YIL/JAHRGANG: 12 SAYI/NR.: 141-142 EYLÜL-EK M / SEPTEMBER-OKTOBER 2006 PERSPEKTIVE Monatliche Zeitschrift der Islamischen Gemeinschaft Milli Görüfl slam Toplumu Millî Görüfl aylık yay n organ IGMG yard m heyeti Lübnan yard mlar n da tt
K TAP KULÜBÜ Merheimer Str. 229, 50733 Köln Tel: 0221-73 90 441 Fax: 0221-72 30 61 E-Mail: info@kitap-kulubu.de www.kitapkulubu.de
IGMG Perspektive IGMG AYLIK YAYIN ORGANI ED TÖR EYLÜL-EK M / SEPTEMBER-OKTOBER 2006 Y l/jg.: 12, Say /Nr.: 141-142 ADRES ANSCHRIFT IGMG Perspektive Boschstr. 61-65, D- 50171 Kerpen Tel.: 02237/ 656-0 Fax: 02237/ 656 555 www.igmg.de E-Mail: dergi@igmg.de YAYINCI HERAUSGEBER Islamische Gemeinschaft Millî Görüfl IGMG e.v. Amtsgericht Bonn, VR 6621 Vertreten durch den Vorstand: Osman Döring, Vorsitzender Oguz Ücüncü, Generalsekretär Ali Bozkurt, stellv. Vorsitzender GENEL YAYIN YÖNETMEN CHEFREDAKTEUR O uz Üçüncü (V.i.S.d.P) D ZG -LAYOUT Fatih Gür BASKI DRUCK Yavuzsöhne-Duisburg Yay nlanan makale ve fikir yaz lar n n sorumluluklar yazarlar na aittir. Die in der Zeitschrift veröffentlichten Meinungen binden die Autoren, nicht die IGMG. LAN SERV S ANZEIGENSERVICE Tel.: 02237/ 656-201 Fax: 02237/ 656 555 E-Mail: tanitma@igmg.de ABONE SERV S ABONNEMENT Islamische Gemeinschaft Millî Görüfl Lastschriftabteilung Boschstr. 61-65, D- 50171 Kerpen Tel.: 02237/ 656-0 Fax: 02237/ 656 555 E-Mail: mitglied@igmg.de Y ll k abone ücreti: 59,-EURO Jahresabonnement: 59,-EURO IGMG Genel Merkez Üyelerine Ücretsizdir Für Vereinsmitglieder der IGMG kostenlos Der Bezugspreis ist im Mitgliedsbeitrag enthalten HESAP NO BANKVERBINDUNG SEB-AG Köln. Kontonr.: 162 888 56 00 BLZ 370 101 11 Ramazan ayına hofl geldiniz Bizleri yeni bir çal flma döneminde, rahmet, bereket ve ar nma ay nda bir araya getiren Yüce Allah a hamdediyoruz. Bu y l çal flma dönemimiz Ramazan ay heyecan ile bafllad. Y llara bölünerek akan zamanda, Rabbimizin bereketli k ld bir ay boyunca derin bir nefes alarak, hem bireysel hem de teflkilat düzeyinde yap p ettiklerimizi Rabbimizin r zas na göre gözden geçirmek ve bu r zaya göre saatlerimizi yeniden ayarlamak için gelen bir f rsatt r Ramazan. Ve bir Ramazan daha yeryüzü ona muhtaçken geldi. Lübnan... Filistin... nsan onurunun bir kez daha ayaklar alt na al n fl na flahit oldu umuz zamanlardan geçiyoruz. Bizler her Ramazanda oldu u gibi bu Ramazanda da orucumuzu Lübnan daki, Filistin deki ve dünyan n di er bölgelerindeki mazlum kardefllerimizle tutaca z. Ac m z, ümitlerimiz ve sofram zda bölüfltü ümüz ekme imiz ortak olacak. Lübnan ve Filistin de yaflanan üzücü geliflmeler sonras nda üzerimize düflen kardefllik görevlerimizi yerine getirme gayretimiz devam ediyor. Nas l namaz için k blemiz Mekke ise, zaman anlam ndaki k blemiz ise Ramazan olmal. Ramazan ay ndaki rahmeti, bereketi di er dönemlerine yaymak için y l n dualar m z eylemlerimize taflmal. Ramazan ay nda hakim olan ar nma ve takva özeni bir dahaki Ramazan a kadar aziz bir emanet olarak kalmal bizlerde. Rabbim, tuttu u oruçtan geriye sadece açl k kalanlardan eylemesin bizleri! Yeni bir çal flma dönemi, yaz tatili de erlendirme programlar n n bitmesiyle bafllad. Çocuklar m z n yaz tatili dönemini dinlenerek, e lenerek, ö renerek ve ö renmeyi severek geçirmelerini hedefleyerek yürüttü ümüz bu çal flmalar y l içindeki di er tatil dönemleri için de gerçeklefltirilecek. Programlar m z n hedeflerine ulaflmas nda siz velilerimizin görüfl ve önerileri bizler için büyük önem tafl yor. bulundu unuz yerlerde e itim ve ilgili birim baflkanlar m zla irtibata geçmeniz çal flmalar m za istiflare bereketi katar ümidindeyiz. Yeni çal flma dönemimizin bereketli geçmesini Rabbimizden niyaz ediyorum. Yeni dergimizde buluflmak üzere Allah a emanet olunuz. O uz ÜÇÜNCÜ
BU SAYIDA... yorum IGMG ve entegrasyon 5 6 teşkilat 9 teşkilat IGMG nin Lübnan yard mlar da t ld 6 IGMG Yaz Tatilini De erlendirme Programlar sona erdi 9 Millî Görüfl Hac program aç kland 12 gündem slamî kurulufllardan terör ve fliddete karfl aç klama 13 IGMG nin Lübnan yard mlar da t ld IGMG Yaz Tatilini De erlendirme Programlar sona erdi irşad Ramazan ay ; Oruç ve hikmetleri 14 13 gündem irşad 14 Rahmet ve bereket mevsimi Ramazan 16 nsan yükselten ay 18 Ramazan ilmihali 20 Servet emanettir; infak ise mahfazas d r 22 toplum Radyodan çanak antene, slamî kurulufllardan terör ve fliddete karfl aç klama Ramazan ay ; Oruç ve hikmetleri Avrupa daki Türkçe medya serüveni 24 kültür Karakter e itimi nedir? 26 24 toplum kültür 28 Tar k Ramazan ve Avrupada Müslümanlar (I) 28 verband IGMG-Sommerschulen erfolgreich beendet 30 IGMG veröffentlicht ihren voraussichtlichen Flugplan für die Hadschsaison 2007 32 Radyodan çanak antene, Avrupa daki Türkçe medya serüveni Tar k Ramazan ve Avrupada Müslümanlar (I) aktuell Nicht in unserem Namen 33 30 verband religion 34 religion Der gesegnete Monat Ramadan 35 kultur Tariq Ramadan und Muslime in Europa (I) 36 kommentar IGMG und Integration 38 IGMG-Sommerschulen erfolgreich beendet Der gesegnete Monat Ramadan
yorum IGMG ve entegrasyon O uz ÜÇÜNCÜ oucuncu@igmg.de Eylül ün sonundaki ilk Almanya slam Konferans tart flmalar - n n gösterece i gibi IGMG, Almanya daki organize olmufl slam sözkonusu oldu unda, en tart flmal kurumdur. Biz, Almanya daki ço u Müslümanlar taraf ndan, çok boyutlu altyap s yla üyelerinin kapsaml dinî yaflamlar na kendisini vakfetmifl ba ms z bir slamî cemaat olarak kabul edilirken, federal ve eyalet anayasa koruma daireleri temsilcileri nezdinde ise, dinî hizmetlerin gizli bir slamc hedef için kullan ld fare avc lar olarak görülmekteyiz. Sunulan hizmet ve etkinliklerin çeflitlili i göz önünde bulunduruldu unda bu klifle elbette ki yorumsuz b rak lamaz. IGMG, kuruluflundan bu yana, Entegrasyona evet, asimilasyona hay r! ilkesinden yola ç karak, Almanya da yaflayan Müslümanlar n buradaki topluma uyumunu kendisine vazife bildi ve bir çok alanda öncü çal flmalar sergiledi. IGMG bununla birlikte, slam inanc n bilinçli olarak yaflama ve köhneleflmifl yap lar aflma gayesiyle, gelenek ve örfün geçerlili ini, slam kaynaklar yla ölçme talepleri ile de öncülük rolünü sürdürdü. Kamuoyunun toplumsal yara olan konulara ciddî bir flekilde de inmedi i dönemlerde, yap lanm fl teflkilat çal flmalar yla erkekler, kad nlar ve gençler için zorunlu evlilik, aile içi fliddet veya genç k zlar n erken yafllarda teflkilat çal flmalar na teflvik edilmesi konular ifllendi. IGMG, anaokul ve okul türündeki paralel e itim yap - lar n n oluflumunu bilinçli bir flekilde reddetti ve çocuklar n dini e itimine odakland. PISA e itim araflt rmas n n yay nlanmas ndan çok önce IGMG, göçmen kökenli çocuklar n eksikliklerini tespit etti ve ev ödevlerine yard m ve dil kurslar düzenledi. IGMG, duyarl l kla formüle edilmifl entegrasyon politikas n, yerel teflkilatlarda prati e geçirmede karfl lafl lan birçok eksiklikliklere ra men, flubelerinde uygulamakta ve kendisini devlet ve toplum nezdinde güvenilir bir muhatap olarak görmektedir. Her ne kadar da bu insanlar n oynad klar olumlu rollere, kamuoyu taraf ndan gerekli ilgi gösterilmemifl olsa da ve hatta ülkenin iç güvenli i için bu insanlar bir tehlike olarak alg lansa da, yukar da de indi im bu güven vasf, teflkilat üye ve idarecilerini günlük çal flmalar nda motive etmektedir. Almanya iç güvenli i açısından IGMG nin varlı ının bir tehdit oluflturdu u ekseninde yap lan tart flma, herfleyden önce ütopik bir tart flmad r. Kamusal hayatta yer alan baz aktörler, halka say lar ve flüpheliler hakk nda bilgi vermeyi, yat flt r c bir yöntem olarak görebilirler. IGMG ve üyelerine karfl basit polemiklerle cephe alarak halktaki korkuyu beslemek, büyük bir sapt rma olarak karfl m za ç ksa da, bu tip tart flmalarla toplumsal bar - fl n kal c bir flekilde zedelenmesi düflündürücüdür. Böylelikle, önemli bir slamî kuruluflun altyap ve