STANBUL BAROSU DERG S F KR ve SINA HAKLAR ÖZEL SAYISI TEMMUZ 2007
STANBUL BAROSU DERG S Yerel Süreli Yay n ki Ayda Bir Yay mlan r ÖZEL SAYI 4 Sahibi stanbul Barosu Ad na Baro Baflkan Av. Kâz m KOLCUO LU Sorumlu Yaz iflleri Müdürü Av. Muammer AYDIN Yay ndan Sorumlu Yönetim Kurulu Üyeleri Av. Muammer AYDIN Av. Mehmet DURAKO LU YAYIN KURULU Baflkan Av. Celâl ÜLGEN Genel Yazman Av. Coflkun ONGUN Üyeler Av. Osman KUNTMAN Av. Yörük KABALAK Av. N. Atefl ATAYAKUL Av. smail GÖMLEKL Av. Baflar YALTI Özel Say y Haz rlayanlar Av. Celal ÜLGEN Av. Coflkun ONGUN ve stanbul Barosu Fikri ve S nai Haklar Komisyonu Kapak C. Eren Külahl Yönetim Yeri stiklal Cad. Orhan A. Apayd n Sk. 1. Baro Han Beyo lu/ STANBUL Tel: (0212) 251 63 25 (pbx) Faks: (0212) 293 89 60 dergi@istanbulbarosu.org.tr Bas m Yeri Can Matbaac l k Reklam Ka t San. Ve D fl. Tic. Ltd. fiti. Davutpafla Cad. pek fl Merkezi No: 7-15 Bayrampafla/ STANBUL Tel:(0212) 613 15 47-613 10 77 iletiflim@cangrafik.com
Dergide yay mlanan yaz lar yazarlar n kiflisel görüflünü yans t r. Gönderilen yaz n n hiçbir yerde yay mlanmam fl olmas gereklidir. Yaz lar yay mlans n ya da yay mlanmas n geri verilmez. Yay mlanmayan yaz lar için, gerekçe gösterme zorunlulu u yoktur. Gönderilen yaz larda yay n kurulunun saptad yay n ilkeleri do rultusunda biçimsel düzeltmeler yap labilir. Dergide yay mlanan tüm yaz larda (12 Eylül Cuntas taraf ndan Görevden al nan) TürkDil Kurumu nun yay mlad YAZIM KILAVUZU esas al n r. Bu Özel Say, stanbul Barosu Yönetim Kurulu nun karar ile 2.000 adet bas lm flt r.
ÇER K D Z N Yay n Kurulundan...VII Baflkan n Penceresinden...IX YAZILAR Doç. Dr. Tekin Memifl Fikri Ve S nai Hukukun Koruma Alan n n Genifllemesi ve Ülke Hukuk Politikas Aç s ndan De erlendirmeler 3 Av. Ayflegül Kocatürk Mimari Eserlerin Fikri Haklar Yönünden Korunmas... 15 Av. Muammer Ayd n S nai Haklar Komisyonu ve Türk Patent Enstitüsü 25 Av. Faruk Çetinkaya Foto raf n Tarihi ve 5846 Say l Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu Kapsam nda Foto raf Eserleri.. 29 Nuran Aslaner Almanya Uygulamas nda Renk Markalar. 41 Gökmen Gündo du Kavramsal Boyutu Ve 556 Say l Markalar n Korunmas Hakk nda KHK ile liflkisi Aç s ndan Co rafi flaretler 51 Av. H. O uz Müftüo lu Somut Olmayan Kültürel Miras n Korunmas Sorunu...67 Av. fiule Özdal 556 Say l KHK nin 5. Maddesi Çerçevesinde Marka Olarak Tescil Edilebilecek flaretler.. 81 Gülseda Arslan ngiliz Hukukunda Korsanla Mücadele - Anton Piller Karar 111 Av. Gülhüda fierife Koyuncu Markan n Uluslararas Tescili 117
