BTSO FİKRİ HAKLAR FARKINDALIK VE YENİ SINAİ MÜLKİYET KANUNU SEMİNERİ Erdem Kaya UPB Başkanı Marka & Patent Vekili e.kaya@erdemkayapatent.com
Hakkımızda Uluslararası Patent Birliği ( UPB ) Bakanlar Kurulu nun 25.06.1999 gün ve 13041 sayılı kararı ile Bursa da kurulmuş ticari kaygı gütmeyen bir dernektir. UPB üyeleri arasında köklü kurumlar, STK lar ve Fikri Haklar alanında tecrübeli profesyoneller bulunmaktadır. UPB nin ana amacı ülkemizdeki Fikri Haklara yönelik bilgi ve bilinci artırmaktır.
Neler Yapıyoruz? Fikri Haklar alanında eğitim ve seminerler Sanayici ve konusunda uzman kişiler arasında köprü görevi Fikri Haklar alanında kaliteli insan kaynağı yetiştirme İnovasyona, patente önem veren tarafları bir araya getirme Fikri Haklar ve yan alanların üyelerini güncel tutma, en doğru bilgiye ulaşmalarını sağlama
Yıl Marka Başvuru Sayısı Türkiye Marka Sıralaması BURSA İLİ BAŞVURU PERFORMANS TABLOSU Faydalı Patent Türkiye Model Başvuru Patent Başvuru Sayısı Sıralaması Sayısı Türkiye F.Model Sıralaması Tasarım Başvuru Sayısı Türkiye Tasarım Sıralaması 2010 3051 4 244 4 208 4 2348 2 2011 4174 4 530 2 231 4 2798 2 2012 4031 4 288 3 271 4 3014 3 2013 3940 4 316 3 285 3 3648 4 2014 4185 4 316 3 279 4 4396 2 2015 4179 4 440 3 262 3 3387 3 2016 4348 4 494 3 277 3 3407 4 Toplam 27908 2628 1813 22998
Patent Başvuru Performansı 600 500 400 300 200 100 0 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Patent Başvuru Sayısı Türkiye Patent Sıralaması
Marka Başvuru Performansı 800 700 600 500 400 300 200 100 0 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Marka Başvuru Sayısı Türkiye Marka Sıralaması
F.Model Başvuru Performansı 300 250 200 150 100 50 0 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Faydalı Model Başvuru Sayısı Türkiye F.Model Sıralaması
Tasarım Başvuru Performansı 5000 4500 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Tasarım Başvuru Sayısı Türkiye Tasarım Sıralaması
Tarihçe 1871 - Alamet-i Farika Nizamnamesi 1879 İhtira Beratı Kanunu 1994 Türk Patent Enstitüsü nün kuruluşu 1995 551, 554, 555 ve 556 sayılı KHK lar 2017-6769 Numaralı Sınai Mülkiyet Kanunu
Eski Mevzuattaki Ana Sorunlar KHK üzerinde Anayasa Mahkemesi kaynaklı madde iptalleri Düşük tescil bariyeri ve bunun getirdiği haksız tesciller Uluslararası mevzuatlara (TRIPS, AB Marka Direktifi, Avrupa Patent Sözleşmesi) uyumsuzluk Hak kaybının telafisinin çok zor olması Türk Patent ve Marka Kurumu nun posta ofisi gibi çalışması Uzun ve sadeleştirme ihtiyacı olan prosedürel süreçler
Yeni SMK nın Amacı Daha nitelikli bir Sınai Mülkiyet altyapısı sağlamak Uygulamadaki sorunları çözmek, süreçleri hızlandırmak Tüm mevzuatı tek bir kanun altında toplamak Anayasa Mahkemesi kararlarına uygun düzenlemeler yapmak Mevzuatı uluslararası anlaşmalar ve AB mevzuatına uyumlu hale getirmek Türk Patent ve Marka Kurumu nun kurumsal kapasitesini güçlendirmek
Genel Değişiklikler Bir KHK yerine Kanun çıkarıldı (6769 sayılı SMK), Anayasa Mahkemesi kaynaklı iptaller engelledi. Türk Patent Enstitüsü nün adı Türk Patent ve Marka Kurumu oldu (Kısaltması TÜRKPATENT) Tüm mevzuat toplamda 193 maddelik tek bir kanunda toplandı Fikri Mülkiyet Akademisi ile ülkedeki farkındalığı ve uzmanlık seviyesini yüksetlme Marka-Patent Vekilleri için Disiplin Kurulu ile bu iş alanında daha etkin bir denetim
Genel Değişiklikler Tasarım, Patent ve Faydalı Modellerde tescil bariyeri yükseldi, böylece mahkemelerin yükü azalacak. Tescil süreçlerinde sadeleşmeye ve kısalma sağlandı (Örneğin 6 aylık yayın süreleri 3, 3 aylıklar 2 aya düştü) TÜRKPATENT in kurumsal kapasitesi artırıldı Coğrafi İşaret, Yenilik-Tanıtım, Yeniden İnceleme gibi yeni daireler kuruldu
Patentlerle İlgili Temel Değişiklikler İncelemesiz Patent kaldırıldı Faydalı Modellere araştırma raporu zorunluluğu Patentlerde tescil sonrası itiraz hakkı Kaçırılan süreçler için işlemlere devam ve hakkın yeniden tesisi imkanıyla hak kayıpları en aza iniyor 3. şahıslar için tescil sürecine müdahale hakkı (görüş bildirme, ek doküman sunma) İstem ve resim sunmadan tarifnameyle başvuru imkanı
Patentlerle İlgili Temel Değişiklikler Artık tüm buluşlar TÜRKPATENT tarafından araştırılacak ve incelenecek. Tüm itirazlar değerlendirilmeye alınacak. Süreçlere yapılan doğru dokunuşlarla patent belge gelme süresi min. 7 maks 27 aya inmesi öngörülüyor. (Bu süreç eskiden 60 aya kadar çıkabiliyordu) Öğretim üyelerinin buluşları Üniversite ye ait olacak, böylece TTO lar daha da önem kazanıyor. Akademisyen patentten elde edilen gelirden pay alacak (en az 3 te bir) Özel kurumlardaki buluşçulara ödül verme zorunluluğu Şirketler için ilk başvuruyu Türkiye de yapma zorunluluğu
Patentlerle İlgili Temel Değişiklikler Kamu Destekli Projeler için özel hükümler Ortaya çıkan buluş en kısa sürede desteği sağlayan kamu kurumuna bildirilmeli Bildirimden itibaren en geç 1 yıl içerisinde hak talebi yapılmalı Hak talebinden sonra en geç 2 ay içinde (bu değişebilir) patent başvurusu yapılmalı Özel bir sözleşme yoksa kamu kurumu, buluşun kendi ihtiyaçları için kullanımına ilişkin bedelsiz bir lisans hakkına sahip Ar-Ge/Tasarım merkezleri ya da teknoloji geliştirme bölgelerinde, kamu desteğiyle bir sözleşme çerçevesinde yürütülmeyen çalışmalar veya proje bazlı olmayan kamu destekleri neticesinde ortaya çıkan buluşlar için bu hükümler geçerli değil.
