Teknik Oturum 1 ISO 50001 Uygulama Aşamaları ve DOE Araç ve Kaynakları Sıfıra Yakın Enerji Bölgesi Teknik Eğitimi İstanbul, Türkiye 8 Ocak 2013-9:00-10:30 Dr. Sachin Nimbalkar Dr. Nasr Alkadi Oak Ridge National Laboratory (ORNL), ABD Enerji Bakanlığı (DOE) Laboratuvarı P
ABD İmalat ve Enerji Yönetiminin Durumuna Daha Yakından Bakış İmalat Tedarik Zinciri Enerji ve maliyet tasarrufu faydaları, her bir tesiste gerçekleşir ve sonrasında birikerek devam eder Malzemeler ve Proses Sektörleri Sektörler 56,000 tesis 138,300 tesis 2006 yılında Tesislerin Enerji Yönetimi Sadece %5 inin bir enerji yöneticisi vardı %20 si enerji verimliliğini arttırma hedeflerini belirlemişti %22 si enerji değerlendimesi yaptırmıştı %8 i çalışanları için enerji yönetimi eğitimi almıştı Kaynak: EIA, MECS 2006. 2 Sanayide Enerji Verimliliği eere.energy.gov
Enerji Yönetim Sistemi - EnYS Nedir? Bir kuruluşun: Enerji taahhütlerini ve veri süreçlerini oluşturmasını ve bildirmesini Enerji eylem planlarının oluşturulmasını, yönetilmesini ve gerçekleştirilmesini sağlamasını Enerji amaç ve hedeflerine ulaşmasını Kurum personeline enerji farkındalığı ve eğitimi vermesini Enerji tasarrufunun sürekliliğini sağlayacak işletme kontrollerini kullanmasını Önemli enerji kullaımlarını aktif olarak izlemesini ve ölçmesini Performans iyileştirmesini efektif olarak göstermesini Etütler yoluyla doğrulama yapmasını Yönetim gözden geçirmesi yoluyla başarı elde etmesini sağlayan bir dizi süreçtir. 3 Sanayide Enerji Verimliliği eere.energy.gov
EnYS sizin için ne yapar? Enerji Yönetimine Sistematik Yaklaşım: İşlevsel verimlilikleri arttırır Enerji yoğunluğunu azaltır Durum esaslı kararlar için enerji verileri sağlar Örgütsel ve kültürel değişime destek verir Kaynak yönetimini ihmal eden firmalara karşı rekabet avantajları sağlar Kurumsal sosyal sorumluluğun görsel olarak gösterilmesini sağlar Karbon muhasebesi için konumlandırma sağlar 4 Sanayide Enerji Verimliliği eere.energy.gov
ISO 50001 EnYS Standardı ISO 50001 enerji yönetim standardı, enerjiyi yönetmek için bir çerçeve belirler. Muhtemel etkileri: Birçok ekonomik sektörde dünyadaki enerji kullanımının %60 ına kadarını etkileyebilir ISO 50001 in anlaşılması, aşağıdakilereuluslararası düzeyde kabul görmüş bir yanıt vermek isteyen şirketler tarafından kavranacaktır: Kurumsal sürdürülebilirlik programları İmalat tedarik zinciri boyunca oluşan talep Ulusal emisyon üst sınırı ve ticareti programları; karbon ya da enerji vergileri; yeşil üretimin / azaltılmış Karbon ayakizinin artan piyasa değeri Uluslararası iklim anlaşmaları http://webstore.ansi.org/recorddetail.aspx?sku=iso+50001%3a2011&source=doe 5 Sanayide Enerji Verimliliği eere.energy.gov
Uyumluluk ISO 50001, kuruluşun hedeflerine ulaşmasına yardımcı olmak üzere, mevcut yönetim sistemlerine entegre olacak ve bunlarla uyum içinde çalışacak şekilde tasarlanmıştır. ISO 14001 Enerji Yönetim Sistemi ISO 50001 Çevre Yönetimi ISO 9001 Diğer Yönetim Sistemleri Kalite Yönetimi Mr. Inge PIERRE Svensk Energi - Swedenergy Convenor of CEN/CLC JWG 3 (eski 189), Proje Ekibi 6 Sanayide Enerji Verimliliği eere.energy.gov
