Kohlear implant adaylar nda temporal kemik BT ve MRG

Benzer belgeler
Koklear implantasyon adayı hastaların yüksek rezolüsyonlu bilgisayarlı tomografi ve manyetik rezonans inceleme sonuçları

Yüksek rezolüsyonlu bilgisayarl tomografi (YRBT), sensorinöral

Doğumsal aural atrezi (DAA) kulak kepçesi, d ş kulak yolu ve

ARAŞTIRMA. Anahtar Kelimeler: Yüksek fossa jugularis, temporal kemik, tinnitus, vertigo, otit.

LENFOMA NEDİR? Lenfoma lenf dokusunun kötü huylu tümörüne verilen genel bir isimdir.

RADYOLOJİ RADYODİAGNOSTİK ANABİLİM DALI-DÜTF- DİYARBAKIR

KAFA TRAVMALI HASTALARDA GÖRÜNTÜLEMENİN TANI, TEDAVİ VE PROGNOZA KATKISI. Dr. Fatma Özlen İ.Ü.Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Beyin ve Sinir Cerrahisi AD

Michel aplazisi ve Mondini displazisi birlikteli i: Olgu sunumu

Dr. Murat DAŞ Çanakkale Onsekiz Mart Ünivetsitesi Acil Tıp AD.

Kronik Otitis Media Cerrahisinde Temporal Kemiğin Bilgisayarlı Tomografi ile Değerlendirilmesinin Önemi

BT ve MRG: Temel Fizik İlkeler. Prof. Dr. Utku Şenol Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı

Osteosarkom multipl myelomdan sonra en s k görülen primer

Kolesteatomlu hastalarda bilgisayarlı tomografinin duyarlılığı, özgüllüğü ve doğruluğu

Diagnostik Görüntüleme ve Teknikleri

24. ULUSAL TÜRK OTORİNOLARENGOLOJİ & BAŞ - BOYUN CERRAHİSİ KONGRESİ

2008 YILI SOSYAL GÜVENLİK KURUMU SAĞLIK UYGULAMA TEBLİĞİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR TEBLİĞ YAYIMLANDI

Medeni Durumu: Evli (Dr. Serhat Totan, Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi Uzmanı, Serbest Hekim)

BİLDİRİ. 3 (Bildiri ID: 60)/Travmatik orbital leptomeningeal kist Poster Bildiri

Petroz apeks mukoseli

Santral Disseksiyon. Dr. İbrahim Ali ÖZEMİR. İstanbul Medeniyet Üniversitesi Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi Genel Cerrahi Kliniği

Ali Haydar Baykan 1, Hakan Sezgin Sayıner 2. Adıyaman Üniversitesi Tıp Fakültesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Radyoloji Ana Bilim Dalı, Adıyaman

KAFA TRAVMASI VE RADYOLOJİ KRANİOSEREBRAL TRAVMALI HASTALARDA NÖROGÖRÜNTÜLEMENİN TANI, TEDAVİ VE PROGNOZA KATKISI

İçerik. Plak Oluşumu. Plak görüntüleme BT- BTA. Karotis Plağı: patofizyolojiden görüntülemeye. Karotis Plağı Kompozisyonu BT de dansitesine göre

UÜ-SK ORGAN VE DOKU NAKLİ PROSEDÜRÜ

Renovasküler Hipertansiyonda Doppler US

Konjenital Petröz Apeks Kolesteatomları

MAKSİLLOFASYAL TRAVMALARDA ÜÇ BOYUTLU BİLGİSAYARLI TOMOGRAFİ

Türkotolaringoloji Derneği XVII. Milli Kongre Kitabı. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Dergisi. Türk Otolaringoloji Arşivi

Kraniyal Fossa Uzanımı Gösteren Orta Kulak Kolesteatomları

GENİŞ VESTİBÜLER AKUADUKT SENDROMU; Bir Mondini Deformitesi,

TRD KIŞ OKULU KURS 1, Gün 5. Sorular

Bu yaz da İstanbul da radyoloji eğitimi veren 3 t p fakültesi, 6

Kafa tabanına cerrahi girişim yapmadan önce kitle lezyonunun

Aç k kavite mastoidektomide baflar s zl k nedenleri

GELİŞİMSEL KALÇA DİSPLAZİSİ PROGNOZU VE GÖRÜNTÜLEME. Dr. Öznur Leman Boyunağa Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Radyoloji Bilim Dalı

Tinnitus Nedeni Olarak Transvers Sinüs Darlýðý ve Dilate Sigmoid Sinüs*

Faz kontrast sine MRG ile intrakranyal kist ya da kist benzeri lezyonlar n beyin omurilik s v s ile ak m iliflkisinin gösterilmesi

Epileptik bir nöbet, beyindeki anormal elektrik deşarj n n neden

H60 Otitis eksterna H60.0 Dış kulak apseleri H60.1 Dış kulak sellüliti H60.2 Malign otittis eksterna H60.3 Enfektif otitis eksterna, diğer

Bilgisayarl tomografi (BT) paranazal sinüs (PNS) hastal klar n n

Adalet Elçin Yıldız, Sinan Genç, Berna Uçan, Suat Fitoz. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Çocuk Radyolojisi Bilim Dalı, Ankara