imkanlar n n entegrasyon sürecinde kullan m engellenmektedir. Anayasa koruma dairelerinin de erlendirmelerinin, IGMG nin kendi kurumsal kimli inin karfl kutbunda yer almas ve ony llar süren takibin ard ndan teflkilat m z n Anayasa düflmanl n ispatlayan delilleri ortaya koymak için ilgili dairelerin hala borçlu olmas n bir kenara b raksak bile, bütün gözlemciler, bu ülkedeki Müslümanlar n oluflturaca bir yap n n, IG- MG nin kat lmamas durumunda, temsil etme meselesinde flüphe uyand raca hususunda hemfirkirdirler. Bundan sonra önemli olan as l husus, karfl tarafta yer alan siyasilerin bu yeni temsilciye do ru bir ad m atma ve onu tan mada haz r olup olmad klar d r. Bu ülkenin gelece i için tafl d m z ortak sorumluluk, düflüncemize göre, Müslüman sivil toplum ile devlet aras nda iflbirli ini ve kurumsallaflm fl ortak çabay emretmektedir. Bu çaba ayn zamanda, slam dininin ve Müslümanlar n, Federal Almanya daki di er dini cemaatlerle eflit hukuki muamele görmesi ve eflit hukuki statü kazanmas yla efl anlaml d r. Bunu söylerken, bu ülke siyasilerinin, geçerli hukukun ötesine geçmelerini talep etmemekteyiz. Onlar slam n hukuki entegrasyonuna yönelik cesur siyaseti formüle etme hususundan muaf tutulamazlar. flte bu cesur siyaset, insanlar n karfl l kl günlük iliflkileri ba lam nda zedelenen atmosfer göz önünde bulunduruldu unda, kolay uygulanmayacak toplumsal entegrasyona do ru at lan ilk ve önemli bir ad md r. IGMG PERSPEKTIVE 5
teşkilat Lübnan tamam yla harab olmufl IGMG nin Lübnan yard mlar da t ld slam Toplumu Millî Görüfl ün (IGMG) savafl ma durlar na da t lmak üzere gönderdi i ilk acil yard mlar Din istiflare kurulu üyesi Sefer Ahmedo lu taraf ndan da t l rken, ikinci bölüm yard mlar da Genel Baflkan Dan flman Ahmet Alt ntafl ile Mannheim Fatih Camii Sefer Ahmedo lu acil yard mlar da t yor Baflkan ve mam Celil Yal nk l ç taraf ndan da t ld. kinci yard mda tam donan ml bir ambulans da yer ald. Savafl ma duru Lübnanl lar n yan s ra Beyrut çevresindeki mülteci kamplar nda çok zor flartlar alt nda yaflayan Filistinli mültecilere de yard mlar da t ld. Burcul Ferac mülteci kamp nda yaflayan 32 aileye ayr ca 100 er Euro nakdî yard mda da bulunuldu. lk yard mlarda 6 t r insanî yard m malzemesi yer al rken ikinci yard mda 10 t r malzeme yer ald. IGMG nin yapt acil yard mlar n n ilki, A ustos ay bafl nda, Lübnan da srail sald r lar n n yo un bir flekilde sürmesi üzerine evleri y - k lan ve savafl bölgelerini terketmek zorunda kalan sivillere yard m amac yla acil olarak gönderildi ve Sefer Ahmedo lu baflkanl nda bir heyet taraf ndan da t ld. Bölgede uzun zamandan beri insanî yard m organize eden IHH ile ortaklafla da t lan 6 TIR yard m, Beyut un Güney mahalleleri ile Kitirmaye, klim-il Harub ve Berica kasabalar nda da t ld. Yard m malzemelerinin bir k sm Türkiye den bir k sm da Suriye den temin edilirken önemli bir bölüm Beyrut tan sa land. 6 IGMG PERSPEKTIVE
teşkilat Bebek mamas, ya, un, makarna, fasulye, pirinç, mercimek, çay ve fleker gibi g da maddelerinin yan s ra, çeflitli sa l k malzemeleri ile giyim malzemelerinden oluflan yard mlara ilaveten, yaral lar n tedavisi ve hastanelere nakli için Ambulans ücretleri ödendi. Sefer Ahmedo lu Baflkanl ndaki heyet, Suriye nin baflkenti fiam dan, Beyrut yolunun srail savafl uçaklar taraf ndan y k lmas nedeniyle Humus, Trablus yoluyla Beyrut a ulaflabildi. Beyrut tan sonra ise savaflta büyük bir y k ma u rayan Sur kenti istikametine gidildi. Sald r lar n ve bombard man n devam etmesi sebebiyle yollar n kapanmas üzerine de yol üzerindeki kasabalarda, okul, cami ve parklara s nmak zorunda kalan mültecilere yard mlar bizzat ulaflt r ld. IGMG bu yard mlar n arkas ndan, 10 TIR l k bir yard m daha gönderdi. 10 TIR yard ma ek olarak tam teçhizatl bir ambulans da gönderilen yard mlar aras nda yer ald. kinci yard m özellikle Güney Lübnan daki kasaba ve köylerde da t ld. Bint Cubeyl kasabas ile Mirvahiyye köyleri ziyaret edildi. Mirvahiyye köyünde ayr ca, toplu cenaze merasimine ifltirak edildi. Bu köyde, cenazeler yo un sald r lar sebebiyle savafl döneminde kald r lamam fl ancak ateflkes sonras nda kald r labilmiflti. Lübnan daki insanî yard m kurulufllar ve belediyelerle iflbirli i halinde da t lan yard mlar sonras nda, ma dur ve mazlum mülteciler Avrupa dan kendilerini unutmayan Millî Görüfl camias na dua ettiler. Lübnan yard mlar n da tan heyette yer alan Celil Yal nk l ç izlenimlerini flöyle anlat yor: Akflam saatlerinde Lübnan n baflkenti Beyrut a indi imizde savafl n y k c izlerini hem görüyor hem de hissediyorduk. Bombalanan havaalan nda oluflan devasa çukurlar yavafl yavafl doldurulurken, flehre do ru giderken, neredeyse bütün binalar n pencerelerinin hal, kilim Tam teflekküllü ambulans teslim ediliyor ve benzeri fleylerle karartma yapmak için kapat l yordu. Zira srail savafl uçaklar geceleyin de bombard mana devam etmifl ve camlar ndan fl k yans yan sivil binalar da vurmufltu. Beyrutlular ateflkese ra men hala tedbiri elden b rakm yorlard. fiimdi akflam 21.00 den sonra bir zamanlar n fl lt l Beyrut u karanl klara gömülüyordu. Yard mlar da tmak ve savafl sonras durumu müflahede etmek için sabah erkenden yola ç k yoruz. Gidece imiz yer Lübnan n güney bölgeleri ve bir zamanlar 1,5 saatte al nabilen bu yollar biz ancak 5 saatte alabiliyoruz. Güneye giden otoyol üzerindeki 30 dan fazla köprü Savafl n ma durlar çocuklar... y k lm flt. srail bombard man ndan en çok etkilenen ve fliddetli çat flmalar n yafland Bint-i Cübeyl e vard - m zda ise o korkunç manzara ile karfl lafl yoruz. Bütün binalar bombalama sonucu y k lm fl, sald r öncesinde 20 bin insan n yaflad kasaba boflalm fl ve tam bir harabeye dönmüfltü. 34 gün süren hava ve kara sald r lar sebebiyle kasabada tafl tafl üstünde kalmam flt. Bombalanmayan istisnaî bir binaya rastlamak mümkün de ildi. Altyap çökmüfl, elektrik ve su flebekeleri de tahrip edilmiflti. Y k k evler ve sokaklar aras nda, tek tük de olsa savafl sonras nda geri dönen ma dur insan- IGMG PERSPEKTIVE 7
teşkilat Cenazeler daha yeni defnedilebiliyor A. Altintafl ve C. Yal nk l ç yard mlar da t yor larla karfl lafl yoruz. Anlat lanlara göre 34 günlük direniflte kasabada 24 direniflçiden baflka bütün halk kaçmak zorunda kalm fl. Bint-i Cübeyl den ayr ld ktan sonra s n r köylerinden Mirvahiyye ye hareket ediyor ve orada ac kl bir toplu cenaze merasimine ifltirak ediyoruz. Mirvahiyye, bölgede say - lar çok olan Sünnî köylerden ve srail in fliddetli sald r lar na maruz kalm fl. Savafl n 20. günündeki srail sald r lar nda köydeki sivil halktan 23 kifli hayat n kaybetmifl ancak cenazeler, sald r lar sebebiyle defnedilememifl. Geri dönen halk ço u çürümüfl olan cenazeleri ancak defnetme imkân bulabilmifllerdi. Cenaze törenine, bakan, milletvekili, belediye baflkanlar ve özellikle fiiî ve Sünnî imamlar beraber kat lm fl ve kuvvetli bir dayan flma örne i göstermiflti. Cenazelerin ço unlu u Lübnan n her yerinde oldu u gibi, çocuk ve kad nlardan olufluyordu. Cenazelerin defnedilifli esnas nda ac ve zd râb n bin bir türlüsüne flahit oluyorduk. Yard m götürdü ümüz köy ve kasabalarda, her evden kay plar oldu unu ö reniyoruz. Her kime sorarsan z, bir yak n n kaybetti ini gözyafllar yla anlat yordu. Yard m verdi imiz bir amcaya, ailesinden kaybetti i kimseleri sordu umuzda, boynumuza sar l p a lamaya bafll - yor ve 7 aile ferdini kaybetti ini bildiriyordu. Bu savaflta Lübnan n özellikle güney bölgelerinin alt yap s tamam yla y k lm fl ve sivil kay plar n say s da bilinenin üzerinde. Lübnan hükümeti büyük bir y k mdan söz ediyor. Geçmiflte 160 bin insan n hayat na mal olan iç savafl sonras nda oluflan bar fl ortam ve akabindeki srail sald r lar sonras nda birbirine düflman olan insanlar n art k birbirleri ile dayan flma içine girmeleri bizleri sevindiriyor. nsanlar n varsa bir s nacak yerleri, ma dur olanlarla paylafl yor. Savafl ma duru kardefllerimizin yaralar n sarmak için gitti imiz Beyrut ta ise, bu son savafl sonras ndakiler gibi ma dur durumda ve hatta daha zor durumda olan Filistinli mültecilerin ac kl durumuna da flahit oluyoruz. 