ŞAHİNBEY ARAŞTIRMA VE UYGULAMA HASTANESİ ANTİBİYOTİK KULLANIM KONTROLÜ VE ANTİBİYOTİK PROFİLAKSİ REHBERİ Enfeksiyon Kontrol Komitesi Revizyon Durumu -Antibiyotik Profilaksi tanımına ekleme yapıldı. -2.5. md, 7.md, 8.4. maddesi 1.A bölümünün 2.1.,10.1.,11.1 nolu md, 6.B bölümünün 5.1. md, 11 A bölümünün 12. ve 13 md revize edildi. Revizyon Tarihi:28.01.2013 Hazırlayan: Doç.Dr. İlkay KARAOĞLAN Enfeksiyon Kontrol Komitesi Başkanı Onaylayanlar Prof. Dr. Metin KILINÇ Başhekim Yardımcısı / Tesis Komitesi Başkanı Kalite Yönetim Temsilcisi Prof. Dr. Levent ELBEYLİ Başhekim 1
İÇİNDEKİLER Sayfa CERRAHİ YARA SINIFLANDIRILMASI VE ENFEKSİYON RİSKİ 3 ANTİBİYOTİK KULLANIMI 3 VERİLİŞ ZAMANI 4 UYGULAMA BİÇİMİ 4 PROFİLAKSİ SÜRESİ 4 EK DOZ UYGULANMASI, SIVI REPLASMANI VE KAN KAYBI 4 CERRAHİ PROFİLAKSİNİN DOĞRU UYGULANMASINDAKİ 5 TEMEL İLKELER TABLOSU SİSTEMİK ANTİMİKROBİK İLAÇLARIN REÇETELEME KURALLARI 9 AÇIKLAMALAR 17. CERRAHİ PROFİLAKSİDE KULLANILMAYACAK ANTİBİYOTİKLER 18 2
ANTİBİYOTİK PROFİLAKSİ: Postoperatif yara yeri enfeksiyonları, cerrahi hastalarında önemli morbidite ve mortalite nedenidir. Cerrahi alan enfeksiyonlarının engellenmesi için uygulanan perioperatif profilaksi, konak savunmasının etkilenmeyeceği düzeyde olmak koşuluyla, intraoperatif kontaminasyondaki mikrobiyal yükü azaltmak amacıyla uygun zamanda, uygun antibiyotigin, yeterli dozlarda kullanımı ile alınan bir önlemdir. Cerrahi işlemler temiz, temiz kontamine, kirli, kirli enfekte olmak üzere dört gruba ayrılmakta ve yapılan işlemin tipine göre enfeksiyon oranları değişmektedir. 1. CERRAHİ YARA SINIFLANDIRILMASI VE ENFEKSİYON RİSKİ YARA SINIFI AÇIKLAMALAR ENFEKSİYON RİSKİ TEMİZ (SINIF 1) TEMİZ - KONTAMİNE (SINIF 2) KONTAMİNE (SINIF3) KİRLİ- ENFEKTE (SINIF4) - Ameliyat alanında enfeksiyon/inflamasyon bulgusu yok. - Standart cerrahi teknikte bir bozulma yok, Penetran bir travma yok. - Solunum, GİS, bilier, GÜS girilmemiş, İşlem sonunda primer olarak kapatılmış, Kapalı diren olabilir. - Solunum, GİS, GÜS, bilier sisteme kontrollü olarak girilmiş minimal kirlenme olmuştur. - Standart cerrahi teknikte minimal bir bozulma olmuş. - Belirgin bir enfeksiyon bulgusu yok, sterilite bozulmamış. - Penetran bir travma yok. - Pürülan olmayan inflamasyon var. - GİS ten belirgin bir Kontaminasyonu oluşmuş. - Açık, yeni oluşmuş <4 saat ve göreceli olarak temiz travmatik yara. - Standart cerrahi teknikte, asepside ciddi bozulma olmuş. - Ölü doku içeren veya belirgin kirlenmenin olduğu tüm travmatik yaralar. - Pürülan inflamasyon mevcut, İç organların preop. perforasyonu. - 4 saatten eski Penetran travma. < % 2 < % 10 Yaklaşık % 20 Yaklaşık % 40 2. ANTİBİYOTİK KULLANIMI: 2.1. Cerrahi profilaksi temiz kontamine ve bazı özel durumlarda (protez ve/veya immünsupresyon) temiz cerrahi girişimlerde önerilir. 2.2. Kontamine ve kirli cerrahi girişimlerde antibiyotik kullanımı tedavi amaçlıdır. 2.3. Cerrahi profilaksi asla asepsi ve antisepsi uygulamalarının yerini alamaz ve kötü uygulanan bir cerrahi tekniğin olumsuz sonuçlarını ortadan kaldıramaz. 3
