HİJYENİK KOŞULLAR SAĞLANMAZSA NE OLUR?

Transkript

1

2 2

3 3

4 HİJYEN NEDİR? Sağlığa zarar verecek ortamlardan korunmak için yapılacak uygulamalar ve alınan temizlik önlemlerinin tümüne HİJYEN denir. Temizlik; Gıdanın ve gıda ile temas eden yüzeylerin üzerindeki görünür kirlerin ortamdan uzaklaştırılmasıdır. 4

5 HİJYENİK KOŞULLAR SAĞLANMAZSA NE OLUR? Mikroplar hızlı bir şekilde üreyerek gıda maddelerini bozarlar. Bu bozulmalar da, hem misafirlerimizin sağlığını, hem de kendi sağlığımızı tehdit eder. 5

6 PERSONEL HİJYENİ NEDİR? Çalışanların insan sağlığı yönünden sorumluluklarının farkına vararak üretimin tüm aşamalarında kişisel sağlık ve temizlik kurallarına uymasıdır.. Personel hijyen kurallarına uymakla; gıdalara bulaşmaların azalması sağlanacak ve üretim sorunsuz, güvenilir, sağlıklı bir şekilde yapılabilecektir. 6

7 KİŞİSEL TEMİZLİK KURALLARI VÜCUT TEMİZLİĞİ Çalışanlardan gıdalara bulaşma eller, ağız, burun, deri gibi vücut yüzeylerinden olabilmektedir. Bu nedenle vücut temizliği aşamaları; El- Ayak Bakımı Banyo Yapmak Ağız ve Diş Sağlığı Saç ve Cilt bakımı Kıyafet Bakımı 7

8 EL HİJYENİ; Hastalık yapan mikroorganizmalar kişiden kişiye en çok eller yolu ile bulaşmaktadır. Hijyenik El Yıkamanın Amacı; eller üzerinde bulunan geçici bakterilerin tamamını, kalıcı bakterilerin ise bir kısmını ellerden uzaklaştırmaktır. 8

9 TIRNAK HİJYENİ Personelin el temizliğinin yanı sıra tırnak aralarının temizliği, kısa kesilmiş olması da önem taşımaktadır. Tırnak araları mikroorganizma barındırdığından kısa ve temiz olmalıdır. El tırnakları yarım ay şeklinde, Ayak tırnakları düz olarak kesilir. Ayak tırnaklarının yarım ay şeklinde kesilmesi tırnak batmalarına neden olabilir. 9

10 1-)Eller sıcak akan suyla ıslatılır 3-)Ellere 3-5ml sıvı sabun alınır 2-)Ellerin her tarafı akan su altında iyice ovalanır 4-)Parmakların arası ve bilekler iyice yıkanır 10

11 5-)Köpüğü durulayın (ve Bakteriler uzaklaşsın) 7-)Eller kağıt havlu kullanılarak iyice kurutulur 6-)Kağıt havlu kullanılarak musluk kapatılır Kullanılmış havlular çöp kutusuna atılır 11

12 12

13 13

14 ELLER NE ZAMAN YIKANMALIDIR? İşe başlamadan önce Tuvaletten çıkınca Öksürüp hapşırdıktan sonra Saç, burun, kulak temasından sonra Çiğ gıdalarla temas edildiğinde, Kirli araç ve gereçlerle temas sonrasında, Sigara içildiğinde, Para ile uğraşıldığında, Mendil kullandıktan sonra, Kirlendiğini hissettiğimiz her durumda, Temizlik sonrasında, Her dinlenme ve aradan sonra, Dışarıdan eve ve işe geldikten sonra, Yemeğin porsiyonlanması ve servisinden önce, Bir işten başka bir işe geçildiğinde, 14

15 ÖNEMLİ!!! ELLERİNİZİ SIVI SABUNLA YIKADIKTAN SONRA DEZENFEKTE EDİNİZ! Elleri Yıkamadan Dezenfekte etmenin hijyenik açıdan hiçbir önemi yoktur! 15