40 y ld r sürgünde yaflamak zorunda kalan Filistinlilerin kamplar ndan biri olan Burcul Farac kamp nda 19 bin 500 insan, sokaklar n n geniflli i 1 metreyi bile zor bulan ve alt yap s hiç olmayan flartlarda büyük bir s k nt içinde yafl yor. Bu kampa da çeflitli yard mlarda bulunuyoruz; ama Filistinlilerin neredeyse bu flekilde unutulmufl olmalar sebebiyle de sars l yoruz. 1982 y l nda, Beyrut taki Sabra ve fiatilla mülteci kamplar srail eski baflbakan Ariel fiaron komutas ndaki askeri birliklerin yard m ile Falanjist Hristiyanlar n katliam ile karfl laflm flt. Bu kamplarda ço unlu u kad n ve çocuk olmak üzere 400 bin Filistinli mülteci her türlü sosyal imkânlardan yoksul olarak yaflama mücadelesi veriyor. Sa l k, e itim, bar nma ve ifl imkânlar ndan söz edilmeyen bu kamplarda da yard mda bulunuyoruz. Lübnan yaralar n sarmaya devam ediyor ve duyarl Müslümanlar n yard mlar n bekliyor. Bizler, Milli Görüfl yard m ekibi olarak, görevimizi yerine getirmifl olman n hazz yla oradan ayr l rken, Lübnanl kardefllerimizin selam ve dualar n alarak dönüyoruz; onlar n en samimî dua ve selamlar ile. 8 IGMG PERSPEKTIVE
teşkilat K z ö rencilerimiz IGMG Yaz Tatilini De erlendirme Programlar sona erdi Yaz Okullar olarak bilinen programa 9 bin 459 u k z, 10 bin 724 ü de erkek olmak üzere toplam 20 bin 183 talebe kat ld slam Toplumu Millî Görüfl E itim Baflkanl taraf ndan düzenlenen Yaz Tatilini De erlendirme Programlar büyük bir baflar ile sonuçland. IGMG E itim Baflkanl n n de- erlendirmelerine göre bu sene, Yaz Tatilini De erlendirme Programlar na 9 bin 459 u k z, 10 bin 724 ü de erkek olmak üzere toplam 20 bin 183 talebe kat ld. Programlar, cemiyet ve bölgelerin durumlar na göre gündüzlü ve yat l olarak düzenlendi. Yat l olarak programlara kat lan k z talebe say s 1134 olurken, erkek yat l talebe say s da 1313 oldu. Di er talebeler ise, Yaz Tatilini De erlendirme Programlar n gündüzlü olarak takip ettiler. K saca IGMG Yaz Okullar ad ile an lan program, izin döneminde Avrupa da kalan çocuklar m z n tatillerini de erlendirmelerini, slam dini ile ilgili temel bilgileri ö renmelerini ve slamî kimliklerini gelifltirmelerini hedefliyor. Yaz Okullar programlar nda, dinî e itim amaçl düzenlemelerin yan s ra, tatil, e lence, gezi ve sosyal aktiviteler de yer al yor. Bu anlamda IGMG Yaz Okullar, yaln zca dinî dersler veren bir okul görevi görmüyor ayn zamanda, tatil de erlendirme ve e itim programlar fleklinde gerçeklefliyor. IGMG Yaz Okullar nda flu müfredat uygulan yor. 1- Dinî ö retim ve e itim. 2- Türkçe dil bilgisi ve Türkçeyi do ru kullanma kabiliyeti. 3- Diyalog dersleri. 4- Rehberlik dersleri. 5- Spor, gezi ve sanatsal etkinlikler. 1- Dinî ö retim ve e itim: Yaz Okullar na gelen ö renciler Müslüman çocuklard r. Genellikle bu çocuklar, y l boyunca slâmî kimliklerini oluflturacak bilgilerden mahrum kalm fl çocuklardan olufluyor. Ailesi yeteri kadar slamî bilgiye sahip olmayan, ya da bildiklerini çocuklar na aktarma f rsat bulamayan çocuklar m z n bu önemli ihtiyac, Yaz Okullar ile karfl lan yor. Dinî ö retim ve e itim müfredat nda, Müslümanlar n namaz, hac, oruç, zekât gibi tüm ibadetlerini kapsayan ilmihal bilgileri önemli bir yer tutuyor. Öte yandan, temel IGMG PERSPEKTIVE 9
teşkilat Erkek ö rencilerimiz slamî inançlar ve akaid bilgileri de müfredatta yer al yor. slam dininin temel kayna olan Kur an- Kerim in ö renilebilmesi için Elif-Be, Elif-Be yi bilenler için ise, Kur an- Kerim i yüzünden okuma, daha sonra da Kur an- Kerim in kendi okuma kurallar n içeren tecvidli okuma, k sa sûreler, meal ve tefsir dersleri veriliyor. Peygamber efendimizin tüm Müslümanlar için örnek hayat n içeren Siyer-i Nebi ve slam tarihinden örnekleri içeren tarih dersleri de müfredatta yer al - yor. Ahlâk ve Adâb- Muafleret dersleri Yaz Okullar programlar n n önemli bölümlerinden birisini oluflturuyor. Ahlâkî olgunluk kazanmak, çocuklar m z n, kendisine, ailesine ve genelde tüm topluma karfl sorumluluklar n n bilincinde yetiflmeleri için slâm ahlâk ve iyi davran fl kurallar olan ve edepli bir hayat için bilinmesi gerekenleri kapsayan Adâb- Muafleret dersleri de bu kapsamda yer al yor. 2- Türkçe dil bilgisi: IGMG Yaz Okullar na kat lan çocuklar m z n çok büyük bir bölümü Türkiye den gelen göçmen ailelerin çocuklar ndan olufluyor. Bu yüzden çocuklar - m z n Türkçe ile olan ba lar ayn zamanda slamî kimliklerinin de bir parças n oluflturuyor. Sa lam bir kimli in oluflup yerleflmesinde ana dilin önemini reddetmek mümkün olmad için, Yaz Okullar nda Türkçe dil bilgisi ve Türkçeyi do ru kullanma kabiliyetinin gelifltirilmesine ayr bir önem veriliyor. Türkçe dil bilgisi, bu yüzden, ayn zamanda göçmenlerin kendi kültürel zenginliklerini Avrupa ya sunmalar n da teflvik etmifl oluyor. Cemaatle namaz 3- Diyalog dersleri: Diyalog dersleri, ad üzerinde, karfl l kl olarak anlaflabilmenin yollar n arama dersleridir. Bu derslerde, farkl bir kültür ortam nda genç nesiller olarak Müslümanca yaflayabilme, ancak bununla birlikte farkl di er din/kültür mensuplar ile de ortak yaflaman n önemi anlat l yor. Çocuklar m z n günlük hayattaki tecrübeleri fl nda karfl l kl tart flma ve müzakerelerin de yap ld bu dersler, çocuklar m z n Avrupa toplumu içinde hayat kavramalar - 10 IGMG PERSPEKTIVE
teşkilat na yard mc oluyor. Bu ba lamda yerel lisanlarda slamî din dersleri de veriliyor. Yerel lisanlardaki din dersleri ile çocuklar m z, kendi inand klar ve yaflad klar dini karfl s ndakilere anlatabilme imkân na kavuflarak, kendilerine olan öz güvenlerini pekifltiriyorlar. 4- Rehberlik dersleri: Rehberlik derslerinde, çocuklar m z n hayata haz rlanmalar n, hayat anlama ve kavramalar na yard mc olunuyor. Özellikle, okulun ve okul e itiminin önemi üzerinde durulan bu derslerde, ö rencilerin çeflitli meslek dallar na olan ilgi ve merak art r l yor. Çocuklar m z n kendi kabiliyetlerinin ortaya ç kar labilmesi için, ebeveynleri ile de karfl l kl görüflmeler yap larak çocuklar n e ilimleri tespit ediliyor. 5- Spor, gezi ve sanatsal etkinlikler: Yaz Okullar programlar içerisinde spor, gezi ve sanatsal etkinlikler, çocuklar m z n verimli ve nefleli bir tatil geçirmeleri için, müfredata al nm fl durumdad r. Çocuklar, çocukluklar n ancak birbirleri ile çok yak n bir iliflki içerisinde oynayacaklar çeflitli oyun ve sportif faaliyetler ile tadabilirler. Oyun, bu aç dan de erlendirildi- inde çocuklar m z n en tabiî hakk d r. IGMG, bu sportif faaliyet ve gezi programlar ile sanatsal etkinlikleri, çocuklar m z n kendi aralar ndaki çocuksu iletiflimlerini sa lam temeller üzerlerine oturtmalar ve yeni dostluklar, arkadafll klar Hem tatil hem e itim kurabilmeleri için bir araç ve f rsat olarak de erlendiriyor. Öte yandan, bu faaliyetlerle ebeveynlerin de do rudan kat l m sa lanarak, çocuklar ile yetiflkinlerin beraberce ama birbirlerine sayg /sevgi çerçevesinde oynay p, e lenmeleri amaçlan yor. Yaz Okullar nda uygulanan müfredat n tümü, çocuklar m z n, dinî temel bilgileri edinip dinî e itim görerek, gelece e dair bir perspektif edinmeleri, yeni dostluklar kurmalar, karfl l kl iliflkilerde sayg l davranma ve kendi özgüvenlerini kazanmalar n amaçl yor. K sacas müfredat, kimlik ve kiflilik kazanma, Müslüman bir cemaate mensubiyet duygusu, görgü kurallar, çocuklar n toplum içindeki vazifeleri, insanlarla en güzel flekilde birlikte yaflama duygusu ve daha birçok melekenin kazan lmas na yönelik olarak uygulan yor. Duruma göre, yat l ve gündüzlü olarak yap lan Yaz Okullar, baz yerlerde, fizikî mekânlar n durumuna göre, bu müfredat n baz bölümlerine biraz daha öncelik veriliyor. Ancak, Yaz Okullar n n hepsinde bu temel müfredat n n tamam yla uygulanabilmesi çal flmalar - m z da devam ediyor. Yaz Okullar programlar ile di- er e itim programlar na kat lmak isteyenler, ilgili bölge ve cemiyetlerin e itim baflkanl klar ndan bilgi alabilirler. Hat çiziyoruz Hat çiziyoruz Namaz ö reniyoruz IGMG PERSPEKTIVE 11
