BÜYÜKŞEHİR YASASININ İZMİR KIRSALI ÜZERİNE OLASI ETKİLERİ

409 BÜYÜKŞEHİR YASASININ İZMİR KIRSALI ÜZERİNE OLASI ETKİLERİ Ferdan ÇİFTÇİ Ziraat Yüksek Mühendisi ferdanciftci@gmail.com Ahmet TOMAR Ziraat Yüksek Mühendisi tomarahmet@yahoo.com GİRİŞ AKP iktidar 11 y ll k iktidarlar döneminde neoliberal piyasac siyasetlerini kusursuz uygulayabilmek için yoğun mevzuat değişikliklerine gitmiştir. Özellikle 2010 12 Eylül Referandumu sonras nda bu yöndeki çal şmalar n h zland rm şt r. Torba Yasa, Kanun Hükmünde Kararname Bakanlar Kurulu karar gibi enstrümanlarla rant yaratmak için ihtiyaç duyduklar yasal düzenlemeleri yapm şlard r. Türkiye'nin Merkezi ve idari olarak ikiye ayr lan idari yap lanmas nda önemli değişiklikler getiren ve bu incelemenin konusunu oluşturan ve Kamu da Yeni Büyükşehir yasas ve Bütünşehir Yasas olarak bilinen yasa da böyle bir anlay ş n ürünüdür. Ç kar lma aşamas ndan itibaren sorunlarla dolu olan bu yas ile yerelleşme iddialar ortadan kalkm ş ve merkezileşme otoriterleşmeye doğru bir büyük ad m daha at lm şt r. 6360 Say l Yasa ve 3,5 ay sonra ç kar lan ve bu yasada değişiklik yapan yasa ile 16 olan Büyükşehir 30'a ç kar lm ş ve 30 ildeki il özel idareleri kald r lm ş, 1076's büyükşehirlerde olmak üzere 1579 belde belediyesi kapat lm ş, büyükşehir olan 30 ilde 16577 köy kapat lm şt r. Görüleceği gibi bu düzenlemeden en fazla etkilenecek kesim k rsalda yaşayan yurttaşlar m z olmakla birlikte kentte ve k rda yaşayan üm halk m z yeni yasa yükümlülükler ve vergi yükleri ile karş laşacakt r. Bu inceleme yasa ç k ş sürecinden itibaren hukuki, siyasal ve teknik aç dan değerlendirilecek ve olas sonuçlar ortaya konmaya çal ş lacakt r. Son olarak İzmir özelinde nas l değişiklikler olacak ve k rsalda yaşayan ve bir gecede kentli yap lan yurttaşlar m z nas l etkilenecektir ve ne yap lmal d r sorular n n yan tlar bulunmaya çal ş lacakt r. YENİ BÜYÜKŞEHİR YASASI NİYE ÇIKARILDI VE OLASI ETKİLERİ NELERDİR? Onüç ilde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmialt İlçe kurulmas İle Baz Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yap lmas na Dair 6360 say l Kanun 6 Aral k 2012 tarih 28489 say l Resmi Gazetede yay mlanarak yürürlüğe girmiştir. Böylece 13 ilde Büyükşehir Belediyesi kurulmuştur. Kanunda yap lan değişiklikler ise 22 Mart 2013 tarih ve 28595 say l Resmi Gazetede yay mlanarak yürürlüğe ghil edilerek irmiş ve yeni Büyükşehir yap lan 13 ile Ordu İli'de dahil edilerek yeni büyükşehir say s 14'e toplamda otuza ç kar lm şt r. 6360 Say l yasa ile ( Yeni Büyükşehir Yasas ) Büyükşehir yap lan iller Ayd n Bal kesir, Denizli Hatay Malatya, Manisa, Mardin, Muğla Tekirdağ, Trabzon Şanl urfa Van ve Ordu

