TÜBİTAK-BİDEB YİBO ÖĞRETMENLERİ (FEN VE TEKNOLOJİ-FİZİK, KİMYA, BİYOLOJİ VE MATEMATİK) PROJE DANIŞMANLIĞI EĞİTİMİ ÇALIŞTAYLARI YİBO-5 (ÇALIŞTAY 2011)

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "TÜBİTAK-BİDEB YİBO ÖĞRETMENLERİ (FEN VE TEKNOLOJİ-FİZİK, KİMYA, BİYOLOJİ VE MATEMATİK) PROJE DANIŞMANLIĞI EĞİTİMİ ÇALIŞTAYLARI YİBO-5 (ÇALIŞTAY 2011)"

Murat Chagatai Kızılkaya
6 yıl önce
İzleme sayısı:

ATIKLARIN SESSİZLİĞİ PROJE EKİBİ Seda DEMİR Emin ALSAN Seda KİRACI PROJE DANIŞMANLARI

1 TÜBİTAK-BİDEB YİBO ÖĞRETMENLERİ (FEN VE TEKNOLOJİ-FİZİK, KİMYA, BİYOLOJİ VE MATEMATİK) PROJE DANIŞMANLIĞI EĞİTİMİ ÇALIŞTAYLARI YİBO-5 (ÇALIŞTAY 2011) GRUP SES PROJE ADI ATIKLARIN SESSİZLİĞİ PROJE EKİBİ Seda DEMİR Emin ALSAN Seda KİRACI PROJE DANIŞMANLARI Doç.Dr. Orhan İÇELLİ Doç.Dr. Zeynep GÜREL Doç.Dr. Şemsettin TÜRKÖZ GEBZE/KOCAELİ ŞUBAT-2011

2 PROJENİN AMACI Kullanım dışı kalan yumurta kartonlarının ısı ve ses yalıtımında kullanılarak, çocuklarımıza daha özgür ve kendilerini kısıtlamadan gürültü yapabilecekleri bir oyun ortamının hazırlanması.

3 KURAMSAL TEMELLER ISI YALITIMI, ISININ YAYILMA YOLLARI, IŞIMA YOLUYLA İLETİM, SES YALITIMI, SES İLETİMİ, DUYULABİLİR SES

4 Sesi az geçiren veya hiç geçirmeyen malzemelerin kullanılması gürültüyü önler. Lastik, pamuk, yün, keçe ve halı gibi maddeler sesi az iletirler, yansıtmaz, söndürür. Tahta, demir, bakır, taş, beton, alüminyum gibi maddeler ise sesi iyi iletir. ARAŞTIRMA SORUSU Atık yumurta kartonlarının ses ve ısı yalıtımına etkisi var mıdır?

5 PROJENİN HEDEFİ Herkesin çokça kullandığı bir besin olan yumurtanın ambalajlandığı kartonlar çöpe atılmaktadır. Bu kartonlar şekil itibariyle ses yalıtım malzemesi olan piramit süngerlere benzemektedir. Hem atıkları değerlendirmek hem de düşük maliyetle ses ve ısı yalıtımına etkisini araştırmak istedik. Ayrıca evlerimizde bulunan çocuk odalarında çocuklarımızın daha özgür ve bol gürültü yapabilecekleri bir ortam oluşturmayı hedefledik.

6 Ses dört kategoride sınıflandırılabilir: İnfrases (infrasound): Frekansı 0 ile 20Hz arasındadır. Duyulabilir ses (Audible sound): Frekansı 20Hz ile 20000Hz (20kHz) arasındadır. Ultrases (Ultrasound): Frekansı 20000Hz ile 1GHz (10^9Hz) arasındadır. Hiperses: 10^9Hz den yukarı olan sestir.

