Hamburg da Göçmen Kökenli İşletmeciler için Rehber deutsch türkçe рyccкий polski
Önsöz Kaz m Abac Sınırsız Göçmen Girişimciler Derneği Unternehmer ohne Grenzen e.v. Genel Müdürü Değerli işletmeciler, işletmeci olmak zor değil, ancak zor olan, bu özelliği sürdürebilmektir. İşletmeci olarak başarıyı yakalayabilmek için, ortalama bir anlayışın ötesinde iyi olma vizyonu ve kararlılığına sahip olma özelliği belirleyicidir. Dolayısıyla, ilk adımı atabilme ve ayakta durabilme şansınızı yükseltmek size endekslidir. İşletmeci olarak başarılı olmanın genel geçerli bir tarifi yoktur. Ancak işletme içi çalışma akışlarını verimli bir şekilde denetleyerek geliştireceğiniz erken uyarı sistemi ile başarısız olma riskini asgariye indirebilirsiniz. Bu bağlamda, ilgili danışmanlık kuruluşlarıyla irtibatta olmanızı ve onların sundukları hizmetlerden zamanında faydalanmanızı öneriyoruz. deutsch türkçe рyccкий polski Elinizde bulunan bu rehberle, göçmen kökenli işletmecilere yönlendirici ve bilgi edinebilecekleri bir temel oluşturmak ve aynı zamanda işletmecilere hitap eden seçilmiş teşvik programları bilgilerinden oluşan bir özet sunmak istedik. Elbette, bu rehber çerçevesinde bireysel soruların yanıtlanması mümkün olmamaktadır. Bireysel sorularınızı cevaplandırmak ve danışmanlarımızla birebir görüşmek için randevu almanız rica olunur. Rehberimizi sanal ortamda sitemiz, www.unternehmer-ohne-grenzen.de > Publikationen üzerinden indirme imkânınız da bulunmaktadır. Ticarî hayatınızda başarılar dileriz!
İçindekiler Hizmet Ajansı (DLA) Unternehmer ohne Grenzen e.v. 3 Hizmet Ajansı (DLA) tarafından sunulan destek 4 İşletmelerde Coaching Çalışanlara yönelik işletme içi kalifikasyon olanakları Hizmet olanaklarının sunumu ve/veya aracılık İşletmelerde yeni istihdam olanakları yaratmak Göçmen kökenli işletmelerde personel gelişim planlaması Hamburg ve Kuzey Almanya da kamuoyu ve lobi çalışmaları Almanya genelinde, göçmen kökenli işletmeleri destekleyen diğer kuruluşlarla bilgi ağı geliştirme Kredi Programları 8 Mikro-Kredi 8 Başlangıç Ödeneği (Startgeld) 9 İşletmeci Sermayesi 10 ERP-Kuruluş Sermayesi 10 ERP büyüme sermayesi 11 İstihdam ve yatırımlar için sermaye 12 İşletmeci Kredisi 13 İşletmeci Kredisi / İşletme Fonu 14 Hamburg Şehri tarafından sunulan teşvik programları 15 Modernizasyon program 15 Girişimci ve KOBİ programı (EuM 03) 16 Meslek eğitimi birliklerinin teşviği 17 İşletmeciler için kalifikasyon teşviki 18 Kefaletler 19 Ortaklıklar 20 Federal hükümetin danışmanlık hizmetleri teşviki 21 İşverenlere istihdam teşvikleri 22 İş hayatına uyum sübvansiyonu (EGZ) 22 Yeni kurulmuş işletmelerde işe alım sübvansiyonu (EZN) 23 Ek istihdam olanaklarının teşvik edilmesine yönelik Hamburg Modeli 24 Kombi Ücret & Hamburg Inisiyatifi (50plus - mitnmang) 25 WeGeBau 26 Vasıfsız çalışanların meslekî gelişimlerine yönelik teşvik 27 İş Rotasyonu 28 İşletmecilere yönelik seçilmiş faydalı adresler 29
