Banka kredisi talep eden işletmelerde bilanço ve gelir tablosunun önemi ve bankalar tarafından değerlendirlmesi



Benzer belgeler
Özsermaye Değişim Tablosu

Nakit ve Nakit Benzerleri

TURKISH BANK A.Ş. KONSOLİDE BİLANÇOSU

TURKISH BANK A.Ş. KONSOLİDE OLMAYAN BİLANÇOSU

GERSAN ELEKTRİK TİCARET VE SANAYİ ANONİM ŞİRKETİ VE BAĞLI ORTAKLIKLARI BAĞIMSIZ DENETİMDEN GEÇMİŞ 31 ARALIK 2012 TARİHLİ KONSOLİDE BİLANÇO

TURKISH BANK A.Ş. KONSOLİDE BİLANÇOSU

AKTİF TOPLAMI 153, , , , , ,818. İlişikteki açıklama ve dipnotlar bu mali tabloların tamamlayıcı bir unsurudur.

BİLİCİ YATIRIM SANAYİ VE TİCARET A.Ş. / BLCYT, 2011/6 Aylık Bağımsız Denetim Görüşü Bağımsız Denetim Kuruluşu Denetim Türü Görüş Türü

AKTİF TOPLAMI İlişikteki açıklama ve dipnotlar bu finansal tabloların tamamlayıcı bir unsurudur.

ÇALIK YATIRIM BANKASI A.Ş. ENFLASYONA GÖRE DÜZELTİLMİŞ KONSOLİDE OLMAYAN BİLANÇOSU

MNG BANK A.Ş. BİLANÇOSU

KONSOLİDE OLMAYAN BİLANÇO

TÜRKİYE HALK BANKASI. A.Ş. KONSOLİDE OLMAYAN BİLANÇOSU

ŞEKERBANK T.A.Ş. KONSOLİDE BİLANÇO BİN YENİ TÜRK LİRASI

KONSOLİDE OLMAYAN BİLANÇO

ÇALIK YATIRIM BANKASI A.Ş. KONSOLİDE OLMAYAN BİLANÇO

DENIZBANK A.S. VE BAGLI ORTAKLIKLARI

KONSOLİDE OLMAYAN BİLANÇO

ÇALIK YATIRIM BANKASI A.Ş. KONSOLİDE OLMAYAN BİLANÇO

T.C. ZİRAAT BANKASI A.Ş.'NİN KONSOLİDE OLMAYAN BİLANÇOSU

TÜRKİYE HALK BANKASI A.Ş. KONSOLİDE BİLANÇOSU

31 Mart Aralık 2011 Pay oranı Pay tutarı Pay oranı Pay tutarı

Dar Kapsamlı Sermaye Piyasası Mevzuatı ve Etik Kurallar

SERİ:XI NO:29 SAYILI TEBLİĞE İSTİNADEN HAZIRLANMIŞ MART 2010 İTİBARI İLE YÖNETİM KURULU FAALİYET RAPORU

ŞEKERBANK T.A.Ş. KONSOLİDE BİLANÇOSU

KONSOLİDE BİLANÇO AKTİF TOPLAMI

FİNANSAL TABLOLAR ANALİZİ (FİN402U)

2014/2.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI FİNANSAL TABLOLAR VE ANALİZİ 29 Haziran 2014-Pazar 13:30-15:00 SORULAR

ŞEKERBANK T.A.Ş. KONSOLİDE BİLANÇO BİN YENİ TÜRK LİRASI

XI-29-KONSOLİDE OLMAYAN İncelemeden Bağımsız Denetimden

19 Ağustos 2015 ÇARŞAMBA Resmî Gazete Sayı: YÖNETMELİK

FAALİYET RAPORU

İNTEGRAL MENKUL DEĞERLER A.Ş. - BİLANÇO (Tüm Tutarlar, Türk Lirası olarak gösterilmiştir) İncelemeden Bağımsız Denetimden

BİLANÇO (YTL) VARLIKLAR

DENİZBANK A.Ş. VE BAĞLI ORTAKLIKLARI

2012/3.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI FİNANSAL TABLOLAR VE ANALİZİ 2 Aralık 2012-Pazar 13:30-15:00 SORULAR

Özsermaye Değişim Tablosu. Özsermaye Değişim Tablosu. Raporlama Birimi

GENEL MUHASEBE. KVYK-Mali Borçlar. Yrd. Doç. Dr. Serap DURUKAN KÖSE Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi

Dipnot Cari Dönem Geçmiş Dönem Referansları

İŞ FİNANSAL KİRALAMA A.Ş. 30 EYLÜL 2004 TARİHİ İTİBARİYLE ÖZET KONSOLİDE MALİ TABLOLAR

TÜRKİYE HALK BANKASI A.Ş. KONSOLİDE BİLANÇOSU

T.C. ZİRAAT BANKASI A.Ş.'NİN KONSOLİDE OLMAYAN BİLANÇOSU

Eminiş Ambalaj Sanayi ve Ticaret AŞ 31 Aralık 2005 Tarihi İtibariyle Bilanço (Para birimi: YTL)

