MALÝ YÖNETÝM-MUHASEBE Kamu Ýdareleri Paylarý Hesabý ve Uygulamada Karþýlaþýlan Sorunlar Ömer DAÐ Devlet Muhasebe Uzman Yardýmcýsý (Serbest Muhasebeci Mali Müþavir) odag@muhasebat.gov.tr GÝRÝÞ Tahakkuk esaslý muhasebenin genel yönetim kapsamýnda yer alan idarelerde kullanýlmaya baþlanmasý ile birlikte, iþlemlere konu kayýtlar da ayrýntýlý bazda incelenmeye baþlanmýþtýr. Bu çerçevede kamu idarelerine aktarýlan paylar da ayrý bir hesap olan 363- Kamu Ýdareleri Paylarý Hesabýnda izlenmeye baþlanmýþtýr. Yazýda, genel olarak Kamu Ýdare Paylarý, özelde ise hazineye ait taþýnmaz satýþlarýnda mahalli idarelere pay ayrýlmasý, ayrýlan paylarýn muhasebeleþtirilmesi ve pay ayrýlma ve muhasebeleþtirilmesinde yapýlan yanlýþlýklar ele alýnacaktýr. HESABIN NÝTELÝÐÝ Kamu idareleri paylarý hesabý Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliðinin 1 278 inci maddesinde belirtildiði üzere; nakden veya mahsuben tahsil edilen bütçe gelirlerinden özel kanunlarý gereðince, mahalli idareler ve fonlar ile diðer kurumlara aktarýlmak üzere hesaplanan paylar ve bütçe gelirleri ile birlikte tahsil edilen diðer kamu idarelerine ait paylarýn izlenmesi için kullanýlýr. Genel bütçe geliri olarak tahsil edilip aylýk olarak veya özel kanunlarýnda belirtilen dönemler itibarýyla belediyeler, il özel idareleri, fonlar, dernekler, odalar ve benzeri kuruluþlara aktarýlmasý gereken tutarlar Bakanlýkça (Muhasebat Genel Müdürlüðü Pay-Fon Þubesi tarafýndan) hesaplanarak Maliye Bakanlýðý Merkez Muhasebe Birimine bildirilir. Tahsil edilen gelirlerden pay aktarýlan fonlar veya kurumlar ile paylarýn baþlýcalarý ise; Genel Bütçe Kapsamýndaki Kamu Ýdareleri Paylarý, Özel Bütçe Kapsamýndaki Kamu Ýdareleri Paylarý, Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlar Paylarý, Sosyal Güvenlik Kurumlarý Paylarý, Mahalli Ýdareler Paylarý (Büyükþehir Belediyeleri Paylarý, Belediye Paylarý, il Özel Ýdare Paylarý ve 4706 Sayýlý Kanun Gereði Belediye Ve Büyükþehir Belediyelerine Aktarýlan Paylar), Savunma Sanayi Destekleme Fonu Payý, Sosyal Yardýmlaþma ve Dayanýþma Fonu Payý, Ýþ Yurtlarý Kurumu Payý, Eðitime Katký Payý, Denizcilik Müsteþarlýðý, Mera Fonu, Gelir Ýdaresini Geliþtirme Fonu, Trafik Hizmetlerini Geliþtirme Fonu, Adalet Teþkilatýný Geliþtirme Fonu, Tütün Mamulleri Fonu ve Maden Fonu, Türkiye Barolar Birliði, Ticaret Sicil Harçlarýndan Oda Paylarý, Esnaf ve Sanatkarlar Sicil Harçlarýndan Oda Paylarý, Þeker Kurumuna Verilen Paylar, Çevre ve Orman Bakanlýðý Döner Sermaye Ýþletmesine Aktarýlacak Tutarlar ve Diðer Kamu Ýdare Paylarý þeklindedir. MAHALLÝ ÝDARELERE PAY AKTARIL- MASINDA DÝKKAT EDÝLMESÝ GERE- KEN HUSUSLAR Maliye Bakanlýðý Merkez Muhasebe Birimi, Hazine Müsteþarlýðýndan gerekli nakit saðlandýktan sonra Büyükþehir (16 adet) belediyelerinin paylarýndan doðrudan aktarýlmasý gereken kýsmý ilgili büyükþehir belediyelerinin hesaplarýna ayrý ayrý, Büyükþehir belediyeleri dýþýnda kalan mahalli idarelerin (il-ilçe-belde belediyeleri, il özel idareleri ) paylarýný da bunlara gönderilmek üzere topluca Ýller Bankasýna aktarýr. Fonlar, dernekler, odalar ve benzeri kuruluþlara aktarýlmasý gereken tutarlar, merkez muhasebe birimince bu kuruluþlarca bildirilen banka hesaplarýna aktarýlýr. 42 1. 30/12/2006 tarih ve 26392 sayýlý (3.Mükerrer) Resmi Gazetede yayýmlanmýþtýr. güncel mevzuat
