ORTAÖÐRETÝME GEÇÝÞ SÝSTEMÝ REHBER KÝTABI

MÝLLÎ EÐÝTÝM BAKANLIÐI Özel Eðitim Rehberlik ve Danýþma Hizmetleri Genel Müdürlüðü ORTAÖÐRETÝME GEÇÝÞ SÝSTEMÝ REHBER KÝTABI Seviye Belirm e Sýnavý %70 Yý l S o nu B a þa r ý P u a ný %25 Yöneltme ve Davraný þ Pua ný % 5 OKS Neden Kaldirildi? Yeni Ortaöðretim Geçiº Sistemi Örnek Sorular Deneme Sýnavý Soru ve Cevaplarý Aralýk 2007

ÖNSÖZ Çaðýmýzda bilim, teknoloji, sanat ve kültür alanlarýnda meydana gelen deðiþim ve geliþimler, eðitim sistemimizde de kapsamlý deðiþiklikleri gerekli kýlmaktadýr. Bu deðiþiklikler, ülkemizin geliþmesine ve kalkýnmasýna katký saðlayacak olan nesillerin yetiþtirilmesi için vazgeçilmezdir. Hiç þüphesiz ki bu deðiþimlerin baþýnda da öðrencilerimizin akademik ve kiþisel-sosyal alanlardaki geliþimsel ihtiyaçlarýna cevap verecek olan öðretim programlarýnýn yeniden düzenlenmesi gelmektedir. Bu nedenle yeni ilköðretim programlarý hazýrlanarak uygulamaya konulmuþtur. Yeni ilköðretim programlarýyla öðrencilerimize kazandýrýlan bilgi, beceri ve tutumlarýn deðerlendirilmesi amacýyla alternatif bir ölçme ve deðerlendirme sisteminin oluþturulmasý gerekmektedir. Bu gerekliliðe cevap verecek nitelikte olan Ortaöðretime Geçiþ Sistemi öðrencilerimizi akademik, kiþisel-sosyal ve diðer geliþim alanlarýnda bir bütün olarak deðerlendirmeyi amaçlamaktadýr. Bir programýn ya da sistemin baþarýlý olabilmesi, programýn ya da sistemin niteliði kadar, doðru bir biçimde anlaþýlmasý ve uygulanmasýna da baðlýdýr. Bu çerçevede, Ortaöðretime Geçiþ Sistemi nin öðretmen, öðrenci ve aileler tarafýndan doðru anlaþýlabilmesi amacýyla Bakanlýðýmýzca bir rehber kitap hazýrlanmýþtýr. Bu kitapçýkta yer alan bilgilerin yapýlacak tüm çalýþmalarda ve uygulamalarda açýklayýcý ve yol gösterici olmasýný dilerim. Doç. Dr. Hüseyin ÇELÝK Milli Eðitim Bakaný

SUNUÞ Çocuklarýn toplumsal ve kültürel dünyalarý onlarýn geliþimleri ve yaþam rolleri üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Bu etkiyi þekillendiren ve her çocuðun toplumsal ve kültürel dünyasýnda yer alan yetiþkinler, özellikle öðretmenler ve ebeveynler, onlarýn geliþimlerini ve geliþimsel alanlarýnda yer alan becerilerini çocuklarýn mevcut kapasiteleri doðrultusunda ileriye taþýyacak kiþilerdir. Bunu saðlayacak önemli dinamiklerden biri de eðitim-öðretim sistemimizin tamamlayýcýsý ve vazgeçilmez unsurlarýndan biri olan Rehberlik ve Psikolojik Danýþmanlýk ve Rehberlik Hizmetleridir. Rehberlik ve Psikolojik Danýþma Hizmetlerini yürüten okul psikolojik danýþmanlar/rehber öðretmenler çocuklarýn geliþim süreçlerinin nasýl þekillendiði ve geliþimleri boyunca dünyayý anlamak için kullandýklarý araçlarýn neler olduðu konularýnda ebeveynlere, öðretmenlere ve çocuklarýn kendilerine yol gösteren önemli birer eðitim neferleridir. Bu misyonu yerine getirirken Geliþimsel Rehberlik yaklaþýmý çerçevesinden hareket ederek eðitimin gerektirdiði ihtiyaçlara ve gerekli yeniliklere de kapýmýzýn her zaman açýk olmasý gerekmektedir. Eðitim Sistemimizi geleceðe hazýrlayan ve bu yeniliklerden biri olan Ortaöðretime Geçiþ Sistemi 'nin siz eðitim neferleri tarafýndan daha da iyi anlaþýlmasý kaçýnýlmazdýr. Geleceði ertelemeden, çaðýn gerekliliklerini yakalamak, eðitim sistemimizin geliþmesini ve daha saðlýklý adýmlar atabilmesini saðlamak için hazýrlanan bu rehber kitaptan en iyi þekilde yararlanmanýzý, öðretmenlere, ebeveynlere ve öðrencilere saðlayacaðýnýz müþavirlik hizmetiyle ve sunacaðýnýz bilgilerle aydýnlýk birer ýþýk olmanýzý dilerim. Dr. Ruhi KILIÇ Özel Eðitim Rehberlik ve Danýþma Hizmetleri Genel Müdürü Ortaöðretime Geçiþ Sistemi

ÝÇÝNDEKÝLER GÝRÝÞ...1 ÝLKÖÐRETÝM PROGRAMLARININ GEREKÇESÝ...3 ÝLKÖGRETÝM PROGRAMLARINDA ÖÐRENCÝLERE KAZANDIRILMASI HEDEFLENEN BECERÝLER...3 ÝLKÖÐRETIM PROGRAMLARININ TEMEL ÖZELLÝKLERÝ...4 Ýlköðretim Programlarýnda Sýnýf Ortamý...4 Ýlköðretim Programlarýnda Öðretmen...4 Ýlköðretim Programlarýnda Ölçme ve Deðerlendirme...5 ORTAÖÐRETÝME GEÇÝÞ SÝSTEMÝ...6 Seviye Belirleme Sýnavý (SBS)...6 Yýl Sonu Baþarý Puaný (YBP)...10 Davranýþ Puaný (DP)...11 Davranýþ Puaný Ölçeði (1-5. Sýnýflar)...13 Davranýþ Puaný Ölçeði (6-8. Sýnýflar)...13 Öðrenci Davranýþlarýna Ait Deðerlendirme Çizelgesi...14 Ýlköðretim Okulu Öðrenci Geliþim Raporu...15 3 Yýllýk Puanlara Göre Örnek Hesaplama Tablosu...19 ORTAÖÐRETÝME GEÇÝÞ SÝSTEMÝ ÝLE OKS ARASINDAKÝ FARKLAR...21 ORTAÖÐRETÝME GEÇÝÞ SÝSTEMÝNDE OKUL PSÝKOLOJÝK DANIÞMANIN/REHBER ÖÐRETMENÝN ROLÜ...22 Öðrencilere Yönelik Yapabileceði Çalýþmalar...23 Velilere Yönelik Yapabileceði Çalýþmalar...23 Ýdareci ve Öðretmenlere Yönelik Yapabileceði Çalýþmalar...24 SORU VE CEVAPLARLA ORTAÖÐRETÝME GEÇÝÞ SÝSTEMÝ...25 ÖRNEK SORULAR 6. SINIF...36 ÖRNEK SORULAR 7. SINIF...43 KAYNAKÇA...50 2007 YILI PÝLOT UYGULAMA SINAV SORULARI VE CEVAPLARI...51 2

KISALTMALAR SBS : YBP : DP : OYP : SP : OKS : DPY-B : ASP : TASP : Seviye Belirleme Sýnavý Yýlsonu Baþarý Puaný Davranýþ Puaný Öðretime Yerleþtirme Puaný Sýnýf Puaný Ortaöðretim Kurumlarý Öðrenci Seçme ve Yerleþtirme Puaný Devlet Parasýz Yatýlýlýk ve Bursluluk Sýnavý Aðýrlýklý Standart Puan Toplam Aðýrlýklý Standart Puan TIMMS : Uluslar arasý Matematik ve Fen Bilgisi Çalýþmasý PIRLS : Uluslar arasý Okuma Becerileriinde Geliþim Projesi PISA : Uluslar arasý Öðrenci Deðerlendirme Projesi 2

