LKÖ RET M Ö RENC LER Ç N MATEMAT K VE B LG SAYAR ÖZ-YETERL K ALGISI ÖLÇEKLER



Benzer belgeler
Araflt rma modelinin oluflturulmas. Veri toplama

Ö RETMENLER N B LG OKURYAZARLI I ÖZ-YETERL K NANCI ÜZER NE B R ÇALIfiMA

Hiçbir zaman Ara s ra Her zaman

6. SINIF MATEMAT K DERS ÜN TELEND R LM fi YILLIK PLAN

GENEL B YOLOJ DERSLER NDE B LG SAYAR KULLANIMININ Ö RENC BAfiARISI ÜZER NE ETK S

6. SINIF MATEMAT K DERS ÜN TELEND R LM fi YILLIK PLAN

Uluslararası Durum. rkiye nin Dikkate Alması Gereken. Prof.Dr.Giray. .Giray Berberoğlu Orta Doğu u Teknik Üniversitesi

kitap Bireysel fl Hukuku fl Hukuku (Genel Esaslar-Bireysel fl Hukuku)

E-Ö RENMEN N VE B L fisel ST L N BAfiARI VE NTERNET ÖZ YETERL K ALGISI ÜZER NDEK ETK S

Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.11 De erlemelerin Gözden Geçirilmesi

Ö ÜN YAYINLARI. ÜN TELEND R LM fi YILLIK PLAN

Diyabette Öz-Yönetim Algısı Skalası nın (DÖYAS) Türkçe Versiyonu: Geçerlik ve Güvenirlik Değerlendirme

ÜN TE KES RLERDEN ALANLARA. Kesirleri Tan yal m. Basit Kesirler

Zihinden fllem Yapal m, Yuvarlayal m, Tahmin Edelim

Ö renim Protokolü

YÖNTEM 1.1. ÖRNEKLEM Örneklem plan l seçim ölçütleri

6. SINIF MATEMAT K DERS ÜN TELEND R LM fi YILLIK PLAN

Ö RETMENLER N N FEN Ö RET M NE YÖNEL K TUTUMLARINA L fik N Ö RENC ALGILARI VE Ö RENC LER N FEN B LG S DERS NE YÖNEL K TUTUM VE GÜDÜLER

ALIfiTIRMALAR VE PROBLEMLER

4. Ünite Ö retmen K lavuz Kitab

ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN BİLGİSAYAR VE İNTERNET KULLANIMINA YÖNELİK TUTUMLARI

Hacettepe Üniversitesi E itim Fakültesi Dergisi 26 : [2004] Devrim ÖZDEM R** 1. G R fi

Bilgisayar Kayg s : Ö retmen Adaylar Üzerinde Çok Yönlü Bir nceleme

Okuyorum Yaz yorum Seti Okuma Sevinci 10 lu kitap Pekifltirme Kitab m H zl Okuyorum Bilgi Transferi Farkl Zekâ Farkl Test

Marmara Üniversitesi ktisadi ve dari Bilimler Fakültesi Çal flma Ekonomisi ve Endüstri liflkileri Bölümü Yönetim ve Çal flma Psikolojisi Anabilim Dal

United Technologies Corporation. Tedarikçilerden fl Hediyeleri

Ar. Gör. Cemil OSMANO LU Erciyes Üniversitesi lahiyat Fakültesi Din E itimi Anabilim Dal

Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi Yıl:2003 (2) Sayı:14 147

Koçun Kendisini De erlendirmesi çin Kontrol Listesi

Yrd. Doç. Dr. Olcay Bige AŞKUN. İşletme Yönetimi Öğretim ve Eğitiminde Örnek Olaylar ile Yazınsal Kurguları

G ünümüzde bir çok firma sat fllar n artt rmak amac yla çeflitli adlar (Sat fl

Lise Öğrencilerinin Kimya Dersinde Öğretilen Birimler Hakkındaki Görüşleri ve Deneyimleri

KİTAP İNCELEMESİ. Matematiksel Kavram Yanılgıları ve Çözüm Önerileri. Tamer KUTLUCA 1. Editörler. Mehmet Fatih ÖZMANTAR Erhan BİNGÖLBALİ Hatice AKKOÇ

Tablo 2.1. Denetim Türleri. 2.1.Denetçilerin Statülerine Göre Denetim Türleri

Üniversitelerde Yabancı Dil Öğretimi

L SE Ö RENC LER N N SINAV KAYGISI DÜZEY ÜZER NE SINAV KAYGISI LE BAfiAÇIKMA E T M N N ETK S *

YÖNETMELİK ANKARA ÜNİVERSİTESİ YABANCI DİL EĞİTİM VE ÖĞRETİM YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

ZARLARLA OYNAYALIM. Önden = = + = Arkadan = = + + = = + + =

ORHAN YILMAZ (*) B SAYILI YASADA YAPILAN DE fi KL KLER:

L K Ö R E T M. temel1 kaynak MUTLU. Matematik Türkçe Hayat Bilgisi

Ortaöğretim Öğrencilerinin Geometri Dersine Yönelik Tutumları

Y ll k Plan MATEMAT K 8. SINIF Ö RETMEN KILAVUZ K TABI

Do al Say lar Do al Say larla Toplama fllemi Do al Say larla Ç karma fllemi Do al Say larla Çarpma fllemi Do al Say larla Bölme fllemi Kesirler

Aç ve Aç Ölçüsü. Üçgen, Kare ve Dikdörtgen. Geometrik Cisimler. Simetri. Örüntü ve Süslemeler

Kocaeli Üniversitesi ktisadi ve dari Bilimler Fakültesi Ö retim Üyesi. 4. Bas

İKİNCİ BÖLÜM EKONOMİYE GÜVEN VE BEKLENTİLER ANKETİ

Yay n No : 1700 flletme-ekonomi Dizisi : Bask Ocak STANBUL

Animasyon Tabanl Uygulamalar n Yeri ve Önemi

5 520 say l Kurumlar Vergisi Kanununun 13. maddesine iliflkin olarak

Olas l k hesaplar na günlük yaflam m zda s k s k gereksiniriz.

