education, 6(2),

ÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ

İngilizce Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları 1. İngilizce Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları

daha çok göz önünde bulundurulabilir. Öğrencilerin dile karşı daha olumlu bir tutum geliştirmeleri ve daha homojen gruplar ile dersler yürütülebilir.

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

Öğretmen Adaylarının Eğitim Teknolojisi Standartları Açısından Öz-Yeterlik Durumlarının Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi

Yrd.Doç.Dr. YAŞAR KUZUCU

Sosyal Görünüş Kaygısı ile Utangaçlık Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi

The Study of Relationship Between the Variables Influencing The Success of the Students of Music Educational Department

Derece Alan Üniversite Yıl. BA Psychology Hacettepe 1999

ÖĞRETMEN ADAYLARINDA UMUTSUZLUK VE ALGILANAN SOSYAL DESTEK

ÖZGEÇMİŞ. Eğitim. Akademik Ünvanlar HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ EDEBİYAT FAKÜLTESİ PSİKOLOJİ BÖLÜMÜ SEVGİNAR VATAN.

N.E.Ü. A.K.E.F. MÜZİK EĞİTİMİ ANABİLİM DALI ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE İLİŞKİN TUTUMLARI

MATEMATİK ÖĞRETMENLERİNİN BİLGİSAYAR DESTEKLİ EĞİTİME İLİŞKİN ÖZ-YETERLİK ALGILARININ İNCELENMESİ

ÖZGEÇMİŞ. E-Posta: Telefon: +90 (312) Derece Alan Kurum Doktora Gelişim Psikolojisi Hacettepe Üniversitesi

BEDEN EĞİTİMİ ve SPOR ÖĞRETMENLİĞİ BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİNİN ALGILANAN SOSYAL DESTEK DÜZEYLERİNİN BAZI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

ÖZGEÇMİŞ. Telefon: Mezuniyet Tarihi Derece Alan Kurum 2017 Doktora Gelişim Psikolojisi Hacettepe Üniversitesi

FARKLI BRANŞTAKİ ÖĞRETMENLERİN PSİKOLOJİK DAYANIKLILIK DÜZEYLERİNİN BAZI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ. Abdulkadir EKİN, Yunus Emre YARAYAN

Available online at

Beden eğitimi öğretmen adaylarının okul deneyimi dersine yönelik tutumlarının incelenmesi

A RESEARCH ON THE RELATIONSHIP BETWEEN THE STRESSFULL PERSONALITY AND WORK ACCIDENTS

Derece Bölüm Üniversite Yıl Nisan. Bölümü. Değerlendirme Yüksek Lisans Ölçme ve Ankara Değerlendirme Üniversitesi Lisans Sınıf Öğretmenliği Ankara

İŞSİZ BİREYLERİN KREDİ KARTLARINA İLİŞKİN TUTUM VE DAVRANIŞLARININ YAPISAL EŞİTLİK MODELİYLE İNCELENMESİ: ESKİŞEHİR ÖRNEĞİ

Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD) Eurasian Journal of Researches in Social and Economics (EJRSE) ISSN:

Ortaokul Öğrencilerinin Sanal Zorbalık Farkındalıkları ile Sanal Zorbalık Yapma ve Mağdur Olma Durumlarının İncelenmesi

Fizik Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumlarının Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi 1

ULUSLARARASI 9. BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÖĞRETMENLİĞİ KONGRESİ

T.C. İSTANBUL AYDIN ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ BİREYSEL DEĞERLER İLE GİRİŞİMCİLİK EĞİLİMİ İLİŞKİSİ: İSTANBUL İLİNDE BİR ARAŞTIRMA

TÜRKiYE'DEKi ÖZEL SAGLIK VE SPOR MERKEZLERiNDE ÇALIŞAN PERSONELiN

YRD. DOÇ. DR. MÜGE AKBAĞ

Derece Alan Üniversite Yıl. Lisans Psikoloji Hacettepe 1999

Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Özel Yetenek Sınavına Katılan Adayların Stresle Başa Çıkma Stillerinin İncelenmesi *

Siirt Üniversitesi Eğitim Fakültesi. Halil Coşkun ÇELİK

"SPARDA GÜDÜLENME ÖLÇEGI -SGÖ-"NIN TÜRK SPORCULARı IÇiN GÜVENiRLIK VE GEÇERLIK ÇALIŞMASI

Ergenin Psikososyal Uyumu, Arkadaşlıklarının Niteliği İle Annenin Arkadaşlıklarla İlgili İnançları ve Akran Yönetimi Davranışları Arasındaki İlişkiler

Öğretmen Adaylarının Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme Dersine Yönelik Tutumlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi 1

ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÖĞRETMENLİK MESLEK BİLGİSİ DERSLERİNE YÖNELİK TUTUMLARININ İNCELENMESİ (BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ)