Hizmet Ajansı (DLA) Unternehmer ohne Grenzen e.v. Göçmen kökenlilerin meslekî entegrasyonu bakımından, işletmelerin kalifikasyonu ve güçlendirilmesi önemli bir rol oynamaktadır. Bu alanda Hamburg da büyük bir boşluk oluşmuştu. Mevcut işletmelere danışmanlık ve destek konusunda var olan bu boşluğu kapatmak amacıyla Sınırsız Göçmen Girişimciler Derneği (Unternehmer ohne Grenzen e.v.) 1.7.2005 tarihinde Hizmet Ajansı (DLA) projesi için start verdi. Hizmet Ajansı (DLA) NOBİ (Kuzey Almanya da Göçmenlerin Meslekî Entegrasyonu Bilgi Ağı) isimli gelişim birliği bünyesinde yer almaktadır. deutsch türkçe рyccкий polski Derneğimiz, kuruluşundan itibaren Hamburg da yaşayan göçmen kökenlilerin kendi işyerlerini kurma ve hazırlık aşamalarında destekleyip eşlik etmekte olup buna ek olarak da Hizmet Ajansı (DLA) çerçevesinde, işletmelerin kuruluş süreci sonrasında ve oturmuş işletmelere yönelik de destekleyici çalışmalarını sürdürmektedir. Burada yaşayan göçmen kökenlilerin cesaret, girişimcilik ruhu ve risk alma eğilimi gibi önemli özellikleri taşıdıklarını çok iyi biliyoruz. Ancak övgüye değer bu özellikler tek başına, girişimcilik başarısını yakalayabilmek için yeterli değil. Birçok göçmen kökenli, kendi işyerlerini kurarken kalifiye danışmanlık hizmetlerinden faydalanmaksızın, herşeyden önce kişisel bilgileri doğrultusunda hareket etmekteler. Meslek ve branş kuruluşlarına, odalara üyelik ve aktif katılım eğiliminin oldukça düşük olduğunu çeşitli deneyimler göstermiştir. Bu nedenle de, göçmen kökenli işletmeciler ekonomik faaliyetleri teşvik eden kurumların hizmetlerinden çok az yararlanabilmektedirler. Uzmanların tespitlerine göre bu sebepten dolayı, göçmen işletmelerin kuruluşlarından sonraki ilk yıllarda iflas oranı Alman işletmelerine kıyasla daha yüksektir. Finansman-, kalifikasyon- ve planlama eksiklikleri ile işletme dışı etkenler çoğu zaman başarısızlığa neden olabilmektedir. Var olan danışmanlık hizmetlerinden faydalanmanın ne Hizmet Ajansı 3
Hizmet Ajansı (DLA) tarafından sunulan destek denli önemli olduğu, bu bağlamda bir kez daha ortaya çıkmış oldu. İşte bu noktada, geç kalmadan profesyonel destek olanaklarından yararlanmanın önemini özellikle vurgulamak istiyoruz. Kalifiye ve uzmanlaşmış personel eksikliği büyümenin perspektiflerini engellemektedir. Yine işletme içi meslekî eğitim olanaklarının bulunmayışı önemli bir sorun teşkil ediyor. Tam da bu noktalarda, kalifikasyon edinimi büyük önem kazanıyor. Yine kurulu işletmelerin ticarî faaliyetlerini güçlendirme veya geliştirmede çok çeşitli sorunlarla karşı karşıya olduklarını görmekteyiz. Bu alanda Hizmet Ajansı (DLA), işletmelerin çok sayıda sorunlarını aşmakta profesyonel destek sunmakta ve aşağıda bildirilen alanlarda destek sağlamaktadır: ticarî faaliyetlerini profesyonelleştirme ve süreklilik kazandırma, mevcut istihdamı koruma bireysel stratejiler geliştirerek yapısal değişimlerin üstesinden gelme çalışanlarını kalifiye hale getirme yeni istihdam potansiyellerini erken tespit etme ve bunlardan faydalanma ve mevcut teşvik olanaklarından yararlanma. İşletmelerde Coaching Göçmen kökenliler tarafından kurulmuş bulunan işletmelerde Coaching, işletme