DOCEBO ÖĞRENME YÖNETĠM SĠSTEMĠNĠN WEB TABANLI ÖĞRETĠM GEREKSĠNĠMLERĠNĠ KARġILAMA AÇISINDAN ĠNCELENMESĠ

DOCEBO ÖĞRENME YÖNETĠM SĠSTEMĠNĠN WEB TABANLI ÖĞRETĠM GEREKSĠNĠMLERĠNĠ KARġILAMA AÇISINDAN ĠNCELENMESĠ REVIEW OF DOCEBO LMS IN TERMS OF MEET THE WEB- BASED TRAINING REQUIREMENTS H. Özgür BAKTIR Türk Telekomünikasyon A.ġ, ĠSTANBUL, TÜRKĠYE ozgur.baktir@gmail.com Baran ÇELĠK Türk Telekomünikasyon A.ġ, ĠSTANBUL, TÜRKĠYE baran.celik@gmail.com Feridun C. ÖZÇAKIR Okan Üniversitesi, ĠSTANBUL, TÜRKĠYE feridun.ozcakir@okan.edu.tr Zerrin AYVAZ REĠS Ġstanbul Üniversitesi, ĠSTANBUL, TÜRKĠYE ayvazzer@istanbul.edu.tr ÖZET: Günümüzde küresel rekabetin büyük bir önem kazanması, gerek bireysel gerekse kurumsal açıdan sürekli olarak geliģim ve eğitim ihtiyacı doğurmaktadır. Zaman ve iģ gücü kaybını önlemek amacıyla bireyler ve kurumlar hızla web tabanlı öğretime yönelmektedir. Web tabanlı öğretimin olmazsa olmaz bileģenlerinden bir tanesi de Öğrenme Yönetim Sistemleri dir (ÖYS). Yüksek maliyetleri ve web tabanlı öğretimdeki önem dereceleri bu ticari yazılımlara karģılık birçok alternatif açık kaynak kodlu ücretsiz yazılımın ortaya çıkmasını sağlamıģtır. Moodle, Sakai, Ġlias, Dokeos ve Docebo gibi ÖYS lerin en çok tercih edilen açık kaynak kodlu yazılımlar olduğu görülmektedir. Bu yazılımlar açık kaynak kodu felsefesinin gücü, esnekliği ve bu sistemleri kullanan kiģilerin tercihi doğrultusunda ticari ürünlere rakip olmaktadırlar. Bu çalıģ ma kapsamında, "Docebo LMS Community Edition 4.0.4" sürümü incelenmiģtir. Dil desteği, insan bilgisayar etkileģimindeki rolleri, kodlama ve eklentiler açısından teknik yetkinliği araģtırılıp, açık kaynak kodlu bir yazılım olarak geliģtirilebilirliği konusunda öneriler sunulmuģtur. Web tabanlı öğretim için gerekli temel ihtiyaçları karģılama yeterliliği analiz edilmiģtir. Anahtar Kelimeler: Öğrenme yönetim sistemi, Docebo, Açık kaynak kodlu ÖYS, LMS ABSTRACT: Nowadays, while the global competitions become more and more important, both individual and organizational point of view raises the need for continuous development and training. In order to prevent the loss of time and labor, individuals and organizations are turning to Web-Based education rapidly. One of the essential components of a Web-Based education is Learning Management Systems (LMS). Because of high costs and degrees of importance to the web-based education, many free alternative open source LMS software has been revealed against to the commercial LMSs. Moodle, Sakai, Ilias, Dokeos and Docebo are the most preferred open source LMSs. These software rival to commercial products by the power of open source philosophy, flexibility and according to the preference of people using these systems. Within the scope of this work, "Docebo LMS Community Edition 4.0.4" version was examined. Language support, roles in human-computer interaction, technical competence in terms of programming and add-ons was researched, proposals about development as an open source software was presented. The adequacy of basic needs necessary to meet web-based education was analyzed. Keywords: Learning management system, Docebo, open-source LMS, LMS 1. GĠRĠġ Günümüzde web tabanlı eğitim veya daha geniģ bir tabir ile e-öğrenme yöntemleri, web teknolojileri ve telekomünikasyon altyapılarındaki geliģmelere paralel olarak, uzaktan eğitimin getirdiği diğer avantajlarla birlikte klasik sınıf eğitimlerine nazaran hem kurumsal hem de bireysel eğitimlerde giderek