MESLEĞE VE ÖRGÜTE BAĞLILIĞIN ÇOK YÖNLÜ İNCELENMESİNDE MEYER-ALLEN MODELİ

SANAYİ İŞÇİLERİNİN DİNİ YÖNELİMLERİ VE ÇALIŞMA TUTUMLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ - ÇORUM ÖRNEĞİ

DSM-5 Düzey 2 Somatik Belirtiler Ölçeği Türkçe Formunun güvenilirliği ve geçerliliği (11-17 yaş çocuk ve 6-17 yaş anne-baba formları)

İLKÖĞRETİM OKULU 6, 7. VE 8. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN OKUL YAŞAMININ NİTELİĞİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ *

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuçlar: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT Rational Drug Usage Behavior of University Students Objective: Method: Results:

SINIF ÖĞRETMENLİĞİ ALAN SINAVI ÖLÇEĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ : GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

ÖZGEÇMİŞ. Görev Kurum Yıl Dekan Yardımcısı Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi Bölüm Başkanı

FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÖĞRENME STİLLERİ, CİNSİYET ÖĞRENME STİLİ İLİŞKİSİ VE ÖĞRENME STİLİNE GÖRE AKADEMİK BAŞARI 1

Buse Erturan Gökhan Doğruyürür Ömer Faruk Gök Pınar Akyol Doç. Dr. Altan Doğan

Kişisel Bilgiler. Akademik Ünvan : Dr.(PHD) Doğum Yeri : İSTANBUL Doğum Tarihi : 1972 Ana Dil(ler) : TÜRKÇE

: Marmara Eğitim Köyü Maltepe/İSTANBUL. :

Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi Journal of Research in Education and Teaching Ağustos 2018 Cilt: 7 Sayı: 3 ISSN:

FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ FEN BRANŞLARINA KARŞI TUTUMLARININ İNCELENMESİ

ÖZGEÇMİŞ. Yardımcı Doçentlik Tarihi: 1999 Doçentlik Tarihi: 2012

H.Ü. Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü BBY 208 Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri II (Bahar 2012) SPSS Ders Notları II (19 Nisan 2012)

Akademik ve Mesleki Özgeçmiş

Derece Alan Üniversite Yıl. Lisans Psikoloji Hacettepe 1999

ANALYSIS OF THE RELATIONSHIP BETWEEN LIFE SATISFACTION AND VALUE PREFERENCES OF THE INSTRUCTORS

Ali ERYILMAZ 1, Kübra ASKEROĞLU 2 KARİYER UYUMLULUĞUNUN, GELECEĞE YÖNELİK TUTUMLAR İLE YAŞAM DOYUMU AÇISINDAN İNCELENMESİ

Derece Alan Üniversite Yıl. Lisans Psikoloji Hacettepe 1999

ÇALIŞMAYAN KADINLARIN SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ DAVRANIŞLARI, SOSYAL GÖRÜNÜŞ KAYGISI VE FİZİKSEL AKTİVİTEYE KATILIMLARINI ENGELLEYEN FAKTÖRLER Zekai

ÖĞRETMENLER, ÖĞRETMEN ADAYLARI VE ÖĞRETMEN YETERLĠKLERĠ

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Üniversite Yıl

Beliren Yetişkinlerin Gözünden Olumlu Beden İmajı Oluşturmanın Öğeleri

ÖZGEÇMİŞ. Telefon : +90 (312) FOTOĞRAF : Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Psikoloji Bölümü 06800, Beytepe Ankara

Turaşlı K. N.. (2012), Intercultural Approach in Early Childhood Education, Journal Of Education And Future,, ıssue:1 p , ISSN

EPİSTEMOLOJİK İNANÇLAR ÜZERİNE BİR DERLEME

Üniversite Öğrencilerinde Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Belirtileri

BĠYOLOJĠ EĞĠTĠMĠ LĠSANSÜSTÜ ÖĞRENCĠLERĠNĠN LĠSANSÜSTÜ YETERLĠKLERĠNE ĠLĠġKĠN GÖRÜġLERĠ

ATABEY MESLEK YÜKSEKOKULU BİLGİSAYAR TEKNOLOJİLERİ İLE ORMANCILIK BÖLMÜNDEKİ ÖĞRENCİLERİN BENLİK SAYGILARI DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ (ISPARTA ÖRNEĞİ)

Özgeçmiş Doktora Tezi Başlığı: Ortaokul Öğrencilerinin Mağduriyetinde Etkili Olan Öğrenci ve okul Düzeyi Faktörleri: Ekolojik Bir Bakış Açısı

EĞİTİM FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEK BİLGİSİ DERSLERİNE YÖNELİK TUTUMLARI Filiz ÇETİN 1

Üniversite Hastanesi mi; Bölge Ruh Sağlığı Hastanesi mi? Ayaktan Başvuran Psikiyatri Hastalarını Hangisi Daha Fazla Memnun Ediyor?