teşkilat Beytullah da dua Millî Görüfl Hac program aç kland lk uçufllar 02 Aral k 2006 tarihinde Frankfurt ve Berlin den yap lacak slam Toplumu Milli Görüfl Hac ve Umre Organizasyonu, Miladî 2006-2007/ Hicrî 1427 y l Hac program n aç klad. Yap lan programlamaya göre, bu sene mukaddes beldelere giderek Hac ibadetini yerine getirecek olan ilk kafileler 2 Aral k tarihinde hareket ediyor. Bu iki kafile Berlin ve Frankfurt tan uçacak. Hac kay tlar devam ediyor IGMG Hac, Umre ve Seyahat flleri Müdürlü ü, Miladî 2006-2007/ Hicrî 1427 y l Hac kay tlar n n devam etti ini bildirdi. Geçen sene oldu u gibi bu sene de yo un bir ilgi beklenen kay tlar için acele edilmesi de isteniyor. Hac kay tlar için müracaatlar, do rudan IGMG Genel Merkez Hac Bürosuna yap labilece i gibi, IGMG bölge merkezleri ile flubelerine de yap labiliyor. Hac müracaatlar için ifl yerlerinden izin almak isteyen hac adaylar n n bu müracaatlar n erken bir zamanda yapmalar n isteyen IGMG Hacc, Umre ve Seyahat flleri Müdürlü ü, Miladî 2006-2007/ Hicrî 1427 y l Hac tahmini uçufl plan nda, havayollar, vize ve bölgesel flartlar sebebiyle 2 3 günlük bir de ifliklik olabilece i uyar s nda da bulundu. Bu yüzden, ifl yerlerinden izin al rken, bu durumun da göz önünde bulundurulmas istendi. Kafileler dolmak üzere Hac mevsiminin bu y l Y lbafl tatiline gelmesi sebebiyle ilginin bilhassa yo un oldu unu bildiren yetkililer, Hacca niyetlenmifl kardefllerimizin kay t olmakta acele etmelerini istediler ve daha flimdiden birçok kafilenin doldu una dikkat çektiler. IGMG Hac Organizesi Miladî 2006-2007/ Hicrî 1427 y l için Hac uçufllar na 02 Aral k tarahinde bafllay p, 22 Aral k tarihinde bitirmeyi planlad. Milli Görüfl Hacc Organizesi bu süre zarf nda Miladî 2006-2007/ Hicrî 1427 y l Hac dönemi için Avrupa n n çeflitli bölgelerinden toplam 41 kafile götürmeyi hedefliyor. Hacc ücreti belli oldu Öte yandan, IGMG Hac Komisyonu, Miladî 2006-2007/ Hicrî 1427 Hac dönemi hizmet bedellerini de tesbit etti. Buna göre, bu sene Hac adaylar na Mekke ve Medine de yemek de verilecek. Bu hizmetler karfl l nda da Hac adaylar ndan yemekler de dâhil olmak üzere 2.175 Euro al nacak. 12 IGMG PERSPEKTIVE
gündem Dernek temsilcileri bas n toplant s nda slamî kurulufllardan terör ve fliddete karfl aç klama Afla da imzas bulunan Müslüman dernekler ve göçmen organizasyonlar olarak bizler son günlerdeki bombal sald r denemelerini büyük bir nefretle k n yor, bu eylemlerin slam ile meflrulaflt r lmaya çal fl lmas n reddediyoruz. Muhtemel suçlular slam da bu tür eylemler için cevaz bulamazlar. Terör, tüm insanl k için büyük bir tehlike ve insanl a yönelik bir suçtur. Kur an Kerim in 5. Sure si 32. Ayeti nde flöyle buyrulmaktad r, Kim suçsuz bir insan öldürürse, tüm insanl öldürmüfl gibi olur. Almanya daki Müslümanlar olarak bizler, bu olaylar nedeniyle iki kez ma dur durumunda bulunmaktay z. Bir yandan toplumun bir kesimi olarak bizler de tüm vatandafllar gibi sald r lar n potansiyel hedefiyiz, di er yandan birçok kifli taraf ndan suç orta olarak görülmenin s k nt s n çekmekteyiz. Bu aç klaman n alt nda imzas bulunan dernekler, Almanya daki Müslümanlar gergin toplumsal atmosfere ra men, öncekinden de yo un bir flekilde tüm toplumla diyalog çabas na girmeye, sald r lar ve hakaretler yoluyla provoke olmamaya ça r yoruz. mzas bulunan dernekler, ayn zamanda siyasileri ve tüm toplumu da bu tehdit ortam nda özgürlükleri k s tlamaya çal flan kesimlere de karfl ç kmaya ça r yor. çinde yaflad m z özgürlükçü toplumda, flu an tart fl lan muhtemel önlemler de kesin bir güvenli i teminat alt na alamazlar. Müslümanlar, genel zan izleniminin yerleflmemesi için, özellikle kamuoyunda tart flmalar n objektif bir flekilde yap lmas n beklemektedirler. Terörün nedenleri ile temelden mücadele edebilmek için, tüm toplumsal unsurlarla ortaklafla konseptler gelifltirmeliyiz. Varolan haks zl k, insanl hiçe sayan bu tür eylemler için aç klama olabilir, ancak hiçbir zaman meflrulaflt rma nedeni olamaz. Köln 25.8.06 mzalayanlar: ABAF- Avrupa Ehli Beyt Alevi Federasyonu ATB Avrupa Türk Kültür Dernekleri Birli i ATIB Avrupa Türk slam Kültür Dernekleri Birli i Cem Vakf DML Alman Müslümanlar Birli i DITIB Diyanet flleri Türk slam Birli i Hür Türk Alman Türk Dostluk Derne i IF Berlin slam Federasyonu IGD Almanya slam Toplumu IGMG slam Toplumu Milli Görüfl IZH Hamburg slam Merkezi IRH Hessen slam Din Toplumu Federal Almanya slam Konseyi MÜSIAD MJ- Almanya Müslüman Gençli i RTS Türk Kökenli Vatandafllar Konseyi fiura Bremen fiura Hamburg fiura Afla Saksonya fiura Schleswig Holstein TIDAF Ba ms z Sanayici ve fladamlar Birli i UETD Avrupa Türk Demokratlar Birli i UIAZD Almanya Müslüman Arnavutlar Merkezi VIKZ slam Kültür Merkezleri Birli i VIGB slami Bosna Dernekleri Birli i Baden Württemberg teki Müslümanlar Merkez Konseyi ZMD Almanya Müslümanlar Merkez Konseyi. IGMG PERSPEKTIVE 13
irşad Ramazan ay ; Oruç ve hikmetleri M. Hulusi ÜNYE hulusiunye@hotmail.com Ramazan, yanmak manas na olup, zahirde açl ktan ve susuzluktan yananlar n, bat nda günahlar n n yanmas ve gönüllerin yolsuz ihtiraslardan temizlenmesi manas murad olunur 1. Ramazan ay, aylar n efendisidir. Kur an- Kerim bu ayda inmeye bafllam flt r. Allah a itaat n ve O na yaklaflman n en büyük vesilesi olabilecek bir zaman dilimi, iyilik ve ihsanlar n coflup taflt bir ayd r. çerisinde bin aydan hay rl olan Kadir gecesi mevcuttur. Ramazan ay n n faziletleri ile ilgili baz hadis-i flerifler flöyledir: Aylar n efendisi Ramazan ay, günlerin efendisi ise, Cuma günüdür. 2 Ramazan ay ndaki olan fleyleri kullar bilseydi, Ramazan n bir y l olmas n temenni ederlerdi. 3 Size bereket ay Ramazan gelmifltir, o ayda Allah sizi bereketiyle kaplam flt r. Size rahmetini indirir, hatalar n z yok eder, dualar n - za icabet eder; r zas için yapt n z hay rda yar flman za bakar da meleklerine karfl sizinle övünür. Bu sebebledir ki, Allah a karfl hay rlar n z sergileyiniz.. Gerçek nasipsiz bu ayda Allah n rahmetinden mahrum oland r. 4 Ramazan ay geldi i zaman, cennet kap lar aç l r, cehennem kap lar kapat l r, fleytanlar da zincire vurulur. 5 Befl vakit namaz, iki cuma ve iki Ramazan, büyük günahlardan sak nmak flart yla, arada ifllenen küçük günahlara keffarettirler. 6 Ademo lunun her hay rl amelinin mükafat, on dan yediyüze kadar ulafl r. Ancak oruç, müstesnad r. Çünkü Cenab- Hak, Oruç benim içindir, onun karfl l n ben veririm. Çünkü o, yemesini ve flehvetlerini benim için terkeder buyurmufltur. Oruçlunun iki sevinç an vard r: ftar n yapt zaman ki sevinci, Rabbini kendinden raz olarak bulaca andaki sevinci. Allah kat nda oruçlunun a z kokusu, misk kokusundan daha güzeldir. Oruç cehennem ateflinden koruyan bir kalkand r. Biriniz oruçlu iken bir cahil taraf ndan cahilce bir muameleyle karfl karfl ya gelirse; Ben oruçluyum, ben oruçluyum desin. 7 Kim inanarak ve sevab n Allah tan bekleyerek Ramazan ay n de erlendirirse geçmifl günahlar afvolunur, ba fllan r. 8 Yani Ramazan ay n n gecelerini teravih namaz ve sair, zikir, isti far ve Kur an tilavetiyle ihya ederse; bütün bunlara inanarak ve mükâfat n da sadece Allah tan bekleyerek, ihlâsla yerine getirirse, kul haklar n n d fl ndaki haklardan ba fllanm fl olur. Oruç ibadeti, slam dininin üzerine bina edildi i befl esastan biridir. Oruç ibadetinden maksat, insan n kendisini tezkiye etmesi, takva sahibi olmas d r ki, yukar daki ayetin son k sm bunu ifade etmektedir. Onun için oruç tutan kimse, mümkün mertebe dünya muhabbetinden uzaklaflmaya ve bütün azalar n fenal klardan korumaya çal flmal d r. Ramazan için haz rl klar yapan Peygamberimiz (as), bir yandan da Ramazan ay n n tesbiti için sahabeyi uyar r ve "Ramazan ay n n hilalini gördü ünüzde oruç tutunuz, yine hilali gördü ünüzde iftar ve bayram ediniz. E er hilal size bulutlu, kapal bulunursa art k onu takdir ve hesap ediniz" 9 buyururdu. Rasulullah (sav), her zaman çok cömertti. Ramazan ay girince cömertli i daha da artard. 