410 TMMOB 2. İzmir Kent Sempozyumu / 28-30 Kasım 2013 illerinde büyükşehir belediyesi kurulmuş ve belediye s n rlar il mülki s n rlar olmuştur. Yani yine kamuda yayg n kullan l ş ile bütünşehir olmuştur. Türkiye Büyükşehir ile yeni tan şmamaktad r. Anayasan n 127. maddesinde yer alan büyük yerleşim yerlerinde özel yönetim biçimleri oluşturulabileceği hükmünden hareketle, İlk olarak 1984 y l nda İstanbul Ankara ve İzmir ile başlayana bu sürece 1986'da Adana, 1987 y l nda Bursa Gaziantep ve Konya, 1988 Kayseri 1993 y l nda ise Antalya, Diyarbak r, Eskişehir, Erzurum, Mersin, İzmit, Sakarya ve Samsun büyükşehir olmuşlard r. Resim-1 Türkiye İl Haritas Bu büyükşehirler İzmit ve İstanbul hariç nüfus say lar na göre 20, 30, 50 km yar çapl alanlar ile belediye s n rlar belirlenmiştir. Bu nedenle önceki yasalar Pergel yasas olarak an l rlar. İzmit ve İstanbul 2004'te yap lan değişiklikle bütünşehir yap lm şt r. 6360 Say l yasa ile tüm büyükşehirler bütünşehire dönüştürülmüştür. AKP iktidar 6360 Say l yasay niye ç karm ş ve 3,5 ay gibi bir sürede neden değiştirmiştir sorusu cevaplanmas gereken bir soru olarak karş m zda durmaktad r. AKP sözcülerine göre bunun sebebi belediyelerdeki bütçe uygulamalar nda ve hizmette verimliliği art rmak ve yerelleşmeyi güçlendirmektir. Peki yasan n ç kar l ş biçimi ve uygulamada yaratacağ sonuçlar bunu doğruluyor mu? Buna cevap verebilmek için yas n ç kar l ş biçimini ve içeriğini irdelemek gerekir. 6360 Say l Kanunun haz rlanma aşamas nda ve sonras nda ne toplumda tart ş lm ş ne de Mecliste görev yapan iktidar ve muhalefet partilerinin milletvekillerinin haberi olmuştur. AKP'nin kozmik mutfağ nda tek adam zihniyeti ve isteklerine göre haz rlanan ve demokrasi kat l mc l k yerelleşme gibi kavramlar yerle bir eden bir yasa olarak meclisten h zla geçirilmiştir. Türkiye'nin idari yap s nda büyük değişiklik yapan en önemli idari ve yasal tasarruflardan olan Yeni Büyükşehir Yasas n n haz rlan ş şekli ile asla demokratik değildir ve Türkiye'nin imza koyduğu Avrupa Konseyi Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şart n n 5. maddesinin ''Yerel Yönetimlerin s n rlar nda mevzuat n elverdiği durumlarda ve mümkünse

411 bir referandum yoluyla ilgili yerel topluluklara dan ş lmadan değişiklik yap lamaz'' hükmüne ayk r d r. Ülkemiz mevzuatlar ve demokrasi geleneği aç s ndan referandum yapmaya uygun olmas na rağmen referandum yap lmam şt r. Ancak Ana Muhalefet partisi Cumhuriyet Halk Partisi taraf ndan 168'i CHP'li, 152'si AKP'li, 63'ü MHP'li, 22'si DP'li ve 8 BDP'li olmak üzere 430 belde de sand k kurarak halka beldelerinin kapat lmas n isteyip istemediğini sormuş ve tamam nda büyük oy oranlar yla (%95-99'lar düzeyinde) hay r oyu ç km şt r. Yasan n ç kar lmas aşamas ndaki antidemokratikliğin en önemli göstergelerinden biri de İçişleri Bakan İdris Naim Şahin'in yasan n yürürlüğe giriş tarihinden ( 6 Aral k 2012) 8 ay önce 24.04.2012 tarihinde gönderdiği bir genelgeyle seçilmiş belediye başkan ve muhtarlar n yetkilerini kullanmas vali ve kaymakam onay na b rak lm ş yani engellenmiştir. Haz rlan ş itibariyle sorunlu olduğu görülen yasa neler getirmektedir? Yeni Büyükşehir Yasas ile -Büyükşehir say s 30'a ç km ş ve büyükşehirlerin s n r il mülki s n rlar olmuştur. Belediye s n rlar n n il mülki s n r olmas hizmetlerde aksamaya neden olacakt r. Örneğin Antalya ilinin 5216'ya göre 1,381 km2 olan Büyükşehir yüzölçümü, yeni yasa ile birlikte 20,909 km2'ye ç kacak yaklaş k 20 kat artacakt r. -Büyükşehir olan 30 ilde il özel idareleri kald r lm şt r.büyükşehir olmayan diğer 51 ilde ise