FOMC TOPLANTISI SONRASI VE TEMEL METALLER BAKIR FİRARDA ÇİNKO'DA ARZ FAZLASI ENDİŞESİ BİTTİ Mİ? KALAY : DİRENÇ KIRILDIĞI ANDA... FOMC SONRASI VE TEMEL METALLER FED tahvil alım programının hızını erken sayılabilecek bir adım ile azaltarak bazı yatırımcıları şaşırttı. Ancak hisse senetleri ve dolar büyük satış beklentilerini pek dikkate almış görünmüyor. Dow ve S&P'de kırılan yeni rekorların ardından, Asya hisse piyasaları da yükselişi izledi. Nikkei son altı aydaki en yüksek seviyesini gördü. Şimdi FED'in özet toplantı notlarını ve gelecek beklentilerini tekrar hatırlayalım : Aylık tahvil alımı 10 milyar USD azaltılarak, 85 milyar USD'den 75 milyar USD'ye çekildi. Programın belirlenen hızda azaltılması muhtemel görünüyor. ABD işsizlik oranı, halen %6.5 hedefinden uzak görünüyor. Faiz oranlarında bir artıştan bahsetmek için işsizlik oranının hedefine ulaşması en önemli etken. Bu hedefe dair yapılabilen en iyimser tahmin 2015 sonunda faizlerin %0.75 civarında olabileceği. Yukarıdaki noktalar baz alındığında ABD kaynaklı ucuz para politikasının yakın zamanda sona ermesi ihtimali zayıf bir ihtimal. Destek alım programında uzatılmış bir period ile karşı karşıya kalabiliriz. Bu da doların uzun bir süre daha ucuz kalacağı ve EUR/USD paritesinin 2014'te 1.40 seviyelerin üzerine çıkabileceği anlamına geliyor. Bu temel metaller için oldukça pozitif bir durum. FOMC toplantısından sonra 1.37'nin altına sarkan parite bile, bazı temel metallere ait fiyatların yükselmesini engelleyemedi. ABD ve Çin'e ait büyüme endişelerinin öne çıktığı yılın ilk yarısı ile karşılaştırıldığında, 2013'ün son çeyreğinde yatırımcılar, global ekonomi konusunda daha iyimser bir portre çizdi. Bu sayımızda özellikle 3 temel metale değinmek istiyorum : 1. Bakır; hala backwardation durumunda yükselen bir aralıkta işlem görüyor. 2. Çinko; henüz backwardation durumuna geçti ve daha önceki raporumuzda öngördüğümüz gibi önemli bir yükseliş kaydederek neredeyse 2.100 USD/ton'a ulaştı. 3. Kalay; backwardation'da işlem görmeye devam ediyor ve bazı temel göstergeler bu metalde önümüzdeki dönemde çok belirleyici etkiye sahip olacak. Kısaca hafızalarımızı tazelersek, backwardation LME'de spot fiyatın, 3 aylık fiyattan daha yüksek olması durumu. Bu duruma arz/talep dengesi açısından bakacak olursak, backwardation durumunda olan bir metal için, genel olarak metale olan talebin mevcut arz rakamlarını geçtiğini söyleyebiliriz. Alüminyum ve nikelde yaşanan bir dizi üretim kesintileri, madenlerden çıkan çinko rezervlerinin sona yaklaşması ve bakır için yatırım hızındaki azalma ancak 2 temel faktöre işaret edebilir. Arzdaki büyümenin en yüksek seviyelerini yaşıyoruz ya da bu seviyeler 2014 zirve yapacaklar. Son 4-5 yılda ilk kez bazı temel metallerde düzenli bir yükseliş yaşanabileceğine işaret eden bu durum, fiyatların yükselmesini satış fırsatı olarak değerlendirmek yerine, düşen fiyatlarda alım yapma şansı olarak görülebilir.