> MAKALELER Genel bütçe kapsamý dýþýndaki kamu idarelerince tahsil edilen bütçe gelirinden aylýk olarak veya özel kanunlarýnda belirtilen dönemler itibarýyla mahalli idareler ile diðer kamu idarelerine aktarýlmasý gereken tutarlar bu hesaba kaydedilerek, ilgili idare, kurum veya kuruluþlarca bildirilen banka hesaplarýna aktarýlýr. Muhasebe birimlerince genel bütçe geliri olarak tahsil edilen tutarlardan mahalli idareler ve fonlar ile kanunlarla belirtilen diðer kurumlara mahallinde aktarýlmasý gerekenler, ilgili kurumlarýn banka hesaplarýna aktarýlýr. Mahalli idarelere pay aktarýmý 20/07/1966 tarihli ve 775 sayýlý Gecekondu Kanunu 2 ile 29/06/2001 tarihli ve 4706 sayýlý Hazineye Ait Taþýnmaz Mallarýn Deðerlendirilmesi Ve Katma Deðer Vergisi Kanununda Deðiþiklik Yapýlmasý Hakkýnda Kanun 3 hükümlerine göre yapýlmaktadýr. 4706 sayýlý kanunun 4 üncü maddesine göre Hazineye ait taþýnmaz mallar; a) Karþýlýklý olmak, Dýþiþleri Bakanlýðýnýn olumlu görüþü alýnmak ve diplomatik amaçlarla kullanýlmak kaydýyla yabancý devletlere, f) Kuruluþ amaçlarýnda kullanýlmak ve ticari faaliyete konu edilmemek üzere; kanunla kurulmuþ kurum ve kuruluþlar ile kamu kurumu niteliðindeki meslek kuruluþlarýna, g) Tapu kayýtlarýnda tapu fazlalýklarýnýn Hazineye ait olduðuna iliþkin þerh bulunan taþýnmazlardaki fazlalýklar, tapu malikine veya mirasçýlarýna, h) Serbest bölge olarak kullanýlmak üzere, bu amaçla tahsis edilmiþ taþýnmazlar da dahil, gerçek veya özel hukuk tüzel kiþilerine, i) Toplu konut amaçlý olarak kullanýlmak üzere, düzenlenecek protokolle belediyelere, Rayiç bedel üzerinden doðrudan satýlabilir. Hazineye ait taþýnmazlarýn satýþ bedeli taksitle de ödenebilir. Taksitle ödeme halinde, satýþ bedelinin en az dörtte biri peþin, kalaný en fazla iki yýlda ve taksitlerle kanuni faizi ile birlikte ödenir. Kamu idareleri paylarý hesabý Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliðinin 278 inci maddesinde belirtildiði üzere; nakden veya mahsuben tahsil edilen bütçe gelirlerinden özel kanunlarý gereðince, mahalli idareler ve fonlar ile diðer kurumlara aktarýlmak üzere hesaplanan paylar ve bütçe gelirleri ile birlikte tahsil edilen diðer kamu idarelerine ait paylarýn izlenmesi için kullanýlýr. MALÝ YÖNETÝM-MUHASEBE b) Üzerinde çeþitli amaçlarla kiþiler lehine sýnýrlý ayni hak tesis edilmiþ ise, zemini ile üzerindeki bina ve tesislerin Hazineye geçmesi gereken kýsmý, talep edilmesi halinde hak lehdarlarýna, c) Hisse oraný yüzde kýrký, hisse miktarý uygulama imar planý sýnýrlarý içinde dörtyüz, dýþýnda ise dörtbin metrekareyi aþmamak kaydýyla talepte bulunan hissedarlarýna, d) Belediye ve mücavir alan sýnýrlarý dýþýnda, köy ve mezralarýn yerleþme alaný içinde bulunan ve yüzölçümü beþ bin metre kareye kadar olan Hazineye ait taþýnmaz mallar kullanýcýlarýna, e) 3294 sayýlý Sosyal Yardýmlaþma ve Dayanýþmayý Teþvik Kanununa göre kurulan vakýflara, 2. 30/07/1966 tarih ve 12362 sayýlý Resmi Gazetede yayýmlanmýþtýr. 3. 18/07/2001 tarih ve 24466 sayýlý Resmi Gazetede yayýmlanmýþtýr. güncel mevzuat 43