2.4. Cerraha güven vermesi amacıyla yaygın antibiyotik kullanımı enfeksiyon gelişimini önlemediği gibi dirençli mikroorganizmalarla gelişen enfeksiyonlara neden olur. 2.5. Cerrahi profilaksinin doğru uygulanması konusundaki temel ilkeler, aşağıda tablolar şeklinde özetlenmiştir. Seçilecek antibiyotik beklenen patojene etkili, dar spektrumlu ve ucuz olmalı ancak beklenen enfeksiyon için son ilaç olmamalıdır. 2.6. Eklem replasmanında ve spinal bölgeye protez uygulamasında ve şant operasyonları gibi özel durumlarda profilakside hastanelerdeki metisilin direnci göz önüne alınarak glikopeptid grubu antibiyotikler kullanılabilir. 3. VERİLİŞ ZAMANI: 3.1. Profilaktik antibiyotikler uygun doz ve zamanda verildiğinde, kesi esnasında serum ve dokularda etkin konsantrasyonda bulunacak, yara sıvısında yeterli konsantrasyona ulaşacaktır. 3.2. Olası bakteriyel invazyon durumunda bakterisidal etki göstererek enfeksiyon gelişimini önleyecektir. 3.3. Profilaktik antibiyotiğin en uygun verilme zamanı operasyondan önceki 30-45 dakikalık evredir. 3.4. Genellikle tercih edilen verilme zamanı anestezi indüksiyonu ile birlikte uygulanmasıdır. 3.5. Elektif kolorektal ameliyatlarında farklı olarak profilaktik oral antibiyotikler 19 saat önce verilmelidir. 4. UYGULAMA BİÇİMİ: 4.1. Ameliyat esnasında dokuda istenen etkili serum düzeyine ulaşmada farklılıklar olabileceğinden profilakside uygulanma yolu olarak intravenöz yol tercih edilmelidir. Ancak, elektif kolorektal ameliyatlarda barsak dekontaminasyonu için oral, göz ameliyatlarında ise topikal olarak uygulanabilir. 4.2. Doz seçimi bazı kılavuzlar efektif dozun hastanın kilosuna göre body mass indeksi (BMİ) hesaplanarak verilmesini önermektedir. Genelde kabul edilen tedavide kullanılan dozun verilmesidir. 5. PROFİLAKSİ SÜRESİ: Profilaksinin 24 saati geçmemesi önerilir. Operasyonların çoğunda tek doz antibiyotik yeterlidir. 6. EK DOZ UYGULANMASI, SIVI REPLASMANI VE KAN KAYBI: 6.1. Profilaksi için kullanılan antibiyotiklerin çoğunun yarı ömrü 1-2 saattir. 4
6.2. Bu nedenle 2-4 saatten uzun süren operasyonlarda iki saatten sonra ek doz verilebilir. Ancak, cerrahi esnasında ilaçların yarı ömrünü etkileyen başka faktörler de bulunmaktadır. 6.3. Yoğun kanamalarda da operasyon sırasında ek doz verilebilir. Kan kaybı veya sıvı replasmanı esnasında antibiyotiklerin serum konsantrasyonları düşer. 6.4. Operasyon esnasında aşırı kan kaybı varlığında veya sıvı replasmanı sonrası ilave profilaktik antibiyotik verilmesi önerilir. 6.5. Kan kaybı 1500 ml den fazla olmadıkça ilave doza gerek yoktur. 6.6. Vücut içinde kalan yabancı cisimler, uygun olmayan sütürasyon, direnler, ölü doku, hematom, ölü boşluk gibi pek çok faktör enfeksiyon riskini arttırır. Bu risk faktörlerinin mutlaka minimale indirilmesi gerekir. 