il özel idareleri görev yapmaya devam edecektir. Bu da ülkenin idari yap s nda ikili bir yap n n oluşmas na neden olacakt r. İl özel idareleri yerine Valinin sevk ve idaresi alt nda Yat r m İzleme ve Koordinasyon Başkanl ğ kurulmuştur Böylece seçilmiş belediye başkan ile yetki çat şmas na girecek bir yap oluşturulmuştur. İl Özel idareleri ile ilgili diğer önemli bir konu ise varl klar n n devir ve tasfiyesine ilişkin yaşanacak s k nt lard r. Burada yetki Valinin başkanl ğ nda kurulacak Devir ve Tasfiye Komisyonuna b rak lm şt r. Komisyon İl özel idarelerinin varl klar n üstlendiği görev ve sorumluluklarla birlikte bakanl klar ve taşra teşkilatlar na valiliğe, büyükşehir belediyelerine bağl kuruluşlar na ve ilçe belediyelerine devri söz konusu olacakt r -1579 Belde Belediyesi kapat lm şt r. Belde belediyeleri kapat larak yerelleşme yok edilmiştir. Ayr ca tarih, kültürel değerler ve turizm aç s ndan önemli ve uluslararas tan n rl ğ olan Alaçat, Birgi, Ölüdeniz gibi beldelerin kapat lmas bu beldelerin bu kimliklerine vurulmuş en büyük darbe olmuştur. -Büyükşehirlerde 16.577 köy kapat larak tüzel kişiliğini kaybetmiş ve mahalleye dönüştürülmüştür.ilçe belediyelerinin s n rlar da ilçe mülki s n rlar olmuştur. K rsal nüfusumuz bir gecede %23.2 den %9,4'e inmiş Kent Nüfusumuz ise %76;8 den %90,6'ya ç km şt r. Yani bir gecede kentleştik.

412 TMMOB 2. İzmir Kent Sempozyumu / 28-30 Kasım 2013 Grafik-1 Köy Nüfusundaki Değişim Şehir Köy Toplam 80.000.000 70.000.000 60.000.000 50.000.000 40.000.000 30.000.000 20.000.000 10.000.000 0 1927 1935 1940 1945 1950 1955 1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 2000 2007 2008 2009 Yeni Büyükşehir yasas ndan en fazla etkilenecek kesim k rda yaşaya ve tar ma uğraşan kesim olacakt r. Çünkü k rsal n en önemli geçim kaynağ olan tar msal üretimin yap ld ğ tar m alanlar art k yap laşmaya ve ranta daha fazla aç k hale gelecektir. Bu yasa ç kmadan önce 5403 Say l Toprak Kanunu'na rağmen-dayan larak tar m alanlar h zl bir şekilde tar m d ş na ç kar lm şt r. 2001-2010 Y llar aras nda Tar m d ş na ç kar lmas na izin verilen 827.007 ha'd r.(tar m Bakanl ğ verileri) Bu yasadan sonra k rsaldan ç k p kent arazileri haline gelen tar m alanlar daha fazla bask alt nda olacakt r. Köyde yaşayan ve görece daha yoksul bir kesim olan köy halk bu güne kadar karş laşmad ğ yeni vergi yükü ve hizmeterin ücretlendirilmesi ile karş karş ya kalacakt r. Bunun getirdiği siyasi sonuçlardan çekinen AKP iktidar 5 y ll k bir geçiş süreci öngörmüş 1319 say l emlak vergisi ve 2464 Say l Belediye Gelirleri Yasas uyar nca al nmas gereken vergi ve harçlar 5 y l süreyle al nmaz hükmünü getirmiştir. Ancak yurttaşlar m z n 5 y l sonra bu vergilerle karş karş ya kalacakt r. Bu nedenle uygulanan tar m politikalar ile yüksek maliyet düşük gelir k skac alt nda yaşamlar n ekonomik zorlukla sürdürmeye çal ş rken ekonomik olarak daha da zorlanacak ve arazilerini elden ç karmak gibi bir sonuçla karş laşacaklad r. Yine k rsal ilişkin önemli sorunlardan bir tanesi de bugüne kadar içme ve kullanma suyuna para ödemeyen köylülerimiz sular n ücretlendirilmesi ile karş