Yenidoğanın Resüsitasyonu
Doğum asfiksisi Yılda 5 milyon neonatal ölüm Yılda 1 milyon asfiksi ölümü (WHO 1995)
Resüsitasyon gereksinimi Resüsitasyon gereksinimi: %10 İleri resüsitasyon gereksinimi: %1 NORMAL: %90
Resüsitasyonun ABC si Airway Solunum yolunun açılması Breathing Solunumun başlatılması Circulation Dolaşımın sağlanması
Bebeğin değerlendirilmesi Başlangıç basamakları Pozisyon, aspirasyon, kurulama Ventilasyon Kompresyon İlaç
Doğumda baskılanmış dolaşım-solunumun nedenleri İntrauterin asfiksi Prematürite Annenin aldığı ya da anneye verilen ilaçlar Konjenital hastalık ya da malformasyonlar İntrapartum hipoksi
Asfiksi İlerleyici hipoksi CO 2 birikimi Asidoz
Etkili resüsitasyon Resüsitasyon gereksiniminin öngörülmesi Yeterli hazırlık
Minimum hazırlık Radyant ısıtıcı Tam takım resüsitasyon malzemesi Yetişmiş iki eleman
YENİDOĞAN RESUSİTASYONU İÇİN GEREKLİ ÇEVRE, EKİPMAN VE İLAÇLAR: 1- SICAK (25-30 C), TEMİZ VE AYDINLIK ORTAM 2- TEMİZ ÖRTÜLÜ, SICAK BİR RESUSİTASYON MASASI 3- SICAK, KURU, YUMUŞAK ÖRTÜLER 4-GÖBEĞİ KESMEK İÇİN STERİL BİR BİSTÜRİ 5- TEMİZ ELDİVENLER veya EL ASEPSİSİ 6- ASPİRASYON ARACI 7- MASKE + AMBU 8- STETOSKOP 9- OKSİJEN KAYNAĞI
YENİDOĞAN RESUSİTASYONU İÇİN GEREKLİ ÇEVRE, EKİPMAN VE İLAÇLAR: 10-LARİNGOSKOP VE YEDEK BLADELER 11-ENDOTRAKEAL TÜPLER (2-4 mm) 12-UMBLİKAL VEN KATETERLERİ (5, 6F) 13-ASPİRASYON SONDALARI (8, 10F) 14- ENJEKTÖRLER, İĞNELER 15- FLASTER 16- İLAÇLAR: ADRENALİN (1/10 000) HACİM GENİŞLETİCİLER (SF) NaHCO3 NALOKSON
Prematüre bebekler Güç ventile edilirler Isıtılmaları zordur Enfeksiyona eğilimleri vardır Beyin kanaması riski yüksektir
Değerlendirme Girişim Karar
Değerlendirilen belirtiler Solunum Kalp atım hızı Renk
Apgar skoru Başlama kararı APGAR a göre verilmez. Etkinliğin kontrolü
Gecikmiş ya da etkisiz resüsitasyon Beyin hasarı olasılığı artar Resüsitasyon güçleşir
APGAR SKORLAMASI BULGU 0 P U A N 1 P U A N 2 P U A N A=Appearance (Görünüm=renk) MAVİ VEYA SOLUK VÜCUT PEMBE, EKSTREMİTELER MAVİ TAMAMEN PEMBE P=Pulse (Kalp atımı) G=Grimace (Refleks) A=Actıvıty ( Kas tonusu R=Respiration (Solunum) YOK <100 >100 YOK YOK SOLUNUM YOK YÜZ BURUŞTURMA EKSTREMİTE LERDE HAFİF FLEKSİYON YAVAŞ VE DÜZENSİZ AĞLIYOR VEYA ÖKSÜRÜYOR AKTİF REFLEKS İYİ, AĞLIYOR
Sonuç değerlendirilmesi: **0-3 puan: çok düşük skor (şiddetli asfiksi), **4-6 puan: düşük skor (orta şiddette asfiksi), 7-10 puan :normal olarak kabul edilmektedir.
