TÜRKÇE ÖĞRETMENĠ YETĠġTĠRME PROGRAMI SORUNU ÖZET THE QUESTION OF PRIMARY TURKISH TEACHER EDUCATION CURRICULUM ABSTRACT



Benzer belgeler
ERCİYES ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ SOSYAL BİLİMLER VE TÜRKÇE EĞİTİMİ BÖLÜMÜ TÜRKÇE ÖĞRETMENLİĞİ LİSANS PROGRAMI (I. ÖĞRETİM)

Öğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü KİŞİSEL GELİŞİM VE EĞİTİM ALANI OSMANLI TÜRKÇESİNDE KOLAY METİNLER KURS PROGRAMI

SINIF ÖĞRETMENLİĞİ LİSANS PROGRAMI DERS KATALOĞU ( )

2.SINIF (2013 Müfredatlar) 3. YARIYIL 4. YARIYIL

1.Sınıf Güz Yarıyılı (1. Yarıyıl) Ders Planı Ders Kodu. 1.Sınıf Bahar Yarıyılı (2. Yarıyıl) Ders Planı. Zorunlu/ Teorik Uygulama Toplam Kredi AKTS

ERCİYES ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ Eğitim Öğretim Yılı 1.ve 2.Öğretim (2010 ve Sonrası) Eğitim Planları HAZIRLIK SINIFI (YILLIK)

YABANCI DİL OLARAK TÜRKÇE ÖĞRETİMİ SERTİFİKA PROGRAMLARI. Hazırlayan Mustafa Altun

DERS TANIMLAMA FORMU / Hakas Türkçesi. ARIKOĞLU E. (2007) Hakas Türkçesi, Türk Lehçeleri Temel Ders Kitabı

I. Yarıyıl II. Yarıyıl TRKAESEÇ02. Dil Edinimi KODU Dersin Adı T U K AKTS KODU Dersin Adı T U K AKTS TRKAESEÇ03 Eleştirel Okuma.

GAZİANTEP EĞİTİM FAKÜLTESİ PEDAGOJİK FORMASYON SERTİFİKA PROGRAMI YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

DERS BİLGİLERİ TÜRKÇE I: YAZILI ANLATIM TRD

İNGİLİZCE ÖĞRETMENLİĞİ LİSANS PROGRAMI. DERSİN ADI T U K DERSİN ADI T U K YDI Bağlamsal Dilbilgisi I YDI Bağlamsal Dilbilgisi II 3 0 3

ERCİYES ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ Eğitim-Öğretim Yılı 1.ve 2. Öğretim Eğitim Planları

ÇAĞDAŞ SANAT VE İŞ EĞİTİMİ AÇISINDAN SINIF ÖĞRETMENLİĞİ LİSANS PROGRAMI

PROF. DR. MURAT ÖZBAY IN TÜRKÇE ÖĞRETİMİ ÜZERİNE ARAŞTIRMA VE İNCELEMELER ADLI ESERİ ÜZERİNE

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS

DERS BĠLGĠLERĠ TÜRKÇE I: YAZILI ANLATIM TRD

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI ÇOCUK GELİŞİMİ VE EĞİTİMİ ALANI ÇERÇEVE ÖĞRETİM PROGRAMI

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS. Türkçe 1: Yazılı Anlatım TRD

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü KİŞİSEL GELİŞİM VE EĞİTİM ALANI OSMANLICADA TÜRKÇE KELİMELERİN İMLASI KURS PROGRAMI

TÜRKÇE EĞİTİMİ BÖLÜMÜ LİSANS PROGRAMI DERS KATALOĞU TÜRKÇE ÖĞRETMENLİĞİ LİSANS PROGRAMI ( )( )

TOPLANTI TARĠHĠ TOPLANTI SAYISI ALINAN KARAR SAYISI

Türk Dili I (TURK 101) Ders Detayları

İÇİNDEKİLER YABANCI DİL OLARAK TÜRKÇE ÖĞRETİMİNE GENEL BİR BAKIŞ... 2 GİRİŞ... 2 KAYNAKÇA DİL VE YABANCI / İKİNCİ DİL EĞİTİMİ KAVRAMLARI...

MURAT ÖZBAY SERİSİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

DERS BİLGİLERİ. YDI411 Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi I YDI 401 Yabancı Dil öğretiminde Meteryal Geliştirme ve uygulama

TARTIŞMA (DISCUSSION)

Türk Dili I (TURK 101) Ders Detayları

MUĞLA SITKI KOÇMAN ÜNİVERSİTESİ

İNGİLİZCE ÖĞRETMENLİĞİ PROGRAM BİLGİLERİ

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü KİŞİSEL GELİŞİM VE EĞİTİM ALANI DİKSİYON KURS PROGRAMI

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

B.E.Ü. EREĞLİ EĞİTİM FAKÜLTESİ. PSİKOLOJİK DANIŞMA ve REHBERLİK PROGRAMI EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI GÜZ YARIYILI VİZE PROGRAMI

EĞİTİM ÖĞRETİM YILI BAHAR DÖNEMİ SINIF ÖĞRETMENLİĞİ 1. ÖĞRETİM FİNAL TARİHLERİ

İÇİNDEKİLER. ÖN SÖZ.v ÖZ GEÇMİŞ vii I. BÖLÜM İLK OKUMA VE YAZMA ÖĞRETİMİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ 1