7 PROJENİN YAPILIŞI VE FOTOĞRAFLARLA TÜMEVARIM HARİTASI

15 Yumurta kartonuyla kaplı kutunun tabanına tel yerleştirdik.

17 SES YALITIMININ DENENMESİ

19 ZAMAN EN YÜKSEK EN DÜŞÜK ORTA DEĞER ZAMAN EN YÜKSEK EN DÜŞÜK ORTA DEĞER ZAMAN EN YÜKSEK EN DÜŞÜK ORTA DEĞER YUMURTA AMBALAJI BULUNMAYAN KUTU 1.GÖZLEM 2.GÖZLEM 3.GÖZLEM 20 62, , ,9 56,8 59, ,8 56, ,5 56,9 59, ,7 56,9 59, ,6 56,3 58, ,4 56,8 59, ,7 56,8 59, ,6 56,8 59, ,5 57,2 59, ,6 56,6 59, ,3 56,5 58, ,3 56,8 59, ,7 56,5 59, ,9 56,6 59, ,5 56,8 59, ,5 55,8 58, , , , , ,6 55,7 58, , , ,5 56,6 59, ,9 56,4 59, ,4 56,1 58, ,3 58,1 60, , , ,9 56,3 59,1

20 YUMURTA AMBALAJI BULUNMAYAN KUTU 1.GÖZLEM 2.GÖZLEM 3.GÖZLEM ZAMAN ORTA DEĞER 1 ORTA DEĞER 2 ORTA DEĞER 3 ORTALAMA 20 59,55 59, , ,7 59,3 58,95 59, ,6 59,25 59,2 59, ,85 59,1 58,9 59, ,55 59,6 59,25 59, ,65 58,65 59,45 59, ,15 58,65 58,75 58, ,55 59,15 58,75 59, ,2 60,6 59,1 59,96667 ORTALAMA

21 ZAMAN EN YÜKSEK EN DÜŞÜK YUMURTA AMBALAJI BULUNAN KUTU ORTA DEĞER ZAMAN EN YÜKSEK EN DÜŞÜK ORTA DEĞER ZAMAN EN YÜKSEK EN DÜŞÜK ORTA DEĞER 1.GÖZLEM 2.GÖZLEM 3.GÖZLEM 20 56,5 48,5 52, ,1 47,3 52, ,8 49,5 53, ,2 49,2 53, ,2 49,4 53, , , ,6 48,2 52, ,4 52, ,8 47,8 52, ,6 48, ,2 49,2 54, ,4 52, ,7 49,8 53, ,3 47,2 52, , , ,3 51,2 54, ,6 47,1 51, ,9 49,8 53, , , ,9 46,8 52, ,5 50,4 53, , , ,3 47,1 52, ,8 55,5 57, ,7 48,7 52, ,8 54, ,6 56,5 59,05

22 YUMURTA AMBALAJI BULUNAN KUTU 1.GÖZLEM 2.GÖZLEM 3.GÖZLEM ZAMAN ORTA ORTA ORTA ORTALAMA DEĞER 1 DEĞER 2 DEĞER ,5 52,2 53,65 52, ,2 53,3 52,85 53, ,9 52,7 52,8 52, ,7 52,7 53, ,75 52,25 53,05 53, ,75 51,85 53,85 53, ,95 52,35 53,95 53, ,4 52,2 57,15 54, ,7 54,4 59,05 55,38333 ORTALAMA 53,561

23 Her iki modelimizde yaptığımız gözlemler sonucunda yumurta ambalajı kullandığımız modelde dışarı geçen ses düzeyinin daha düşük olduğu belirlenmiştir. Yani hazırladığımız modelle atık yumurta ambalajları kullanarak ses yalıtımı sağlayabileceğimizi gözlemledik.

24 SES YALITIMI KAZANIM ORANINI

25 (A:Yumurta ambalajlı modelin ses düzeyi ortalaması) (B: Yumurta ambalajlı olmayan modelin ses düzeyi ortalaması)

26 SONUÇ Yumurta ambalajı kullanarak hazırladığımız modelimizin ses yalıtımında diğer modelimize oranla sağladığı kazanç: %9,717

27 ISI YALITIMININ DENENMESİ

28 YUMURTA AMBALAJI BULUNAN MODEL YUMURTA AMBALAJI BULUNMAYAN MODEL

29 A: YUMURTA AMBALAJI BULUNAN MODEL B: YUMURTA AMBALAJI BULUNMAYAN MODEL

30 Yumurta ambalajı olmayan modelde yumurta ambalajı olan modele oranla aynı sürede daha fazla sıcaklık artışı gerçekleşti.