MALÝ YÖNETÝM-MUHASEBE Mahalli idarelere pay aktarýmý 20/07/1966 tarihli ve 775 sayýlý Gecekondu Kanunu ile 29/06/2001 tarihli ve 4706 sayýlý Hazineye Ait Taþýnmaz Mallarýn Deðerlendirilmesi Ve Katma Deðer Vergisi Kanununda Deðiþiklik Yapýlmasý Hakkýnda Kanun hükümlerine göre yapýlmaktadýr. Taksitli satýþlarda taksit tutarýný ve kanuni faizlerini karþýlayacak miktarda kesin ve süresiz banka teminat mektubu verilmesi veya satýþý yapýlan taþýnmazýn üzerinde 4721 sayýlý Türk Medeni Kanunu hükümleri uyarýnca Hazine lehine kanuni ipotek tesis edilmesi halinde, taþýnmaz alýcýsý adýna devredilir. Alýcýsý adýna mülkiyet devri yapýlmayan taþýnmazlara iliþkin taksitli satýþlarda, alýcý tarafýndan yükümlülüklerin yerine getirilmemesi durumunda, tahsil edilen tutarlardan ihale sýrasýnda alýnan geçici teminata isabet eden tutar Hazineye irat kaydedilerek kalaný alýcýya aynen iade edilir. Belediye ve mücavir alan sýnýrlarý içindeki Hazineye ait taþýnmazlarýn satýþ bedellerinin tahsil edilen kýsmýndan öncelikle yerinde muhafaza edilemeyen yapýlarýn tasfiyesinde kullanýlmak þartýyla %10'u, ilgili belediyelerin Gecekondu Kanunu hükümlerine göre oluþturulan fon hesabýna aktarýlýr. Kalan kýsmýndan ise ilgili belediyeye %30, varsa büyükþehir belediyesine %10 oranýnda pay verilir. Belediye mücavir alan sýnýrlarý dýþýndaki köylerde bulunan Hazine taþýnmazlarýnýn satýþ bedellerinin tahsil edilen kýsmýndan, %25 oranýnda; dörtte biri ilgili köy tüzel kiþiliðine ödenmek ve kalaný diðer köylere götürülecek hizmetlerde kullanýlmak üzere, il özel idarelerine pay verilir. Bu paylar tahsilini takip eden ayýn yirmisine kadar ilgili idarelerin hesaplarýna aktarýlýr. Belediyelere veya köy tüzel kiþiliklerine yapýlan satýþ ve devirlerden elde edilen gelirler ile özel ödenek kaydedilen satýþ gelirlerinden pay verilmez. Muhasebe birimlerince bütçe gelirleri ile iliþkilendirilmeksizin tahsil edilip özel kanunlarý gereði mahalli idareler ve fonlar ile diðer kurumlara mahallinde aktarýlmasý gereken tutarlar, 630- Giderler Hesabýnýn borcu karþýlýðýnda 363-Kamu Ýdareleri Paylarý Hesabýna alacak kaydedilerek muhasebeleþtirilir. Yukarýda, konunun mevzuat ile ilgili bölümü ana hatlarýyla belirtildi. Aþaðýda ise konu, Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliði hükümlerine göre kapsamlý üç örnekle açýklanacaktýr: Örnek-1: Maliye Bakanlýðý (Muhasebat Genel Müdürlüðü) Temmuz ayý bütçe gelirlerinden Mersin Büyükþehir Belediyesi payý olarak 250.000.-YTL, diðer belediyelere aktarýlmak üzere Ýller Bankasýna 300.000.-YTL, Sosyal Yardýmlaþma ve Dayanýþma Fonu Payý olarak 100.000.-YTL, Türkiye Barolar Birliði Payý Olarak 5.000.-YTL hesaplayýp sözkonusu tutarlarý ilgili kamu idarelerine aktarýlmak üzere Ödeme Emri Belgesini Merkez Muhasebe Birimine göndermiþtir. Mersin Büyükþehir Belediyesinin Liman Vergi Dairesine olan 30.000.-YTL vergi borcu gönderilecek olan paydan mahsup edilmiþtir. 44 güncel mevzuat