GÝRÝÞ Yeni öðretim programlarýnýn paradigmalarý doðrultusunda, öðrencilerimizin ilköðretimdeki performansýný daha doðru bir þekilde ve çok yönlü olarak ölçen ilköðretimde sürdürülen eðitim ve öðretimin temel ruhu ile baðdaþan ve ortaöðretim kurumlarýna doðru bir þekilde geçiþ için zemin hazýrlayan Ortaöðretime Geçiþ Sistemi uygulamaya konulmuþtur. Yeni geliþtiren sistem, öðrencilerimizin performansýný sürece dayalý ve çok boyutlu olarak ölçmeye dayanmaktadýr. Bu sistemle; Ýlköðretim programlarýnýn baþarýlý bir þekilde uygulanmasý ve yeni müfredatýn temel felsefesinin yerleþmesi saðlanacak, Okulda sunulan eðitim ve öðretim güçlendirilecek, daha anlamlý kýlýnacak, Ýlköðretim okullarýnda okulda gerçekleþtirilen eðitim ve öðretime odaklý deðerlendirme yapabilmenin zemini hazýrlanacak, Eðitim ve öðretimde kalitenin artmasý ve okul dýþý eðitim faaliyetlerinin okul programlarý ile destekli ve uyumlu hale gelmesi saðlanacak, Yeni sistemde, 6., 7. ve 8. sýnýflarda yapýlacak Seviye Belirleme Sýnavlarý ile öðrencinin süreç içindeki geliþimi deðerlendirilecek, Okullar arasýndaki niteliðe ve niceliðe dayalý farklýlýklarý gidermeye yönelik veriler elde edilecek, Davranýþ Puaný ile öðrencilerin üç yýl sonunda yapýlan gözlemlere dayalý olarak yetenek, ilgi ve isteklerine uygun alanlara yönelmeleri kolaylaþacak, Öðrencilerin performans ve proje ödevleri ortaöðretim kurumlarýna yerleþtirme sürecinde yýlsonu baþarý puaný yoluyla deðerlendirilmiþ olacak, Öðrenciler üzerindeki sýnav kaygýsý azaltýlarak, öðrencinin sosyal ve kiþisel geliþimine zaman ayýrmasý saðlanacaktýr. Ortaöðretime geçiþ tek bir sýnava baðlanmadan, sürece dayalý ve objektif bir yerleþtirme ile gerçekleþtirilecek, 1

GÝRÝÞ Bakanlýðýmýzca ulusal ve uluslar arasý boyutlarda insan yetiþtirme kapasitemizin temel eðitim basamaðý sürekli gözden geçirilmektedir. Bu amaçla öðrencilerimiz uluslar arasý TIMMS, PIRLS ve PISA projelerine katýlmaktadýr. Bu çalýþmalarda öðrencilere yönelik standart baþarý testleri ile öðrenci, öðretmen ve okul anketleri uygulanmakta buralardan elde edilen bilgilerle temel eðitimi tamamlayan öðrencilerimizin neler bildiði, hangi becerileri ne derece kazandýklarý, eksikliklerinin neler olduðu belirlenmeye çalýþýlmaktadýr. Böylece eðitim sisteminin mevcut durumu tespit edilmekte; özellikle temel eðitimde, eðitim politikalarý, öðretim programlarý, öðretim yöntem ve teknikleri, öðretmenlerin yeterlilikleri, ders araç gereçleri gibi unsurlarýn gözden geçirilmesine yönelik bilimsel veriler elde edilmekte, diðer ülkelerin eðitim sistemleri ile de karþýlaþtýrmalar yapýlmaktadýr. Elde edilen bu bilgiler eðitimde politika belirleyicilerin, karar vericilerin, bilimsel çalýþma yapanlarýn, eðitim programý geliþtirenlerin, eðitim yöntem ve teknikleri ile eðitim materyali hazýrlayanlarýn, üniversitelerin ve araþtýrmacýlarýn hizmetine sunulmaktadýr. TIMMS, PIRLS ve PISA gibi uluslar arasý öðrenci baþarýsýný karþýlaþtýrma projeleri ülkeler arasýnda bir yarýþma niteliðinde olmayan, katýlan ülkelerin kendi eðitim sistemlerini deðerlendirmelerini, öðrencilerin matematik, fen bilgisi ve okuma alanlarýndaki bilgi ve beceri geliþmelerini yýllara göre takip etmelerini saðlayan projelerdir. TIMMS, PIRLS ve PISA çalýþmalarýnýn sonuçlarýndan yola çýkarak eðitim sistemimizin geliþtirilmesi gereken yönleri fark edilmiþtir. Örneðin PISA çalýþmasýyla ölçülen olasýlýk, deðiþim ve iliþkiler, örüntü, metinler arasý iliþki kurma gibi alt boyutlar uygulamadan kaldýrýlan programlarýmýzda yer almamaktaydý. Ayrýca problem çözme becerisi de müfredatlarýmýzda gereken þekilde yer bulamamaktaydý. Talim Terbiye Kurulu Baþkanlýðýnca 2004 yýlýndan itibaren uygulamaya konulan yeni müfredatlar ile eksiklikler giderilmiþ ve öðrencilere kazandýrýlmasý hedeflenen temel beceriler müfredata yerleþtirilmiþtir. 2

ÝLKÖÐRETÝM PROGRAMLARININ GEREKÇESÝ Günümüzde eðitim kurumlarýndan bedensel, zihinsel ve psiko-sosyal yönden uyumlu, kendini ve içinde yaþadýðý toplumu geliþtiren bireyler yetiþtirmesi beklenmektedir. Eðitim sürecinde her öðrencinin kendine özgü olduðu, bireysel farklýlýklar gösterdiði kabul edilmekte ve öðrenci merkezli bir öðrenme ortamý oluþturulmaya çalýþýlmaktadýr. Bu doðrultuda hazýrlanan ilköðretim programlarýnýn amacý; öðrenciyi merkeze alan, ezbercilikten uzak tutan ve öðrendiklerini günlük hayatta kullanabilen öðrenciler yetiþtirmektir. Ýlköðretim Programlarýnda öðrencilerin temel yaþam becerileri kapsamýnda bilgi-beceri-deðer ve davranýþlarý dengeli bir þekilde kazanmalarý esastýr. ÝLKÖÐRETÝM PROGRAMLARINDA ÖÐRENCÝLERE KAZANDIRILMASI HEDEFLENEN TEMEL BECERÝLER Problem çözme, Ýletiþim kurabilme, Türkçeyi doðru, güzel ve etkili kullanma, Eleþtirel ve yaratýcý düþünme, Araþtýrma-sorgulama, Bilgi teknolojilerini kullanma, Giriþimci olabilme, Kiþisel ve sosyal deðerlere önem verme 3

ÝLKÖÐRETÝM PROGRAMLARININ TEMEL ÖZELLÝKLERÝ Öðrencinin bakýþ açýsý esas alýnýr. Öðretmen, rehber ve kolaylaþtýrýcý rolü üstlenir. Öðrenci okulun paydaþýdýr. Her öðrenci özgün, biricik ve saygýdeðer dir. ÝLKÖÐRETÝM PROGRAMLARINDA SINIF ORTAMI; Bilgilerin aktarýldýðý bir yer deðil; öðrencinin etkin katýlýmýnýn saðlandýðý, araþtýrmalarýn yapýldýðý ve problemlerin çözüldüðü bir yerdir. Sýnýf içi etkinlikler, öðrencilere zengin öðrenme yaþantýlarý fýrsatýný saðlayacak þekilde düzenlenir. ÝLKÖÐRETÝM PROGRAMLARINDA ÖÐRETMEN; Öðrencilerin bilgi edinebilecekleri pek çok kaynaktan sadece biridir. Öðrencilerin daha önceki bilgilerinin ve düþünme biçiminin doðruluðunu sorgulamasýna yol açacak türden deneyimler geçirmesi için uðraþýr. Öðrencilerin duygu ve düþüncelerini rahatça ifade edebilmeleri için onlarý destekler. Öðrencilere, düþünmelerini gerektiren açýk uçlu sorular sorarak araþtýrmacý bir tutum geliþtirebilmeleri için onlarý cesaretlendirir. Öðrencilerin kendi aralarýnda tartýþmalarý için onlarý cesaretlendirir. Öðrencilerin özerkliðini ve giriþimciliðini teþvik eder. 4

ÝLKÖÐRETÝM PROGRAMLARINDA ÖLÇME DEÐERLENDÝRME Deðerlendirme, öðrenmenin ayrýlmaz bir parçasý olarak görülür. Öðrencilerin ezber bilgileri deðil, üst düzey becerilerinin deðerlendirilmesi hedeflenir. Sadece öðrenme ürünü deðil, öðrenme süreçleri de deðerlendirilir. Deðerlendirme, öðrencilerin neyi bilmediðini deðil, ne bildiklerini görmeye yarayan bir süreçtir. Not vermenin yaný sýra etkili ve zamanýnda geribildirime aðýrlýk vermeyi önemsemektedir. Öðrencinin gerçek yaþamla öðrendikleri arasýnda iliþki kurmasýný gerektirir. Öðrencilerin karþýlaþtýðý problemlere farklý çözüm yollarý üretebilmesini önemser. Ne kadar öðrenildiðini tespit etmenin yaný sýra nasýl öðrenildiðini de belirlemeyi vurgular. Öðrencileri deðerlendirmek için farklý ölçme tekniklerinden yararlanmayý önerir. ÝLKÖÐRETÝM PROGRAMLARINDAKÝ ÖLÇME VE DEÐERLENDÝRME SÜRECÝNDE Okuduðunu anlama, kritik etme, yorumlama, Bilgi toplama, analiz etme ve bir sonuca ulaþma, Grafik ya da tablo halinde verilen bilgilerden sonuç çýkarma, Gözlem yapma, gözlemlerden sonuca ulaþma, Günlük hayatta karþýlaþýlan problemleri çözebilme, Sahip olduðu bilgileri yeni durumlarda kullanabilme, Araþtýrma yapma, KAZANDIRILMASI HEDEFLENEN BECERÝLER Öðrendikleri ile gerçek yaþam arasýnda iliþki kurma, 5