içi yeterlilik ve kalifikasyon ihtiyacını tespit etme ve buradan hareketle, işletmenin spesifik konumu ve istihdam edilen göçmen kökenlilerin ihtiyaçlarına göre uyarlanmış bireysel olanakları geliştirme hedeflerine hizmet eder. Muhasebe, ücret muhasebesi, vergi, işletme organizasyonu, müşteriyle iletişim, reklam ve pazarlama, ürün geliştirme gibi konular da buna dahildir. Hizmetler, bireysel danışmanlık hizmetinden ve in-house, yani işletme içinde, 4 Hizmet Ajansı (DLA) tarafından sunulan destek
eğitim birimlerinden oluşmakta. Hedef, işletme sahipleri ve çalışanların karar alma ve yürütme kabiliyetlerini güçlendirmektir. Çalışanlara yönelik işletme içi kalifikasyon olanakları Talep olan veya Coaching çerçevesinde işletme idaresi açısından önemi tespit edilen konularda Hizmet Ajansı (DLA), kendi bünyesinde çeşitli kurs, çalışma grupları ve seminerler düzenlemektedir. Kısa süre öncesine kadar sadece göçmen kökenliler tarafından yeni kurulan işletmelerle sınırlı kalan olanaklar artık mevcut ve kurulmuş işletmelerin de sorun ve ihtiyaçlarını gözeterek bu alana da yöneltilmiştir. Güncel olarak gastronomi ve - ağırlıklı Döner branjı olmak üzere - et üretimi alanında eğitim sunmaktayız. deutsch türkçe рyccкий polski Hizmet olanaklarının sunumu ve/veya aracılık İşletme dışı kaynak ve hizmetlerden faydalanmak önemlidir, çünkü işletmeler münferit işlemleri dışarıya vererek, mevcut kaynaklarıyla daha verimli çalışır hale geleceklerdir. Bu örneğin muhasebe, ücret muhasebesi, ofis organizasyonu veya ticarî yazışma alanlarını kapsayabilir. Dil sorunu ve kültürel farklılıklardan dolayı göçmen kökenli işletmecilerin Alman işletmecilere kıyasla bu doğrultudaki olanaklardan daha az yararlandıklarını pratikte gözlemliyoruz. Sınırlı olmakla beraber bu tür hizmetler Hizmet Ajansı (DLA) tarafından bizzat sunulmakta. Burada güdülen amaç, göçmen kökenlilerin de, dış kaynak kullanımı ve işletme dışından destekleyici hizmetlerden yararlanma olanaklarını ve avantajlarını tanımalarını ve tercih etmelerini sağlamaktır. İşletmelerde yeni istihdam olanakları yaratmak Coaching in bir diğer önemli hedefi de, işletmelerde yeni istihdam yaratma olanaklarını tespit etmek ve işletme ile birlikte bunları uygulamaktır. İşletmelerde istihdam kapasitesini arttırmak gerekmek- Hizmet Ajansı (DLA) tarafından sunulan destek 5
Hizmet Ajansı (DLA) tarafından sunulan destek tedir. Bunun için ise ticarî faaliyet, ürün yelpazesi, pazara sunum, rekabet gibi faktörlerin incelenmesinin yanısıra, kamusal fonlardan sağlanabilecek teşvik programlarıyla ilgili danışmanlık da özel anlam kazanmaktadır. Hizmet Ajansı (DLA), personel alımı ile ilgili teşvik olanakları hakkında bilgi ve yapılacak başvuruların iletilmesi aşamasında pratik destek sunmakta ve tahsis edilecek fon kaynaklarının kullanımıyla ilgili uygulama aşamasında eşlik etmektedir. Göçmen kökenli işletmelerde personel gelişim planlaması Göçmen kökenliler tarafından kurulan işletmelerin sadece çok azında profesyonel anlamda personel gelişim planlaması yürütülmektedir. Mevcut