10 Bu cümleden olarak Ramazan ay girdi inde yan ndaki esirleri b rak r ve her isteyene verirlerdi. 11 Ramazan ay girdi i zaman ki halini bize Hz. Ayfle validemiz flöyle anlat yordu: "Ramazan ay girdi inde rengi de iflir, namaz ço alt r ve tamamiyle duaya koyulur, rengi flafak gibi olurdu." 12 Yine Hz. Ayfle validemiz bir baflka hadiste O'nun Ramazan ay ndaki davran fllar n anlat rken flöyle tavsif buyurmufllard : "Ramazan ay girdi inde elini ete ini toplar, sonra da Ramazan ç k ncaya kadar yata na girmezlerdi." 13 Peygamber (as)' n ço altt klar namazlar: Befl vakit namaz n sünnetleri, iflrak, duha, evvabin, teheccüd ve bir de sadece Ramazan gecelerinde k ld ve "k yam- Ramazan" ad n verdi i 'Teravih Namaz ' idi. 14 Yine hadislerden Rasulullah (sav)'in Ramazan ay n n son on gününde ibadetlerini daha da art rd klar n, yataklar n dürüp kald rd klar - n ve ailelerini de ibadete teflvik ettiklerini görüyoruz. 15 O nun orucun farz k l nmas ndan sonra terketmedi i bir sünneti de tikaf' a girmesidir. Efendimiz (as), vefat ettikleri seneye kadar Ramazan ay n n son on gününü tikaf yaparak geçirmifl olmas na ra men son Ramazan ay nda yirmi gün itikafta kalm fl ve her Ramazan ay nda Cebrail (as)'la birlikte Kur'an- Kerim'i hatmetmifller; son Ramazan ay nda da iki defa hatim yap lm flt. Ramazan aylar nda camilerimizde okunan 'mukabele' sünnetinin temeli budur. "Oruç, bedenin suya ve topra a ba l olan ihtiyaçlarla alakas n keserek, ruhun befleri kirlerinden ar nd manevi bir ar nma mevsimidir. Oruç, kullu umuzu imandan slam'a, slam'dan da takva ve ihsana yükselten bir ibadet halkas d r. Oruç, mümini 14 IGMG PERSPEKTIVE
irşad stanbul da Ramazan... hayvanî hislerinden ve sapt r c heveslerinden al koyarak, melekler seviyesindeki manevî yüceli e do ru götüren bir yolculuktur. nsan n iç dünyas nda çöreklenmifl karanl klar ve dünyaya karfl tutkunluklar eriterek yerine ruhun ilahî hasletlerini yerlefltiren bir seferdir." 16 Oruç tutmakla bir insan, nefsine ilahî iktidar ve iradeyi hâkim k lm fl olur. Bundan dolay da bütün arzu ve ihtiyac na ra men helal olan yiyecek ve içeceklere bile izinsiz el uzatmama fluurunu kazan r. Orucun bu fonksiyonunu icra edebilmesi için oruçlunun, yeme, içme ve flehevî arzulara karfl nefsine hâkim olmas n n yan nda flu hususlara da son derece dikkat etmesi gerekmektedir. Bunlar, karn n ve midenin yemek ve içmekten korundu u gibi, gözü harama bakmaktan, kula g ybetten ve lüzumsuz fleyleri dinlemekten, dili bofl ve faydas z sözlerden, bedeni dünyaya meyletmekten ve fler'i flerife muhalif davranmaktan korumakt r. Nitekim Hz. Peygamber (sav): "Oruç tuttu un zaman, kula n, gözün, dilin, elin ve sendeki bütün organlar n oruç tutsun." "Nice oruç tutan kimseler vard r ki, tuttuklar oruçtan kendilerine yaln zca açl k ve susuzluklar kalm flt r." buyurmufltur. Oruçlunun gerçek manada oruçlu olmas, bütün duyu organlar n Hak'ka ve Hak'k n emirlerine uyar hale getirmesi, O'na karfl gelmekten al koymas demektir. Orucun hikmetlerinden biri de; "Bafl na gelmiyenin hofluna gidermifl" atalar-sözünün ifadesi istikametinde, zd rap, ç l k ve çilelerin dört-duvar aras na s k fl p kalan garip, öksüz ve güçsüzlerin her gün çektikleri s k nt - lar n topluma teflmil edilmesidir. Böylece kardefllik fluurunun tesisi ve yard mlaflman n yayg nlaflt r lmas hedef al nm flt r. Varl kl dan ve imkân elverenden fukaraya do ru bir flefkat ve merhamet transferinin, zekât, fitre, hay r ve hasenatla bafllamas esast r. Mesele yaln z, para ve erzak transferi ile kalmaz. Ayr ca emek transferinin sebeb oldu u s cak bir kaynaflma, sars lmaz bir sevgi ve sayg ba toplumda tesis edilmifl, böylece huzurlu ve istikrarl bir hayat sa lanm fl olur. flte Ramazan ay ve Oruç ibadetinin bu manevi atmosferinin verdi i huzur günlerinde, Teflkilat m z n her sene sergiledi i sosyal hizmetlerinden 'Zekat, Fitre ve Mazlumlarla Dayan flma' ad alt nda yapt çal flma, Oruç ibadetinin bu hikmetini topluma yayma faaliyeti olarak de erlendirmemiz gerekmektedir. Her Ramazan ay içerisinde mümin kardefllerinin zekâtlar n, fitrelerini ve sair hay r ve hasenatlar n toplayarak, onlar ihtiyaç sahiplerine ulaflt ran Teflkilat m za, dünyan n dört bir yan ndaki kardefllerimizden ulaflan tebrik ve takdir beratlar, Ramazan ay ve Oruç ibadetinin hikmetlerinin anlafl ld ve bu e itimin yap ld n n emaresi olarak kabul edilmelidir. Bu, bereket, rahmet ve ba fllanma ay olan Ramazan ay n flu flekilde bir program yaparak da daha verimli hale getirme gayreti içerisine girersek bu mübarek dönemi ihya etme f rsat n bulmufl oluruz: Her fleyden önce, hayat m z Kur an ve sünnetin emir ve tavsiyeleri do rultusunda düzenlemeli, Ramazan ay n n manevi iklimi içinde ruhumuzu ve gönlümüzü ar nd rmal y z. Her günün orucuna ayr ayr niyet etmeliyiz ve niyetlerimizi her türlü riya ve benzeri kötü huylardan temizlemeliyiz. Sahura kalkmaya özen göstermeliyiz. Çünkü bu sünnete uygun bir davran flt r. Her zamankinden daha dikkatli bir flekilde kötü söz söylememeye, kötü fiil ifllememeye, bütün çirkinliklerden uzak durmaya gayret etmeliyiz. Böylece, orucun ayn zamanda nefse ve bütün uzuvlara hâkim olma anlam na geldi ini göstermeliyiz. Gözümüz, kula m z, elimiz, aya - m z ve bütün uzuvlar m za oruç tutturmaya çal flmal y z. Hay rlar ve yard mlar ço altarak, her zamankinden daha fazla sevap kazanma yollar n aramal y z. Ancak, nereye ve kime yard m etmemiz gerekti inin de fluuru içinde olmal y z. Teravih namazlar n k lmaya özel bir itina göstermeliyiz. Cemaat faziletinden de nasibimizi almal y z. badeti oyuncak haline getiren kimselerin arkas nda namaz k lmaktan sak nmal, adab ve erkân na riayet eden imamlar aramal y z. Sözü sohbeti dinlenen, söyledi ini yaflayan kimselerin vaaz ve nasihatlerini dinlemeye özen göstermeliyiz. 17 Ramazan n, hepimiz için bir kendine gelifl ve asliyyetine dönüflün bafllang c olmas dua ve niyaz m zla Kaynaklar: 1 Hak Dini Kur an Dili, C.1, shf. 641 ve devam 2 Mecmau z-zevaid, c. 3, shf. 140 3 Tergib ve Terhib, c. 2, shf. 102; Mecmau z-zevaid, C.3, shf. 141 4 Taberani, Ubade b. Sabit (ra) den 5 Buhari-Müslim, Ebu Hureyre (ra) den; Tergib ve Terhib, C.2, shf. 97 6 Müslim, Ebu Hureyre (ra) den; Tergib ve Terhib, C.2, shf. 92 7 Müslim, Tirmizi, Ebu Hüreyre (ra) den; Tergib ve Terhib, C.2, shf. 81 8 Kütüb-ü Sitte, Ebu Hüreyre (ra) den 9 Tecrid, hadis no: 901 10 Buhari, Müslim, hya 11 Ramuz, c. 2, shf. 532 12 age c.2, shf. 533 13 age ayn yer 14 Tecrid c. 4, shf. 70 15 Ramuz, c.2, shf. 533, 551; Bülu u'l Meram, Kitabu's-Savm 16 slam Dergisi, c. 4, say 44, shf. 52 ( rfan Gündüz'ün makalesi) 17 slam Dergisi, say 45, shf. 32-33, Dr. Raflit Küçü ün yaz s ndan ihtisaren ; Ruh u-d-dini l slami, Et- Tabbara, shf. 255-256 IGMG PERSPEKTIVE 15
