Adýyaman Bölgesi Akarsularýnda Dikenli Yýlan Balýðý (Mastacembelus mastacembelus Banks&Solander 1794)'nýn Daðýlýmý ve Bazý Morfometrik Özellikleri



Benzer belgeler
Bafra Balýk Gölleri'nden Ulugöl'de Tatlýsu Istakozu (Astacus leptodactylus Eschscholtz, 1823)'nun Yumurta Verimliliði

GÖYNÜK ÇAYI NDA (BİNGÖL) YAŞAYAN Capoeta umbla (Heckel,1843) NIN BAZI BÜYÜME ÖZELLİKLERİNİN ARAŞTIRILMASI

Biological Diversity and Conservation. ISSN Online; ISSN Print 9/3 (2016) 64-69

Uzunçayýr Baraj Gölü'ndeki (Tunceli) Capoeta trutta (Heckel, 1843)'nýn Bazý Populasyon Parametreleri

Journal of FisheriesSciences.com E-ISSN X

Fatma AYDIN*, Fahrettin YÜKSEL**

Atatürk Barajı Gerger Bölgesi Balık Faunasının Taksonomik Yönden İncelenmesi

KEMER BARAJ GÖLÜ'NDEKİ Cypr nus carpio L., 1758'NUN BAZI BİYOLOJİK ÖZELLİKLERİ

Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi

Uzunçayýr Baraj Gölü'ndeki (Tunceli) Capoeta trutta (Heckel, 1843)'nýn Bazý Populasyon Parametreleri

Ali Kara, Okan Akyol. Ege Üniversitesi, Su Ürünleri Fakültesi, Avlama Teknolojisi Anabilim Dalı, Bornova, İzmir

Capoeta umbla (Heckel, 1843) ve Capoeta trutta (Heckel, 1843) nın Bazı Meristik ve. Morfometrik Özelliklerinin Karşılaştırılması

Bolkar Daðlarý. AKD054 Acil Gerileme (-1)

Kanguru Matematik Türkiye 2015

EGE ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJE KESİN RAPORU EGE UNIVERSITY SCIENTIFIC RESEARCH PROJECT REPORT

Kanguru Matematik Türkiye 2017

Kanguru Matematik Türkiye 2018

ASİ NEHRİNDE Capoeta barroisi (LORTET, 1894) TÜRÜ BİREYLERİNİN BÜYÜME ÖZELLİKLERİ ÜZERİNE ÖN ÇALIŞMA

Yalıköy Deresi (Ordu) Balık Faunasının Tespiti Üzerine Bir Araştırma

Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl

Sarıkuyruk İstavrit, Trachurus mediterraneus (Steindachner, 1868) un Otolit Özellikleri ve Bazı Populasyon Parametreleri

Ordu Üniv. Bil. Tek. Derg., Cilt:5, Sayı:1, 2015,50-55/Ordu Univ. J. Sci. Tech., Vol:5, No:1,2015,51-55

KARATAŞ ÖNÜNDE YAŞAYAN (DOĞU AKDENİZ) EKSİ BALIĞI NIN (Leiognathus klunzingeri (STEİNDACHNER, 1898)) BÜYÜMESİ ÜZERİNE BİR ÖN ÇALIŞMA

Keban Baraj Gölü nde Yaşayan Barbus rajanorum mystaceus (Heckel, 1843) ün Geri Hesaplama Yöntemiyle Uzunluklarının Belirlenmesi

Tuzla Çayý ve Tercan Baraj Gölü ndeki Capoeta capoeta umbla

Capoeta capoeta angorae Hanko, 1924 NIN CEYHAN NEHİR SİSTEMİ NDE DAĞILIMI VE BAZI MORFOMETRİK ÖZELLİKLERİ

T"RK~YE B~L~MSEL YE TEKNOLOJ~K ARASTIRMA KURUMU

Dalaman Çayý Üzerindeki Bereket Hidro- Elektrik Santrali Baraj Gölü Suyunun Bazý Fiziko-Kimyasal Parametrelerinin ve Balýk Faunasýnýn Araþtýrýlmasý

Determining some heavy metal concentrations in water and sediments samples taken from Gediz River. Title Institution / University Year

Length-Weight and Length-Length Relationships of Common Carp (Cyprinus carpio L., 1758) Inhabiting Inland Waters of Samsun Province

Görev Yeri Unvanı Sınıf. Biyoloji Manisa Merkez Bilim ve Sanat Merkezi

BÝREY DERSHANELERÝ SINIF ÝÇÝ DERS ANLATIM FÖYÜ MATEMATÝK

İzmir Körfezi (Ege Denizi) nde Benekli Hanibalığı Serranus hepatus (Linnaeus, 1758) nın Biyometrik Özellikleri

Demirköprü Baraj Gölü (Manisa) Tatlısu İstakozu (Astacus leptodactylus Eschscholtz, 1823) nun Bazı Büyüme ve Morfometrik Özelliklerinin Belirlenmesi