PLANLA-YAP-KONTROL ET-ÖNLEM AL Yönetim gözden geçirme ÖNLEM AL PLANLA Enerji Politikası Yönetim sorumluluğu Enerji planlama Ölçme, izleme İç tetkik Uygunsuzluk düzeltici, önleyici Kayıtlar KONTROL ET UYGULA Eğitim Dokümanlar İletişim İşletme kontrolleri Satın alma 7 Sanayide Enerji Verimliliği eere.energy.gov
PLANLA nedir? Genel şartlar (4.1)* Kapsam Sınırlar Yönetim Sorumluluğu (4.2) Roller Sorumluluklar Yetkiler PLAN Enerji Politikası (4.3) Enerji planlama (4.4) *Not: Parantez içindeki sayılar, ISO 50001 uluslararası standardın farklı bölümlerini göstermektedir 8 Sanayide Enerji Verimliliği eere.energy.gov
Genel Şartlar (4.1) (PLANLA nın bileşenleri) Enerji yönetim sisteminiz neyi kapsıyor? Enerji yönetim sisteminiz neyi kapsamıyor? Kapsam ve sınırlar yazılı olmalıdır. 9 Sanayide Enerji Verimliliği eere.energy.gov
Yönetim Sorumluluğu (4.2) (PLANLA nın Bileşenleri) Üst yönetim programın tamamından sorumludur Yönetim Temsilcisi - Başarılı uygulama ve yönetimde kilit öneme sahiptir Ekip üyesinin rolleri Çalışanın rolleri Kuruluş adına çalışanlar - roller 10 Sanayide Enerji Verimliliği eere.energy.gov
Yönetim Temsilcisi Yönetim Temsilcisi: -Enerji yönetim sistemini uygulama -Performans konusunda rapor verme -Enerji yönetim sistemi konusunda rapor verme -Ekip oluşturma -Sorumlulukları tanımlama -Etkin bir EnYS sağlamak için gerekli yöntemleri belirleme sorumluluk ve yetkisine sahiptir. 11 Sanayide Enerji Verimliliği eere.energy.gov
Enerji Politikası (4.3) (PLANLA nın Bileşenleri) Enerji Politikası tahhütler içerir yazılıdır ve bildirilmiştir gözden geçirilmiş ve güncellenmiştir Kuruluşların: Enerji performansının sürekli arttırılmasına Bilgi varlığına Amaç ve hedeflere ulaşacak kaynaklara Yasal şartlara ve diğer enerji şartlarına uygunluğa bağlılığını beyan eder 12 Sanayide Enerji Verimliliği eere.energy.gov
Enerji Planlama (PLANLA nın Bileşenleri) Enerji Planlama - Kuruluşum hakkında ne biliyorum? Enerji kaynakları Yasal ve diğer şartlar Enerji kullanımı Önemli enerji kullanımları Enerji fırsatları Gelecekteki enerji kullanımı EnPG ler Amaçlar, hedefler ve eylem planları Enerji kaynakları Yasal ve diğer şartlar Geçmişteki ve mevcut enerji kullanımı Önemli enerji kullanımları Fırsatlar Gelecekteki enerji kullanımı Enerji Performans Göstergeleri EnPG ler Amaçlar, hedefler ve eylem planları 13 Sanayide Enerji Verimliliği eere.energy.gov
Enerji Mevcut Durumu (Enerji Planlama) Bir karşılaştırma noktası Bir yönteme göre belirlenir Kuruluşun iyileştirmeyi göstermesini sağlar. 14 Sanayide Enerji Verimliliği eere.energy.gov
EnPG ler Nasıl yapıyorum? (Enerji Planlama) Enerji Performans Göstergeleri Enerji verilerini alarak bunları bilgi yönetimine dönüştürmemize yardımcı olur. - Ne yaptığımızı anlamak - Bilgi edinerek karar almak - Öncelikleri belirlemek için kullanılabilir. EnPG ler, enerji performansını arttırmak için işletmeler tarafından süreci, tesis ya da ekipmanları daha iyi kontrol etmek için kullanılır. 15 Sanayide Enerji Verimliliği.gov