ŞEKERBANK T.A.Ş. KONSOLİDE OLMAYAN BİLANÇOSU

T.C. ZİRAAT BANKASI A.Ş. I. KONSOLİDE OLMAYAN BİLANÇO

Referansları. Dönen Varlıklar

Sirküler Rapor Mevzuat /13-1

Kişiye Özeldir BİLGİ NOTU. Kimden : Aksu Çalışkan Beygo Avukatlık Ortaklığı. Tarih : 22 Şubat 2019

GENEL MUHASEBE - I / FİNAL DENEME

Mali Analiz Teknikleri

XI-29-KONSOLİDE OLMAYAN İncelemeden Bağımsız Denetimden

DENİZBANK A.Ş. MİLYAR TÜRK LİRASI

MUHASEBE, DENETİM VE ETİK KURALLAR

A DAN Z YE FİNANS EĞİTİM SETİ - CD ---- FİYATI : 94 TL + KDV ----

VARLIKLAR Dönen Varlıklar 10,844,336 3,671,355

KREDİ TALEPLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

İçindekiler. Birinci Bölüm GENEL AÇIKLAMALAR

ARAP TÜRK BANKASI A.Ş. VE KONSOLİDASYONA TABİ BAĞLI ORTAKLIĞI 1 OCAK 31 MART 2016 KONSOLİDE ARA DÖNEM FAALİYET RAPORU

2014/1.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI FİNANSAL MUHASEBE 16 Mart 2014-Pazar 09:00-12:00

Dönen Varlıklar

Finansal Yönetim Yabancı Kaynak Maliyeti. Arş. Gör. Yasin Erdem ÇEVİK Gazi Üniversitesi İİBF İşletme Bölümü. Finanslama Politikası

TURKISH BANK A.Ş. KONSOLİDE OLMAYAN BİLANÇOSU

ANADOLU HAYAT EMEKLİLİK A.Ş. BÜYÜME AMAÇLI ESNEK EMEKLİLİK YATIRIM FONU 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE MALİ TABLOLAR

İlişikteki açıklama ve dipnotlar bu finansal tabloların tamamlayıcı parçalarıdır.

NİĞBAŞ NİĞDE BETON SANAYİ VE TİCARET A.Ş TARİHİ İTİBARİYLE BİLANÇO (TL)

Finansal (Mali) Tablolar Analizi. Genel Bilgiler Öğr. Gör. Ebubekir DOĞAN

MALİ ANALİZ TEKNİKLERİ

ATA ONLİNE MENKUL KIYMETLER A.Ş. MART 2013 DÖNEMİ FAALİYET RAPORU

SİNERJİ SİRKÜLER RAPOR

Züccaciyeciler Derneği

FAALİYET RAPORU HAZIRLAMA REHBERİ


İÇİNDEKİLER ÖN SÖZ... XVII BİRİNCİ BÖLÜM MUHASEBE

KOBİ LEASING PAKETLERİ

TÜRKİYE HALK BANKASI. A.Ş. KONSOLİDE OLMAYAN BİLANÇOSU

TÜRKİYE HALK BANKASI A.Ş. KONSOLİDE OLMAYAN BİLANÇOSU

TASARRUF MEVDUATI SİGORTASI VE FİNANSAL İSTİKRAR FONU KESİN ALIM İŞLEMİ HAKKINDA TEBLİĞ

Finansal Amaç, Finans Fonksiyonu, Finansal Çevre 3 38

İlişikteki açıklama ve dipnotlar bu finansal tabloların tamamlayıcı parçalarıdır.

İlişikteki açıklama ve dipnotlar bu finansal tabloların tamamlayıcı parçalarıdır.

TUKAŞ GIDA SANAYİ VE TİCARET ANONİM ŞİRKETİ'NDEN ORTAKLARIN YENİ PAY ALMALARINA İLİŞKİN SİRKÜLER

AKIN TEKSTİL A.Ş. BİLANÇO (TL) Bağımsız Denetim'den (XI-29 KONSOLİDE) Geçmiş Geçmiş ATEKS

Kullanılan muhasebe yöntemlerinin kısa bir. (5-10 yılı kapsayan mali tablo bilgileri, özellikle finansal planlama için) Varsa denetçilerin raporu.

T.C. ZİRAAT BANKASI.A.Ş.'NİN KONSOLİDE OLMAYAN NAKİT AKIŞ TABLOSU

İlişikteki açıklama ve dipnotlar bu finansal tabloların tamamlayıcı parçalarıdır.

İlişikteki açıklama ve dipnotlar bu finansal tabloların tamamlayıcı parçalarıdır.

İlişikteki açıklama ve dipnotlar bu finansal tabloların tamamlayıcı parçalarıdır.