16 BANYO YAPMAK Özellikle deri yüzeyinde oluşan ter, kir, mikrop vb. etkenlerin uzaklaştırılması ve cildin hava alması için önemli bir uygulamadır. Her gün MUTLAKA banyo yapılmalı Banyo suyu kontrol edilmeli Banyoda temizliğe yardımcı maddeler kullanılmalı Banyo sonrası temiz ve su emen havlu ile kurulanmalı 16

17 AĞIZ VE DİŞ BAKIMI Ağız ve dudaklarda bulunan pek çok bakteri çeşidi konuştukça, hapşırıp öksürdükçe havaya ve dolayısıyla çevreye bulaşabilir. Bu yüzden her yemekten sonra mutlaka dişler fırçalanmalıdır. Ağız Dişin korunma ve bakımı yapılmazsa; Diş çürümeleri, Kötü koku, Sistemik hastalıklar baş gösterir. 17

18 Saç Koruma Ve Bakımı Yapılmazsa Saç dökülmesi Saç hastalıkları Saçta yaşayan parazitler Hoş olmayan görüntü sorunları ile karşılaşılabilir. 18

19 KIYAFET BAKIMI Temiz ve Düzgün Kıyafet Kullanımının Bize Sağlayacağı Faydalar Şunlardır: Toplumda saygı görmemizi sağlar. Estetik açıdan kendimizi güzel hissetmemize yardımcı olur. Sağlıklı bir yaşam için önemlidir. Kıyafetlerimizin uzun süre yeni ve temiz kalmasını sağlar. 19

20 PORTÖR MUAYENESİ PORTÖR: Patojenlere konaklık eden ve bunu başkalarına aktaran, ancak kendisinde herhangi bir semptom görülmeyen kimseler demektir. Çalışanlarımızdan işe başlarken ve belirli periyodlarda; Akciğer grafisi( YILDA 1) Burun ve boğaz kültürü ( 6 AYDA 1) Gaita kültürü (6 AYDA 1) Tahlil ve muayene sonuçları istenir. 20

21 BULAŞMA 21

22 22

23 Temizlik nasıl yapılır? Ön temizlik Ana temizlik Durulama Dezenfeksiyon Son durulama Kurulama 23

24 Çalışma Ortamının Temizliği Nasıl Sağlanır? Kesim tahtaları her kullanımdan sonra deterjan ve sıcak suyla mutlaka yıkanmalıdır Kesim tahtasını sadece nemli bezle temizlemek ya da sadece suyla yıkamak bakterileri uzaklaştırmayacaktır. Bakterileri uzaklaştırmak için kesim tahtaları, düzenli olarak klorlu su gibi sanitasyon malzemeleri kullanılarak yıkanmalıdır. Kesim tahtalarında derin çizikler oluştuğunda derhal zımparalanmalıdır. 24

25 Çalışma ortamının temizliği nasıl sağlanır? Mutfakta kullanılan bez, sünger ve fırçalar vb. düzenli olarak yıkanmalıdır Mümkünse temizleme amaçlı kağıt havluların kullanımı tercih edilmelidir. Mutfakta kullanılan bez, sünger ve fırçalar ticari sanitasyon malzemeleri kullanarak, kullanım talimatında belirtildiği gibi yıkanmalıdır. Bir mutfaktaki en kirli bölge Sünger ve Bezlerdir. Pişmemiş et, balık ve tavukların hazırlandığı yüzey ve mutfak gereçlerinin temizliği sırasında kullanılan bez, sünger ve fırçalar vb. temizlenmeden, başka yerlerin temizliğinde kullanılmamalıdır. Aksi takdirde söz konusu ürünlerden kaynaklanan hastalıklar oluşabilir. 25

26 Mutfak, buzdolabı, tezgahlar gibi gıda ile temas etmeyen yüzeyler ile gıdayla temas eden diğer yüzeyler sık sık temizlenmelidir. Patojen mikroorganizmaları uzaklaştırmak için ticari sanitasyon malzemelerini, kullanım talimatına uyarak kullanmak en iyi çözümdür. Sıcak su ve deterjan da iyidir ancak bütün bakterileri öldürmeyebilir. 26