4 STAT ST K-II. Amaçlar m z. Anahtar Kavramlar. çindekiler

ÖĞRETMEN ADAYLARININ BİLGİ OKURYAZARLIĞI VE BİLGİSAYAR ÖZ-YETERLİK ALGILARI ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA

VERG NCELEMELER NDE MAL YET TESP T ED LEMEYEN GAYR MENKUL SATIfiLARININ, MAL YET N N TESP T NDE ZLEN LEN YÖNTEM

(ÖSS ) ÇÖZÜM 2:

ARAfi TIRMA ABSTRACT ÖZET. SEM HA AKIN* LKAY GÜNGÖR** BAfiAK MEND * NURDAN fiah N*** ESRA B ZAT* ZEHRA DURNA*

TÜRK YE B L MSEL VE TEKNOLOJ K ARAfiTIRMA KURUMU DESTEK PROGRAMLARI BAfiKANLIKLARI KURULUfi, GÖREV, YETK VE ÇALIfiMA ESASLARINA L fik N YÖNETMEL K (*)

3. S n f. 4. Afla daki do al say lardan hangisi üç basamakl do al say de ildir? A) 290 B) 108 C) > > 318

Yol (km) a) 50 cm 2 m b) 140 km 1040 m c) 8000 m 8 km

İlköğretim 6. Sınıf Öğrencilerinin Geometri Öz-Yeterliklerinin Akademik Başarı Not Ortalamaları İle İlişkisi *

TEMEL MATEMAT K TEST

GENEL MATEMATİK DERSİNDEKİ ÖĞRENCİ BAŞARISI İLE ÖSS BAŞARISI ARASINDAKİ İLİŞKİ

Geliflen ve De iflen Üniversiteler ve Türkiye de Yüksekö retimde Çevrimiçi Ö retimin Durumu

Türk Üniversite Mezunlar Birli i, Makedonya

4. HAFTA OLASILIK VE STAT ST K. Olas Durumlar Belirleme. n aç klar ve hesaplar. 2. Permütasyon ve kombinasyon. aras ndaki fark aç klar.

Doç. Dr. Mehmet Durdu KARSLI Sakarya Üniversitesi E itim fakültesi Doç. Dr. I k ifa ÜSTÜNER Akdeniz Üniversitesi E itim Fakültesi

ISI At f Dizinlerine Derginizi Kazand rman z çin Öneriler

Yeni Sınav Sistemi (TEOGES) Hakkında Bilgilendirme

ILKÖGRETIM MATEMATIK ÖGRETMENLIGI ÖGRENClLERININ BILGISAYARLA ILGILI ÖZ-YETERLIK ALGISI

içinde seçilen noktan n birinci koordinat birincinin geldi i saati, ikinci koordinat ysa

MATEMAT K 1 ÜN TE II KÜMELER

ERKEN ÖĞRENME BECERİLERİ DEĞERLENDİRME ARACININ CİNSİYETE İLİŞKİN FARKLILIKLAR YÖNÜNDEN İNCELENMESİ

The Turkish Online Journal of Educational Technology TOJET July 2003 ISSN: volume 2 Issue 3 Article 11

Sunufl... ix Kullan m K lavuzu... x

ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN SINAV KAYGILARI İLE KARAR VERME STİLLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

OYUNCU SAYISI Oyun bir çocuk taraf ndan oynanabilece i gibi, farkl yafl gruplar nda 2-6 çocuk ile de oynanabilir.

Mehmet TOMBAKO LU* * Hacettepe Üniversitesi, Nükleer Enerji Mühendisli i Bölümü

Anahtar Kelimeler Fen Bilimleri E itimi, Hedef Analizi, Lisansüstü Ders Etkinlikleri.

ÜN TE II L M T. Limit Sa dan ve Soldan Limit Özel Fonksiyonlarda Limit Limit Teoremleri Belirsizlik Durumlar Örnekler

İÇİNDEKİLER. 1. Projenin Amacı Proje Yönetimi Projenin Değerlendirilmesi Projenin Süresi Projenin Kapsamı...

İZMİR KÂTİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ YABANCI DİLLER YÜKSEKOKULU HAZIRLIK SINIFI YÖNERGESİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

İZMİR KÂTİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ENGELSİZ ÜNİVERSİTE KOORDİNATÖRLÜĞÜ VE ENGELLİ ÖĞRENCİ BİRİMİ ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI BİRİNCİ BÖLÜM

ÖĞRENCİ SEÇME SINAVINA HAZIRLANAN ÖĞRENCİLERİN MATEMATİK DERSİNE YÖNELİK TUTUMLARININ BELİRLENMESİ

Öğrencilerin Matematiğe Yönelik Tutumlarının Akademik Özyeterlik Algıları ve Algıladıkları Öğretmen Davranışları Açısından İncelenmesi *

UMUTSUZLUK, ÇARES ZL K VE TAL HS ZL K ÖLÇE N N TÜRK ÖRNEKLEM NDE GÜVEN RL K VE GEÇERL K ÇALIfiMASI

ORTAÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN BEDEN EĞİTİMİ VE SPORA İLİŞKİN TUTUMLARI SECONDARY SCHOOL STUDENTS ATTITUDES OF PHYSICAL EDUCATION AND SPORT

Merkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar

DR. NA L YILMAZ. Kastamonulular Örne i

Matematikte sonsuz bir s fatt r, bir ad de ildir. Nas l sonlu bir s fatsa, matematikte kullan lan sonsuz da bir s fatt r. Sonsuz, sonlunun karfl t d

L SANSÜSTÜ Ö RET M Ö RENC LER N N AKADEM K SORUNLARI (Ankara Üniversitesi E itim Bilimleri Enstitüsü Örne i)

F inans sektörleri içinde sigortac l k sektörü tüm dünyada h zl bir büyüme

2. 1. SAYILARIN GÜCÜ. ALIfiTIRMALAR VE PROBLEMLER 1. Afla da onluk taban bloklar yla modellenen say lar yaz n z ve okuyunuz.

dan flman teslim ald evraklar inceledikten sonra nsan Kaynaklar Müdürlü ü/birimine gönderir.

FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ FİZİK DERSİNE KARŞI TUTUMLARININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Sermaye Piyasas nda Uluslararas De erleme Standartlar Hakk nda Tebli (Seri :VIII, No:45)

T bbi Makale Yaz m Kurallar

OKUL ÖNCES YAYINLARI. KARACA E itim Yay nlar Tic. ve San. Ltd. fi. TL S PAR fi. KDV siz KDV li Adet Tutar

Yay n No : 2351 letiflim Dizisi : Bask Aral k 2010 STANBUL

CO RAFYA GRAF KLER. Y llar Bu grafikteki bilgilere dayanarak afla daki sonuçlardan hangisine ulafl lamaz?

Sınıf Öğretmeni Adaylarının Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme/Tasarımı Dersinin Kazanımlarına İlişkin Görüşleri

TOBB ETÜ LİSANSÜSTÜ BURSLU ÖĞRENCİ YÖNERGESİ* (*) Tarih ve S sayılı Senato oturumunun 4 nolu Kararı ile Kabul edilmiştir.

Transkript:

Hacettepe Üniversitesi E itim Fakültesi Dergisi 25 : 109-118 [2003] LKÖ RET M Ö RENC LER Ç N MATEMAT K VE B LG SAYAR ÖZ-YETERL K ALGISI ÖLÇEKLER THE SCALES OF PERCEIVED MATHEMATICS AND COMPUTER SELF-EFFICACY FOR ELEMENTARY STUDENTS Mine IfiIKSAL* Petek AfiKAR** ÖZET: Bu çal flmada, ilkö retim 7. ve 8. s n f ö rencilerinin matemati e ve bilgisayara iliflkin öz-yeterlik alg lar n ölçen matemati e iliflkin öz-yeterlik alg s ve bilgisayara iliflkin özyeterlik alg s ölçekleri gelifltirilmesi amaçlanm flt r. Çal flman n di er bir amac ise ö rencilerin matemati e ve bilgisayara iliflkin öz-yeterlik alg s na yönelik cinsiyet farkl l klar n incelemektir. Yap lan faktör analizi sonucunda 15 maddeden oluflan matemati e iliflkin öz-yeterlik alg s ölçe ini oluflturan maddeler 3 faktörde toplanm flt r. Bu faktörler s ras yla; günlük yaflamda matematik kullan m, denklemler ve simetri olarak adland r lm flt r. 10 sorudan oluflan bilgisayara iliflkin özyeterlik alg s ölçe ini oluflturan maddeler ise 2 faktörde toplanm fl bu faktörler ise s ras yla bilgisayar ile ilgili genel bilgiler ve özel bilgisayar becerileri olarak adland r lm flt r. Matemati e iliflkin öz-yeterlik alg s incelendi inde erkek ve k z ö renciler aras nda anlaml bir fark bulunamam flt r. Bilgisayar öz-yeterli i aç s ndan bak ld nda ise erkek ö rencilerin anlaml düzeyde k z ö rencilerden daha yüksek ortalamaya sahip olduklar görülmüfltür. Anahtar Sözcükler: Matematik öz-yeterlik alg s, bilgisayara öz-yeterlik alg s, matematik öz-yeterlik alg s ölçe i, bilgisayar öz-yeterlik alg s ölçe i ABSTRACT: The purpose of this study is to develop mathematics and computer self-efficacy scales that measures the mathematics and computer self-efficacy beliefs of seventh and eighth grade students. The other purpose of this study is to investigate gender difference in mathematics and computer self-efficacy. Factor analysis results revealed that the mathematics self-efficacy scale containing 15 items loaded on three factors and these factors named as using of mathematics in daily life, equations and symmetry respectively. 10 items that constitute computer self-efficacy scale loaded on two factors and these factors named as general skills about computer and more specific computer skills respectively. There was no significant mean difference was found between boys and girls with respect to mathematics self-efficacy but boys had significantly greater mean scores than girls with respect to computer self-efficacy. Keywords: mathematics self-efficacy, computer self-efficacy, mathematics self-efficacy scale, computer self-efficacy scale 1. G R fi Öz-yeterlik, Sosyal Biliflsel Kuram n önemli de iflkenlerinden biridir. Bandura (1986), öz-yeterlik alg s n "bireyin, belli bir performans göstermek için gerekli etkinlikleri organize edip, yerine getirme kapasitesi hakk nda kendine iliflkin yarg s " olarak tan mlar. Bandura ya göre, bir kiflinin öz-yeterlik alg s dört kaynaktan beslenmektedir. Bunlar; 1) bireyin kiflisel deneyimleri, özellikle kiflinin geçmiflte yaflad baflar ve baflar s zl klar, 2) baflkalar n n deneyimleri; örne in, benzer kiflilerin davran fllar n model alma yoluyla onun deneyimlerini paylaflma, 3) sözel ikna; bireyin bir durumla bafla ç kmak için ald öneriler, 4) duygusal durum; bir kiflinin öz-yeterli ini de- erlendirmede korku, kayg ve stres düzeyini kontrol edebilmesidir (akt. Aflkar ve Umay, 2001). Sosyal Biliflsel Kuramc lar na göre kiflinin özyeterlik alg s bireylerin yapt klar seçimleri, bir ifli baflarmada harcad klar çabay ve yaflad klar endifle derecesini güçlü bir biçimde etkilemektedir. Schunk (1989) yapt çal flmada öz-yeterlik alg s yüksek olan ö rencilerin, bir ifli baflarmada öz-yeterlik alg s düflük olan ö rencilere oranla daha çok çaba gösterdiklerini ve daha uzun süreli * Arafl.Gör., Ortado u Teknik Üniversitesi, E itim Fakültesi, lkö retim Bölümü - Ankara ** Prof.Dr., Hacettepe Üniversitesi, E itim Fakültesi, Bilgisayar ve Ö retim Teknolojileri E itimi Bölümü -Ankara