Başarılı resüsitasyonun ilkeleri-1 Malzeme Kullanıma hazır Çalışır durumda
Başarılı resüsitasyonun ilkeleri-2 Her an hazır Becerikli Eşgüdümlü Ekip
Başarılı resüsitasyonun ilkeleri-3 Uygulama Bebeğin yanıtına uygun
Resüsitasyonda Başlangıç Adımları
Başlangıç basamakları Bebeği ısıtın Solunum yolunu açın Pozisyon ver Aspire et Kurulayın Solunumu başlatın Bebeğin durumunu değerlendirin
Bebeğin ısıtılması Radyant ısıtıcı (önceden çalıştırılmalı)
Banyo
Solunum yolunun açılması Pozisyon Aspirasyon
Hafif ekstansiyon
Yanlış pozisyonlar Aşırı ekstansiyon Fleksiyon
Omuz desteği
Ağız burun aspirasyonu
Amniyon sıvısında mekonyum
Baş doğduğunda Ağız, burun, posterior farinks aspirasyonu
Mekonyumlu bebek canlı, aktif mi? Evet Hayır Başlangıç basamakları ET tüple trakea aspirasyonu
Bebeğin değerlendirilmesi Solunum çabası Kalp atım hızı Renk
Pozitif basınçlı ventilasyon endikasyonları Apne Kalp atım hızı 100/dk altında
Taktil uyaran
Ayak tabanına şaplak, fiske
Sırtın sıvazlanması
Zararlı taktil uyaranlar
Zararlı taktil uyaranlar Sırta vurulması Göğüs kafesinin sıkıştırılması Bacakların karna doğru itilmesi Anal sfinkter dilatasyonu Sıcak ya da soğuk kompres-banyo Yüze ya da vücuda soğuk oksijen
En fazla 2 kere!!!
Serbest akış oksijen
Konsantrasyon: %100 Akış hızı: 5 L/dk
Elle oksijen verilmesi
Maskeyle oksijen verilmesi
Ventilasyon
Çalıştığınız yerde kullanılan malzeme Anestezi balonu Kendi şişen balon
Kendi Şişen Resüsitasyon Balonu
Kendi şişen balonun çalışması
Kendi şişen balonun parçaları Hava girişi Gaz girişi Hasta çıkışı Kapak mekanizması
% 100 oksijen Rezervuar
Güvenlik önlemleri Basınç boşaltma kapağı Basınç ölçer
Basınç ölçer
Resüsitasyon maskeleri
Yastıklı-yastıksız maskeler
Değişik biçimde maskeler
Maske, bebeğe uygun ölçüde olmalıdır
Uygun boyutta maske Uygun boyutta olmayan maskeler
Çok büyük: Gözlere hasar Çok küçük: Burnun kapanması
Kendi şişen balonun kontrolü
Ventilasyon endikasyonları Apne Bradikardi (100 atım/dk altı) İnatçı siyanoz
Prematür bebek Elektif olarak entübe edilebilir
Diafragma hernisi
Başlangıç basamakları Radyant ısıtıcı Pozisyon Aspirasyon Kurulama
Bebeğin pozisyonu
Ventilasyon yapanın pozisyonu
Maskenin yerleştirilmesi
Maskenin yerleştirilmesi
Yeterli ventilasyonun göstergeleri Göğüs hareketleri Karın hareketleri? İki yanlı solunum sesleri
Yetersiz göğüs hareketlerinin nedenleri Maske yüze oturmamıştır Solunum yolu kapalıdır Basınç yetersizdir
Maskeden hava kaçağı
Yetersiz genişleme durumunda 1. Maskeyi yüze tekrar oturtun. 2. Başa yeniden pozisyon verin. 3. Sekresyonlar bakımından kontrol edineğer varsa aspire edin. 4. Bebeği ağzı hafif açıkken ventile edin. 5. Göğüs rahat bir biçimde hareket etmeye başlayana dek basıncı arttırın.
Ventilasyon hızı: Dakikada 40-60
Ventilasyon basıncı (cm H 2 O) 15-20 (akciğerleri normal olan bebek) 30-40 (doğumdan sonraki ilk nefes) 20-40 (akciğerleri hasta olan bebekler)
Kalp atım hızının belirlenmesi 15-30 sn ventilasyon Kalp tepe atımı, umblikal ya da brakiyal pulsasyon 6 saniye
Kalp hızı kararları 60/dk altında 60-100/dk arasında 100/dk ve üzerinde Kompresyon Ventilasyon Ventilasyon Spontan solunum varsa, ventilasyonu durdur
Düzelme belirtileri Artan kalp atım hızı Spontan solunumun başlaması Düzelen renk
Kötüleşme durumunda Ventilasyon yeterli mi? %100 O2 kullanılabiliyor mu? Gerekiyorsa: Göğüs kompresyonu, entübasyon, ilaçlar
Orogastrik sonda
Distansiyon, regürjitasyon
Airway Bilateral koanal atrezi Pierre-Robin sendromu Ağız açık ventilasyon
Airway takılması
Göğüs Kompresyonu
Hipoksi Bradikardi Oksijenlenmenin azalması Organ hasarı
Göğüs kompresyonu: Kalbin omurgayla sternum arasında sıkıştırılması
Bradikardinin en önemli nedeni, hipoksidir.
