Sağlık için, Kanunlar için, Emniyet için, Kullanılan ekipmanların ve yüzeylerin ömrü için, Haşarat için, İmaj için,
. Temizlik; gıdanın ve gıda ile temas eden yüzeylerdeki görünür kirlerin ortamdan uzaklaştırılmasıdır Hijyen; sağlıklı ortamın korunması ve her türlü hastalık etmeninden arındırılmasıdır.
Canlı kaynaklı (saç, deri döküntüleri, tırnak, kan, idrar, dışkı, tükürük, yağ, ter vb) Gıda maddeleri (karbonhidrat, protein, yağ vb) Boyar maddeler (makyaj ürünleri, çay, kahve, meyve suyu vb) Diğer (toprak, kum, toz vb)
Biyolojik (mikroorganizmalar/ gözle görülmeyen küçük canlılar) Fiziksel tehlikeler (saç, tırnak, yıpranan ekipmanlar, teknik bakım malzemeleri vb) Kimyasal tehlikeler (boya maddeleri, kimyasalların uygunsuz karıştırılması, kimyasalların tanımlanmadan muhafaza edilmesi, uygunsuz depolama alanı vb)
Eller Kapı kolları Telefonlar Prizler Kirli ekipmanlar Diğer oda takımları Su, hava, gıda... Çöpler Böcekler
Besin (yüksek protein) Nem (su aktivitesi) Sıcaklık (Tehlike sıcaklık aralığı 5-65 C o ) Zaman Ph Hava
Mikroorganizmalar nasıl taşınır? Kirli eller Kirli taşıma kapları ve araçları Kirli makineler Kirli saklama kapları Kirli sular Kirli temizlik malzemeleri Kirli paketleme malzemeleri Kirli malzemeler Kirli yiyecek maddeleri
İNSANLARLA - Deri ve saçlar - Günlük giysiler: - Yara ve kesikler -Ağız Burun salgıları - Eller
EŞYALARLA - Kapı kolları - Çalışma yüzeyleri - Nemli kurulama bezleri
HAŞERELERLE -Böcekler -Sinekler -Fareler
Tarımsal ürün yetiştirmede ve hayvancılıkta kullanılan kimyasal maddeler (pestisitler, fungisitler, gübreler, insektisitler, herbisitler, hormonlar, antibiyotikler ) Gıda üretiminde kullanılan ekipmanlardan, ekipmanların ve işletmenin bakımından sanitasyonundan kaynaklananlar( kurşun, çinko, civa, boya, madeni yağ ) İşletme sanitasyonunda kullanılan kimyasal temizleyiciler, temizleme maddeleri.
1. Kişisel güvenlik önlemleri alınmalıdır. 2. Yüzeyler temizlik işlemlerinden olumsuz etkilenmemelidir. 3. Ürün isimleri, özellikleri bilinmeli, ürün etiketleri mutlaka okunmalıdır. 4. Ürünler orijinal ambalajları dışında kullanılmamalıdır. 5. Ürünler karıştırılarak kullanılmamalıdır.
Ürün isimleri öğrenilmelidir Etiketler okunmalı, üzerindeki uyarıcı yazı ve işaretlere dikkat edilmelidir Ürünler orijinal ambalajları dışında kullanılmamalıdır Ürünlerin karıştırılarak kullanılmamalıdır Asidik ürünler ile klorlu ürünlerin kesinlikle karıştırılarak kullanılmamalı Ürünler koklanmamalı, tadına bakılmamalı ve içilmemelidir Cilt mutlaka korunmalıdır
MATERYAL CAM MADDELER TAHTA METAL PARÇALARI TAŞ SAÇ VE KIL PLASTİK KİŞİSEL EŞYALAR YALITIM MADDELERİ BOYA VE MAKİNA YAĞLARI KAYNAKLAR Şişe, kavanoz, lamba, ölçek kaplar Paletler, kutular, tesis ekipmanlar Vida ve somunlar, metal aksamlar, teller Hammadde, zayıf işçilik Personel, hayvansal gıdalar Ambalaj materyalleri, paletler, personel Düğme, kalem, küpe, yüzük, bandaj vs. Tesis Bakımsız ekipman ve bina
Kişisel eşyalar taşınmamalıdır Saçlar toplanarak, örtülmelidir. Kırılan malzemenin olduğu alan detaylı temizlenmelidir Kırılan ekipman kayıt altına alınmalıdır Çöpler dikkatle uzaklaştırılmalıdır
Sıcak su, deterjan ve fiziksel uğraşım gerekir. Deterjanlar yağı ve kiri çözerek temizliği kolaylaştırırlar. Çalışma alanı temiz gözükse dahi yine üzerinde bakteri olabilir. Emin olmak için dezenfekte edilmeli. Bu yöntem bakteriyi tehlikesiz miktara düşürür. En yaygın dezenfeksiyon yolu 82 C de sıcak su kullanmaktır. İyi temizlik için aşağıdaki 6 aşama uygulanmalıdır.