daha fazla tercih edilmektedir. Bilginin, biliģim teknolojisi altyapıları kullanılarak, eğitmenin ve öğrencilerin fiziksel olarak aynı ortamda bulunmadığ ı ortamlarda da sunulması ihtiyacı sonucunda, e - öğrenme sistemini kolaylaģtırmak ve daha sistemli bir Ģekilde gerçekleģtirmek amacı ile Öğrenim Yönetim Sistemleri (ÖYS) ortaya çıkmıģtır (Erkoç & Tutgun, 2008). ÖYS, ders içeriklerinin dağıtımı, öğrenci kayıtlarının gerçekleģtirilmesi, yürütücü ve yöneticilerin öğrencilere ait ders katılım ve geliģim kayıtlarını izlemesini sağlamak gibi iģleri yönetmek için kullanılan sistemlerdir (Cebeci, 2003; Ġnner, 2007; Altıparmak, Kurt, & Kapıdere, 2011). ÖYS leri öğretim içeriğinin sunumu ve süreçle ilgili raporlama konusunda çok büyük bir öneme sahiptir. Ticari birçok ÖYS nin lisans bedellerinin yüksekliği bu yazılımlara olan gereksinimin önemini vurgulamaktadır. Yüksek maliyetleri ve web tabanlı öğretimdeki önem dereceleri bu ticari yazılımlara alternatif olarak açık kaynak kodlu birçok ücretsiz yazılımın ortaya çıkmasına neden olmuģtur. Moodle, Sakai, Ġlias, Dokeos ve Docebo gibi ÖYS lerin en çok tercih edilen açık kaynak kodlu yazılımlar olduğu görülmektedir. Bu yazılımlar açık kaynak kodu felsefesinin gücü, esnekliği, bu sistemler i kullanan kiģilerin tercihi doğrultusunda ticari ürünlere rakip olmaktadırlar. Günümüzde farklı yazılım platformlarında geliģtirilmiģ çok sayıda açık kaynak kodlu ÖYS olmakla birlikte, ne yazık ki iyi bilinen ticari yazılımların barındırdığı tüm özellikleri kapsayan tek bir açık kaynak kodlu alternatif çözüm mevcut değildir. Bu nedenle açık kaynak kodlu platformların, ihtiyaç duyulduğunda kullanım amacına bağlı olarak genel özellikleri ile incelenmesi, birbirleri ile karģılaģtırılması ve uygulamayı kullanacak birey ya da kurumun ihtiyaçlarına en iyi Ģekilde cevap verebilecek ÖYS nin seçilmesi gerekmektedir. Bu amaçla çalıģmada ele alınan ÖYS ler web tabanlı öğretim gereksinimlerini karģılama açısından belirlenen kriterlere (Ozan, 2008; W3C, 2009; Wright, 2004; Commonwealth of Learning, 2003) göre incelenmiģtir. 2. ÖĞRENME YÖNETĠM S ĠSTEMLERĠ (ÖYS) Ġlgili alanyazın tarandığında ÖYS ile ilgili tam ve tutarlı bir tanımın olmadığı göze çarpmaktadır. Bunun en belirgin göstergesi rastgele seçilmiģ iki ÖYS incelendiğ inde aralarında esneklik, uyumluluk ve uyarlanabilirilik (Su & Lee, 2003), kullanıģlılık, standartlara uygunluk, öğrenci ve öğretmenlere destek (Yıldırım, GöktaĢ, Temur, & Kocaman, 2004) gibi temel noktalar için dahi farklılıkların gözlenmesidir. Birçok firma kendi özel ihtiyaçları doğrultusunda bünyesinde kullanmak üzere ÖYS yazılımları geliģtirmektedir. Bazı firmalar ise e-öğrenme ihtiyaçları için ticari ürünleri tercih etmektedir. Bunun yanı sıra her iki çözümü birlikte kullanan firmalar da bulunmaktadır (KoĢar, Çiğdem, & CoĢkunserçe, 2009). Firmalar ticari ÖYS lerin ihtiyaçlarını tam olarak karģılayamaması sonucu kendi ÖYS lerini geliģtirmekte ve ticari ürünlerle birlikte kullanmaktadırlar. Nichani (2001) ye göre ÖYS yazılımlarının temel amacı organizasyonların eğitim ve öğretim programlarının yönetimini kolaylaģtırmaktır (Nichani, 2001). ÖYS içeriğin dağıtımı, yönetimi ve öğrenme materyallerinin tekrar kullanılabilmesi ve öğrenci ders takibinin yapılabilmesi