Çakmak Baraj Gölü (SAMSUN) Balık Faunası 1

Kanguru Matematik Türkiye 2017

Aþaðýdaki tablodaki sayýlarýn deðerlerini bulunuz. Deðeri 0 veya 1 olan sayýlarýn bulunduðu kutularý boyayýnýz. b. ( 3) 4, 3 2, ( 3) 3, ( 3) 0

EÞÝTSÝZLÝKLER. I. ve II. Dereceden Bir Bilinmeyenli Eþitsizlik. Polinomlarýn Çarpýmý ve Bölümü Bulunan Eþitsizlik

1. Böleni 13 olan bir bölme iþleminde kalanlarýn

Dedegöl Daðlarý. AKD034 Ýzlenmesi Gerekli Ayný (0)

Elazığ İli Karakoçan İlçesinden Elde Edilen Sütlerde Yağ ve Protein Oranlarının AB ve Türk Standartlarına Uygunluklarının Belirlenmesi

Salmo trutta macrostigma Dumeril, 1858 NIN CEYHAN NEHİR SİSTEMİ NDE DAĞILIMI VE BAZI MORFOMETRİK ÖZELLİKLERİ

Barbus capito pectoralis (Heckel, 1843) in Büyüme Özellikleri ile Et Veriminin İncelenmesi

EGE ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJE KESİN RAPORU EGE UNIVERSITY SCIENTIFIC RESEARCH PROJECT REPORT

TURNASUYU DERESİ (ORDU) BALIK FAUNASININ BELİRLENMESİ

Kanguru Matematik Türkiye 2018

Terkos Gölü Kerevitleri (Astacus leptodactylus Eschscholtz, 1823) nin Bazı Morfolojik Özellikleri

5. 2x 2 4x + 16 ifadesinde kaç terim vardýr? 6. 4y 3 16y + 18 ifadesinin terimlerin katsayýlarý


Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi

m3/saat AISI

A Study on Development in Embrio and Larva in Spiny Eel Mastacembelus mastacembelus (Bank & Solender)

Kanguru Matematik Türkiye 2017

EGE ÜNĠVERSĠTESĠ BĠLĠMSEL ARAġTIRMA PROJE KESĠN RAPORU EGE UNIVERSITY SCIENTIFIC RESEARCH PROJECT REPORT. PROJE NO: 2013 FEN 010 (Yüksek Lisans)

Kanguru Matematik Türkiye 2017

İzmir Körfezi nde (Ege Denizi) Isparoz (Diplodus annularis L., 1758) un Bir Defada Bıraktığı Yumurta Miktarının Belirlenmesi Üzerine Bir Ön Çalışma

OBEB - OKEK TEST / 1

ALTINKAYA BARAJ GÖLÜ (SAMSUN) NDEKİ Silurus glanis L., 1758 POPULASYONUNDA YAŞ-BOY, YAŞ-AĞIRLIK VE BOY-AĞIRLIK İLİŞKİLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Determination of Condition Factor and Length-Weight Relationship of the Prucian Carp, Carassius Gibelio (Bloch, 1782) Inhabiting Seyhan Dam Lake

Topçam Baraj Gölü ndeki (Aydın) Tatlısu Kefalinin (Leuciscus cephalus L., 1758) Yaş, Büyüme ve Cinsiyet Oranları

Bazı Ceviz (Juglans regia L.) Çeşitlerinin Çimlenme ve Çöğür (Anaçlık) Gelişme Performanslarının Belirlenmesi

Kanguru Matematik Türkiye 2015

Çýldýr Gölü'nde Yaþayan Gümüþi Havuz Balýðýnýn (Carassius gibelio Bloch, 1782) Et Verimi ve Biyokimyasal Kompozisyonu

17 ÞUBAT kontrol

Tespit Vidasý. Ýç Ölçüm Çeneleri. Verniyer Skalasý. (Metrik) Dýþ Ölçüm Çeneleri. Ýç Ölçüm Çeneleri. Fonksiyon Düðmeleri. Dýþ Ölçüm Çeneleri.

Çelik Gölü'nde Yaşayan Yayın Balığı (Silurus glanis Linnaeus, 1758)'nın Yaş ve Bazı Büyüme Özellikleri

EGE ÜNİVERSİTESİ BİLİMSEL ARAŞTIRMA PROJE KESİN RAPORU EGE UNIVERSITY SCIENTIFIC RESEARCH PROJECT REPORT

TEST. 8 Ünite Sonu Testi m/s kaç km/h'tir? A) 72 B) 144 C) 216 D) 288 K 25 6 L 30 5 M 20 7

BÝREY DERSHANELERÝ SINIF ÝÇÝ DERS ANLATIM FÖYÜ MATEMATÝK - II

Capoeta trutta (Heckel, 1843) da Bazı İskelet Yapılarının Gelişimi

Erbey, M., Bazı Dysmachus (Diptera: Asilidae) türlerinin spermateka yapıları.