İncelemeden Geçmiş. İlişikteki notlar bu konsolide finansal tabloların ayrılmaz bir parçasıdır.

FİNAL VARLIK YÖNETİM A.Ş. Banka Finansal Rapor Konsolide Olmayan Aylık Bildirim

ANADOLU HAYAT EMEKLİLİK A.Ş. BÜYÜME AMAÇLI HİSSE SENEDİ EMEKLİLİK YATIRIM FONU 31 ARALIK 2007 TARİHİ İTİBARİYLE MALİ TABLOLAR

Bankaların Raporlama Tebliğindeki Değişiklikler Set I: Dipnotlarda Değişiklikler

GİRİŞİMCİLİKTE FİNANSMAN (Bütçe - Anapara - Kredi) FINANCING IN ENTREPRENEURSHIP (Budget - Capital - Credit)

ALTERNATIFBANK A.S. KONSOLIDE OLMAYAN BILANÇO

TÜRKİYE SINAİ KALKINMA BANKASI A.Ş. 31 Mart 2006 ve 31 Aralık 2005 Tarihleri İtibariyle Bilançolar (Bin Yeni Türk Lirası)

Alkhair Portföy Yönetimi Anonim Şirketi (Eski Adıyla Unicorn Portföy Yönetimi Anonim Şirketi)

değildir?

ANADOLU HAYAT EMEKLİLİK A.Ş. BÜYÜME AMAÇLI HİSSE SENEDİ EMEKLİLİK YATIRIM FONU 31 ARALIK 2006 TARİHİ İTİBARİYLE MALİ TABLOLAR

T.C. MALİYE BAKANLIĞI VERGİ MÜFETTİŞ YARDIMCILIĞI GİRİŞ SINAVI MUHASEBE

GERSAN ELEKTRİK TİCARET VE SANAYİ ANONİM ŞİRKETİ VE BAĞLI ORTAKLIKLARI 31 MART 2011 TARİHLİ ÖZET KONSOLİDE BİLANÇO

FACTORING. M. Vefa TOROSLU

Transkript:

Banka kredisi talep eden işletmelerde bilanço ve gelir tablosunun önemi ve bankalar tarafından değerlendirlmesi GİRİŞ: Banka sermaye,para ve kredi üzerine her çeşit işlemleri yapan ve düzenleyen, özel ve tüzel kişilerin, devletin ve işletmelerin bu alandaki her türlü ihtiyaçlarını karşılamak üzere çalışan iktisadi bir kuruluştur. Günümüzde ekonomik hayatın en önemli temel taşlarından biri olan bankaların parakredi, sermaye konularına giren konularda önemli görev ve fonksiyonları bulunmaktadır. Ticari hayatta hem yurt içi hem de yurt dışı işlemlerin düzenli olarak yürütülebilmesi, bankaların bulunmadığı bir ortamda çok zordur.bankalar; kişilerin tasarruflarını güvenle sakladıkları ve bu tasarruflardan gelir elde edebildikleri finansal kurumlardır. Havale, çek işlemleri, menkul kıymet alım satımı, senet tahsili gibi bankacılık hizmetleriyle müşterilerine hizmet verir. Bankalar yapmış oldukları çeşitli bankacılık hizmetlerinin yanısıra kendi özkaynakları veya fon toplama faaliyetleri ile diğer kaynaklardan sağlamış oldukları fonları işletmelere kredi olarak vererek ülkelerin ekonomik hayatının gelişmesine katkıda bulunurlar. Ticari hayatın içinde yer alan işletmeler ise önemli yatırımlarını finanse etmek, nakit sıkışıklığı, işletmenin zarar etmesi ve karlılığının yetersiz oluşu gibi nedenlerden dolayı banka kredilerine ihtiyaç duymaktadır. ABSTRACT Banks perform the service bank activities, additionally banks serve credits to managements the reserve which provide by the own equity capital of the banks or by the activity of collecting reserves. The managements need credits for the finance of the investments and for the constriction of cash money. While organizing the credit relation between banks and managements, bank needs the financial tables of the managements for to get information of financial power of the management. The financial tables appear at the result of the managements account procedures so it serves useful information to financiers, credit establishment and other relatives. After examine financial tables such as the statement, income tables and trial balances by the banks for the credit request of the management, bank makes the requirement correcting of the financial tables. For the safe of the credit decision, these tables must include correct and safe data. 1