Epidermoid tümör, intrakranyal tümörlerin %0.2-1 ini oluşturan

Ders İzlencesi Eğitim Yılı ve Dönemi Program adı : İLERİ GÖRÜNTÜLEME TEKNİKLERİ PROGRAMI. Dr. Ömer ERDEM

Düzen Sağlık Grubu Polikliniği Çok Kesitli Bilgisayarlı Tomografi

Karotis ve vertebrobaziler dolaş mlar aras nda fetal dönemde

BETATOM EMAR GÖRÜNTÜLEME VE TANI MERKEZİ DENTO MAKSİLLO FASİYAL RADYOLOJİ BİRİM

OTİTİS MEDİA KOMPLİKASYONLARI

Vestibüler Sistem ve Vertigo Prof. Dr. Onur Çelik

SOSYAL S GORTALAR VE GENEL SA LIK S GORTASI KANUNLARI VE GERÇEKLER SEMPOZYUMU

Manyetik rezonans görüntüleme (MRG) birçok intrakranyal patolojinin

Ekstraoküler kaslar, tiroid oftalmopatisi başta olmak üzere, inflamatuar,

Tablo 3.3. TAKV YES Z KANAL SAC KALINLIKLARI (mm)

Koklear implantasyon cerrahisi uygulanan 36 hastanın analizi

Sol Mastoid Kemikte Monostotik Fibröz Displazili Bir Olgunun MRG Bulguları

Kombine Transmastoid, Orta Fossa Travmatik Fasial Sinir Dekompresyonu

Kent Hastanesi, Hepimizden Önce Çocuklarımızın Hastanesi!

Tarifname. MADDE BAĞIMLILIĞININ TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK OLUġTURULMUġ BĠR FORMÜLASYON

MASTOİDEKTOMİ-TİMPANOPLASTİ AMELİYATI HASTA BİLGİLENDİRME VE ONAM (RIZA) FORMU

Tarifname BÖBREKÜSTÜ BEZĠ YETMEZLĠĞĠNĠN TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK BĠR FORMÜLASYON

Konvansiyonel MR görüntüleme, BT ve direkt grafi yöntemleri

BİYOEŞDEĞERLİK ÇALIŞMALARINDA KLİNİK PROBLEMLERİN BİR KAÇ ÖZEL OLGUYLA KISA DEĞERLENDİRİLMESİ Prof.Dr.Aydin Erenmemişoğlu

Yetmifldört yafl nda, 60 paket/y l sigara içme

HASTA VE ÇALIŞAN GÜVENLĐĞĐ RĐSK DEĞERLENDĐRME PROSEDÜRÜ

TİROGLOSSAL DUKTUS KİSTİ EKSTİRPASYONU AMELİYATI HASTA BİLGİLENDİRME VE ONAM (RIZA) FORMU

standartlar Standartlar ve Sertifikalar sertifika

Sığırlardan Alınan Ölçüler ve Ölçme. Prof. Dr. Serap GÖNCÜ

Kolesteatomlu kronik otitis media tedavisinde cerrahi teknik seçimini etkileyen faktörlerin de erlendirilmesi

MR Sekansları ve görüntü kalitesi. Prof. Dr. Kamil Karaali Akdeniz Üniversitesi Radyoloji ABD

1-Radyolojide Fizik Prensipler Amaç:Radyolojide kullanılan görüntüleme sistemlerinin fiziksel çalışma prensiplerinin öğretilmesi amaçlanmıştır.

Teknik sistem kataloğu Taşıyıcı kol sistemleri

KAROTİD VE SEREBRAL BT ANJİOGRAFİ

Petröz apeks kolesteatomu: Olgu sunumu

Servikal spinal sistem manyetik rezonans görüntülemede (MRG)

SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ KBB HASTALIKLARI ANABİLİM DALI DÖNEM V KBB HASTALIKLARI STAJI DERS PROGRAMI

Göğüs Cerrahisi Hakan Şimşek. Göğüs Cerrahisi. Journal of Clinical and Analytical Medicine

TIBBİ TERMİNOLOJİ 3 KULAĞA İLİŞKİN TERİMLER YRD. DOÇ. DR. PERİHAN ŞENEL TEKİN P. ŞENEL TEKİN 1

STAPEDEKTOMİ/STAPEDOTOMİ AMELİYATI HASTA BİLGİLENDİRME VE ONAM (RIZA) FORMU

İŞİTME FİZYOLOJİSİ. Doç.Dr. Basra DENİZ OBAY

Omurga-Omurilik Cerrahisi

Kendisinde veya birinci derece akrabalarında genetik testler ile BRCA 1 ve BRCA 2

Dr. Gökhan Özyiğit Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalı

MUSTAFA KEMAL ÜNİVERSİTESİ TAYFUR ATA SÖKMEN TIP FAKÜLTESİ DÖNEM III NÖROLOJİK BİLİMLER VE PSİKİYATRİ DERS KURULU (Dönem III, Kurul 7)

Kafa travmas na ba l temporal kemik k r klar nda iflitme bulgular

Complications of otitis media

Hart Walker, gövde deste i ve dengeli tekerlek sistemi sayesinde, geliflim düzeyi uygun olan çocuklar n, eller serbest flekilde yürümesini sa lar.

