KANATLI HAYVANLAR ARAfiTIRMA GEL fit RME SANAY VE T CARET ANON M fi RKET N N TANITIMI (KANATLI AR-GE)

KANATLI HAYVANLAR ARAfiTIRMA GEL fit RME SANAY VE T CARET ANON M fi RKET N N TANITIMI (KANATLI AR-GE) T ürkiye de piliç eti üretimi her geçen y l büyük gelişme göstererek artmakta ve sektör büyümesini sürdürmektedir. Ancak bu büyüme pek çok sorunu da beraberinde getirmektedir. Üretim s ras nda yaşanan sorunlar asgariye indirebilmek ve bu sorunlar nedeniyle ortaya ç kan ekonomik kay plar ortadan kald rabilmek büyük önem arz etmektedir. Ankara-Kocaeli aras ndaki bölgede yoğun bir broiler yetiştiriciliği yap lmakta ve Türkiye piliç eti üretiminin %50 ye yak n k sm bu bölgede faaliyet gösteren firmalar taraf ndan gerçekleştirilmektedir. Ayn bölgede üretim yapan irili ufakl pek çok firma bulunmakta ve yaşanan sorunlar firmalar baz nda çözmede güçlüklerle karş laş lmaktad r. ölgede bulunan 21 kuruluşun kurucu ortak olduğu Kanatl Hayvanlar Araşt rma Geliştirme Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi 15.09.1999 y l nda faaliyete başlam şt r. Merkezi olu da bulunan şirketin k sa ad Kanatl Ar-Ge A.Ş dir. Şirketin hali haz rda görevdeki üyeleri aşağ da gösterilmiştir Yönetim Kurulu aşkan : Dr. Sait KOCA(eypi A.Ş) aşkan Vekili : Şerafettin ERAYRAM (olu Kalite Yem A.Ş.) Üye : Tayfun ERGİN(Aspiliç A.Ş.) Üye : Mustafa AKSOY(Akpiliç A.Ş.) Üye : Zuhal DAŞTAN(Pakpiliç A.Ş.) Şirketin kuruluş amac ile anasözleşme de yer alan faaliyet konular şu şekilde s ralanabilir. 1-Her türlü kanatl hayvan üretimine ilişkin araşt rma geliştirme çal şmalar yapmak, 2-Kanatl hayvan üretimine ilişkin teknik bilgi ve dan şmanl k konusunda hizmet etmek, 3-Konusu ile ilgili tesisler kurmak, işletmek gerektiğinde başkalar na işlettirmek veya kiraya vermek, 4-Konusu ile ilgili tesislerle, araşt rma ve geliştirme faaliyetleri için gereken makine teçhizat, yedek parça, dam zl k hayvan, kimyasal maddeler, aş, ilaç, vitamin, antibiyotik ve ekipman n ithalat n yapmak, 5-Amaçlar n gerçekleştirebilmek için çindekiler KANATLI AR-GE N N L MSEL 3- FAAL YETLER DEVAM ED YOR. XXII WORLD S POULTRY CONGRESS 7-(22. DÜNYA KANATLI HAYVANLAR KONGRES ) 8- SEKTÖREL ETK NL KLER Üç Ayda ir Yay nlan r

kuracağ tesislerin inşaat n yapmak yapt rmak, 6-Menkul ve gayri menkuller sat n almak, satmak, kiralamak, kiraya vermek, ipotek almak, vermek, fek etmek, 7-Konusu ile ilgili her türlü sanayi ve ticari faaliyette bulunmak, 8-Gerektiğinde mevzuat hükümleri dahilinde yabanc uyruklu personel istihdam etmek.. as m aşamas nda olanlar Kanatl larda S cak Stresine Karş Önlemler Kanatl eslemesinde Yeni Yaklaş mlar Yem ve Yem Hammaddelerinin Dekontaminasyonu Kanatl larda ağ ş kl k Sisteminin Geliştirilmesi KANATLI AR-GE NİN FAALİYETLERİ 1- Teknik Toplant lar: Kanatl Ar-Ge taraf ndan düzenlenen toplant lar teknik kadrolara güncel bilgilerin aktar lmas şeklinde olup genelde eğitim amaçl d r. Kanatl Ar- Ge kuruluşundan bugüne kadar 24 adet teknik toplant organize etmiştir. u toplant lar n birçoğuna bakanl k yetkilileri, üniversite çevreleri, enstitü temsilcileri, ilaç firmalar, sektöre yönelik yay n yapan dergilerin temsilcileri ile çok say da teknik eleman kat lm şt r. 2- Proje Faaliyetleri: TÜİTAK, Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Mikrobiyoloji Anabilim Dal, Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi esin Hijyeni ve Teknolojisi Anabilim Dal, Trakya Üniversitesi Tekirdağ Ziraat Fakültesi Zootekni ölümü ve Kanatl Ar-Ge taraf ndan başlat lan bilimsel araşt rma projelerinin bir k sm tamamlanm ş olup yeni proje çal şmalar na devam edilmektedir. 