The firms give captious data designedly in our country because the unrecorded economy size is high and the tax audit doesn t perform as requirements. Because of that, before the analysis of the financial tables, it is necessary to examine tables which include counts; with details and makes the requirement correcting for to get suitable analysis,also statement must be compared and examined with the ex statements and the statements of footnotes must be read. Keywords : Bank, Credit, statement, trial balances, trust, financial table. KREDİ TALEBİNİNDE BULUNAN İŞLETMELERİN KREDİ TALEPLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: Bankalar kredili müşterilerinin bir anlamda mali danışmanıdırlar. Bu nedenle özellikle bankaların kredi servislerini yönetenlerin ve kredi analistlerinin, işletme finansmanı konusunda bilgileri, hatta bu konuda becerileri olması gerekir. Özellikle firmanın mali tablolarının analizi, firmanın finansman ihtiyacı konusunda doğru tanı koymaya, limit, vade, geri ödeme planı açısından firmanın gereksinimine uygun kredi önerilerinde bulunmaya olanak vermektedir. Bankalar ticari faaliyeti olan kişi ve kuruluşlar üzerinde bordrolu çalışana göre daha farklı incelemeler de bulunurlar. Bu yüzden de daha farklı bilgi ve belgeler isterler. Bu bilgi ve belgeler arasında; İncelenen firmanın son üç yıllık bilanço, gelir tablosu ve mizanları İnceleme dönemi itibariyle ara mizan, üçer aylık dönemlerde düzenlenen geçici vergi beyannamesi ve gelir tablosu Kuruluş ve değişikliklerle ilgili ticaret sicil gazeteleri Oda kayıt belgesi Yatırım Teşvik Belgesi ve ekleri Kredi ve yatırımlarla ilgili düzenlenen yeminli mali müşavir raporları İmza sirküleri Firma ve ortaklara ait tapular ve araç ruhsatları Ortak ve yöneticiler hakkında bilgiler İştirak ve bağlı ortaklık var ise ortaklık yapıları, yönetim ve mali verileri Firmanın taahhütleri, bağlantıları ve sözleşmelerinin bir nüshası Firmanın ihracat ve ithalat bilgileri Kapasite raporu ve firmanın üretim miktarları Merkez Bankası taahhütnamesi Kullanmış olduğu kredi ve leasing sözleşmelerinin geri ödeme planları Factoring sözleşmeleri sayılabilir. İşletmeler kredi için bankaya başvurmaları esnasında bankalar hem Bankaların Kredi İşlemlerine İlişkin Yönetmelik 1 gereğince bir zorunluluk olarak hem de işletmenin mali durumu hakkında bilgi sahibi olabilmek ve şirketlerin almış oldukları kredileri geri ödeme gücüne sahip olup olmadıklarının tespit edilebilmesi için mali tablolara ihtiyaç duyar. Gizlilik, doğruluk, tarafsızlık ve süreklilik ilkeleriyle değerlendirilen mali tablolar; kredi talebinde bankalar tarafından en önemli veri kabul edilse bile tek veri kaynağı bu değildir. 1 Bankaların Kredi İşlemlerine İlişkin Yönetmelik,BDDK,Resmi Gazete 01/11/2006 sayı:26333 2

Bankalar kredi talebinde bulunan işletme hakkında başkaca veri toplama yoluna gidecektir. Bu verilerden bazıları şunlardır: 2 Kredi talebinin amacı ve geri ödeme için gerekli fonun kaynağı, Kredi talep edenin güvenirliliği, itibarı, borca sadakati ve moralitesi Mevcut risk profili (tüm risklerin yapısı ve miktarını içermeli) Geri ödeme için mevcut durumun ve geçmiş ödeme performansının, geçmiş finansal eğilimler ve nakit akış projeksiyonlarına göre değerlendirilmesi Çeşitli senaryolara göre ödeme kapasitesinin analiz edilmesi Kredi talep edenin borç yükümlülüğü alabilmesi için yasal durumunun değerlendirilmesi İşletmenin faaliyet gösterdiği sektörün durumu, rekabet koşulları,faaliyetle ilgili yasal düzenleme ve politikaları Kredi için öngörülen vade ve koşullar ile sözleşmenin kredi talep edenin finansal durumunda gelecekteki olası değişiklerin dikkate alınarak hazırlanması İşletmelerden almış oldukları mali tablolardaki bilgilerin doğruluğu, güvenirliği riski her zaman bulunmaktadır. İşletme faaliyet sonuçlarının göstergesi olan temel mali tabloların gerçeği tam ve eksiksiz olarak yansıtması gerekmektedir. Mali Tablolar; İşletmelerin muhasebeleştirme işlemleri sonucunda düzenlemiş oldukları ve işletmenin yatırımcıları,kredi verenleri ve diğer ilgilileri için karar almada yararlı bilgiler sağlamak; gelecekteki nakit akımlarını değerlendirmede yararlı bilgiler sağlamak ; varlıklar,kaynaklar ve bunlardaki değişiklikler ile işletme faaliyet sonuçları hakkında bilgi sağlamak gibi işletmenin yakın ve uzak çevresini bilgilendirmeye yönelik olarak düzenlenmiş olan mali nitelikteki tablolardır. Mali Tablolar aşağıdaki tabloları içerir: 1. Bilanço 2. Gelir Tablosu 3. Satışların Maliyeti Tablosu 4. Fon Akım Tabloları 5. Nakit Akım Tablosu 6. Kâr Dağıtım Tablosu 7. Öz Kaynaklar Değişim Tablosu Bu tablolardan, bilanço ve gelir tablosu dipnotları ve ekleri ile birlikte temel mali tabloları, diğerleri ise ek mali tabloları oluşturur. Bilanço: bir işletmenin ekonomik değeri olan faaliyet araçları (varlıkları) ile bu araçların hangi kaynaklardan sağlandığını gösteren bir cetvel veya tablodur. Fonların Kullanımı = Fonların Kaynakları Mevcutlar + Alacaklar = Öz sermaye + Borçlar 2 Erkan,Mehmet,Enflasyon düzeltmesinin Kredi Analizine etkisi,ismmo Mali Çözüm Dergisi,Sayı 73,syf 104 3