110 Mine Ifl ksal - Petek Aflkar J. of [ Ed.25 çal flt klar n belirtmifltir. Bu aç dan bak ld nda öz-yeterlik alg s e itimde üzerinde durulmas gereken önemli özelliklerden biri olarak karfl m za ç kmaktad r. Hackett ve Betz (1989) matematik öz-yeterlik alg s n "bireyin, belli bir matematiksel görevi veya problemi baflar l bir flekilde yerine getirmedeki kiflisel güveninin durumsal veya problem tabanl de erlendirmesi" olarak tan mlar. Betz ve Hackett (1983) üniversite ö rencilerinin matematik öz-yeterlik alg s n ölçmek üzere matematik öz-yeterlik alg s ölçe i gelifltirmifllerdir. Ölçek 52 maddeden oluflmaktad r. Bu maddeler ise 3 boyutta gurupland r lm flt r. Bu boyutlar; 1) aritmetik, cebir ve geometri konular n içeren matematik problemleri, (Mathematics Problems), 2) günlük hayatta matematiksel becerilerin kullan m n içeren matematik ifllevleri (Mathematics Tasks), 3) matematikle ilgili ders konular n içeren matematik dersleri (Mathematics Course) fleklinde tan mlanm flt r. Matematik öz-yeterlik alg s ölçe i, akademik performans ve kariyer seçimi ile ilgili çal flmalarda da kullan lmaktad r. Hackett ve Betz (1989) 262 üniversite ö rencileri üzerinde yapt klar bir çal flmada, matematik performans, matematik öz-yeterlik alg s, matemati e yönelik tutum ve matematik içeren ders seçimi aras ndaki iliflkiyi araflt rm fllard r. Sonuç olarak matematik öz-yeterlik alg s ile matematik performans aras nda olumlu bir iliflki oldu u, matematik performans ve matematik öz-yeterlik alg s ile matemati e yönelik tutum ve matematik ders seçimi aras nda da olumlu ve anlaml bir iliflki oldu u belirtilmifltir. Matematik öz-yeterlik alg s ve matematik performans yüksek olan ö rencilerin, matematik öz-yeterlik alg s ve matematik performans düflük olan ö rencilere k yasla kendilerine daha çok güvendikleri daha az matematik kayg s tafl d klar ve matemati i önemli bir ders olarak gördükleri belirtilmifltir. Pajares ve Miller (1997) yapt klar çal flmada matematik öz-yeterlik alg s ile cinsiyet farkl l klar aras ndaki iliflkinin, matematik baflar s ile cinsiyet farkl kl lar aras ndaki iliflki kadar derin araflt r lmad n belirtmifllerdir. Pajares ve Miller (1994) erkek ö rencilerin k z ö rencilere k yasla matemati e iliflkin öz-yeterlik alg lar n n daha yüksek oldu unu, k z ö rencilerin ise daha çok matematik kayg s tafl d klar n belirtmifllerdir. Buna karfl n, Cooper ve Robinson (1991) lisans ö rencileri üzerindeki çal flmalar nda, matematik öz-yeterlik alg s, matematik kayg - s ve matematik performans na iliflkin cinsiyet farkl l gözlemlememifllerdir. Öte yandan bilgisayar konusu ile ilgili öz-yeterlik alg s matematik gibi ilgi çeken ve üzerinde çal fl lan konulardan biri olmaktad r." Bilgisayar n ö renme-ö retme süreçlerindeki etkisi git gide artmaktad r. Okullar bilgisayar teknolojilerinden yararlanma çabas içinde de iflik uygulamalar yürütmektedirler. Bütün bu çal flmalarda bilgisayar kullan m becerilerini ö retmenin yeri kaç n lmaz olarak etkisini göstermektedir" (Aflkar ve Umay, 2001). Yap lan araflt rmalar, lise ve üniversite ö renimleri s ras nda bilgisayar dersi alan ö rencilerin, bilgisayarla ilgili öz-yeterlik alg lar n olumlu yönde gelifltirdi ini ortaya koymaktad r (Miura, 1986) ( akt. Aflkar ve Umay, 2001). Compeau ve Higgins (1995), bilgisayar öz-yeterlik alg s n "bireyin bilgisayar kullanma becerilerine iliflkin yarg s " olarak tan mlamaktad r. Murphy ve di er., (1989) yapt klar çal flmada bilgisayar öz-yeterlik alg s n n, bilgisayarla ilgili etkinliklere kat lmakla, baflar y ummakla, bilgisayarla ilgili olumsuz bir durumla karfl lafl ld nda srarl ve sab rl olmakla ve bilgisayar performans yla olumlu bir iliflki içerisinde oldu unu belirtmifllerdir. Cassidy ve Eachus (1995) ise yapt klar araflt rmada, deneyim, paketlerle tan fl kl k, bilgisayar e itimi alma, bilgisayara sahip olma, yafl ve cinsiyet aç lar ndan bak ld nda öz-yeterlik alg s ndaki de iflkenli in % 63,51 gibi büyük bir bölümünün deneyimle aç kland n ortaya koymufllard r (akt. Aflkar ve Umay, 2001). Aflkar ve Umay (2001) yapt klar çal flmada, Hacettepe Üniversitesi ilkö retim matematik ö -