2009 Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi Sayı:25, s.1-7

SINIF ÖĞRETMENLİĞİ BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİNİN MATEMATİĞE YÖNELİK TUTUMLARININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ

BÖLÜM-1.BİLİM NEDİR? Tanımı...1 Bilimselliğin Ölçütleri...2 Bilimin İşlevleri...3

ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuç: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT The Evaluation of Mental Workload in Nurses Objective: Method: Findings: Conclusion:

ÖZEL GEREKSİNİMLİ OLAN VE OLMAYAN ÇOCUKLARIN EBEVEYNLERİ İLE OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLERİN İLİŞKİLERİ

SELÇUK ÜNĠVERSĠTESĠ TEKNĠK EĞĠTĠM FAKÜLTESĠ ÖĞRENCĠLERĠNĠN BENLĠK VE MESLEKĠ BENLĠK SAYGILARININ ĠNCELENMESĠ

SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ HAYAT BİLGİSİ ÖĞRETİMİNE YÖNELİK ÖZ YETERLİK ALGILARI İLE BİLİŞÖTESİ FARKINDALIKLARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Okula ve Sınıfa Uyum Açısından Türkiye de Öğrenim Gören Mülteci Çocuklar ile İlköğretimdeki Öğrenciler Arasındaki Farklar

Siirt Üniversitesi Eğitim Fakültesi. Yrd. Doç. Dr. H. Coşkun ÇELİK Arş. Gör. Barış MERCİMEK

DANIŞMAN ÖĞRETMEN MENTORLUK FONKSİYONLARI İLE ADAY ÖĞRETMENLERİN ÖZNEL MUTLULUK DÜZEYİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Derece Program Üniversite Yıl. Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Selçuk Üniversitesi ---

THE IMPACT OF AUTONOMOUS LEARNING ON GRADUATE STUDENTS PROFICIENCY LEVEL IN FOREIGN LANGUAGE LEARNING ABSTRACT

1. Sosyal Kaygıya İlişkin Kendini Sunma Modeli (Yayınlanmamış Doktora Tezi)

BİR İSTATİSTİK TUTUM ÖLÇEĞİNİN GÜVENİRLİK VE GEÇERLİĞİ


ELETRONİK SOSYAL BİLİMLER DERGİSİ Electronic Journal of Social Sciences

Ulusal Müzik Eğitimi Sempozyumu Bildirisi, Nisan 2006, Pamukkale Ünv. Eğt. Fak. Denizli

Derece Alan Üniversite Yıl

Üniversite Öğrencilerinin Akademik Başarılarını Etkileyen Faktörler Bahman Alp RENÇBER 1

ULUSLAR ARASI 9. BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÖĞRETMENLİĞİ KONGRESİ

ÖZGEÇMİŞ. Derece Alan Okul Yıl. Erzi, S. (2012). Kız Üniversite Öğrencilerinin Yeme Tutumları, Yetişkin Bağlanma Stilleri ve

Hasan GÜRBÜZ * Mustafa KIŞOĞLU **

İsmail KARAKUŞ Beylerbeyi Ortaokulu, Eğitim Bilimleri,

Transkript:

Ahmet KARA 1 ÖĞRETMEN ADAYLARINDA ÖZSAYGI İLE BEDEN İMAJI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ 2 Öz Bu çalışmanın amacı, öğretmen adaylarında özsaygı ile beden imajı arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Bu çalışma, korelasyonel araştırma modelinde gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın, bağımsız değişkeni özsaygı iken, bağımlı değişken beden imajıdır. Çalışma grubu Eskişehir de bir kamu üniversitesinde öğrenim gören Eğitim Fakültesinden 259 öğretmen adayından oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak, İki Boyutlu Benlik Saygısı Ölçeği ve Vücut Algısı Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde, basit doğrusal regresyon analizi tekniği kullanılmıştır. Araştırmada öz-yeterlilik ve kendini sevme ile olumsuz beden imajı arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki olduğu bulunmuştur. Öz-yeterlilik ve kendini sevme azaldıkça olumsuz beden imajı artmaktadır. Araştırma sonuçlarına göre, kendini sevme ve öz-yeterlilik, olumsuz beden imajını açıklayan önemli değişkenlerdir. Anahtar Sözcükler: Özsaygı, Beden İmajı, Kendini Sevme, Öz-yeterlilik, Öğretmen Adayları INVESTIGATING OF THE RELATIONSHIPS BETWEEN SELF-ESTEEM AND BODY IMAGE IN TEACHER CANDIDATES Abstract The purpose of this study is to investigate the relationship between self-esteem and body image. Self esteem was taken as independent variable and body image was taken as dependent variable. Participants are 259 teacher candidates who enrolled in a public university at Eskişehir. Two dimentional Self-Esteem Scale and Body-Cathexis Scale were used to collect the data. Simple linear regression tecnique was used to analyze the data. The research results demonstrated that self-competence and selfliking negatively related with negative body image. The less a person has self-competence and self-liking, the more the person a the more negative body image. According to the research results, self-liking and self-competence are significant variables to explain negative body image. Key Words: Self-esteem, Body Image, Self-liking, Self-competence, Teacher Candidates 1 Ar. Gör., Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık ABD, ahmetkara9126@gmail.com 2 Bu çalışma, 28.04.2016-30.4.2016 tarihleri arasında düzenlenen 1. Avrasya Pozitif Psikoloji Kongresinde Sözlü Bildiri Olarak Sunulmuştur