3- Yay m Faaliyetleri: Kanatl Ar-Ge 2000-2001 y llar nda 5 adet bilimsel kitab yay nlayarak sektörün hizmetine sunmuştur. Önümüzdeki günlerde ayn şekilde 4 adet bilimsel yay n n bas m tamamlanacakt r. Söz konusu bilimsel yay nlardan: A. as m tamamlananlar Mikotoksinler ve Toksin ağlay c lar Avian Influenza (Tavuk Vebas ) Kanatl Etleri ve G da Güvenliği Kanatl larda Sindirilmeden At lan Yemler ve Yaratt ğ Sorunlar Kuluçka İşletmelerinde HACCP Uygulamalar 4) Diğer Faaliyetler: Kanatl sektörünü ilgilendiren yasa ve yönetmeliklerin Avrupa irliği ile uyumlu hale getirilmesi çal şmalar nda Kanatl Ar-Ge, Sektör ve Tar m ve Köyişleri akanl ğ Yetkilileri ortak çal şmalar n sürdürmektedirler. ugüne kadar sektördeki birlikteliği sağlamak amac yla 6 adet toplant organizasyonu gerçekleştirmiştir. Son olarak da Tar m ve Köyişleri akanl ğ Yetkilileri ile esd-ir, Kanatl Ar-Ge ve Sektör Temsilcilerinden oluşan Kanatl İhtisas Grubu Ankara da toplanarak uygulamadaki aksakl klar ve A ne ihracat konusunu tart şm şlard r. u kurul A ne ihracat için bir alt komisyon oluşturarak çal şmalar yapm ş ve konu ile ilgili olarak İhracat Ön İzin Talimat ve Kanatl Sektörü Canl Üretim Faaliyetlerinin Denetimi Genelgesi yay mlanm şt r. Avrupa irliği Direktiflerinin baz lar n n çevirisi Kanatl Ar-Ge taraf ndan gerçekleştirilmektedir. Ayr ca Kanatl Ar-Ge yabanc kaynaklarda yer alan ve sektörü ilgilendiren çeşitli güncel konular n çevirileri yap lmaktad r. u çevirilerin bir k sm yay mlad ğ m z kitaplarda yer almaktad r. Kanatl Ar-Ge A.Ş sektöre faydal konularda çal şmalar na devam etmektedir. Vet.Hek. Seyda ŞAHİN Ar-Ge Müdürü 2

K anatl AR-GE nin sektördeki teknik elemanlara yönelik bilimsel etkinliklerinden birisi de 30 Nisan 2003 tarihinde olu Koru Otelde gerçekleştirildi. İnterkim firmas n n sponsorluğunda yap lan roiler eslenmesinde Yeni Yaklaş mlar isimli seminerde Nutreco firmas ndan Wim HOMAN Kuluçka Sonras eslenme ve Önemi konulu konuşma yapm şt r. Seminerin ikinci bölümünde Ankara Üniversitesi- Ziraat Fakültesi Yemler ve Hayvan esleme Anabilim Dal öğretim üyesi Doç.Dr.Necmettin CEYLAN Piliç Eti İhracat -Karkas Kalitesi-eslenme İlişkileri konulu tebliğini sunmuştur. Seminerin son bölümünde ise İnterkim firmas ndan Seyfi AY Formülasyon ileşenlerinin Asit Tampon Kapasitesi ve Önemi konulu konuşmas n yapm şt r. Seminere kat lma imkan bulamayan teknik elemanlar n yararlanmas düşüncesiyle ele al nan teknik konular n bir bölümü katk n n bu say s nda, kalan bölümü ise izleyen say larda özetler halinde sunulacakt r. KANATLI ETİ ÜRETİMİNDE ESLEME, ET KALİTESİ VE KARLILIK İLİŞKİLERİ Doç.Dr.Necmettin CEYLAN A.Ü. Ziraat Fakültesi Zootekni ölümü Yemler ve Hayvan esleme Anabilim Dal, 06110 D şkap, Ankara KANATLI AR-GE N N L MSEL FAAL YETLER DEVAM ED YOR vb), b-besin değeri, c-hijyen, d-raf ömrü, f- işlenebilirlik, g-ekolojik olabilirlik şeklinde değerlendirilmektedir. Etlik piliçlerde canl ağ rl k gelişimi ve yemden yararlanma y llara göre gelişme göstermiş, karkasta but etinin oran azal rken göğüs eti oran nda ise art ş meydana gelmiştir (Veerkamp, 2000). 