ORTAÖÐRETÝME GEÇÝÞ SÝSTEMÝ Ýlköðretim Programlarýnda kazandýrýlmasý hedeflenen becerilerin ölçülebilmesi, öðrencilerin araþtýran, sorgulayan ve öðrenmeyi öðrenen bireyler olarak yetiþtirilebilmeleri için Ortaöðretime Geçiþ Sisteminde deðiþikliðe ihtiyaç duyulmuþtur. Ortaöðretime Geçiþ Sistemi ile; Ýlköðretimde öðrenci performansýnýn daha doðru ve çok yönlü olarak ölçülmesi, Ýlköðretim düzeyinde uygulanmaya baþlanan eðitim-öðretim programlarý ile bütünlük göstermesi Ortaöðretim kurumlarýna daha gerçekçi ve saðlýklý yönlendirme yapýlmasý hedeflenmiþtir. Ortaöðretime Geçiþ Sistemi, Seviye Belirleme Sýnavý (SBS), Yýl Sonu Baþarý Puaný (YBP), Davranýþ Puaný (DP) olmak üzere üç öðeden oluþmaktadýr. 1-SEVÝYE BELÝRLEME SINAVI ( SBS) Her yýl ders kesiminden sonra, 6, 7 ve 8 inci sýnýflarda öðrencinin derslerden, o yýlýn öðretim programlarýnda belirtilen kazanýmlarý elde etme seviyesinin ölçüleceði ve Türkçe, Matematik, Fen ve Teknoloji, Sosyal Bilimler ve Yabancý Dil testlerinden oluþan merkezi sýnavlardýr. T.C Ýnkilap Tarihi ve Atatürkçülük ile Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi derslerine ait sorular Sosyal Bilimler testleri içerisinde sorulacaktýr. Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersinden muaf olanlar için alternatif Sosyal Bilgiler sorularý bulundurulacaktýr. SBS öðrencilerin dersler sonrasýnda elde ettikleri öðrenme düzeylerini ölçmeyi amaçlamaktadýr. SBS'deki temel nokta, öðrencilerin klasik sistemde olduðu gibi ezberledikleri bilgilerin deðil, kendilerine aktarýlmýþ bir konuyu ne oranda öðrenip öðrenemediklerinin belirlenmesidir. Seviye Belirleme Sýnavý; Yýlda bir kez yapýlacaktýr, tüm merkezi sýnav sistemlerinin mantýðýna uygun olarak telafisi ya da not yükseltmesi gibi herhangi bir ek sýnavý olmayacaktýr. 6

ORTAÖÐRETÝME GEÇÝÞ SÝSTEMÝ SBS zorunlu bir sýnav deðildir; ancak merkezi sistemle öðrenci alan ortaöðretim kurumlarýna yerleþtirmede kullanýlacak puana etkisi bakýmýndan öðrencilerin bu sýnavlara girmesi tavsiye edilmektedir. Herhangi bir sebeple sýnava katýlamayan öðrenci için, o yýlýn en düþük puaný üzerinden deðerlendirme yapýlacaktýr. 2007 2008 öðretim yýlý sonunda 6 ve 7 inci sýnýflara, 2008 2009 öðretim yýlýndan itibaren 6, 7 ve 8 inci sýnýflara uygulanacaktýr. Sýnav sonuçlarý yalnýzca ortaöðretim kurumlarýna geçiþte kullanýlabilecek, sýnýf geçmeye herhangi bir etkisi olmayacaktýr. Açýk Ýlköðretim Okulu öðrencileri yaþlarý itibariyle ortaöðretim nüfus çaðýný geçmemeleri koþuluyla d i l e r l e r s e S e v i y e B e l i r l e m e S ý n a v l a r ý n a girebileceklerdir. Ancak 2007-2008 öðretim yýlýnda 8.sýnýfta olanlar isterlerse OKS'ye girebileceklerdir. Özel eðitime ihtiyacý olan öðrenciler isterlerse bu sýnava girebileceklerdir. Sorularýn nitelikleri Sorular, kazanýmlar esas alýnarak öðrencinin; yorumlama, analiz etme, eleþtirel düþünme, sonuçlarý tahmin etme, problem çözme vb. yeterliliklerini ölçecek nitelikte hazýrlanýr. Sýnav sonuçlarýnýn hesaplanmasý Ýlköðretim 6, 7 ve 8 inci sýnýflarda seviye belirleme sýnavýna katýlacak olan adaylarýn puaný, aþaðýdaki iþlem basamaklarýna göre tek bir puan türünde hesaplanýr; a) Her adayýn cevap kâðýdý, 2 (iki) adet optik okuyucu tarafýndan çift kontrol sistemiyle okutulur. b) Seviye belirleme sýnavý yapýlacak derslere ait testlerin her biri için doðru ve yanlýþ cevap sayýlarý belirlenir. 7

ORTAÖÐRETÝME GEÇÝÞ SÝSTEMÝ c) Her test için yanlýþ cevap sayýsýnýn üçte biri, doðru cevap sayýsýndan çýkarýlarak geçerli cevaplara karþý gelen ham puanlar bulunur. Þekilli sorulardan muaf olarak deðerlendirmeye alýnacak engelli adaylarýn ham puanlarý hesaplanýrken önce her test için yanlýþ cevap sayýsýnýn üçte biri, doðru cevap sayýsýndan çýkarýlarak geçerli cevaplara karþý gelen geçici ham puanlar bulunur. Bulunan geçici ham puanlar, testlerdeki toplam soru sayýlarýna dönüþtürülerek deðerlendirmeye esas ham puanlar hesaplanýr. Böylece her aday için beþ ayrý ham puan hesaplanýr. ç) Tüm adaylarýn ham puanlarý toplamý, sýnava giren öðrenci sayýsýna bölünerek her bir testin ortalamasý bulunur. d) Ham puanlar, test ortalamalarý ile sýnava giren öðrenci sayýsý kullanýlarak her testin standart sapmasý hesaplanýr. e) Adayýn her bir teste ait standart puaný; o teste ait ortalama ve standart sapma kullanýlarak tüm adaylarýn ham puanlarýnýn ortalamasýný 50'ye, standart sapmasýný 10'a getiren bir dönüþtürme iþlemi sonunda elde edilir. f) Her test için hesaplanan standart puanlar, aþaðýdaki tabloda verilen katsayýlar ile çarpýlarak her bir testin aðýrlýklý standart puanlarý bulunur. g) Testlerin aðýrlýklý standart puanlarý toplanarak, Aðýrlýklý Standart Puan (ASP) bulunur. Aðýrlýklý standart puan hesaplanýrken kullanýlacak aðýrlýk katsayýlarý aþaðýda verilmiþtir. Test No Test Adý ASP Katsayýlarý 1 Türkçe 4 2 Matematik 4 3 Fen Bilimleri 3 4 Sosyal Bilimler 3 5 Yabancý Dil 1 TOPLAM 15 8

ORTAÖÐRETÝME GEÇÝÞ SÝSTEMÝ Standart puan ve toplam aðýrlýklý standart puan hesaplama formülü aþaðýda verilmiþtir. Sekilli Sorulardan Muaf Olan Görme Engelli Adaylarin Ham Puani HPXi Engelli = Adayýn Xi Testindeki Doðru Sayýsý - (Adayýn Xi Testindeki Yanlýþ Sayýsý / 3) HPXi = (HPXi Görme Engelli / Engelli Adayýn Xi Testindeki Sorumlu Olduðu Soru Sayýsý) x Xi Testindeki Toplam Soru Sayýsý Diðer Adaylarýn Ham Puaný HPXi = Adayýn Xi Testindeki Doðru Sayýsý - (Adayýn Xi Testindeki Yanlýþ Sayýsý / 3) Xi : Türkçe, Matematik, Sosyal Bil., Fen Bil. veya Yab. Dil testlerinden herhangi birini ifade eder. HPXi : Adayýn Xi Testi Ham Puaný HPXi Görme : Þekilli Sorulardan Muaf Engelli Adayýn Xi Testindeki Geçici Ham Puaný SPXi = SPX i ORTX i SS X i HPxi - ORT x 10 + 50 SSXÝ : X i Testi Standart Puaný : X i Testinin Ham Puan Ortalamasý : X i Testinin Standart Sapmasý ASPX i = AKX i. SPX i ASP X i AK X i : X i Testi Aðýrlýklý Standart Puaný : X i Testi Aðýrlýk Katsayý TASP = ASP Türkçe + ASP Mat + ASP Fen + ASP Sosyal + ASP Yab.Dil TASP : Toplam Aðýrlýklý Standart Puan ASP Türkçe : Türkçe Testi Aðýrlýklý Standart Puaný ASP Mat : Matematik Testi Aðýrlýklý Standart Puaný ASP Fen : Fen Bilimleri Testi Aðýrlýklý Standart Puaný ASP Sosyal : Sosyal Bilimler Testi Aðýrlýklý Standart Puaný ASP Yab.Dil : Yabancý Dil Testi Aðýrlýklý Standart Puaný 9