7. CERRAHİ PROFİLAKSİNİN DOĞRU UYGULANMASINDAKİ TEMEL İLKELER TABLOSU: Plastik Cerrahi Hedef Mikroorganizmalar Antibiyotik Temiz S. aureus, S. epidermidis Sefazolin (1-2 g) Temiz- kontamine S. aureus, S.epidermidis, enterik gram- negatif basiller Ampisilin/ sulbaktam (2 g) Torasik Cerrahi Hedef Mikroorganizmalar Antibiyotik Pulmoner rezeksiyon (lobektomi ve pnömonektomi) Stafilokok, S.pneumoniae, enterik gram-negatif basiller, oral anaerobik bakteriler 2) Klindamisin (600-900 mg)± Gentamisin (1.5 mg/kg) Temiz- kontamine S. aureus, S.epidermidis, enterik gram- negatif basiller Ampisilin/ sulbaktam (2 g) 5
Kardiyak Cerrahi Hedef Mikroorganizmalar Antibiyotik Kapak ve koroner arter bypass cerrahisi, pacemaker takılması S. aureus, S.epidermidis, streptokoklar, enterik gramnegatif basiller 2) Sefuroksim ( 1.5g) 3) Vankomisin (1 g) Vasküler Cerrahi Hedef Mikroorganizmalar Antibiyotik Protezin konduğu veya konmadığı işlemler S. aureus, S.epidermidis, streptokoklar, enterik gramnegatif basiller 2) Sefuroksim ( 1.5g) Beyin ve Sinir Sistemi Hedef Mikroorganizmalar Antibiyotik Kraniyotomi S. aureus 2) Klindamisin (600-900 mg)± Gentamisin (1.5 mg/kg) Serebrospinal şant operasyonu Spinal cerrahi (protez yoksa) S. aureus 2) Vankomisin (1 g) Profilaksi önerilmez Spinal cerrahi (protez yoksa) S. aureus, S.epidermidis, 2) Vankomisin (1 g) Profilaksi enfeksiyon riski yüksek girişimlerde (tekrarlayan eksploratif cerrahi veya mikrocerrahi) önerilir. 6
Ortopedik Cerrahi Hedef Mikroorganizmalar Antibiyotik Kırığın açık redüksiyonu veya internal fiksasyonu Eklem Replasmanı S. aureus, S.epidermidis, kompleks enfeksiyonlarda enterik gram-negatif basiller S. aureus S.epidermidis ± gentamisin (1.5 mg/kg) 2) Klindamisin gentamisin (1.5 mg/kg) 2) Sefuroksim (1.5 g) 3) Vankomisin (1 g) Laminektomi ve spinal füzyon İskemi için alt ekstremite amputasyonu S. aureus S.epidermidis Enterik gram-negatif basiller, anaerobik bakteriler 1) Sefoksitin (2 g) 2) Sefuroksim (750 mg-1.5 g) + klindamisin (600 mg) Genel Cerrahi Hedef Mikroorganizmalar Antibiyotik + metronidazol (500 mg) Apendektomi (perfore olmayan) Enterik gram-negatif basiller, anaerobik bakteriler (öz. Bacteroides spp.) 2) Gentamisin (1.5 mg/kg) + metronidazol (500 mg) 3) Gentamisin (1.5 mg/kg) + klindamisin (600 mg) 4) Sefoksitin (2g) Herni Tamiri S. aureus, S.epidermidis 7
Genel Cerrahi Hedef Mikroorganizmalar Antibiyotik Mide rezeksiyonu veya perkutanöz gastrostomi Enterik gram-negatif basiller, gram pozitif koklar (öz.enterokok), Bacteroides spp metronidazol (500 mg) 2) Sefuroksim (1.5 g) Safra Yolları Cerrahisi Enterik basiller, klostridiya gram-negatif enterekok, 2) Sefuroksim (1.5 g) Genel Cerrahi Hedef Mikroorganizmalar Antibiyotik Mekanik bağırsak temizliği Kolon Cerrahisi Enterik gram-negatif basiller, anaerobik bakteriler (öz. Bacteroides spp) 1) Sefoksitin (1-2 g) 2) Ampisilin/ sulbaktam (3g) 3) Sefazolin (1-2 g)+ metronidazol (500 mg) 2) Sefuroksim (1.5 g) + metronidazol (500 mg) Ürolojik Cerrahi Hedef Mikroorganizmalar Antibiyotik Prostat Cerrahisi Escherichia coli, Klebsiella spp, Enterokoklar, Pseudomonas spp. 2) Siprofloksasin (400 mg) Transrektal Prostat Biyopsisi Üretral Dilatasyon Escherichia coli, Klebsiella spp, Enterokoklar, Pseudomonas spp. 1) Siprofloksasin (400 mg) Profilaksi önerilmez 8