YARGITAY KARARLARI 11. Hukuk Dairesi.. 135 SINA HAKLARDA GÜNCEL SORUNLAR SEMPOZYUMU Sempozyum Aç l fl.. 163 B R NC GÜN Aç l fl Konuflmalar Av. MEHMET DURAKO LU 167 Av. VEHB KAHVEC 169 B R NC OTURUM Özel Hukuka liflkin Sorunlar PROF. DR. HAMD YASAMAN Tan nm fl Markalar n Tespiti 171 HAZAL ZENG NGÜL Hukuk Uygulamas nda Delil Tespiti 186 Soru-Yan t 189 K NC OTURUM Yrd. Doç. Dr. TAMER PEKD NÇER Ticaret S ras nda Kullan lan flaretlerin Marka Hukukunda Yaratt Sorunlar 202 Soru-Yan t 205 Prof. Dr. SELÇUK ÖZTEK 556 Say l KHK Çerçevesinde Benzer Mal Ve Hizmet Kavram 206 Av. MEHMET GÜN Türk Patent Enstitüsü nün Yap s Ve Yarg sal Denetimi 225 ÜÇÜNCÜ OTURUM Av. CEMAL IfiIK S nai Mülkiyete liflkin Aç lacak Hukuk Davalar 233 Doç. Dr. ASLAN KAYA S nai Haklarda Hükümsüzlük Davalar 238 Soru-Yan t 243 LEVENT YAVUZ S nai Mülkiyet Haklar nda htiyati Tedbirler 248 Soru-Yan t 255
DÖRDÜNCÜ OTURUM Prof. Dr. AYfiENUR BERZEK laç Patentleri 263 Soru-Yan t 267 U UR G. YALÇINER Patent, Faydal Model Tecavüz Davalar nda Teknik Bilirkiflilerinin Yaklafl mlar 270 HAKAN KIZILTEPE Türkiye de Marka Tescili 278 Soru-Yan t 285 K NC GÜN B R NC OTURUM Fikri Ve S nai Haklar Ve Yeni Ceza Mevzuat Prof. Dr. AHMET GÖKÇEN S nai Haklarda Karfl lafl lan Güncel Sorunlar. 290 MUSTAFA ÜN Fikri Ve S nai Haklar ve Yeni Ceza Mevzuat 298 MUSTAFA NEVHAN AKYILDIZ Soruflturmalarda Uygulama Sorunlar 311 Soru-Yan t 341 K NC OTURUM Prof. Dr. ERDENER YURTCAN Ceza Hukuku Alan nda Özel Hüküm 353 SEYFETT N Ç LES Z S nai Haklarda Ceza Yolu le Korumada Soruflturma ve Kovuflturma le lgili Baz Tespit ve De erlendirmeler 358 SMA L ÇALIfiKAN Kolluk Kuvvetlerinin Uygulamadaki Yeri 364 ÜÇÜNCÜ OTURUM Prof. Dr. Av. TAYFUN AKSOY Ceza Davalar nda Bilirkiflilik ve Marka De erlendirme 379 U UR BAHADIR S nai Haklarda Arama Kararlar 383 HÜLYA ERBAY S nai Haklar Alan nda S n r Önlemleri 388 Soru-Yan t 394 Doç. Dr. SERAP KESK N K Z RO LU Marka Patent Suçlar 405 SMA L ONARAN S nai Haklarda Arama-Elkoyma Uygulamas na liflkin Önlemler 414 Soru-Yan t 418
Yay n Kurulundan... F KR VE SINA HAKLAR ÖZEL SAYISINI SUNARKEN... Sanayi Toplumunun yerini Bilgi Toplumuna b rakmas - n n do al sonuçlar ndan birisi de, bilgiye yüklenen anlam ile onu üretmek ve korumak ba lam nda yap - lan çal flmalard r. nsanl n ortak kültürel yaflam n n zenginleflmesi, ancak bu türden çal flmalar n yo unluk kazanmas ile olas d r. Bu iddian n hak edilmesi, fikri haklar alan nda ülkelerin geldikleri aflama ile ölçülebilir. Fikri haklar kavram ile bu kavram n türevi konumundaki di er bilgileri üretip korumakla, iddialar m z, hak etti i etkinlik noktas na kavuflturulmufl olacakt r. stanbul Barosu olarak bu gerçekli i öngörmüfl olman n mutlulu unu yafl yoruz. Bizi mutlu eden hukukun dura anl na kap lmadan bu alandaki her türlü bilgiyi paylaflabilmekte olmam zd r. K vançla gözledik ki, Fikri ve S nai Haklar Komisyonu çal flmas na katk vermek isteyen meslektafllar m z, beklenen niceli in ötesine geçen bir duyarl l k içinde oldular. Kavramlar toplumumuza yeni say labilecek bir süreçte yerleflmeye yüz tutmufl bu alan n hukuksal boyutu ile ilgili olarak avukatlar n özel bir etki alan