> MAKALELER 630-Giderler Hesabý 655.000 363-Kamu Ýdareleri Paylarý Hesabý (Mersin B.Þ.Bld.) 220.000 363-Kamu Ýdareleri Paylarý Hesabý (Diðer Belediyeler) 300.000 363-Kamu Ýdareleri Paylarý Hesabý (S.Y.D.F.) 100.000 363-Kamu Ýdareleri Paylarý Hesabý (T.B.B.) 5.000 511-Muhasebe Birimleri Arasý Ýþlemler Hesabý 30.000 830-Bütçe Giderleri Hesabý 4 655.000 835-Gider Yansýtma Hesabý 655.000 Örnek-2: Kayýtlý Deðeri 80.000.-YTL olan arazi Adana Milli Emlak Müdürlüðünce 100.000.-YTL bedelle peþin satýlmýþtýr. Satýþ tutarýndan %10 mahalli idare payý ayrýlmýþtýr. Belediye ve mücavir alan sýnýrlarý içindeki Hazineye ait taþýnmazlarýn satýþ bedellerinin tahsil edilen kýsmýndan öncelikle yerinde muhafaza edilemeyen yapýlarýn tasfiyesinde kullanýlmak þartýyla %10'u, ilgili belediyelerin Gecekondu Kanunu hükümlerine göre oluþturulan fon hesabýna aktarýlýr. Kalan kýsmýndan ise ilgili belediyeye %30, varsa büyükþehir belediyesine %10 oranýnda pay verilir. MALÝ YÖNETÝM-MUHASEBE 100-Kasa Hesabý 100.000 250-Arazi ve Arsalar Hesabý 80.000 600-Gelirler Hesabý 20.000 805-Gelir Yansýtma Hesabý 90.000 800-Bütçe Gelirleri Hesabý 90.000 Satýþ tutarýndan kamu idarelerine pay ayrýlmasý iþlemlerinin muhasebeleþtirilmesinde sýkça yapýlan hatalardan birisi ve en önemlisi satýþ tutarýnýn tamamýnýn bütçeye gelir kaydedilmesidir. Oysa hazineye ait taþýnmazlarýn satýþýnda mahalli idarelere pay ayrýlmasý gereken durumlarda satýþ tutarýnýn tamamýnýn (100.000.-YL) bütçeye gelir kaydedilmemesi gerekmektedir. Doðru olan, satýþ tutarýndan ilgili mahalli idare payý ayrýldýktan sonra kalan tutarýn bütçeye gelir kaydedilmesidir. Bu iþlemde muhasebe birimi 100.000.-YTL yi tahsil ederken tahsil ettiði tutarýn 10.000.-YTL sini ilgili mahalli idare adýna tahsil etmekte kalanýný ise bütçeye gelir kaydetmektedir. Buradaki iþlem ile gelirlerden pay ayrýlmasý iþleminin birbirine karýþtýrýlmamasý gerekir. Birinde tahsil edilen tutardan ilgili idareye pay ayrýlmakta (vergi gelirlerinden mahalli idarelere pay ayrýlmasý gibi) dolayýsýyla tahsil edilen tutarýn tamamý bütçeye gelir kaydedilmekte, diðerinde ise kendi gelirini tahsil ederken diðer kurum adýna tahsildarlýk diyebileceðimiz bir görevi ifa etmektedir. Dolayýsýyla baþka kurumun gelirini kendi kurumumuzun geliri olarak muhasebeleþtiremeyiz. Sadece diðer kurum adýna yapýlan tahsilat faaliyet hesaplarý grubundaki 630-Giderler hesabýnýn, borcuna karþýlýk ilgili kamu idaresine gönderilmek üzere emanet karakterli bir hesap olan 363-Kamu Ýdareleri Hesabýna kaydedilmesi doðru olacaktýr. Yukarýdaki örneðe benzer iþlemlerde yapýlan ikinci hata ise kamu idaresi payý olarak ayrýlan tutarýn bütçeye gider kaydedilmesidir. Nasýl satýþ tutarýnýn tamamý bütçeye gelir kaydedilemiyorsa, ilgili mahalli idare payýnýn da bütçeye gider kaydedilmemesi gerekmektedir. Yani yukarýdaki yevmiyenin devamýna aþaðýdaki muhasebe kaydýnýn eklenmesi yanlýþ olacaktýr. 