Derslik Tarih. AÖP 101 Almanca Dilbilgisi-I A Öğrt. Safi Erbaş

BİLGİ VE BELGE YÖNETİMİ ÖĞRETİM PLANI (MÜFREDAT) I. Yarıyıl Zorunlu Dersler. Ders Kodu Dersin Adı (T+U+L) K AKTS

HAFTALIK DERS DAĞILIMI

DERS BİLGİLERİ. Ölçme ve Değerlendirme MB

KİŞİSEL GELİŞİM VE EĞİTİM ALANI

İLAHİYAT LİSANS PROGRAMI (YENİ, VE SONRASI)

T.C. ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ PEDAGOJİK FORMASYON YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Kimya Öğretmen de Hizmet İçi Eğitim Türkiye'de İhtiyaçları

Dersin Adı Kodu Yarıyılı T + U Kredisi AKTS Bilim Tarihi ve Felsefesi GKS Ön Koşul Dersler

I. SINIF / I. YARIYIL

DERS BİLGİLERİ Ders Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Dersin Koordinatörü Dersi Verenler Dersin Yardımcıları Dersin Amacı

Dersin Adı D. Kodu Yarıyılı T + U Kredisi AKTS Bilim Tarihi ve Felsefesi GKS003 IV Ön Koşul Dersler

B.E.Ü. EREĞLİ EĞİTİM FAKÜLTESİ. PSİKOLOJİK DANIŞMA ve REHBERLİK PROGRAMI EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI GÜZ YARIYILI FİNAL PROGRAMI

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS. Öğretim Tek. Ve Mat.Tasarımı MB

T.C. ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ ZİHİN ENGELLİLER ÖĞRETMENLİĞİ LİSANS PROGRAMI (I. ÖĞRETİM)

ERZİNCAN ÜNİVERSİTESİ Pedagojik Formasyon Eğitimi Yönergesi. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

I.YIL HAFTALIK DERS AKTS

ARDAHAN ÜNİVERSİTESİ İNSANİ BİLİMLER VE EDEBİYAT FAKÜLTESİ ÇAĞDAŞ TÜRK LEHÇELERİ VE EDEBİYATLARI BÖLÜMÜ DÖRT YILLIK-SEKİZ YARIYILLIK DERS PROGRAMI

MUĞLA SITKI KOÇMAN ÜNİVERSİTESİ

ULUSLARARASI ÖĞRENCİLER ve YABANCI DİL OLARAK TÜRKÇE ÖĞRETİMİNDEKİ GELİŞMELER

Türk Dili II (TURK 102) Ders Detayları

D. KODU DERSİN ADI AKTS TUK SORUMLUSU

Türk Dili I (TURK 101) Ders Detayları

DERS BİLGİLERİ. Eğitim Bilimine Giriş MB

HARRAN ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ İNGİLİZ DİLİ EĞİTİMİ LİSANS PROGRAMI. 1. Sınıf

KİŞİSEL GELİŞİM ve EĞİTİM ALANI

ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ PEDAGOJİK FORMASYON EĞİTİMİ SERTİFİKA PROGRAMI YÖNERGESİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Ege Üniversitesi Egitim Fakültesi

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI. Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü KİŞİSEL GELİŞİM VE EĞİTİM ALANI

Sınıf Öğretmenliği Anabilim Dalı Yüksek Lisans Ders İçerikleri

T.C. NEVŞEHİR HACI BEKTAŞ VELİ ÜNİVERSİTESİ. Fen Edebiyat Fakültesi Dekanlığı İLGİLİ MAKAMA

Türkçe Öğretmeni Adaylarının Alan Derslerinin İşlevselliğine Yönelik Görüşleri

SELÇUK ÜNİVERSİTESİ İSLÂMÎ İLİMLER FAKÜLTESİ LİSANS PROGRAMI 1. Yıl / I. Dönem Ders. Kur'an Okuma ve Tecvid I

KİLİS 7 ARALIK ÜNİVERSİTESİ MUALLİM RIFAT EĞİTİM FAKÜLTESİ

TÜRKÇE ANABİLİM DALI TÜRKÇE EĞİTİMİ BİLİM DALI YÜKSEK LİSANS PROGRAMI EĞİTİM ÖĞRETİM PLANI

B.E.Ü. EREĞLİ EĞİTİM FAKÜLTESİ. PSİKOLOJİK DANIŞMA ve REHBERLİK PROGRAMI EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI GÜZ YARIYILI BÜTÜNLEME PROGRAMI

T.C. AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ PEDAGOJİK FORMASYON SERTİFİKA PROGRAMI

İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ Çocuk Gelişimi Programı

Dersin kodu-adı Günü Saati Derslik Ders sorumlusu EGT Eğitime Giriş * EGT Eğitim Felsefesi *

NECMETTĠN ERBAKAN ÜNĠVERSĠTESĠ AHMET KELEġOĞLU EĞĠTĠM FAKÜLTESĠ YABANCI DĠLLER BÖLÜMÜ ALMANCA ÖĞRETMENLĠĞĠ LĠSANS PROGRAMI ( I.