BAKIR FİRARDA Bakırdaki backwardation seviyesi bu hafta 20 USD/ton'a kadar yükseldi ki bu da 7300 USD'ye kadar yaşanan yükselişi de teyit ediyor. Daha önceki raporumuzda da belirttiğimiz gibi 2014 ilk çeyrek sonuna kadar bakırda 8.000 USD/ton olan tahminimizi koruyoruz. Burada, Uluslararası Bakır Çalışma Grubu'nun (ICSG) yeni yayınlanan bazı verilerine dikkat çekmek istiyorum. Küçük bir not: kurum, global piyasa dengesini geliştirmek amacıyla, dünya bakır tüketiminin %40'ını gerçekleştiren Çin için belirgin bir talep hesaplama metodu kullanıyor. ICSG, Çin'in potansiyel bakır tüketimini tahmin ederken, bildirilmeyen stoklardaki değişiklikleri dikkate almayarak sadece rapor edilen verileri baz alıyor.halbuki Çin'de rapor edilmeyen bu veri, özellikle stoklama veya stok eritme dönemlerinde çok büyük öneme sahip ki geçmişte bu verilerin arz / talep dengesini önemli ölçüde değiştirdiği biliniyor. 2013 ve 2014 yılları için ICSG, dünya rafine bakır üretiminin telabi sırasıyla 390.000 ve 650.000 ton olarak geçmesini bekliyor. 2014 yılı için tüketimde bir miktar artış öngörkle birlikte, kurum, daha yüksek bir arz fazlası oluşacağını tahmin ediyor. Tüketim tarafında ise 2013 yılı için hiç büyüme beklemeyen ICSG, 2014'te büyümenin %4.5 civarında olmasını umuyor. Çin'in tek başına tüketim artışını %2 artırarak %6'ya çıkartması öngörülüyor. Bana kalırsa, ICSG tarafından yapılan bu tahminler oldukça mütevazi. Sadece bu sene havalandırma cihazlarında yaşanan %15'lik talep artışı bile, ICSG'nin Çin'in tüketimi ile ilgili yanılmasına neden oldu. Kaynak : Uluslararası Bakır Çalışma Grubu ICSG'nin tahminlerini, arz ve talep arasındaki genişleyen bandı baz aldığımızda, agresif tahminler olarak değerlendirebiliriz. Çin'in bakır talep artışının %2'nin çok daha üzerinde gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz. Burada bir noktanın altını çizmekte de yarar var; Çin bakır primleri bu ara 200 USD ile tarihi rekor seviyesinde. Bahsettiğimiz gerçekler ışığında, bakır piyasasında açılan satış pozisyonlarının kapatılması gibi bir gelişme de yaşanıyor. Ayrıca PBC (People's Bank of China) geçtiğimiz günlerde Çin para piyasalarına yaklaşık 29 milyar Yuan (4.8 milyar USD) enjekte ederek, kredi piyasalarında yaşanan daralmayı nasıl önleyeceğine dair sinyal verdi. LME'de sene sonuna doğru yaşanan fiyat yükselişinin önemli nedenlerinden biri de bu.
ÇİNKO'DA ARZ FAZLASI ENDİŞESİ BİTTİ Mİ? Londra Metal Borsası ndan alınan bakır verilerine göre çinko geçtiğimiz hafta backwardation pozisyonuna geçti ve son üç haftada fiyat %8 artış göstererek Şubat 2013'ten bu yana en yüksek seviyesini gördü. Çinko son 15 ayda gördüğü en hızlı yükselme ivmesiyle rekor kırarken, stoklar LME depolarında Mart 2012'den bu yana görülen en düşük seviyesine geriledi. 2013 yılının son ayında bakır fiyatları %3 artış gösterdi. FED in 18 Aralık ta yaptığı açıklama öncesinde traderlar Çin den daha dar bir talep beklentisi içindeydiler. Haziran ayından itibaren LME depolarında Bakır arzının 2011'den bu yana işgücünde yaşanan sıkıntılı dönemin ardından, üretimin iyileşmesi ve yeni açılan madenlerin düşük tenörlü bakıra sahip eski madenlerin yerini alması sayesinde 2014 yılında %3 artış göstermesi bekleniyor. Fitch, Afrika daki bakır üretim hatları, mevcut madenlerin genişletilmesi projeleri ve operasyon aksaklıklarının düzelmesi nedeniyle 2014 yılında toplamda 1 milyon ton daha fazla üretim yapılmasını öngörüyor. Ancak Fitch yetkilileri aynı zamanda bir konuya daha dikkat çekiyor : yeni yeşil alan projeleri ve Afrika'daki göreceli olarak az gelişmiş altyapı nedeniyle beklenen bakır arzı daha yüksek bir kısıntıya uğrama potansiyeli taşıyor. Bu kapsamda Fitch, önümüzdeki 12-18 ay bandında bakır fiyatlarının tahmin edilen marjinal maliyet fiyatı olan 6000 USD/ton olan marjinal maliyetin üstünde seyredeceğini ve orta maliyetli üreticilerin EBITDA larının %45 üzerinde seyretmesini bekliyor. Analistler 2013 yılı sonunda Çin in bakır tüketiminin %6 büyümesini bekliyor. Kentleşme süreci bakır tüketiminde en önemli faktörlerden biri olmaya devam ediyor, ancak fiyatların yükselmesi depolanan bakır stoklarından kullanımı gündeme getirebilir. Contango'dan Backwardation'a geçen kırmızı metalde, Fitch'in tahmin ettiği gibi bir stok eritme öngörüsünden önce, 2014'ün ilk 2 ayında fiyatların %13 yükseliş göstererek 8.000 USD/ton seviyesini görmesini beklemek sürpriz olmayacaktır. LME 3 Aylık Çinko Grafiği (MetalsMarket) Yükselişin en belirgin nedeni Çin'li çelik üreticilerinin artan çinko iştahı. 