Öğretmen Adaylarında Özsaygı İle Beden İmajı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi GİRİŞ Toplumsal ihtiyaçlara karşılamak adına pek çok meslek alanı vardır. Öğretmenlik de bu meslek alanlarından biridir. Öğretmenlik, alan ve meslek bilginin yanında özveri, hoşgörü, sürekli kendini geliştirme, mesleğini isteyerek ve severek yerine getirme gibi özellikleri de gerektiren stresli ve sabır isteyen bir meslektir. Öğretmen adaylarına lisans eğitimi sürecinde alan ve meslek bilgisi ve onları geleceğin toplumun faydalı birer üyesi haline getirmek hedeflenmektedir (Akyüz, 2005). Öğretmen adaylarına anılan bu hedefi ve mesleklerini daha verimli ve profesyonel bir şekilde gerçekleştirebilmeleri için hem mesleklerini tanımaları hem de kendilerini tanımaları gerekmektedir. Bu noktada gerek bireysel gerekse de çevresel faktörler vardır (Eryılmaz ve Kara, 2017). Bireysel kaynaklar bağlamında en önemli değişkenlerden biri de özsaygıdır. Özsaygı, bireyin kendini olduğundan aşağı ya da olduğundan üstün görmeksizin kendinden memnun olmayı, kendini olduğu gibi kabullenmeyi, özüne güvenmeyi sağlayan sağlıklı bir ruh hâlidir (Yörükoğlu, 2000). Özsaygı, bireyin kendisine yönelik tutumlarını, gerçek benliği ile ideal benliği arasındaki farkı, kendinden memnun olmasını ve kendi benlik kavramını beğenmesini gibi konuları ele almaktadır. Bireyin kendini beğenmesi, kendi benliğine saygı duyması için üstün özelliklere sahip olması gerekmez (Eryılmaz, 2015). Bu noktada özsaygı, bireyin kendini olduğundan aşağı veya olduğundan üstün görmeksizin kendinden hoşnut olma durumunu ifade etmektedir. Öte yandan özsaygıyla doğrudan ilişkili bazı psikolojik faktörler vardır. Bunlardan birisi de beden imajıdır (Kundakçı, 2005). Beden imajı tanımlarına bakıldığında, Cash e (2002) göre beden imajı, bireyin dış görünümüne ilişkin duygularını, düşüncelerini, inançlarını ve davranışlarını içeren kendilik algısıdır. Moe ye (1999) göre beden imajı, bireyin sadece dış görünüşle ilgili olmayıp, çok yönlü psikolojik deneyimlerini de içermektedir. Beden imajı, bireyin kişisel olarak somut hâliyle nasıl bir deneyimi olduğunu anlatır. Yani bireyin daha çok kendini ne şekilde gördüğü ile ilgili kişisel bir resmini ifade eder. Beden imajı, iki şekilde ele alınmaktadır. Bunlar; olumlu beden imajı ve olumsuz beden imajıdır (Cash, 2004). Olumlu beden imajı, bireyin bedeninden memnun olma durumunu ifade etmektedir. Wood-Barcalow Tylka ve Augustus-Horvath (2010) olumlu beden imajını tanımlayan dört özellik ortaya koymuşlardır. Bu özellikler, bedeni koruma, bedeni sevme, bedeni kabul ve bedenine karşı olumlu fikir geliştirmedir. Olumsuz beden imajı ise bireyin bedeniyle ilgili olumsuz duygu, düşünce ve inanca sahip olma, bedeninden memnun olmaması ve bedenini kabullenmemesidir. Olumsuz beden imajının nedeniyle ilgili literatürde farklı görüşler vardır. Bu görüşlerden birisi olumsuz beden imajının oluşumuna neden olan temel faktörler aile, medya ve akran gruplarıdır (Esneola, Rodriguez ve Goni, 2010). Diğer bir görüş ise Kutlu ya (2009) göre olumsuz beden imajının gelişmesine etkili olan dört faktör bulunmaktadır. Bunlar; genel sosyal baskılar, kişiye özgü sosyal baskılar, fiziksel ayırt edilme ve geçmişteki kritik yaşantılar olarak sıralanmaktadır. Beden imajıyla ilgili literatürde farklı çalışma grubu üzerinde birçok çalışma vardır. Örneğin; genç yetişkinlerde problematik yeme bozukları (Asberg ve Wagaman, 2010); üniversite öğrencilerinde utangaçlık (Kara, 2016); üniversite öğrencilerinde medya etkisi (Sparhawk, 2003); ergenlerde yeme tutumları (Uskun ve Şabaplı, 2013); üniversite öğrencilerinde stres (Kundakcı, 2005); üniversite öğrencilerinde cinsiyet rolleri (Aslangiray, 2013); kadın üniversite öğrencilerinde aile etkisi (Aldan, 2013) gibi değişkenlerle ilişkilerini 117