TOPLANTI TARİHİ TOPLANTI SAYISI ALINAN KARAR SAYISI

KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ EDEBİYAT FAKÜLTESİ BATI DİLLLERİ VE EDEBİYATI BÖLÜMÜ

KİŞİSEL GELİŞİM VE EĞİTİM GÖRME ENGELLİLER İÇİN BRAİL ALFABESİ (KABARTMA YAZI)

PROGRAM nıf sı DERSLER

SOSYAL BĠLĠMLER ENSTĠTÜSÜ SINIF ÖĞRETMENLĠĞĠ EĞĠTĠMĠ YÜKSEK LĠSANS PROGRAMI DERSLERĠ. Ders Kodu Dersin Adı Öğretim Üyesi Dersin Kredisi

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü SANAT VE TASARIM ALANI GUAJ BOYA RESİM KURS PROGRAMI

AVRASYA ÜNİVERSİTESİ

TÜRKÇE EĞİTİMİ BÖLÜMÜ TÜRKÇE ÖĞRETMENLİĞİ GÜNDÜZ PROGRAMI 1. SINIF D

Ders Adı : TÜRK DİLİ I: SES VE YAPI BİLGİSİ Ders No : Teorik : 2 Pratik : 0 Kredi : 2 ECTS : 3. Ders Bilgileri.

Akademik İngilizce IV (ENG202) Ders Detayları

DERS BİLGİLERİ. Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS. Yabancı Dil Öğr. Mat. İn. Ve Geliş. (AİS) BİS405 7.Yarıyıl

EK-I tarih ve 2012/14 sayılı Senato Kararı ile kabul edilmiştir. T.C. ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ PEDAGOJİK FORMASYON EĞİTİMİ YÖNERGESİ

DERS BİLGİLERİ. Dil Becerilerinin Öğretimi II YDI306 6.Yarıyıl İngilizce Öğretiminde Yaklaşımlar I. İngilizce Öğretiminde Yaklaşımlar II

T.C. MALTEPE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ TÜRK DİLİ-1 DERS PROGRAMI AKADEMİK YILI

1.ÖĞRETİM DERS PROGRAMI Türkçe Öğretmenliği 1. Ara

Türkçe Öğretmenliği Bölümü Bahar Dönemi Birinci Öğretim Ara Sınav Tarihleri

DERSİN ADI DERSİN ÖĞRETİM ELEMANI SINAV TARİHİ VE SAATİ. Doç. Dr. ġafak ULUÇINAR SAĞIR :00

Üniversitemiz Senatosunun tarih ve 2018/19 2 sayılı karar eki

BURSA TEKNİK ÜNİVERSİTESİ YABANCI DİLLER YÜKSEKOKULU HAZIRLIK SINIFI EĞİTİM-ÖĞRETİM VE SINAV YÖNERGESİ

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS

DERS BİLGİLERİ. Ön Koşul Dersi bulunmamaktadır.

BAYBURT ÜNİVERSİTESİ TÜRKÇE ÖĞRETİMİ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM

İÇİNDEKİLER BÖLÜM I BÖLÜM II. Sayfa ÖNSÖZ... 10

İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ Çocuk Gelişimi Programı

Transkript:

- International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, p. 403-410, TURKEY TÜRKÇE ÖĞRETMENĠ YETĠġTĠRME PROGRAMI SORUNU ÖZET Musa ÇİFCİ Bu çalıģmada, Yüksek Öğretim Kurulu tarafından hazırlanan 1998 ve 2005 Türkçe öğretmenliği lisans öğretim programları incelenmektedir. Programların içerik özellikleri Türk dili alan derslerinin ekseninde değerlendirilmekte; her iki program, alan ve alan eğitimi dersleri bakımından karģılaģtırılmaktadır. Özellikle alan dersleri içerisinde önemli yeri olması gereken Türk dili temel alan derslerinin son programda azaltılması eleģtirilmektedir. Türkçe öğretmeni adaylarının alan hâkimiyetini kaybetmeleri; Türk dili alanına hâkim olamayan bir öğretmenin Türkçe öğretimine katkı sağlayamayacağı vurgulanmaktadır. Anahtar Kelimeler: Türkçe öğretmeni, program, alan dersleri, alan eğitimi. THE QUESTION OF PRIMARY TURKISH TEACHER EDUCATION CURRICULUM ABSTRACT This study examines the previous and current versions of primary Turkish teacher education curriculum. Firstly, various features of the curriculum content are evaluated. Secondly, both versions of the curriculum are compared and contrasted according to the presented subject-specific courses and pedagogical subject-specific courses to see the similarities and differences between them. It is found out that the new version of the curriculum includes a limited number of subject specific courses. This situation can be criticised as a defficiency. As a result, this paper points out that a person who has not got the necessary knowledge and expertise of Turkish language cannot provide any contribution to teaching of Turkish. Keywords: Teaching Turkish, primary Turkish pedagogical subject-specific courses. Eğitim dünyamızdaki tartıģmaların eksenini oluģturan temel konuların baģında öğretmen eğitimi gelmektedir. Bu durum ise son derece doğaldır. Çünkü her alanda hangi araç gereçler kullanırsa kullanılsın, hedefler ne olursa olsun hiçbirisi amaca ulaģmada insan unsuru kadar önemli değildir. Bu nedenle, öğretmen eğitimi konusunun sıkça tartıģılması sorunun önemini azaltıcı, sorunu küçümsetici etkiye yol açmamalı; sorunun algılanmasında zafiyete düģürmemelidir. Öğretmenin genel nitelikleri tartıģmaya her zaman açıktır. Nasıl bir öğretmen? sorusu Acem seccadesi gibi bir zemin oluģturduğundan pek çok eğitimci bu soruya kendi bulunduğu noktadan cevap aramakta, bir öğretmen profili oluģturma çabası içerisine girmektedir. Genel anlamda bir öğretmenin nasıl olması gerektiği, sadece eğitimcilerin değil, politikacıların, ideologların ve sosyal sorumluluğu yüksek aydınların da merak duydukları bir konudur. Her kesim, gelecek kuģaklara hâkim olabilmek, kendi zihnindekileri yeni nesillerde çoğalmıģ olarak görmek amacıyla öğretmenin yetiģme tasarrufuna etki etmek istemektedir. Bu istekler ve bu tür müdahaleler, her devrin sosyal ve siyasal karakteristiklerine göre var olmaya devam edecektir. Doç. Dr., UĢak Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, elmek: musaciftcii@yahoo.com