için tasarlanmıģ bir çatıyı bünyesinde barındırmaktadır. ÖYS, kullanıcılara tam bir hizmet verebilmek için belli temel özelliklere sahip olmalıdır. BaĢta diğer sistemlerle birlikte çalıģabilirliği ve uyumu olmak üzere; arģivleme ve dosya yönetim yetenekleri, yeniden kullanılabilirlik için öğrenme nesnelerinin tutarlı bir biçimde düzenlenebilmesi, hızlı eriģilebilirlik, içerik oluģturulurken kullanılan diğer araçları desteklemesi (Word, Powerpoint, Flash dosyası, PDF, vb.) sahip olması gereken baģlıca özelliklerdir. Ġyi bir ÖYS yazılımının kaliteli hizmet vermesi, bilgi kalitesini artırabilmesi ve öğrenme düzeyini pozitif etkileyebilmesi için bu özellikleri taģımasına dikkat edilmelidir (Altıparmak, Kurt, & Kapıdere, 2011). ġekil 1: ITC ye göre ÖYS Kullanım Yüzdeleri ġekil-1 den görülebileceği üzere Öğretimsel Teknoloji Konseyi nin (ITC) yıllık olarak yaptığı uzaktan eğitim anketlerine dayanarak hazırladığı rapora göre ÖYS ler arasında en fazla kullanılanlar; Blackboard Academic Suite, WebCT (Course Tool), Angel LMS, Moodle ve Desire2Learn yazılımları olarak görülmektedir. Bu yazılımlardan dört tanesi ticari paket yazılımlar olmakla birlikte Moodle popülaritesi gün geçtikçe artan açık kaynak kodlu bir ÖYS yazılımıdır (The Instructional Technology Council, 2011).

ÖYS lerin pazar paylarının yıllara göre değiģimini göstermekte olan ġekil-2 de benzer bir sonucu ortaya koymaktadır. Bu verilere göre pazardaki aktör sayısı biraz daha fazla olmakla birlikte büyük paya sahip oyuncuların adları yine aynıdır. ġekilden görülebileceği gibi 2006 da WebCT ve 2009 da da Angel Learning ürünleri Blackboard tarafından satın alınarak firma bünyesine katılmıģtır. ġekil 2: ÖYS Pazar Paylarının Yıllara Göre DeğiĢimi (Hill, 2011) 2.1. Ticari Öğrenme Yönetim Sistemleri Ticari ÖYS ler, 1990 lardan beri varlığını sürdürmekle birlikte programlara kayıtlı öğrenci sayılarının yüz binlerce olması durumunda bu sayıda öğrenciye hizmet verebilecek ticari ÖYS lisans ücretleri milyonlarca doları bulabilmektedir. Blackboard 1997 yılında eğitim alanındaki yenilikleri her yere ulaģtırmak ve yayılımının yanında verimliliğini de arttırmak amacı ile kurulan Blackboard, ġekil-1 ve ġekil-2 de görüldüğü gibi Ģu an dünyada e-öğrenme yazılımı, uygulamaları ve servisleri alanında pazar lideri konumdadır. Blackboard un dünya genelindeki kullanıcı kitlesini, ilk ve orta dereceli okullar, yüksek öğrenim kurumları, kamu ve ticari kurumlar oluģturmaktadır. Blackboard ve kullanıcıları e-öğrenim alanında dünya öncüleri olarak görülmekte ve Blackboard un çevrimiçi eğitim uygulaması, Amerika da en yaygın kullanılan ve en baģarılı Ģekilde adapte edilmiģ sistem olarak göze çarpmaktadır (Martin, 2008). Blackboard yazılımı Akademik Paket ve Ticari Paket olmak üzere iki ayrı paket olarak piyasaya sunulmaktadır (Tsang, Kwan, & Fox, 2007). WebCT WebCT, British Columbia Üniversitesi Bilgisayar Bilimi Fakültesi öğretim üyelerinden Murray Goldberg tarafından geliģtirilmiģtir. 1995 yılında, Goldberg, eğitim için web tabanlı sistemlerin uygulamalarını incelemeye baģlamıģtır. Goldberg, yapmıģ olduğu çalıģmalarla web tabanlı eğitim ortamları veya web tabanlı ders araçları kullanılarak öğrenci memnuniyetinin ve akademik baģarısının geliģtirilebileceğini göstermiģtir. Bu çalıģ maları, 1996 yılının baģlarında WebCT nin ilk sürümüne öncülük etmiģ ve ilk kez 1996 yılının bahar aylarında, Paris'te düzenlenen 5. Uluslar arası World Wide Web konferansında sunulmuģtur (Goldberg, Salari, & Swoboda, 1996). 