1980 li y llarda % 13 civar nda olan göğüs eti oran günümüzde % 16 ya yükselmiştir. unda genetik ilerleme ve beslemenin önemli rolü bulunmaktad r. Tablo 1. Kanatl eti kalitesine etki eden faktörler Kusur-Hata Karkas (K), Et(E) utta Kanama K, E Göğüste su toplanmas K Kahverengi noktalar K Çürük-bere-eziklik K, E Kompozisyon K, E Yağ stabilitesi E Hemoraji E Ayak Kusurlar K Et Rengi E Ette Leke E Et Gevrekliği E Yağl Tavuk sendromu K Tat, Lezzet bozukluğu E Deri Rengi K, E Verim K, E Etkili Faktöresleme (), Genetik(G), Menejman(M) M (yemde aflatoksin bulaşmas ) M G, (yemde kontaminasyon) M (yakalama vb.), G, M, G, M, G, M, M, M, M, G, M, G Giriş Kanatl larda et kompozisyonu ve çeşitli dokular n oran besleme ile manipule edilebilmektedir. Tüketici taleplerinde meydana gelen değişiklikler ve kanatl etinin ileri ürünlere işlenmesi ile sağlanan ürün çeşitliliği ve karl l k konuya olan ilgiyi art rmaktad r. Aşağ da bu konulara yer verilmiştir. eslemenin Et Kalitesine Etkisi Kanatl et kompozisyonuna etki eden çeşitli faktörler tablo 1 de özetlenmiştir. Et kalitesinden kasdedilen kriterler ; a-duyusal kalite (tat, görünüm Amino Asitler ve Et Kalitesi Özellikle lizin ve treonin amino asitleri seviyesinin bu konudaki etkileri dikkate değerdir. Etlik piliç yemlerine normal ihtiyac n üzerinde lizin ilavesinin göğüs eti oran n art rd ğ bildirilmektedir (Weltzien, 2002). urada dikkat edilmesi gereken nokta yemden yararlanma ile göğüs eti oran aras ndaki ilişkidir. Eğer strateji göğüs eti oran n n art r lmas ve buna bağl bir karl l k ise yemden yararlanma k smen ihmal edilmelidir. Zira yemden yararlanma oran belirli bir noktadan sonra ekstra lizin ilavesi ile iyileştirilememektedir (Şekil 1). 3

fiekil 1. Lisin Seviyesinin Etlik Piliçlerde Yemden Yararlanma ve Gö üs Eti Oran na Etkisi fiekil 2. Kükürtlü amino asitler seviyesinin piliç eti kalitesine etkileri (Fisher,1994) Kontrole göre gelişme 120 110 100 90 80 90 100 110 120 130 Nispi lizin düzeyi (%) Göğüs Eti YDS 23.5 23 22.5 22 21.5 21 TSAA1 TSAA2 TSAA3 Göğüs Eti TSAA4 TSAA5 TSAA6 Gö. Eti Tablo 2.Treonin Seviyesinin Hindilerde Performans ve Gö üs Eti Verimine Etkisi (Stangeland et al, 1999) Treonin Düzeyi, % CA, kg NRC % 108 17.88ab NRC % 100 17.97a YDS Göğüs Eti Oran % 2.88cd 30.2ba 2.84d 29.7b NRC % 92 17.61b 2.88cd 28.8c NRC % 84 17.11c 2.98b 27.9d NRC % 78 16.93c 2.94bc 28.4cd NRC % 70 16.02d 3.08a 28.4cd Son y llarda treonin asitinin de bu konudaki etkileri ortaya konulmuştur. Stangeland ve ark. taraf ndan (1999) hindilerde yap lan bir araşt rmada normal ihtiyaç düzeyinin alt nda treonin sağlanmas n n göğüs eti oran n azaltt ğ, canl ağ rl ğ n ve yemden yararlanman n da benzer şekilde olumsuz etkilendiği tespit edilmiştir (Tablo 2). Et kalitesi üzerine önemli etkileri olan diğer amino asitler ise kükürtlü amino asitlerdir. Etlik piliç yemlerinde kükürtlü amino asitler (metionin+sistin) seviyesine paralel olarak göğüs eti oran nda art ş olurken yağ oran n n da düştüğü ifade edilmiştir (Fisher 1994). Şekil 2 te de görüldüğü üzere metionin ve sistin düzeyinin art ş na paralel olarak göğüs eti oran artarken, abdomina yağ miktar azalmaktad r. Esansiyel amino asitlerden yukar da belirtilenlerin göğüs eti ve yağlanma üzerine olan etkilerinin kanatl eti üreticileri taraf ndan değerlendirilmesi son derece yararl olacakt r. Özellikle parça et fiyatlar değerlendirildiğinde amino asitlerin sağlayacağ katk dan faydalan lmas gerekmektedir. 