400 x (TASP En Küçük TASP ) ORTAÖÐRETÝME GEÇÝÞ SÝSTEMÝ TASP = ASP Türkçe + ASP Mat + ASP Fen + ASP Sosyal + ASP Yab.Dil TASP : Toplam Aðýrlýklý Standart Puan ASP Türkçe : Türkçe Testi Aðýrlýklý Standart Puaný ASP Mat : Matematik Testi Aðýrlýklý Standart Puaný ASP Fen : Fen Bilimleri Testi Aðýrlýklý Standart Puaný ASP Sosyal : Sosyal Bilimler Testi Aðýrlýklý Standart Puaný ASP Yab.Dil : Yabancý Dil Testi Aðýrlýklý Standart Puaný h) Hesaplanan Toplam Aðýrlýklý Standart Puan, kendi içinde en küçüðü 100 ve en büyüðü 500 olan bir puan daðýlýmýna dönüþtürülür. Bu puanlarýn bulunmasýnda aþaðýdaki formül uygulanýr. SBS = 100+ En Büyük TASP En Küçük TASP TASP : Toplam Aðýrlýklý Standart Puan En Küçük TASP : Hiçbir testi ikili ya da toplu kopya nedeniyle iptal edilmeyen adaylar içindeki en küçük TASP En Büyük TASP : Tüm Adaylar Ýçindeki En Büyük TASP I) Kullanýlan en küçük TASP, kopya taramasý sonucu hiçbir testi ikili ya da toplu kopya nedeniyle iptal edilmeyen adaylar içindeki en küçük TASP'dir. j) Kopya taramasý sonucu bazý testleri iptal edilen ve ASP'lerý, En Küçük TASP'nin altýnda olan adaylarýn, SBS'leri 100 puan olarak kabul edilir. 2-YIL SONU BAÞARI PUANI (YBP) Öðrencinin derslerden aldýðý yýl sonu puanlarý, o derslere ait haftalýk ders saati ile çarpýlarak aðýrlýklý yýl sonu puanlarý hesaplanýr. Her öðrenci için derslerin aðýrlýklý yýl sonu puanlarý toplamýnýn o derslere ait haftalýk ders saati toplamýna bölünmesi ile Yýl Sonu Baþarý Puaný hesaplanýr. Bu puanýn içerisinde öðrencinin yazýlý, sözlü, ödev vb. çalýþmalarýnýn tamamý yer alacaktýr. SBS'de yer almayan Görsel Sanatlar, Teknoloji ve Tasarým, Müzik ve Beden Eðitimi ile seçmeli derslerden aldýðý puanlarda burada etkili olacaðýndan öðrenciler tarafýndan nitelenen önemli önemsiz ders ayrýmý söz konusu olmayacaktýr. Öðrencinin öðretim sürecinde elde ettiði kazanýmlarý, 100 tam puan üzerinden verilecektir. Puanlama daha sonra 500 tam puana dönüþtürülerek Yýl Sonu Baþarý Puaný hesaplanacaktýr. 10

ORTAÖÐRETÝME GEÇÝÞ SÝSTEMÝ 3-DAVRANIÞ PUANI (DP) Öðrencinin, ders yýlý sonunda, okul içindeki davranýþ, beceri, tutum ve deðer kazanýmlarý ile ilgili olarak belirlenen ölçütlere göre derslerine giren tüm öðretmenleri tarafýndan ayrý ayrý verecekleri puanlarýn aritmetik ortalamasý alýnarak hesaplanan puandýr. Puanlamada birden çok öðretmenin katýlýmý zorunlu olduðundan sübjektif bir deðerlendirme söz konusu olmayacaktýr. Davranýþ Puaný Öðrenci Davranýþlarýna Ait Deðerlendirme Çizelgesi 'nde yer alan kriterlere göre belirlenecektir. Ortaöðretime Geçiþ Sisteminde Seviye Belirleme Sýnavý (SBS), Yýl Sonu Baþarý Puaný(YP) ve Davranýþ Puaný (DP)'dan öðrenciye ait bir Sýnýf Puaný oluþturulacaktýr. Davranýþ Puaný Ölçütleri 1. Okul kültürüne uyum Karar alma süreçlerine katký saðlama ve kararlara uyma, Grupça alýnan kararlara katký, Okul çalýþanlarýna karþý sorumlu davranma, Okula/derse düzenli olarak devam etme, Okulu, çevreyi, eðitim araç-gereçlerini koruma, Belirlenen okul kurallarýna uyma. 2. Öz bakým Beden temizliðine dikkat etme, Kýyafetinin temizliðine dikkat etme, Saðlýðýnýn gerektirdiði beslenme kurallarýna uyma, Özel eþyalarýnýn tertip ve düzenine özen gösterme. 3. Kendini tanýma Ýlgi, yetenek, becerilerinin farkýnda olma, Zayýf yönlerini tanýma ve geliþtirme, Serbest zamanýný etkin bir þekilde kullanma, Ýstek ve ihtiyaçlarýna göre amaçlarýný belirleme. 4. Ýletiþim ve sosyal etkileþim Ýletiþimde nezaket kurallarýna uyma, Olumlu iletiþim dilini kullanma, Çevresinde kabul görecek olumlu davranýþlar gösterme, Çevresinde gördüðü iyi örneklerden yararlanma, Sosyal iliþkilerinde grup içinde rol alma, Sahip olduðu haklarý bilme ve kullanma. 11

ORTAÖÐRETÝME GEÇÝÞ SÝSTEMÝ 5. Ortak deðerlere uyma Baþkalarýnýn hak ve özgürlüklerine saygý gösterme, Gerektiðinde baþkalarýna yardým etme, Bireysel ve kültürel farklýlýklara hoþgörülü olma, Toplumun ortak deðerlerine saygý gösterme. 6. Çözüm odaklý olma Sorunlarý fark edip tanýmlama, Sorunun farklý çözümlerinin olabileceðine inanma, Sorun üzerinde odaklanma, Alternatif çözüm yollarý geliþtirme, Sorunun çözümü için sorumluluk üstlenme. 7. Sosyal faaliyetlere katýlým Okulda yapýlan çeþitli sosyal faaliyetlere katýlmak için çaba gösterme, Aktif olarak katýldýðý sosyal, kültürel, sanatsal ve sportif faaliyetlerde baþarýlý olma, Aktif olarak katýlamadýðý okul faaliyetleri ile ilgilenme veya izleme. 8. Takým çalýþmasý ve sorumluluk Ýþ birliði içinde çalýþma, Grup içerisindeki sorumluluklarýný yerine getirme, Grup içinde gerekli durumlarda bireysel olarak çalýþma. 9.Verimli çalýþma Planlý ve düzenli çalýþma, Zamaný etkili þekilde kullanma, Çalýþmalarýnda gösterdiði geliþmenin farkýnda olma. 10. Çevreye duyarlýlýk Çevreyle ilgili faaliyetlere duyarlý olma ya da katýlma, Canlýlarý ve doðal yaþam alanlarýný koruma, Yaþadýðý çevresini temiz tutma, Doðal kaynaklarý tasarruflu kullanma. 12

ORTAÖÐRETÝME GEÇÝÞ SÝSTEMÝ DAVRANIÞ PUANI ÖLÇEÐÝ (1, 2, 3, 4 ve 5 inci sýnýflar) Davranýþ puaný ölçütleri Okul kültürüne uyum Öz bakým Kendini tanýma Ýletiþim ve sosyal etkileþim Ortak deðerlere uyma Çözüm odaklý olma Sosyal faaliyetlere katýlým Takým çalýþmasý ve sorumluluk Verimli çalýþma Çevreye duyarlýlýk Geliþtirilmeli (1) Ýyi (2) Çok iyi (3) DAVRANIÞ PUANI ÖLÇEÐÝ (6, 7 ve 8 inci sýnýflar) Davranýþ puaný ölçütleri Okul kültürüne uyum Öz bakým Kendini tanýma Ýletiþim ve sosyal etkileþim Ortak deðerlere uyma Çözüm odaklý olma Sosyal faaliyetlere katýlým Takým çalýþmasý ve sorumluluk Verimli çalýþma Çevreye duyarlýlýk Yetersiz (1) Geliþtirilmeli (2) Orta (3) Ýyi (4) Çok iyi (5) 13

ÖÐRENCÝ DAVRANIÞLARINA AÝT DEÐERLENDÝRME ÇÝZELGESÝ...DERS YILI. DÖNEMÝ..DERSÝ.. SINIFI SIRA NU. Öðrenci Adý Soyadý 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 Açýklamalar: Okul kültürüne uyum Öz bakým Kendini tanýma 1) 1-5 inci sýnýflarda sýnýf öðretmenince geliþtirilmeli (1), iyi (2), çok iyi (3); 6-8 inci sýnýflarda ise tüm ders öðretmenleri tarafýndan yetersiz (1), geliþtirilmeli (2), orta (3), iyi (4), çok iyi (5) þeklinde deðerlendirilir. Bu çizelge iki nüsha hâlinde düzenlenir, imzalanýr ve bir nüsha okul yönetimine teslim edilir. 2) I ve II nci dönem sona ermeden 5 (beþ) gün önce e-okul sistemine iþlenerek onaylanýr ve okul yönetimine verilir. Ýletiþim ve sosyal etkileþim Ortak deðerlere uyma Çözüm odaklý olma Sosyal faaliyetlere katýlým Takým çalýþmasý ve sorumluluk Verimli çalýþma Çevreye duyarlýlýk DERS ÖÐRETMENÝNÝN ADI SOYADI Tarih Ýmza 14