yeterlilikler ve vasıflardan oluşan potansiyeller atığ kalmakta, yenileri ise sistemli bir şekilde geliştirilememektedir. Hizmet Ajansı (DLA), işletmeleri, personel gelişim planlaması nın geliştirilmesinde desteklemektedir. Desteğin içerdiği noktalar: İşletme sahipleri, çalışanları ve istihdam edilen aile fertlerine meslekî gelişim ve uzmanlaşma konularında danışmanlık ve eşlik etme, Personel değişimi ve yeni istihdam oluşturulmasında danışmanlık ve destek. Hamburg ve Kuzey Almanya da kamuoyu ve lobi çalışmaları Göçmen kökenli ekonominin yine göçmen kökenlilerin istihdamı açısından önemi ve göçmen işletmecilerin karşılaştıkları spesifik sorun ve ihtiyaçları kamuoyu tarafından henüz ancak kısmen bilinmektedir. Sınırsız Göçmen Girişimciler derneği (Unternehmer ohne Grenzen e.v.) girişimciliği teşvik alanında yürüttüğü çalışmaları neticesinde, Hamburg politik ve idarî çevreleri, ayrıca ilgili meslek odaları ile iyi ilişkiler yaratmıştır. Hizmet Ajansı (DLA) uzun vadede geliştirilen bu güçlü pozisyonu, göçmen kökenliler tarafından kurulmuş 6 Hizmet Ajansı (DLA) tarafından sunulan destek
bulunan işletmelerin menfaatleri doğrultusunda, bağımsız ve yoğunlaştırılmış kamuoyu ve lobi çalışmaları çerçevesinde değerlendirmektedir. Bu kapsamda klasik anlamda basın ve kamuoyu çalışmaları sürdürmekte, göçmen kökenlilerin yaşam ve çalışma koşullarını inceleyen ve uzmanlaşmış politik yetkililerce sürdürülen tartışmalara katılmakta ve kendi insiyatifinde gerçekleştirdiği panellerle kamuoyunun bilgilendirilmesi ve duyarlı hale getirilmesine katkıda bulunmaktadır. Göçmen kökenlilerin işletmeleriyle ilgili sorun ve ihtiyaçları hakkında kamuoyunu duyarlı hale getirme hedefiyle Hizmet Ajansı (DLA), sunum ve değerlendirmelerini gelişim birliği NOBI aracılığıyla bütün Kuzey Almanya kamuoyuna iletmektedir. deutsch türkçe рyccкий polski Almanya genelinde, göçmen kökenli işletmeleri destekleyen diğer kuruluşlarla bilgi ağı geliştirme Günümüzde Almanya genelinde, göçmen kökenlilerin meslekî konumlarını ve göçmen kökenlilerin girişimcilik eğilimlerini ele alan konularda artık gelişmiş bir tartışma ve bilgi ağı yapısı mevcuttur. Bu olgu örneğin, Sınırsız Göçmen Girişimciler (Unternehmer ohne Grenzen e.v.) derneğinin de aktif olduğu Alman Girişimcilik İnisiyatifleri birliğinde kendisini göstermektedir. Ne yazık ki aynı şeyi, göçmen kökenlilerin var olan işletmeleri, sorunları ve perspektiflerini ele alan konular için söylemek henüz mümkün değil. DLA bu bağlamda, Almanya genelinde profesyonel, uzman politikalar çerçevesinde ve kamuoyu nezdinde, etkin bir şekilde birlikte çalışabilecek partnerler bulma konusunda aktif olmaktadır. Burada, bölgesel olarak göçmen kökenli işletmelerle sürdürülen çalışmalardan sağlanan deneyimlerin değerlendirilmesi ve başlıklar halinde birleştirilmesi, ve bu çıkış noktalarından hareketle, ekonomi-, istihdam- ve sosyal politikaları temelinde müdahale konseptlerinin geliştirilmesi ağırlıktadır. Hizmet Ajansı (DLA) tarafından sunulan destek 7