Günümüzde kemik metastaz taramas nda yayg n olarak konvansiyonel

Radyolojik Teknikler - I MRG

ENDOBUTTON CL ULTRA. Etkili Polyester örgülü sutür (#5 lead and #2 flipping) kullan lm flt r


YILDIRIM BEYAZIT ÜNİVERSİTESİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KOORDİNATÖRLÜĞÜ YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM

Kronik Süpüratif Otitis Media Hastalarında Radyolojik ve Cerrahi Bulguların Karşılaştırılması

Timpanosklerozun saptanmasında temporal kemik bilgisayarlı tomografi incelemenin yeri ve önemi

Dr. Recep Savaş Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji AD, İzmir

Ultra yüksek çözünürlükte temporal kemik BT görüntüleme için yeni bir teknik: Çift FOV plan inceleme*

TÜRK YE B L MSEL VE TEKNOLOJ K ARAfiTIRMA KURUMU DESTEK PROGRAMLARI BAfiKANLIKLARI KURULUfi, GÖREV, YETK VE ÇALIfiMA ESASLARINA L fik N YÖNETMEL K (*)

BURSA DAKİ ENBÜYÜK 250 FİRMAYA FİNANSAL ANALİZ AÇISINDAN BAKIŞ (2005) Prof.Dr.İbrahim Lazol

D KEY T P S GORTALI YÜK AYIRICILAR

YÖNETMELİK ANKARA ÜNİVERSİTESİ YABANCI DİL EĞİTİM VE ÖĞRETİM YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Vertebra çökme fraktürlerinde benign ve malign ayr m n n yap lmas

Sizinle araştırmalar bir adım daha ileriye gidecek. Hastalara ait veri ve tahlillerin kullanılması hakkında bilgiler

Transkript:

Tan sal ve Giriflimsel Radyoloji (2003) 9:41-46 BAfi-BOYUN RADYOLOJ S ARAfiTIRMA YAZISI Kohlear implant adaylar nda temporal kemik BT ve MRG Gülgün Demirpolat, Recep Savafl, Seçil Totan, Ifl l Bilgen, Tayfun Kirazl, Hüdaver Alper AMAÇ VIII. kranyal siniri sa lam sensörinöral iflitme kay pl olgularda, kohlear implant uygulamas ile iflitme yeniden sa lanabilmektedir. Kohlear implant aday olgular n preoperatif radyolojik incelemesinde; iflitme kayb n n etyolojisinin belirlenmesi, operasyonu güçlefltirebilecek varyasyonlar n ve konjenital malformasyonlar n ortaya konmas, kohlean n aç kl n n ve VIII. kranial sinirin varl n n kan tlanmas önemlidir. Bu çal flman n amac, literatür bilgilerini de gözden geçirerek, kohlear implant aday olgular n preoperatif radyolojik de erlendirmesinde operasyonun fleklini ve baflar s n etkileyebilecek bulgular tart flmakt r. GEREÇ VE YÖNTEM Yüksek rezolüsyonlu bilgisayarl tomografi uygulanan 33 kohlear implant aday olgu çal flmaya dahil edilmifltir. 23 olguda 1.5 Tesla cihazda yüksek rezolüsyonlu h zl spin eko sekans nda T2 a rl kl görüntüleme ve constructive interference in steady state (CISS) sekans nda görüntüleme uygulanm flt r. BULGULAR 16 olguda bilgisayarl tomografi ve/veya manyetik rezonans görüntülemede temporal kemik normal bulundu. 4 olguda labirentte tek tarafl ya da bilateral osifikasyon gözlendi. 13 olguda temporal kemi in varyasyonlar, konjenital malformasyonlar, kronik otit ve travma sekeli de ifliklikler saptand. 5 olguya kohlear implant uyguland. Bu olgularda operasyonda karfl lafl lan güçlükler, komplikasyonlar ve operasyon sonuçlar kaydedildi. SONUÇ Kohlear implant aday olgularda, yüksek rezolüsyonlu bilgisayarl tomografi ve manyetik rezonans görüntülemede yüksek rezolüsyonlu T2 a rl kl sekanslar ve constructive interference in steady state sekans kullan larak elde olunan temporal kemik görüntüleri, operasyonun planlanmas nda ve ortaya ç kabilecek komplikasyonlar n önceden bilinmesinde cerraha yard mc d r. G. Demirpolat (E), R. Savafl, I. Bilgen, H. Alper Ege Üniversitesi T p Fakültesi, Radyodiagnostik Anabilim Dal, zmir S. Totan, T. Kirazl Ege Üniversitesi T p Fakültesi, KBB Anabilim Dal, zmir 4. T bbi Görüntüleme ve Giriflimsel Radyoloji Kongresi nde (26-31 Ekim 1999, Antalya) poster olarak sunulmufltur. Gelifli: 22.6.2001 / Kabulü: 29.11.2002 şitme cihazlar ndan yarar görmeyen, VIII. kranyal siniri sağlam sensörinöral işitme kay pl olgularda, kohlear implant uygulamas ile işitme yeniden sağlanabilmektedir. Kohlear implant aday olgular öykü, fizik muayene, radyolojik görüntüleme ve laboratuvar çal şmalar ile değerlendirilir. Standart radyolojik inceleme, kohlean n ve iç kulak yolunun aç kl ğ n belirlemek için yüksek rezolüsyonlu bilgisayarl tomografiyi (YRBT) kapsar (1). Cerrahi teknik, mastoidektomi sonras fasyal resesin aç larak yuvarlak pencereye ulaş lmas ve elektrodun skala timpaniye yerleştirilmesi şeklindedir. Operasyonun başar - s, cerrah n kohleaya sinir uçlar n uyaracak elektrodu yerleştirebilmesine bağl d r (2). Operasyonu etkileyebilecek iç kulak anomalilerinin, aberan vasküler yap lar n, labirentitis osifikans ve travma geçirmiş olgularda fraktürlerin belirlenmesi önemlidir. Kohlean n tamamen oblitere olmas ya da malformasyonlar implantasyon için kontrendikasyon oluşturmaz, fakat operasyon şeklinin değiştirilmesini gerektirir (2). Skala timpaninin aç kl ğ kuşkulu ise manyetik rezonans görüntüleme (MRG) kullan l r. Günümüzde VIII. sinirin mevcut olmas kohlear implantasyon için yeterli kabul edilmektedir. Kohlear implant aday olgular n preoperatif değerlendirmesinde VIII. sinirin varl ğ n n gösterilmesi için de MRG önemlidir (3). Çal şmam z n amac, literatür bilgilerini de gözden geçirerek, kohlear implant aday olgular n preoperatif radyolojik değerlendirmesinde dikkat edilmesi gereken noktalar vurgulamak ve operasyonun şeklini ve başar s n etkileyebilecek bulgular tart şmaktad r. Gereç ve yöntem Yaşlar 2-72 aras nda değişen, sensörinöral işitme kayb olan 33 kohlear implant aday olgu çal şmaya dahil edildi. Tüm olgularda spiral BT ve 23 olguda MRG uyguland. BT de temporal kemik aksiyel planda 1 mm kolimasyon ve 2 mm/sn masa h z ile tarand. Görüntüler kemik algoritminde, en küçük field of view (FOV) kullan larak, 1 mm interval ile rekonstrükte edildi. 23 olguda 1.5 Tesla MR cihaz nda, kafa sarmal kullan larak yüksek rezolüsyonlu h zl spin eko (FSE) sekans nda T2 ağ rl kl (TR/TE: 4500-5000/96-130 msn, number of excitations (NEX):2, matrix: 256X256, FOV:200-230 mm) aksiyel planda görüntülemeye ek olarak constructive interference in steady state (CISS) sekans nda (TR/TE: 12.25/5.9 msn, FA:70, NEX: 2, matrix: 256X256, FOV:200-230 mm, slab thickness: 32 mm, partition: 32) aksiyel ve koronal planda görüntüleme uyguland. BT görüntüleri aberan vasküler Tan sal ve Giriflimsel Radyoloji 41