ÝLKÖÐRETÝM OKULU ÖÐRENCÝ GELÝÞÝM RAPORU ÖGRENCININ ADI SOYADI OKULU SINIFI / SUBESI DÖNEMI TÜRKÇE MATEMATIK HAYAT BILGISI DERSLER DAVRANISLAR / BECERILER 1.Dinleme 2.Okuma 3.Konuþma 4.Yazma 5.Görsel okuma ve görsel sunu 1.Matematiksel dili doðru ve etkili kullanma 2.Problem kurma ve çözme 3.Matematiði hayatla iliþkilendirme 4.Sayýlarý kullanma becerisi 5.Geometrik cisim ve þekilleri tanýma 6.Ölçme birimlerini kullanma 7.Veri toplama, kullanma ve yorumlama becerisi 1.Toplumsal kurallarý tanýma ve kurallara uyma 2.Kaynaklarý etkili ve verimli kullanma 3.Saðlýk ve güvenlik kurallarýný uygulama 4.Öz yönetim becerileri gösterme 5.Bilimin temel kavramlarýný doðru kullanma 6.Kiþisel niteliklerin geliþimi ÇOK IYI IYI GELISTIRILMELI GÖRSEL MÜZIK BEDEN SANATLAR EGITIMI Bilisim Teknolojile 1.Sanatsal biçimlendirme 2.Estetik bilinç geliþimi 3.Sanat eserlerini anlama 1.Müzik dinleyebilme 2.Müzik parçalarýný söyleyebilme 3. Çalgý çalabilme 4. Müziksel algý 5. Müziksel Bilgilenme 1.Temel hareket bilgi ve becerilerini etkili þekilde kullanabilme 2.Saðlýklý yaþam ilkelerini uygulayabilme 3.Fiziksel etkinliklere düzenli katýlým 4.Fiziksel etkinliklerde birlikte davranabilme 1. Bilgisayar yazilimlarini kullanma 2. Bilgisayarlarla ilgili donanimlari kullanma 3. Bilisim teknolojilerini kullanma SEÇMELI Spor Etkinlikler Sanat Etkinlikle Satranç 1. Spor etkinlikleriyle ilgili temel hareketleri dogru ve etkili olarak kullanma 2. Spor etkinlikleriyle ilgili edindigi becerileri saglikli bir sekilde yasam için kullanma 1. Sanat etkinlikleri yoluyla kendini ifade etme 2. Sosyal, kültürel katilim ve is birligi 3. Mekâni, nesneyi algilama ve kavrama 1. Satranci kurallarina uygun olarak oynama 2. Satranç ile edindigi becerileri günlük hayatta kullanma Öðrencilere kazandýrýlmasý hedeflenen ve bu geliþim raporlarýnda yer alan beceriler, ilgili olduðu dönem/dönemlerde degerlendirmeye alinmalidir. 04/06/2007 tarihli ve 111 sayýlý karar uyarýnca seçilen seçmeli derslerde dersin becerileri geliþim raporuna eklenmelidir. 15

ÝLKÖÐRETÝM OKULU ÖÐRENCÝ GELÝÞÝM RAPORU SINIF ÖGRETMENININ GÖRÜSÜ VELININ GÖRÜSÜ DEVAM-DEVAMSIZLIK DURUMU ÖGRENCININ GELMEDIGI GÜNLER ÖGRENCININ GEÇ GELDIGI GÜNLER ÖGRENCININ OKUDUGU KITAP SAYISI GÖREV ALDIGI SOSYAL KULÜPLER IMZALAR OKUL MÜDÜRÜ SINIF ÖGRETMENI VELI 1. Bu geliþim raporu, çocuðunuzun dönem içerisindeki geliþimini sizlere bildirmek için hazýrlanmýþtýr. 2. Bu geliþim raporunda çocuðunuzun derslerine iliþkin olarak belirlenmiþ davranýþlar becerileri edinme durumlar çok iyi, iyi ve geliþtirilmeli sütunlarýna çarpý iþareti (X) konarak belirtilmiþtir. 3. Bu geliþim raporunu dikkatlice inceleyerek çocuðunuzun geliþimi konusunda bilgi sahibi olduktan sonra imzalayýnýz Ýmzaladýðýnýz belgeyi çocuðunuza vererek okula götürmesini saðlayýnýz. 4. Bu rapor kasým ve nisan aylarýnýn ikinci haftasýnýn son is günü e-okul sistemine islenir ve velilere gönderilir. 16

ORTAÖÐRETÝME GEÇÝÞ SÝSTEMÝ Sýnýf Puaný (SP) Ýlköðretim 6, 7 ve 8 inci sýnýflarýnda her öðrenci için ayrý ayrý Seviye Belirleme Sýnavý Puanýnýn % 70'i, Yýl Sonu Baþarý Puanýnýn %25'i ve Davranýþ Puaný'nýn % 5'i alýnarak bu üç puanýn toplanmasý ile Sýnýf Puaný (SP) hesaplanacaktýr. Sýnýf puaný öðrencinin içinde bulunduðu sýnýfýn puaný deðil, öðrencinin bireysel baþarý puaný olacaktýr. Hesaplanan bu sýnýf puanlarý, Ortaöðretime Yerleþtirme Puaný'nýn (OYP) hesaplanmasýnda kullanýlacaktýr. Ortaöðretime Yerleþtirme Puaný (OYP) 6ýncý sýnýf puanýnýn (SP6) %25, 7inci sýnýf puanýn (SP7) %35 ve 8inci sýnýf puanýnýn (SP8) %40 oranýnda toplanarak hesaplanmasýyla elde edilen puandýr. Ortaöðretim Yerleþtirme Puanýndaki yüzdeliklerin nasýl hesaplanacaðýna iliþkin tablo sonraki sayfada verilmiþtir. Sýnýf puanýnýn ve ortaöðretime yerleþtirme puanýnýn hesaplanmasý Sýnýf puaný; o yýlýn seviye belirleme sýnavý puanýnýn % 70'i, yýl sonu baþarý puanýnýn %25'i ve Davranýþ puanýnýn % 5'i esas alýnarak elde edilir. Herhangi bir sebeple seviye belirleme sýnavýna katýlamayan öðrencinin seviye belirleme sýnavý puaný, o yýla ait en düþük seviye belirleme sýnavý puanýdýr. Ortaöðretime Yerleþtirme Puaný (OYP); 6 ncý sýnýf sýnýf puanýnýn %25 i, 7 nci sýnýf, sýnýf puanýnýn %35 i ve 8 nci sýnýf, sýnýf puanýnýn %40 ý toplanarak elde edilir. Yerleþtirme Yerleþtirme iþlemi, ortaöðretime yerleþtirme puanýna ve Genel Müdürlük tarafýndan tercih baþvurularý alýnmak suretiyle puan üstünlüðü esasýna dayalý olarak önceden belirlenmiþ kontenjanlara göre yapýlýr. Ortaöðretim yerleþtirme puanlarýnýn eþit olmasý hâlinde 8 nci sýnýf seviye belirleme sýnavý (SBS) puaný, eþitliðin devamý hâlinde, 7 nci sýnýf seviye belirleme sýnavý (SBS) puaný, yine eþitliðin olmasý hâlinde 6 ncý sýnýf seviye belirleme sýnavý (SBS) puaný yüksek olana öncelik verilir. Bunlarýn da eþit olmasý hâlinde tercih önceliði dikkate alýnýr. Yerleþtirme iþlemlerine iliþkin hususlar kýlavuzda belirtilir. Yurt dýþýnda öðrenim görenler Öðrenimlerinin tamamýný veya bir kýsmýný yurt dýþýnda Millî Eðitim Bakanlýðýna baðlý olmayan herhangi bir eðitim kurumunda gören öðrenciler, isterlerse denklik belgesi ile baþvurarak seviye belirleme sýnavlarýna katýlabilirler. Bu öðrenciler, bulunduklarý ülkede Bakanlýkça sýnav yapýlmasý hâlinde sýnavlarýna bulunduklarý ülkede katýlabilirler. Bu öðrencilerin yerleþtirme baþvurularýnda, her yýl için Yönergede belirtilen esaslara uygun olarak hazýrlanmýþ yýl sonu baþarý puanlarý ile davranýþ puanlarýný da getirmeleri gereklidir. Baþvurularýn öðrenci velisi tarafýndan yapýlmasý zorunludur. 17

ORTAÖÐRETÝME GEÇÝÞ SÝSTEMÝ Sýnýf Seviye Belirleme Sýnavý (SBS) Yýl Sonu Baþarý Puaný (YBS) Davranýþ Puaný (DP) Sýnýf Puaný (SP) 6. sýnýf %70 %25 %5 %25 7. sýnýf %70 %25 %5 %35 8. sýnýf %70 %25 %5 %40 Toplam - - - G-OYP 100 Üç yýlýn sonunda hesaplanan OYP, öðrencinin tercihlerine göre yapýlacak olan yerleþtirme iþlemine esas olacaktýr. Ancak 2007-2008 eðitim- öðretim yýlýnda, 7. sýnýfta olan öðrencilerin 6. sýnýf puanlarý olamayacaðýndan 7. ve 8. sýnýf puanlarý ile deðerlendirileceklerdir. Bu öðrenciler için hesaplamada SP7 %40, SP8 %60 oranýnda alýnacaktýr. Sýnýf Seviye Belirleme Sýnavý (SBS) Yýl Sonu Baþarý Puaný (YBS) Davranýþ Puaný (DP) Sýnýf Puaný (SP) 6. sýnýf - - - - 7. sýnýf %70 %25 %5 %40 8. sýnýf %70 %25 %5 %60 Toplam G-OYP 100 18