830-Bütçe Giderleri Hesabý 10.000 835-Gider Yansýtma Hesabý 10.000 Çünkü bu iþlemde tahsil edilen 100.000.-YTL'nin yalnýzca 90.000.-YTL'si hazinenin olup geliri kalan 10.000.-YTL ise ilgili mahalli idare adýna yapýlan tahsilattýr. Þayet 100.000.-YTL'nin tamamý bütçeye gelir kaydedilseydi bu takdirde ayrýlan 10.000.-YTL bütçeye gider kaydedilebilirdi. Örnek-3: Kayýtlý Deðeri 100.000.-YTL olan arazi, Adana Milli Emlak Müdürlüðünce 100.000.-YTL bedelle, yarýsý içinde bulunulan faaliyet döneminde diðer yarýsý ise izleyen faaliyet döneminde tahsil edilmek üzere 2 taksitle satýlmýþtýr (Ayrýlacak mahalli idare payý:%10). Aþaðýdaki kayýt, satýþa ait sözleþmenin yapýlmasýndan sonraki kayýttýr. Bu aþamada tahsilat sözkonusu deðildir. Dikkat edilirse bu aþamada 363-Kamu Ýdareleri Payý Hesabýna herhangi bir kayýt yapýlmamaktadýr. Sadece ayrýlacak olan kamu idaresi payý giderleþtirilip geriye kalan tutar 127 ve 227 hesaplara yazýlmaktadýr. güncel mevzuat 45
MALÝ YÖNETÝM-MUHASEBE Satýþýnda mahalli idarelere pay ayrýlacak arsa ve arazi satýþlarýnýn peþin satýlmasýnda satýþ tutarýnýn tamamý deðil, ilgili mahalli idare payý ayrýldýktan geriye kalan bölümünün bütçeye gelir kaydedilmesi, Taksitli satýþlarda sözleþe imzalandýðýnda 363-Kamu Ýdareleri Payý Hesabýna kayýt yapýlmamasý tahsilatta bu kaydýn yapýlmasý, Gerek peþin satýþlarda gerekse de taksitli satýþlarda ayrýlan mahalli idareler payýnýn bütçeye gider kaydedilmemesi hususlarýna dikkat edilmesi gerekmektedir. 100-Kasa Hesabý 50.000 127-Diðer Faaliyet Alacaklarý Hesabý 45.000 363-Kamu Ýdareleri Paylarý Hesabý 5.000 805-Gelir Yansýtma Hesabý 45.000 800-Bütçe Gelirleri Hesabý 45.000 363-Kamu Ýdareleri Paylarý Hesabý 5.000 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri H. 5.000 Bu örneðe benzer iþlemlerde sýkça yapýlan hatalardan biri taksitli satýþlarda henüz tahsilat yapýlmadan satýþ tutarý üzerinden kamu idaresi payýnýn hesaplanýp ilgili mahalli idareye gönderilmesidir. Bu yanlýþý aþaðýdaki gibi muhasebeleþtirmek mümkündür: 127-Diðer Faaliyet Alacaklarý Hesabý 45.000 227-Diðer Faaliyet Alacaklarý Hesabý 45.000 805-Gelir Yansýtma Hesabý 90.000 800-Bütçe Gelirleri Hesabý 90.000 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri H. 10.000 127-Diðer Faaliyet Alacaklarý Hesabý 45.000 227-Diðer Faaliyet Alacaklarý Hesabý 45.000 Taksitli satýþlarda yapýlan hatalardan birisi, taksit bedellerinin Genel Bütçe Muhasebe Yönetmeliðinde (mülga) olduðu gibi 120-Gelirlerden Alacaklar Hesabýna kaydedilmesidir. Bu hüküm Merkezi Yönetim Muhasebe Yönetmeliði ile deðiþtirilmiþtir. Bu deðiþikliðe göre kamu idarelerine ait maddi duran varlýklarýn taksitli satýlmasýndan kaynaklanan alacaklarýn 127 (227)-Diðer Faaliyet Alacaklarý