1997 yılında, Goldberg tarafından, UBC (University of British Columbia) nin yan kuruluģu olarak WebCT Eğitim Teknolojileri A.ġ. Ģirketi kurulmuģtur. Goldberg in, 1999 yılına kadar Ģirketi büyüttüğü bu dönemde 30 ülkede yaklaģık 2-3 milyon öğrenciye hizmet verilmiģtir. 1999 yılı ortalarında, WebCT, Carol Vallone baģkanlığında Boston merkezli bir Ģirket olan ULT (Evrensel Öğrenme Teknolojisi) tarafından satın alınmıģtır. 2006 yılı ġubat ayında, WebCT rakip Blackboard firması tarafından satın alınmıģtır (Bri, Coll, Garcia, & Lloret, 2008). Angel Angel ÖYS, IUPUI (Indiana University Purdue University Indianapolis) araģtırmaları sonucu geliģtirilmiģtir (Gibbons, 2005). 1996 yılında konuģlandırılan ilk araģtırma sistemi, Indiana Üniversitesi nde ders programı olmuģtur. Angel ÖYS erken sistem kavramları kullanarak oluģturulmuģ ve 2000 yılı Temmuz ayında yeni kurulan CyberLearning Labs, Inc. tarafından piyasaya sürülmüģtür. Angel

ÖYS, Mayıs 2009 da rakip Blackboard Inc. firması tarafından satın alın mıģtır (Bri, Coll, Garcia, & Lloret, 2008). Desire2Learn Desire2Learn Incorporated (Desire2Learn olarak ya da kısaca D2L olarak da bilinir), kuru msal e- öğrenme çözümleri sağlayıcısıdır ve dünya çapında 450'den fazla kurum için kullanılan çevrimiçi bir ÖYS geliģtirmektedir (Biztegra Partners, LLC, 2011). Desire2Learn Kanada'da en hızlı büyüyen teknoloji Ģirketleri arasında yer almaktadır ve 2011 için en iyi 50 küçük ve orta ölçekli iģverenlerden biridir (Desire2Learn Inc., 2011). 2.2. Açık Kaynak Kodlu Öğrenme Yönetim Sistemleri Açık kaynak kodlu ÖYS açık kaynak kod felsefesi ile hem ticari alternatiflerinin yüksek lisans bedellerine hem de üreticilerin destekle mediği veya kısıtlı kaldıkları noktalar için daha yeni ve geliģmiģ özellikler ile kullanıcılarının hizmet kalitesini artırmayı hedeflemektedir (Aberdour, 2007). Moodle Moodle, öğretim materyalinin çevrimiçi dağıtımına olanak sunan açık kaynak kodlu bir we b uygulamasıdır. Sadece çevrimiçi öğrenme için kullanılabileceği gibi, karma öğrenme ya da klasik öğrenme sürecini desteklemek için de kullanılabilir (Perkins, & Pfaffman, 2006). Modüler Nesne-Temelli Dinamik Öğrenme Ortamı (Modular Object-Oriented Dynamic Learning Environment) nın kısaltması olan MOODLE, Martin Dougimas tarafından Curtin Teknoloji Üniversitesi nde 1990 larda doktora çalıģ ması olarak geliģtirilmiģtir (Dougiamas & Taylor, 2003). ATutor ATutor kullanımı kolay, dünya çapında yaygın olarak kullanılan açık kaynak kodlu bir öğrenme içerik yönetim sistemidir (Altıparmak, Kurt, & Kapıdere, 2011). Tasarımında eriģilebilirlik ve uyumluluk önde gelen faktörler olarak belirlenmiģtir. Eski-yeni her tür bilgisayar sisteminde ve tüm iģletim sistemlerinde kolaylıkla kullanılabilecek Ģekilde hazırlanmıģtır. Aynı zamanda engelli kiģiler de düģünülerek, onların da rahat kullanabileceği Ģekilde düzenlenmiģtir. Tüm eğitimcilerin rahatça kurup kullanacağı bu sistem sayesinde eğitimle teknoloji bütünleģmesi kolaylaģmaktadır. (Emmungil & Akleylek, 2008). Dokeos Dokeos; GNU lisansı ile yayınlanan ücretsiz kullanılabilen web tabanlı e-eğitim, ders yönetim sistemi ve iģbirliği aracıdır (Pala & Doğan, 2009). Ders yönetimi modülü ile konu dağıtımları, kiģisel ajanda