laşacakt r. AKP'nin ç karm ş olduğu bu yasan n Geçici 1. maddesi 15.f kras na kapat lan ve mahalle yap lan köylerde içme ve kullanma sular için al nacak ücret5 y l süreyle en düşük tarifenin %25'ini geçemeyecek hükmünü getirmiştir. Yurttaşlar m z şunu bilmelilerdir ki 5 y l sonra birden bire %75 fazla ücret ödemeye başlayacaklard r. AKP iktidar bu ücretlendirmeler an nda tar msal sulamada kullan lan kuyulara da sayaç zorunluluğu getirmiş ve köylü üretici üzerindeki bask y biraz daha art rm şt r. 6360 SAYILI YASADAN İZMİR KIRSALI NASIL ETKİLENECEK? 6360 Say l yasan n etkilerini yukar da ayr nt l olarak inceledik. Yukar daki saptamalar İzmir içinde geçerli olan değerlendirmelerdir. Ancak İzmir özelinde ayr nt ya girdiğimizde

413 Büyükşehir'e yeni kat lan 11 İlçe ili İzmir Büyükşehir Belediyesinin sorumlu olduğu ilçe say s 30'a ç km şt r. Resim-2-İzmir İlçeler Haritas İzmir'e yeni kat lan 9 ilçeye ( Karaburun, Çeşme, Bergama, Dikili, K n k, Tire Ödemiş, Beydağ, Kiraz) bakt ğ m zda k rsal nitelikleri ağ r basan tar msal faaliyetlerin yoğun olduğu yerleşmelerdir. Büyükşehir s n rlar n n il mülki s n rlar na yükselmesi ile birlikte tar msal aç dan önemli iki havzam z Küçük Menderes ve Bak rçay Havzalar 'da Büyükşehir Belediyesi s n rlar içersine girmiştir. İzmir bir liman kenti olmas n n yan nda bunu besleyen bir tar m kentidir ayn zamanda İzmir y ll k aşağ daki tablodan da görüleceği gibi 2012 y l itibariyle İzmir'in y ll k tar msal has las 7.751.171.520 Tl'dir.

414 TMMOB 2. İzmir Kent Sempozyumu / 28-30 Kasım 2013 Tablo-1 İZMİR İLİ 2012 YILI TARIMSAL ÜRETİM DEĞERİ Ü r ü n G r u p l a r Üretim Değeri ( TL ) Toplam Üretim İçindeki Pay TARLA ÜRÜNLERİ 1.064.236.807 13,73 SEBZELER 1.210.237.377 15,61 MEYVELER 1.567.088.740 20,22 SÜS BİTKİLERİ (Kesme Çiçekçilik) 98.851.949 1,28 BİTKİSEL ÜRETİM TOPLAMI 3.940.414.873 50,84 ET (K rm z et+beyaz et) 1.835.487.110 23,68 SÜT (S ğ r+koyun+keçi) 1.350.480.072 17,42 YUMURTA 292.366.375 3,77 BAL+BALMUMU 52.157.475 0,67 YAPAĞI+KIL 2.026.252 0,03 HAYVANSAL ÜRETİM TOPLAMI 3.532.517.284 45,57 DENİZ BALIKLARI 11.582.857 0,15 DİĞER DENİZ ÜRÜNLERİ 22.074.864 0,28 İÇ SU BALIKLARI (Avc l k) 0 0,00 KÜLTÜR BALIKLARI 244.581.642 3,16 SU URÜNLERİ ÜRETİMİ TOPLAMI TOPLAM TARIMSAL ÜRETİM 278.239.363 3,59 7.751.171.520 100 İki önemli havza dediğimiz Bak rçay ve Küçük Menderes Havzalar bu üretimin merkezleridir. Bak çay'da Bergama ve Küçük Menderes'te Ödemiş ilçeleri de havzalar önemli ilçelerindedir. Ayr ca 114 Köy ve 5 Beldesi ile Bergama, 79 Köy ve 4 Beldesi ile Ödemiş, 63 köyü ile Tire ilçeler aras nda öne ç kmaktad r. İzmir Büyükşehir Belediyesi bünyesinde kurmuş olduğu Türkiye'nin ilk Tar m Park ve Bahçeler Daire Başkanl ğ ile Yasan n kendisine yüklediği tar mla ilgili görevlere daha haz rl kl bir durumdad r. Ancak yeni sorumluluk alan na giren ilçelerin tar msal niteliğini göz önüne alarak master planlar n revize etmeli Küçük Menderes ve Bak rçay havzalar Büyük Ova Statüsüne ald rarak koruma alt na al nmal tar msal üretimi öncelikli sektör olarak belirleyip planlar n buna göre yapmal d r. Tar m alanlar imar bask s na kurban edilmemelidir.