4.5 4 3.5 3 2.5 2 TSAA1 TSAA2 TSAA3 Abdom nal Yağ TSAA4 Abdom nal Ya Enerji ve Protein Enerji ve proteinin gelişme ve et kalitesi üzerine olan etkileri iyi bilinen bir konudur. Tavuklar enerji ihtiyaçlar n karş layacak şekilde yem tüketme eğilimindedirler. Enerjini tüketiminin hastal k, çevre, bak m, yem kalitesi vb nedenlerle s n rland r lmas protein depolanmas ve kas gelişimini olumsuz etkileyecektir. Tersine rasyon enerji konsantrasyonunun yükseltilmesi ise canl ağ rl ğ art rmas na rağmen, karkasta yağlanman n artmas ve protein birikiminin azalmas ile sonuçlanacakt r. Yağ n büyük bir k sm n kar n bölgesinde birikecektir ki bu hem tüketici hem de kesimhanelerde ileri işleme için arzulanan bir duru m değildir. Ayr ca 1 gram yağ birikiminin ayn miktarda kas doku birikimine göre oldukça pahal olduğu da unutulmamal d r. u yüzden uygun canl ağ rl k, yemden yararlanma ve yem tüketimini yağ birikimini minimum düzeyde tutarak sağlayacak optimum enerji yoğunluğunun belirlenmesi son derece önem arz etmektedir. Rasyonda protein düzeyinin yükseltilmesi karkasta protein birikimini art rmas na rağmen optimum protein ihtiyac n n üzerine ç k lmamas fazla nitrojenin ürik asit olarak at lmas ile sonuçlanacakt r ki; bu çevre için zararl olmas n n yan s ra, nitrojen at l m için hayvana ekstra stress ve enerji kullan m na neden olacakt r. TSAA5 TSAA6 4

Daha Sağl kl Et Üretiminde eslemenin Rolü Omega-3 yağ asitlerinin insanlarda kalp ve damar hastal klar üzerine olan olumlu katk lar, kanatl ürünlerinin bu yağ asitlerince zenginleştirilmesini gündeme getirmiştir. Kanatl etlerinin yağ asitleri kompozisyonu yemlerinde bulunan yağ n yap s na bağl olarak önemli düzeyde değişiklik gösterebilmektedir. u nedenle omega-3 yağ asitlerince zengin keten, kanola(kolza) ve bal k yağ gibi ürünlerin yemlere kat lmas ile kanatl etleri bu yağ asitlerince zenginleştirilebilmektedir. Farkl yağ kaynaklar n n doku yağ asitleri kompozisyonu ve kolesterol içeriğine olan etkilerinin incelendiği bir çal şmada (Anna ve ark., 2001) etlik piliç yemlerine keten yağ kat lmas n n dokuda toplam omega-3 yağ asitleri birikimini önemli düzeyde art rd ğ gözlenmektedir (Tablo 3). una karş l k doku kolesterol içeriği yağ kaynaklar na göre bir değişiklik göstermemiştir. Tablo 3. Farkl ya kaynaklar n n doku ya asitleri kompozisyonu ve kolesterol içeri ine etkisi Kriter S r D. Ya Ayçiçek Oksit, Ayçiçek Keten Ya Linoleik 16.09 39.69 38.51 20.73 Linolenik 0.88a 0.63a 1.83b 23.44c EPA 0.08a 0.04b 0.09a 0.47c DHA 0.05a 0.02b 0.04a 0.47c Toplam omega-6 17.26 41.75 40.43 21.36 Toplam omega-3 1.07d 0.72a 2.05b 24.90c Topl. Doymam fl 18.39 42.47 42.48 46.26 Kolestrol(mg/100g) 99.61 98.93 96.09 97.65 u tip yağ kaynaklar n n yap s nda bulunan çoklu doymam ş yağ asitlerinin fazlal ğ baz problemleri de beraberinde getirebilmektedir. Çoklu doymam ş yağ asitlerinin ette miktar n n artmas ette oksidasyon riskini de art rmakta ve buna bağl olarak kanatl etinin daha k sa sürede bozulmas gerçekleşebilmektedir. u durumda etin raf ömrü azalmaktad r. ununla birlikte kanatl yemlerine vitamin E kat lmas n n bu riski önemli derecede azaltt ğ tesbit edilmiştir. Yemlere vitamin E ilavesi ile depolama süresince kötü koku ve tat oluşumu