oluflturduklar anlafl lmaktad r. Komisyonun oluflturulmas aflamas nda ise, bu niceli in en verimli flekilde kullan lmas na olanak sa layacak bir uzlaflma ortam n n oluflturulabilmifl olmas, stanbul Barosunun gelece e iliflkin yapabilece i çal flmalar için fikir vermeye yeterliydi. Nitekim, Baromuzun bu alandaki etkinli i, Fikri ve S nai Haklar Komisyonunun son dönemdeki çal flmalar ile flekillenmifltir. Ça dafl yönetiflim alg lay fllar ile çal flma sistemini oluflturan Komisyonun Baflkan ve Üyeleri gerçekten özveri isteyen bir dizi çal flmay sergilerken di er taraftan da gelece in planlamas içinde oldular. Geride b rakt m z dönemde gerçeklefltirilen S nai Haklarda Güncel Sorunlar Seminerinin avukat kamuoyunda gördü ü ilgi, bu alandaki çal flmalar n ne denli hakl gerekçelere dayanmakta oldu unu anlamaya yeterliydi. Seminerin odak konusunu oluflturan Marka kavram n n de iflen dünyada edindi i önem ve bunun do urdu- u hukuksal boyut, son derecede ayr nt l tart flmalar n konusunu oluflturdu. Fikri ve S nai Haklar Komisyonu bu alandaki her yeniyi an nda paylafl-
STANBUL BAROSU DERG S -Fikri ve S nai Haklar Özel Say s - ma arzusunu amaca dönüfltürerek her ay n ikinci ve dördüncü Pazartesi günleri Baro Merkezimizde söylefli yapmaya devam ediyorlar. Günceli yakalamak isteyenlerin bilgiyi paylaflmaya yönelik hiçbir k skançl k göstermeden sergiledikleri bu özel çaba son derece de sayg de er bir duruflu ifade etmiyor mu? S nai Haklarla ilgili olarak yap lan çal flmadan sonra, flimdi Fikri Haklarla ilgili seminer s ras n n geldi i, hiç de sürpriz de il Komisyonumuzun tüm haz rl klar n tamamlad bu etkinli i de k sa bir süre sonra paylaflmakta olaca z. Eser odakl bu tart flmalar n müzik dünyas için de ayr ca bir duyarl l k oluflturmas na özen gösterilece i anlafl l yor. Böylesine etkinlik planlamas içinde olan Komisyonumuzun uluslar aras boyutta bir tasar m içinde olmas da do al 2008 y l içinde stanbul Barosu Fikri ve S nai Haklar Komisyonunun bu alandaki plan n n da realize edilece ine tan k olaca z. Biz mutluyuz. Elinizdeki bu yay nla Komisyonumuz tüm meslektafllar m zla mutlulu u paylaflmak ist - yor... Av. Mehmet DURAKO LU Yayın Kurulu Adına
Baflkan n Penceresinden F KR ve SINA HAKLAR HUKUKU ÜZER NE Av. Kaz m KOLCUO LU stanbul Barosu Baflkan H er ne kadar Ticaret Kanunumuzda Fikir ve Sanat Eserleri üzerine hükümler yer alsa da, ülkemizde Fikri Hukuk üzerine as l yasal mevzuat n yerleflmesini sa layan kifli, büyük hukukçu ve bilim adam Hirch tir. Hirch in haz rlad 1951 y l nda yasalaflarak yürürlü e giren Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ile birlikte Türk Hukukunda düflün ürünlerinin de korunmas öngörülmüfltür. Bilindi i üzere Prof. Hirch, Nazi Almanyas ndan kaçan ve Atatürk ün davetiyle Türkiye ye gelen bilim adamlar m zdand r. Fikri haklar n yan s ra s naî haklarda