Resim 1. Promontoryum seviyesinden geçen aksiyel YRBT kesitinde yüksek juguler bulbus ve petröz kemikte juguler foramene uzanan transvers fraktür hatt izleniyor. Resim 2. ç kulak yolu seviyesinden geçen YRBT kesitinde her iki tarafta vestibülün posteriorunda genifl vestibüler kanal izleniyor. yap lar, konjenital anomaliler, kohlear stenoz, kohlear osifikasyon, yuvarlak pencerede kemik hipertrofi yönünden incelendi. MRG lerde kohlean n aç k olup olmad ğ ve akustik sinirin varl - ğ araşt r ld. Bulgular Merkezimize başvuran 25 olgudaki işitme kayb etyolojisi, BT ve MRG bulgular ve klinik ve radyolojik değerlendirmeler sonucu al nan karar tablo 1 de özetlenmiştir. Başka bir merkezden radyolojik inceleme için gönderilen, işitme kayb etyolojisi ve değerlendirme sonucu öğrenilemeyen 8 olgudaki BT ve MRG bulgular tablo 2 de sunulmuştur. Merkezimize başvuran 25 olgudan 13 üne kohlear implant uygulanmas na karar verildi. Opere olan ve kohlear implant uygulanan 5 olguda (olgu 4,5,8,12,14) operasyon s ras nda ve sonras nda karş - laş lan güçlükler, komplikasyonlar ve implant başar s değerlendirildi. Dört olgu klinik ve radyolojik incelemeler sonucunda implant uygulanmas na uygun bulunmad. İşitme cihaz kullanan üç olgunun bir süre daha cihaz kullanmaya devam etmeleri kararlaşt r ld. 42 Mart 2003 Tart flma Kohlear implant aday olgular n değerlendirilmesinde preoperatif temporal kemik BT önemli bir komponenttir. BT nin rolü implantasyonun yap - labilirliğinin araşt r lmas, kohlean n aç k olup olmad ğ n n değerlendirilmesi ve hangi kulağ n implantasyon için daha uygun olduğuna karar verilmesidir. BT görüntüleri aberan vasküler yap lar, mastoid kavite boyutlar ve pnömatizasyonu, otit bulgular, konjenital anomali, kohlear stenoz ve osifikasyon, iç kulak yolu genişliği yönünden incelenmelidir (4). Vasküler varyasyonlar n operasyondan önce belirlenmesi önemlidir. Sigmoid sinüs ve internal karotis arterin orta kulaktaki pozisyonu belirlenmelidir. Sigmoid sinüs d ş kulak yoluna doğru ne kadar öne yer değiştirirse fasyal resese ulaşmak o kadar zorlaş r, operasyon süresi uzar. Bu mesafe çok daral rsa kohlear implant uygulanamayabilir. Yüksek juguler bulbus varyasyonu da operasyon s ras nda yuvarlak pencereye ulaş lmas n engelleyebilir (5). Bu varyasyonda, juguler foramen, promontorium seviyesinin üzerinde devam etmektedir (Resim 1). Çal şmam zda yedi olguda yüksek juguler bulbus varyasyonu gözlendi. Bu olgular m zdan biri opere oldu ve karş temporal kemiğe implant uyguland. Bu olguda operasyon s ras nda bir güçlük ile karş laş lmad ğ ve olgunun implant başar ile kulland ğ bildirildi. Mastoid kavitenin küçük oluşu da fasyal resese ulaş m n zorlaşmas nedeniyle operasyon süresini uzatabilir. Genelllikle 2 yaş üzerindeki olgularda mastoid kavite boyutlar operasyon için yeterlidir (4,5). Sensörinöral işitme kay pl çocuklarda en s k görülen iç kulak anomalisi geniş vestibüler kanald r. Geniş vestibüler kanal kohlea anomalileri ile birliktelik gösterebilir. Bu olgularda operasyon s ras nda beyin omurilik s - v s (BOS) s z nt s ortaya ç kabilir. Tek tarafl olan olgularda implantasyon için vestibüler kanal n normal çapta olduğu taraf seçilmelidir (4-6). Çal şmam zda konjenital işitme kayb olan 3 olguda bilateral geniş vestibüler kanal gözlendi (Resim 2). Bu olgulardan ikisine kohlear implant önerildi, işitme cihaz kullanan diğer olgunun cihaz kullanmaya devam etmesine karar verildi. İmplant önerilen ve opere olan bir olguda operasyonda pulsatil perilenf s z nt s ortaya ç kt ğ ve olgunun 3 hafta süren baş dönmesi şikayeti olduğu bildirildi. Olgu implant başar ile kullanmaktad r. Doğuştan işitme kayb olan diğer 3 olguda BT ve MRG de labirent oluşumlar normal morfolojide izlendi. Operasyon s ras nda BOS s z nt s olas l ğ n artt ran bir diğer patoloji geniş kohlear akuaduktus anomalisidir. Kohlear akuaduktus iç kenar n n çap geniş varyasyon gösterir ve iç kenardaki çap genişlemesi patolojik kabul edilmemelidir. Seyri boyunca çap 2 mm nin üzerinde ise geniş kabul edilir. Kohlear deformiteli olgularda imp-