2003 lkö retim Ö rencileri çin Matematik ve Bilgisayar Özyeterlik Alg s Ölçekleri 111 ] retmenli i lisans program ö rencilerinin bilgisayarla ilgili öz-yeterlik alg lar n n düflük oldu unu, ö rencilerin bilgisayara karfl öz-yeterlik alg lar - n n, onlar n bilgisayar deneyimleri ve kullanma s kl klar ile yüksek iliflki içinde oldu unu belirtmifllerdir. Yap lan bir çok çal flmada, erkek ö rencilerin bilgisayar kullan m na karfl tutumlar n n k z ö rencilere oranla daha yüksek oldu u belirtilmifltir. Miura (1987) bilgisayar ve bilgisayar kullanma becerilerine dönük ö renci tutumlar n inceledi i araflt rmas nda erkek ö rencilerin bilgisayara ve bilgisayar kullan m na k z ö rencilere oranla daha çok ilgi gösterdiklerini belirtmifltir. Gist ve di er., (1989) bilgisayar öz yeterlik-alg s bak m ndan k z ve erkek ö renciler aras nda anlaml bir fark oldu unu vurgulam fllard r. Bu çal flmada araflt rmac lar n ve ö retmenlerin kullanabilece i matematik ve bilgisayara iliflkin öz-yeterlik alg s ölçekleri gelifltirilmifltir. Ayr ca, matematik ve bilgisayara iliflkin öz-yeterlik alg s na yönelik cinsiyet farkl l klar incelenmifltir. 2. YÖNTEM 2.1 Araflt rmada Gelifltirilen Ölçekler Bu çal flmada, ilkö retim 7. ve 8. s n f ö rencilerinin matemati e ve bilgisayara iliflkin öz-yeterlik alg lar n ölçen matemati e iliflkin öz-yeterlik alg s ölçe i ve bilgisayara iliflkin öz-yeterlik alg - s ölçe i gelifltirilmifltir. Ayr ca her ikisinin cinsiyete göre farkl l incelenmifltir. 2.1.1. Matemati e liflkin Öz-Yeterlik Alg s Ölçe i Araflt rmada gelifltirilen Matemati e liflkin Öz-Yeterlik Alg s Ölçe i genifl bir literatür taramas ndan sonra bir özel okulda 7. ve 8. s n flarda ö renim gören 58 k z ve 65 erkek, toplam 123 ö renci üzerinde gelifltirilmifltir. Matemati e iliflkin öz-yeterlik alg s ölçe i 15 maddeden oluflmaktad r. Ölçek 5 li Likert tipi olarak haz rlanm fl maddeler "Kendime her zaman güvenirim-5...kendime hiç güvenmem-1" olacak flekilde puanlanm flt r. Buna göre, ölçekte toplam olarak al nan en yüksek puan 75, en düflük puan ise 15 dir. Ölçek "Günlük yaflam örnekleri", "Ünite Konular " ve "Problemler" olarak üç alt boyuta ayr lm flt r. Bu alt boyutlar, Hackett ve Betz in (1989) gelifltirdi i matematik öz-yeterlik alg s ölçe i ile uyum içerisindedir. Ancak, bu ölçekte yer alan matematik konular uygulamalar s ras nda ö rencilerin iflledikleri konulardan seçilmifltir. Ayn yap di er matematik konular ile ilgili olarak da ele al nabilir. Her boyut 5 soru içermektedir. Ölçek özel olarak birinci dereceden bir bilinmeyenli denklemleri çözebilme, birinci dereceden bir bilinmeyenli denklemleri kullanarak problem çözme, simetri, koordinat sistemi ve do ru grafikleri ile ilgili ö rencilerin öz-yeterlik alg lar n ölçmek amac yla gelifltirilmifltir. Ölçe in, yap geçerlili i faktör analizi ile belirlenmifltir. Araflt rmada kullan lan analizler "SPSS: The Statistical Package for the Social Sciences" paket program kullan larak gerçeklefltirilmifltir. 2.1.2. Bilgisayara liflkin Öz-Yeterlik Alg s Ölçe i Araflt rmada gelifltirilen di er ölçek ise bilgisayara iliflkin öz-yeterlik alg s ölçe idir. Ölçek bir özel okulda 7. ve 8. s n flarda ö renim gören 57 k z ve 60 erkek toplam, 117 ö renci üzerinde gelifltirilmifltir. Ölçek, genifl bir literatür taramas ndan sonra araflt rmac lar taraf ndan gelifltirilmifltir. Ölçek daha sonra bilgisayar ö retmeni taraf ndan da incelenmifltir. Bilgisayara iliflkin öz-yeterlik alg s ölçe i 10 maddeden oluflmaktad r. Ölçek 5 li Likert tipi olarak haz rlanm fl; maddeler "Kesinlikle kat l yorum- 5...kesinlikle kat lm yorum-1" olacak flekilde puanlanm flt r. Buna göre, ölçekte toplam olarak al nan en yüksek puan 50, en düflük puan ise 10 dur. Ölçe- in, yap geçerlili i faktör analizi ile belirlenmifltir. 3. BULGULAR Matemati e yönelik öz-yeterlik alg s ölçe inde (bkz. Ek1) yap lan analiz sonucunda 3 faktör ortaya ç km flt r. Faktör yüklerine bak ld nda 1., 2., 3., 4., 5., 9., 10., 12., 14. ve 15. maddelerin 1.