ORTAÖÐRETÝME GEÇÝÞ SÝSTEMÝ 3 YILLIK PUANLARA GÖRE ÖRNEK HESAPLAMA TABLOSU Ýlköðretim Sýnýflarý SBS YBP DP SBS Puaný % 70 YBP Puaný (*) DÖNÜÞÜM (500) % 25 DP Puaný (*) DÖNÜÞÜM (500) % 5 SP Puaný OYP Oraný OYP Puaný 6. Sýnýf 432.145 302,501 97 485 121,25 95 475 23,75 447,502 % 25 111,875 7. Sýnýf 437,011 305,907 87 435 108,75 100 500 25 439,657 % 35 153,880 8. Sýnýf 455,000 318,500 94 470 117,50 100 500 25 461,000 % 40 180,400 A- Öðrencisi Öðrencinin Ortaöðretim Yerleþtirme Puaný450,160 6. Sýnýf 357,580 250,306 90 450 112,50 75 375 18,75 381,556 % 25 95,389 7. Sýnýf 407,120 284,984 81 405 101,25 81 405 20,25 406,484 % 35 141,534 8. Sýnýf 480,280 336,196 99 495 123,75 87 435 21,75 481,696 % 40 162,678 Öðrencinin Ortaöðretim Yerleþtirme Puaný429,602 C Öðrencisi B Öðrencisi 6. Sýnýf 500,000 350,000 97,00 485 121,25 100 500 25 496,250 % 25 124,063 7. Sýnýf 437,011 305,907 87,50 437,5 109,375 91 455 22,75 438,032 % 35 153,311 8. Sýnýf 498,180 348,726 98 490 122,50 98 490 22,45 493,676 % 40 198,290 Öðrencinin Ortaöðretim Yerleþtirme Puaný475,660 * Bütün puanlar 500 e dönüþtürülerek deðerlendirilecektir. 19

ORTAÖÐRETÝME GEÇÝÞ SÝSTEMÝ Ortaöðretime Geçiþ Sistemi, OKS kapsamýnda öðrenci alan okullara yönelik olarak uygulanacaktýr. Özel yetenek ve þartlar gerektiren Anadolu Güzel Sanatlar Liseleri ve Spor Liseleri ile daha önce de olduðu gibi, merkezi sýnav sistemi sonucuna göre öðrenci almayan Özel Öðretim Kurumlarý, Genel Liseler ve Meslek Liseleri kayýt kabul iþlemlerini kendi mevzuatlarý çerçevesinde sürdürmeye devam edeceklerdir. 2008 yýlýndan sonra Askeri Okullara, Polis Kolejine ve özel okullara sýnavla giriþ bu okullarca belirlenen usul ve esaslara göre yürütülecektir. 20

ORTAÖÐRETÝME GEÇÝÞ SÝSTEMÝ ile OKS ARASINDAKÝ FARKLAR 1. OKS'den farklý olarak SBS'de sorular okuldaki öðretim programlarý ile baðlantýlý olacak ve öðrencilerin seviyelerine göre düzenlenecektir. 2. OKS'de öðrenciler 6, 7, ve 8. sýnýf derslerinin tamamýndan tek bir sýnavda sorumlu tutulmaktadýrlar. Öðrenci hem 8. sýnýf düzeyindeki baþarýsýný yüksek tutmaya hem de sýnava hazýrlanmaya çalýþmaktadýr. Bu durum öðrencilerin ve velilerin yoðun bir sýnav stresi yaþamalarýna ve kaygý düzeylerinin yüksek olmasýna yol açmaktadýr. Diðer taraftan SBS'de öðrenciler 6., 7. ve 8. sýnýf derslerinden ayrý ayrý sorumlu olacaklarý için sadece bulunduklarý sýnýf düzeyinde baþarýlý olmaya odaklanacaklardýr. Bu nedenle SBS sýnav yükünün üç katýna çýkmasý olarak deðil, üçe bölünmesi olarak algýlanmalýdýr. 3. OKS bir kez yapýldýðý için öðrencilerin baþarý düzeyini deðerlendirip baþarýsýzlýklarýný telafi þansý bulunmamaktadýr. Buna karþýn SBS 6., 7. ve 8. sýnýflarda her yýl bir kez yapýlacaðý için, öðrenciler kendi baþarýlarýný deðerlendirip, eksiklerini giderme þansýna sahip olacaklardýr. 4. OKS'de sadece soru gelecek olan dersler önemli olarak algýlandýðý için, çalýþma sistemi de önemli ve önemsiz olarak algýlanan dersler üzerine planlanmaktadýr. Bu durum çocuðun kiþisel sosyal geliþimine katkýda bulunacak derslerin göz ardý edilmesine neden olmaktadýr. SBS'de yine belirli alanlarda sorular gelmekle birlikte öðrenci baþarýsý bir bütün olarak Ortaöðretime Geçiþ Sisteminde yýl sonu baþarý puaný da eklenerek deðerlendirilmektedir. 5. OKS'de öðrenci baþarýsýnýn deðerlendirilmesinde sadece sonuç ve akademik baþarý odak alýnýrken Ortaöðretime Geçiþ Sistemi süreç ve öðrenme odaklýdýr ve öðrencinin hem akademik hem de kiþisel sosyal alandaki deðerlendirmesine fýrsat tanýmaktadýr. 6. OKS tek bir sýnav olduðundan, üç yýl boyunca bu sýnava hazýrlanmaya odaklanan öðrenciler tükenmiþlik yaþayabilmektedirler. Bu da güdülenmenin düþmesine, hem akademik hem de kiþisel sosyal açýdan olumsuzluklara neden olmaktadýr. SBS'de ise öðrenciler, eksik bilgilerini görerek tamamlama fýrsatý yakaladýklarý ve daha kýsa vadeli amaçlarý gerçekleþtirmeye odaklandýklarý için güdülenmeleri yüksek olacaktýr. 7. OKS'den farklý olarak SBS'de öðrenciler öðretim programlarýnda gördükleri derslerden sorumlu olacaklardýr. Düzenli olarak dersleri takip eden öðrencilerin okul dýþý akademik desteðe ihtiyaçlarý giderek azalacak ve Ortaöðretime Geçiþ Sisteminde baþarýlý olma olasýlýklarý daha yüksek olacaktýr. 21

ORTAÖÐRETÝME GEÇÝÞ SÝSTEMÝ ile OKS ARASINDAKÝ FARKLAR 8. OKS'de öðrenciler ezberci sistemden yola çýkarak sadece test sistemine odaklanmaktadýrlar. Fakat yeni ilköðretim programlarý yapý olarak öðrencinin araþtýrmasýný, sorgulamasýný ve analitik düþünmesini saðlamaktadýr. Ortaöðretime Geçiþ Sistemi kapsamýndaki üç unsur (YBP, SBS, DP) da buna hizmet etmektedir. 9. Ortaöðretime Geçiþ Sistemi veli ve öðretmenlere, öðrencilerin akademik ve kiþisel sosyal geliþimlerini düzenli olarak takip etme fýrsatýný verdiðinden okul- veli iþbirliðinin daha da güçlenmesi beklenmektedir. 10. SBS'deki sorular öðrencilerin geliþim dönemleri ve özellikleri dikkate alýnarak hazýrlanmaktadýr. 11. OKS'de öðrenciler tek bir sýnavla ve akademik baþarý dikkate alýnarak deðerlendirilirken Ortaöðretime Geçiþ Sisteminde sýnavlar, projeler, portfolyo uygulamalarý, davranýþ puanlarý gibi pek çok ölçüte dayalý olarak deðerlendirileceklerdir. ORTAÖÐRETÝME GEÇÝÞ SÝSTEMÝNDE OKUL PSÝKOLOJÝK DANIÞMANIN/REHBER ÖÐRETMENÝN ROLÜ Eðitim sürecinde her öðrencinin kendine özgü olduðu, bireysel farklýlýklar gösterdiði kabul edilmekte ve öðrenci merkezli bir öðrenme ortamý oluþturulmaya çalýþýlmaktadýr. Bu baðlamda eðitim sistemi içindeki psikolojik danýþma ve rehberlik (PDR) hizmetlerinin, eðitim sürecinin önemli ve ayrýlmaz bir boyutunu oluþturduðu kabul edilmektedir. Okul psikolojik danýþmaný/rehber öðretmenin öðrencilere, ailelere ve öðretmenlere eðitsel, akademik ve kiþisel-sosyal alanlarda rehberlik ve psikolojik danýþma hizmetleri sunmasý önemlidir. Deðiþen ilköðretim programlarý ve Ortaöðretime Geçiþ Sisteminde konularýnda psikolojik danýþman/rehber öðretmen tarafýndan yapýlacak olan müþavirlik hizmetleri diðer hizmetlerle birlikte sistemin daha iyi anlaþýlmasýna ve iþlemesine katký saðlayacaktýr. Bu kapsamda okul psikolojik danýþmaný/rehber öðretmenin öðrencilerle, velilerle, öðretmen ve idarecilerle çalýþmalar yapmasý yeni sitemin anlaþýlmasý açýsýndan büyük önem taþýmaktadýr. 22