KINACIK DERESİ ve AFRİN ÇAYI NIN BALIK FAUNASI (KİLİS, TÜRKİYE)

Clarias gariepinus (Burchell, 1822) un İki Farklı Populasyonunda Genetik Polimorfizimin Araştırılması

Kanguru Matematik Türkiye 2017

İzmir Körfezi (Ege Denizi) nde Dağılım Gösteren İzmarit Balığı (Spicara flexuosa Rafinesque, 1810) nın Bazı Biyolojik Özelliklerinin Belirlenmesi

Presence of the Striped Seabream (Lithognathus mormyrus L., 1758) in the Black Sea

Kanguru Matematik Türkiye 2017

Anahtar Kelimeler: İğne seçiciliği, kolyoz, Scomber japonicus

Balýk-Ördek Entegrasyonunun Aynalý Sazanlarda Bazý Performans Özellikleri ve Kimyasal Kompozisyon Oranlarý Üzerine Etkisi

3. Tabloya göre aþaðýdaki grafiklerden hangi- si çizilemez?

ADIYAMAN ÜNÝVERSÝTESÝ KURUMSAL KÝMLÝK KILAVUZU ADIYAMAN ÜNÝVERSÝTESÝ 2006

ERHAN KAMIŞLI H.Ö. SABANCI HOLDİNG ÇİMENTO GRUP BAŞKANI OLDU.

Saman-i Viran-i Evvel Camii (Çukur Çeþme Camii)

Ücretlerin Bankalardan Ödenmesi Zorunlu Hale Getirilmiþtir

Kanguru Matematik Türkiye 2017

10. 4a5, 2b7 ve 1cd üç basamaklý sayýlardýr.

AKVARYUM BALIKLARINDAN LEPİSTESLERİN KALİTATİF VE KANTİTATİF KARAKTERLERİ İÇİN KALITIM DERECELERİNİN HESAPLANMASI*

YÜKSEKÖĞRETİM KURULU null SİNOP ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ/SU ÜRÜNLERİ AVLAMA VE İŞLEME TEKNOLOJİSİ ANABİLİM DALI (YL)

Garra rufa HECKEL, 1843 NIN CEYHAN NEH R S STEM NDE DA ILIMI VE BAZI B YOLOJ K ÖZELL KLER


ANAHTAR SÖZCÜKLER: Tiryaki balığı, Boy-Ağırlık İlişkisi, Gökova Körfezi, Ege Denizi.

Gaga Gölü (Ordu, Türkiye) nden Yakalanan Tatlısu Istakozu (Astacus leptodactylus Eschscholtz, 1823) nda Ağırlık-Uzunluk İlişkisi ve Et Verimi

FEN ve MÜHENDİSLİK BİLİMLERİ DERGİSİ

A A A A) 2159 B) 2519 C) 2520 D) 5039 E) 10!-1 A)4 B)5 C)6 D)7 E)8. 4. x 1. ,...,x 10. , x 2. , x 3. sýfýrdan farklý reel sayýlar olmak üzere,

Simge Özer Pýnarbaþý

Murat Özbek* M. Ruşen Ustaoğlu ARAŞTIRMA MAKALESİ RESEARCH ARTICLE

TÜRKİYE DENİZLERİNDE BULUNAN BAKALYARO (Merluccius merluccius)'nun OTOLİT ŞEKİL ANALİZİ İLE STOK TESPİTİ. Cemal TURAN 1, Zeliha AKA 2

EĞİTİM BİLGİLERİ. Su Ürünleri Fakültesi Su Ürünleri Fakültesi Su Ürünleri Fakültesi 1992

T.C YARGITAY 9. HUKUK DAÝRESÝ Esas No : 2005 / Karar No : 2006 / 3456 Tarihi : KARAR ÖZETÝ : ALT ÝÞVEREN - ÇALIÞTIRACAK ÝÞÇÝ SAYISI

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

Transkript:

Yunus Araþtýrma Bülteni 2014 (3): 3-11 www.yunus.gov.tr ISSN 1303-4456 Araþtýrma Makalesi Research Article Adýyaman Bölgesi Akarsularýnda Dikenli Yýlan Balýðý (Mastacembelus mastacembelus Banks&Solander 1794)'nýn Daðýlýmý ve Bazý Morfometrik Özellikleri 1 2 2 3 Cemil Kara, Hakan Güneþ, Mustafa Emre Gürlek, Ahmet Alp 1 Kahramanmaraþ Sütçü Ýmam Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü, Kahramanmaraþ. 2 Kahramanmaraþ Sütçü Ýmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kahramanmaraþ. 3 Kahramanmaraþ Sütçü Ýmam Üniversitesi Ziraat Fakültesi Su Ürünleri Bölümü, Kahramanmaraþ * Sorumlu yazar: Tel: +90 344 280 1000 e-posta: cemilkara@hotmail.com Geliþ Tarihi: 14.04.2014 Kabul Tarihi: 10.07.2014 Abstract Distribution and Some Morphometrical Properties of Mesopotamian Spiny Eel, Mastacembelus mastacembelus (Banks & Solander 1794) in Adýyaman Region Streams, Turkey In this study, distribution, morphometric and meristic features of Spiny Eel, Mastacembelus mastacembelus (Bank&Solender, 1794) in Adýyaman district streams has been investigated. M. mastacembelus specimens have been caught from high vegetation aquatic plants habitats in Ziyaret stream, Kahta stream, Göksu stream, Sofraz stream, Çakal stream and Aksu stream. It has been detected variation a total length 12.06 to 60.18 cm and total weight 14.5-430 g of total 26 M. mastacembelus specimens determined from in study area. At the specimens detected in our study area, dorsal, anal and caudal fins were close but they were clearly separated from each other. However, any one specimen (398.8 g and 528.73 mm) caught in Ziyaret stream showed combined dorsal, anal and caudal fins are completely. Average spine numbers in between dorsal fin and head were 33 and anal spine numbers were average 3. Average, rostral length, head depth, body depth (from anal) and eye diameter were 8.38 mm, 23.11 mm, 27.21 mm, 3.26 mm respectively. Consequently, Mastacembelus sp. in Ziyaret Stream has different morphological characters than that of the other Mastacembelus populations reported in the previous studies however, the other Mastacembelus populations have similar morphological characteristics with the other populations in Turkey. Keywords: Mastacembelus mastacembelus, distribution, morphometri, Adýyaman. Özet Bu çalýþmada, Adýyaman bölgesi akarsularýndaki dikenli yýlan balýðýnýn (Mastacembelus mastacembelus) daðýlýmý, morfometrik ve meristik özellikleri incelenmiþtir. M. mastacembelus bireyleri; Ziyaret çayý, Kahta çayý, Göksu çayý, Sofraz çayý, Çakal deresi ve Aksu çayý'nda bitkisel vejetasyonu fazla olan habitatlarda tespit edilmiþtir. Araþtýrma bölgesinden elde edilen toplam 26 adet M. mastacembelus bireyinin total boylarý 12.06-60.18 cm, total aðýrlýklarý ise 14.5-430.0 g arasýnda deðiþim göstermiþtir. Söz konusu araþtýrma bölgesinde tespit edilen bireylerde dorsal, anal ve kaudal yüzgeçler çok yakýn olup bariz bir þekilde birbirlerinden ayrýlýrlar. Ancak, Ziyaret çayýnda yakalanan bir bireyde (398.8 g ve 528.73 mm) ise dorsal, anal ve kaudal yüzgeçler tamamen birleþik durumdadýr. Dorsal yüzgeç ile baþ arasýndaki ortalama diken sayýsý 33 olup anal diken sayýsý ortalama 3'tür. Ortalama olarak; rostral uzantý 8.38 mm, baþ yüksekliði 23.11 mm, vücut yüksekliði (analden) 27.21 mm ve göz çapý (dikey) 3.26 mm'dir. Sonuç olarak, Ziyaret Çayý'ndan yakalanan Mastacembelus sp. bireyinin Türkiye'de rapor edilen Mastacembelus bireylerinden morfolojik olarak farklý olduðu ve diðer populasyonlarýn ise ülkemizdeki Mastacembeulus populasyonlarý ile benzerlik gösterdiði tespit edilmiþtir. Anahtar Kelimeler:Mastacembelus mastacembelus, daðýlým, morfometri, Adýyaman. Su Ürünleri Merkez Arastýrma Enstitüsü Müdürlügü, Trabzon