112 Mine Ifl ksal - Petek Aflkar J. of [ Ed.25 faktörde, madde 6, 7 ve 11 in 2. faktörde, madde 8 ve13 ün ise 3. faktörde topland görülmektedir. Yap lan analiz sonunda 1. faktörde toplanan maddelerin, genellikle günlük yaflamda matematik kullan m ile birlikte koordinat sistemi ve do ru grafikleri konular, 2. faktörde toplanan maddelerin denklemler konusuyla, 3. faktörde toplanan maddelerin ise simetri ile ilgili olduklar belirlenmifltir. Matemati e iliflkin öz-yeterlik alg s ölçe inin madde toplam puan korelasyon katsay lar ve faktör yükleri Tablo-1 de gösterilmifltir. Günlük yaflamda matematik kullan m olarak adland r lan faktörde yer alan maddelerin birinci faktörde verdikleri faktör yüklerinin.36 ve üzeri, madde toplam korelasyonlar n n da.28 ve üzeri oldu u görülmektedir. Denklemler olarak adland r lan faktörde yer alan maddelerin ikinci faktörde verdikleri yüklerin.73 ve üzeri, madde toplam korelasyonlar n n ise.38 ve üzeri, simetri olarak adland r lan faktörde yer alan maddelerin üçüncü faktörde verdikleri faktör yüklerinin de.80 ve üzeri, madde toplam korelasyonlar n n da.39 ve üzeri oldu u görülmektedir. 15 maddeden oluflan matemati e iliflkin öz-yeterlik alg s ölçe inin güvenirli iyle ilgili olarak hesaplanan Cronbach α katsay s ise.84 olarak hesaplanm flt r. Bilgisayara yönelik öz-yeterlik alg s ölçe inde (bkz. Ek2) yap lan faktör analizi sonucunda ise 2 faktör ortaya ç km flt r. Faktör yüklerine bak ld - nda, 1., 2., 3., 4., 5. ve 10. maddelerin 1. faktörde, 6., 7., 8. ve 9. maddelerin ise 2. faktörde topland görülmektedir. 1. faktörde toplanan maddelerin bilgisayar ile ilgili genel bilgiler, 2. faktörde toplanan maddelerin ise daha özel bilgisayar becerileri ile ilgili olduklar belirlenmifltir. Bilgi- Tablo 1. Matemati e iliflkin öz-yeterlik alg s ölçe inin madde toplam korelasyonlar ve faktör yükleri Madde Döndürülmüfl faktörler için faktör yükleri Maddeler toplam Faktör 1 Faktör 2 Faktör 3 korelasyonlar Madde 1.55.66.37 -.12 Madde 2.46.61.24 -.11 Madde 3.45.63-2.615E-02.12 Günlük Madde 4.28.53 -.40.21 yaflamda Madde 5.64.65.13.38 matematik Madde 9.50.58.15.18 kullan m Madde 10.60.66 6.057E-02.36 Madde 12.38.52.22-8.157E-02 Madde 14.33.36.19 4.677E-02 Madde 15.59.65.15.23 Madde 6.38 4.058E-02.74.27 Denklemler Madde 7.51.28.73.14 Madde 11.42.15.79 8.885E-02 Simetri Madde 8.39 7.401E-02.21.80 Madde 13.50.28.10.81