Kar ve zarar cetveli (gelir tablosu): bir faaliyet dönemi (bir takvim yılı) süresinde yapılan faaliyetlerle ilgili gelir ve giderleri ve bunlar arasındaki farkları gösterir. Banka tarafından bu süreçte; alınan bilanço, gelir tablosu, mizan incelenerek bilanço üzerinde gerekli düzeltmeler yapılır. Gerçekte bu yöntemle yapılan; Firmaların kayıt düzenlerinde yapmaları gereken fakat yapamadıkları tespit edilen düzeltmelerin kredi verecek bankalar tarafından yapılarak, bilançoların daha gerçekçi duruma getirildikten sonra mali tablolarının düzenlenmesidir. Bu düzeltmeler şöyle sıralanabilir; Şüpheli hale gelmiş alacaklar, alacaklar hesabından ve gider niteliği taşıdığından özvarlık hesabından karşılıklı olarak düşülür. Kısa vadeli alacaklar hesabında yer almakla birlikte kısa dönemde tahsili mümkün olmayan ve uzun vadeli olduğu tespit edilen alacaklar kısa vadeli alacaklardan çıkarılarak, uzun vadeli olarak değerlendirilir. Dönen değerler içerisinde yer alan menkul kıymetler ve alacaklar hesabında uzun vadeli nitelikte olduğu tespit edilenler, dönen değerlerden çıkarılarak ilgili olduğu uzun vadeli hesaplara aktarılır. Stoklar hesabında yer alan bozulan, değeri düşen mal tutarları stoklardan ve gider niteliği taşıdığından öz varlıktan karşılıklı olarak düşülür. Stoklar içerisinde yer almakla birlikte, sabit kıymetler içerisinde veya tersi durumda bulunan kalemler, ilgili hesaplarına alınarak, dönen değerleri ve duran varlıkları gerçek durumuna getirilmiş olur. Aynı durum diğer bilanço kalemleri için de geçerlidir. Maddi olmayan duran varlıklar sabit kıymetlerden ve özvarlıktan karşılıklı olarak düşülür. Aktif ve pasifteki aynı kişi ve kurumlardan olan borç ve alacaklar karşılıklı olarak düşülür. Aktif ve pasifteki döviz nitelikli hesaplara evalüasyon yapılmadıysa inceleme dönemi itibariyle güncelleme yapılır. Firmanın banka kredilerinin tutarı ile Merkez Bankası memzuç bilgileri arasında farklılık varsa, Merkez Bankasının kayıtları esas alınarak bilanço üzerinde gerekli düzeltme işlemleri yapılır. Uzun vadeli banka borçlarının cari yıl taksiti kısa vadeli borçlar hesabının içerisinde yer almıyorsa, bu tutar uzun vadeli banka borçları hesabından düşülerek, kısa vadeli borçlar hesabı içerisine eklenir. Grup niteliğindeki firmaların bilançoları konsolide hale getirilir. Ortaklar tarafından finanse edilen şahıs firmalarında, ortaklara borç varsa, bu tutar ortaklara borç hesabından düşülerek özvarlığa ilave edilir. Firma tarafından ortağın veya ortakların finanse edilmesi durumunda ortaklardan alacaklar bu hesaptan ve özvarlıktan karşılıklı düşülür. İştirak ve bağlı ortaklıklar hesabı yeniden elde ediliş değerlerine göre, piyasa veya İMKB değerlerine göre değerlendirilir. Genel kurul kararına göre yıl sonundaki kar dağıtımı yapılır. Bazı iş kollarında faaliyet gösteren (inşaat taahhüt vb.) firmalarda, yukarıdaki işlemlere ilave düzeltme işlemleri de yapılmaktadır. 4