Jinekolojik Cerrahi Hedef Mikroorganizmalar Antibiyotik Sezeryan + Enterik gram negatif basil, grup B sterptokok, enterokok Kord klemplendikten sonra Histerektomi (abdominal veya vaginal) Enterik gram negatif basil, grup B sterptokok, enterokok 2) Sefuroksim (1.5 g) Dilatasyon ve küretaj Abortus 2. trimestir 1. trimestirde pelvik inflamatuvar hastalık öyküsü varsa profilaksi önerilir. Enterik gram negatif basil, grup B sterptokok, enterokok Not: Antibiyotik profilaksisi yüksek riskli girişimler (elektif olmayan sezeryan) Komplike olmayan olgularda önerilmez 2) Doksisiklin (300 mg PO) 8. SİSTEMİK ANTİMİKROBİK İLAÇLARIN REÇETELEME KURALLARI 8.1. UD A-72 ve EHU grubu antibiyotikler, Bütçe Uygulama Talimatının Antimikrobik İlaçların Reçeteleme Kuralları çerçevesinde kullanılmalıdır. 8.2. EHU onayı gerektiren tüm antibiyotikler için, antibiyotik başlanmadan önce varsa şüpheli odaktan mikrobiyolojik inceleme (kültür) yapılması önerilir. 8.3. Profilakside öncelikle kısıtlama olmayan antibiyotiklerin kullanılması önerilmektedir. 8.4. Tedavi için gerekli görülen antibiyotikler, aşağıda belirtilen esaslara göre reçete edilmelidir. 1-BETALAKTAM ANTİBİYOTİKLER A) Penisilinler 1 Amoksisilin KY 2 Amoksisilin-Klavulanat (Parenteral) UH-P 2.1 Amoksisilin-Klavulanat (Oral) 3 Ampisilin KY 4 Ampisilin Sulbaktam (Parenteral) UH-P 4.1 Ampisilin Sulbaktam (Oral) KY 5 Azidosilin KY 6 Bakampisilin KY KY (600mg/42,9 mg lık formu uzman hekimler tarafından reçetelenir) 9
7 Mezlosilin UH-P, A 72 8 Penisilin (Prokain, Benzatin, Kristalize, KY Pen V, Fenoksimetil) 9 Piperasilin UH-P, A 72 10 Piperasilin-Tazobaktam 11 Tikarsilin Klavulanat 12 Karbenisilin UH-P, A 72 13 Sulbaktam EHU B) Sefalosporinler 1. Kuşak Sefalosporinler 1 Sefadroksil KY 2 Sefaleksin KY 3 Sefazolin KY 4 Sefradin KY 5 Sefalotin KY 2. Kuşak Sefalosporinler 1 Sefaklor KY 2 Sefoksitin UH-P 3 Sefprozil KY 4 Sefuroksim (Parenteral) UH-P 5 Sefuroksim Aksetil KY 6 Lorakarbef KY 3. Kuşak Sefalosporinler 1 Sefiksim UH-P 2 Sefodizim UH-P 3 Sefoperazon UH-P, A 72 4 Sefoperazon-Sulbaktam 5 Sefotaksim UH-P, A 72 6 Seftazidim UH-P, A 72 7 Seftizoksim UH-P, A 72 8 Seftriakson UH-P, A 72 APAT TA KY (Bakınız 6/a) 9 Sefditoren UH-P 10 Sefdinir UH-P (600 mg lık formu günlük maksimum kullanım dozu 1 x 1) 10.1 Sefdinir- Klavulanat (Oral) UH-P 11 Sefpodoksim Proksetil UH-P 11.1 Sefpodoksim Proksetil- Klavulanat (Oral) UH-P 12 Seftibuten UH-P 4. Kuşak Sefalosporinler 1 Sefepim 10