27 Temizlik Yaparken; Kişisel hijyen kurallarına riayet ediniz. Hijyen bölgesinde hijyen kurallarına uyunuz. Kimyasal maddeleri bir birleri ile karıştırmayınız. Hakkında bilgi sahibi olmadığınız kimyasalları kullanmayınız. Kimyasalların üzerlerinde ki kullanım talimatlarını mutlaka okuyunuz. Temizlik esnasında güvenlik önlemlerine riayet ediniz. 27

28 Kimyasal maddelerle temizlik yaparken; koruyucu eldiven ve maske kullanınız. Önlük giyiniz Kimyasal madde kullanarak temizlediğiniz bölgeyi kimyasallardan tamamen arınması için iyice durulayınız Temizlikten sonra ellerinizi ve yüzünüzü bol su ile iyice durulayınız. 28

29 HİJYENİK BİR ORTAM İÇİN NE YAPMALIYIZ? Üretim alanında bulunan toz, su birikintileri, çöp veya atık yığınları kontaminasyona (bulaşmaya) neden olduğundan bu durumlar ortadan kaldırılmalı. İlaçlama işlemleri düzenli periyodlarla yapılarak, sinek, böcek ve kemirici sorunlarının önüne geçilmelidir. Çöp yığınları üretim mahallerinden hemen uzaklaştırılmalıdır. Yerde ve duvarlarda toz oluşumuna engel olmak amacıyla düzenli toz alımı yapılmalıdır. İmalat alanlarına suyun girişine mani olunmalıdır. 29

30 Zeminde logar var ise belli aralıklarda temizlenmelidir. Üzerleri kapalı olmalıdır. Pencere ve açık noktalar kapatılarak (tel kafesle) sinek, böcek ve kuşların girmesinin önüne geçilmelidir. Giriş/çıkışlar personel kapısından yapılmalı ve geçiş yolları kapalı tutulmalıdır. Transferlerin olduğu büyük kapılar işlem bittikten sonra toza karşı mutlaka kapatılmalıdır. Depoda, imalat alanlarında su birikintileri oluşumuna engel olunmalıdır. Depoda ve imalatta kullanılan teçhizatın temizliği ve kontrolü sağlanmalı. 30

31 Tuvalet ve duşların temizlik ve hijyeni düzenli yapılarak sağlanmalı. Çatı ve duvarlarda sızıntı oluşumu varsa önlenmeli, badana ve boya işlemleri düzenli olarak yapılmalıdır. Kullanılan su klor ile dezenfekte edilmelidir. Patlak, yırtık ambalajlı ürünler, bulaşma riski taşıdığından depoya girişi engellenmeli, ayrı bir bölgede muhafaza edilmelidir. Havalandırma, sıcaklık, nem kontrolleri düzenli yapılmalıdır. 31

32 SU HİJYENİ Su, yaşam için hava kadar gerekli bir maddedir. İnsanın suya olan ihtiyacı yalnız fizyolojik fonksiyonlarını yerine getirmesi için gerekli olan miktardan ibaret değildir. Kişisel temizlik, çevre temizliği, çeşitli besin ve kullanılan malzemelerin temizliği için de suya ihtiyaç vardır. Otel işletmelerinde bir kişinin günlük su tüketimi yaklaşık 250 litredir. Gerek otel işletmeleri hizmet kalitesi açısından, gerekse günlük yaşam için bu kadar gerekli ve önemli olan su, nitelikli olmaması durumunda insan sağlığı için zararlı olabilmektedir. 32

33 Kullanılacak suyun hijyen koşullarına uygun olup olmadığı suyun fiziksel ve kimyasal ve mikrobiyolojik analize tabi tutulması ile belirlenir. Yakın zamana kadar suyun kullanıma uygun olup olmadığına ve temizliğine karar verebilmek için fiziksel ve kimyasal analiz yeterliydi. Günümüzde mikrobiyoloji bilimin ilerlemesiyle fiziksel ve kimyasal analizlerin yeterli olmadığı, suyun sebep olduğu bazı bulaşıcı hastalıkların taşınmasına ve bazı enfeksiyonlara sebep olduğu anlaşılmıştır. Suyun çeşitli enfeksiyonlara neden olan ajanları (tifo,dizanteri,kolera vb.)veya çeşitli zehirli maddeleri içermesi (kurşun, arsenik tuzları, deterjanlar vb.)durumunda kirli sular ortaya çıkar. Otel işletmelerinde su hijyeni açısından önemli bir başka kullanım alanı ise, yüzme havuzlarıdır. Özellikle kulak iltihabı, deri hastalıkları, barsak enfeksiyonu gibi hastalıkların yüzme havuzu suyundan geçtiğine dair bazı bulgular vardır. Ayak parmaklarında ki mantarın yüzme havuzu suyundan geçtiğine dair kesin bulgular vardır. Bu tür sağlık sorunlarının önlenmesi için, havuz sularının hijyen koşullarına uygun olması gerekmektedir. 33