Kredi Programları (KfW-Mittelstandsbank) Mikro-Kredi Mikro-Kredi Teşvik kurumu: KfW-Mittelstandsbank Kimler başvurabilir Girişimciler, serbest meslek sahipleri ve istihdam edilen personel sayısı 10 u geçmeyen ve kuruluşunun ilk 3 yılında bulunan işletmeler. Teşvik edilenler Yeni kuruluşlarda yatırım ve işletme fonlarının oluşturulması, mevcut bir işletmenin devir alımı ve mevcut bir işletmeye aktif ortaklık. Başlangıçta yan gelir elde etmek için uğraşılan ve orta vadede esas gelir sağlaması hedeflenen projeler de teşvik edilebilirler. Maddî zorluklarda bulunan işletmeler veya yeniden sermayelendirme gerektiren girişimler teşvik edilmemektedirler. Koşullar Üst sınır: 25.000 Euro ( Mikro 10 programında üst limit 10.000 Euro, alt limit ise 5.000 Euro dur) Vade: En fazla 5 yıl, en az 2 yıl olup bu sürenin ilk altı ayında ödeme muafiyeti vardır (sadece faiz kısmı ödenir). Nominal faiz oranı: %9,40 (son güncelleme: 20.10.2006) Ödeme: %100 Teminat: Bankacılıktaki olağan teminatlar şeklinde Diğer KfW-Ürünleri ile birleştirilmesi mümkün değildir. Başvuru Prosedürü Başvurular kredi kuruluşları üzerinden işleme konulur. 8 Mikro-Kredi
Başlangıç Ödeneği (Startgeld) KfW-Mittelstandsbank Başlangıç Ödeneği (Startgeld) Teşvik kurumu: KfW-Mittelstandsbank Kimler başvurabilir Girişimciler ve İstihdam edilen personel sayısı 100 ü geçmeyen küçük ölçekli işletmeler ve de serbest meslek sahipleri (sağlık meslekleri de dahil olmak üzere). deutsch türkçe рyccкий polski Teşvik edilenler Toplam finansman gereksinimi 50.000 Euro yu geçmeyen girişimci yatırım ve işletme fonları, mevcut bir işletmenin devralınması, mevcut bir işletmeye aktif ortaklık. Başlangıçta yan gelir elde etmek için uğraşılan ve ileride esas gelir sağlaması hedeflenen girişimler de teşvik edilebilirler. Maddî zorluklarda bulunan işletmeler veya yeniden sermayelendirme gerektiren girişimler teşvik edilmemektedirler. Koşullar Üst sınır: 50.000 Euro 10 yıla kadar vadeli, ilk 2 yıla kadar ödeme muafiyeti (sadece faiz kısmı ödenir). Kredinin vadesinden önce geri ödenmesi, ek ödenek talep edilmeksizin mümkün olmaktadır. Nominal faiz oranı: %7,95 (son güncelleme 20.10.2006) Ödeme: %96 Kredi tahsis ödeneği: Onaylanmış, ancak henüz kullanılmamış olan kredi tutarının %0,25 i oranında olup, kredi onayı alındığı tarihten itibaren 1 ay ve 2 iş günü sonra işlemeye başlar. Diğer KfW-Ürünleri ile birleştirilmesi mümkün değildir. Başvuru Prosedürü Başvurular kredi kuruluşları üzerinden işleme konulur. Başlangıç Ödeneği (Startgeld) 9
İşletmeci Sermayesi ERP-Kuruluş Sermayesi ERP-Kuruluş Sermayesi Teşvik kurumu: KfW-Mittelstandsbank Kimler başvurabilir Girişimciler, ticarî faaliyetlerinin başlamasının üzerinden 2 yılı doldurmamış olan yeni işletmeler ve serbest meslek sahipleri. Teşvik edilenler Girişimci yatırımları (stok oluşturma ve pazara açılma giderleri dahil olmak üzere), bir işletmenin devralınması, mevcut bir işletmeye açık katılım ve de bir işletmenin kuruluşundan itibaren 2 yıl boyunca güçlendirilmesine yönelik tedbirler/faaliyetler. Kullanılan özkaynak oranı, ERP-Kuruluş Sermayesi ile %40 a arttırılabilmekte olup, teşvik edilebilir yatırımların %15 inin altına düşmemelidir. Maddî zorluklarda bulunan işletmeler veya yeniden sermayelendirme gerektiren girişimler teşvik edilmemektedirler. Koşullar Üst sınır: 500.000 Euro Vade: 15 yıl olup, ilk 7 yılında ödeme muafiyeti (sadece faiz kısmı ödenir). Faiz oranı: birinci yıl faizsiz, ikinci yıl %3, üçüncü yıl %4, dördüncü yıl %5. Diğer faiz oranları için bkz.: www.kfw-mittelstandsbank.de (son güncelleme: 20.10. 2006) Ödeme: %96 Garanti ücreti: Tahsis edilen (henüz açık olan) kredi tutarının %1 i (senelik faiz) olmaktadır Bankacılıktaki olağan teminatlara gerek yoktur, ancak müracaat sahibi bireysel mesuliyet üstlenir Diğer KfW-Ürünleri ile birleştirmek mümkündür. Başvuru Prosedürü Başvurular kredi kuruluşları üzerinden işleme konulur. 10 İşletmeci Sermayesi
İşletmeci Sermayesi ERP Büyüme Sermayesi ERP Büyüme Sermayesi Yararlanacaklar İşletme sahipleri veya müdürlük sıfatına sahip ortaklar, serbest meslek sahipleri ve işletme kuruluşunun üzerinden en az 2, en fazla 5 yıl geçmiş olan sınaî ekonomi alanından genç girişimciler. deutsch türkçe рyccкий polski Kullandırılışı Yatırımlar, ürün stokları, işletme alımları ve aktif ortaklıklar. Kullanılacak ERP büyüme sermayesi ile, partner bankanın da aynı oranda finansman sağlaması durumunda, yatırım değerinin %40 oranı (üst limit) finanse edilebilir. Maddî zorluklarda bulunan işletmeler veya yeniden sermayelendirme gerektiren girişimler, tarımcılık, balıkçılık ve ormancılık sektörlerinde yatırımcılar, ayrıca trafik sektöründe kullanılmak üzere nakil vasıtalarına yatırımlar teşvik kapsamı dışında kalmaktadırlar. Koşullar Üst limit 500.000 Euro Vade 15 yıl olup, ilk 7 yılında ödeme muafiyeti Ödeme % 100 Teminat başvuran kişisel mesuliyet üstlenir. Diğer KfW-Ürünleri ile birleştirilebilir. Başvuru Prosedürü Başvuru, kredi kuruluşları üzerinden işleme konulur İşletmeci Sermayesi 11
İşletmeci Sermayesi İstihdam ve yatırımlar için sermaye İstihdam ve yatırımlar için sermaye Yararlanacaklar Sınaî ekonomi sektöründen KOBİler ve ticarî faaliyetleri en az 5 yıldan beri devam eden serbest meslek sahipleri. Kullandırılışı Yatırımlar, işletme alımları ve yatırım değerinin % 20 oranına kadar işletme fonlarının oluşturulması. Hedef, yeni istihdam olanaklarının oluşturulması ve var olan istihdamın korunması olmaktadır. Koşullar Azami 4 milyon Euro, % 50 oranında yabancı sermaye dilimi olarak, % 50 oranında ise ferî sermaye dilimi olarak tahsis edilir. Yabancı sermaye dilimi 10 yıl vadeli ve 2 yıla kadar ödemesiz, ferî sermaye dilimi ise 7 yıla kadar ödemesiz tahsis edilir. Riske endeksli faiz sistemi Ödeme: % 100 Kredi tahsis ücreti, onaylanmış, ancak henüz kullanılmamış kredi tutarı için aylık % 0,25 olup, kredi onayı alındığı tarihten itibaren 1 ay ve 2 iş günü sonra işlemeye başlar. Teminat: Ferî sermaye dilimi için teminat istenmez. Yabancı sermaye dilimi için bankacılıkta genel geçerli teminatlar talep edilir. Diğer KfW-Ürünleri ile birleştirilebilir. Başvuru Prosedürü Başvuru, kredi kuruluşları üzerinden işleme konulur. 12 İşletmeci Sermayesi