oluģturabilme, ilerleme takibi, yazı, ses ve video ile sohbet, test yönetimi ve kayıt alma olayları gerçekleģtirebilmektedir (Tezer & Bicen, 2008). Dokeos un temel avantajı, kullanımı kolay yapısı ve esnek sistemidir (Önal, Kaya, & Draman, 2006). Böylece ku llanıcılar araçla daha az uğraģarak öğrenmeye daha çok zaman ayırabilirler. Dokeos, PHP ile geliģtirilmiģtir ve MySQL veritabanı kullanmaktadır. (Altıparmak, Kurt, & Kapıdere, 2011) Sakai Dünya çapında yaygın bir kullanıma sahip olan Sakai, daha çok yüksek öğrenime özelleģ miģ ve açık kaynak kodlu bir ÖYSdir. Indiana Üniversitesi, MIT, Stanford Üniversitesi, Michigan Üniversitesi ve Valencia Polytechnic Üniversitesi önderliğinde oluģturulan Sakai Foundation organizasyonu altında akademik, ticari ve bireysel katılımlarla geliģtirilen iģbirliği ve öğrenme ortamıdır. (TTIDC, Türk Telekom, 2011) 3. DOCEBO ÖYS NĠN ĠNCELENMES Ġ Docebo, SCORM uyumluluğu ile e-öğrenme ve geliģimi için açık kaynak kodlu Ģirketler ve eğitim kurumlarının kullanımına uygun sistemleri bünyesinde modüler olarak barındıran bir içerik ve ÖYSdir (Özarslan, 2008). Docebo, Ġtalyan menģeli bir e-öğrenme platformudur. Açık kaynak kodlu (PHP ve MySQL kullanmaktadır) "DoceboLMS Community Edition" sürümü, 100-1000 kullanıcılı küçük firmalar ve 200.000 kullanıcıya kadar olan büyük firmalar için iki farklı çözüm sunan "DoceboLMS Enterprise Edition" ticari sürümü mevcuttur.

Bu çalıģ mada, "DoceboLMS Community Edition 4.0.4 sürümü incelenmiģtir. Tüm özellikleri ve sahip olduğu açık kaynak kod standartları ile daima geliģen ve büyüyen bir ÖYS dir. 2011 yılında yapılan Gartner Learning Technology Trends araģtırmasında da umut vaat eden ÖYS ler arasında birinci sırada gösterilmiģtir. (Gartner Group, 2011) Ticari paketi de bulut biliģim (cloud computing) altyapısı ile satın alınarak hizmet içi eğitimlerde ve e-öğrenme süreçlerinde kullanılabilmektedir. Video konferans, sanal görüģme ve toplantının yanında toplu bilgilendirmeler için e-bülten özellikleri vardır. (Özarslan, 2008) Docebo Ģu anda yaklaģık 200.000 e-öğrenme öğrencisi tarafından kullanılmaktadır. Güçlü altyapısı ve bütünleģik yapısı ile birçok sistem ile paralel çalıģabilmekte, veri transferi yapabilmektedir. LDAP, Sharepoint, SAP HR, Lotus, Salesforce, Cezanne, WebEx, Teleskill gibi kurumsal olarak kullanılan birçok kaynak planlama, bilgi paylaģım ve iģbirliği platformu ile beraber çalıģabilmektedir. Docebo, web sayfasında yer alan demo (Docebo, 2011) kullanılarak kolaylıkla denenebilmektedir. Demoya girince karģımıza 25 farklı dil seçeneği gelmektedir, Türkçe de bu dillerden biridir. Demo modunda farklı rollerle kullanıcı giriģine imkân sağlanılması önemli bir özellik olarak dikkat çekmektedir. Böylece ÖYS sisteminin özellikleri farklı rollerde kolaylıkla görülebilmektedir 4. DOCEBO ÖYS DE GÖRÜLEN PROBLEMLER VE KIS ITLAR Web sayfasındaki demoya Türkçe dili seçilerek girildiğinde veya ÖYS kurularak Türkçe dil seçimi yapıldığında kelime ve çeviri hataları ile öğrenim alanyazınına uymayan kelimelerin seçimi ve kullanımı bariz bir Ģekilde dikkat çekmektedir. Bu durum ÖYS nin kullanımını güçleģtirmektedir. ÖYS de yer alan bazı nesneler (rapor isimleri, ÖYS kullanıcı menüleri, vb.) eğitmen veya yönetici tarafından oluģturulduğundan veritabanındaki çeviri dosyasından otomatik olarak TürkçeleĢtirilememektedir. Bu nedene bağlı olarak bazen