engellemekte, su kayb n düşürmekte ve etin gevrekliği artmaktad r. Schiavone ve ark. (2000) taraf ndan yap lan ve ördek yemlerine 200 ppm vitamin E kat lmas n n ette oksidadif bozulmaya olan etkilerinin incelendiği araşt rmanda; vitamin E ilavesinin oksidatif bozulmay önemli ölçüde düşürdüğü görülmektedir (tablo 4) Tablo 4 Yüksek Oranda Doymam fl Ya çeren Yemlerle eslenen Ördeklerin Gö üs Etinde TARS de iflimi, FeSO47H2O ile inkübasyondan sonra (Schiavone ve ark., 2000) Muameleler 0 30 60 120 Kontrol 0.25a 1.56b 2.36c 2.40c 200 ppm vit. E 0.24a 1.15b 1.23b 1.60b Lin (1989) taraf ndan yap lan araşt rman n sonuçlar da bu durumu teyit etmektedir (Tablo 5) Tablo 5. Farkl Ya Kaynaklar ve Vitamin E nin Etlik Piliçlerde Raf Ömrüne Etkisi Depolama Et H.Cevizi Zeytin Keten Süresi(gün) Çeflid Ya Ya Ya 2 K 0.19 1.40 3 4 6 2 3 4 K K K 0.68 1.14 1.47 0.21 0.40 0.90 0.53 0.68 1.29 0.12 0.24 0.46 2.28 3.98 4.70 0.64 1.64 2.28 6 1.43 1.03 2.74 HSO +Vit.E HSO 0.15 0.08 0.19 0.27 0.49 0.3 1.40 0.49 1.56 0.09 0.22 0.12 0.47 0.15 0.94 0.24 1.51 HSO: K smen Hidrojenize edilmiş soya yağ, K: Koyu :eyaz et Etlik Piliç Üretiminde esleme Aç s ndan Yeni ir Konsept Kanatl eti üretiminde toplam maliyetin % 70-80 ini yem maliyeti oluşturmaktad r. u bağlamda yemden yararlanma kanatl eti üretiminde dikkate al nan temel kriterlerden biri olmaktad r. ununla birlikte özellikle ileri ürünlere işlemenin gerçekleştiği büyük entagrasyonlarda karl l ğ etkileyecek yeni bir yaklaş m değerli karkas parçalar n n oran n n art r lmas d r. u sayede karl l k yükselmektedir. İşletmelerin bu konudaki stratejilerini belirlemeleri önem kazanmaktad r. maliyet içerisinde yemin pay yem fiyat na bağl olarak değişmektedir. u değişim tablo 6 da 5

görülmektedir. Yem fiyat n n ve canl ağ rl ğ n artmas na paralel olarak yem maliyetinin toplam maliyetteki pay da yükselmektedir. eslemeciler yem maliyetini azaltacak uygulamalar üzerinde çal şmalar n yoğunlaşt rmaktad rlar. Tablo 6. Yem Fiyat na a l Olarak Toplam Maliyette Yem Maliyeti Pay n n De iflimi (oyle, 2003) Yem Fiyat, ton/$ 1.81 Canl A. kg. 2.27 2.72 125 53 57 60 150 58 62 64 175 61 65 68 200 65 68 71 225 67 71 73 Değer kat lm ş ürünler üretiminin ağ rl kl olduğu şirketlerde strateji değerli parçalar n miktar n art racak yönde olmal d r. ütün tavuk satan işletmelerde ise strateji bundan farkl olacak ve yemden yararlanmay iyileştirmek ön plana ç kacakt r. Aşağ daki örnekte bu durum aç kça ortaya konulmuştur. Tablo 7 de farkl karkas parçalar n n fiyatlar ve sağlana gelir verilmiştir (oyle, 2003). Tablodan da görüldüğü üzere. Tablo 7. 1810 g piliç etinin unsurlar ve elde edilen gelir ( FCR sabit 1.87) ileflen Karkas Gö üs Eti Kemiksiz G. Kanat utlar Pirzola(kemiksiz) oyun Ci er Kalp At k (offal) Canl a rl n n % si Kg fiyat $ 1.81 kg dan gelir, $ 72.7 1.079 1.77 28.8 1.872 1.23 18.1 3.127 1.28 8.1 1.145 0.21 24.5 0.418 0.23 10.5 1.387 0.33 4.8 0.264 0.03 1.3 0.352 0.01 0.9 0.859 0.02 20.3 0.022 0.01 Tablodaki karl l k dikkate al nd ğ nda göğüs etinin karl l ğ ortaya ç kmaktad r. Dolay s yla göğüs eti oran nda sağlanacak ilerleme işletmenin karl l ğ n önemli boyutta etkileyebilmektedir. u durum şekil 3 te aç kça görülmektedir. Grafikte yemin ton fiyat n n 125 dolar olmas durumunda ve kemiksiz göğüs eti olarak değerlendirildiğinde, göğüs eti miktar nda sağlanacak % 1 lik bir