Tablo 1. Merkezimize baflvuran 25 olguda BT/MRG bulgular, iflitme kayb etyolojisi ve karar Olgu Yafl BT/MRG bulgular Etyoloji Karar 1 55 BT de solda evitman. Mastoid hücreler, d fl kulak yolu ve kemikçiklerde kronik otit distorsiyon. Kronik otit? Labirent oluflumlar normal morfolojide. Sa da vestibüler akuadukt anomalisi. 2 4 Kohlea ve di er labirent oluflumlar aç k ve normal morfolojide. Solda yüksek Do ufltan E juguler bulbus. BT, MRG. 3 16 Kohlea aç k ve normal morfolojide. Bilateral vestibüler akuadukt genifl. Sa da Do ufltan C yüksek juguler bulbus. BT, MRG. 4 34 Kohlea aç k ve normal morfolojide. Bilateral vestibüler akuadukt genifl. BT, MRG. Do ufltan E 5 2 Kohlea aç k ve normal morfolojide. Solda yüksek juguler bulbus. BT, MRG. A K E 6 4 Normal temporal kemik BT. ÜSYE sonras C 7 2 Normal temporal kemik BT ve MRG. Hidrosefali. Prematürite, hidrosefali H 8 26 Bilateral kronik otitis media, kolesteatom, kemikçik diziliminde de ifliklikler. Kronik otit E Sa da semisirküler kanal fistülü. BT, MRG. 9 19 Normal temporal kemik BT ve MRG. Kronik otit E 10 13 Sol normal. Sa da kohlea bazal k vr mda lümen dar, duvardan içeri do ru Menenjit sonras? küçük projeksiyonlar ile bo umlanm fl, tepe k sm oblitere. Posterior ve lateral semisirküler kanallar BT de skleroze. MRG de yüksek sinyal izlenmiyor. 11 27 BT de solda mastoidektomi, labirent normal. Sa petroz kemikte labirenti Travma sonras H kateden transvers fraktür. Sa yüksek juguler bulbus. 12 12 BT de kohlea aç k ve normal morfolojide. Bilateral vestibüler akuadukt genifl. Do ufltan E Solda yüksek juguler bulbus. 13 64 Sa da kohlea tepe k sm sklerotik, bazal k vr m normal. Sol normal. BT, MRG. Menenjit sonras E 14 40 BT de solda kohlea içine uygun flekilde yerlefltirilememifl implant. Sa da kohlea Menenjit sonras E bazal k vr m nda ve semisirküler kanallarda k smen skleroz ve obliterasyon. 15 12 Her iki tarafta mastoidektomi. Orta kulak kemikçikleri tan mlanam yor. Labirent Menenjit sonras E oluflumlar normal. BT, MRG. 16 39 Her iki tarafta mastoidektomi. Labirent oluflumlar normal morfolojide BT, MRG Kronik otit E 17 47 Normal temporal kemik BT. KBY, 8 ay önce A K E 18 30 Normal temporal kemik BT. Do ufltan H 19 17 Normal temporal kemik BT. Menenjit sonras H 20 20 Normal temporal kemik BT ve MRG. K zam k sonras? 21 16 Normal temporal kemik BT ve MRG. Menenjit sonras H 22 16 Normal temporal kemik BT ve MRG. Do ufltan E 23 44 Normal temporal kemik BT ve MRG. Enfeksiyon sonras E 24 19 Normal temporal kemik BT ve MRG. Menenjit sonras? 25 2 Normal temporal kemik BT ve MRG. Menenjit sonras? C: flitme cihaz, H: mplanta uygun de il, E: mplant önerildi,?: Di er test sonuçlar bekleniyor, ÜSYE: Üst solunum yolu enfeksiyonu, KBY: Kronik böbrek yetmezli i, A K: Ani iflitme kayb. lantasyon yap labilir, fakat olas komplikasyonlar önlemek için deformite operasyondan önce belirlenmelidir. Kohlean n anatomik deformitelerinde, deformitenin şiddetine paralel olarak operasyon s ras nda perilenf s - z nt s, f şk r r tarzda perilenf kaçağ ortaya ç kabilir (4). Postoperatif dönemde implant n kavite içerisinde hareket etmesi nedeniyle daha s k programlama yap lmas gerekir (5). Otitis media olgular nda, orta kulakta inflamasyona bağl mukozal kal nlaşma operasyon s ras nda kanamay artt rabilir, fakat implantasyona engel değildir. Aktif hastal k operasyondan önce tedavi edilmelidir. Çal şmam zda 4 olguda kronik otitis mediaya bağl işitme kayb mevcuttu. Bu olgular n tümünde labirent oluşumlar aç k ve normal morfolojide idi. Her iki tarafta kronik otite bağl değişiklikler ve sağda semisirküler kanal fistülü gözlenen bir olguda, kronik otite bağl değişikliklerin giderilmesi amac ile sağ tarafa mastoidektomi ve kavite obliterasyonu yap ld ve ayr bir operasyon ile kohlear implant uyguland. Operasyonda bir güçlükle karş laş lmad ğ ve sonucun başar l olduğu bildirildi. Her iki tarafta mastoidektomi operasyonuna ait değişiklikler gözlenen bir olguya implant uygulanmas na karar Tan sal ve Giriflimsel Radyoloji 43