415 Tablo-2 İzmir İli Genel Arazi dağ l m (2012) İLÇELER Yüzölçümü (da) Tar m Alan ( da) Oran Orman ve Fundal k Alan ( da) Oran Çay r Mera Alan (da) Oran Diğer Arazi ( da. ) Merkez 854.000 101.516 12 387.720 45,4 49.550 5,8 315.214 36,9 Oran Aliağa 274.000 120.842 44,1 57.420 21,0 54.550 19,9 41.188 15,0 Bay nd r 540.000 305.350 56,5 216.180 40,0 5.750 1,1 12.720 2,4 Bergama 1.720.000 421.144 24,5 571.350 33,2 147.110 8,6 580.396 33,7 Beydağ 184.000 49.613 27,0 64.330 35,0 0 0,0 70.057 38,1 Çeşme 257.000 18.499 7,2 41.965 16,3 11.520 4,5 185.016 72,0 Dikili 510.000 120.859 23,7 209.540 41,1 50.210 9,8 129.391 25,4 Foça 205.000 50.874 24,8 64.995 31,7 20.090 9,8 69.041 33,7 Karaburun 484.000 38.971 8,1 258.245 53,4 1.000 0,2 185.784 38,4 Kemalpaşa 655.000 229.227 35,0 322.030 49,2 2.600 0,4 101.143 15,4 K n k 446.000 91.915 20,6 288.325 64,6 1.060 0,2 64.700 14,5 Kiraz 572.000 185.568 32,4 214.255 37,5 92.000 16,1 80.177 14,0 Menderes 775.000 233.866 30,2 451.540 58,3 4.860 0,6 84.734 10,9 Menemen 694.000 202.374 29,2 160.700 23,2 27.570 4,0 303.356 43,7 Ödemiş 1.016.000 348.596 34,3 385.690 38,0 10.480 1,0 271.235 26,7 Seferihisar 386.000 77.078 20,0 192.830 50,0 3.580 0,9 112.512 29,1 Selçuk 354.112 153.050 43,2 160.110 45,2 3.440 1,0 37.512 10,6 Tire 891.000 277.393 31,1 239.485 26,9 11.220 1,3 362.902 40,7 Torbal 565.000 299.422 53,0 178.875 31,7 11.990 2,1 74.713 13,2 Urla 704.000 94.134 13,4 439.890 62,5 4.830 0,7 165.146 23,5 Toplam 12.086.112,0 3.420.292,2 28,3 4.905.475,0 40,6 513.410,0 4,2 3.246.934,8 26,9

416 TMMOB 2. İzmir Kent Sempozyumu / 28-30 Kasım 2013 Tablo-3 İzmir İli Köy Bucak Say s ve Nüfus Dağ l m (2012) İlçeler Köy Say s Belediyli Belde Say s Nüfus İlçe Köy ve Belediyesiz Toplam Belediyeli Belediyesiz Toplam Merkezi Bucak Toplam Balçova 77.941 77.941 Bayrakl 309.147 309.147 Bornova 12 12 411.910 6.927 418.837 Buca 4 4 433.541 3.448 436.989 Çiğli 163.774 163.774 Gaziemir 126.737 126.737 Güzelbahçe 3 3 23.838 1.497 25.335 Karş yaka 2 2 311.931 282 312.213 Karabağlar 2 2 462.368 911 463.279 Konak 397.201 397.201 Narl dere 65.478 65.478 Merkez top. 23 23 2.783.866 13.065 2.796.931 Aliağa 1 18 19 56.440 11.992 68.432 Bay nd r 1 36 37 21.701 19.404 41.105 Bergama 3 111 114 2 3 5 60.559 40.599 101.158 Beydağ 21 21 5.640 7.169 12.809 Çeşme 4 4 1 1 21.394 12.537 33.931 Dikili 25 25 1 1 17.895 16.463 34.358 Foça 4 4 28.629 3.847 32.476 Karaburun 12 12 1 1 2 2.728 6.120 8.848 Kemalpaşa 29 29 73.423 20.008 93.431 K n k 2 29 31 11.737 16.367 28.104 Kiraz 52 52 8.721 35.866 44.587 Menderes 18 18 57.568 15.623 73.191 Menemen 20 20 122.722 12.167 134.889 Ödemiş 5 74 79 4 4 75.299 54.669 129.968 Seferihisar 8 8 27.422 3.468 30.890 Selçuk 1 8 9 28.158 6.485 34.643 Tire 63 63 1 1 2 52.620 26.355 78.975 Torbal 21 21 1 1 121.984 11.105 133.089 Urla 14 14 1 1 45.034 8.383 53.417 Toplam 13 590 603 10 7 17 3.623.540 341.692 3.965.232 SONUÇ Yasa İle, Büyükşehir Belediyesi olgusu, merkezi politikalar n en küçük birimlere kadar yay lmas n n arac na dönüşmekte, merkezi idarenin gücünü yerel düzeyde etkinleştirmenin mekanizmas olarak etkili bir araç konumuna gelmiştir. Yasa yönetimin tek elde toplanmas n sağlayan, yereldeki farkl l klar görmeyen, özgünlüklerini göz ard eden bir düzenlemeyi getiriyor. K rsal yaşam n kendine özgü niteliklerini, değerlerini aş nd r yor.