404 Musa ÇİFÇİ Burada üzerinde daha çok durulacak olan bir öğretmenin genel nitelikleri, taģıması gereken genel değerler manzumesi değildir; sadece Türkçe öğretmeninin alan ve alan eğitimi açısından sahip olması gereken teknik donanımdır. Türkçe öğretmeninin yetiģtirilme tarihçesi üzerinde de durulmayacak, modern anlamda Türkçe öğretmeninin yetiģtirilmeye baģlandığı 1989 dan günümüze kadar ortaya çıkan sorunlar üzerinde ana hatlarıyla durulacaktır. Ġlk Türkçe Öğretmenliği lisans programı 1989 da Gazi Üniversitesi bünyesinde açıldı; bu programa kısa bir süre sonra baģka üniversitelerde de yer verilmeye baģlandı. Kısmen yaygınlaģtıktan sonra Eğitim Fakültelerinin bünyesinde Türkçe Eğitimi adıyla bölüm hüviyetini kazandı (1997). 1 1998 e kadar her program/bölüm kendi öğretim programını hazırladı. Bu programların hazırlanmasında hemen bütün üniversitelerde (Gazi Üniversitesi hariç) bölümde görevli öğretim elemanlarının alanları göz önünde bulunduruldu. Söz gelimi, Yeni Türk Edebiyatı alanında yeteri kadar öğretim elemanı varsa, özellikle bölüm baģkanı da bu alanda çalıģıyor ise ister istemez Türkçe lisans programı Yeni Türk Edebiyatı ağırlıklı oldu. Alan eğitimi dersleri istenilen düzeyde programdaki yerini alamadı; pek çoğunda programa konmuģ olsa bile dersleri alan öğretim elemanları yürüttüler. Yüksek Öğretim Kurulu 1998 de Eğitim Fakültelerinin programlarında birliği sağlamak, öğretmen yetiģtirmede modern eğitim yaklaģımlarını uygulamak; kısaca, derleyip toparlayarak daha çağdaģ bir hâle getirmek amacıyla yabancı uzmanların danıģmanlık yaptıkları, Dünya Bankası destekli bir projeyle Eğitim Fakültelerinin programlarını yeniden düzenledi. Bu düzenlemede Türkçeye gereken akademik destek verilmedi: YetiĢmiĢ Türkçe eğitimi akademisyenleri olduğu hâlde Türkçe eğitimi programı mevcut bölümlerin programlarından muhtemelen kes-yapıģtır usulüyle hazırlanmaya çalıģıldı. Ayrıca çok fazla teknik ve teorik bağlantısı bulunmayan Sosyal Bilgiler Öğretmenliği ve Türkçe Öğretmenliği birbirinin yan alanı olarak kabul edildi. 1998 Türkçe Öğretmeni YetiĢtirme Programı 2 1. Yarıyıl 2. Yarıyıl Osmanlı Türkçesi I 2 0 2 Türk Dilbilgisi II: ġekil Bilgisi 2 0 2 Türk Dilbilgisi I: Ses Bilgisi 2 0 2 Osmanlı Türkçesi II 2 0 2 Edebiyat Bilgi ve Teorileri 3 0 3 Uygarlık Tarihi 2 0 2 Coğrafyaya GiriĢ 2 0 2 Ülkeler Coğrafyası 3 0 3 Yazılı Anlatım I 2 0 2 Yazılı Anlatım II 2 0 2 Öğretmenlik Mesleğine GiriĢ 3 0 3 Yabancı Dil II 3 0 3 Atatürk Ġlke ve Ġnkılâp Tarihi I 2 0 2 Atatürk Ġlke ve Ġnkılâp Tarihi II 2 0 2 Yabancı Dil I 3 0 3 Okul Deneyimi I 1 4 3 Kredi 19 Kredi 19 1 O tarihte Çanakkale 18 Mart Üniversitesi Rektörü olan Prof. Dr. Abdurrahman Güzel in Türkçe Öğretmenliği programının bağımsız bölüm olması için harcadığı çabayı Türkçe adına Ģükranla belirtmek gerekir. 2 Yüksel Kavak, Ayhan Aydın, Sadegül Akbaba Altun, Öğretmen YetiĢtirme ve Eğitim Fakülteleri (1982-2007) (Öğretmenin Üniversitede YetiĢtirilmesinin Değerlendirilmesi, Yükseköğretim Kurulu Yayını 2007-5, Ankara 2007, s. 183.