Bilanço ve gelir tablosu analize uygun hale getirildikten sonra oranlar, karşılaştırmalı tablolar, fon akım ve nakit akım tabloları düzenlenir. Düzenlenen mali tahlil tablolar ve oranlarının yanı sıra; Firma ve ortaklar adına kayıtlı bulunan taşınır ve taşınmaz mallar üzerindeki rehin, haciz, ipotek, şerh ve yükümlülükler araştırılır. SSK, vergi borçları, ihale yasakları, protestolu senet, çek yasağı, ödenmeyen kredi ve benzeri yükümlülüklerinin bulunup bulunmadığı tespit edilir. Firma ve ortaklarının vergi numaraları, halen bağlı bulunduğu oda üyeliği bilgileri ve bankaya verilen ticaret sicil gazeteleri ilgili internet sitelerinden teyit edilir. Firmanın ve/veya ortaklarının geçmişi, yönetimin yetkinliği, iş bağlantıları, faaliyette bulunduğu sektörün genel durumu ve firmanın sektördeki pazar payı, ürettiği veya sattığı malın ikame edilebilir özelliğinin olup olmadığı, kapasite kullanım oranları gibi bilgilerin ışığında piyasa ve diğer banka istihbaratları da yapılarak, firma için bir not verilir. Firma için verilen puan firma için verilecek kredi limitinin tespitinde kullanılır. Verilecek krediye kefalet, gayrimenkul ipoteği, araç rehni, alacağın temliki, nakit bloke, mevduat, hazine bonosu, hisse senedi rehni gibi teminatlar alınmaktadır. Verilen kredinin teminatı olarak gayrimenkul ipoteği alınmış ise teminatın sürekliliği açısından Dask, konut ve/veya ticari paket,araç rehini alınmış ise araç kaskoları yaptırılır. Finansal analiz teknikleri, işletmelerin değerlendirilmesinde çok önemli bir rol oynamakla birlikte, değerlendirme sürecinin sadece bir aşamasını oluşturur. Bu nedenle özellikle bankalarda bu birimlerde görev yapan personel, işletme yöneticilerinin karakterleri ve yetenekleri, işletmenin geçmişi ve faaliyetleri, işletmenin organizasyon yapısı, ekonomik ve finansal koşullar hakkında bilgi sahibi olmaya çalışırlar. Bundan dolayı, bankalar açısından finansal analiz teknikleri, kredi analizlerinin yalnızca bir aşamasını oluşturmaktadır. Kredi kararı verilirken, kredi talebinde bulunan firmaların yalnızca mali tablolarının incelenmesiyle yetinilmemektedir. Mali tablolar kredi analizinde nicel boyutu oluştururken bir de nitel boyutu vardır. Nitel boyut çoğunlukla sayısal olmayan verilerden oluşur. Kredi analizinde firmanın gelecekteki performansını etkileyen ya da etkileyebilecek nitel ve nicel bütün faktörler analize dâhil edilir. Mali tablolar, bankalara kredi talep eden firmaların mali yapısı hakkında bilgi veren en önemli kaynaklardır. Bu nedenle mali tabloların analizi bankalar açısından büyük önem taşır. Mali tabloların analizinde amaç, işletmenin finansal durumunu, faaliyet sonuçlarını, mevcut kaynaklarını etkin kullanıp kullanmadığını, almış olduğu krediyi ödeyebilecek ölçüde fon yaratıp yaratamayacağını saptamaktır. KREDİ ANALİZİ: Kredi analizinin ana amacı, kredi isteklisinin yapacağı sözleşme şartlarına uygun olarak krediyi geri ödeme kapasitesine ve arzusuna sahip olup olmadığını saptamak suretiyle kredi riskini azaltmaktır. 3 Her kredi işleminde az veya çok risk unsuru bulunmaktadır. Riskin asgarî seviyeye düşürülmesi, firmalar hakkında doğru ve yeterli istihbarat yapmakla mümkün olur. 4 Yapılacak olan bu bilgi toplama sürecinde kredi isteklisinden birtakım belge ve bilgiler talep edilecektir ki, bu belge ve bilgiler üzerinden kredi analizcisi birtakım çıkarsamalar yapacaktır. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz. 5 3 Erkan,Mehmet,a.g.e,syf 108 4 Erkan,Mehmet,a.g.e, syf 108 5

