Deniz Ticareti Hukuku - 6 -

Transkript

1 İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Deniz Hukuku Anabilim Dalı Deniz Ticareti Hukuku /11/2014 Tek, Çift ve II. Öğretim Lisans Dersleri

2 Kaynakça Gemi Üzerinde Mülkiyet ve Diğer (Sınırlı) Aynî Haklar Ders Kitabı: Rayegân Kender / Ergon Çetingil / Emine Yazıcıoğlu, Deniz Ticareti Hukuku, Temel Bilgiler, Cilt I, 14. Baskı, İstanbul 4/2014, s

3 Kaynakça - 2 Ek Kaynakça (Yürürlükteki TTK): Şeker-Öğüz, Zehra, 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanununda Gemi Mülkiyetinin Devrine İlişkin Getirilen Esaslar, Prof. Dr. Mustafa Dural a Armağan, İstanbul 4/2013, s Sözer, Bülent, Deniz Ticareti Hukuku - I (Ders Kitabı): Giriş - Gemi - Donatan ve Navlun Sözleşmeleri, 2. Bası, İstanbul 2013, s Günay, M. Barış, Deniz Ticareti Hukukunda Güncel Gelişmeler ve Muhtemel Sorunlar: Gemi Üzerindeki Mülkiyet Hakkı, Hukuk Biliminin Güncel Sorunları III. Uluslararası Kongre Bildiri Kitabı, Cilt: 2, Ankara 2012, s Yılmaz, Serpil, Türk Bayrağını Çekme Hakkı ve Gemi Mülkiyetinin Sözleşme İle Kazanılmasına İlişkin Mevcut Türk Ticaret Kanunu ile Yeni Hazırlanan Türk Ticaret Kanunu Tasarısı Hükümlerinin Mukayesesi, Denizcilik Dergisi 2007, Yıl: 6, Sayı: 30, s

4 Kaynakça - 3 Ek Kaynakça (6762 sayılı mülga TTK): Akıncı, Sami, Gemi Mülkiyeti, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası 1958, Cilt: XXIII, Sayı: 3-4, s Şeker, Zehra, Taşınmaz Mülkiyetiyle Karşılaştırmalı Olarak Sicile Kayıtlı Gemi Mülkiyetinin Hukuki İşlem Yoluyla Kazanılması, Prof. Dr. Tahir Çağa nın Anısına Armağan, İstanbul 2000, s ; Şeker-Öğüz, Zehra, Sicile Kayıtlı Olmayan Geminin Mülkiyetinin İktisabı (Karar Tahlili), Prof. Dr. Necip Kocayusufpaşaoğlu İçin Armağan, Ankara 2004, s Atamer, Kerim, TTK m Hükümlerinin Tarihçesi ve Gemi Satım Sözleşmelerine Uygulanması, Prof. Dr. Turgut Kalpsüz e Armağan, Ankara 2003, s Atamer, Kerim, MÖHUK Reformu Hakkında, Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni 2003, Yıl: 23, Sayı: 1-2 (Prof. Dr. Gülören Tekinalp e Armağan), s (MÖHUK m. 22 hakkında)

5 Kanunlar İhtilâfı Kuralı - 1/15 I. Genel Olarak A) Kanunlar İhtilâfı Kuralı 5718 sayılı MÖHUK m. 22: Menşe ülke = Aynî hakların tescil edildiği sicil yeri = MGS, YPS, TUGS ve BLK ya kayıtlı gemiler üzerinde aynî haklar = Türk Hukuku!

6 Uygulanacak Hükümler - 2/15 B) Türk Hukuku nda Uygulanacak Hükümler 1. MGS, YPS ve TUGS ye Kayıtlı Gemiler ve Yapılar TTK m. 996 f. 1 ve m f. 1 uyarınca: TTK m YPS ye Kayıtlı Olmayan Yapılar TTK m. m f. 1 ve m. 997 f. 1 uyarınca: Türk Medenî Kanunu nun taşınırlara ilişkin hükümleri.

7 Uygulanacak Hükümler - 3/15 3. BLK ya Kayıtlı Gemiler ve Diğer Su Araçları BLK Uygulama Yönetmeliği (RG T: 25/9/2014, Sayı: 29130) m. 14 Ve???: TTK m kıyasen mi, yoksa TTK m. 997 f. 1 uyarınca Türk Medenî Kanunu nun taşınırlara ilişkin hükümleri mi?

