Türk Bayrağı ve Kolay Bayrak Mukayesesi Hüseyin Kocabaş Koster Armatörleri ve İşletmecileri Derneği Kurucu Başkan Yardımcısı
Giriş TUGS & Kolay Bayraklar Yansı No:2 TUGS, (Türkiye Uluslararası Gemi Sicili, 2. Sicil), 1999 yılında yürürlüğe girmiş olan aynı adlı kanunla gemilere Türk bayrağının çekilmesini özendirmek üzere hayata geçirilmiştir. TUGS ile personel uyruğunda esneklik, gemilerin işletilmesinde ve satışında vergi ve harçlarda muafiyetler söz konusu olmuştur. TUGS aynı zamanda milli klas kuruluşumuz Türk Loydu nu da (TL) özendirmekte, TL klaslı gemilerin tescilinde ücretlerin daha avantajlı olmasını sağlamaktadır.
Giriş TUGS & Kolay Bayraklar Yansı No:3 Kolay Bayrak (Flag of Convenience) kavramı 1915 yılında ABD nin uygulamalarından dolayı gündeme gelmiştir. İlk uygulaması Mart 1949 ta Stavros Niarchos un World Peace gemisini Liberya siciline kaydetmesiyle gerçekleşmiştir. Kolay Bayraklar, armatörlere, vergi ve gemi adamlarının sosyal hakları hususunda da avantajlar sağlama iddiasındadır.
Türk Sahipli Koster Kuruyük Filosu Bayrak Dağılımı Yansı No:4 000 dwt 2011 2012 2013 2013 % Türk Bayraklı 1.321 1.246 1.200 42 Yabancı Bayraklı 1.757 1.742 1.653 58 TOPLAM 3,078 2,988 2.853 100 2008 de Türk Bayrağı Paris liman devleti denetim rejimine göre en yüksek performans olan Beyaz Bayrak kategorisine yükselmiş olsa da Türk sahipli koster kuruyük filosunda Türk bayrağının payı son 3 yılda artmamıştır. Yabancı bayrağın payı halen yüzde 58 dir. Türk sahipli büyük tonajda (10.000 dwt üstü) ise yabancı bayrak oranı yüzde 73 e kadar çıkmaktadır.
Yansı No:5 Türk Sahipli Koster Kuruyük Filosu Bayrak Dağılımı 2% 8% Türkiye 2% 1% 1% 1% 2% 4% 4% 6% 13% 14% En çok tercih edilen yabancı bayraklar, Panama ve Malta dır. 42% Panama Malta Rusya Belize Cook Adaları Kamboçya Moldova St. Kitts-Nevis Sierra Leone Komor St. Vincent & Grnds Diğer
Bölge Koster Filosunda Türk Sahipli Filonun Dağılımı (dwt bazlı) Yansı No:6 66% 2008 Türk Sahipli Diğer 34% 2013 sonu itibariyle bölge koster kuruyük filosu 9,96 mln dwt iken Türk sahipli filo 2,85 milyon dwt dir. 2008 yılında toplam bölge filosu 12,5 milyon dwt civarında, Türk filosu ise buna göre 4,00 milyon dwt civarında idi. 71,4% 2013 Türk Sahipli Diğer 28,6%
Türk Sahipli Koster Kuruyük Filosu Klas Dağılımı 64% 16% 4% 16% Türk Loydu IACS Üyesi IACS Üyesi Olmayan Kolay Klas Yansı No:7 Türk sahipli filonun 4/5 i TL ve IACS üyesi kuruluşlar tarafından klaslanmıştır.