Hesabýnda izlenmesi gerekmektedir. Aþaðýdaki yevmiye kaydýnda da görüleceði gibi ilk taksidin tahsilinde sadece Diðer Faaliyet Alacaklarý Hesabýndaki tutar bütçeye gelir kaydedilecek, sözleþme aþamasýnda giderleþtirilen tutar ise ilgili mahalli idareye gönderilmek üzere 363-Kamu Ýdareleri Paylarý Hesabýnýn alacaðýna yazýlmak suretiyle muhasebeleþtirilecektir. Bu ve benzeri örneklerde yapýlan hatalardan bir diðeri ise tahsilat sýrasýnda da mahalli idare payý tutarýnýn 630-Giderler Hesabýna kaydedilmesidir. 630-Giderler Hesabýna sadece tahakkuk aþamasýnda kayýt yapýlmaktadýr. Hazineye ait taþýnmazlarýn satýþýndan mahalli idarelere pay ayrýlmasý durumunda satýþ peþin olarak yapýlacak ise bu durumda 630-Giderler Hesabý ve 363-Kamu Ýdareleri Paylarý Hesabý beraber çalýþacaktýr. Bu örneðe benzer iþlemlerde yapýlan bir diðer hata ise aþaðýdaki muhasebe kaydýnda da görüleceði üzere satýþ tutarýnýn tamamýnýn Diðer Faaliyet Alacaklarý Hesabýna kaydedilip, kamu idaresi payýnýn ayný þekilde tahsilat yapýlmadan ilgili mahalli idareye pay ayrýlýp ayrýlan bu payýn gönderilmesidir. Aþaðýdaki muhasebe kaydýnda iki tane hata vardýr: Birincisi 127-Diðer Faaliyet Alacaklarý ile 227-Diðer Faaliyet Alacaklarý hesaplarýna alýnacak tutarýn 50.000.-YTL deðil, mahalli idare payý ayrýldýktan sonra kalan tutar olan 45.000.-YYL olmasý gerektiðidir. 50.000.-YTL olmasý durumunda bütçe gelirleri rakamlarý þiþirilmiþ olacaktýr. Yapýlan ikinci hata ise yukarýdaki örnektede yapýldýðý gibi henüz satýþ tutarý tahsil edilmeden hesaplanan payýn gönderilmesidir. Bu yanlýþ uygulama sýklýkla yapýlmaktadýr. Tahsilat yapýlmadan ilgili mahalli idareye payýn hesap- 46 güncel mevzuat
> MAKALELER lanýp gönderilmesi, alýcýnýn üzerine düþen yükümlülükleri yerine getirmemesi durumunda sýkýntýlara yol açmaktadýr. Bu sýkýntýlardan birisi gönderilen payýn, satýþýn iptali nedeniyle ilgili mahallli idareden geri istenmesi üzerine tahsilatýnda gecikmelerin yaþanmasýdýr. 127-Diðer Faaliyet Alacaklarý Hesabý 50.000 227-Diðer Faaliyet Alacaklarý Hesabý 50.000 103-Verilen Çekler ve Gönderme Emirleri H. 10.000 Uygulamada en sýk rastlanýlan sorunlardan birisi de ilk taksidin ödenmesinden sonra ikinci taksidin ödenmemesi, yani alýcýnýn yükümlülüðünü yerine getirmemesi halinde 4706 sayýlý kanunun 5 inci maddesinde belirtildiði üzere tahsil edilen tutarlardan ihale sýrasýnda alýnan geçici teminata isabet eden tutar Hazineye irat kaydedilerek kalaný alýcýya aynen iade edilir. Böyle bir durumuda muhasebe kaydý aþaðýdaki gibi olacaktýr: 140-Kiþilerden Alacaklar Hesabý (Ýlgili Mahalli Ýdare) 5.000 227-Diðer Faaliyet Alacaklarý Hesabý 45.000 333-Emanetler Hesabý 47.000 600-Gelirler Hesabý 10.000 600-Gelirler Hesabý 3.000 810-Bütçe Gelirlerinden Ret ve Ýadeler 45.000 805-Gelir Yansýtma Hesabý 45.000 805-Gelir Yansýtma Hesabý 3.000 800-Bütçe Gelirleri Hesabý 3.000 Yukarýdaki muhasebe kaydý önemli bir kayýt olduðu için bazý rakamlar açýklanacak olursa: - 250-Arsa ve Araziler Hesabýnýn satýþtan önceki deðeri ile borçlandýrýlarak hesaplara alýnmasý kaydýný; - 140-Kiþilerden Alacaklar Hesabýna alýnacak olan tutar; ilk taksit tahsil edilirken mahalli idarelere gönderilen payýn geri alýnmasý için sözkonusu mahalli idare adýna yapýlan tahakkuk kaydýný; - 227-Diðer Faaliyet Alacaklarý Hesabýn borcunda 45.000.