8 Mülkiyet - 4/15 II. Gemi Mülkiyeti A) MGS/YPS/TUGS ye Kayıtlı Gemiler 1. TMK m (Mülkiyet - Genel Hükümler): Niteliği uygun düştüğü ölçüde uygulanır. 2. Gemilere İlişkin Özel Hükümler: a) Doğal ürünler: TMK m. 685 f. 2 = hukuki ürünler = kazanç TTK m f. 3: mülkiyet devrinin kapsamında

9 Mülkiyet - 5/15 b) Eklentiler (TMK m. 686 = TTK m f. 1-2): mülkiyet devrinin kapsamında c) Paylı mülkiyet (TMK m. 688) = donatma iştiraki (TTK m. 1064); gemi payı ve iştirak payı üzerinde aynî haklara ilişkin özel kurallar (örn. TTK m. 1006, m f. 2-3) uygulaması yok!

10 Mülkiyet - 6/15 d) Kazanılması = Özel Hükümler: aa) Sahipsiz gemi : yalnızca Devlet malik olabilir (TTK m. 998 f. 1; karş. TMK m. 767) uygulaması yok (deniz kirliliği, enkaz kaldırma yükümlülüğü vs.) bb) Kazandırıcı ZA: TTK m (karş. TMK m ) uygulaması yok

11 Mülkiyet - 7/15 cc) Devren Kazanılması (!): Yeni: TTK m [1] Anlaşma : Yazılı VE imzalar noter / sicil onaylı Uyg.: Bill of Sale (BOS) [2] VE Zilyetliğin devri Sorun: alıcı imzası / çözüm: MÖHUK m. 22 yalnızca MGS/TUGS/YPS gemileri Dikkat: f. 3 TTK m. 11 f. 3 saklı...

12 Mülkiyet - 8/15 e) Kaybedilmesi aa) Zıya: Gemi niteliğinin yitirilmesi (örn. TTK m f. 1 c. 1 TMK m. 717 f. 1 de 2. seçenek) Dikkat: enkaz üzerinde mülkiyet devam! bb) Terk: MGS/YPS/TUGS ye feragat beyanı (TTK m. 1004): uygulaması yok cc) Kazandırıcı ZA: uygulaması yok dd) Devir: yukarıda (d) altında (cc).

13 Mülkiyet - 9/15 B) BLK ya Kayıtlı Gemiler BLK Uygulama Yönetmeliği (RG T: 25/9/2014, Sayı: 29130) m. 14: Mülkiyetin devri için: Noter / Liman Bşk. işlem (geçerlilik şartı) + Tescil Diğer hususlar: TTK mı, TMK mı sorunu!

14 Sınırlı Aynî Haklar: Giriş - 10/15 II. Sonrası III. Öncesi EK: Gemiler Üzerinde Sınırlı Aynî Haklar Sistematik Giriş: 1. Yararlanma (İrtifak) Hakları Yalnızca: İntifa (TTK m ) 2. Teminat (Rehin) Hakları a) Kanundan doğan rehin hakları b) Sözleşmeyle kurulan rehin hakları

15 Sınırlı Aynî Haklar: Giriş - 11/15 a) Kanundan Doğan Rehin Hakları aa) Tersanecinin kanuni ipoteği (TTK m ve TMK m ) Dikkat: kanuni MGS ve TUGS ye kayıtlı gemiler YPS ye kayıtlı yapılar Dikkat: BLK yok büyük sorun!

16 Sınırlı Aynî Haklar: Giriş - 12/15 bb) Hapis hakkı (TMK m. 950): BLK gemileri ve yabancı bayraklı gemiler? cc) Gemi alacaklısı(nın [kanuni] rehin) hakkı (TTK m f. 3): MGS/TUGS/BLK Türk gemileri VE Türkiye de yargıya konu olan yabancı bayraklı gemiler.

17 Sınırlı Aynî Haklar: Giriş - 13/15 b) Sözleşmeyle Kurulan (Akdî) Rehin Hakları aa) Deniz ödüncü alacaklısının rehin hakkı (E-TTK da vardı; TTK da yok) yabancı bayraklı gemiler: MÖHUK m. 22! bb) Taşınır rehni (TMK m. 939) BLK gemileri (YÖN m. 10)

18 Sınırlı Aynî Haklar: Giriş 14/15 cc) Gemi ipoteği (TTK m ) MGS/TUGS gemileri (yabancı bayraklı gemiler: 1926/1993 RehinMS ve MÖHUK m. 22) Dahil: Yapı ipoteği (TTK m ) Yapı siciline (TTK m ) kayıtlı yapılar = gemi ipoteği hükümleri.

19 İntifa - 15/15 III. Gemi İpoteği (Haftaya) IV. Yararlanma (İrtifak) Hakkı: İntifa MÖHUK m. 22: Sicil Hukuku Türkiye de sicile kayıtlı gemiler = Yalnızca MGS ve TUGS gemileri (TTK m. 996 f. 1) E-TTK: sınırlı uygulama alanı TTK m : serbest TMK hükümleri uygulanır.