TÜRKİYE İMALAT SANAYİİNİN ANALİZİ (2005-2010 DÖNEMİ, 22 ANA SEKTÖR İTİBARİYLE) TÜRKİYE KALKINMA BANKASI A.Ş. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Müdürlüğü Ankara - 2012
www.kalkinma.com.tr esam@kalkinma.com.tr sta a er ar a r elin set i o at aac l k an. e ic. t.. e ik r ani e ana i l esi at aac lar itesi. okak o enima alle www. elino set.com.tr. et. nkara.
İÇİNDEKİLER malat ana i e na ekt rlerinin Performans a sal e ek nsal ellikleri s n an e erlen irilmesi.... a r nleri e ecek mala.... t n r nleri mala.... eks l r nleri mala.... i im as mala rk n lenmesi e o anmas.... erinin a aklanmas e lenmesi a l l antas ara l k o m ak m e akka mala.... a e a antar r nleri mala o il a ari a aman e en eri al emeler en r lerek a lan alar n mala.... t am r t e t r nleri mala.... as m e a m Plak aset e en eri a tl e an n o al lmas.... ok m r a ne ilmi Petrol r nleri e kleer ak t mala.... im asal a e e r nlerin mala.... Plas k e a k r nleri mala.... etalik lma an i er ineral r nlerin mala.... na etal ana i.... akine e e i a ari a rikas on etal r nleri mala.... a ka er e n flan r lmam akine e e i at mala.... ro akineleri e il isa ar mala.... a ka er e n flan r lmam lektrikli akine e i a lar n mala.... a o ele i on a erle me e i a e i a lar mala.... i letler assas e k letler ile aat mala.... otorl ara a mork e ar mork mala.... i er la m ra lar n n mala.... o il a mala a ka er e n flan r lmam i er malatlar... III
YÖNETİM KURULU BAŞKAN VEKİLİNİN SUNUŞU alk nman n nansman na ne ka ar eli r i i enstr manlar e akla mlarla estek olan rki e alk nma ankas ke e rk malat ana isini ok sa a e i kenle e alt sekt rler a n a ir ele i i ir al ma ile e erlen irerek eni ka saml e likle a rlanm ir eser orta a karm l n or. ilin i i ere kalk nma a il assa imalat sana inin a s n n eli me nlerinin e reka et r m n n orta a kon lmas a ta lkemi in en nemli meselelerin en irisi olan a kla m ca ele olmak ere ekonomik c m ak m n an son erece nemli ir. ana imi in n a eli e kal c oli kalara a al olarak eli rilmesi i in al nacak a sal nlemler e ararl ir ka nak olaca n an areketle al ma erilerinin e e erlen irmelerinin amanlama olarak a ok isa etli ol n n or m. al ma er ekle rerek lkemi in kalk nma amlesine anali k e strate ik al malarla a estek er ikleri i in rki e alk nma ankas n n ne m ka ros e manlar na te riklerimi ile or m. rki e alk nma ankas.. ne m r l a kan ekili V
GENEL MÜDÜR VEKİLİNİN SUNUŞU r l l n an ana sana i t ri m e ener i sekt rleri a ta olmak ere lkenin re m ka asitesini ar r c is am sa la an l esel eli me farklar n a altma a nelik i sa la c a r m faali etlerinin nansman na orta e n a eli kre ileri ile estek olan ankam kam serma eli ir kalk nma e a r m ankas olarak lke ekonomisinin i ac olan i er alanlar a a i metler s nmakta r. ka sam a ankam tara n an er ekle rilen makroekonomik ara rmalar lke ra orlar l esel ara rmalar sekt rel e erlen irme ra orlar reka et c anali leri e i m faali etleri ile lke a r mc s an s ra sekt r ara rmac lar ilim camias mens lar kam rokrasisi e el sekt r mens lar n n i a a ilece i kon lar a a al malar er ekle rmekte i. lki l n a a nlanan e kar a elirtti imi t m k llan c lar taraf n an k ir il i ren al mam a rk malat ana iinin e alt sekt r n n e ncesi nemine ili kin ok o tl ir e erlen irilmesi er ekle rilmi. al ma la ile e nemi i in ine rk malat ana i e alt sekt r a a ka saml e eta l ir ekil e ele al narak sekt rlerin eli meleri ir irleri ile etkile imleri farkl ster eler a n a ster ikleri erformans e lo al kri ncesi esnas sonras r mlar incelenmekte ir. er i i il i seti akla m son e e erlen irmeleri ile t m k llan c lara fa al olaca n n m al man n alan n a nemli ir o l ol raca n nmekte i. eserin orta a kmas n aki emeklerin en ola konomik e os al ra rmalar rl n eki t m al ma arka a lar ma te ekk r e i or m. rki e alk nma ankas.. enel r ekili VII