Resim 3. Aksiyel YRBT kesitinde kohlea tepe k sm n n osifiye oldu u, bazal k vr m n lümene do ru ossöz projeksiyonlar ile bo umland ve darald görülüyor. A B Resim 4. A. Aksiyel YRBT kesitinde kohlea osifik ve oblitere. B. FSE T2A görüntüde labirent oluflumlar na ait yüksek sinyal her iki tarafta da izlenmiyor. verildi. Kohlear implant aday olgularda radyolojik görüntülemenin en önemli rolü kohlear osifikasyonun belirlenmesidir. Labirent ossifikasyonu menenjit, otitis media, travma, otoskleroz ve labirentektomi sonras gelişebilir. Kohlea lümeni kemik ya da fibröz doku ile k smen oblitere ise, elektrodun yerleştirilmesi zorlaş r. Kohlea tamamen kemik ile oblitere ise, kanal aç - larak birkaç elektrod yerleştirilebilir; bununla beraber, bu durumda elde edilen başar tatmin edici değildir. Kohleada aç lan kanal n uzunluğu, kohlean n önde karotis kanal na uzakl ğ ve büklüm derecesi ile s n rlanmaktad r (2). Kohlean n tamamen oblitere olmas operasyon şeklinin değiştirilmesini gerektirir (2,7,8). YRBT nin kohlear aç kl ğ belirlemede güvenilirliği s n rl d r. Menenjite bağl işitme kay pl olgularda bu başar daha da düşmektedir. Bunun nedeni, bu olgulardaki metaplastik osifikasyon olabilir. Metaplastik osifikasyon kohlean n kanlanmas ndaki değişikliklere bağl d r ve oluşan yeni kemik yumuşak ve tebeşir gibidir (2). Jacker ve arkadaşlar n n çal şmas nda %48 olguda BT rezolüsyon s n rlar - n n alt ndaki derecelerde ossöz ve fibröz obliterasyona bağl yalanc negatif sonuç bulunmuştur (9). Seidman ve arkadaşlar n n çal şmas nda menenjite bağl işitme kay pl olgularda kohlean n aç kl ğ n belirlemede YRBT nin %60 yalanc negatif sonuç verdiği bildirilmiştir (2). Otoskleroz, kemik labirentin lokal Tablo 2. D fl merkezden radyolojik inceleme için baflvuran olgulardaki BT/MRG bulgular Olgu Yafl BT/MRG bulgular 26 4 Kohlea aç k ve normal morfolojide. Vestibülden sadece posterior semisirküler kanal ç k yor, di er semisirküler kanallar geliflmemifl. BT, MRG. 27 72 BT de kohlea aç k ve normal morfolojide. Sa da yüksek juguler bulbus. 28 4 Normal temporal kemik BT ve MRG. 29 33 BT de labirent bilateral osifiye. Sa da vestibül ve kohlea, solda kohlea tan mlanam yor. MRG de vestibül ve kohlean n yüksek sinyali izlenemiyor. 30 6 BT de bilateral d fl kulak yolu agenezisi, orta kulak havalanmas nda azalma, dismorfik ve orta kulak lateral duvar na yap fl k kemikçikler, bilateral yüksek juguler bulbus. 31 2 Normal temporal kemik BT ve MRG. 32 4 Normal temporal kemik BT ve MRG. 33 17 Normal temporal kemik BT ve MRG. 44 Mart 2003