30 saniye ventilasyon Göğüs kompresyonu
Göğüs kompresyonuna başlama zamanı 60 atım/dk altında
Göğüs kompresyonunu durdurma zamanı Kalp atım hızı 60 atım/dk ve üzeri
%100 oksijenle 30 sn ventilasyon
Kalp atım hızının belirlenmesi
60 atım/dakikanın altında
Kalp atım hızı 60/dk altındaysa 60/dk ve üstündeyse
Kompresyon teknikleri Başparmak tekniği İki parmak tekniği
Başparmak tekniği Her iki elin başparmağı Diğer parmaklar sırta destek
İki parmak tekniği Bir elin orta parmağı ve işaret ya da yüzük parmakları Diğer el sırta destek
Ortak noktalar Bebeğin pozisyonu Sırta sert bir destek Boyun hafif ekstansiyonda Aynı bölgeye, sabit derinlik ve hızda
Kompresyon bölgesi
Başparmak tekniği
Başparmak tekniğinin uygulanması Doğru Yanlış
Başparmak tekniğinin avantajları: Daha az yorucudur Başparmak tekniğinin dezavantajları: Bebek büyükse ya da eller küçükse zor uygulanır Göbek kordonunu kullanmak güçleşir
İki parmak tekniği
Doğru Yanlış
İki parmak tekniğinde sırt desteği
İki parmak tekniğinin avantajları: Bebeği ya da ellerin büyüklüğünden etkilenmez Göbek kordonu açık kalır İki parmak tekniğinin dezavantajları: Yorucudur Tırnaklar!!!
Ekibin çalışma pozisyonu
Önemli noktalar Sabit basınç Sabit hız Parmakların göğüsten ayrılmaması
Göğüs önarka çapının 1/3 ü
Uygulama hızı 2 sn de 3 kompresyon - 1 ventilasyon
Parmaklar göğüsten ayrılırsa Kompresyon alanını bulmak için zaman kaybı olur Kompresyon derinliğinin kontrolü kaybolur Yanlış alana kompresyon yapılma riski doğar
Anatomi
Olası komplikasyonlar Kaburga kırıkları Karaciğer laserasyonu Pnömotoraks
Ekip uyumu Kompresyonu yapan yüksek sesle saymalı Ventilasyon kompresyonla çakışmamalı
Orogastrik sonda!!!
Kalp atım hızı her 30 saniyede bir kontrol edilmelidir
Kalp atım hızının saptanması 6 saniye süreyle sayılmalı Ventilasyon durdurulmalı
Kalp atım hızı 60/dk altında ise: DEVAM 60/dk ve üzerinde ise: DUR
Kalp atım hızı 60/dk altında Göğüs kompresyonuna devam Kalp atım hızı kontrolü İlaç tedavisi
Kalp atım hızı 60/dk ve üzerinde Göğüs kompresyonunu durdurun Spontan solunum + kalp atımı 100/dk üzerinde olana dek ventilasyon
Endotrakeal Entübasyon
-HAVA YOLU TEMİZLİĞİ: -POZİSYON VER SPONTAN SOLUNUM YOK VEYA -ASPİRE ET KTA< 100/ DK TAKTİL UYARI MASKE + AMBU İLE SOLUNUM DESTEĞİ (30 san.) KALP HIZI>100 KALP HIZI=60-100 KALP HIZI<60 EK OKSİJEN(?) SOLUNUMU SOLUNUM DESTEĞİ DESTEKLE (30 san.) + KALP MASAJI ( 30 san.) ANNEYE VER İLERİ DESTEK
Endotrakeal Entübasyon Endikasyonları Trakeal aspirasyon gerekmesi(mekonyumla boyalı deprese bebek) Hava kesesi ve maske ile uygulanan pozitif basınçlı ventilasyonun yetersiz kalması Göğüs basısı uygulanması gereği Endotrakeal ilaç uygulanması Diyafragma hernisi
İLAÇ UYGULAMA YOLLARI: UMBLİKAL VEN, ENDOTRAKEAL, İNTRAOSSEÖZ (tibia) ADRENALİN: (1/10 000) 0.1-0.3 ml/kg, YANIT ALINANA DEK DOZ YİNELENİR. UV, ET,İO NaCO3: (0.5 meq/ml) 1-2 meq/kg, 2-3 DAKİKADA VERİLİR. (2 DOZ ADRENALİNE YANIT YOKSA) UV, İO HACİM GENİŞLETİCİLER: AKUT FETAL KAN KAYBI, OKSİJENİZASYONDAN SONRA SOLUKLUĞUN DEVAM ETMESİ, FİLİFORM NABIZ VARSA: 10 ml/kg UV, İO NALOKSON: DOLAŞIM YETERLİ AMA SPONTAN SOLUNUM EFORU YOKSA, ANNEYE TRAVAYDA 4 SAAT İÇİNDE OPİAT VERİLMİŞSE 100 mg/kg İM