Ahmet KARA inceleyen çalışmalar görülmektedir. Bununla birlikte ulusal ve uluslararası literatürde beden imajı ve özsaygı arasındaki ilişkiler daha çok tek boyutlu olan Rosenberg Özsaygı Ölçeği ve Coopersmith Benlik Saygısı ölçeği ilgili çeşitli çalışmalar yapılmasına karşın İki Boyutlu Özsaygı Ölçeği ile beden imajı ve özsaygı arasındaki ilişkileri inceleyen çalışmalar yok denecek kadar azdır. Oysaki kendini sevme ve öz yeterlilik de özsaygının önemli birer bileşenlerdir (Doğan ve Eryılmaz, 2013). Ayrıca bu çalışma öğretmen adayları üzerinde gerçekleşmesi açısından önemlidir. Çünkü öğretmen adaylarına, genellikle öğretmenlik mesleğinde alan ve meslek bilgisi kazandırılmak amaçlanmaktadır. Bu durum öğretmen adaylarının mesleklerini keşfetmeleri kolaylaştırmaktadır. Öte yandan öğretmen adaylarının mesleki bilgi edinmelerinin yanı sıra kendilerini de keşfetmeleri son derece önemlidir. Bu noktada öğretmen adaylarının kendilerini keşfetmeleri için kendilik algılarının farkında olması gerekmektedir. Bu noktada öğretmen adaylarının kendilik algılarını etkileyen psikolojik faktörlerin belirlemesi gerekir. Bu çalışma öğretmen adaylarının kendilik algılarını etkileyen özsaygı ve beden imajı arasındaki ilişkileri ortaya koyması açısından literatüre katkı sağlamıştır denilebilir. Araştırmanın Amacı Bu araştırmanın amacı öğretmen adaylarında özsaygı ile beden imajı arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda bu çalışmanın iki alt amacı bulunmaktadır: 1. Özsaygının alt boyutlarından kendini sevme, beden imajını anlamlı bir şekilde yordamakta mıdır? 2. Özsaygının alt boyutlarından öz-yeterlilik, beden imajını anlamlı bir şekilde yordamakta mıdır? Araştırma Deseni YÖNTEM Bu çalışma, özsaygı ile beden imajı arasındaki ilişkiyi ortaya koymak amacıyla korelasyonel araştırma modelinde gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın, bağımsız değişkeni özsaygı iken, bağımlı değişkeni ise beden imajıdır. Çalışma Grubu Çalışma grubu, Eskişehir de bir kamu üniversitesinde öğrenim gören Eğitim Fakültesinden 259 öğretmen adayından oluşmaktadır. Bu öğretmen adayları seçilirken uygun örnekleme yöntemi kullanılmıştır (Franklen ve Fallen, 1993). Çalışma grubunun özellikleri Tablo-1 de verilmiştir. Tablo 1. Çalışma Grubunun Kişisel / Demografik Özellikleri Çalışma Grubunun Özellikleri Sayı % Erkek 117 54 Cinsiyet Kadın 142 46 Toplam 259 100 Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık 95 37 Bölüm Zihin Engelliler Öğretmenliği 76 29 Fen Bilgisi Öğretmenliği 88 34 Toplam 259 100 Sınıf 1.Sınıf 54 21 2. Sınıf 62 24 118