4 Giriþ Mastacembelidae familyasý üyeleri Mastacembelidae familyasýnýn morfotatlýsularda yaþarlar. Genellikle tropikal Afrika, lojik karakterleri ilgili birçok çalýþma yapýl- Ortadoðu, Güneydoðu Asya ve Çin'in kuze- mýþtýr (Travers, 1984; Britz, 1996; Vreven, yinde daðýlým gösterirler (Geldiay ve Balýk, 2005a; 2005b; Britz, 2007). Türkiye'de M. 2009). Mastacembelidae familyasý Masta- mastacembelus bireyleri üzerine bazý çalýþcembelus (64 tür), Macrognathus (16 tür) ve malar bulunmaktadýr. Atatürk baraj gölündeki Sinobdella (1 tür) cinslerine ait toplamda 81 tür M. mastacembelus bireylerinin büyüme ve içermektedir (Çakmak ve Alp, 2010). Masta- üreme özelliklerini Oymak ve ark.(2009); cembelus'un 52 türü Afrika iç sularýnda, 9 türü moleküler özelliklerini Çakmak (2008), Asya iç sularýnda yayýlýþ gösterirken, Macrog- meristik ve morfometrik özelliklerini Çakmak nathus'un bütün türleri Asya iç sularýnda ve Alp (2010) ile Daðlý ve Erdemli (2009)'nin daðýlým gösterirler (Çakmak ve Alp 2010). çalýþmalarýnýn dýþýnda kapsamlý bir çalýþmaya Ventral yüzgeçlerinin bulunmamasý, vücut rastlanýlmamýþtýr. Bu çalýþmada M. mastaþekillerinin kýsmen yýlan balýklarýna benzemesi cembelus bireylerinin Adýyaman bölgesindeki ve dorsal yüzgecin önünde birbirinden ayrý akarsularda daðýlýmý ve morfometrik özelliksivri dikenlerin bulunmasý nedeniyle "dikenli lerinin belirlenmesi amaçlanmýþtýr. yýlan balýklarý" olarak adlandýrýlýr. Mastacembelidae familyasýnýn Türkiye'deki tek türü Materyal ve Metot Mastacembelus mastacembelus olup Dicle, Bu çalýþma, Temmuz 2012-Aralýk 2013 Fýrat ve Asi nehir sistemlerinde daðýlým tarihleri arasýnda Adýyaman bölgesi akarsugöstermektedir (Geldiay ve Balýk 2009; Daðlý larýnda gerçekleþtirilmiþtir (Þekil 1). Araþ- ve Erdemli, 2009). týrma kapsamýnda elektroþoker ile 6 akarsu M. mastacembelus bireylerinin Afriörneði sisteminde toplam 26 adet M. mastacembelus ka'da yaþayan türlerde dorsal, kaudal ve anal yakalanmýþtýr. yüzgeçler birleþiktir (Vreven ve Teugels, Söz konusu ölçümler dijital kumpasla 2005). Genellikle vejetasyonu bol olan yapýlmýþ ve 'mm' cinsinden verilmiþtir. Morfometrik çamurlu ve kumlu zeminlerde yaþadýklarýndan, korunmak için gündüz bitkiler arasýna saklanýr veya dip çamurlarý içerisine gömülürler (Geldiay ve Balýk, 2009). Mastacembelid türler genellikle yükseltisi az olan, hem duraðan hem de hýzlý akan sularda yaþamaktadýrlar (Jalali ve ark. 2008). M. mastacembelus bireylerinin vücutlarý ince ve uzun yapýlý olup baþ uzamýþtýr. Bu familyanýn en belirgin karakteristik özelliði burnun önünde bulanan rostral uzantýlarýdýr. Bu uzantý merkez rostral dokunacýn her bir kenarýnda iki adet tübüler anterior burun deliði taþýmaktadýr (Vreven, 2005). Çenelerinde iyi deðerlendirmelerde, standart boyun orijinal hali alýnmýþ ve diðer karakterler ise standart boyun yüzdesi olarak verilmiþtir. Morfometrik özelliklerin belirlenmesi amacýyla Truss network yöntemi uygulanmýþ ve farklý morfolojik deðiþkenler oluþturulmuþtur(þekil 2). Bu parametreler; 1-2: Aðýz ile göz arasý, 1-8: Aðýz ile pektoral yüzgeç arasý, 2-3: Göz ile ilk dorsal yüzgeç dikenin arasý, 2-8: Göz ile pektoral yüzgeç arasý, 3-4: Ýlk dorsal yüzgeç diken ile dorsal yüzgecin baþlangýcý arasýndaki mesafe, 3-7: Ýlk dorsal yüzgeç diken ile anal yüzgecin baþlangýcý arasýndaki mesafe, 3-8: Ýlk dorsal yüzgeç diken ile pektoral geliþmiþ sivri diþler bulunmaktadýr. yüzgecin baþlangýcý arasýndaki mesafe, 4-5: Dorsal yüzgeç ile kuyruk yüzgecin üst kýsmý

5 Þekil 1. Adýyaman bölgesi akarsularýnda M. mastacembelus bireylerinin daðýlýmý ve bulunduklarý lokaliteler. 0 laboratuvara getirilmiþ ve -20 C derin dondu- Adýyaman bölgesi akarsularýnda yakalanan M. mastacembelus bireylerinin bulunduðu lokaliteler ve yakalanan balýk örneði sayýsý ise Tablo 1.'de verilmiþtir. Yakalanan balýk örnekleri 5-10 litrelik plastik kavanozlara alýnarak buz kutularý ile korunmuþlardýr. Daha sonra balýk örnekleri rucuda saklanmýþlardýr. Çalýþýlacak bireyler derin dondurucudan çýkarýldýktan sonra yaklaþýk 30 dak. bekletilerek her bireyin total aðýrlýðý tartýldýktan sonra Þekil 2'de belirtilen morfometrik ölçüm- ler yapýlmýþtýr. Tablo 1. Adýyaman bölgesi akarsularýndaki M.mastacembelus bireylerinin bulunduðu lokaliteler Akarsu sistemi Enlem Boylam Balýk sayýsý (N) Ziyaret çayý 37 0 46' 02'' 38 0 36' 36'' 8 Kahta çayý, Teðmenli köyü civarý - - 6 Kahta çayý, Cendere köprüsü, Doluca köyü 37 0 56' 06'' 38 0 36' 36'' 1 Göksu çayý, çimento fabrikasýnýn üst kýsýmlarý 37 0 42' 44'' 38 0 03' 22'' 1 Sofraz çayý - - 8 Çakal deresi, Adýyaman yolu, köprü civarý 37 0 43' 21'' 38 0 09' 51'' 1 Aksu çayý, Güneykaþ köyü civarý 37 0 44' 54'' 37 0 50' 23'' 1