2003 lkö retim Ö rencileri çin Matematik ve Bilgisayar Özyeterlik Alg s Ölçekleri 113 ] Tablo 2. Bilgisayara iliflkin öz-yeterlik alg s ölçe inin madde toplam korelasyonlar ve faktör yükleri Maddeler Madde Döndürülmüfl faktörler için faktör yükleri toplam Faktör 1 Faktör 2 korelasyonlar Madde 1.61.72.27 Bilgisayar Madde 2.60.83.15 ile ilgili Madde 3.63.58.44 genel Madde 4.55.57.32 bilgiler Madde 5.54.84 5.040E-02 Madde 10.64.54.49 Özel Madde 6.50 8.138E-02.76 bilgisayar Madde 7.58.19.77 becerileri Madde 8.65.33.72 Madde 9.53.23.67 sayara iliflkin öz-yeterlik alg s ölçe inin madde toplam puan korelasyon katsay lar ve faktör yükleri Tablo-2 de gösterilmifltir. Bilgisayar ile ilgili genel bilgiler adl faktörde yer alan maddelerin birinci faktörde verdikleri faktör yüklerinin.54 ve üzeri, madde toplam korelasyonlar n n da.54 ve üzeri oldu u görülmektedir. Özel bilgisayar becerileri adl faktörde yer alan maddelerin ikinci faktörde verdikleri yüklerin.67 ve üzeri, madde toplam korelasyon katsay lar n n ise.50 ve üzeri oldu u görülmektedir. 10 maddeden oluflan Bilgisayara liflkin Öz-Yeterlik Alg s Ölçe inin güvenirli iyle ilgili olarak hesaplanan Cronbach α katsay s ise.86 olarak hesaplanm flt r. Çal flmada ayr ca ö rencilerin matematik ve bilgisayara iliflkin öz-yeterlik alg s na yönelik cinsiyet farkl l klar da araflt r lm flt r. Erkek ve k z ö rencileri aras nda matemati e iliflkin öz-yeterlik alg s na bak ld nda anlaml bir fark bulunamam flt r (t = -.4, p >.05). Matemati e iliflkin öz-yeterlik alg s ölçe indeki toplam puanlarda ve her üç faktörde de anlaml fark bulunamam flt r. Öte yandan, bilgisayar öz-yeterlik alg lar aç - s ndan bak ld nda erkek ö renciler k z ö rencilerden anlaml düzeyde daha yüksek ortalamaya sahiptirler (t=3.906, p<.05). Bu anlaml fark bilgisayara iliflkin öz-yeterlik alg s ölçe i toplam puan ve ölçekteki maddelerin topland her iki faktör için de geçerlidir. 4. SONUÇ VE ÖNER LER Bu çal flmada, ilkö retim 7. ve 8. s n f ö rencilerinin matemati e ve bilgisayara iliflkin öz-yeterlik alg lar n ölçen matemati e iliflkin öz-yeterlik alg s ölçe i ve bilgisayara iliflkin öz-yeterlik alg - s ölçe i gelifltirilmesi amaçlanm flt r. Yap lan faktör analizi sonunda 15 sorudan oluflan matemati e iliflkin öz-yeterlik alg s ölçe ini oluflturan maddeler 3 faktörde toplanm fl, bu faktörlerin s ras yla günlük yaflamda matematik kullan m, koordinat sistemi ve do ru grafikleri, denklemler ve simetri ile ilgili olduklar belirlenmifltir. Do ru grafikleri ve koordinat sistemi konular n n günlük yaflamda matematik kullan m ile ayn boyutta toplanmas düflündürücüdür. Ö rencilerin söz konusu iki konuyu günlük yaflamla iliflkilendirdi i sonucuna var lm flt r Di er gelifltirilen ölçek ise 10 sorudan oluflan bilgisayara iliflkin öz-yeterlik alg s ölçe idir. Ölçe i oluflturan maddeler iki faktörde toplanm fl, bu faktörlerin s ras yla bilgisayar ile ilgili genel

114 Mine Ifl ksal - Petek Aflkar J. of [ Ed.25 bilgiler ve özel bilgisayar becerileri ile ilgili olduklar belirtilmifltir. Ölçe in güvenirli iyle ilgili olarak hesaplanan Cronbach _ katsay s 0,86 olarak bulunmufltur. Matematik öz-yeterlik alg s n n cinsiyet farkl - l ile ilgili bulgular, Cooper ve Robinson un (1991), Schunk ve Lilly nin (1984) çal flmalar yla uyum içerisindedir. Bu çal flmalarda, araflt rmac - lar matematik öz-yeterlik alg s, matematik kayg - s ve matematik performans na iliflkin cinsiyet farkl l gözlemlememifllerdir.. Bilgisayar öz-yeterlik alg s ile ilgili çal flman n sonuçlar Miura (1987) ve Gist ve di er., (1989) ile uyum içerisindedir. Yap lan bu araflt rmalarda bilgisayar öz-yeterlik alg s bak m ndan k z ve erkek ö renciler aras nda anlaml bir fark oldu u vurgulanm flt r. Haz rlanan bu ölçeklerin, ilkö retim düzeyindeki matematik ve bilgisayara iliflkin öz-yeterlik alg s düflük olan ö rencilerin belirlenmesinde ve bu ö rencilere kendilerine yönelik alg lar n güçlendiren özel etkinlikler ve çal flma yapraklar haz rlanmas nda önemli katk sa layacaklar düflünülmektedir. KAYNAKLAR Aflkar, P. ve Umay, A. (2001). lkö retim matematik ö retmenli i ö rencilerinin bilgisayarla ilgili öz-yeterlik alg s. Hacettepe Üniversitesi E itim Fakültesi Dergisi, 21, 1-8. Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: a social cognitive theory. Englewood Cliffs, N.J.: Prentice-Hall. Betz, N. E. ve Hackett, G. (1983). The relationship of mathematics self-efficacy expectations to the selection of science-based college majors. Journal of Vocational Behaviour, 23, 329-345. Compeau, D. ve Higgins, C. A. (1995). Computer self-efficacy: developmental of a measure and initial test. MIS Quarterly, 19 (2), 189-211 Cooper, S. E. ve Robinson, D. A. G. (1991). The relationship of mathematics self-efficacy beliefs, mathematics anxiety and performances. Measurement & Evaluation in Counseling & Development, 24 (1), 4-11 Gist, M. Schwoerer, C. ve Rosen, B. (1989). Effects of alternative training methods on self-efficacy and performance in computer software training. Journal of Applied Psychology, 74 (6), 884-891. Hackett, G. ve Betz, N. E. (1989). An exploration of the mathematics self-efficacy / mathematics performance correspondence. Journal for Research in Mathematics Education, 20, 261-273. Miura, I. T. (1986) "Computer self-efficacy: A factor in understanding gender differences in computer course enrollment". Paper presented at the annual meeting of the American Educational Research Association, San Francisco, CA, April 16-20. Miura, I. T. (1987). The relationship of computer self-efficacy expectations, computer interest and course enrolment in college. Sex Roles, 16, 303-311. Murphy, C., Coover,D. ve Owen, S. (1989). Developmental and validation of the computer self-efficacy scale. Educational and Psychological Measurement, 49, 893-899. Pajares, F. ve Miller, D. M. (1994). Role of self-efficacy and self-concept beliefs in mathematics problem solving: A path analysis. Journal of Educational Psychology, 86 (2), 193-203. Pajares, F. ve Miller, D. M. (1997). Mathematics self-efficacy and mathematics problem solving: Implications of using different forms of assessments. The Journal of Experimental Education, 65 (3), 213-228. Schunk, D. H. ve Lilly, M. W. (1984). Sex differences in self-efficacy and attributions: Influence of performance feedback. In B. Randhawa, J. Beamer, I. Lungberg (1993). Role of mathematics self-efficacy in the structure model of mathematics achievement. Journal of Educational Psychology, 85, 41-48. Schunk, D. H. (1989). Self-efficacy and achievement behaviors. Educational Psychology Review, 1,173-20.