Amaçlar, hedefler ve eylem planları Amaçlar ve hedefler iyileştirmeyi belirler Eylem planları, iyileştirmeyi kimin yapacağını, hangi iyileştirmenin yapılacağını ve iyileştirmeyi nasıl sağlayacağınızı tanımlar. 16 Sanayide Enerji Verimliliği eere.energy.gov
PLAN ın Faydaları Tanımlanmış kapsam Net sorumluluklar Enerji kullanımının daha iyi anlaşılması Enerji fırsat ve öncelikleri Stratejik planlama için gelecekteki enerji kullanımı İleriye dönük eylem planları 18 Sanayide Enerji Verimliliği eere.energy.gov
YAP Süreçleri Yönetim gözden geçirme ÖNLEM AL PLANLA Politika Yönetim sorumluluğu Enerji planlama Ölçme, KONTROL ET UYGULA izleme İç tetkik Uygunsuzluk düzeltici, önleyici Kayıtlar Eğitim Dokümanlar İşletme Kontrolü İletişim Tasarım Satın Alma 19 Sanayide Enerji Verimliliği eere.energy.gov
UYGULA nedir? UYGULA = Uygulama ve İşletme Enerji yönetim ve performans arttırma sonuçlarını elde etmek için gerekli süreçlerin uygulanması Enerji yönetiminin günlük işletme faaliyetlerine entegre edilmesi 20 Sanayide Enerji Verimliliği eere.energy.gov
Yetkinlik, eğitim ve farkındalık (4.5.2) (UYGULA nın Bileşenleri) Yetkinlik, eğitim ve farkındalık: Önemli enerji kullanımları ile ilgilidir İş nitelikleri ve şartları Eğitim ihtiyaçlarını belirleme Eğitim verme Politika ve prosedür farkındalığı Roller, sorumluluklar ve yetkiler Faaliyetlerin etkisi 21 Sanayide Enerji Verimliliği eere.energy.gov
Dokümantasyon (4.5.3) (UYGULA nın Bileşenleri) Dokümantasyon: EnYS kapsamı Politika Amaçlar, hedefler, eylem planları - Planlama, işletme ve kontrol için gerekli - Doküman ve kayıtları kontrol etmek için Prosedürler 22 Sanayide Enerji Verimliliği eere.energy.gov
İşletme Kontrolü (4.5.4) (UYGULA nın Bileşenleri) İşletme Kontrolü Önemli enerji kullanımları İşletme ve bakım kriterlerinin belirlenmesi Kriterlere göre çalışma Kontrollerin bildirilmesi Beklenmedik ya da acil durum 23 Sanayide Enerji Verimliliği eere.energy.gov
İletişim (4.5.5) (UYGULA nın Bileşenleri) İletişim: Enerji performansı ve EnYS Öneri süreci Dış haberleşme konusunda karar 24 Sanayide Enerji Verimliliği eere.energy.gov
Tasarım (4.5.6) (UYGULA nın Bileşenleri) Tasarım: Enerji performansını dikkate alın İşletme kontrollerini dikkate alın Proje tasarım faaliyetlerine dahil edin Sonuçları kaydedin 25 Sanayide Enerji Verimliliği eere.energy.gov
Hizmet, ürün, ekipman ve enerji satın alma (4.5.7) Hizmet, ürün, ekipman ve enerji satın alma Ürünler, ekipmanlar ve hizmetler konusunda, kuruluşun enerji Performansı üzerinde büyük etkisi olması beklenen enerji hususları Kriterlerin tanımlanması, beklenen duruma göre fiili durumun değerlendirilmesi Enerji satın alma şartnameleri 26 Sanayide Enerji Verimliliği eere.energy.gov
UYGULA nın faydaları İşgücü ve yükleniciler konusunda net beklentiler Enerji yönetiminin günlük iş faaliyetlerine entegre edilmesi Önemli enerji kullanımlarının daha iyi yönetilmesi ve kontrolü Hedeflere ulaşmaya aktif katılım Geliştirilmiş örgütsel arayüz ve bağlantılar 27 Sanayide Enerji Verimliliği eere.energy.gov