6 Þekil 2. M. mastacembelus bireylerinde truss network yöntemine göre ölçümü yapýlan morfometrik ölçümler (Çakmak ve Alp, 2010'den düzenlenmiþtir). arasýndaki mesafe,4-6: Dorsal yüzgeç ile kuyruk yüzgecin alt kýsmý arasýndaki mesafe, 4-7: Dorsal yüzgeç ile anal yüzgecin arasý, 4-8: Dorsal yüzgeç ile pektoral yüzgeç arasý, 5-6: Kuyruk yüzgecin üst kýsmý ile kuyruk yüzgecin alt kýsmý arasýndaki mesafe, 5-7: Kuyruk yüzgecin üst kýsmý ile anal yüzgecin arasý, 6-7: Kuyruk yüzgecin alt kýsmý ile anal yüzgecin arasý ve 7-8: Anal yüzgeç ile pektoral yüzgeç arasýndaki mesafelerin milimetrik deðerleri verilmiþtir. Söz konusu morfometrik deðiþkenleri belirlemek için her balýk örneði yan hat boyunca asetat kâðýtý üzerine yatýrýlmýþ ve örnek üzerinde belirlenen 8 farklý noktadan disseksiyon iðnesi ile asetat delinerek seçilen noktalar iþaretlenmiþtir. Ölçümü yapýlan balýk asetat üzerinden kaldýrýlarak noktalar arasý mesafeler ölçülerek morfometrik karakterizasyon gerçekleþtirilmiþtir Özelliklerin belirlenmesinde Schaefer (1991), Turan ve ark. (2004) ve Tzeng (2004)'ten yararlanýlmýþtýr. Bulgular ve Tartýþma M.mastacembelus bireylerinin Adýyaman bölgesi akarsularýndaki daðýlýmý Tablo 1.ve Þekil 1'de verilmiþtir. Adýyaman bölgesindeki akarsularda gerçekleþtirilen bu çalýþmada ise söz konusu M. mastacembelus bireylerinin tamamý, bitkisel vejetasyonu bol ve akarsuyun sýð olduðu habitatlardan tespit edilmiþtir (Þekil 3,4). Adýyaman bölgesi akarsularýnda belirlenen M. mastacembelus bireylerinin total boylarý 12,06-60,18 cm, total aðýrlýklarý ise 14,5-430,0 g arasýnda deðiþim göstermiþtir. Afrika'nýn Shiloango nehir havzasýnda yaþayan Mastacembelus shiloangoensis bireylerinin total boylarý 14,4 cm olup Tayland'ýn Malay yarýmadasýndaki Mastacembelus favus bireylerinin ise maksimum standart boy deðerlerinin ise 70 cm olduðu bildirilmektedir (Rainboth, 1996). Çakmak ve Alp (2010) M. Mastacembelus standart boy deðerlerini; Karakaya baraj gölündeki bireylerde 9,3-46,1 cm

7 Þekil 3. M. mastacembelus bireylerinin yakalandýðý Kahta Çayý'ýndan görünüm(foto: C. Kara). Þekil 4. Aksu çayý, Güneykaþ Köyü civarýndan yakalanan M. mastacembelus örneði (60,18 cm, 390g) Adýyaman (foto: C. Kara). Tohma Çayý bireylerinde 47,2-73,4 cm (n=7) ve Dicle nehir sistemindeki (Diyarbakýr) bireylerin ise 42,5-72,0 cm (n=14) olduðunu belirtmektedirler. Gümüþ ve ark. (2010) ise Atatürk baraj gölündeki M. mastacembelus bireylerinin (n=195) ise boylarýnýn 14,4-76,9 cm, total aðýrlýklarýnýn ise 6,0-950,0 g arasýnda deðiþim göstermekte olduðunu belirtmektedir. Bu çalýþmada tespit edilen M. mastacembelus bireyleri, Atatürk baraj gölüne dökülen akarsu sistemlerinden yakalanmýþ olup boy ve aðýrlýk deðerleri Gümüþ ve ark. (2010) ile Çakmak ve Alp (2010) bulgularý ile benzerdir. M. mastacembelus bireylerinin karakteristik özelliklerinden biri rostral uzantýlarýdýr (Þekil 5a, 5b). Adýyaman bölgesi akarsularýnda belirlenen M. mastacembelus bireylerinde ortalama rostral uzantý; 3,17-17,76 mm (N=25) arasýnda deðiþim göstermekte ve ortalama 8,38 mm ve standart boyun %1,45 ile 3,14'ünü oluþturmaktadýr. M. mastacembelus bireylerinin baþ yüksekliði ortalama 23,11 mm olup 7,98-40,56 mm arasýnda deðiþim göstermiþ ve standart boyun % 4,91-10,04'ünü oluþturmaktadýr. Vücut yüksekliði ise ortalama 27,21 mm olup standart boyun % 4,89-9,97'si kadardýr. M. mastacembelus bireylerinin truss network yöntemi ile yapýlan morfometrik ölçümleri Tablo 2'de verilmiþtir.