irşad Rahmet ve bereket mevsimi Ramazan Dr. Halil brahim Kutlay Ramazan mevsimi, içimizi-d fl m z ayd nlatan en tatl, en güzel mevsimdir. Gündüze de geceye de renk gelir Ramazanda Hayat de iflir, yüzler güzelleflir, sözler tatl lafl r Ramazanda. nsan ulvî ve ruhanî duygulara yönelir, hayat m za manevî haz ve lezzetler hâkim olur. nsan Ramazanda yücelir, yükselir, melekleflir adeta. Ramazan, Cennetten bize gelen bereketli bir misafirdir. Bizi Cennete götürecek olan, evimizi, hayat m z Cennete çevirecek olan bir misafir. Onbir ayl k yoldan gelen ve bir ay bizimle kalacak olan bu misafir, flerefli ama nazl bir misafirdir. Bu güzel misafirin hat r gözetilmeli, en güzel flekilde memnun edilmeli, en güzel flekilde u urlanmal d r. Ramazan ay Kur an ay d r. Ramazan ay, Kur an n en çok okundu u ayd r. Kur an n Ramazan ay nda inmeye bafllam fl olmas, onun de erine de er, flerefine fleref katm flt r. Kur an okumakla ve yaflamakla yükümlü olan Müslüman Kur an s z bir gün bile düflünemez. Mü min kul, Kur an dan ayr yaflayamaz. Kur an okumak, anlamak ve uygulamak, Kur an çizgisinde yaflamak onun en önemli kulluk görevidir. Ramazanda ise mü minin Kur an a ay rd saatler artar. Mü min Kur an la bütünleflir Ramazanda. Kur an ilimlerinden pay almaya çal fl r. Her konuda oldu u gibi bu konuda da en güzel örnek olan Allah Rasûlünün izini takip eder. Efendimiz (s.a.v) in her hutbesinin, her konuflmas n n, her sohbetinin ilk cümlesi Allah'tan korkun Takva sahibi olun ( ttekullah) fleklinde idi.. Oruç da, takva sahibi olmak için önemli bir ad md r. Orucun amac, takvad r. Orucun farz k l nd n bildiren ayet, Böylece takva sahibi olursunuz (Le-alleküm Tettekûn). 1 ifadesiyle sona ermektedir. Oruçla gönüldeki takva kökleflir, yerleflir... Takva hedeflenir oruçla... Allah sevgisi ve korkusunun bütün benli imize hâkim olmas istenir. Orucun ecri büyüktür. Oruçlunun mükâfat ile ilgili çok nefis nebevî müjdeler vard r: Kim inanarak ve sevab n yaln z Allah tan umarak Ramazan orucunu tutarsa geçmifl günahlar ba fllan r. 2 Allah yolunda bir gün oruç tutan bir kulun yüzünü oruç tutmas sebebiyle Allah, Cehennem ateflinden yetmifl y l uzaklaflt r r. 3 Son derece nezih ve latif flahsiyetiyle düflmanlar n n bile takdirini kazan Allah Rasûlü (s.a.v), Müslüman n her zaman tatl dilli, güler yüzlü ve mütebessim olmas n ö ütlemifl, oruçlunun, kendisine sataflanlara karfl Ben oruçluyum demesini tavsiye etmifltir: Sizden biriniz oruçlu oldu u gün, flehevî davran fllarda bulunmas n, ba r p ça rmas n. Biri ona kötü söz söyler veya ona satafl rsa: (Ben oruçluyum), desin. 4 Oruçlu ince ruhlu ve nazik olmal, gönül k r c davran fllardan uzak olmal d r. Zira manevî tesiri olmayan, sahibini günahlardan uzaklaflt rmayan oruç, ana gayesini yitiren, derunî özelli ini kaybeden, sadece fleklen yerine getirilen bir merasim olacakt r. Böyle bir oruç açl k ve susuzluktan ibarettir: Oruç tutan niceleri vard r ki tutmufl oldu u oruçtan ald pay, açl ktan baflka bir fley de ildir. 5 Ramazan, kardefllik ve yard mlaflma, bereket ve fazilet ay d r. Ramazan, iyilik ve güzellikleri paylaflma ay d r. Ramazan, iyilikseverlik ve hay rseverlik duygular n n cofltu u, müminlerin hayra kofltu u ayd r. Ramazan; dul, yetim ve yoksullar n gözetildi i, gariban, kimsesiz ve güçsüzlerin elinden tutuldu u ayd r. Ramazanda oruçluyu iftar ettirme ecrine nail olabilmek için gayret eder Müslüman. Ramazan hay r ve iyilik için bulunmaz bir ganimet ve eriflilmez bir f rsat bilir. Efendimiz (s.a.v) in flu müjdesine eriflme arzusunu tafl r: Kim oruçlu bir kifliyi iftar ettirse aynen onun ecri gibi ecir al r. Oruçlunun ecrinden hiçbir fley de eksilmez. 6 Efendimiz (s.a.v) Ramazan ay nda slam Kardeflli ini takviye edecek uygulamalara, yard mlaflma ve dayan flmaya çok önem verirdi. Her zaman flefkat ve rahmet dolu bir gönüle, hay r ve iyilik dolu bir yüre e sahip olan Efendimiz (s.a.v) Ramazan ay nda ikram sever, iyiliksever ve hay rseverlikte zirveye eriflir, bu konuda en ideal tavr sergilerdi. Zira O Rasûl-ü Ekrem idi. O, en ikramsever, en cömert ve en de erli Peygamberdi. O, izzet ve ikram sonsuz olan Rabbül-Alemîn in en çok ikram eden kulu idi. Bu durum genç sahabî Abdullah b. Abbas (r.a) n tesbitiyle bize flöyle nakledilmifltir: Allah Rasûlü, insanlar n en cömerdi idi. Ramazanda Cebrail ile görüfltü ünde ise son derece cömert idi. 7 Bunun iki önemli nedeni olmal d r: Biri: Ramazan ay n n ikram ve ihsan ay olmas. Di eri: Efendimiz in Cebrail aleyhisselam n kendisini ziyaret etmesinden duydu u sevinç ve memnuniyet. Ramazan ay ruhun tekâmülüne, 16 IGMG PERSPEKTIVE
irşad yüre in yumuflamas na, flehvetin azalmas na, maddî kayg lar yerine manevî duygular n hâkim olmas na sebep olmaktad r. Ramazan manevî e itim ve nefis terbiyesi ay d r. Ramazanda sab r ve tahammül, tevazu ve sevgi dersi al r Müslümanlar. Ramazan, gönüllere genifllik verir, endifleleri giderir. Ramazan ruhlara huzur, gönüllere sürûr verir. Ramazan ay nda orucun serin ikliminde mü minlerde benlik yerine tevazû, gösterifl yerine ihlas, kavga yerine sevgi, sertlik yerine yumuflakl k hâkim olur. Oruç, gönlümüzdeki melekî duygular n geliflmesine sebep olur, fleytanî hissiyat n gönlümüze hücumunu engeller. Oruç, sadece yeme içmeyi ve flehevî arzular terk etmekten ibaret de ildir. Ahlâk m z güzellefltirmeyen, bizi yalan-dolandan, g ybet ve nemîmeden, kin ve hasetten, kibir ve gururdan al koymayan oruç, makbul bir oruç de ildir. Kim -oruçlu iken yalan sözü ve onunla amel etmeyi b rakm yorsa, Allah n onun yeme ve içmeyi terk etmesine ihtiyac yoktur. 8 Oruç günah ifllemeye, günaha yönelmeye, suç ifllemeye engeldir. Oruç günahlara perde olan manevî bir kalkand r. Efendimiz (s.a.v) bu gerçe i flu k sa ve özlü ifadesiyle dile getirmifltir: Oruç kalkand r. 9 Hz.Aifle (r.a) validemiz anlat yor: Ramazan ay n n son on günü girdi inde Allah Rasûlü (s.a.v) geceleri ihya eder, ev halk n uyand r r, ev halk yla iliflkisini keser, kendini tamamen ibadete verirdi. 10 Peygamberimiz (s.a.v) in, Medine ye hicret ettikten sonra Ramazan aylar nda hiç terk etmedi i itikâf sünneti, ümmetine nebevî bir hat ra ve farkl ibadet örne i olarak miras b rak lm flt. Onun için vacip, ümmeti için sünnet olan itikâf, Allah a yak n olmak için en güzel vesilelerden biridir. tikâf, Mü min kulun dünya ifllerinden uzaklaflarak, evinden ve çoluk çocu undan ayr larak Ramazan n son on günü ve gecelerini mescidde ibadet ve taatle, Kur an ve zikirle, dua ve niyazla, tevbe ve isti farla, muhasebe ve tefekkürle geçirmesi, takva yolunda ilerlemesi, kendisini tamamen Rabbine vermesi ibadetidir. tikâf süresince sadece abdest tazeleme için mescid d fl na ç kan, iftar ve sahur yemekleri yak nlar veya dostlar taraf ndan getirilen, dünya kelâm - na, günlük haberlere ve yak n çevresine iltifat etmeyen Müslüman, bu ibadeti yerine getirirken ölüm ve ahireti, kulluk sorumlulu unu ve günahlar n düflünür, vaktini yafll gözlerle k laca nafile namazlarla ve ilmî eserleri mütalaa etmek suretiyle de erlendirir, görünüflte insanlarla beraber olsa da gönlü Hak la beraber olur, Alemlerin Rabbine yaklaflmaya çal fl r. Yafllanmadan, bitkinlik ve çaresizlik dönemine girmeden, f rsatlar kaybetmeden önce hayat m zda bir defa olsun bu ibadeti ihya etme niyetimiz ve arzumuz olmal d r. Ayr ca Ramazanda yap lan Umrenin bir hac sevab na eflit oldu u 11 fleklindeki nebevî müjde de unutulmamal d r. Medine de kurdu u ilk slam Devletinde ilk uygulama olarak kardeflli i, birlik ve beraberli i ilan eden Efendimiz (s.a.v), toplumun huzurunu, birlik ve beraberli ini bozacak her fleyi yasaklam fl, hakl oldu u halde lüzumsuz ve faydas z tart flmay terk eden kimseye Cennetin ortas n n verilece i vaadinde bulunmufltur. Ramazan; k rg nl klar n kald r lmas, birlik ve beraberli in tesis edilmesi için en güzel vesiledir. Ramazan, vahdet ve muhabbete, birlik ve beraberli- e, kaynaflma ve kucaklaflmaya sebep olmal d r. Ortak noktalar say lamayacak kadar çok olan Müslümanlar, aralar ndaki sunî farkl l k ve basit ayr l klar büyütmeden Hakka hizmet noktas nda yek-vücut, tek vücut olmal d rlar. Ramazan, içi kan a layan, iman, rz, namusu ve ülkesi için zd rap çeken, cefakâr, çilekefl, mazlum mü min kardefllerimizle gönül beraberli ini kurma için en güzel vesiledir. Dualar - m zda dünya Müslümanlar yla kalbî, ruhî, manevî s cak bir iletiflim kurma yan nda, her çeflit maddî yard mda bulunmak ve destek vermek için en güzel mevsimdir Ramazan.. Filistin, Lübnan... Irak... Çeçenistan Keflmir Afganistan, Do u Türkistan... Filipinler... Moro Eritre... Makedonya... Bosna ve Hersek Müslümanlar, Afrika daki yoksul kardefllerimiz acaba nas l iftar ediyorlar? Düflünebiliyor muyuz? Ramazanda veya Hac mevsiminde gerçeklefltirilemeyen slâm Birli i ne zaman gerçekleflecek? ftar saatinde harekât emrini bekleyen bir ordunun erleri gibi, müezzinin Allahu Ekber nidas n bekleyen oruçlular, ayn anda besmele çekmekte, ayn ulvî duygular yaflmakta, ayn yüce gayeye eriflmeyi arzulamaktad rlar. ftar sofralar, Kur an halkalar, ilim meclisleri bu birli e at lan ilk ad m olmal d r. Kaynaklar: 1 Bakara:183 2 Buharî: Hadis No: 1901; Müslim: Hadis No: 760 3 Buharî: Hadis No: 2840; Müslim: Hadis No: 1153 4 Buharî: Savm 9; Müslim: S yam 163; 5 bn Mace: Hadis No: 1690 Hadis, hasen ligayrihi derecesindedir. 