Türkçe Öğretmeni Yetiştirme Programı Sorunu 405 3. Yarıyıl 4. Yarıyıl Türk Dilbilgisi III: Kelime Bilgisi 2 0 2 Türk Dilbilgisi IV: Cümle Bilgisi 2 0 2 Eski Türk Edebiyatı I Eski Türk Edebiyatı II 2 0 2 Yeni Türk Edebiyatı I 2 0 2 Yeni Türk Edebiyatı II 2 0 2 Sözlü Anlatım 2 0 2 Anlama Teknikleri: Okuma ve 2 0 2 Dinleme Türkiye Coğrafyası ve Jeopolitiği 3 0 3 Dil ve Kültür 2 0 2 Türk Tarihi ve Kültürü I Türk Tarihi ve Kültürü II 2 0 2 Bilgisayar 2 2 3 Öğretimde Planlama ve 3 2 4 Değerlendirme GeliĢim ve Öğrenme 3 0 3 Seçmeli I 2 0 2 Kredi 19 Kredi 18 5. Yarıyıl 6. Yarıyıl Eski Türkçe ve Metin Ġnc. 2 0 2 Orta Türkçe ve Metin 2 0 2 Ġncelemeleri KonuĢma ve Yazma Eğt. 2 2 3 ÇağdaĢ Türk Edebiyatı 3 0 3 Metin Bilgisi 2 0 2 Çocuk Edebiyatı 3 0 3 Yeni Türk Edebiyatı III 2 0 2 Sosyal Bilimler Öğretimi 2 2 3 Türk Halk Edebiyatı 3 0 3 Sınıf Yönetimi 2 2 3 VatandaĢlık Bilgisi 3 0 3 Özel Öğretim Yöntemleri I 2 2 3 Öğretim Tekn. Ve Materyal GeliĢtirme 2 2 3 Seçmeli II 2 0 2 18 19 7. Yarıyıl 8. Yarıyıl YaĢayan Türk Lehçeleri 2 0 2 Türkiye Türkçesi 2 0 2 Tiyatro ve Canlandırma 2 2 3 Rehberlik 3 0 3 Konu Alanı Ders Kitabı Ġncelemesi 2 2 3 Öğretmenlik Uygulaması 2 6 5 Özel Öğretim Yöntemleri II 2 2 3 Seçmeli IV 2 0 2 Okul Deneyimi II 1 4 3 Seçmeli V 2 0 2 Seçmeli III 2 0 2 16 14 TOPLAM KREDĠ 142 Yukarıda görüleceği gibi, 1998 Programına alan, alan eğitimi ve eğitim derslerinin yanı sıra yan alan (Sosyal Bilgiler) derslerinin de sıkıģtırılması, özellikle alan ve alan eğitimi derslerinin içerik ve kredi itibariyle daralmasına yol açmıģtır. (Güzel, 2005: 305; Cemiloğlu, 2005: 368) Söz gelimi, temel alan eğitimi derslerinden olan KonuĢma ve Yazma Eğitimi ile Okuma ve Dinleme Eğitimi derslerinin aynı ders saatleriyle sınırlandırılması son derece yetersiz bir alan eğitimine neden olmuģtur (Cemiloğlu, 2005: 368): Bir yarıyılda yaklaģık 28 saat ders yapılmaktadır. Bunun 2

406 Musa ÇİFÇİ saati ara sınava ayrılacak, kalan 26 saatin 13 saati okumaya 13 saati de dinlemeye kalacaktır. Buna göre, emekli oluncaya kadar öğrencilerine okuma eğitimi verecek olan bir Türkçe öğretmeni, lisans öğreniminde toplam 13 saatlik okuma eğitimi almıģ olacaktır. 13 saatlik okuma eğitimi almıģ bir öğretmenin okuma dersini profesyonel anlamda yürütebilmesi mümkün değildir. Bu durumu herhangi bir bilimsel gerekçeye dayandırmanın imkânı bulunmamaktadır. Alan derslerinin program içerisindeki ağırlığı da istenen düzeyin çok uzağındadır; özellikle, Osmanlı Türkçesi dersinin kredisi oldukça yetersizdir. Ġki saatlik bir derste birinci yarıyıl sadece çok temel kurallar öğrenilebilir; diğer temel yazım ve okuma kurallarının kâmilen verilmesi (Arapça ve Farsça kelimelerin yazılıģı gibi) kalan yarıyılda mümkün görünmüyor; verilmesi teorik olarak mümkün olsa bile bu ders de bir süreç gerektirmektedir. Zaman içerisinde tekrarlarla pekiģtirme sağlanmalıdır. Öğrenci, Orta Türkçe, Eski Türk Edebiyatı, Yeni Türk Edebiyatı gibi dersleri Osmanlı Türkçesinin yardımıyla izleyebilecektir. Burada yapılan hata, pek çok alan dersini de iģlevsiz kılmaktadır. Özbay ın 1998 Programını eleģtiren Ģu tespitleri, programın ne kadar vahim hatalarla kurgulandığını ortaya koymaktadır: Yukarıdaki grafiğe bakıldığı zaman Türkçe Öğretmenliğine yönelik derslerin çok az olduğu görülmektedir. Mevcut alan dersleri ise fen-edebiyat fakültesi derslerinin özet bilgi aktarımı şekline dönüştürülmüştür. Hatta öyle ki, alan bilgisi dağılımı bile bir alan programcısının elinden geçmemiş, sadece dağılım yapılmıştır. Örneğin, eski programlarda kompozisyon iki yarıyıllık bir ders iken, bu programda yedi yarı yılda aynı bilgileri değişik isimler altında tekrarlamışlardır. Bilindiği gibi eğitim fakültelerinde nitelikli öğretmen yetiştirebilmek için genel olarak ders dağılımında dikkat edilecek oran, %70 alan bilgisi ve alan eğitimi, % 30 pedagojik formasyonu ve genel kültür olması gerekirken, maalesef bu duruma bu duruma hiç dikkat edilememiştir YÖK ün, Eğitim Fakültelerinin Yeniden Yapılandırılması ile ilgili projesinde yer alan programla Türkçe eğitiminde başarıyı yakalayabilmemiz mümkün değildir. (Özbay, 2005: 315) 1998 Türkçe Lisans Programının bunlara benzer eksiklik ve aksaklıklarını detaylandırmak mümkündür. Bu tür eksiklikler, pek çok eğitimci ve alan uzmanı akademisyen tarafından görüldüğü için zaman zaman çalıģtay ve benzer çalıģmalarda dile getirildi. (Çifci, 2005) ġikayetlerin artması ve yüksek sesle dile getirilmesi, Yüksek Öğretim Kurulu nu eğitim fakülteleri için yeni bir program hazırlamaya ikna etti. 2006-2007 öğretim yılından itibaren uygulanmak üzere 2005 yılında yeni bir program hazırlandı. 2006 Türkçe Öğretmeni YetiĢtirme Programı 3 I. YARIYIL II. YARIYIL Dersin Adı T U K Dersin Adı T U K A Yazı Yazma Teknikleri 1 2 2 A Türk Dil Bilgisi II: 2 0 2 ġekil Bilgisi A Türk Dil Bilgisi I: Ses 2 0 2 A Edebiyat Bilgi ve 2 0 2 Bilgisi Kuramları II A Edebiyat Bilgi ve 2 0 2 A Yazılı Anlatım II 2 0 2 Kuramları I A Yazılı Anlatım I 2 0 2 A Sözlü Anlatım II 2 0 2 A Sözlü Anlatım I 2 0 2 A Osmanlı Türkçesi II 2 0 2 A Osmanlı Türkçesi I 2 0 2 GK Atatürk Ġlkeleri ve 2 0 2 3 Yüksel Kavak, Ayhan Aydın, Sadegül Akbaba Altun., a.g.e., s.213.