İşletmeci Kredisi KfW-Mittelstandsbank İşletmeci Kredisi Teşvik kurumu: KfW-Mittelstandsbank Kimler başvurabilir Girişimciler, serbest meslek sahipleri ve sınai işletmeler. deutsch türkçe рyccкий polski Teşvik edilenler Emtia mal alımı ve malzeme stoklarının oluşturulması dahil olmak üzere bütün yatırımlar. Maddî zorluklarda bulunan işletmeler veya yeniden sermayelendirme gerektiren girişimler teşvik edilmemektedirler. Koşullar Üst sınır: 10 Mio. Euro 10 yıla kadar vadeli, 2 yıla kadar ödemesiz (sadece faiz kısmı ödenir). Gayrımenkul alımı ve inşaat giderleri durumunda 20 yıla kadar vadeli ve 3 yıla kadar ödemesiz. Ek ödeme olmaksızın vadesinden önce geri ödenebilmekte. Riskine uygun faiz sistemi: Nominal faiz oranı (en düşük) %3,55/ nominal faiz oranı (en yüksek) %6,40 (son güncelleme 20.10.2006) Ödeme: %96 Kredi tahsis ücreti: Onaylanmış, ancak henüz kullanılmamış kredi tutarı için aylık %0,25 olup, kredi onayı alındığı tarihten itibaren 1 ay ve 2 iş günü sonra işlemeye başlar. Diğer KfW-Ürünleri ile birleştirmek mümkündür. Başvuru Prosedürü Başvurular kredi kuruluşları üzerinden işleme konulur. İşletmeci Kredisi 13
İşletmeci Kredisi/İşletme Fonu KfW-Mittelstandsbank İşletmeci Kredisi/İşletme Fonu Teşvik kurumu KfW-Mittelstandsbank Kimler başvurabilir Girişimciler, serbest meslek sahipleri ve sınai işletmeler. Teşvik edilenler Yatırımlar haricindeki işletme fonları. Geçici likidite sorunlarının dengelenmesi de mümkün olmaktadır. Maddî zorluklarda bulunan işletmeler veya yeniden sermayelendirmeyi gerektiren girişimler teşvik edilmemektedirler. Koşullar Üst sınır: 10 milyon Euro En fazla 6 yıla kadar vadeli, 1 yıla kadar ödemesiz (sadece faiz kısmı ödenir). Ödeme: %100 Teminat: Bankacılıktaki olağan teminatlar Diğer KfW-Ürünleri ile birleştirmek mümkündür. Başvuru Prosedürü Başvurular kredi kuruluşları üzerinden işleme konulur. 14 İşletmeci Kredisi/İşletme Fonu
Hamburg Şehri tarafından sunulan teşvik programları Modernizasyon program Modernizasyon program Teşvik kuruluşu Behörde für Wirtschaft und Arbeit (BWA) deutsch türkçe рyccкий polski Yararlanacaklar Küçük Esnaflar ve yapısal problemli mevkiilerde mülk sahibi olup, yatırım giderlerini karşılayan ve en fazla 15 çalışan istihdam eden işletmeler. Kullandırılışı Modernizasyon tedbirleri, tâdilat ve onarım gibi yapısal ve işletme ile ilgili yatırımlar Daha lüks hale getirmek için yapılan modernizasyon yatırımları teşvik kapsamı dışında kalmaktadırlar. Kuruluş yerine 5 yıl bağlı kalındığı takdirde, sübvansiyon oranı, teşvike kabil yatırım tutarının % 10 oranına kadar olabilmekte. Kuruluş yerine 10 yıl bağlı kalındığı takdirde, sübvansiyon oranı, teşvike kabil yatırım tutarının % 20 oranına kadar olabilmekte. Üst limit 380.000 Euro; İstisnaî durumlarda 500.000 Euro ya kadar olabilmekte. Başvuru Prosedürü Başvuru, ilgili çalışmaların başlatılmasından önce Ekonomi ve Çalışma Dairesi ne iletilmiş olmalı. Başvuru için gerekli formlar, ilgili daire üzerinden temin edilebilir. Modernizasyon program 15