8 Þekil 5. a) M. mastacembelus'un baþ ve aðýz yapýsý stereomikroskopta görünümü. b) M.mastacembelus'un rostal uzantýnýn Tablo 2. M.mastacembelus bireylerinin akarsu sistemlerine göre morfometrik özellikleri (x±sd; standart boy esas alýnmýþ olup diðer morofometrik özellikler standart boyun %'sidir) (N:Birey sayýsý, X: Ortalama, SD: Standart sapma, TB: Total boy, SB: Standart boy, RU: Rostral uzantý, AÇU:Alt çene uzunluðu, UÇU: Üst çene uzunluðu, BY:Baþ yüksekliði, VY:vücut yüksekliði, GÇ: Göz çapý(dikey). Buna göre, kuyruk sapý uzunluk deðerleri (4-5; 5-6; 6-7) ile baþ boyu uzunluk deðerleri (1-2;1-8; 2-3; 2-8;3-8) genelde benzerlik göstermektedir. Ancak Ziyaret çayýnda vental ve anal yüzgeci bitiþik olan bir bireyde ise söz konusu morfometrik deðerler, diðer akarsu sis-

9 temlerine göre daha yüksek bulunmuþtur. M. belirtmekte olup dorsal, anal, kaudal ve pektoral mastacembelus bireylerinde göz çapý (dikey) yüzgeç yumuþak ýþýn sayýlarý araþtýrma ortalama olarak 0,79-1,20 mm olup Adýyaman bulgularýmýz ile benzerdir. bölgesi akarsularýndaki M. mastacembelus Mastacembelus cinsinin 64 türünden 18 bireylerinin morfometrik deðerleri Ziyaret çayý türün dorsal ve anal yüzgeçleri kuyruk yüzgeci hariç genel olarak Çakmak ve Alp (2010) ile bitiþik konumlu olup, söz konusu türler bulgularý ile benzerdir. genellikle tropikal Afrika, güney ve güneydoðu M. mastacembelus bireylerinde dorsal Asya'daki acý ve tatlýsularda daðýlým gösteryüzgeç ile baþ arasýndaki bölgede sayýlarý mektedir (Çakmak ve Alp, 2010). M. mastaortalama 30 ile 35 arasýnda deðiþim gösteren cembelus ise Dicle ve Fýrat nehir havzasýndan sivri dikenler bulunmaktadýr. Anal yüzgecin daðýlým göstermekte (Coad, 1996; Coad, 2006; önünde ise 3'er adet sivri dikenleri vardýr. Oymak ve ark., 2009) olup dorsal, anal ve Ayrýca, dorsal yumuþak ýþýn sayýlarý 73-77 kuyruk yüzgeçleri birbirine çok yaklaþmýþ ve arasýnda deðiþim göstermiþtir (Tablo 3). kuyruk yüzgeci ile bitiþik deðildir. Ancak, Vreven ve Teugels (2005) batý Afri- Ziyaret çayýnda (üst kesimler) yakalanan bir ka'daki Konkoure nehir havzasýndaki M. bireyde ise dorsal, anal ve kuyruk yüzgeçleri reticulatus bireylerinde dorsal diken sayýsý 33, birleþik yapý almýþtýr (Þekil 6). Ayný lokalitede anal diken sayýsý 3, dorsal ýþýn sayýsý 94, anal ýþýn daha sonra yapýlan örneklemede ise söz konusu sayýsý 91, kaudal ýþýn sayýsý 10 olduðunu ifade kuyruk yüzgeci birleþik olan bireylere rastlanýletmiþlerdir. Coad (2006) ise Ýran'daki M. mamýþtýr. mastacembelus bireylerde, dorsaldeki diken Dicle ve Fýrat sistemindeki M.mastacemsayýlarýnýn 31(2), 32(6) veya 33(4) olduðunu; belus populasyonlarýnda morfometrik farklýdorsaldeki yumuþak ýþýn sayýlarýnýn 68-90; lýklar bulunurken (Çakmak ve Alp, 2010), pektoral yüzgeç dallanmýþ ýþýn sayýsýný ise 19(5) moleküler düzeyde farklýlýðýn olmadýðýný beveya 20(3); Çakmak ve Alp (2010) ise dorsal lirtmektedirler (Çakmak, 2008). Sonuç olarak, yumuþak ýþýn sayýlarýný 70-78; dorsal diken Adýyaman bölgesindeki akarsularda daðýlým sayýsýnýn 33-35, anal diken sayýsýnýn 3 olduðunu gösteren M. mastacembelus bireylerinin rakýmý Tablo 3. M. mastacembelus bireylerinin meristik özellikleri(x±sd) (DD: Dorsal diken sayýsý, D: Dorsal ýþýn sayýsý (yumuþak), A: Anal ýþýn sayýsý(yumuþak), AD: Anal diken, K: Kaudal ýþýn sayýsý, P: Pektoral ýþýn sayýsý).