Türkçe Öğretmeni Yetiştirme Programı Sorunu 407 Ġnkılâp Tarihi II GK Atatürk Ġlkeleri ve 2 0 2 GK Yabancı Dil II 3 0 3 Ġnkılâp Tarihi I GK Yabancı Dil I 3 0 3 MB Eğitim Psikolojisi 3 0 3 MB Eğitim Bilimine GiriĢ 3 0 3 TOPLAM 19 2 20 TOPLAM 18 0 18 III. YARIYIL IV. YARIYIL Dersin Adı T U K Dersin Adı T U K A Türk Dil Bilgisi III: 2 0 2 A Türk Dil Bilgisi IV: 3 0 3 Sözcük Bilgisi Cümle Bilgisi A Türk Halk Edebiyatı I 2 0 2 A Türk Halk Edebiyatı II 2 0 2 A Eski Türk Edebiyatı I 2 0 2 A Eski Türk Edebiyatı II 2 0 2 A Yeni Türk Edebiyatı I 2 0 2 A Yeni Türk Edebiyatı II 2 0 2 A Seçmeli I 3 0 3 A Genel Dilbilimi 3 0 3 GK Bilimsel AraĢtırma 2 0 2 GK Bilgisayar II 2 2 3 Yöntemleri GK Bilgisayar I 2 2 3 GK Etkili ĠletiĢim 3 0 3 MB Öğretim Ġlke ve 3 0 3 MB Öğretim Teknolojileri 2 2 3 Yöntemleri Ve Materyal Tasarımı TOPLAM 18 2 19 TOPLAM 19 4 21 V. YARIYIL VI. YARIYIL Dersin Adı T U K Dersin Adı T U K A Anlama Teknikleri I: 2 2 3 A Anlatma Teknikleri I: 2 2 3 Okuma Eğitimi KonuĢma Eğitimi A Anlama Teknikleri II: 2 2 3 A Anlatma Teknikleri II: 2 2 3 Dinleme Eğitimi Yazma Eğitimi A Çocuk Edebiyatı 2 0 2 A Yabancılara Türkçe 2 0 2 Öğretimi* A Dünya Edebiyatı 3 0 3 A Özel Öğretim 2 2 3 Yöntemleri II GK Topluma Hizmet 1 2 2 GK Türk Eğitim Tarihi* 2 0 2 Uygulamaları MB Özel Öğretim Yöntemleri 2 2 3 GK Uygarlık Tarihi* 2 0 2 I MB Sınıf Yönetimi 2 0 2 MB Ölçme ve 3 0 3 Değerlendirme TOPLAM 14 8 18 TOPLAM 15 6 18