Cari hesabının aktif ve pasif bakiye ortalamasını analiz ederler Mevduatındaki artışı iş hacminin gelişmesiyle karşılaştırırlar İşletmelerden ne miktar alacakları olduğunu ve bu alacakların güvenlik derecesini saptarlar Hissedar bulunduğu ortaklıkların mali durumlarını gözden geçirirler Net satışlarını,sermayesini ve karını stok tutarlarıyla karşılaştırırlar Borsa değerleri portföyünün likiditeye çevrilebilme kolaylığını değerlendirirler İşletme borçlarının sermayeye oranını ve vadelerini araştırırlar Sabit sermayenin aktif toplamına oranını hesaplarlar Tesis ve işletmede kullanılan üretim makinalarının yıpranma derecesi ve bakım durumu hakkında uzmanlardan rapor alırlar İşletmenin aşırı veya eksik stokla çalışıp çalışmadığını incelerler İşletmenin daha önce almış olduğu kredileri zamanında ödeyip ödemediğini araştırırlar İşletmenin iş yaptığı diğer işletmelerden bilgi toplarlar Kredinin nerede kullanılacağını ve işletmenin önerdiği girişimin fizibilitesini dikkate alırlar Oran analizi yaparak işletmenin mali yapısı hakkında değerlendirme yaparlar Sağlıklı bir kredi kararı verilebilmesi için bu tabloların doğru güvenilir bilgiler içermesi gerekir. Kayıt dışı ekonominin boyutlarının çok yüksek olduğu ve vergi denetimlerinin gereği gibi yapılmadığı ülkemizde, kredi başvurusunda bulunan firmaların kasıtlı olarak kredi veren kuruluşlara eksik ya da yanıltıcı bilgi verdiklerine rastlanmaktadır. Bu nedenle mali tablolar analiz edilmeden önce, mali tablolarda yer alan kalemlerin ayrıntılı olarak incelenmesi, gerekli düzeltmelerin yapılması ve analize uygun hale getirilmesi sağlıklı bir kredi kararı verilebilmesi için zorunludur. 6 Bir şirketin bilançosu şirketin mali durumunu, gelir tablosu ise faaliyet sonuçlarını göstermektedir. Doğal olarak şirketler mali durumlarında iyi ve güçlü olan tarafları ön plana çıkmasını arzu ederek bilançolarına makyaj yapma ihtiyacı hissederler. Fakat makyajlanmış bilançoya bakarak alınan kararlar, karar vericileri yanıltır. 7 Bazı borçları ve yükümlülükleri bilançoda göstermemek, bazı aktif kalemleri olduğundan fazla göstermek, gider yazılması gereken bazı masrafları aktifleştirmek değerleri düşmüş aktiflere karşılık ayırmamak, şirketin doğmuş yükümlülüklerine karşılık ayırmamak bilanço oyunlarının parçalarından biridir. Bu kapsamda, tahsili mümkün olmayan alacaklar için karşılık ayırmamak, dövizli borçları veya alacakları bilanço tarihindeki kurdan değerlememek, doğmuş zararları bilançoya yansıtmamak, gelir ve giderleri ait olduğu yılda gelir/gider yazmamak, olmayan stokları var gibi bilançoda göstermek bilanço makyajının araçları olarak sayılabilir. 8 Temel olarak bakıldığında, şirketlerin bilançolarında değişiklik yaparak, kârlarını yüksek göstermelerinin başlıca nedeninin, kredibiliteyi yükseltmek olduğu açık ve nettir. Yüksek kar açıklayan şirketin, bankalardan kredi bulma olanağı daha kolay olmaktadır. 9 5 Erkan,Mehmet,a.g.e, syf 109 6 KARABINAR Selahattin, ÜN Nilüfer Kredi Analizinde Bankaların Şirket Mali Tablolarına Güveni Üzerine Bir Anket Uygulaması, 7 Alptürk, Ercan,Bilanço Oyunları ve Muhasebe Hileleri 8 Alptürk, Ercan,a.g.e 9 Alptürk, Ercan,a.g.e 6