2003 lkö retim Ö rencileri çin Matematik ve Bilgisayar Özyeterlik Alg s Ölçekleri 115 ] EK- 1 MATEMAT E L fik N ÖZ-YETERL K ALGISI ÖLÇE Elinizdeki ölçek, yap lmakta olan bir araflt rma için sizlerin matemati i günlük yaflamda kullanmada, matematik ünite konular nda ve matematik problemlerini çözmede kendinize ne kadar güvendi inizi görmek amac yla haz rlanm flt r. Lütfen her ifadeyi (örne i, konuyu, problemi) dikkatle okuduktan sonra size en uygun olan seçene i iflaretleyin. Teflekkürler. sim: No: S n f: Cinsiyet: ( )K z ( )Erkek GÜNLÜK YAfiAM ÖRNEKLER 1. Bir al flverifl merkezinden al nan araç gereçlerin toplam fiyat n hesaplama 2. Ev ile okul aras ndaki uzakl k yaklafl k 20 km dir. Servis arac n n h z bilindi inde, okuldan eve varma süresini hesaplama 3. 808008 say s n n düz aynadaki görüntüsünü bulma 4. Yandaki flekil bir sinema salonundaki koltuk düzenini göstermektedir. Buna göre; bilet üzerindeki koltuk numaras n n yerini bulma 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 AB CDEFGHI J

116 Mine Ifl ksal - Petek Aflkar J. of [ Ed.25 5. Yandaki Koordinat düzleminde iki geminin ortak rotas verilmifltir. Her iki geminin de bulundu u ve varaca noktalar n koordinatlar verilirse, bu iki geminin karfl laflacaklar noktan n koordinatlar n bulma ÜN TE KONULARI 6- Birinci dereceden bir bilinmeyenli denklemleri çözebilme 7-Birinci dereceden bir bilinmeyenli denklemleri kullanarak problem çözme. 8-Simetri 9-Koordinat sistemi 10-Do ru Grafikleri

2003 lkö retim Ö rencileri çin Matematik ve Bilgisayar Özyeterlik Alg s Ölçekleri 117 ] PROBLEMLER 11-2χ + 1 + χ 2 = 4 3 2 Denkleminin çözüm kümesini bulabilirim. Her zaman Ço u zaman Bazen Nadiren Hiçbir zaman 12- Bir anne 48, k z ise 9 yafl ndad r. Kaç y l sonra annenin yafl k z n n yafl n n 4 kat olur bulabilirim. Her zaman Ço u zaman Bazen Nadiren Hiçbir zaman 13- Yandaki fleklin simetri eksenini bulabilirim. Her zaman Ço u zaman Bazen Nadiren Hiçbir zaman 14- Afla da verilen noktalar koordinat düzleminde gösterebilirim. A(1,3) B(4,-6) C( -1,5) D(-1,-3) Her zaman Ço u zaman Bazen Nadiren Hiçbir zaman 15- Afla da denklemleri verilen do ru çiftinin grafiklerini ayn koordinat düzleminde çizip, kesiflim noktas n bulabilirim. x 3 y= 7 2x + 5y = 3 Her zaman Ço u zaman Bazen Nadiren Hiçbir zaman

118 Mine Ifl ksal - Petek Aflkar J. of [ Ed.25 EK-2 B LG SAYARA L fik N ÖZ-YETERL K ALGISI ÖLÇE Elinizdeki ölçek, yap lmakta olan bir araflt rma için sizlerin bilgisayar kullan m nda kendinize ne kadar güvendi inizi görmek amac yla haz rlanm flt r. Lütfen her ifadeyi dikkatle okuduktan sonra size en uygun olan seçene i iflaretleyin. Teflekkürler. sim: S n f: No: Cinsiyet: K z ( ) Erkek( ) Kesinlikle kat l yorum Kat l yorum Karars z m Kat lm yorum Kesinlikle kat lm yorum 1. Bilgisayar programlar içinde dolafl p yeni keflifler yapabilirim. 2. Bilgisayar kullanarak istedi im bilgilere ulaflabilirim. 3. Bilgisayarda bilgileri do ru yere kaydedebilirim. 4. Bilgisayar programlar n (word, excel vb.) kullanarak veri girebilirim. 5. Bilgisayar programlar n (word, excel vb.) kullanarak istedi im yaz y yazabilirim. 6. Bilgisayar programlar n kullanarak (word, excel vb.) verileri s ralayabilirim. 7. Bilgisayar programlar n kullanarak (word, excel vb.) matematiksel ifllemler yapabilirim. 8. Bilgisayar programlar n kullanarak (word, excel vb.) grafik çizebilirim. 9. Bilgisayarla ilgili bir sorunla karfl laflt mda, bu sorunu çözebilirim 10. Yeni bir bilgisayar program n kolay ö renebilirim.