ORTAÖÐRETÝME GEÇÝÞ SÝSTEMÝNDE OKUL PSÝKOLOJÝK DANIÞMANIN/REHBER ÖÐRETMENÝN ROLÜ ÖÐRENCÝLERE YÖNELÝK YAPABÝLECEÐÝ ÇALIÞMALAR 1. Ýlköðretim programlarýnda öðrencilere kazandýrýlmasý hedeflenen temel beceriler hakkýnda bilgi vermek, 2. Ortaöðretime Geçiþ Sistemi hakkýnda bilgi vermek, 3. Verimli ve sistemli çalýþma yöntemleri ile ilgili konularda bireysel ve grup rehberliði çalýþmalarý yapmak, 4. Serbest zamanlarý deðerlendirmenin akademik baþarý ve kiþisel-sosyal geliþim üzerindeki etkisini vurgulayan çalýþmalar yapmak, 5. Okula devam-devamsýzlýk durumunun okul baþarýsý, sýnav baþarýsý ve güdülenme düzeyi üzerindeki etkisini örneklerle açýklamak, 6. Öðrencilerle yapýlacak çalýþmalarý Ýlköðretim ve Ortaöðretim Kurumlarý Sýnýf Rehberlik Programýnda yer alan yeterlik alanlarýna yönelik etkinlikler yaparak desteklemek. VELÝLERE YÖNELÝK YAPABÝLECEÐÝ ÇALIÞMALAR 1. Ýlköðretim programlarýnda öðrencilere kazandýrýlmasý hedeflenen temel beceriler ve OGES hakkýnda bilgi vermek, 2. Davranýþ puanýnýn içeriði ve hesaplanmasýna yönelik bilgi vermek, (Davranýþ puanýnýn tek bir öðretmen tarafýndan deðil, öðrencinin dersine giren tüm öðretmenler tarafýndan verileceði için objektiflik saðlanacaðýný vurgulamak), 3. Okula devam-devamsýzlýk durumunun okul baþarýsý ve sýnav baþarýsý üzerindeki etkisini açýklamak, bu süreçte özellikle velilerin öðrencilere yönelik takip ve desteðinin önemini vurgulamak. 23

ORTAÖÐRETÝME GEÇÝÞ SÝSTEMÝNDE OKUL PSÝKOLOJÝK DANIÞMANIN/REHBER ÖÐRETMENÝN ROLÜ 4. Ailenin farkýnda olarak ya da olmayarak öðrencinin güdülenme düzeyini etkilediðini açýklamak, 5. Çocuðun dersleri baþarmaya iliþkin tutumlarý, okula devam devamsýzlýklarý, sýnavlara yönelik kaygýlarý ile ilgili olarak ailenin etkisini ortaya koyarak farkýndalýk kazandýrmak, 6. Okul aile iþbirliði sürecinde velileri, öðrencilerin sadece akademik baþarýlarýný deðil kiþisel-sosyal geliþimini de takip etmeleri gerektiði konusunda bilgilendirmek, 7. Çocuklarýn hem akademik hem de kiþisel sosyal alanlarda kýsa orta ve uzun vadeli amaçlar belirlemelerinin önemi hakkýnda bilgi vermek, 8. SBS sonucunda çocuklarýnýn baþarý durumu ne olursa olsun onlarý desteklemeleri konusunda bilgi vermek. ÝDARECÝ VE ÖÐRETMENLERLE YAPABÝLECEÐÝ ÇALIÞMALAR 1. Ýlköðretim programlarýnýn içeriði, temel yapýsý ve OGES hakkýnda sýnýf ve branþ öðretmenlerine bilgi vermek, müþavirlik hizmeti sunmak, 2. Devam-devamsýzlýk durumunun okul, sýnav baþarýsýný ve güdülenmeyi nasýl etkileyeceði konularýnda bilgi vermek, 3. Okul ve sýnýf kurallarýnýn, öðrenci performans deðerlendirme ölçütlerinin gözden geçirilmesi konularýnda müþavirlik yapmak, 4. Çocuklara akademik ve kiþisel-sosyal alanlarda geri bildirimlerin ve pekiþtireçlerin verilmesinin önemi üzerinde durmak, 5. Öðrenci geliþiminin izlenmesinin sadece ders ya da sýnav notlarý ile sýnýrlý tutulmamasý, sýnýfta ve okulda çocuklarýn kiþisel-sosyal geliþimlerini destekleyecek çalýþmalara daha geniþ oranda yer verilmesi konusunda bilgilendirmek. 24

ORTAÖÐRETÝME SORU VE CEVAPLARLA GEÇÝÞ SÝSTEMÝ ORTAÖÐRETÝME GEÇÝÞ SÝSTEMÝ 1-OKS neden kaldýrýldý? OKS; bugünkü þekliyle amaç haline geldiði için, ilköðretimin çocuðu hayata ve bir üstöðretim kurumuna hazýrlamak olan temel görevini yerine getiremez hale gelmesine zemin oluþturmuþtur. Özellikle ilköðretim düzeyindeki çocuklarýn hayata hazýrlanmasý vazgeçilmez ve öncelikli öneme sahiptir. OKS; 2004 yýlýndan beri kademeli olarak yenilenen öðretim programlarýnýn ön gördüðü ölçme - deðerlendirme vizyonuna uyum saðlayamamaktadýr. Ýlköðretimde kullanýlan yeni öðretim programlarý, sonucu deðil süreci ölçen ve deðerlendiren farklý yöntemler kullanmayý zaruri kýlmaktadýr. OKS' de kullanýlan sorular Türkçe, Matematik, Fen Bilimleri ve Sosyal Bilgiler derslerini kapsamak, yýl boyunca öðrencinin öðrenim gördüðü diðer dersler kapsam dýþý tutularak sýnavda soru sorulmamaktadýr. Bu durum, ölçülmeyecek bir öðretimin neden yapýldýðý gibi sorularý beraberinde getirmiþ, tartýþýlmasýna neden olmuþtur. Sonuçta öðrenciler belirli derslere yönelmiþ diðer derslerden ve sosyal aktivitelerden uzak kalmýþtýr. Türkiye'de okul olanaklarýnýn coðrafik, meteorolojik, sosyolojik etkiler gibi koþullara baðlý olarak farklýlýklar göstermesi, eþ þartlarda yapýlan sýnavla eþitlik ilkesini zorlamaktadýr. Bir de bu çocuklarýn ergenlik dönemine girmiþ ya da girmek üzere olduklarý düþünüldüðünde sosyal olumsuzluk yaratmak olasýlýðý yüksek olmaktadýr. 2- OKS'nin mevcut olumsuzluklarý nedir? Öðrenci baþarýsýnýn 120 dakikalýk ve telafisi olmayan bir sýnavla ölçülmesi öðrencilerimizde ve velilerde kaygý, stres, gerilim, tek hedefe kilitlenme gibi psiko-sosyal açýdan olumsuz tutumlarý beraberinde getirmiþtir. Ayrýca; gerçek anlamda tüm yönleriyle öðrenci baþarýsý deðerlendirilememektedir. OKS odaklý öðretim süreci öðrenciyi okul dýþý kaynaklara itmekte, olanaðý olmayan öðrenciler aleyhine fýrsat eþitliði bozulmaktadýr. Türkiye'deki gelir daðýlýmlarý dikkate alýndýðýnda yüksek maliyetli okul dýþý kaynaklardan her öðrenci yararlanamamaktadýr. OKS odaklý süreç okul içi performansý azaltmýþ, disiplini olumsuz etkilemiþ, öðretmeni yetkinsiz kýlmýþtýr. 25

SORU VE CEVAPLARLA ORTAÖÐRETÝME GEÇÝÞ SÝSTEMÝ 3- Ortaöðretime Geçiþ Sistemi nedir? Ýlköðretim 6,7 ve 8inci sýnýf öðrencilerinin yýllara yayýlan seviye ve performans ölçümüyle alacaklarý puanlara göre ortaöðretim kurumlarýna yerleþtirilmelerini esas alan Seviye Belirleme Sýnavý (SBS), Yýlsonu Baþarý Puaný (YBP), Davranýþ Puaný (DP) olmak üzere üç ana unsura dayanan öðrenci odaklý yeni bir sistemdir. 4- Ortaöðretime Geçiþ Sistemi kapsamý nelerden oluþmaktadýr? Seviye Belirleme Sýnavý, Yýl Sonu Baþarý Puaný, Davranýþ Puaný olmak üzere üç unsurdan oluþmaktadýr. 5- Ortaöðretime Geçiþ Sistemi tam olarak ne zaman iþlerlik kazanacak? Ortaöðretime Geçiþ Sisteminin tüm 6, 7 ve 8. sýnýflar için iþlerlik kazanmasý 2009 2010 yýlýnda olacaktýr. 6- Ortaöðretime geçiþ neden deðiþtiriliyor? Ýlköðretimde öðrenci performansýný daha doðru ve çok yönlü olarak ölçen, ilköðretim düzeyinde sürdürülen eðitim ve öðretimin temel ruhu ile baðdaþan ve ortaöðretim kurumlarýna doðru yönlendirilmiþ geçiþler için zemin saðlayan yeni bir modele günümüz eðitim anlayýþlarýnda ihtiyaç duyulmaktadýr. 7- Ortaöðretime Geçiþ Sisteminin eðitim sistemimize nasýl bir katkýsý olacak? Yeni bir anlayýþla sunulan ortaöðretime geçiþ modelinden öðrenciler adýna, eðitim adýna, gelecek adýna beklentiler geniþ bir yelpazeye yayýlmaktadýr. Ýlköðretim programlarýnýn öðretilmesi ön plana çýkarýlarak öðrencilerin muhakeme ve yorum yapma yetenekleri geliþecektir. Öðrencilerin bireysel geliþimleri, yetenekleri, ilgi alanlarý, farklýlýklarý, bilgi ve becerileri tam ve güvenilir olarak ölçülmüþ olacaktýr. 26