-YTL lik kalan mevcuttu. Alýcý yükümlülüklerini yerine getirmediðinden dolayý satýþ iptal edilmekte dolayýsýyla bu hesabýn kapatýlmasý kaydýný; - 333-Emanetler Hesabýna alýcýnýn ödediði 50.000.-YTL den satýþ tutarýnýn %3'ü tutarýnda geçici teminat tutarý kadar hazineye irat kaydedildikten sonra geriye kalan kýsmýnýn alýcýya ödenecek tutarýn kaydýný; - 600-Gelirler Hesabýna sözleþme imzalandýðýnda kamu idareleri payý için 630-Giderler hesabýna alýnan tutarýn iptal kaydýný; - 600-Gelirler Hesabýna Hazineye irat kaydedilecek tutarýn kaydýný; - 810-Bütçe Gelirlerinden Ret ve Ýadeler Hesabýna ilk taksit sýrasýnda 800-Bütçe Gelirlerinden Ret ve Ýdaler Hesabýna alýnan tutarýn iptal kaydýný; - 800-Bütçe Gelirleri Hesabýna alýcýya ödenecek 50.000.-YTL den hazineye irat kaydedilecek 3.000.-YTL nin mahsuben tahsilat kaydýný, ifade etmektedir; SONUÇ 363-Kamu Ýdareleri Paylarýna alýnan tutarlardan hazineye ait taþýnmazlarýn satýþýndan mahalli idarelere ayrýlan paylar dýþýnda kalanlarýn tamamý bütçeye gider kaydedilmektedir. 362-Fonlar veya Diðer Kamu Ýdareleri Adýna Yapýlan Tahsilat Hesabýna alýnan tutarlar için bütçeye gelir kaydedilmemekte, söz konusu tutar doðrudan ilgili idarelere gönderilmektedir. Bu bakýmdan hazineye ait taþýnmazlarýn satýþýndan mahalli idarelere pay ayrýlmasý ile ilgili 362 hesabýn kullanýlmasýnýn, 362-Fonlar veya Diðer Kamu Ýdareleri Adýna Yapýlan Tahsilat Hesabý ve 363-Kamu Ýdareleri Paylarý hesaplarýnýn çalýþmasýnda bütçeye gelir kaydedilip kaydedilmemesinde bir düzen saðlanmasý açýsýndan uygun olacaðý düþünülmektedir. - Satýþýnda mahalli idarelere pay ayrýlacak arsa ve arazi satýþlarýnýn peþin satýlmasýnda satýþ tutarýnýn tamamý deðil, ilgili mahalli idare payý ayrýldýktan geriye kalan bölümünün bütçeye gelir kaydedilmesi; - Taksitli satýþlarda sözleþe imzalandýðýnda 363-Kamu Ýdareleri Payý Hesabýna kayýt yapýlmamasý tahsilatta bu kaydýn yapýlmasý; - Gerek peþin satýþlarda gerekse de taksitli satýþlarda ayrýlan mahalli idareler payýnýn bütçeye gider kaydedilmemesi hususlarýna dikkat edilmesi gerekmektedir MALÝ YÖNETÝM-MUHASEBE 4. 10/12/2003 tarih ve 5018 sayýlý Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 37 inci maddesininin 3 üncü fýkrasýnda yer alan "Genel yönetim kapsamýndaki kamu idarelerinin topladýðý vergi, resim, harç ve benzeri gelirlerden diðer idare, kurum ve kuruluþlara verilecek paylar, geliri toplayan kamu idaresi bütçesine bu amaçla konulacak ödeneklerden karþýlanýr." Hükmü gereðince paylarýn bütçe giderleri hesabýna kaydedilmesi gerekmektedir. 5018 sayýlý kanundan önce sözkonusu paylar Bütçe Gelirlerinden Ret ve Ýadeler Hesabýnda Ýzlenmekte idi. güncel mevzuat 47