6 Tirmizî: Savm 82. 7 Buharî: Bed ul-vahy 5,6, Savm 7, Menak b 23, Bed ul-halk 6, Fezailü l-kur an 7,Edeb 39; Müslim: Fezail 48.50; Tirmizî: Cihad 15; Nesaî: S yam 2; bn Mace: Cihad 9 8 Buharî: Savm 8 9 Buharî: Hadis No: 1894; Müslim: Hadis No: 1151 10 Buharî: Leyletül-Kadr Bab No: 5; Müslim: tikâf Hadis No: 7 11 Buharî: Umre 4 Hadis No: 1782; Müslim: Hac 221 Hadis No: 1256 IGMG PERSPEKTIVE 17
irşad nsan yükselten ay Abdurrahman Dizman adizman@igmg.de Sevgili Peygamberimizin "Evveli rahmet, ortas ma firet ve sonu cehennem'den kurtulufltur." (el- Tergib ve t Terhib) diye tarif buyurdu u mübarek Ramazan ay na erifltiren yüce Allah a sonsuz hamd ve sena ederek söze bafllamak isteriz. Hemen belirtmeliyiz ki, mübarek Ramazan ay - n n Müslümanlar n maddi ve manevî hayat n n kemal bulmas nda (olgunlaflmas nda) çok farkl bir yeri vard r ve bu mübarek ay, Allah n iman eden mü min kullar na çok büyük bir lütfudur. Bu ayda Müslümanlara oruç tutmak farz k l nm fl, dünya ve ahiret mutlulu unun esaslar n n içinde bulundu u Kur an- Kerim bu mübarek ayda ve bin aydan daha hay rl bir gece olan Kadir Gecesinde Sevgili Peygamberimize indirilmeye bafllam flt r. Bu yaz m zda, kendi kanaatlerimizden daha çok, ayet-i kerimeleri esas alarak Ramazan ay, oruç ve Kur an- Kerim ba lam nda bilgilerimizi yenilemeye, anlay fl m z derinlefltirmeye çal flaca- z. Oruç, Sevgili Peygamberimizin Mekke den Medine ye hicretinden iki y l sonra Bakara Suresinin 183. ayetiyle Ramazan ay nda, farz k l nd. Yüce Rabbimiz bu ayette flöyle buyuruyor: Ey iman edenler! Oruç, sizden öncekilere farz k l nd gibi size de farz k l nd. Umulur ki korunursunuz. Ayette de ifade buyruldu u vechile oruç, sadece Hz. Muhammed (sav) in getirdi i slam dinine mensup olan Müslümanlara de il, insanl n bütün tarihi boyunca ilahi hitaba muhatab olmufl insanlara farz k l nm fl ve uygulanm flt r. Çünkü Ramazan ay nda eda edilen ve slam n en temel ibadetlerinden bir olan oruç, yüksek hikmete haiz çok de erli farz bir ibadettir. fiu bir gerçek ki, her an bir çok hikmetiyle tecelli eden ve tüm varl klara ve hasseten insanlar merhametiyle muamele eden Yüce Allah, ahsen-i takvim üzre yaratt p di er varl klardan üstün tuttu u ve say s z nimetlerini faydas na amade k ld insana çok büyük önem atfetti- inden dolay d r ki, mü min kullar n n kulluk imtihan nda baflar l olmalar için, her biri ayr ayr de erde olan namaz-zekat-hac gibi ibadetlerin yan nda, bir di er k ymetli ibadet olan oruçla mükellef k lm flt r. Bu anlam, yukar da manas n arz etti imiz, orucun farz k l nd n bize beyan eden ayet-i kerimenin son iki kelimesi olan leallekum tettekun yani umulur ki korunursunuz ifadesinden ç karmaktay z ki, burada kelimelerinin yüksek manas na dikkatimizi yo unlaflt rd - m z takdirde bu hikmeti kavrayabiliriz. Oruç ibadeti, ay takviminin dokuzuncu ay olan Ramazan n yirmidokuz veya otuz günü boyunca flafa n do mas ndan güneflin batmas na kadar, sa l kl kad n-erkek yetiflkin herkesin yeme, içme ve cinsel iliflkiden uzak durmas n gerekli k lar. Sa l k sorunlar ndan dolay oruç tutamayanlar ise, Allah a karfl vazifelerini yerine getirememelerinin karfl l olarak toplumun fakir mensuplar na maddi bir ödeme yaparlar; bu suretle, oruçlar n tutamayan bu mükellefler, oruç ibadetiyle kazanmalar icab eden nefs disiplinini, böylece sa lamaya çal fl rlar. Bakara suresinin 184. ayeti bu hükmü bize flöyle bildiriyor: (Size farz k l nan oruç), say l günlerdedir. çinizden hasta olan veya yolculukta bulunan ise, di er günlerde, tutamad günler say s nca tutar. Ona dayan p kalacaklar üzerine de bir yoksulu doyuracak kadar fidye gerekir. Her kim de hayr na fidyeyi art r rsa, hakk nda daha hay rl d r. Bununla beraber, e er bilirseniz, oruç tutman z sizin için daha hay rl d r. Ramazan ay n mübarek k lan ve di er aylardan üstün k lan di er bir özellik de, insanl k için bir hidâyet rehberi olan Kur'an- Kerîm'in bu ayda inmeye bafllam fl olmas d r. Yüce Allah, Bakara suresindeki 185. ayetinde flöyle buyurmaktad r: O Ramazan ay ki, insanlar irflad için, hak ile bat l ay racak olan, hidayet rehberi ve deliller halinde bulunan Kur'ân onda indirildi. Onun için sizden her kim bu aya flahit olursa onda oruç tutsun. Kim de hasta yahut yolculukta ise tutamad günler say s nca di er günlerde kaza etsin. Allah size kolayl k diler zorluk dilemez. Say y tamamlaman z, size do ru yolu gösterdi inden dolay Allah' tekbir etmenizi ister. Umulur ki flükredersiniz. Ramazan ay n n k ymetli bir ay oldu unu bize hat rlatan bir di er üstün özellik te, mübarek Kadir Gecesi nin bu ay n içinde olabilece i gerçe idir. Çünkü Kur an bu gece ile alakal olarak bin aydan daha hay rl bir gece nitelemesi yap yor ve o gecenin esenlik ve bar flla bereketlendirilmifl oldu unu bize flöyle haber veriyor: Biz o (Kur'ân)nu Kadir gecesinde indirdik. Kadir gecesinin ne oldu unu sen nereden bileceksin? Kadir gecesi bin aydan daha hay rl d r. Melekler ve Ruh (Cebrail veya Ruh ad ndaki melek) o gece Rablerinin izniyle, her ifl için inerler. O gece, tanye- 18 IGMG PERSPEKTIVE
irşad ri a ar ncaya kadar süren bir selâmettir. (Kadr Suresi / 1-5) Kur'an- Kerim, Allah Teâlâ'n n vahyetti i son mesaj d r. Yüce Rabbimiz, bu mübarek kitab, Peygamberlerin sonuncusu olan Hz. Muhammed Mustafa sallalahu aleyhi ve sellem vas tas yla insanl a ulaflt rm flt r. nsanl k var oldu u sürece Kur'an- Kerim, insanl a yol göstermeye devam edecektir. Çünkü Kur an, insan merkeze alm fl ve onu di er yarat klar içerisinde en güzel sûrette yarat lm fl bir varl k oldu unu belirtmifltir. Nitekim Yüce Rabbimiz, Andolsun ki biz insan en güzel biçimde yaratt k. (Tin S. /4) ayetiyle, insan n de erini bildirmifl; bir di- er ayette ise flöyle buyurmufltur: Biz gerçekten insano lunu flan ve fleref sahibi k ld k. Onlar karada ve denizde tafl d k; kendilerine güzel güzel r - z klar verdik. Yine onlar yaratt klar m - z n birço undan cidden üstün k ld k. ( sra S. / 70) Bir suresinin ad insan olan Kur'an- Kerîm, kendini insanlar do ruya ve do ru yola hidâyet eden bir kitap olarak tarif etmifltir. Bu husus gerçekten çok önemli ve üzerinde derin düflünülmesi gereken bir noktad r ve bu hususta Kur an da birçok ayet vard r. Bunlardan biri sra Suresini 9. ayetidir ve bu ayette gayet aç k bir flekilde Rabbimiz flöyle buyurmaktad r: Do rusu bu Kur'an en do ru yola hidâyet eden ve yararl ifller yapan mü'minlere büyük ecir oldu unu, ahirette inanmayanlara yak c azap haz rlad m z müjdeler. Yunus Suresinin 107-108. ayetlerinde de Allah m z Peygamberimizden, insanlar, mutlu bir hayat elde edebilmeleri için hak ve hakikatin ölçüsünün belirlendi i Kur an a uymaya davet etmesini istemektedir: "Resulüm insanlara de ki: Ey insanlar, size Rabbiniz taraf ndan hak ve hakikati anlatan bir kitap geldi. Bundan sonra kim ona uyar da hidayet üzere olursa, kendi lehine hareket etmifl ve kurtulmufl olur. Kim de onun d fl nda heva ve hevesine göre hareket ederse o da do ru yoldan, hak ve hakikat, kurtulufl ve hidayet yolundan ayr lm fl olur. Ben de o