Kontrol Etme Süreci Yönetim gözden geçirme ÖNLEM AL PLANLA Politika Yönetim sorumluluğu Enerji planlama Ölçme, izleme Yasal şartlar İç tetkik Uygunsuzluk, düzeltici, önleyici Kayıtlar KONTROL ET UYGULA Eğitim Dokümanlar İşletme Kontrolü İletişim Tasarım Satın alma 28 Sanayide Enerji Verimliliği eere.energy.gov
KONTROL ET nedir? KONTROL ET = Ölç, kontrol et, düzelt ve kaydet Temel özellikleri ve EnYS performansını ölç uygunluğu v EnYS faaliyetlerini kontrol et uygunsuzlukları düzelt Kayıtları tut ve kontrol et 29 Sanayide Enerji Verimliliği eere.energy.gov
KONTROL ET in Bileşenleri (4.6) izleme, ölçme ve analiz (4.6.1): -Temel özellikler -Ölçme ihtiyaçlarını gözden geçirme -Kalibre ekipman -Önemli değişikliklere müdahale Yasal ve diğer şartlar (4.6.2): -Uygunluğu değerlendir -Sonuçları kaydet 30 Sanayide Enerji Verimliliği eere.energy.gov
İç tetkik (KONTROL ET in Bileşenleri) EnYS nin iç tetkiki: Standarda uygunluk Sistem şartlarına uygunluk Etkili EnYS Planlama ve programlama tarafsız denetçiler Yönetime bildirme Kaydetme 31 Sanayide Enerji Verimliliği eere.energy.gov
Uygunsuzluklar, düzeltme, düzeltici ve önleyici faaliyet (4.6.4) Uygunsuzluklar, düzeltme, düzeltici ve Önleyici faaliyet: Gözden geçirme Araştırma Değerlendirme Önlemleri uygulama Kaydetme Etkinliği değerlendirme Probleme uygun önlemler Dokümanları değiştirme 32 Sanayide Enerji Verimliliği eere.energy.gov
Kayıtların Kontrolü (4.6.5) (KONTROL ET in Bileşenleri) Kayıtların Kontrolü: EnYS ne uygunluğu gösterme Enerji performans sonuçları Kontrolleri tanımlama Açık, tanımlanabilir ve izlenebilir 33 Sanayide Enerji Verimliliği eere.energy.gov
KONTROL ET in Faydaları Kontrol etme sürecinin faydaları Enerji performansındaki sapmaların temel sebeplerinin sağlıklı bir şekilde ortadan kaldırılması Yönetim tarafından karar alma için genişletilmiş veri ve bilgiler Uygunluk hususları için proaktif reaktif sistem Tesisin belgelendirme için hazırlanması Enerji yönetim sisteminin, süreçlerin ve performansın sürekli iyileştirilmesi 34 Sanayide Enerji Verimliliği eere.energy.gov
ÖNLEM AL Süreci Yönetim gözden geçirme ÖNLEM AL PLANLA Politika Yönetim sorumluluğu Enerji planlama Ölçme, KONTROL ET UYGULA izleme Yasal şartlar İç tetkik Uygunsuzluk, düzeltici, önleyici Kayıtlar Eğitim Dokümanlar İşletme Kontrolü İletişim Tasarım Satın alma 35 Sanayide Enerji Verimliliği eere.energy.gov
ÖNLEM AL nedir? ÖNLEM AL = Sürekli İyileştirme için Yönetim Gözden Geçirmesi ve Tedbir Alma EnYS nin yönetim tarafından gözden Geçirilmesi, sistemin uygunluğunu yeterliliğini ve etkinliğini sağlar Yönetim, EnYS nin ve enerji performansının sürekli iyileştirilmesinin takibinde tedbir alır ve taahhüt ve liderlik gösterir 36 Sanayide Enerji Verimliliği eere.energy.gov
Yönetim gözden geçirmesinin girdisi (4.7.1) (ÖNLEM AL ın Bileşenleri) Yönetim Gözden Geçirmesinin Girdisi: İzlemeler Politika Enerji performansı Yasal Amaç ve hedefler Tetkikler Düzeltici/önleyici faaliyetler Enerji performans tahminleri Tavsiye edilen iyileştirmeler 37 Sanayide Enerji Verimliliği eere.energy.gov
