HAVZA PROJELERĠNDE SOSYO-EKONOMĠK GĠRDĠLERĠN BELĠRLENMESĠ Prof.Dr.Özden GÖRÜCÜ KahramanmaraĢ Sütçü Ġmam Üniversitesi Orman Fakültesi Orman ve Su ĠĢleri Bakanlığı ÇölleĢme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü Proje ve Proje Fizibilite Eğitimi 12-15 Mart 2012 Çorum
HAVZA YATIRIM PROJESĠ NEDĠR? Teknik,Ekonomik,Biyolojik ve Sosyal yatırımların; Hangi kapasitede En az maliyetle Nerede yürütülmesi için Bilgi ve verilerin Sistematik kullanımı ve Uygulamaya konulması
HAVZA YATIRIM PROJESĠNĠN AMAÇLARI Havzada yeni bir kapasitenin kurulması, mevcut kapasitenin yenilenmesi veya büyütülmesi Piyasalardan iģgücü, sermaye ve teknoloji gibi girdiler temini Belirli bir yatırım programının uygulanması
ÜLKEMĠZDE HAVZA YATIRIM PROJELERĠNĠN AMACI NE OLMALIDIR? -Devlet ve özel sektör yatırımları birbirini desteklemeli -Bireysel faydaların yerine sosyal faydalar ön plana geçmeli -Kırsal kesimdeki alt yapı (yol,su,elektrik,eğitim,sağlık,güvenlik) eksikliklerini gidermeli -Proje uygulamalarında son söz halkın toplumsal tercihleri olmalı -Kamu kesiminin önünde hedef ve alternatif bolluğu olmalı
HAVZA YATIRIM PROJELERĠNDE SOSYO-EKONOMĠK GĠRDĠLER Havza Yatırım Projesi (Kırsal Kalkınma) Ekonomik Girdiler Sosyal Girdiler Çevresel Girdiler Sektörel Girdiler Politika Girdileri -Gelir -Pazarlama -İstihdam -Teknoloji -Beslenme -Eğitim -Sağlık -Erozyon -Çölleşme -Ormansızlaşma -Su ve Hava Kirliliği -Ormancılık Kalkınması -Tarımsal Kalkınma -Endüstriyel Kalkınma -Kırsal Turizm -Gelir Dağılımı -Toplumsal Refah ve Yaşam Düzeyi -Liderlik
Hızlı Kırsal Değerlendirme Tekniği nin Temel Prensipleri (Rapid Rural Appraisal) Hız yada süratlilik(rapid,yarıyapısal mülakatlar) Bilgi ağı kurmak(triangulation,key informant) Tekrarlayıcılık(iterative) Ekip çalıģması(holistic) KarĢılıklı etkileģim(interactive) Yöresel bilgi temeli(indigenous knowledge based)
RRA ÇALIġMASININ YÜRÜTÜLMESĠNDE ANA AġAMALAR Mevcut veri ve bilgilerin elde edilmesi ve incelenmesi(mülkiyet,kadastro,coğrafi,nüfus,klimatik,tarı msal ürün paternleri. Anahtar soruların belirlenmesi(amaca göre hane halkı düzeyinde yarı yapısal mülakatlar). Arazi çalıģmaları(anket ve görüģmeler,izlenimler)
HAVZA DÜZEYĠNDE MAKRO VE MĠKRO EKONOMĠK GĠRDĠLER Tarım dıģı sektörlerde istihdam olanakları Tarımsal üretim teknikleri Tarım sektöründe iģsizlik oranı KiĢi baģına gelir oranı KiĢi baģına tasarruf ve kapital birikimi Harcamalar içerisinde gıda giderlerinin oranı Pazar ve kredi yapısı
HAVZA DÜZEYĠNDE SOSYAL GĠRDĠLER Doğum ve ölüm oranları Nüfus piramidi yaģ sınıfları ve cinsiyet dağılımı Nüfus artıģ oranı Kırsal nüfus oranı ve yapısı Kentsel nüfus yapısı ve oranı Eğitim yapısı,düzeyi ve çeģitliliği ĠĢgücü piyasası ve meslek yapıları Geleneksel davranıģ biçimleri Beslenme-sağlık-barınma koģulları