Öğretmen Adaylarında Özsaygı İle Beden İmajı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi 3.Sınıf 79 30 4.Sınıf 64 25 Toplam 259 100 Veri Toplama Araçları İki Boyutlu Benlik Saygısı Ölçeği (KSÖÖ):Bu ölçek, Tafarodi ve Swann (2001) tarafından geliştirilmiştir. KSÖÖ, 16 maddelik 5 li likert tipi bir ölçektir. KSÖÖ, iki boyutludur. Bu boyutlar, kendini sevme ve öz-yeterliktir. KSÖÖ nün Türkçe uyarlaması, geçerlilik ve güvenirlilik çalışması Doğan (2011: 126) tarafından yapılmıştır. Doğan (2011) tarafından yapılan güvenirlik çalışmasına göre, kendini sevme ve özyeterlik alt boyutları için iç tutarlık katsayısı sırasıyla.83 ve.74 olarak bulunmuştur. Ölçüt geçerliliği, Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği ile yapılmıştır. Yapılan analiz sonuçlarına göre, kendini sevme ve özyeterlik ile Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği arasında sırasıyla.75 ve.69 korelasyon elde edilmiştir. Bu ölçekten alınan puanların artması, kişinin benlik saygısının yükseldiği anlamına gelmektedir. Vücut Algısı Ölçeği (Body-Cathexis Scale): Secord ve Jourard (1953) tarafından geliştirilmiştir. Bu ölçeğin kullanım amacı, kişilerin bedenlerindeki çeşitli kısımlardan ve çeşitli beden işlevlerinden ne kadar hoşnut olduklarını ölçmektedir. Ölçeğin Türkçeye uyarlanması, güvenirlik ve geçerlik çalışması Hovardaoğlu (1992) tarafından yapılmıştır. Ölçeğin ülkemizde kullanılan formu, 40 maddeden oluşan ve beşli derecelendirme ile cevaplanan (1= Çok beğeniyorum, 2= Oldukça beğeniyorum, 3= Kararsızım, 4= Pek beğenmiyorum, 5= Hiç beğenmiyorum) bir ölçme aracıdır. En olumlu ifade 1 puan, en olumsuz ifade ise 5 puan almaktadır. Buna göre, alınabilecek en düşük toplam puan 40, en yüksek toplam puan 200 dür. Ölçeğin puan hesaplaması şu şekildedir: Ölçekten alınan toplam puanın artması, kişinin vücut bölümlerinden ya da işlevinden duyduğu memnuniyetin azalmasını, puanın azalması ise memnuniyetin artmasını ifade etmektedir. Üniversite öğrencileri üzerinde yapılan çalışmada ölçeğin geçerliği iki yarım güvenirliği ile değerlendirilmiş ve iki yarım güvenirliği katsayısı α=.75 olarak bulunmuştur. Ölçeğin güvenirliğini değerlendirmek amacıyla iç tutarlık katsayısı hesaplanmış ve Cronbach Alfa katsayısı α=.91 olarak belirlenmiştir (Hovardaoglu, 1992). 119 Verilerin Analizi Özsaygının beden imajını yordama düzeyini belirlemek için verilerin analizinde, basit doğrusal regresyon analizi tekniği kullanılmıştır. Ayrıca bazı betimsel istatistikler yapılmıştır. Betimsel İstatistikler BULGULAR Tablo 2. İki Boyutlu Benlik Saygısı ve Vücut Algısı Ölçeklerinden Alınan Puanlara İlişkin Betimsel İstatistikler Değişkenler N Ort SD Kendini Sevme 259 30.35 5.96 Öz-Yeterlilik 259 29.58 9.39 Toplam Özsaygı 259 58.35 10.25 Toplam Beden İmajı 259 87.39 28.63

Ahmet KARA Tablo 2 incelendiğinde betimsel istatistik sonuçları görülür. Bu sonuçlara göre, çalışma grubunda yer alan katılımcılar iki boyutlu benlik saygısı ölçeğinin kendini sevme boyutunda en yüksek puan almışlardır. Bunu öz-yeterlilik boyutu izlemektedir. Beden imajı açısından katılımcıların ölçekten aldıkları puanlara ilişkin betimsel istatistikler incelendiğinde, katılımcıların orta düzeyin altında bir beden imajı ortalamasına sahip olunduğu görülmektedir. Özsaygının Alt Boyutlarından Kendini Sevme ve Öz-yeterliliğin Beden İmajını Açıklamasına Yönelik Bulgular Tablo 3. Özsaygı İle Beden İmajı Arasındaki İlişki Basit Doğrusal Regresyon Analizi Sonuçları Beden İmajı B SH β T p Sabit 169.84 6.92 24.52.00 Kendini sevme -.63.02 -.12** -2.91.00 Öz- yeterlilik -2.12.01 -.69** -15.90.00 n=259, R=.74, R 2 =.54, F=156.08, p<.01**, p<.05* Tablo 3 incelendiğinde özsaygı ile beden imajı arasında anlamlı ilişkiler bulunmuştur [R=.74, R 2 =.54, F=156.08, p<.01]. Regresyon katsayısının anlamlılığına ilişkin t-testi sonuçları incelendiğinde; öz-yeterliliğin (β: -.69) ve kendini sevmenin (β: -.12) olumsuz beden imajı üzerinde önemli bir yordayıcı olduğu görülmektedir (p<.01). Öz-yeterlilik ve kendini sevme, olumsuz beden imajına ait toplam varsayın yaklaşık %54 ünü açıklamaktadır. Tablo 3 e göre, öz-yeterlilik ve kendini sevme ile olumsuz beden imajı arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki vardır. Öz-yeterlilik ve kendini sevme azaldıkça, olumsuz beden imajı artmaktadır TARTIŞMA Bu çalışma, özsaygı ile beden imajı arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın sonucunda özsaygı boyutlarından öz-yeterlilik ve kendini sevme azaldıkça, olumsuz beden imajı artmaktadır. Bu çalışmanın sonuçlarına göre, kendini sevme ve öz-yeterlilik, olumsuz beden imajını anlamlı bir düzeyde yordamaktadır. Literatürde beden imajı ile özsaygı çalışmalarına bakıldığında, beden imajı ile özsaygı arasında anlamlı ilişkiler bulunmuştur (Clay, Vignoles ve Dittmar, 2005). Aynı şekilde Okan ve Şahin (2010) kız ergenlerde beden imajlarından hoşnut olma düzeyleri ile özsaygı arasındaki ilişkiyi incelemiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre, kız ergenlerin beden imajı ile özsaygı arasında yüksek düzeyde, negatif ve anlamlı bir ilişki olduğu bulunmuştur. Diğer bir çalışmada, beden imajından memnuniyetsizlik ile özsaygı arasında yüksek düzeyde bir ilişki olduğu ve beden imajının ayrı bir yapı olmayıp özsaygının önemli bir parçası olduğu ortaya konulmuştur (Merten, Lewinsohn ve Hops, 1990). Literatürdeki bu sonuçlar bu çalışmanın sonuçlarını destekler niteliktedir. Bu durumun olası nedeni şu şekilde açıklanabilir: Düşük düzeyde özsaygının pek çok bedensel belirtisi bulunmasıdır. Bunlar arasında; bireylerin yeterince iyi olmadıklarını ve şişman, çirkin veya yaşlı olduklarını düşünmek, suçu olmadığı hâlde yaşadıklarından dolayı kendilerini suçlamak, kendilerinden utanmak ve bedenleriyle fazla ilgilenmek sayılabilir (Eryılmaz, 2015). Ayrıca düşük düzeyde özsaygıya sahip bireyler, kendilerini olduğu gibi, görüldüğü gibi kabullenmemeyi, kendilerini değersiz ve yetersiz görme eğilimi içine girerler (Eryılmaz, 2015). Bu bireylerde, kendi benlik yapılarını beğenmeme, onaylamama ve tatmin olmama duygusu oluşur. Bu da bu bireylerin 120