417 Yasa ile köylere yönelik yürütülecek hizmetler kentin öncelikleri içinde geri planda kalacakt r. Kent-k r ayr m n ortadan kald ran yasa ile genişleyen belediyenin hizmet alan n n büyük bir k sm n, yerleşim bölgesi olmayan tar m arazileri, meralar, orman alanlar ve ekolojik hassasiyeti bulunan bölgeler oluşturacakt r. K r n planlanmas, temel olarak tar msal üretimin planlanmas n da beraberinde taş mas gerektiği için imar mevzuat ve planlama pratiği yetersiz ve belirsiz kalacakt r. G da, Tar m ve Hayvanc l k Bakanl ğ n n, belediyenin planlama yetkisi olan ve tar msal faaliyet yürütülen arazilerde nas l etkin olacağ n n tart ş lmas ve geliştirilmesi gereklidir. Yasa, üretim için kullan lmas gereken verimli tar m arazilerinin, kentsel alan kapsam na al n p arsaya dönüştürülmesinin yolunu açm şt r. Yasa ile tüzel kişiliği sona eren köylerde rantç lar n gözünü diktiği k y alanlar ve meralar, tüzel kişilikler taraf ndan korunamayacağ için amaç d ş kullan ma aç lacak ve böylece doğal varl klar ve k r yaşam, ekosistem dengesi gözetilmeksizin tahribata uğrayacakt r. Yasa ile Türkiye de yeni bir göç dalgas ile oluşacakt r. Üretim kaynaklar s n rlanan, yaşam biçimine müdahale edilen k rsaldaki yurttaş kentlerde daha zor koşullarda yaşamaya, iş bulmaya ve bar nmaya zorlanacakt r. Köylerde yaşayan vatandaşlar m z yeni vergi yükü ve ücretlendirmelerle karş karş ya kalacakt r. Bu yasa bir politika setinin parças d r. AKP iktidar n n uygulaya geldiği neoliberal piyasac rantç politikalar n uygulama araçlar ndand r. Bu yasa, Çevre ve Şehircilik Bakanl ğ kuruluş ve görevleri, Kültür ve Tabiat Varl klar n Koruma Kanunu nun değiştirilmesi, Milli parklar Kanunu nun kald r larak Çevre ve Şehircilik Bakanl ğ 'na bağl Ulusal Biyolojik Çeşitlilik Kurulu oluşturulmas girişimi, Kentsel dönüşüm yasas olarak da bilinen Afet Riski Alt ndaki Alanlar n Dönüştürülmesi Hakk nda Kanun, K y Kanunu nda yap lan değişiklikler, 2B Yasas olarak bilinen "Orman Köylülerinin Kalk nmalar n n Desteklenmesi ve Hazine Ad na Orman S n rlar D ş na Ç kar lan Yerlerin Değerlendirilmesi ile Hazineye ait Tar m Arazilerinin Sat ş Hakk nda Kanun TMMOB Yasas değişikliği girişimi, gibi yasal düzenlemeler ve girişimlerle birlikte değerlendirilmelidir. Ancak böyle fotoğraf n tamam n görebilir ve buna göre bir tutum geliştirebiliriz.