HAVZA DÜZEYĠNDE TEKNOLOJĠK GĠRDĠLER Mevcut teknolojiler ve kullanım düzeyi Yeni teknolojilerin tutundurulması Faktör verimliliklerinin(toprak,emek,sermaye) ölçülmesi HaberleĢme ve ulaģım araçlarını kullanım düzeyi
HAVZA PLANLAMA VE PROJELENDĠRME ĠLERĠYE BAKIġTIR. HAVZANIN GÜNCEL VERĠLERĠNDEN YARARLANARAK HAVZANIN GELECEĞĠNĠ TAHMĠNDĠR. (PROJEKSĠYON)
Havza Yatırım Projelerinde Ġlkeler Verimlilik(Productivity) Dengelilik(Stability) Ġktisadilik(Economy) Sürdürülebilirlik(Sustainability)
HAVZA YATIRIM PROJELERĠNDE BAġARI KRĠTERLERĠ Herkese ulaģılabilirlik(access) Bağımlılık yaratmamak(independence) Sürdürülebilirlik(sustainability) AĢamalı yaklaģım(going forward) Katılım(participation) Etkililik(effectiveness)
HAVZA YATIRIM PROJESĠ HAZIRLAMA VE YATIRIM KARARI ALMA SÜRECĠ: 1.AĢama:Proje Fikri a)çeģitli alternatiflerin geliģtirilmesi b)her alternatifle ilgili gelirlerin ve giderlerin hesaplanması c)mevcut alternatiflerin karģılaģtırılması 2.AĢama:Tek veya Birkaç Projenin Hazırlanması a)alternatiflerin ekonomik, mali ve teknik açılardan değerlendirilmesi ve eniyilerin seçilmesi b)ölçülemeyen faktörlerin değerlendirilmesi 3.AĢama:Yatırım Kararı Alınması
HAVZA YATIRIM PROJESĠ HAZIRLIĞI SIRASINDA YAPILMASI GEREKEN ANALĠZLER: 1.Ekonomik Analizler a)talep araģtırması b)üretim faktörlerinin incelenmesi c)devletin uyguladığı iktisat politikaları:vergi,teģvik,dıģ ticaret,döviz kuru d)tesis ölçeği e)kuruluģ bölgesi ve yeri 2.Mali Analizler:iç ve dıģ kaynaklar ile maliyetleri 3.Teknik Analizler a)hangi mallar ve hizmetler üretilecek b)teknoloji ne olacak c)üretim yönetimi 4.Hukuki Analizler:izinler,ruhsatlar,lisanslar. 5.Sosyal Analizler
HAVZA YATIRIM PROJELERĠNĠ DEĞERLENDĠRME ÖLÇÜTLERĠ Sermaye / Hasıla Oranı Sermaye / Ġstihdam Oranı Sosyal Karlılık (Kırsal kalkınma ve kırsal geliģim projeleri) Ödemeler Bilançosu Etkisi
AVRUPA BĠRLĠĞĠ PROJELERĠ ĠLE HAVZALARIN KALKINDIRILMASI Avrupa Birliği ile doğrudan iliģkili konular: -Kanuni haklar, yoksulluk sorunu, göçün yarattığı sıkıntılar, ekonomik iyileģtirmeler -Orman iģçiliğinde iģ güvenliği ve sosyal güvence -Kırsal kalkınma destek stratejileri, öncelikli konular, orman köy kooperatiflerinin bilgilendirilmesi-bilinçlendirilmesi, eğitim ve pilot proje uygulamaları ile kapasite geliģtirme -Orman Kooperatifleri-Çiftçiler-Ticaret ve Sanayi Odası iģbirliğinin kurulması ve geliģtirilmesi -AB müzakere sürecinde gerçekleģen geliģmeler hakkında orman köy kooperatiflerinin düzenli bilgilendirilmesi ve katılımlarının sağlanması
HAVZA PROJESİ AKIŞ DİYAGRAMI Başarılı bitirme ve tanımlama 8 Problemlerin teşhisi ve tanımlanması 1 Değerlendirme 7 Planlama ve projelendirme 2 Gözden geçirme ve Düzeltmeler 3 İzleme 6 Yürütme ve uygulama 5 İzleme 4
TEġEKKÜRLER