ÖNSÖZ rl m ce il assa l n an i aren rk sana isinin e imalat sana inin a s na eli imine i lenmesine erformans na e reka et c ne nelik al malara nem erilmi tir. ka sam a er ekle rilen al malar m ankam n we sitesin e (www.kalkinma.com.tr a nlar l m n e elektronik ortam a a nlanarak t m ara rmac lar n e il ililerin eri imine s n lm t r e s n lmakta r. im i a nla m al ma ilki l n a er ekle tirilen rki e malat ana iinin a sal nali i e ekt rel Performans e erlen irmesi a l kl al mam n i erik olarak eli rilmi e son nem erileri k llan larak ncellenmi olarak e am niteli in e ir. al ma a a ankam we sitesin en eri im m mk n r. al mam n nemi olarak se ilerek malat ana inin t m alt sekt rleri a n a nem iti ari le sekt rel eli imler reel ster eler n a anali e ilmi r. malat ana inin e i e.. ikili k r l m a alt sekt r retim a s icaret sti am e erimlilik e i atlar ana a l klar alt n a incelenmi tir. r ca er iri a ms ir sekt r inceleme e erlen irme ra or olarak a n le ilecek sekt r ra orlar n a sekt r n imalat sana ine reli eli imi e sekt rel karakteris kler e erilerek sa ece elirli alt sekt rleri incele ecek ok c lar n il ililerin tale e kleri il i e kola l kla eri imi e e enmi r. n n an s ra er sekt r ra or n n son n a enel e erlen irme e kri ncesi e sonras r m e erlen irmeleri e a larak sekt rler akk n aki temel l lar an n a e llar n a a anan lo al kri in sekt rleri etkileme erecesi e etkile i i ster eler akk n a a e erlen irme a lmas na olanak tan nm r. lt sekt r ra orlar n a sekt rleraras etkile im e sekt rlerin re m a s ile enlerini orta a ko a ilmek amac la ir i k anali i ntemi le ir e erlen irme l m e er almakta r. al mam n imalat sana inin t n n n incelen i i ilk l m n e malat ana i alt sekt rleri iti ari le erformans a sal e mek nsal a an incelenmi tir. malat ana inin nemi alt sekt rlerinin erformans l m ken i eli tir i imi meto olo i ile er ekle tirilerek nem i in eki er l e nem eneli i in alt sekt r erformans e erlen irilmi tir. malat ana inin a sal anali i ise ir i kt tekni i k llan larak er ekle tirilmi tir. malat sana inin mek nsal anali in e ise k melenme akla m er e esin e e e l eleri a n a alt sekt rlerin o nla malar anali e ilmekte ir. al mam a a rl kl olarak rki e sta s k r m e illi Pro k ite erke i ( ilim ana i e eknolo i akanl erimlilik enel rl erileri k llan lm r. kon a il assa ista s klerin temin e ilmesi e ista s klerle il ili eta l a klamalar e e erlen irmeler i in ak n i irliklerin en ola rki e sta s k r m al anlar na te ekk r e eri. IX
n malat ana i e na ekt rlerinin Performans a sal e ek nsal ellikleri s n an e erlen irilmesi kta a r nleri e ecek mala m r t n r nleri mala stafa eks l r nleri mala ili i im as mala rk n lenmesi e o anmas. e la erinin a aklanmas e lenmesi a l l antas ara l k o m ak m e akka mala a e a antar r nleri mala ( o il a ari a aman e en eri al emeler en r lerek a lan alar n mala e er. li t am r t e t r nleri mala l a as m e a m Plak aset e en eri a tl e an n o al lmas ok m r a ne ilmi Petrol r nleri e kleer ak t mala met r al im asal a e e r nlerin mala ar k Plas k e a k r nleri mala. min etalik lma an i er ineral r nlerin mala s f na etal ana i r. er ar akine e e i a ari a rikas on etal r nleri mala mra a ka er e n flan r lmam akine e e i at mala. e ent ro akineleri e il isa ar mala ir l a ka er e n flan r lmam lektrikli akine e i a lar n mala ar k a o ele i on a erle me e i a e i a lar mala mra i letler assas e k letler ile aat mala. an otorl ara a mork e ar mork mala. li i er la m ra lar n n mala r al o il a mala a ka er e n flan r lmam i er malatlar. e ent XI