1. Ön temizlik (kaba kirlerin giderilmesi) 2. Ana temizlik (deterjanla yağ kirin yumuşatılması) 3. Durulama (deterjan ve yumuşak kirin uzaklaştırılması) 4. Dezenfeksiyon (mikropların öldürülmesi) 5. Son durulama (kimyasalın arındırılması) 6. Kurulama (temiz kuru bez yada kağıt havlu)
Temizlik ekipmanları en önemli mikroorganizma taşıyıcısıdırlar. Temiz ve kirli ekipman ayrımı yapılmalı ve arabada bu şekilde muhafaza edilmelidir. Temizlik bezleri ve süngerleri renk koduna uygun olarak kullanılmalıdır. Örneğin tuvalet için kullanılan bez toz alma sırasında kullanılmaz. Temizlik ekipmanları temiz çarşaf, havlu vb ayrı taşınmalı, birbirine temas engellenmelidir. İşi biten temizlik ekipmanları temizlenip kurutulup kaldırılmalıdır. Her odada yeni bezler kullanılmalı, tuvalet fırçası her oda da ayrı olmalıdır.
Temizliğe, zaman faktörünün önem taşıdığı yerden başlanmalıdır. Temizliğe, çıkış noktasına en uzak yerden başlanmalıdır. Sürdürlen işlemler temizlenen yüzeylerde kirliliğe yol açmamalıdır. İşlem sırası yukarıdan aşağıya doğru olmalıdır. Önce düşey, sonra yatay yüzeyler temizlenmelidir.
1. Üniforma günlük olarak değiştirilip, her zaman temiz ve bakımlı tutulmalıdır. 2. Kişisel giysiler ve eşyalar çalışma ortamında bulundurulmamalıdır. 3. Temiz çorap, temiz çalışma ayakkabıları ve ya terlik kullanılmalıdır. 4. Her gün tıraş olunmalıdır.
5. Elleri ve ekipmanları kurulamak için atılabilir kağıt havlular kullanılmalı, asla üniforma ile kurulanmamalıdır. 6. Saçlar kısa ve temiz tutulmalı, ağız ve diş sağlığına özen gösterilmelidir. 7. Tırnaklar kısa ve temiz tutulmalıdır. 8. Tırnak cilası ve oje kullanılmamalıdır. 9. Kuvvetli parfüm ya da losyon kullanılmamalıdır. Temiz kokmaya özen gösterilmelidir.
10. Çalışma esnasında burun ve yüze dokunmak gibi alışkanlıklardan kaçınmalıdır. 11. Grip, nezle gibi nefes yoluyla bulaşan hastalıklarda maske kullanmalıdır. 17. Çalışma esnasında Saç örtüsü kullanılmalıdır.
Ağızdaki dişeti hastalıkları ve diş çürükleri tedavi edilmelidir. Ağız ve diş sağlığına dikkat edilmeli, günde en az iki kez florürlü bir diş macunu ile dişler fırçalanmalı ve günde bir kez diş ipi kullanılmalıdır. Diş fırçalama sırasında dilin de fırçalanması gerekir. Kullanılan protezlerin bakımına özen gösterilmelidir. Koku yapan yiyecekler yenilmemeli. (soğan sarımsak, kuru yemiş vb) Eğer ağız ve dişlerinize yapılan müdahalelerden sonra hâlâ ağız kokusundan şikâyetçi iseniz, diğer sebepleri de araştırmak ve zamanında önlem almak gerekir.
Ayakların her gün yıkanması ve yıkandıktan sonra, özellikle parmak aralarının iyice kurulanması gerekir. Aksi halde nemli ortam mantar enfeksiyonlarının gelişmesine neden olur. Ayak tırnakları da düzenli aralıklarla ve tırnak batmasını önlemek için düz kesilmelidir Uygun ve rahat bir ayakkabı ayak sağlığı için önemlidir. Ayağa tam uyan bir ayakkabı; parmakları sıkmamalı, topuğu sıkıca tutmalı ve ayak kemerini iyice desteklemelidir. Ayakkabının ökcesi geniş olmalı ve çok yüksek olmamalıdır. o
Kişisel Hijyen İşe Başlamadan önce Tuvalet çıkışlarında Çöpe dokunduktan sonra Hapşırdıktan ve burun temizliğinden sonra Çalışma alanı değiştirildiğinde Molalardan ve sigara içtikten sonra eller mutlaka yıkanmalıdır.
El yıkama sırasında temizlenmeyen bölgeler El yıkama sırasında genelde temizlenmeyen bölgeler El yıkama sırasında temizlenen bölgeler