art ş yemden yararlanmadan sağlanacak % 28 lik bir iyileşmeyle sağlanabilecek kazanca karş l k gelmektedir. Dolay s yla işletmelerin karl l ğ aç s ndan işletmenin yap s na ve ağ rl kl ürün sat ş profiline bağl olarak izlenecek strateji farkl olmal d r. fiekil 3. Gögüs Eti Verimindeki Art fl n Yem Dönüflümüne Göre Avantaj (oyle, 2003) Yem Dönüşümü karş l ğ, O. 30 20 10 0 SONUÇ Kanatl eti üretiminde işletmelerin karl l ğ ve üretimin başar s aç s ndan besleme anahtar role sahiptir. Tüketici taleplerine uygun ürünlerin elde edilmesi de art k ihmal edilemeyecek bir olgu haline gelmiş bulunmaktad r. Kanatl besleme biliminde sağlanan gelişmeler bizlere bu konularda önemli faydalar sağlamaktad r. u makalede konu ile ilgili gelişmelerden sadece bir bölümüne yer verilebilmiştir. urada yap lacak değerlendirme amino asitler, enerji ve proteinin uygun oranlarda ve besleme biliminde sağlanan gelişmeler ş ğ nda işletmelere uyarlanmas durumunda karl l ğ n önemli boyutta iyileştirilebileceğidir. Ayr ca tüketici taleplerine uygun daha sağl kl ürünlerin üretilmesinde de çeşitli besleme uygulamalar n n son derece önemli avantajlar sağlayacağ bilinmelidir. % 1 Göğüs Etinin Değeri 2.3 5.9 7.5 28 Fast Food Kemiksiz G. 200$ 125$ 6

XXII WORLDS POULTRY CONGRESS (2. DÜNYA KANATLI HAYVANLAR KONGRES ) Prof. Dr. Servet YALÇIN WPSA Türkiye Şubesi Genel Sekreteri Uluslararas bilimsel bir dernek olan World s Poultry Science Association (WPSA) n Türkiye Şubesi ilimsel Tavukçuluk Derneği 20 y l aşk n bir süredir ülke tavukçuluğuna bilimsel yönden katk da bulunma gayreti içerisinde çal şmaktad r. Derneğimizin amaçlar aras nda kanatl hayvanlar tavukçuluk endüstrisini kapsayan her konudaki bilginin derlenmesi, gerekli yerlere dağ t lmas, sektör ve ilgili devlet kuruluşlar aras nda köprü oluşturulmas ve modern üretim teknolojilerinin ülkemize getirilmesini desteklemek yer almaktad r. WPSA dünyada 67 ülkede yaklaş k 7000 üyesi, Türkiye de 159 üyesi ile faaliyet göstermektedir. Derneğin genel merkezi taraf ndan her 4 y lda bir üye ülkelerden birinde Dünya Kanatl hayvanlar Kongresi (World s Poultry Congress) düzenlenmektedir. Kongreye haz rl k uzun bir süreci kapsad ğ ndan aday ülke 8 y l öncesinden belirlenir. Hindistan da 1996 y l nda yap lan 20. Dünya Kanatl Hayvanlar Kongresi s ras nda büyük uğraş larla 22. kongrenin Türkiye de düzenlenmesi sağlanm şt r. Derneğimiz 8 y ld r bir yandan üye say s n art rmaya çal ş rken, diğer yandan da dünya kongresine haz rlanmaktad r. Kongre 8-13 Haziran 2004 tarihleri aras nda İstanbul da Lütfi K rdar Kongre Merkezi nde gerçekleştirilecektir. Farkl ülkelerin bilim adamlar n n biraraya gelmesiyle oluşturulan bilimsel komite üyelerinin yaklaş k bir y l süren yoğun çal şmalar sonunda oturumlar belirlenmiştir. ilimsel programda 2 genel oturumun yan s ra değişik konular n tart ş lacağ ayn anda devam eden 7-8 oturum yer alacakt r (Çizelge 1). Kongre için dünyan n 26 ülkesinden toplam 94 konuşmac bildiri vermek üzere davet edilmiştir. Ayr ca her oturumda 5 sözlü bildiri ve poster bildiriler sunulacakt r. Türkiye Kanatl sektörü için büyük önem taş yan bu kongrenin başar s kongreye bildirili olarak kat lacak bilim adamlar n n say s ve bildiri kalitesiyle ilişkilidir. ilimsel Komite sözlü ve poster bildiri özetlerinin kabulüne başlam ş olup son kabul tarihi 1 Eylül 2003 