Ġngilizce-Türkçe ifadelerden oluģan karıģık ara yüzler kullanıcıların karģısına çıkmaktadır. SCORM uyumlu paketler ÖYS ye eklenirken öğrenme nesneleri içerik kütüphanesine otomatik olarak eklenmekte, bir konuda geçen öğretim nesnesine kolayca eriģebilme Ģansı bulunmaktadır. A yrıca bu özellik biraz da karmaģa oluģturduğundan özelliğin etkin kullanılması pek mümkün görünmemektedir. Menüler ilk baģta karmaģık görünmekle birlikte iyi Ģekilde gruplanmıģ ve kullanıldıkça artan bir verimliliğe sahiptir. Yönetim ekranı da kullanıģlı bir yapıda olup, karıģık bir düzen içermemektedir. Standart Ģablonun görsel olarak da tatmin edici olduğu söylenebilir. Kurulum esnasında seçilen iģletim sistemi ve sunucu sürümlerine (EasyPHP, WAMP, Xoopserver, vb. sunucu paketleri) bağlı olarak bazı küçük sorunlar yaģanabilmektedir. Fakat bu tür yapılandırmalar yapmıģ kullanıcılar bu sorunları kolayca çözebilmektedir. Yardım dokümanlarında kurulumun nasıl yapılabileceği ekran görüntüleriyle anlatılmaktadır. Türkçe yardım dokümanlarının bulunmaması önemli sınırlılıklardan biri olarak değerlendirilebilir. Kurulum esnasında MySQL veritabanı dili yanlıģ ayarlandığında (utf8_general_ci ayarlanmalıdır) kurulumdan sonra ÖYS ara yüzünün genelinde Türkçe karakter sorunları ile karģılaģılmaktadır. Bazı metinlerin (Örneğin; giriģ ekranındaki E-LEARNING LOGIN yazısı gibi) mevcut çeviri altyapısına uygun olarak kodlanmamıģ olması nedeniyle farklı kullanım dili ile giriģ yapılsa dahi ifadeler sabit kalmaktadır. Basit bir düzenleme ile üstesinden gelinebilecek bu gibi durumlara geliģtiriciler tarafından dikkat edilmemesi de olumsuzluk olarak göze çarpmaktadır. Bu metinler değiģtirilmek istendiğinde ilgili php dosyasının bulunup düzenlenmesi gerekmektedir. Ancak Docebo nun sağladığı esnek altyapı ile yeni çeviri anahtar metinleri veritabanına eklenerek bu tür metinlerin de dile göre değiģmesi sağlanabilmektedir. Docebo yu geliģtiren grubun oluģturduğu forum ortamına Docebo ile ilgili olarak açılan bazı konu baģlıkları (Örneğin; Türkçe çevirisindeki hatalar gibi) ve mesajlar ile ilgili topluluğun açık kaynak kod felsefesine uygun Ģekilde gereken hız, esneklik ve yaklaģım ile cevap vermediği görülmektedir (Docebo, 2011). Docebo ÖYS ile ilgili tespit edilen bazı güvenlik zafiyetleri (Örneğin; Çoklu DepolanmıĢ XSS Zafiyetleri gibi) vardır, bu problemlere de gereken hızda çözüm üretilemediği görülmektedir. (LiquidWorm, 2011). 5. SONUÇ Docebo ÖYS, ilk izlenim olarak kullanıģlı ve geliģtirilebilir görünen yapısı ile açık kaynak kodlu ÖYS ler arasında üst sıralarda yer bulması gerektiği düģüncesi oluģmaktadır. Fakat Docebo forumlarında yapılan yazıģ malardan anlaģıldığı üzere, ÖYS yi geliģtiren grubun programı kullananların karģılaģtıkları

problemleri çözmek için hızlı ve esnek yaklaģımlarla çözüm üretmemeleri olumsuz bir etki yaratmaktadır. GeliĢtiricilerin bu ilgisizlikleri nedeniyle kapalı kaynak kodlu ticari yazılımlarda olduğu gibi bazı konuların çözümsüz kaldığı ve geliģimin oldukça sınırlı ve kıs ıtlı olduğu görülmektedir. Bu nedenle geliģtirilebilir görünen yapısına rağmen açık kaynak kodlu ÖYS ler arasında daha üst sıralarda yer bulamamaktadır. GeliĢtirici grup tarafından özellikle güvenlik zafiyetlerine müdahale edilmemesi, ÖYS olarak Docebo yu kullananlar için bazı özelliklerin desteklenmemesinden daha kritik bir durum olarak dikkat