408 Musa ÇİFÇİ VII. YARIYIL VIII. YARIYIL Dersin Adı T U K Dersin Adı T U K A Tiyatro ve Drama 2 2 3 A Seçmeli II 3 0 3 Uygulamaları* A Türkçe Ders Kitabı 2 0 2 A Seçmeli III 2 0 2 Ġncelemeleri GK Seçmeli I 2 0 2 GK Dil ve Kültür* 2 0 2 MB Okul Deneyimi 1 4 3 GK Seçmeli II 2 0 2 MB Rehberlik 3 0 3 MB Türk Eğitim Sistemi ve 2 0 2 Okul Yönetimi MB Özel Eğitim* 2 0 2 MB Öğretmenlik 2 6 5 Uygulaması TOPLAM 12 6 15 TOPLAM 13 6 16 GENEL TOPLAM Teorik Uygulama Kredi Saat 128 34 145 162 A: Alan ve alan eğitimi dersleri MB: Öğretmenlik meslek bilgisi dersleri GK: Genel kültür dersleri Yukarıda yer alan 2005 Türkçe Öğretmenliği lisans programı incelendiğinde ise bir yanlıģın baģka bir yanlıģla düzeltilmeye çalıģıldığı görülmektedir: Türkçe programında bulunan Sosyal Bilgilerin yan alan dersleri tasfiye edilirken Türkçe temel alan derslerinin de bir kısmı ortadan kaldırılmıģtır. 4 Önceki programda mevcut olan Eski Türkçe ve Metin Ġncelemeleri, Orta Türkçe ve Metin Ġncelemeleri, YaĢayan Türk Lehçeleri dersleri kaldırılmıģtır. Bu dersler bize Türk dilinin köklerini ve zenginliğini anlatır; bu dersleri görmeyen bir Türkçe öğretmeni adayı, Türk dilinin ne olduğunu, heybetini, görkemini asla bilemez, anlayamaz; öğrettiği dile gerçek anlamda saygı duyabilmesi için onun tarihsel derinliğini kavraması Ģarttır. Türkçenin ruhu ancak bu dönemlerin bilinmesiyle anlaģılabilir. 2005 Türkçe Eğitimi Programının en önemli hatalarından birini bu oluģturmaktadır. Osmanlı Türkçesine yeni programda da aynı oranda (iki yarıyılda ikiģer saat) yer verilerek bir yanlıģta ısrar edilmiģtir. Program kurgulayıcıları, Türkçe öğretmenlerinin Osmanlı Türkçesine ihtiyaç duymayacakları yanılgısına düģmüģ olabilirler. Türkçenin sadece günümüz Türkiye Türkçesinden ibaret olduğunu zannederek bir dilin tarihsel süreçlerinden bağımsız incelenemeyeceğini görememiģ olabilirler. Osmanlı Türkçesinin bir kültür konusu olarak programda temsil edilecek kadar bulunmasının temel nedenlerinden bazıları bunlar olabilir. Ayrıca Osmanlıca kavramının bazı zihinlerde Türkçeden farklı bir dil gibi algılandığı düģünülebilir. Ancak bunun bilimsel temele dayanmayan bir anlayıģ, olduğu açıktır. Bu nedenle, Osmanlı Türkçesini öğretmek, baģka bir dili öğretmek veya onu ihya etmek için değil, Türkçeyi daha iyi anlamak için gereklidir. Kaldı ki, Osmanlının dili Türk ün dilidir. (Develi, 2006: 19) yazı dili ile konuşma dili arasında büyük bir farkın bulunması, Osmanlıca diye adlandırılan yazı dilinin 4 Türkçe bölümünde Türkçe Öğretmenliğine yönelik derslerin çok az olduğu görülmektedir. Mevcut alan dersleri ise Fen-edebiyat fakültesi derslerinin özet bilgi aktarımı Ģekline dönüģtürülmüģ halidir. Hatta öyle ki, alan bilgisi dağılımı bile bir alan programcısı nın elinden geçmemiģ, sadece dağılım yapılmıģtır. Eğitim fakültelerinde nitelikli öğretmen yetiģtirebilmek için, genel olarak ders dağılımında dikkat edilecek oran, %70 Alan Bilgisi ve Alan Eğitimi, %30 pedagojik formasyon ve genel kültür olması gerekirken, maalesef bu durum hiç dikkate alınmamıģtır. (Atasoy 2005)