tür. u konudaki geniş bilgiye www.wpc2004.org adresindeki internet sayfas ndan ulaş labilir. ildiri özetleri Abstract Proceeding olarak yay nlanacak ve bildirilerin tam metinleri CD de yer alacakt r. Çizelge 1. XXII Dünya Kanatl hayvanlar Kongresinde yer alacak oturumlar Genel Oturum 1: Gelişmekte olan ülkelerde aile tipi kanatl yetiştiriciliğini geliştirmede kullan labilecek araşt rma yöntemleri Genel Oturum 2: Kanatl yetiştirme ve ilaç kullan m GENETİK G1. Optimum olmayan koşullarda kanatl yetiştiriciliği için slah stratejileri G2. Metabolik kusurlar, kanatl konforu ve genetik G3. Kanatl eti ve yumurtas nda kalite ve genetik G4. Moleküler genetic teknikler, QTL ve DNA polimorfizmi G5. Hastal klara dayan kl l k ve genetik G6. Kanatl larda gen kaynaklar ve korunmas ESLEME N1. ak m-yönetim ve beslemenin yumurta kalitesi ve g da güvenliğine etkisi N2. ak m-yönetim ve beslemenin kanatl eti kalitesi ve g da güvenliğine etkisi N3. Yem katk maddeleri N4. Optimum olmayan koşullarda kanatl besleme N5. Kanatl sağl ğ ve konforu aç s ndan besleme N6. İleri biyoloji ve kanatl besleme AKIM-YÖNETİM VE FİZYOLOJİ M1. İnkübasyon ve kuluçka döneminde adaptasyon M2. Fizyoloji ve endokrinolojide yeni görüşler M3. Kanatl üreme fizyolojisi M4. Gastrointestinal fizyoloji M5. Optimum olmayan koşullarda kanatl yetiştiriciğinde sürü bak m ve yönetimi M6. Metabolik kusurlar ve sürü bak m ve yönetimi M7. ar naklar, bak m ve yönetim ve hayvan konforu ilişkileri SAĞLIK KONTROL D1. Metabolik kusurlar, hayvan konforu ve sağl k koruma D2. Kanatl patojenleri ve biyolojisi D3. Kanatl hastal klar n kontrolde uluslararas standartlar D4. Optimum olmayan koşullarda kanatl yetiştiriciliğinde hastal klar n kontrolu D5. Hastal klar n kanatl eti ve yumurta kalitesine etkisi PAZARLAMA VE EKONOMİ P1. Kanatl etini pazarlama stratejileri P2. Kanatl ürünleri işleme birimlerinin kontrolü P3. Yumurta ürünleri: kalite, fiyat ve pazarla P4. Kanatl eti ve yumurta işlemede kalite ve g da güvenliği P5. Gelişmekte olan ülkelerde aile tipi kanatl yetiştiriciliğini geliştirmede stratejiler P6. Kanatl larda yakalama, bay ltma ve hayvan konforu P7. Kanatl biyolojik ürünleri DİĞER O1. Eğitim, bilgilendirme ve teknoloji transferi O2. Su kanatl lar O3. Güvercin, b ld c n, devekuşu O4. Çevre ve kanatl üretimi Organizasyon komitesi ve bilimsel komitede görev alan Türk üyeler her iki ayda bir toplanarak kongre haz rl klar n gözden geçirmektedir. Kongre ayn zamanda Türk kültürünün zenginliğini, tarihi ve doğal güzelliklerini, misafirperverliğini ve Türk mutfağ n tan t m f rsat n da verecektir. u nedenle Kongre organizasyon komitesi halen sosyal etkinliklere ait program üzerinde çal şmaktad r. Kongrenin yurt içi ve yurt d ş nda tan t m çal şmalar da devam etmektedir. Sektörle ilgili firmalar, devlet kuruluşlar n, WPSA üyelerini, ilgili bilim dünyas n ve sektörümüze ilgi duyan herkesi kongremize davet ederek kat l mlar n bekliyoruz. WPSA taraf ndan bugüne kadar düzenlenmiş olan Dünya Kanatl Hayvanlar Kongrelerine yaklaş k 2500-3000 kişi kat lm şt r. İstanbul da yap lacak kongreye daha fazla kişinin geleceğini düşünmekteyiz. Kongre süresince Dünya Kanatl Fuar da düzenlenecektir. Kanatl yetiştiriciliğinde son gelişmelerin ve ekipmanlar n sergileneceği bu fuar bir yandan Türk kanatl sektörünün kendini tan tmas na olanak verirken