03-11 Temmuz 2010 ÇANAKKALE Aysun Eda AKTÜRK TÜBİTAK-BİDEB Kimya Lisans Öğrencileri Kimyagerlik,Kimya Öğretmenliği, Kimya Mühendisliği Araştırma Projesi Eğitimi Çalıştayı KİMYA-1 ÇALIŞTAY 2010 ÇANAKKALE -KEPEZ BÖLGESİNDEN ALINAN DENİZ YOSUNU (Chlorophyta) KULLANILARAK BAHÇE TOPRAĞININ SU TUTMA KAPASİTESİNİN ARAŞTIRILMASI Kazım ALAN Ebru TERZİ DANIŞMANLAR Prof. Dr. Fitnat KÖSEOĞLU Prof.Dr. Erol PEHLİVAN Doç. Dr. Ayhan ÇELİK
AMAÇ Tarım topraklarının kalitesini artırmak, Sulama süresi aralıklarının artırılması, Denizlerde kirletici durumdaki yosunların değerlendirilmesi.
Tarım topraklarının kalitesinin arttırma yollarından olan toprağın su tutma kapasitesi;toprağın suyu bünyesinde tutması olayıdır. Bu özelliğini kullanarak tarım topraklarının sulama süresi aralıkları arttırılabilir. pomza v.cüruf zeolit Nem tutucu bazı maddeler
ŞU AN UYGULANAN YÖNTEMLER İngiltere de Cornwall şehrinde yosunu kumla karıştırarak, Fransa da sahilde bulunan kahverengi yosunlar, Flipinler de sargassum çeşidinde yosun, Arjantin de yeşil yosunlar kullanılmaktadır.
PROBLEM? Pomza, volkanik cüruf, zeolit gibi maddeler Kolayca temin edilemiyor, Maliyeti yüksek Az miktarda bulunması.
OLMAZSA OLMAZLAR Maliyetinin az olması Kolay temin edilmesi Hücresel osmotik potansiyeli artırması Toprağı havalandırması Alginik asit içermesi
ÖNERİMİZ DENİZ YOSUNU
DENEYİN AKIŞ ŞEMASI Toprak Öğütme Yosun (0 50 % ) Temizleme ve kurutma Toprak-yosun karışımı H 2 O 60 o C Tartım Kurutma (15-180 dk) Doyurma
SONUÇLAR
Karışımdaki yosun oranına göre bağıl su miktarının değişimi
Yosunsuz toprak hızla su kaybederken yosunlu toprak numunelerinde bu durum daha yavaş gerçekleşmektedir.
Su kaybının aylara göre modellendirilmesi
SONUÇ Verilere göre yosun miktarının yüzdesi arttıkça suya doygunluk miktarları artış göstermiştir. En hızlı su salınımı 10. dakika ile 30. dakika arasında olmuştur.
Deneyde alınan zaman aralıklarını aylarla özdeşleştirerek özellikle yaz aylarında topraklarda oluşan su kaybını engellemek için yosun kullanımının yararlı olabileceği ortaya konmuştur. Detaylı ölçümler sonucunda belirli zaman aralıklarında %100 ü aşan su tasarrufu sağlanabileceği tespit edilmiştir.
YAYGIN ETKİ Yapılan bu proje Çanakkale -Kepez bölgesinde tarım yapan yöre halkının tarımdaki maliyetinin azaltılmasına yardımcı olacak bir ön çalışma niteliğindedir. Proje öte yandan tarımda sulama süresi aralıklarını artırıcı etki yapacak yöndedir. Denenen numuneler minerallerle zenginleştirilerek farklı türevlerde çalışmalar sürdürülebilir.
KAYNAKÇA F. Gode, E. Pehlivan, Adsorption of Cr(III) ions by Turkish brown coals, Fuel Processing Technology 86 (2005) 875-884. Kantarcı,D,1997,Biga Yarımadası'nda Ekolojik Faktörler İle Ağaç Ve Çalı Türlerinin Yayılışı Arasındaki ilişkiler ve Ormanlara Zarar Verebilecek Etkenler. Tarım ve Çevre Sorunları: Çanakkale ili, Bildiriler, 9-13 Eylül 1996, 225-253, İzmir. Kumbul,B.2000,Deniz Yosunlarının Bahçe Bitkilerinde Kullanım Alanları,Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü, Bitirme Tezi, Antalya. M. Yavuz, F. Gode, E. Pehlivan, S. Ozmert and Y. C. Sharma, An economic removal of Cu 2+ and Cr 3+ on the new adsorbents: Pumice and polyacrylonitrile/pumice composite, Chemical Engineering Journal, 137 (2008) 453 461. McHugh D.J.,A Guide To Seeweed Industry, FAO Fisheries technical paper, No.441, Rome, FAO,2003,105p. R. Kurbanli, E. Pehlivan, G. Ahmetli, N. Şen, A. Koçak, and F. Novruzova, Organo-Mineral Fertilizers from Ammoniated Lignites, Eurasian Chem Tech Journal, 4(2002) 201-222. Verkleij,F.N.1992, Seaweed Extracts in Agriculture and Horticulture: Biological Agriculture and Horticulture. Vol. 8: 309-324.
KATKIDA BULUNANLAR Çalıştaya büyük destek sağlayan TÜBİTAK-BİDEB e, Proje danışmanlığımızı yapan Prof. Dr. Fitnat KÖSEOĞLU na, Prof. Dr. Erol PEHLİVAN a ve Doç.Dr. Ayhan ÇELİK e Bu çalışmalarımızı yapmak için gerekli ortamı sağlayan değerli hocamız Prof. Dr. Mehmet AY a ve tüm çalıştay sorumlularına, Çalıştayda yardımlarını esirgemeyen tüm arkadaşlarımıza, hocalarımıza ve çalışmalarımızda emeği geçen tüm Tüsside yetkililerine teşekkürlerimizi sunarız