da sanayileflmenin geliflmesine paralel olarak önemli mesafe kaydedildi. Ancak, bu konudaki düzenlemeler hala Kanun Hükmünde Kararnamelerle yürütülmektedir. Bilindi i gibi KHK ler geçici nitelikte düzenlemelerdir. S nai haklar gibi önemli bir konuda Kanun Hükmünde Kararnamelerle durumu idare etmenin yeterli olmad bu alanda ayr ca yasal bir düzenlemeye gereksinim oldu u aç kça ortadad r. Marka Patent Vekilli i için avukatlara s nav zorunlulu unun konulmas n n Anayasa ya ve Avukatl k Yasas na ayk r l k oluflturdu u kan s nday z. Avukatlar n kamu kurumlar karfl s nda her tür vekillik görevini yerine getirdi i düflünüldü ünde, marka patent vekilli i için avukatl k kimli i d fl nda bir s - nava girilmesi koflulunun getirilmifl olmas n, mesle imize yap lm fl bir etkisizlefltirme eylemi olarak da de- erlendiriyoruz. Avukatlar n baro d fl nda bir meslek kurulufluna üye olma zorunlulu unun hukuki ilkelerle aç klan r bir yan bulunmamaktad r. Farkl alanlarda lisans bölümünü bitiren bir kifli, marka patent vekilli i yapabilecekken, yarg kurumlar nda temsil yetkisini elinde bulunduran avukatlar, salt aç lan s nava kat lmad klar için bu yetkisini kullanamayacakt r. Bu durumu kabullenmemiz mümkün de ildir. Avukat olup da ayn zamanda marka patent vekilli i yapan meslektafllar m z n da baz konularda
STANBUL BAROSU DERG S -Fikri ve S nai Haklar Özel Say s - dikkatli olmalar gerekti i konusunu burada belirtmek isterim. Unutulmamal d r ki, avukatlar meslekleriyle ilgili her tür eylem ve ifllemlerinde baroya karfl sorumludurlar. Bu anlamda Avukatl k Yasas nda yer alan kurallara uyulmas zorunlulu unu, marka patent vekilli i s fat asla kald rmaz. Bu konuda en çok dikkat edilmesi gereken konunun Türkiye Barolar Birli i taraf ndan ç kar lan Reklam Yasa Yönetmeli i ne uygun davranma zorunlulu udur. Avukat oldu u halde marka patent vekilli ini ön plana ç kararak yay n organlar na reklam vermenin bu yasa ihlal niteli inde oldu u konusundaki görüfllere dikkat edilmektedir. Avukatlar n bu ifllem ve eylemlerinde de mesleki kurallara uygun davranmalar bir zorunluluktur. Üniversitelerimizde fikri ve s - nai haklar alan nda bir anabilim dal n n bulunmamas, bu alan n hala Ticaret Hukuku nun bir alt dal olarak de erlendirilmesi ve uygulamada böylesine önemli bir alan n Hukuk Fakültelerinin ço unda ya hiç okutulmamas ya da seçimlik ders olarak okutulmas n da, bu alana yeterince önem verilmedi inin bir göstergesi olarak de erlendirmekteyiz. E itim konusundaki bu yetersizli in biran önce giderilmesi bu alanda yaflanan ço u sorunun daha kolay afl lmas n sa layacakt r. stanbul Barosu Fikri ve S nai Haklar Komisyonu bu alandaki bofllu u gidermeye dönük çal flmalar yapmakta, meslek içi e itim kapsam nda panel ve seminerler düzenleyerek tüm hukukçu ve meslektafllar m za yararl hizmetler sunmaktad r.
çindekiler