Markalarla İlgili Temel Değişiklikler Yeni marka türleri (ses, renk, hareket, ambalaj biçimi) Birlikte var olma ilkesi ile bir tarafın muvafakatıyla aynı emtiada aynı/benzer markanın iki ayrı hak sahibi adına tescili imkanı İtiraz eden ilgili emitalarda markayı kullandığını ispatlama zorunda Markaların kullanılmadığı sınıflarda idari iptal imkanı (7 yıl sonra) Yayın süresinde kısalma (3 ay yerine 2 ay)
Tasarımlarla İlgili Temel Değişiklikler Endüstriyel tasarım yerine tasarım kavramı (moda sektörü) Tasarımlara yenilik araştırması Ana Locarno sınıfında çoklu başvuru imkanı Tescilsiz tasarım kavramı (3 yıllık koruma) Birleşik bir ürünlerin normal kullanımda görünmeyen parçaları tasarıma konu olamayacak Öğretim üyelerinin tasarımları Üniversite ye ait olacak, gelirin en az yarısı öğretim üyesinin
Tasarımlarla İlgili Temel Değişiklikler Eşdeğer parçalar tasarım tesciline konu olamayacak. Şartlar şu şekilde: Birleşik bir ürünün (örneğin bir araba) görünümüne bağımlı olan bir parça olması (örneğin kapı), Birleşik ürüne orijinal görünümünü yeniden kazandırmak üzere onarım amacıyla kullanılması Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca yayınlanan eşdeğer parçalar listesinde yer alması
Diğer Değişiklikler Ulusal tükenme ilkesinden uluslararası tükenme ilkesine geçiş ve böylece paralel ithalata izin. İthal ürünler ucuzlayabilir. Örneğin 3000 TL ye satılan ve patentli bir ürünün aynısı, orijinal ya da lisanslı ürün olması kaydıyla yurtdışından getirilip 1500 TL ye satılabilir. Bu eyleme karşı Türkiye deki patent ile engel olma hakkı artık kalmamıştır, zira gelen ürün de orijinaldir. Bu değişim yurtiçi pazardaki rekabeti artıracak ve özellikle ithal ürünlerin fiyatlarının düşmesi noktasında biz tüketicilerin lehine bir durum oluşturacaktır.
Diğer Değişiklikler Biyoteknolojik buluşların korumasına ilişkin hükümler İlk ve sonraki medikal kullanımların (endikasyon patentleri) korunmasına yönelik hükümler. Elektronik tebligatla işlem süreçleri hızlanacaktır. Tazminat hesaplama yöntemi değişecek, hesaplamada tecavüz yoluyla elde edilen net kazanç dikkate alınacaktır.
Diğer Değişiklikler Taklit ürünlerin yargılama bitmeden imhası mümkün olacak, imha bekleme süreci kısalacak, depolama maliyetleri düşecektir. Tanınmış markalara benzer başvurular artık sadece itiraz edilmesi durumunda reddedilecek, Enstitü direk red kararı vermeyecek. Tecavüz davalarında davalının davaya esas oluşturan fikri haktan sonraki bir tarihte yaptığı başvurular/aldığı tesciller davayı etkilemeyecek İç rüçhan (internal priority) imkanı
Sonuç Yükselen tescil bariyeri nedeniyle patent almak kadar patent araştırmasına da önem verilmeli Kantiteden kaliteye geçiş başlamalı Kamu Destekli projelerde çıkan buluşlar konusunda dikkatli hareket edilmeli Patent Bültenleri çok daha etkin takip edilmeli, gerekirse itirazlar yapılarak başvurular mahkemeye gitmeden iptal edilmeli Markalar sadece kullanım planlanan sınıflar bazında tescil edilmeli
Sonuç Çalışan buluşlarına ilişkin bir ödül sistematiği kurgulanmalı Patent vekili seçilirken bir doktor, avukat seçme hassasiyeti ile seçilmeli, kesinlikle salt ücret odaklı olunmamalı Kurumların Fikri Haklar alanındaki farkındalık seviyesi daha da artırılmalı. Önceden reddedilen markalar yeniden varolma ilkesi kapsamında yeniden dikkate alınmalı Patent ihlalleri konusunda bilgi sahibi olunmalı
TEŞEKKÜRLER