Resim 5. Aksiyel CISS görüntüde bilateral iç kulak yolu içerisinde VIII. kranyal sinir görülüyor. Resim 6. Aksiyel CISS görüntülerinden maximum intensity projection (MIP) yöntemi ile oluflturulmufl üç boyutlu (3D) görüntüde iç kulak yolu, kohlea, vestibül ve semisirküler kanallar izleniyor. Vestibülün posteriorunda genifl vestibüler kanal görülüyor. hastal ğ d r. Otik kapsülü oluşturan enkondral kemiğin yerini başlang çta süngersi ve vasküler kemik, daha sonra kompakt kemik al r. Stapesin taban nda ankiloza neden olabilir. Sensörinöral işitme kayb n n sebebinin otoskleroz olduğunun gösterilmesinde ve kohlear implant aday olguda kohlean n aç k olduğunun gösterilmesinde radyolojik görüntüleme önemlidir (3,5). Çal şmam zda 4 olguda labirentte o- sifikasyon gözlendi. Bu olgulardan üçünde işitme kayb menenjit sonras ortaya ç km şt. Sağ tarafta kohlea tepe k vr m n n sklerotik olduğu gözlenen bir olguda (olgu 13), sol tarafa kohlear implant uyguland. Olgu implant başar ile kullanabilmektedir. Kohlean n solda aç k ve normal morfolojide olduğu bir olguda, sağda kohlean n tepeye doğru giderek inceldiği, tepe k sm n n kesif osifiye olduğu gözlendi (Resim 3). Ayn olguda MRG de kohlean n tepe k vr m n n oblitere olduğu, bazal k vr mda lümenin dar olduğu ve duvardan içeri doğru küçük projeksiyonlar ile boğumlanm ş olduğu gözlendi. Bu bulgular ile kohlear implant uygulamas için sol taraf n uygun olduğu belirtildi. Yaz - n n haz rlanmas s ras nda, bu olguda implant karar için diğer tetkik sonuçlar bekleniyordu. Bir olguda (olgu 29) labirentin bilateral osifik olduğu görüldü. BT de sağda vestibül ve kohlea, solda kohlea tan mlanamad ; MRG de bilateral vestibül ve kohlea oblitere olarak değerlendirildi (Resim 4). Bu bulgular ile implant uygulamas na uygun olmad ğ belirtildi. Menenjit sonras işitme kayb gelişen 5 olguda, BT ve MRG de labirent oluşumlar aç k ve normal morfolojide gözlendi. YRBT nin başar s n n s n rl olduğu bir nokta da yuvarlak pencere düzeyindeki obliterasyonun belirlenmesidir (7). Çal şmam zda, daha önce sola kohlear implant uygulanan, ancak başar l olmayan bir olguda BT de sağ kohlea bazal k vr m nda k smen obliterasyon gözlendi. Olguda mevcut kohlear implant nedeniyle MRG uygulanamad. Operasyonda yuvarlak pencerede kemik hipertrofi gözlendi ve promontoryum kohleostomisi ile implant uyguland. Kohlear aç kl ğ n belirlenmesi için, seçilmiş olgularda MRG de T2A sekanslar kullan larak s v dolu labirent oluşumlar görüntülenebilir. Osifikasyondan önce oluşan fibröz obliterasyon MRG de T2A görüntülerde labirentten yüksek sinyal al nmamas şeklinde görülür. FSE T2A görüntülerde kemik (sinyalsiz), BOS (hiperintens), labirent içindeki s v (hiperintens) ve sinirler (orta sinyal) yüksek kontrast oluşturur. Yüksek matriks ve yüksek NEX ile iç kulağ n ayr nt l görüntüleri elde olunabilir. MRG ye başvurulmas n n bir diğer nedeni BT de iç kulak yolu genişliği 2 mm nin alt nda olan olgularda, akustik sinir varl ğ n araşt rmakt r. VIII. kranyal sinirin yokluğu kohlear implantasyon için kontrendikasyondur. FSE T2A görüntülerin dezavantaj kesit kal nl ğ n n (3 mm) ince olmamas d r. Bu kesitlerde labirent oluşumlar n n çaplar ve iç kulak yolunda yer alan VII. ve VIII. kranyal sinirler net olarak değerlendirilememektedir. Üç boyutlu (3D) gradyent eko MR ile 1mm kal nl kta kesitler elde olunabilir, fakat bu görüntülerde yumuşak dokular ve s v lar aras ndaki kontrast yeterli değildir. Bu dezavantaj, constructive interferance in steady state (CISS) yöntemi ile ortadan kald r labilir (3). Bir fast imaging in steady state precession (FISP) sekans olan CISS yöntemi ile iç kulak yap lar n n detayl ve BOS kontrast yüksek görüntüleri elde olunabilir. BOS ve sinirler aras ndaki yüksek kontrast sayesinde pontoserebellar köşe ve iç kulak yolunda VII. ve VIII. kranyal sinirler, labirent içindeki s v n n yüksek sinyali nedeni ile labirent oluşumlar demonstre edilebilir (Resim 5) (10). CISS görüntüleri kullan larak, membranöz labirentin üç boyutlu rekonstrüksiyon görüntüleri oluşturulabilir (Resim 6). Endolenfatik kanaldaki darl klar, obliterasyon belirlenebilir (10-12). MRG nin dezavantaj maliyeti artt rmas ve pediatrik yaş gurubunda uygulaman n BT ye göre daha zor olmas d r. Pek çok merkezde BT rutin olarak uygula- Tan sal ve Giriflimsel Radyoloji 45