çekmektedir. Ayrıca dünyanın her tarafından görev alabilecek geliģtiricilerin ne Ģekilde organize olduğuna dair (modüller, takımlar ve takım liderleri gibi) ve mevcut kod ağacının nerede ve ne Ģekilde (CVS, SVN, vb.) eriģilebilir olduğuna dair web sayfasında veya dokümantasyonlarda herhangi bir bilgiye rastlanmamıģtır. Bu durum da Docebo kullanımı açısından bir olumsuzluk olarak değerlendirilmektedir. Sonuç olarak sunduğu kullanıcı dostu ara yüzün yanında diğer açık kaynak kodlu ÖYS lerde olduğu gibi daha esnek bir geliģtirme ortamı sağlandığı takdirde, kodlama ve çeviri hatalarından arındırılarak, geliģtiricilerin öngörüsüne göre yeni özellikler eklenmesine/değiģtirilmesine olanak sağlanarak diğer açık kaynak kodlu ÖYS ler arasında ilk sıralara yerleģebileceği düģünülmektedir. KAYNAKÇA Aberdour, M. (2007, Kasım 10). Open Source Learning Management Systems. East Sussex, Brighton, UK. Altıparmak, M., Kurt, Ġ. D., & Kapıdere, M. (2011). E-Öğrenme ve Uzaktan Eğitimde Açık Kaynak Kodlu Öğrenme Yönetim Sistemleri. Akademik BiliĢim 2011. Malatya. Biztegra Partners, LLC. (2011, Nisan 01). The Rise Of The Social Web In The Education Industry. Biztegra Web Sitesi: http://biztegra.com/ wp-content/uploads/2011/04/biztegras-education-industry- Social-Snapshot.pdf, EriĢim tarihi: Ağustos 22, 2011 Bri, D., Coll, H., Garcia, M., & Lloret, J. (2008). Analysis and Comparative of Virtual Learning Environments. 5th WSEAS / IASM E International Conference on Engineering Education (s. 312-317). Heraklion: WSEAS. Cebeci, Z. (2003). Öğrenim Yönetim-Ġçerik Sistemlerine GiriĢ. 9. Türkiye de Internet Konferansı INET- TR 2003. Ġstanbul. Commonwealth of Learning. (2003). COL LMS Open Source. Vancouver: 3waynet Inc. Desire2Learn Inc. (2011, Ocak 01). elearning Software Innovations and Awards. Desire2Learn Web Sitesi: http://www.desire2learn.com/about/awards/, EriĢim tarihi: Ağustos 22, 2011 Docebo. (2011, Ocak 08). Docebo Demo. Docebo Web Sitesi: http://demo.docebo.com/, EriĢim tarihi: Ağustos 22, 2011 Docebo. (2011, Ağustos 22). Docebo Forum. Docebo ÖYS Web Sitesi: http://www.docebo.com/community/docebocms/page/9/forum.html, EriĢim tarihi: Ağustos 22, 2011 Dougiamas, M., & Taylor, P. C. (2003). Moodle: Using Learning Communities to Create an Open Source Course Management System. EDMEDIA 2003 Conference, Honolulu, HI. Emmungil, L., & Akleylek, S. (2008). ATutor Öğrenme Ġçerik Yönetim Sistemi. Akademik BiliĢim 2008 (s. 65-68). Çanakkale: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi. Erkoç, M. F., & Tutgun, A. (2008). Ġnsan Bilgisayar EtkileĢimi Perspektifinde Öğrenim Yönetim Sistemlerinde (ÖYS) Kullanılan EtkileĢim Stillerinin Ġncelenmesi. 8. Uluslararası Eğitim Teknolojileri Kongresi. EskiĢehir: Anadolu Üniversitesi. Gartner Group. (2011, ġubat 10). 2011 Learning Techology Trends. Gartner Web Sitesi: http://imagesrv.gartner.com/media-products/clients/docebo/issue1/docebo-issue1.pdf, EriĢim tarihi: Temmuz 21, 2011 Gibbons, S. (2005). Library Technology Reports. Chapter 2: Course-Management Systems. Chicago: American Library Association. Goldberg, M. W., Salari, S., & Swoboda, P. (1996). World Wide Web - Course Tool: An Environment for Building WWW-Based Courses. 5th International World W ide Web Conference (s. 1219-1231). Paris: Elsevier. Hill, P. (2011, Ağustos 04). Emerging Trends in LMS / Ed Tech Market. Delta Initiative Web Sitesi: http://www.deltainitiative.com/index.php/phils -blog/62-emerging-trends-in-lms-ed-tech-market, EriĢim tarihi: Ağustos 20, 2011