diğer yandan yeni işbirliklerin gelişmesine olanak sağlayacakt r. Kongrenin başar ile düzenlenmesinde kongreye sponsorluk sağlayan firmalar n katk s yads namaz. Dernek genel başkan m z Prof. R. Akbay başkanl ğ nda oluşturulan komite sponsorluk aray şlar n sürdürmektedir. u aray şlar s ras nda Tar m ve Köyişleri akanl ğ, esd-ir, Yumurta Üreticileri derneği, Yem Sanayicileri derneği, Veteriner Hekimler Odas ve Veteriner Tavukçuluk Derneğinin tam desteğini alm ş olmam z bizleri cok sevindirmiştir. Türkiye Tavukçuluk sektörü için büyük önem taş yan bu kongrenin başar s ; sektörün başar s olacakt r. u başar n n sektör ve dernek işbirliği ile gerçekleşeceğine inan yoruz. 7

17-20 TEMMUZ 2003 27th Poultry Science Symposium on Welfare of Laying Hens, Ramada Plaza Hotel,ristol,UK Contact: WPSA Conference Office Tel: +44 117 9289502 Fax: +44 1934 852170 E.mail : Langford-CE@bristol.ac.uk 19-23 TEMMUZ 2003 XIII Congres of the World Veterinary Poultry Association, Denver,CO, USA Contact: American Association of Avian Pathologists, Tel: +1 610 444 4282 Fax: +1 610 925 8106 Internet : www.nbc.upenn.edu/-aaap 10-14 AGUSTOS 2003 14 th European Symposium on Poultry Nutrition, Lillehammer, Norway Contact: Mrs M F agley, Tel: +47 22798773, Fax: +47 22798771, E-mail: wpsa@fjorfe.org Internet: www.wpsa.no 21-23 AGUSTOS 2003 Livestock Asia 2003, The Mines, Kuala Lumpur, Malaysia. Contact: Mr.Richard Yew. Tel: +603 4045 4993 Fax: +603 4045 4989 E-mail: info@ambexpo.com Web site: www.alliedmedia.org 16-19 EYLÜL 2003 SPACE 2003-International livestock show, Parc-Expo,Rennes France Contact: SPACE Tel:+33 223 48 28 80 Fax: +33 223 48 28 81 E-mail: info@space.fr Web site: www.space.fr 23-26 EYLÜL 2003 XVI European Symposium on the Quality of Poultry Meat and X European Symposium on the Quality of Eggs and Egg Products, Saint-rieuc, rittany,france, Contact: ISPAIA, Tel: +33 2 96 786130, Fax: +33 2 96 786131, E-mail: wpsa2003@zoopole.asso.fr Internet: www.zoopole.com/ispaia/wpsa2003.htm 14-16 EK M 2003 Poultry 2003, 25th International Conference, usiness Meeting&Exhibition, HIS Fr Joliet-Curieü Resort St Constantin&Helen,Varna, ulgaria Contact: ulgarian Poultry Union. Tel/Fax: +359 2 931 0958 E-mail: galus@mb.bia-bg.com 26-31 EK M 2003 IX World Conference on Animal Production, Porto Alegre, Rio Grande do Sul, razil Contact: Prof J Lopez or Prof S Nicolaiewsky. Tel: +55 51 3316 3609 Fax: +55 51 3316 3888 E.mail : wcap.2003@ufrgs.br Internet: www.wcap2003.ufrgs.br 28-31 EK M 2003 VIV Europe 2003. Jaabeurs, Utrect, The Netherlands Contact: Jaabeurs Exhibitions and Media. Tel: +31 302952772 Fax: +31 302952809 E.mail : viv.europe@jem.nl Internet: www. viv.net 8-12 HAZ RAN 2004 XXII World s Poultry Congress, WPSA Turkish ranch, stanbul TURKEY Contact: ITU Joint Venture, Tel: +90 212 231 3021, Fax: +90 212 232 1522 E-mail: wpsa2004@wpsa2004.org Internet: www.wpsa2004.org ilgi paylaşarak, hayvanc l k ve yem sektörünün sorunlar na çözümler üretmeye çal şt ğ m z bültenimize, sektör sorunlar na çözüm önerileriyle katk lar n z bekliyoruz. nterkim Kimya Sanayi th. hr. ve Tic. A.fi. Tunal Hilmi Cad. No: 50/13 06660 K.dere-Ankara Tel: 0 (312) 419 54 70 Fax: 0 (312) 425 57 23 Sahibi :Ferudun Erdoğan Yay n Kurulu aşkan : Seyfi Ay Yaz İşleri Müdürü : Ufuk Y lmaz Yap m : Replik Ltd. Şti. Üç ayda bir yay nlan r.