Yabancı Bayrak Neden Tercih Ediliyor? Yansı No:8 Sürdürülebilir rekabet avantajı (vergi, sosyal güvenlik, personel sayısında avantajlar) Bayrak devleti kurallarındaki esneklikler, Sertifikasyonda kolaylık (yabancı bayrakların çoğunun sadece klası yetkilendirmesi), Liman devleti denetimlerinde ön yargıdan kurtulma, hedef olmama, Kabotaj yüklerinin uluslararası yüklere göre cazip olmaması, Bankaların hukuki tercihleri
Türk Bayraklı Gemilerde Personel Yükü Yansı No:9 TİP TÜRK BAYRAĞI NDA MÜRETTEBAT SAYISI PANAMA BAYRAĞI MÜRETTEBAT SAYISI MALTA BAYRAĞI MÜRETTEBAT SAYISI 5,000 DWT Koster Kuruyük 14-16 12 12 6,500 DWT Koster Kuruyük 16-18 14 14 8,000 DWT Koster Kuruyük 16-18 14 14 Türk Bayrağı nda çalışan gemilerin personel donatımı diğer bayraklara göre daha fazla olmaktadır. Türk Bayrağı ndan sonra en fazla tercih edilen iki bayrak olan Panama ve Malta arasında ise pek bir fakl yoktur. Diğer bayraklarda bu avantaj daha da fazlalaşabilmektedir.
Yansı No:10
Türk Bayraklı Gemilerde Sigorta Yükü Yansı No:11 TİP 5,000 dwt Koster 6,500 dwt Koster 8,000 dwt Koster MÜRETTEBAT SAYISI Y. BAYRAK MÜRETTEBAT MALİYETİ TÜRK BAYRAĞI MÜRETTEBAT MALİYETİ (Vergi, Kesinti ve SGK dahil) TÜRK BAYRAĞI EK MALİYET GEMİ GÜNLÜK İŞLETME MALİYETİ EK MALİYETİN YÜZDESİ 14 $ 23.834 $ 32.950 $ 9.120 $ 2.250 %13,50 17 $ 31.970 $ 44.150 $ 12.180 $ 2.750 %14,70 18 $ 35.300 $ 48.700 $ 13.400 $ 3.150 %14,17 Tavan maliyetten aynı sayıda personel çalıştıran, aynı tipte fakat biri Türk bayraklı ve diğeri yabancı bayraklı iki gemi kıyaslanmıştır. 6.500 dwt bir kosterde sadece sigorta yükünün avantajı yüzde 15 civarındadır. Yabancı bayrakta zorunlu personel sayısının da düşük olması (minimum safe manning), maliyet avantajını arttırmaktadır.
Türk Bayrağı Çekmenin Avantajları Beyaz bayrak, Kabotaj, Türk Loydu klasını tanıyan yegane beyaz bayrağın Türk Bayrağı olması, ÖTV siz yakıt, Yerli bankalarla daha hızlı kredi ve ipotek işlemleri. Yansı No:12
Yansı No:13 Denizcilik İş Sözleşmesi (MLC 2006) & Bayrak Seçimine Etkisi 2006, 20 Ağustos 2013 te 43 ülke tarafından imzalanarak yürürlüğe girdi. Bu tarihten itibaren anlaşmayı kabul eden 14 yeni ülkeyle toplam bayrak sayısı 57 ye çıktı. Türkiye henüz anlaşmaya imza koymamıştır. Fakat MLC nin şartları uyarınca, sözleşmeye imza koyan liman devletlerindeki denetimlerde, imza koymayan bayrak devletlerine bir avantaj sağlanmayacağından, gemi bayrağının MLC ye üye olup olmaması, müspet veya menfî bir fark yaratmayacaktır.
Finans açısından bayrak Yansı No:14 Yerli finans kurumları Türk bayrağı konusunda sıkıntı çekmemektedir. Yabancı bankalar, Türk borçlar hukuku ve ticaret kanununa her geçen gün daha hakim olsalar da bayrak konusuna sıcak değiller. Yabancı bayrakta tutulan Türk sahipli gemilerin navlunları da büyük oranda yabancı bankalara yatırılmakta. Fakat Türk armatör kazandığı navlunu yine genel olarak Türkiye de harcamakta. (Tersane, personel vs.)
Sonuçlar Eğilim hâlâ yabancı bayrağa doğrudur. Bunun sebebi kolay bayrakların sürdürülebilir rekabet avantajı sağlamasıdır. Türk armatörlerinin her halükarda gemilerine çekmek istedikleri bayrak kendi bayraklarıdır. Bu istek dikkate alınmalı, Türk bayrağına dönüşün özendirilmesi için kolay bayraklara kıyasla önemli dezavantaja sebep olan etkenlerin ortadan kaldırılmasına veya hafifletilmesine çalışılmalıdır. Yansı No:15
Teşekkürler