Türkçe Öğretmeni Yetiştirme Programı Sorunu 409 Türkçe den başka bir dil olduğu anlamına gelmez. Bu dil ne Arapça dır, ne Farsça dır, bu dil Türkçe dir. (Özkan, 2000:41) Yeni programda alan eğitimi derslerinde bir iyileģme görülmektedir. Temel beceri alanı derslerinin kredileri artırılmıģtır. Anlama Teknikleri ve Anlatma Teknikleri dersleri önceki programda haftalık toplam 6 saat iken yeni programda 16 saate çıkarılmıģtır. 1998 Programında olmayan, Yazı Yazma Teknikleri dersi konmuģtur. Dersin içeriği Ģöyledir: Yazı kavramı, güzel yazma yöntem ve teknikleri, büyük temel harfler, küçük temel harfler, eğik büyük yazı harfleri ve yazılış yönleri, bitişik eğik yazı küçük harfleri ve yazılış yönleri, rakam ve işaretlerin yazılışı, büyük ve küçük temel harflerle bitişik, dik ve eğik el yazısı, dik ve eğik el yazısıyla metinler oluşturma, çeşitli dekoratif, antik vb. yazılar, uygulama çalışmaları, düzgün ve okunaklı yazı uygulamaları. Böyle bir dersin varlığı tamamen gereksiz değildir. Ancak, bundan daha önemlisi, öğretmen adaylarının metin oluģturma becerilerinin geliģtirilmesine yönelik derslere duyulan ihtiyaçtır. Bu ihtiyacın Yazılı Anlatım I ve Yazılı Anlatım II dersleriyle karģılanacağı düģünülmüģse de son derece yetersiz bir düzenleme yapılmıģtır. Tamamen teorik olarak haftada 2 saat yer verilen Yazılı Anlatım derslerinin içerikleri uygulamalarla doldurulmuģtur. Bu bir çeliģki oluģturmaktadır: örnekler üzerinde çalışmalar ve yazma uygulamaları; bir metnin özetini, planını çıkarma; yazılı uygulamalardaki dil ve anlatım yanlışlarını düzeltme kuramsal bilgiler, örnekler üzerinde çalışmalar ve yazma denemeleri yazma uygulamaları; yazılı uygulamalardaki dil ve anlatım yanlışlarını düzeltme. Bu derslerin oldukça zenginleģtirilen içeriklerine uygun kredi ve saatleri olmalıydı. Ayrıca, Yazı Yazma Teknikleri dersinin içeriği, saati ve kredisi artırılan Yazılı anlatım derslerinin içerisine yerleģtirilebilirdi. SONUÇ ÇağdaĢ Türkçe öğretmeni yetiģtirmek için hazırlanan 2005 Türkçe Eğitimi Programının alan ve alan eğitimi derslerinin düzenlenmesinde de 1998 Programında olduğu gibi temel yanlıģlıklar yapılmıģtır. Özellikle Türk dilinin temel dersleri olan Türk Dili Tarihi, Eski Türkçe, Orta Türkçe, Eski Anadolu Türkçesi derslerine hiç yer verilmemesi, Türkçe öğretmeninin donanımında telâfi edilemez eksikliğe yol açmaktadır. Türk dilinin tarihsel derinliğini ve zenginliğini kavrayamayan bir Türkçe öğretmeninden alanındaki eğitim öğretim görevini hakkıyla yerine getirmesi beklenemez. Her iki programda da Osmanlı Türkçesi dersi bir kültür çeģnisi olarak yer almaktadır. Bu dersin mevcut hâliyle varlığı veya yokluğu bir değer ifade etmemektedir; en az dört yarıyıl okutulmalıdır. Türkçe öğretmeni adaylarının öğrencilerine yazma becerisi kazandırabilmeleri için öncelikle kendi yazma becerilerinin güçlendirilmesi gerekmektedir. Öğrenim hayatında iki sayfa gezi yazısı yazma tecrübesi edinmemiģ bir öğretmenin, öğrencilerinden gezi yazısı yazmalarını istemesi doğru değildir. Bu nedenle, yazılı anlatım derslerinin mutlaka uygulamalı olması gerekmektedir. Türkçe öğretmeni yetiģtirme programlarının burada sözü edilen eksiklik ve yanlıģlıkları, Türk dilinin geleceğini son derece olumsuz etkileyecek türdendir. 2005 Türkçe Öğretmenliği Lisans Programının alan ve alan eğitimi uzmanları tarafından yeniden gözden geçirilerek biçimlendirilmesi Türk dili adına zorunlu bir görev olmalıdır.

410 Musa ÇİFÇİ KAYNAKÇA ATASOY, Basri (2005), Eğitim Fakültelerinde Yeniden Yapılandırmanın Sonuçları ve Öğretmen YetiĢtirme Sempozyumu Sonuç Raporu, 24 Ekim 2005. CEMĠLOĞLU, Mustafa (2005), Yeniden Yapılandırma Çerçevesinde Türkçe Programı ve Uludağ Üniversitesi, Eğitim Fakültelerinde Yeniden Yapılandırmanın Sonuçları ve Öğretmen YetiĢtirme Sempozyumu 22-24 Eylül 2005, Gazi Üniversitesi Yay., Ankara. ÇĠFCĠ, Musa (2005), Yeniden Yapılandırmada Türkçe Öğretim Programı, Eğitim Fakültelerinde Yeniden Yapılandırmanın Sonuçları ve Öğretmen YetiĢtirme Sempozyumu 22-24 Eylül 2005, Gazi Üniversitesi Yay., Ankara. DEVELĠ, Hayati (2006), Osmanlının Dili, 3F Yayınevi, Ġstanbul. GÜZEL, Abdurrahman (2005), Türkçe Öğretmenliği Ana Bilim Dalı Dört Yıllık Lisans Programı, Eğitim Fakültelerinde Yeniden Yapılandırmanın Sonuçları ve Öğretmen YetiĢtirme Sempozyumu 22-24 Eylül 2005, Gazi Üniversitesi Yay., Ankara. KAVAK, Yüksel, AYDIN, Ayhan, AKBABA ALTUN (2007), Sadegül, Öğretmen YetiĢtirme ve Eğitim Fakülteleri (1982-2007) (Öğretmenin Üniversitede YetiĢtirilmesinin Değerlendirilmesi, Yükseköğretim Kurulu Yayını 2007-5, Ankara. ÖZBAY, Murat (2005), Türkçe Eğitimi Bölümleri Ġçin Lisans Programı Önerisi, Eğitim Fakültelerinde Yeniden Yapılandırmanın Sonuçları ve Öğretmen YetiĢtirme Sempozyumu 22-24 Eylül 2005, Gazi Üniversitesi Yay., Ankara. ÖZKAN, Mustafa (2000), Türk Dilinin GeliĢme Alanları ve Eski Anadolu Türkçesi, Filiz Kitabevi, Ġstanbul.