Öğretmen Adaylarında Özsaygı İle Beden İmajı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi bedenlerinin çeşitli parçalarında kusurlar bulabilmelerine, kendilerini eleştirebilmelerine ve bedenlerinden memnun olmamalarına neden olabilir (Esneola, Rodriguez ve Goni, 2010). Sonuç olarak düşük düzeyde özsaygı, bireylerin beden imajlarını olumsuzlaştırmaktadır denilebilir. Bu çalışmanın sonuçlarıyla farklılaşan çalışma da bulunmaktadır. Örneğin; Morrisan vd., (2004) bireyde, fiziksel görünümünden memnun olma, özsaygı oluşumunu olumlu yönde etkileyeceğini ifade ederken, görünüşünden memnun olmayan bireylerin, kendileri hakkındaki düşüncelerinin de olumsuz olacağını ileri sürmüşlerdir. Sonuç olarak bu çalışma, öğretmen adayları üzerinde gerçekleşmiştir. Bu noktada düşük özsaygı ve olumsuz beden imajına sahip bireylerin kendilerini olduğu gibi kabul etme, kendini sevme, bedenini kabul etmeye yönelik olumlu algı oluşturma ya da bu konudaki olumsuz algıları olumluları ile değiştirmeye yönelik grupla psikolojik danışma ve bireyle psikolojik danışma uygulamalarıyla psikolojik yardım çalışmaları yapılabilir. Ayrıca psiko sosyal müdahaleler, sosyal beceri geliştirme, aile ile çalışmalar vb. alanyazında değişkenler ile ilişkisi bağlamında ele alınmasında yarar sağlayabilir. KAYNAKÇA Aldan, D. (2013). Üniversite öğrencilerinde beden imajı ve ilgili değişkenlerin üçlü etki modeli kapsamında incelenmesi. Yayınlamamış Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa. Annis, N. M., Cash, T. F, & J. I., Hrabosky. (2004). Body ımage and psychosocial diffirences among stable average-weight, currently overweight, and formerly overweight women: The rol of stigmatizing experiences body ımage. An International Journal of Research, 1, 155-167. 121 Asberg, K., & Wagaman, A. (2010). Emotion regulation abilities and perceived stress as predictors of negative body ımage and problematic eating behaviors in emerging adults. Amerıcan Journal of Psychologıcal Research 6(1),193-217. Aslangiray, N. (2013), Üniversite öğrencilerinde beden imajı yordayıcıları olarak bağlanma stilleri ve toplumsal cinsiyet rolleri, Yayınlamamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Cash, T. F. (2002). Cognitive-behavioral perspectives on body ımage, (Ed.) T. F. Cash & T. Pruzinsky, Body ımage: A Handbook of Theory, Research, and Clinical Practice, New York, Guilford Press. Cash, T. F. (2004). Body Image: Past, present and future. body ımage. An International Journal of Research,1, 1-5. Clay, D., Vignoles, V. L., & Dittmar, H.(2005). Body ımage and self-esteem among adolescent girls: testing the ınfluence of sociocultural factors. Journal of Research on Adolescence,15(4), 451-477. Doğan, T. (2011). İki boyutlu benlik saygısı: kendini sevme/ özyeterlik ölçeğinin Türkçe uyarlaması, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim ve Bilim, 36(162), 126-137. Doğan, T., & Eryılmaz, A. (2013). İki boyutlu benlik saygısı ve öznel iyi oluş arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Pamukkale University Journal of Education, 33(1), 107 117.