34 Aydınlatma: Kullanım alanlarının yeterli ışık alması ve aydınlatılmasıdır. Aydınlatma yapılan işin veya kullanılan alanın tamamının yorgunluk duyulmadan görülmesini sağlamalı, gözü kamaştırmamalı, keskin gölgeler yapmamalı, ortamın ısısını arttırmamalı yangın ve patlama tehlikesi taşımamalıdır. Isıtma: Otellerde genellikle merkezi ısıtma sistemi kullanılmaktadır. Bu ısıtma türü homojen bir ısı vermesi, ısı merkezinin oda dışında olması gibi, kullanılan alanın ve atmosferi fazla kirletmemesi gibi üstünlüklere sahiptir. İstenilen sıcaklık düzeyi; beslenme bozuklukları, yaş,cinsiyet, giyim gibi bazı faktörlere bağlı olarak karmaşıklık yaratabilir. Çalışma esnasında değişik türdeki çalışmalar için standart sıcaklıklar belirlenmiştir. Oturarak çalışma,20-22,ayakta ağır çalışma derec vb. 34

35 Kullanılan Malzemeler: Otel işletmeleri farklı sürelerde birçok kişinin ağırlandığı tesislerdir. Bu nedenle, sürekli bir misafir sirkülasyonu ve hizmet üretimi vardır. Bu tempoya uygun hizmet verebilmek için, seçilen malzemelerin en kısa sürede temizlenen fazla kir ve toz tutmayan ve misafir sağlığını koruyacak türden olmasına dikkat edilmesi gerekir. Havalandırma: Otellerde kapalı alanların fazla olması hijyen açısından bu konuyu gündeme getirmiştir. Bir yerin havasının kirlenmesi o ortamda kalma süresi, orda bulunan kişilerin sayısı, işin niteliğinin büyük etkisi vardır. Günümüzde koşullara göre doğal havalandırma yada yapay havalandırma yapılmaktadır 35

36 İşletme Hijyenini Sağlamadaki Diğer Unsurlar; Banyo ve wc lerde kullanılan donanım malzemelerinin kolay temizlenebilir olması. Yataklar ortopedik yaylı olmalı, mobilya süslü ve oymalı olmamalı, eşyalar kolay çekilebilen ve temizlenebilir olmalı(ikiz yatak gibi) Yatak tekstillerinin pamuklu ve 70 C derecede yıkanabilmeye uygun olmalı Kullanılan mobilya aksamı sade ve kolay temizlenebilir olmalı Kullanılan temizlik maddeleri dezenfektan içermelidir. Temizlik amacıyla kullanılan farklı alanlar için farklı renklerde bezler kullanılmalı, temizlik için farklı renkte kova kullanılmalı. Kullanılan farklı temizlik bezleri hijyenik şartlara uygun yıkanmalı. 36

37 Oda kapı kolları, telefonlar, tuvalet kapı topuzları, wc kenarları vb. dezenfektan ile dezenfekte edilmeli. Kullanılan temizlik araç ve gereçleri iş bitiminde iyice temizlenmeli ve kuru bir yerde saklanmalıdır. Kullanılan çöp sepetleri kolay temizlenebilen sert plastik yada metal olmalı Oda bardakları bulaşık makinası veya bulaşıkhanede yıkanmalı Misafir trafiğinin yoğun olduğu alanlar kolay temizlenebilir zemin olmalı Kullanılan depolar mutlaka havalandırılmalıdır. 37