31 PROJE SÜRESİNCE PROJEYE DÂHİL EDİLMEYEN FAKTÖRLER

32 Maketlerimizde kullandığımız MDF sunta kontrplağa göre sert ve ağır bir malzeme olduğu için, yapımda kontrplak kullanımı daha pratik ve kullanışlı olabilirdi. Hazırladığımız maketler birer modeldir. Bu maketler gerçek boyutlarda yapılmış olsaydı daha kesin sonuçlar alınabilirdi. Gözlemlerde kullanmak için laboratuar termometreleri düşünmüştük. Ancak gözlem yapmaya başladığımızda bu gözlem için daha hassas olan dijital termometrelerin kullanımının daha uygun olduğunu düşündük ve gözlemlerimizi dijital termometre ile yaptık. Başlangıçta ses ile sıcaklık arasında doğrudan bir ilişki kurmamamıza rağmen proje süresince güneşin yoğun olduğu saatlerde yapılan ölçümlerde ses hızının daha yavaş olduğunu gözlemledik. Materyallerimizi gölgeye çektiğimizde ise sesin hızının arttığını gözlemledik. Tekrar başa dönme imkânımız olsaydı, ses ve sıcaklık arasındaki ilişkiye de bakardık.

33 ÖZDEĞERLENDİRME

34 Projemizi tasarlarken günümüzde atık olan yumurta ambalajlarından ısı ve ses yalıtımında faydalanabileceğimizi öngörmüştük. Yaptığımız gözlemler ve hesaplamalar sonucunda bu ambalajların ses yalıtımında, yaklaşık %10 yalıtım sağladığı için, kullanılabileceği sonucuna vardık. Ancak ısı yalıtımı için yaptığımız gözlemler sonucunda bu ambalajların ısı yalıtımı sağlamada faydalı olmayacağı sonucuna vardık. Bununla birlikte; ambalajlı modelin 10 dakikada ulaştığı sıcaklık derecesine ambalajsız model 5 dakikada ulaştı. Yani ambalajsız model ambalajlı modele oranla daha hızlı ısındı. Ancak geç ısınan maddelerin geç soğuduğunu göz önünde bulundurursak daha uzun süreçte, ısı yalıtımını da sağladığı sonucunun gözlemlenme ihtimali vardır. Çünkü geç ısınan geç soğumaktadır yani aynı ortam sıcaklığını daha uzun süre korumaktadır.

35 KAYNAKÇA [1] &baslikid=153&konuid=922 [2] [3] 9&KonuID=1236 [4] [5] [6] [7]

36 Çalıştay koordinatörümüz Prof.Dr. Mehmet AY a onun gizli kahramanlarına bilim danışmanlarımız Doç.Dr. Orhan İÇELLİ ye Doç.Dr. Zeynep GÜREL e Doç.Dr. Şemsettin TÜRKÖZ e TEŞEKKÜR EDERİZ.

Benzer belgeler

TÜBĠTAK-BĠDEB YĠBO ÖĞRETMENLERĠ (FEN VE TEKNOLOJĠ-FĠZĠK, KĠMYA, BĠYOLOJĠ VE MATEMATĠK) PROJE DANIġMANLIĞI EĞĠTĠMĠ ÇALIġTAYLARI. YĠBO-5 (ÇALIġTAY 2011)

TÜBĠTAK-BĠDEB YĠBO ÖĞRETMENLERĠ (FEN VE TEKNOLOJĠ-FĠZĠK, KĠMYA, BĠYOLOJĠ VE MATEMATĠK) PROJE DANIġMANLIĞI EĞĠTĠMĠ ÇALIġTAYLARI YĠBO-5 (ÇALIġTAY 2011) GRUP SES PROJE ADI ATIKLARIN SESSĠZLĠĞĠ PROJE EKĠBĠ