C) Diğer Betalaktam Antibiyotikler Monobaktamlar 1 Aztreonam UH-P, A 72 Karbapenemler 1 İmipenem 2 Meropenem 1x1 dozda (EHU veya 3. basamakta 3 Ertapenem hematoloji, onkoloji veya göğüs hastalıkları uzman hekimi) 4 Doripenem 2-MAKROLİD VE LİNKOZAMİD GRUBU ANTİBİYOTİKLER A) Makrolidler 1 Azitromisin KY 2 Diritromisin KY 3 Eritromisin KY 4 Klaritromisin Oral KY 5 Klaritromisin MR KY 6 Klaritromisin Paranteral UH-P 7 Roksitromisin KY 8 Spiramisin KY 9 Treoleandomisin KY K-AB (Pnömoni de KY, diğer endikasyonlarında, Siprofloksasin, 10 Telitromisin ofloksasin ve co-trimoksazole dirençli olduğunu gösteren kültür sonucuna göre kullanılır) B) Linkozamidler 1 Klindamisin KY 2 Linkomisin KY 3 Doksisiklin KY C) Tetrasiklinler 1 Tetrasiklin KY 2 Tetrasiklin Nistatin KY 3 Oksitetrasiklin KY 4 Tigecycline Ve yatan hasta 3- AMFENİKOLLER 1 Kloramfenikol KY 2 Tiamfenikol KY 4-AMİNOGLİKOZİD GRUBU ANTİBİYOTİKLER 1 Amikasin UH-P 2 Gentamisin KY 11
3 İsepamisin 4 Kanamisin ve Türevleri KY 5 Neomisin ve Kombinasyonları KY 6 Netilmisin UH-P 7 Streptomisin KY 8 Tobramisin Parenteral UH-P 5-KİNOLON GRUBU ANTİBİYOTİKLER 1 Siprofloksasin Oral KY 2 Siprofloksasin Parenteral UH-P, A 72 3 Enoksasin KY K-AB (Pnömonide KY, diğer endikasyonlarında, siprofloksasin, 4 Levofloksasin Oral ofloksasin ve co-trimoksazole dirençli olduğunu gösteren kültür sonucuna göre kullanılır) 5 Levofloksasin Parenteral UH-P, A 72 6 Norfloksasin KY 7 Ofloksasin Oral KY 8 Ofloksasin Parenteral UH-P, A 72 9 Pefloksasin Oral KY 10 Pefloksasin Parenteral KY K-AB (Pnömonide KY, diğer endikasyonlarında, siprofloksasin, 11 Moxifloksasin Oral ofloksasin ve co-trimoksazole dirençli olduğunu gösteren kültür sonucuna göre kullanılır) 12 Moxifloksasin Parenteral UH-P, A 72 13 Moksifloksasin oftalmik formları Göz hastalıkları uzman hekimi Tarafından reçete edilir. 14 Lomefloksasin KY 15 Gatifloksasin oftalmik formları Göz hastalıkları uzman hekimi Tarafından reçete edilir. K-AB (Pnömonide KY, diğer endikasyonlarında, siprofloksasin, 16 Gemifloksasin oral ofloksasin ve co-trimoksazole dirençli olduğunu gösteren kültür sonucuna göre kullanılır) 6-ANTİSTAFİLOKOKAL ANTİBİYOTİKLER A) Antistafilokokal Penisilinler 1 Flukloksasilin KY 2 Nafsilin UH-P B) Glikopeptid Antibiyotikler EHU** veya 3. basamakta hematoloji, 1 Vankomisin onkoloji veya göğüs hastalıkları uzman hekimi 12
2 Teikoplanin APAT TA KY (Bakınız 6/b) 3 Basitrasin KY 4 Polimiksin B KY 5 Kolistin ve Türevleri KY EHU (Çoklu ilaç direnci gösteren gram negatif bakteri enfeksiyonlarında kültür antibiyogram sonucu ile kullanılır) 5.1 Kolistimetat (Kistik fibrozis (KF) hastalarında Pseudomonas aeruginosa'ya bağlı kronik akciğer enfeksiyonunda Ek-2/C madde 27 ye göre) C) Diğer Antistafilokokal Antibiyotikler 1 Fusidik Asit ve Tuzları KY 2 Sodyum fucidat enjektabl formu 3 Mupirosin KY 4 Linezolid EHU (Erişkinlerde metisiline duyarlı ve dirençli S. aureus izolatlarının neden olduğu sağ taraf infektif endokarditi, bakteremiler ve 5 Daptomisin komplike cilt yumuşak doku enfeksiyonlarının tedavisinde kullanılır.) Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı tarafından yazılır 7- ANSAMİSİNLER 1 Rifabutin UH-P 2 Rifamisin KY 3 Rifampisin KY 8- SULFONAMİD ANTİBİYOTİKLER VE TRİMETOPRİM KOMBİNASYONLARI 1 Sulfisoxazole KY 2 Sulfadiazin KY 3 Sulfametoksipridazin KY 4 Sulfametoksazol KY 5 Trimetoprim KY 6 Trimetoprim Sulfametoksazol KY 9-ANTİANAEROBİK ETKİLİ ANTİBİYOTİKLER 1 Metronidazol Parenteral KY 2 Metronidazol (üre kombinasyonları KY dahil) 3 Ornidazol KY 4 Seknidazol KY 5 Tinidazol KY 10-ANTİFUNGAL ANTİBİYOTİKLER 1 Amfoterisin B (Klasik) UH-P, A 72 2 Kaspofungin Madde 6.2.23 esaslarına göre 3 Flukonazol Parenteral UH-P, A 72 13
4 Flukonazol Oral ve Diğer Formları KY 5 Itrakonazol oral (solusyon hariç) UH-P 6 Itrakonazol infüzyon ve solüsyon Madde 6.2.23 esaslarına göre 7 Ketokonazol KY 8 Lipid Komplex Amfoterisin B Madde 6.2.23 esaslarına göre 9 Lipozomal veya Kolloidal Dispersiyon Madde 6.2.23 esaslarına göre Amfoterisin B 10 Terbinafin KY 11 Griseofulvin KY 12 Varicanazole Madde 6.2.23 esaslarına göre 13 Sertakonazole KY 14 Nistatin (Tetrasiklinle kombine şekli KY dahil) 15 Natamisin (Pimarisin) KY 16 Mikonazol KY 17 Oksikonazol KY 18 İzokonazol KY 19 Anidulafungin Madde 6.2.23 esaslarına göre 20 Posakonazol Madde 6.2.23 esaslarına göre 11-ANTİVİRAL İLAÇLAR A) HIV/AIDS Tedavisinde Kullanılan Spesifik İlaçlar 1 Abacavir EHU 2 Stavudin EHU 3 Zalsitabin EHU 4 İndinavir EHU 5 Lamivudin 150mg (Zidovudin EHU kombinasyonları dahil) 6 Nevirapin EHU 7 Ritonavir (Lopinavir kombinasyonları EHU dahil) 8 9 10 Zidovudin (Lamivudin kombinasyonları dahil) Tenofovir disoproksil fumarat + emtrisitabin Tenofovir disoproksil EHU EHU Prospektüs endikasyonunda, 18 yaşın üzerindeki hastalarda diğer antiretroviral ilaçlarla kombinasyon halinde kullanılır. (Tenofovir disoproksil fumarat, emtrisitabin veya lamivudin içeren diğer ilaçlarla birlikte kullanılmamak üzere) Kronik Hepatit B de Madde 6.2.13 esaslarına göre, HIV de EHU koşulu 11 Fosamprenavir EHU EHU; Prospektüs endikasyonunda, düşük Darunavir 12 doz ritonavir ve diğer antiretroviral ilaçlarla kombinasyon halinde kullanılır. 14
13 Etravirin B) Diğer Antiviraller 1 Asiklovir Oral KY 1.1 Asiklovir Parenteral EHU 2 Famsiklovir UH-P 3 Gansiklovir EHU 4 Valasiklovir Daha önce antiretroviral tedavi görmüş ancak direnç (virolojik yanıtsızlık [viral yük >50 kopya /ml] ve/veya uygun direnç testleriyle belirlenmiş) gelişmiş erişkin hastalarda;enfeksiyon hastalıkları uzman hekimlerince düzenlenen uzman hekim raporuna istinaden bu hekimlerce veya iç hastalıkları uzman hekimlerince reçetelenir. UH-P (Herpes labialis endikasyonunda ise; UHP koşulu ile en küçük doz ve en küçük ambalaj formu ödenir.) 