Şirketler bilanço makyajı yaparken en çok kar aktarımı yöntemini uygulamaktadır. Elde ettiği karı temettü olarak ortaklara dağıtmak istemeyen şirket, kârını yan şirketlerine aktararak bundan kaçınmış olmaktadır. Bundan başka, finansal kiralama yoluyla yapılan kar aktarımları da mevcut bulunmaktadır. Bu işlemler bilanço kalemlerinde gözükmediğinden, en çok tercih edilen yöntemlerin başında gelmektedir. Bilançonun makyajlı olup olmadığını anlamanın en iyi olu ise bilanço dipnotlarını okumak ve önceki dönem bilançosunu karşılaştırmalı olarak incelemekten geçmektedir. 10 Günümüzde kredi incelemesinde etkinliğin artırılması için değişik hizmetlerden yararlanılması gerekmektedir. Doğru ve güvenilir bilginin nasıl, nereden ve hangi faaliyetlerden alınacağının bilinmesi çok önemlidir. Bilginin belirli standartlara uygun bir şekilde üretilmesinde veri kaynaklarının doğru olduğuna ilişkin güvence çıkar ilişkisi açısından bağımsızlığı kabul edilen kişi ve kuruluşların denetimidir. Dolayısıyla kredi talep eden bir işletmenin moralitesi, cari borç ödeme, mali gücü, öz varlığı, gelir yaratma kapasitesi hakkında bilgi sağlayan ve kredi taleplerinin değerlendirilmesinde büyük öneme sahip en objektif kaynakların başında işletmenin bağımsız bir denetimden geçmiş mali tabloları gelmektedir. Bankalar Kanunu da kredi taleplerinin değerlendirilmesinde sağlıklı kredi kararlarına ulaşmada doğru ve güvenilir mali tabloların önemini göz önünde bulundurmaktadır. Mali tablolar sağlıklı bir şekilde hazırlanmadığı takdirde ne kadar ileri analiz teknikleri uygulanırsa uygulansın işletmenin mali durumu hakkında güvenilir sonuçlara ulaşma olanağı bulunmamaktadır. Mali tablolar bazen kasten sağlıklı olarak düzenlenmediği gibi bazen de genel kabul görmüş muhasebe ilkelerine veya yöntemlerine uygun şekilde hazırlanmadıkları için yanıltıcı olabilirler. Denetim ve muhasebe sistemlerini yasalarla düzenlemiş olan ülkelerde denetimin ve raporlamanın genel amacı yerleşik ve uygulanmakta olan mevzuata ve genel kabul görmüş muhasebe ilkelerine uyulup uyulmadığının tespitidir. Bu nedenle bağımsız hesap uzmanlığının gelişmiş olduğu ülkelerde bankalar mali tabloların bağımsız ve tarafsız uzmanlarca tasdik edilmesini ön koşul olarak ileri sürmektedirler. Ülkemizde de Bankalar Kanunu gereği kredi talep eden firmalardan Türkiye Bankalar Birliği nce tespit olunacak örneklerine uygun ve yetkililerin imzalarını taşıyan en son hesap durumunu alınması zorunludur. Bu şekilde ülkemizde bankalara verilen bilanço ve gelir tablolarında şekli bir standart sağlanmış olmaktadır. 11 SONUÇ: Bankalar kredi verirken birinci öncelikleri sadece para satmak değildir. Sattıkları paranın geri dönüşümünün yanı sıra, müşterinin nakit ihtiyacını karşılayarak ekonominin canlanmasını sağlamaktır. Verilen kredinin büyüklüğü eğer müşterinin altından kalkamayacağı tutarda ise hem müşterinin mali durumunda önemli problemler yaratabilir, hem de kredinin geri dönüşünü de riske atmış olur. Ekonomide yaşanan olumsuzluklar, sektörel bunalımlar, kur riski gibi etkenler bankaların kredi politikalarını ve faiz oranlarını doğrudan etkilemektedir. Ekonomide istikrar artıkça, güven sağlandıkça bankaların kredi dönüşümlerinde sorun yaşanmayacak, sermayelerinden önemli kayıplar olmayacaktır. 10 Alptürk, Ercan,a.g.e 11 Nalbantoğlu, Rıfat,İSMMO Muhasebe Denetimi Sempozyumu,2-6 Mayıs 2001 7

Firmaların bilançolarının gerçeği yansıtması gerekmektedir. Bilançoları daha gerçekçi olan firmaların daha güven verici ve daha düşük maliyetlerle kredi bulacağı gerçeği unutulmamalıdır. 12 Ülkemizde muhasebe standartlarının tam olarak oturtulmamasından dolayı her firma tarafından farklı yorumlanabilmesi nedeniyle bankalar kredi verirken bu tablolara güvenmemektedir. Bu gibi durumların önlenebilmesi için tek düzen hesap planında bilanço ve gelir tablosu kalemlerinin aktarılabileceği kalemlerin kesin sınırlarla belirlenmesi gerekmektedir. 13 Kayıtdışı ekonominin kayıt altına alınmasının bankaların kredi analizinde mali tablolara olan güveninin artıracağını görülmektedir. Kayıtdışı ekonomi önlenip, belge kullanımının yaygınlaştırılması ve uygulamanın vergi idaresi tarafından düzenli ve etkin bir şekilde denetlenmesi halinde mali tablolardaki bilgilerin gerçeğe daha yakın olmasını sağlayacaktır. 14 12 Yılmaz, Hatice Biçen, Kredi Taleplerinin Bankalar Tarafından Değerlendirilmesi, Bilanço Dergisi, Bursa Serbest Muhasebeciler Odası Dergisi, Mayıs 2006 13 KARABINAR Selahattin, ÜN, a.g.e 14 Yılmaz, Hatice Biçen,a.g.e 8

KAYNAKÇA (*) Yusuf Özlü, Yüksek Lisans Öğrencisi, İstanbul Aydın Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, yusufozlu@gmail.com ALPTÜRK, Ercan,Bilanço Oyunları ve Muhasebe Hileleri Bankaların Kredi İşlemlerine İlişkin Yönetmelik,BDDK ERKAN,Mehmet,Enflasyon Düzeltmesinin Kredi Analizine etkisi,ismmo Mali Çözüm Dergisi,Sayı 73 KARABINAR Selahattin, ÜN Nilüfer Kredi Analizinde Bankaların Şirket Mali Tablolarına Güveni Üzerine Bir Anket Uygulaması, NALBANTOĞLU, Rıfat,İSMMO Muhasebe Denetimi Sempozyumu,2 6 Mayıs 2001 YILMAZ, Hatice Biçen, Kredi Taleplerinin Bankalar Tarafından Değerlendirilmesi,Bilanço Dergisi, Bursa Serbest Muhasebeciler Odası Dergisi, Mayıs 2006 9