kitaba uymakta sizinle ayn konumday m, Biz gerçekten insano lunu flan ve fleref sahibi k ld k. Onlar karada ve denizde tafl d k; kendilerine güzel güzel r z klar verdik. Yine onlar yaratt klar - m z n birço undan cidden üstün k ld k. ( sra S. / 70) üzerinizde vekiliniz de ilim. Ey Resulüm, onlar uymazlarsa sen, sana vahyolunan kitaba tabi ol, Allah hakk n zda hükmünü verece i zamana kadar sabret. O Allah hüküm verenlerin en hay rl s d r." Kur'an- Kerim, bugün toplumlar n en çok ihtiyaç duyduklar insan iliflkilerine büyük önem vermekte ve toplumsal bar fl sa layacak hususlar ayr nt lar ile aç klamaktad r. Öyle ki, kiflinin gerek Allah'a ve gerekse insanlara karfl görev ve sorumluluklar - n s ralamaktad r. Toplumlar oluflturan ve ayakta tutan en önemli kurum olan aileye özel bir ihtimam gösterir Kur an; efllerin karfl l kl hak ve vazifelerini aç klar. Yüce Allah, fevkalade önemli ve gerekli olmas münasebetiyle, çocuklar n anne ve babalar na göstermesi gereken sayg y kendine ibadetten sonra en önemli insani vazife olarak nitelendirdikten sonra yak n akraban n gözetilmesini bir gereklilik olarak sra Suresinin 23-27. ayetlerinde gayet net bir biçimde zikreder: Rabbin kesin olarak flunlar emretti: Ancak kendisine ibadet edin, anne ve babaya iyilik edin. Onlardan biri veya her ikisi senin yan nda yafllan rsa, sak n onlara "öf" bile deme ve onlar azarlama. kisine de tatl ve güzel söz söyle. kisine de ac yarak tevazu kanatlar n indir. Ve flöyle de: "Ey Rabbim! Onlar n beni küçükten terbiye edip yetifltirdikleri gibi, sen de kendilerine merhamet et. Rabbiniz içinizden geçenleri çok iyi bilir. E er iyi kimseler olursan z elbette Allah çok tevbe edenleri ba fllay c d r. Akrabaya, yoksula ve yolda kalm fla hakk n ver. Bununla beraber mal n saç p savurma. Çünkü (mal n ) saç p savuranlar, fleytanlar n kardeflleridir. fieytan ise Rabbine karfl çok nankördür. Görüldü ü gibi Kur an, sosyal hayat n bütün alanlar nda insanl n faydas na özgün kurallar koymufl; en yüksek, en güzel ahlâk prensiplerini ö retmifltir. Kur an, çok basit gibi görünen ve fakat insanlar birbirlerine yaklaflt rmada, sevgi, kardefllik ve dayan flma içerisinde yaflamalar hususunda önemli etkisi olan selâmlaflmaktan ve evlere izin alarak girme adâb na var ncaya kadar detaylara yer vermifltir. Kur'an- Kerîm'in insana verdi i de eri anlatmaya, kâinatta olan her fleyin insano lunun faydas na sunuldu unu ve insana hizmet için yarat ld n bildiren flu âyet-i kerîmeyi hat rlatmak yeterli olaca kanaatindeyim: Allah' n göklerdeki ve yerdeki (nice varl k ve imkânlar ) sizin emrinize verdi- ini, nimetlerini aç k ve gizli olarak size bolca ihsan etti ini görmediniz mi? Yine de insanlar içinde- bilgisi, rehberi ve ayd nlat c bir kitab yokken- Allah hakk nda tart flan kimseler vard r (yaz klar olsun). (Lokman S. /20) Netice itibari ile bu küçük çabam - z n, Ramazan ay n n ve oruç ibadetinin hikmetini kavramaya, Kur an anlamaya, dolay s yla, Yüce Rabbimizin büyüklü ünü tan maya ve O na ibadette daha bir gayret üzre olmaya vesile teflkil etmesini diliyorum. fiu hususu hiç bir zaman hat r m zdan ç karmamal y z: Müslüman n bofl geçirecek vakti olamaz, bundan dolay Kur an anlama ve ö renme çabalar - m z bir hayat boyu sürmelidir. Tekrar müflerref oldu umuz mübarek Ramazan ay n en iyi geçirmek istiyor isek, vakti iyi de erlendirmeli, Ramazan ay nda vaktimizi Kur an ve zikir ile de- erlendirmeli, bize ziyan verecek olan günahlardan kendimizi sak nd rmal - y z. En güzel ve mutlu geçen hayat, Kur an ve ibadetle kemal elde edilerek / olgunluk kazan larak geçirilen bir ömürdür; Ramazan ay, bu cihetle ömrün en kazanç sa lan lacak mevsimidir. Bu mevsimin, hepimiz için, Kur an hikmetiyle kavrayarak anlamaya ve böylece, hayat m z daha anlaml ve daha güzel k lmaya vesile olmas temennilerimle IGMG PERSPEKTIVE 19
irşad Ramazan ilmihali ORUÇ: Oruç, Allah r zas için, tan yerinin a arma vaktinden güneflin bat fl na kadar yiyip içmemek, cinsi münasebette bulunmamak suretiyle gerçeklefltirilen bir ibadettir. ORUÇ K MLERE FARZDIR? Âkil, bâli olan her Müslüman n Ramazan ay nda bir ay oruç tutmas farzd r. Kimler oruç tutmayabilir? Oruç tutamayacak kadar hasta olanlar. Yolcular. Hay zl ve nifasl olan kad nlar. Emzikli kad nlar (anne oruç tuttu unda çocu un s hhat tehlikeye giriyorsa.) Oruç tutamayacak kadar yafll olanlar. Oruç Çeflitleri Farz oruç Vacip oruç Nafile oruç Mekruh oruç Farz oruç: Ramazan ay nda tutulmas gereken oruç farzd r. Geçerli bir sebepten dolay Ramazan da tutulmayan orucun sonradan tutulmas da (kaza edilmesi) farzd r. Ramazan günü oruçlu olan birisi hiçbir sebep yokken kas tl olarak orucunu bozarsa, Ramazan dan sonra kaza ve keffaret orucunu tutmas farzd r. (iki ay keffaret, 1 gün de kaza) Vacip oruç: Adak olarak adanm fl orucun tutulmas vaciptir. Ramazan haricinde tutulan nafile bir orucun bozulmas halinde sonradan kaza edilmesi vaciptir. Nafile oruç: Ramazan ay haricinde Allah r zas n kazanmak için tutulan oruçlard r. ORUCU BOZAN fieyler: Orucun bozulup bozulmamas nda, keffaret icab edip etmemesinde su esaslar önem tafl r ve bunlara göre hüküm verilir. Bunlar önce üç k sma ayr l r: 1) Oruçlunun bedeni, 2) Vücud d fl ndan içeri giren maddeler 3) Cima hali. 1) Oruçlunun bedeni: tibar edildi i zaman, yarat l fl itibariyle bütün g dalar bo az vas tas yle al nd görülür. Bir de yemek içmek için olmayan tabiî yollar vard r ki, bunlar da vücud içine kadar nüfuz eden kanallard r. Ön ve arka yollar ile kulak ve burun kanallar gibi menfezlerdir. Bu iki k - s mdan baflka bir de vücuddaki derin yar k ve yaralardan veya i nelerden boflluklara sirayete vesile olan yollar vard r. Bunlar S n fland racak olursak: a) A z ve bo azdan ibaret tabii g da alma yolu, b) Tabiî g da alma d fl ndaki kanal ve yollar, c) Vücutta ar zî olarak meydana gelen yar klar ile derin yaralar ve enjektörler gibi aletlerle vücut derinli ine aç lan kanallar, 2) Vücut d fl ndan al nan maddeler iki k sma ayr l r: a) G da ve ilaç mahiyetinde olanlar, b) G da ve ilaç say lmayanlar. Orucu bozan fleyler iki k sma ayr l r: 1) Hem kaza ve hem de keffareti gerektiren ifller, 2) Yaln z kazay gerektiren ifller. HEM KAZA, HEM DE KEFFA- RET GEREKT REN fieyler: ki ifl vard r ki, afla da belirtilecek baz flartlar n bulunmas yla bunlardan dolay hem kaza, hem de keffaret icab eder: a) Tabiî veya tabiî g da say labilen yiyecek ve içeceklerden bir fley yemek veya yutmak. b) Cinsî ve flehevî arzuyu tam olarak gidermek. Bu iki k s mdaki ifllerden keffaret gerekmesi için flu flartlar n bulunmas laz md r: a) Ramazan orucunu tutarken geceden niyyet etmifl olmak. Mükellef olan kimse, geceden niyyet etmemifl olursa keffaret gerekmez. b) Oruç tutan n hasta bulunmamas veya sefere ç km fl olmamas. Oruçlu hastaland zaman veya sefer mesafesi bir yolculu a ç karsa, orucunu bozdu u takdirde keffaret gerekmez. Fakat yola ç kmadan önce orucunu bozarsa keffaret gerekir. c) Orucu zorla bozdurulmam fl olmak, kendi iradesiyle bozmak. d) Kasden orucu bozmufl olmak. Oruçlu olan kimse, hata yolu ile iftar ederse keffaret gerekmezse de kaza icab eder. Unutularak iftar olursa kaza da laz m gelmez. Yani unutarak orucu bozan bir ifl yap l rsa oruç bozulmaz. Hata yolu ile olursa, kaza laz m gelir. Abdest al rken a za su verildi i zaman, elde olmayarak bo az - na su kaçmak gibi. Cima fi lini de kasden yapm fl olmak, yine keffaret ve kazay gerektirir. Sigara içmek, afyon ve eroin gibi keyf verici maddeler kullanmak, g da hükmüne girer. ORUCU BOZAN FAKAT KEF- FARET GEREKT RMEYEN fiey- LER: Orucu bozdu u halde keffareti gerektirmeyip yaln z kaza icab eden fleyler flunlard r: Oruçlu iken çi pirinç yemek, hamur yemek, un yemek. Yenmesi adet haline getirilmemifl - Ermeni kilinden baflka bir- toprak yemek. Pamuk veya kâ t yemek. Olgunlaflmam fl ve piflirilmemifl 20 IGMG PERSPEKTIVE