n rken, MRG ye seçilmiş olgularda başvurulmaktad r. Kohlear implant aday olgular n preoperatif radyolojik incelemesinde YRBT ve seçilmiş olgularda MRG de CISS sekans kullan larak labirent oluşumlar ve akustik sinirlerin tan değeri yüksek görüntüleri elde olunabilir. Bu görüntüler operasyonun planlanmas nda ve ortaya ç kabilecek komplikasyonlar n önceden bilinmesinde cerraha yard mc d rlar. Kaynaklar 1. Balkany T, Hodges AV, Luntz M. Update on cohlear implantation. Otolaryngol Clin North Am 1996; 29:277-289. 2. Seidman DA, Chute PM, Parisier S. Temporal bone imaging for cohlear implantation. Laryngoscope 1994; 104:562-565. 3. Phelbs PD. Fast spin echo MRI in otology. J Laryngol Otol 1994; 108:383-394. 4. William WML. Imaging of cochlear and auditory brain stem implantation. AJNR 1988; 19:1147-1154. 5. Woolley AL, Oser AB, Lusk RP, Bahadori RS. Preoperative temporal bone computed tomography scan and its use in evaluating the pediatric cochlear implant candidate. Laryngoscope 1997; 107:1101-1106. 6. Kebapç M, Adap nar B, Özkan R, Kaya T. Sensorinöral işitme kay plar nda geniş vestibüler kanal: YRBT bulgular. Türk Radyoloji Dergisi 1998; 33:598-601. 7. Langman AW, Quigley SM. Accuracy of high-resolution computed tomography in cochlear implantation. Otolaryngol Head Neck Surg 1996; 114:38-43. 8. Wiet RJ, Pyle GM, O Connor CA, Russell E, Schramm DR. Computed tomography: TEMPORAL BONE CT AND MRI IN COCHLEAR IMPLANT CANDIDATES PURPOSE: Hearing can be restored by cochlear implantation in patients with sensorineural hearing loss, who have a normal seventh cranial nerve. The aim of imaging in cochlear implant candidates is to determine the etiology of the hearing loss, congenital malformations and variations that may cause difficulty during the operation, patency of the cochlea and the presence of the seventh. cranial nerve. The aim of this study is to review the literature and to discuss the imaging findings that may affect the type and success of the operation. MATERIALS AND METHODS: 33 cochlear implant candidates, who underwent high resolution computed tomography, were included in the study. High resolution fast spin echo T2 weighted and constructive interference in steady state sequences were performed in 23 patients with a 1.5 Tesla magnetic resonance unit. RESULTS: Computed tomography and magnetic resonance imaging were normal in 16 patients. Unilateral or bilateral labyrinthine ossification was detected in 4 patients. Variations of the temporal bone, congenital malformations, sequelae of chronic otitis and trauma were detected in 13 patients. Cochlear implantation was performed in 5 patients. Operative difficulty, complications and postoperative outcome were noted in these 5 patients. CONCLUSION: High resolution computed tomography and magnetic resonance images obtained by high resolution T2 weighted fast spin echo sequence and constructive interference in steady state sequence help the surgeon in planning the operation and predict potential complications in cochlear implant candidates. Key words: temporal bone tomography, x-ray computed magnetic resonance imaging cochlear implants TURK J DIAGN INTERVENT RADIOL 2003; 9:41-46 how accurate a predictor for cochlear implantation? Laryngoscope 1990; 100:687-692. 9. Jackler RK, Schindler RA, Kerrow WS. Cochlear patency problems in cochlear implantation. Laryngoscope 1987; 97:801-805. 10. Casselman JW, Kuhweide R, Deimling M, Ampe W, Dehaene I, Meeus L. Constructive interference in steady state-3dft MR imaging of the inner ear and cerebellopontine angle. AJNR 1993; 14:47-57. 11. Casselman JW, Kuhweide R, Ampe W, et al. Ear malformations in patients with sensorineural hearing loss: detection with gradient-echo (3DFT-CISS) MRI. Neuroradiology 1996; 38:278-286. 12. Tetik S, Y ld z A, Ada E, Şerbetçi B. Normal iç kulak anatomisinin 3DFT-CISS MRG sekans ile değerlendirilmesi. Tan - sal ve Girişimsel Radyoloji 2000; 6:151-155. 46 Mart 2003