Ahmet KARA Eryılmaz, A. (2015). Psikolojik sorunlara müdahale ve kendi kendine yardım kitabı. Ankara, Pegem. Eryılmaz, A., & Kara, A. (2017). Comparison of teachers and pre-service teachers with respect to personality traits and career adaptability. International Journal of Instruction, 10(1). 85-100. Esnaola, I., Rodriguez, A., & Goni, A. (2010). Body dissatisfaction and perceived sociocultural pressures: Gender and age differences. Salud Mental, 33, 21-29. Fraenkel J. R, Wallen N. E. (1993). How to design and evaluate research in education (2nd ed.). Singopore: McGraw-Hill. Hovardaoğlu, S. (1992).Vücut algısı ölçeği, Psikiyatri, Psikoloji, Psikofarmakoloji Dergisi, (3P) Testler Özel Eki. Kundakcı, A. H. (2005). Üniversite öğrencilerinin yeme tutumları, benlik algısı, vücut algısı ve stres belirtileri açısından karşılaştırılması. Yayınlamamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Kara, A. (2016). Sosyal görünüş kaygısı ile utangaçlık arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Birey ve Toplum Dergisi, 6(1), 95-105. Kutlu, B. (2009). Beden imajının gelişimi ve sağlıklı beden ağırlığının korunmasında yemeyle ilgili tutumlar, temel inançlar ve ebeveyne bağlanmanın rolü. Yayınlamamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, İzmir. Merten, B. A., Lewinsohn, P. M., & Hops, H. (1990). Sex differences and adoloescent depression. Journal of Abnormal Psychology, 99(1), 55-63 122 Moe, B. (1999). Understanding the causes of a negative body ımaje. The Rozen Publishing Group, Inc/Newyork. Morrison, Todd G., Kalin, Rudolf., Morrison., & Melanie A. (2004). Body ımage evaluation and body ımage ınvestment among adolescents. A test of Sociocultural and Social Comparison Theories, 39(155), 571 593. Secord, Paul F., & Sidney M. Jourard. (1953). The appraisal of body-cathexis: body-cathexis and the self. Journal of Consulting Psychology, 17(5), 343-347. Sparhawk, J. M. (2003). Body ımage and media: The Media s ınfluence on body ımage, University of Wisconsin-Stout, August. Okan, V., & Şahin, M. (2010). Kız ergenlerde beden imajı ile benlik saygısı arasındaki ilişkinin incelenmesi, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(2), 1-12. Tafarodi, R. W., Swann, & W. B., Jr. (2001). Two-dimensional self-esteem: theory and measurement. Personality And Individual Differences, 31, 653-673. Uskun, E., & Şabaplı, A. (2013). Lise öğrencilerinin beden algısı ile yeme tutumları arasındaki ilişki, TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni,12(5), 519-528. Yörükoğlu, A. (2000), Gençlik çağı, Ankara, Özgür Yayınları.

Öğretmen Adaylarında Özsaygı İle Beden İmajı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi Wood-Barcalow, N., Tylka,T. L., & Augustus-Horvath, C. L. (2010).But ı like my body: positive body ımage characteristics and a holistic model for young adult women, Body Image 7(2),106-116 EXTENDED SUMMARY The body image is the perception of the self that includes the feelings, thoughts, beliefs and behaviors of the individual's external appearance (Cash, 2002). In the literature, the body image is handled in two ways. Body image is considered as "positive body image" and "negative body image" (Cash, 2004). Positive body image refers to being satisfied with the individual's body. Wood-Barcalow, Tylka & Augustus-Horvath, (2010) presented four features that define positive body image. These features are body-protecting, body-loving, body-building acceptance, and positive ideas towards the body. The negative body image is that the individual has negative feelings, thoughts and beliefs about the body, is not satisfied with his/her body, and does not accept his/her body. There are various psychological factors that affect body image. Self-esteem is also one of these factors. Self-esteem is an important attitude that does not accept the self as it is, as it is seen, valued itself, appreciated positively and loved (Yörükoğlu, 2000). The purpose of this study is to investigate the relationship between self-esteem and body image. Self esteem was taken as independent variable and body image was taken as dependent variable. Participants are 259 Faculty of education students/teacher candidates who enrolled in a public university at Eskişehir. Two dimensional Self-Esteem Scale (self-competence and selfliking) and Body-Cathexis Scale were used to collect the data. Simple linear regression method was used to analyze the data. The research results demonstrated that self-competence and selfliking negatively related with negative body image. The less a person has self-competence and self-liking, the more a person negative body image. According to the research results, self-liking and self-competence are significant variables to explain negative body image. 123