SORU VE CEVAPLARLA ORTAÖÐRETÝME GEÇÝÞ SÝSTEMÝ Öðrencilerin ilköðretim süresince gerçekleþtirmiþ olduklarý davranýþlar ile yöneltme yönergesi çerçevesinde belirlenen yetenek ve ilgileri ortaöðretime geçiþte deðerlendirilmiþ olacaktýr. Okullar ve veliler öðrencilerin biliþsel ve davranýþsal geliþim düzeyini her yýl düzenli olarak takip edebilecek, gereken önlemleri zamanýnda alma olanaðý bulacaklardýr. Eðitim sistemi, bir kereye mahsus yapýlan tek oturumda yapýlan ve bir sýnav olan OKS'ye odaklý olmaktan kurtulacaktýr. Genel liselerin eðitim kalitelerinin artýrýlmasýna katký saðlayacaktýr. Sýnavlarýn zamana yayýlmasý ile öðrencilerin ve velilerin yaþadýðý sýnav stresi optimal noktada (olmasý gereken düzeyde) tutulacaktýr. Yýlsonu baþarý puanýnýn deðerlendirmeye katýlmasý, okulda yapýlan sýnavlarýn da önemini artýracak ve öðrenci tüm derslere ayný ilgi ve gayreti gösterecektir. Okul dýþý kurumlara olan baðýmlýlýk azalacaktýr. Ortaöðretime geçiþte sürece dayalý ve objektif bir yerleþtirme sistemi geliþecektir. Okul kültürü, öðretmenin etkinliði baðlamýnda daha güçlü hâle gelecektir. Okula yönelme artacak devamsýzlýk azalacaktýr. Öðrencilerin yetenek ve ilgi alanlarýnýn ortaöðrenime geçiþte deðerlendirilmesine imkân verilecektir. Okulda sunulan eðitim ve öðretim güçlendirilecek, daha anlamlý hâle gelecektir. 6, 7 ve 8inci sýnýflarda yapýlan sýnavlarýn herhangi birisinde çeþitli nedenlerle baþarýsýz olan öðrenciler diðer sýnavlardaki baþarýlarýyla deðerlendirilmiþ olup bir anlamda öðrencilere telafi imkâný verilecektir. Eðitim ve öðretimin sýnav merkezli olmaktan çýkarak öðrenci ve okul merkezli olmasý saðlanacaktýr. Ergenlik döneminin coðrafi farklýlýklar nedeniyle deðiþik yaþ gruplarýnda yaþanmasý ve bu dönemde sýnava giren öðrencilerin olumsuz etkilenmeleri, her sýnýf ve yaþ kademesinde deðerlendirmenin yapýlacak olmasý sebebiyle en az düzeye indirgenecektir. Mesleki eðitime bilinçli yönelme artýrýlacaktýr. Okullarýn, yöneticilerin, öðretmenlerin, öðrencilerin ülke genelinde ayrýntý düzeyleri belirlenebilecek, görülen eksikliklerin giderilmesi saðlanacaktýr. 8-Ortaöðretime Geçiþ Sisteminin deðiþtirilmesiyle dershanelere yönelim artacak mý? Ortaöðretime geçiþte uygulanacak yeni model sürece dayalý ve çok yönlü olarak öðrenci baþarýsýný ölçmeye yönelik bir sistem olduðu için dershanelere bir yönelim saðlamayacak. Sistemin unsurlarýndan sadece biri olan Seviye Belirleme Sýnavý, öðrencinin derste gördüðü konulardan temel düzeyde ve zor olmayan sorulardan oluþmaktadýr. Müfredat dýþý soru sorulmayacaðýndan derslerle sorular birbiriyle örtüþecektir. 6 ve 7inci sýnýflarda SBS yapýlacaðýndan okul dýþý kurumlarca SBS yapýlmayacak; süreci veli göreceðinden 8inci sýnýfta yýðýlmalar olmayacak ve okul dýþý kurumlara olan talep azalacaktýr. 27

SORU VE CEVAPLARLA ORTAÖÐRETÝME GEÇÝÞ SÝSTEMÝ 9- Seviye Belirleme Sýnavý (SBS) nedir? Ýlköðretimin 6, 7 ve 8inci sýnýflarýnda öðrencinin derslerden, o yýlýn müfredatýnda belirtilen kazanýmlarý elde etme seviyesinin ölçüleceði, Millî Eðitim Bakanlýðý tarafýndan her yýl haziran ayýnda ders kesiminden sonra düzenlenen merkezi sistem sýnavlarýdýr. 10- Seviye Belirleme Sýnavý zorunlu bir sýnav mýdýr? Seviye Belirleme Sýnavý zorunlu bir sýnav deðildir. Ancak; merkezi sistemle öðrenci alan ortaöðretim kurumlarýna yerleþtirmede kullanýlacak puana etkisi bakýmýndan öðrencilerin bu sýnavlara girmesi tavsiye edilmektedir. 11- Seviye Belirleme Sýnavý yýlda kaç kez yapýlacak? Seviye Belirleme Sýnavý yýlda bir kez yapýlacak, tüm merkezi sistem sýnavlarýnýn mantýðýna uygun olarak telafisi ya da not yükseltmesi gibi ek herhangi bir sýnavý olmayacaktýr. 12- Seviye Belirleme Sýnavý hangi sýnýflarda yapýlacak? 2007 2008 Öðretim yýlý sonunda 6 ve 7inci sýnýflara, 2008 2009 Öðretim yýlýndan sonra ise 6, 7 ve 8inci sýnýflara Seviye Belirleme Sýnavlarý uygulanacaktýr. 13- Seviye Belirleme Sýnavý ne zaman yapýlacak? Ortaöðretime geçiþ kapsamýnda Seviye Belirleme Sýnavlarý her yýl Haziran ayýnda okullarýn ders bitiminden sonraki haftalarda yapýlacaktýr. 2008 yýlý için; 6ýncý sýnýflara 21 Haziran 2008, 7inci sýnýflara 22 Haziran 2008 tarihlerinde Seviye Belirleme Sýnavlarý yapýlmasý planlanmaktadýr. 14- Seviye Belirleme Sýnavýna kimler katýlacak? 2008 yýlý için 6ýncý ve 7inci sýnýf öðrencilerine yapýlacaktýr. 2009 yýlýndan itibaren 6ýncý, 7inci ve 8inci sýnýf öðrencilerine yapýlacaktýr. 15- Seviye Belirleme Sýnavý sonuçlarý nerelerde kullanýlabilecek? Seviye Belirleme Sýnav sonuçlarý yalnýzca ortaöðretim kurumlarýna geçiþte kullanýlabilecektir. Sýnýf geçmeye herhangi bir etkisi olmayacaktýr. 28

SORU VE CEVAPLARLA ORTAÖÐRETÝME GEÇÝÞ SÝSTEMÝ 16- Seviye Belirleme Sýnavý OKS benzeri yeni bir sýnav türü müdür? Seviye Belirleme Sýnavlarý Orta öðretime Geçiþ Sistemini oluþturan unsurlarýndan sadece biridir. Seviye Belirleme Sýnavlarý özellikleri açýsýndan yeni bir sýnav sistemi olarak algýlanmamalýdýr. Yeni sistemin deðerlendirme unsurlarýndan biridir. 17- Açýk Ýlköðretim Okulu öðrencileri Seviye Belirleme Sýnavý ya da OKS'ye girebilecek mi? Açýk Ýlköðretim Okulu öðrencileri yaþlarý itibariyle ortaöðretim nüfus çaðýný geçmemeleri koþuluyla dilerlerse Seviye Belirleme Sýnavlarýna ya da OKS' ye girebilecektir. 18- Özel eðitime muhtaç öðrenciler Seviye Belirleme Sýnavlarýna girecekler midir? Özel eðitime muhtaç öðrenciler isterlerse Seviye Belirleme Sýnavlarýna girebilecektir. Çünkü bu sistem ve sistemin birer parçasý olan sýnavlar öðrencinin tüm özelliklerini dikkate alarak ortaöðretime bir yönlendirme yapmayý hedeflemektedir. 19- Yýl Sonu Baþarý Puaný(YBP) nedir? Ýlköðretimin 6, 7 ve 8inci sýnýflarýnda, öðrencinin o yýl derslerden aldýðý yýlsonu puanlarýnýn haftalýk ders saati ile çarpýlarak elde edilen aðýrlýklý puan toplamýnýn, haftalýk ders saati toplamýna bölümü ile hesaplanan puandýr. 20- Yýl Sonu Baþarý Puaný (YBP) nasýl hesaplanacak? Öðrencinin, öðretim sürecinde elde ettiði kazanýmlarý 100 tam puan üzerinden verilecektir. Puanlama daha sonra 500 tam puana dönüþtürülerek Yýl Sonu Baþarý Puaný hesaplanacaktýr. 21- Ortaöðretime Yerleþtirme Puaný (OYP) nedir? 6ýncý sýnýf puaný (SP6) %25, 7inci sýnýf puaný (SP7) %35 ve 8inci sýnýf puaný (SP8) %40 oranýnda hesaplanmasýyla elde edilen puandýr. 22- Davranýþ Puaný (DP) nedir? Ýlköðretim okullarýnda; öðrencilerin tavýr, davranýþ ve yetenekleri ile ilgili olarak belirlenen kriterlere göre derslerine fiilen giren öðretmenlerin ayrý ayrý verecekleri puanlarýn aritmetik ortalamasýndan sistem tarafýndan otomatik olarak elde edilen puandýr. 29