2013'te %19'luk bir gerileme gösteren fiyatlarda trend gözünü yukarıya dikmiş görünüyor. Madenlerden gelen rezerv bitiş sinyalleri de fiyatın yükseliş potansiyeli üzerinde etkili bir faktör. Örneğin Çin'li MMG Ltd. Şirketi, Avustralya'daki yeni bir çinko madeninin teknik sorunlar yüzünden planlanan tarihte açılamayacağını bildirdi. Global arz üzerinde etkili olması beklenen bu haber detayında, 2015'in son aylarında açılması beklenen madenin, rezervlerinin 2015 ortasında bitmesi öngörülen, yakındaki Century madenine alternatif olması bekleniyordu. Century madeni, Nyrstar'a ait Budel izabe tesisi için ana tedarik noktası. 2012'de cevher olarak 514.000 ton arz sağlayan madenin bu kapasitesine en yakın üretimi Teck Resources şirketine bağlı olan Alaska'da faaliyet gösteren Red Dog madeni gerçekleştiriyor.red Dod madeni tam kapasite çalışsa bile, Century'den gelecek açığın ancak yarısını kapatabiliyor. Uluslararası Kurşun Çinko Çalışma Grubu (ILZSG) verilerine göre global çinko piyasası 2013'ün ilk 10 ayında 2.000 ton açık verdi. Çin'in rafine çinko ithalatı ilk 10 ayda %20.3 artış ile 486.000 ton olarak gerçekleşti. Aynı dönemde rapor edilen envanter ise 208.000 ton düşüş gösterdi.
Kaynak : ILZSG KALAY : DİRENÇ KIRILDIĞI ANDA... LME'de Ocak ayı başlarına 25.000 USD/ton olarak başlayan kalay, Ağustos ayında 19.000 USD/ton seviyelerini test etti. Endonezya hükümetinin getirdiği rafine kalay'ın ihraç edilmeden önce yerel bir borsada işlem görme zorunluluğu düzenlemesi ile, kalayın aşağı yönlü seyiri son buldu. Bu gelişmeden sonra aşağıdaki grafikte görüldüğü gibi, arzın limitli kalacağı endişeleri ile yükselişe geçen kalay fiyatları son 6 aylık zirvelere ulaştı. 2008 yılından beri alüminyum fiyatları %24, sadece bu sene içinde ise %15 seviyelerinde düşüş gösterdi. Ağzına kadar dolu alüminyum dolu depolar fiyatların yükselmesine engel olan en büyük etken. Çin'in alüminyum tüketiminde 2007 ve 2012 yılları arasında %72 artış göstermesi bile fiyatlardaki düşüşü önleyemedi. Grafikten çıkardığımız önemli gerçeklerden biri, kalayın bir önceki dip seviyesinin 17.150 USD/ton ile Ağustos 2012'de görülmüş olması. Yani, kalayın her yeni yaptığı dip seviye, bir öncekinin üzerinde oluyor ki bu da güçlenen bir yükseliş trendine işaret etmektedir. Ekim ayından sonra ABD'de yaşanan bütçe krizi ve Endonezya hükümetinin getirdiği ihraç yasaklarındaki belirsizliğin etkisiyle kalayda mevcut durumda fiyatlar baskı altındaki bir aralıkta işlem görüyor. LME 3 Aylık Kalay Grafiği (MetalsMarket)
Raporlarımızda kalaydan oldukça sık bahsederek bu metale dikkat çekmeye çalışıyoruz. Endonezya hükümeti yasağın 2014 boyunca süreceğine dair açıklamalar yapması, kalaydaki backwardation durumunun bir süre daha devam edebileceğini ve fiyatların yakın zamanda bir ralli ile yükselebileceğini işaret ediyor. 23.600 USD/ton seviyelerindeki direncin kırılması sonucunda fiyatların 24.000 USD/ton'a yükselişi muhtemel bir senaryo. 24.000 USD'ton seviyesinin kırılması ise, açık bir rallinin başlangıcı olabilir. 2014 için genel olarak altın ve gümüşte düşüş, bakır, çinko ve kalayda ise yükseliş trendi beklediğimizin bir kez daha altını çizelim. Çekince İbaresi MetalsMarket MetalMentor haftalık bülteninde yayınlanan yazı, haber ve yorumların her türlü telif hakkı Anıl Ceyhan'a ve Foreks'e aittir. İzin alınmadan, kaynak gösterilerek dahi kopyalanamaz veya çoğaltılamaz. Foreks ve Anıl Ceyhan bu raporun içeriğine göre alınan ticari kararlar için sorumlu tutulamaz. MetalsMarket MetalMentor lisansı veya kopyası için, support@metalsmarket.net adresinden bize ulaşabilirsiniz. Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.