Yönetim Gözden Geçirmesinin Çıktısı (4.7.2) (ÖNLEM AL ın Bileşenleri) Yönetim Gözden Geçirmesinin Çıktısı: Enerji performansındaki değişiklikler Enerji politikası EnPG değişiklikleri Amaç ve hedeflerde değişiklikler EnYS nin diğer öğeleri Sürekli iyileştirme faaliyetleri Kaynak tahsisleri 38 Sanayide Enerji Verimliliği eere.energy.gov
ÖNLEM AL ın Faydaları Önlem Almanın Faydaları Belirgin stratejik yön Süreç ortasında daha yüksek düzeltme imkanı Veri ve performans sonuçlarına dayalı daha iyi kararlar Daha fazla çalışan katkısı ve daha yüksek çalışan morali Sürekli iyileştirme döngüsünün istikrarlı bir şekilde kapatılması 39 Sanayide Enerji Verimliliği eere.energy.gov
ISO 50001 in uygulanması - AMO Kaynakları ve Temel Araçlar DOE nin İleri Üretim Ofisi (AMO), web sayfasında 40 tan fazla yazılım Aracı barındırmaktadır. Bu araçlar imalatçılara, enerji yönetimi ve enerji verimliliği konusunda çok çeşitli ölçme, hesaplama ve izleme imkanları sağlamaktadır. Enerji Performansının İzlenmesi Enerji Yönetimi Enerji Sistemleri Analizi Enerji Performans Göstergesi v.3.0 Aracı Proje Fırsatları izleyicisi Daha iyi Tesis Ortakları için Kurumsal Enerji Performans İzlemesi Üstün Enerji Performansı için Tesis Enerji Performans İzlemesi ISO 500001 için eguide eguide Lite epep (Tesis Enerji Profil Oluşturucu Motorlar Pompalar Fanlar Basınçlı Hava Buhar Proses Isıtması Veri Merkezleri Basit Hesaplayıcılar http://www1.eere.energy.gov/industry/bestpractices/software.html 40 Sanayide Enerji Verimliliği eere.energy.gov
ISO 50001 in uygulanması - eguide & eguide Lite The eguide/eguide Lite*, bir EnYS nin, sürekli iyileştirme çerçevesine dayalı olarak uygulanması için kapsamlı bir kaynaktır. eguide ın The step by adım adım yaklaşımı ISO 50001 in PLANLA-UYGULA-KONTROL ET-ÖNLEM AL şartlarına dayanmaktadır. Enerji Yönetimine Sistematik Yaklaşım Enerji Yönetimi için Yeni *Not: Use of the eguide ın kullanılması, uygulayıcı kuruluşun üçüncü taraf ISO 50001 belgesi almasını garanti etmemektedir. https://save-energy-now.org/em/sspm/pages/home.aspx 41 Sanayide Enerji Verimliliği eere.energy.gov
ISO 50001 in uygulanması - DOE eguide Lite Aracı 42 Sanayide Enerji Verimliliği eere.energy.gov
Bugün gösterilen linkler ISO 50001 satın alma: http://webstore.ansi.org/recorddetail.aspx?sku=iso+50001%3a201 1&source=doe DOE nin eguide Lite Aracı: https://save-energy-now.org/em/sspm/pages/home.aspx DOE nin Sisteme özel yazılım Araçları: http://www1.eere.energy.gov/industry/bestpractices/software.html 43 Sanayide Enerji Verimliliği eere.energy.gov
Teşekkür Srinivas Mirmira, Shane Harper ve Jennifer Lyon - ABD Enerji Bakanlığı (DOE), Politika ve Uluslararası İlişkiler Ofisi Bill Meffert & Robert Hitch -Georgia Tech, Enterprise Innovative Institute Sn. Nurettin Özdebir, OSBÜK Başkanı Dr. Yavuz Cabbar Sn. Erdal Çalıkoğlu, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı 44 Sanayide Enerji Verimliliği eere.energy.gov
Soru / Cevap 45 Sanayide Enerji Verimliliği eere.energy.gov
Teşekkürler! Sachin Nimbalkar Oak Ridge National Laboratory nimbalkarsu@ornl.gov Nasr Alkadi Oak Ridge National Laboratory alkadine@ornl.gov 46 Sanayide Enerji Verimliliği eere.energy.gov