10 Þekil 6. Ziyaret çayýnda yakalanan M. mastacembelus bireylerinde ayrýk ve bitiþik kuyruk yüzgeci farklýlýklarý (foto:c. Kara). yüksek olmayan, sucul bitkilerce zengin habitatlarda yaþadýklarý ve Ziyaret çayýnda (üst kesimler) yakalanan bir bireyde ise dorsal, anal ve kuyruk yüzgeçleri birleþik yapý almýþ olan bir birey hariç morfometrik farklýlýklarý bulunmamýþtýr. Ziyaret çayýnda dorsal, anal ve kuyruk yüzgeçleri birleþik olan bir bireyin bulunmasý ise bazý çevresel faktörlerden (aquatik bitkilerin yoðunluðu, suyun fiziko-kimysal özellikleri, suyun akýþý, aquatik fauna vs.) Kaynaklanmýþ olabilir. Teþekkür Bu çalýþma, Gýda Tarým ve Hayvancýlýk Bakanlýðý, Balýkçýlýk ve Su Ürünleri Genel Müdürlüðü'nün 05.04.2012 tarih ve 756 sayýlý yasal izni ve Adýyaman Üniversitesi Bilimsel Araþtýrma projeleri (BAP) Koordinasyon Birimi Baþkanlýðý, Proje No: FBEBAP-2012/001 tarafýndan desteklenmiþ olup ilgili kurumlara teþekkür ederiz. Kaynaklar Britz, R. 1996. Ontogeny of ethmoidal region and hyopalatine arch in Macrognathus pancalus (Percomorpha, Mastacembeloidei), with critical intrarelationships. American Museum Novitates, American Museum of Natural History, New York,3181(2): 1-18. Britz, R. 2007. Two new species of Mastacembelus from Myanmar (Teleostei: Synbranchiformes: Mastacembelidae). Ichthyol. Explor. Freshwaters, 18:257-268. Coad, B.W. 1996. Zoogeography of the fishes of the Tigris-Euphrates Basin. Zool. Mid. East, 13: 5170. C o a d, B. W. 2 0 0 6. F r e s h w a t e r F i s h e s o f Iran.http://www.briancoad.com. Çakmak, E. ve Alp, A. 2010. Morphological Differences Among the Mesopotamian Spiny Eel, Mastacembelus mastacembelus (Banks & Solander 1794), Populations. Turkish Journal of Fisheries and Aquatic Sciences 10: 7-92. Çakmak, E. 2008. Dikenli Yýlan Balýðý (Mastacembelus mastacembelus)'nýn Morfolojik ve Moleküler Özelliklerinin Belirlenmesi, Kahramanmaraþ Sütçü Ýmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kahramanmaraþ. Daðlý, M. ve Erdemli, A.Ü. 2009. An Investigation on the Fish Fauna of Balýksuyu Stream (Kilis, Turkey). International Journal of Natural and Engineering Sciences 3(1): 19-24. Geldiay, R. ve Balýk, S. 1988. Türkiye Tatlýsu. Balýklarý (Ders Kitabý), Ege Üniversitesi, Fen. Fakültesi Kitaplar Serisi, No: 97, Bornova, Ýzmir.

11 Gümüþ, A., Þahinöz, E., Doðu, Z. ve Polat, N. 2010. Age Aegean and northeastern Mediterranean seas. and growth of the Mesopotamian spiny eel, Turkish Journal of Veterinary and Animal Mastacembelus mastacembelus (Banks & Sciences, 28: 865-871. Solender, 1794), from southeastern Anatolia. Travers, R.A. 1984. A review of the Mastacembeloidei, a Turk J Zool 34:399-407. suborder of synbranchiform teleost fishes, Part 1: Jalali, B., Barzegar, M. ve Nezamabadi, H. 2008. Anatomical descriptions. Bulletin of the British Parasitic fauna of the Spiny Eel, Mastacembelus Museum (Natural History), Zoological Series, mastacembelus Banks et Solander (Teleostei: 46: 1-133. Mastacembelidae) in Iran. Iranian Journal of Vet. Tzeng, T.D. 2004. Morphological variation between res., Vol.9, No:2, ser. no.23. populations of spotted mackerel (Scomber Oymak, S.A., Kýrankaya, Þ.G. ve Doðan, N. 2009. australasicus) off Taiwan. Fisheries Research, Growth and reproduction of Mesopotamian spiny 68:45 55. eel (Mastacembelus mastacembelus Banks and Vreven, E.J. 2005a. Mastacembelidae (Teleostei; Solander, 1794) in Ataturk Dam Lake (Þanlýurfa), Synbranchiformes) subfamily division and Turkey. Journal of Applied Ichthyology, 25(4): African generic division: an evaluation. Journal 488-490. of Natural History, 39: 351 370. Rainboth, W.J. 1996. Fishes of the Cambodian Mekong. Vreven, E.J. 2005b. Redescription of Mastacembelus FAO Species Identification Field Guide for ophidium Günther, 1893 (Synbranchiformes: Fishery Purposes. FAO, Rome, 265 p. Mastacembelidae) and description of a new spiny Schaefer, S.A. 1991. Morphometric investigations in eel from Lake Tanganyika. Journal of Natural cyprinid biology. In: I.J. Winfield and J.S. Nelson History, 39: 1539 1560. (Eds.), Cyprinid fishes systematics, biology Vreven, E.J. ve Teugels, G.G. 2005.Redescription of and exploitation. 1st Ed., Chapman and Hall, Fish Mastacembelus liberiensis Baulenger,1898 and and Fisheries Series 3, London: 55-81. description of a new West African spiny-eel Turan, C., Ergüden, D., Gürlek, M., Baþusta, N. ve Turan, (Synbranchiformes: Mastacembelidae) from the F. 2004. Morphometric structuring of the Konkoure River basin, Guinea. Journal of Fish anchovy(engraulis encrasicolus L.) in the Black, Biology, 67:332-369.