5 Lamivudin 100 mg Madde 6.2.13 esaslarına göre 6 Ribavirin Madde 6.2.13 esaslarına göre 7 Telbivudin Madde 6.2.13 esaslarına göre 8 Didanozin EHU 9 Efavirenz EHU 10 Adefovir Madde 6.2.13 esaslarına göre 11 Entakavir Madde 6.2.13 esaslarına göre 12 Zanamivir UH-P 13 Oseltamivir UH-P 14 Brivudine Oral UH-P 15 Valgansiklovir EHU 12-ANTİTÜBERKÜLOZ İLAÇLAR * 1 Etionamid UH-P 2 Sikloserin UH-P 3 Tiasetazon UH-P 4 Morfozinamid KY 5 Protionamid UH-P 6 Rifabutin UH-P 7 Rifampisin KY 8 Streptomisin KY * Tedavi başlangıcında UD veya Verem Savaş Dispanserlerinde yazılması durumunda ve idamesinde KY 13- DİĞERLERİ 1 Morfin, Petidin UH-P 2 Glukagon UH-P Alfuzosin, Tamsulosin, Terazosin, 3 Serenoa repens standardize lipofilik ekstre, Doksazosin (Benign prostat hiperplazisi endikasyonunda) UH-P 15
Üroloji uzman hekimince veya bu 4 Finasterid, dutasterid uzman hekimin düzenlediği 6 ay süreli uzman hekim raporuna dayanılarak tüm hekimlerce reçete edilebilir. Hiperaktivite ve dikkat eksikliği Metil Fenidat HCl 5 tedavisinde, yalnızca 25 yaş altında ve psikiyatri uzmanlarınca reçete edilebilir 20 mg. formlarının H. pylori 6 Pantoprazol endikasyonunda kullanılmaması ve diğer endikasyonlarında günde en fazla 2x1 dozda kullanılması 7 Allantoin + heparin + excractum cepae UH-P 8 Demir-Dextran UH-P 9 Lizürid Maleat UH-P Cilt hastalıkları uzmanı (Sadece 10 Üre içeren preparatlar ihtiyozis veya kseroderma endikasyonlarında ödenir) 11 Fondaparinux Ortopedi uzmanı 12 8- Metoksipsoralen UH-P 13 Modafinil UH-P 14 Ranitidin Bizmut Sitrat UH-P 15 Naferalin Asetat UH-P Hematoloji ve nefroloji uzman 16 Demir III hidroksit Sükroz hekimlerince veya bu hekimlerce düzenlenen uzman hekim raporuna dayanılarak tüm hekimlerce Eritromisin+Isotretinoin / 17 Eritromisin+Tretionin / Eritromisin+ Sadece Cilt Hastalıkları Uzman Benzoilperoksit (Topik formları Hekimlerince dahil)/klindamisin+benzoilperoksit) 18 Multivitamin Pronatal Sadece gebelikte 19 Podofilin 20 Hidroksiklorokin sülfat, Klorokin fosfat UH-P 21 Albendazol 22 Rifaksimin (Yalnızca intestinal aşırı çoğalma sendromu, hepatik ensefalopati, kolonun semptomatik komplike olmayan divertiküler hastalığı, kronik bağırsak inflamasyonu gibi rifaksimine duyarlı bakteriler tarafından desteklenen GI hastalıkların tedavisi ve kolorektal cerrahide enfektif komplikasyonların proflaksisi endikasyonlarında) Sadece kondiloma endikasyonunda ödenir ve bu endikasyonda uzman hekimler tarafından reçetelenir 400 Mg lık formlarının büyük ambalajları yalnızca Kisthidatik ve nösistisarkosis hastalığı endikasyonlarında ödenir. UH-P 16
23 H. Pylori eradikasyon tedavi paketi Yılda 14 günlük tedaviyi geçmeyecek şekilde iç hastalıkları ve genel cerrahi uzman hekimlerince reçetelenir. NOT: Antibiyotiklerin topik formları bu hükümler dışındadır. 