Ġnner, B. (2007). Öğrenme Yönetim Sisteminin (Moodle) Örgün Öğretim Laboratuvar Uygulamalarında Kullanılması. Ulusal Teknik Eğitim, Mühendislik ve Eğitim Bilimleri Genç AraĢtırmacılar Sempozyumu UMES 2007. Ġzmit. Kaleci, D., Akıncı, S., BaĢboğaoğlu, U., & Kapıdere, M. (2011). Açık Kaynak Kodlu Öğrenme Yönetim Sistemi Olan Moodle da Sınav Yönetimi. Akademik BiliĢim. Malatya: Ġnönü Üniversitesi. KoĢar, E., Çiğdem, H., & CoĢkunserçe, O. (2009). Bilgisayar Derslerinde Karma Öğrenme YaklaĢımı. IETC 2009 (s. 93-99). Ankara: Hacettepe Üniversitesi. LiquidWorm. (2011, Nisan 04). exploit-db. DoceboLMS 4.0.4 Multiple Stored XSS Vulnerabilities: http://www.exploit -db.com/exploits/17110/, EriĢim tarihi: Temmuz 30, 2011 Martin, F. (2008). Blackboard as the Learning Management System of a Computer Literacy Course. MERLOT Journal of Online Learning and Teaching, 138-145. Nichani, M. (2001, Mayıs 2). LCMS = LMS + CMS [RLOs] - How does this affect the learner? The instructional designer? Elearningpost: www.elearningpost.com/articles/archives/lcms_lms_cms_rlos/, EriĢim tarihi: Temmuz 22, 2011 Ozan, Ö. (2008). Öğrenme Yönetim Sistemlerinin (Learning Management Systems - LMS) Değerlendirilmesi. XIII. Türkiye'de Ġnternet Konferansı (s. 61-65). Ankara: ODTÜ. Önal, A., Kaya, A., & Draman, S. E. (2006). Açık Kaynak Kodlu Çevrimiçi Eğitim Yazılımları. Akademik BiliĢim 2006 (s. 251-254). Denizli: Pamukkale Üniversitesi. Özarslan, Y. (2008). Uzaktan Eğitim Uygulamaları için Açık Kaynak Kodlu Öğrenme Yönetim Sistemleri. XIII. Türkiye de Ġnternet Konferansı (s. 56-60). Ankara: ÖDTÜ. Pala, F. K., & Doğan, N. (2009). Nette Öğretmen: Eğitim Yönetim Sistemi. BiliĢim Teknolojileri Dergisi, 9-17. Perkins, M., & Pfaffman, J. (2006) Using a Course Management System to Improve Classroom Communication. The Science Teacher, 73(7), 33-37. Su, S., & Lee, G. (2003). A Web-Service-Based, Dynamic and Collaborative Learning Management System. E-Learn 2003 World Conference on E-Learning in Corporate, Government, Healthcare, & Higher Education (s. 2470-2477). Phoenix, Arizona: Association for the Advancement of Computing in Education (AACE). Tezer, M., & Bicen, H. (2008). Üniversite Öğretim Elemanlarının E-eğitim Sistemlerine Yönelik Hazır BulunuĢluğu. IETC 2008 (s. 16-27). EskiĢehir: Anadolu Üniversitesi. The Instructional Technology Council. (2011). Distance Education Survey Results. Washington, D.C.: ITC. Tsang, P., Kwan, R., & Fox, R. (2007). Enhancing Learning Through Technology. Singapore: World Scientific Publishing Co. Pte. Ltd. TTIDC. (2011, Mayıs 09). Sakai Hakkında. TTIDC Web Sitesi: http://sakai.ttidc.com.tr:8080/library/content/gateway/about.html, EriĢim tarihi: Ağustos 10, 2011 W3C. (2009, Ocak 01). W3C Standards. W3C Web Sitesi: http://www.w3.org/standards/, EriĢim tarihi: Temmuz 20, 2011 Wright, C. R. (2004, Ocak 01). Criteria for Evaluating the Quality of Online Courses. The Learned Man elearning Blog: http://elearning.typepad.com/thelearnedman/id/evaluatingcourses.pdf, EriĢim tarihi: Temmuz 20, 2011 Yıldırım, Ġ. S., GöktaĢ, Y., Temur, N., & Kocaman, A. (2004). Ġyi Bir Öğrenme Yönetim Sistemi (ÖYS) Ġçin Kriter Önerisi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi 2(4), 455-462.