9. AÇIKLAMALAR: KY UH-P EHU*: EHU** EHU (ENFEKSİYON HASTALIKLARI UZMANI) A 72 APAT (AYAKTAN PARENTERAL ANTİBİYOTİK TEDAVİSİ) Kısıtlama olmayan antibiyotiklerdir. Ayaktan tedavide uzman hekimlerce veya uzman hekim raporuna bağlı olarak pratisyen hekimler dâhil tüm hekimlerce, yatarak tedavide ise tüm hekimlerce reçete edilebilir. Böbrek yetmezliği, kanser, HIV/AIDS enfeksiyonu, splenektomi olanlar ve immünsupresif tedavi alanlara bu hastalıklar kurul raporunda belirtilmek kaydıyla yazılabilir. Bu antibiyotikler, enfeksiyon hastalıkları uzmanının (EHU) yazabileceği, EHU nın olmadığı yerlerde iç hastalıkları uzmanının veya göğüs hastalıkları uzmanının; çocuk hastalarda, çocuk enfeksiyon hastalıkları uzmanının olmadığı yerlerde çocuk hastalıkları uzmanının yazabileceği antibiyotiklerdir. a. Bu antibiyotikler, enfeksiyon hastalıkları uzmanının (EHU) yazabileceği, EHU nın olmadığı yerlerde İç Hastalıkları Uzmanının yazabileceği, Çocuk hastalarda, Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı olmadığı yerlerde Çocuk Hastalıkları Uzmanının yazabileceği antibiyotiklerdir. b. Acil durumlarda, (endikasyonları dahilinde kullanılmak kaydıyla) iç hastalıkları ve çocuk hastalıkları uzmanları tedaviye başlayabilir, ancak takip eden ilk iş günü, bu uzmanlar tarafından yazılan reçetenin EHU tarafından onaylanması zorunludur. c. Hastane enfeksiyon komitesinin belirlediği kurallar ve/veya protokollere uygun olarak enfeksiyon hastalıkları uzmanı aranmaksızın hastayı tedavi etmekte olan uzman hekim tarafından da yazılabilir. a. Reçete edilme için EHU onayı gerekmeyen, ancak, aynı ilaç 72 saatten daha uzun süre kullanılacak ise (en geç ilk 72 saat içinde) EHU nun onayının alınması gereken antibiyotikler. b. Bu antibiyotikler için enfeksiyon hastalıkları uzmanının olmadığı hastanelerde pnömoni, bronşektazi, KOAH akut alevlenme ve invaziv pulmoner aspergillozis endikasyonları ile ilgili olarak göğüs hastalıkları veya iç hastalıkları veya çocuk hastalıkları uzman hekimlerinin onayı; bu endikasyonlar dışında kalan endikasyonlar için ise enfeksiyon hastalıkları uzmanı olmayan hastanelerde iç hastalıkları veya çocuk hastalıkları uzmanının onayı yeterlidir. a. Bu uygulama, hastanın ayaktan Parenteral antibiyotik tedavisinin uygun olduğunu gösteren APAT ibaresinin reçetede belirtilmesi ile işleme alınır. b. A 72 kapsamındaki ilaçlardan biri kullanıldıktan sonra diğerleri EHU olmaksızın peş peşe kullanılamaz. 17
APAT uygulamasında a. Akut Bakteriyel menenjitte tek doz Seftriakson 2 gr. KY. Hasta, LP nin yapılabileceği merkeze ortalama 4 saatten daha uzak ise 2 gram seftriakson yapılabilir. b. Hastanın enfeksiyonunun APAT uygun olduğunu belgeleyen EHU nu da içinde bulunduğu bir sağlık kurulu raporu ile KY 10. CERRAHİ PROFİLAKSİDE KULLANILMAYACAK ANTİBİYOTİKLER: 1-A) PENİSİLİNLER 9 12 1-B) SEFALOSPORİNLER 3. Kuşak Sefalosporinler 1,2, 2-A) MAKROLİDLER 1-9, Bu antibiyotikler cerrahi profilaksi amacıyla ancak A-72 şartları dahilinde kullanılabilir 4-AMİNOGLİKOZİD GRUBU ANTİBİYOTİKLER 1-8, 5-KİNOLON GRUBU ANTİBİYOTİKLER 1.2.11.12, 6-B) GLİKOPEPTİD ANTİBİYOTİKLER 1,2 K-AB ( Kültür - Antibiyogram) : Bu antibiyotikler ayaktan hastalara kullanıldığında kültür antibiyogram sonucu reçeteye eklenerek mikroorganizma duyarlılığının gösterilmesi gerekir. 18