Girişimci ve KOBİ programı (EuM 03) Girişimci ve KOBİ programı (EuM 03) Teşvik kurumu Bürgschaftsgemeinschaft Hamburg GmbH (Hamburg Kefalet Kooperatifi Limited Şirketi) Kimler başvurabilir Girişimciler ve Hamburg da yerleşik Küçük ve Orta Büyüklükteki sınaî İşletmeler (KOBİ). Teşvik edilenler Yeni girişimler ve girişimlerin güçlendirilmesine yönelik faaliyetler, Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerdeki (KOBİ) önemli genişlemeler (istihdam edilen personel sayısında en az %20 artış), kurulu işletmelerin zorunlu yer değiştirmesi ve Hamburg merkezli olmayan işletmelerin Hamburg a yerleşmesi. Teşvik, toplam maliyeti 1,2 milyon Euro yu aşmayan işletme yatırımlarına ek ödenek şeklinde sağlanır. Sübvansiyonlara esas alınacak oran, yeni kuruluşlar ve kurulu işletmelerin istihdamı için gerekli yatırımların %10 u, belirgin genişletmeler, zorunlu yer değiştirmeler ve yerleştirmeler için ise gerekli yatırımların %50 si olmaktadır. Sübvansiyonlar, esas alınacak oranın %15 ine tekabül eder. Üst limit 50.000 Euro, alt limit ise 500 Euro tutarındadır. Başvuru Prosedürü Finansmanı üstlenen kredi kuruluşunun onay şerhi ile birlikte dilekçe, Bürgschaftsgemeinschaft Hamburg GmbH ye (Hamburg Kefalet Kooperatifi Limited Şirketi) iletilmelidir. 16 Girişimci ve KOBİ programı (EuM 03)
Meslek eğitimi birliklerinin teşviği Meslek eğitimi birliklerinin teşviği Meslek Eğitim Kanunu veya Zanaatkârlar Yönetmeliği gereğince, geçerli bir meslekte meslek eğitimi verebilme yeterlilik koşullarını henüz yerine getirmeyen işletmelerin, meslek eğitimi birlikleri oluşturmaları teşvik edilmekte. deutsch türkçe рyccкий polski Proje kuruluşu Eğitim ve Spor Dairesi Hedef gurubu Hamburg da ikâmet eden gençlere meslek eğitim olanağı sağlayan, ancak başvurulan eğitim dalında, henüz meslek eğitimi sunma yeterliliğine sahip olmayan, küçük ve orta büyüklükteki İşletmeler. Branşlar tüm branşlar Teşvik hacmi Birlik kapsamında uygulanan her bir meslek eğitim sözleşmesi için, aylık olmak üzere 150 Euro tutarında teşvik ödenmektedir. Sadece müşterek eğitimden kaynaklanan, ek giderler için teşvik tahsis edilir. Meslek eğitimi veren işletme tarafından atanacak, müşterek eğitim koordinatörü için ek olarak ve bir defaya mahsus, belgelenen yönetim giderleri doğrultusunda (azami 750 Euro tutarında) teşvik ödenir. Teşvik türü sübvansiyon Meslek eğitimi birliklerinin teşviği 17
İşletmeciler için kalifikasyon teşviki Yeni kurulan işyerlerinde istihdam edilenlerin kalifikasyon teşviki Proje kuruluşu Ekonomi ve Çalışma Dairesi Hedef grup Merkezi Hamburg kentinde olan işletmeler veya Hamburg da yeni istihdam olanakları oluşturan işletmeler için. Süresiz olarak istihdam edilecek ve daha önce en azından işsiz kalma riski bulunmuş olan veya istihdam olanaklarını Hamburg kentine taşıyan işletmeciler de bu teşvikten yararlanabilmektedir. Branşlar: tüm branşlar Teşvik hacmi: kişi başı en fazla 3.000 Euro Teşvik türü: geri ödenmeyecek fon ödemesi Teşvik edilecek işletmenin merkezi: Hamburg Yeni kurulan iş yerlerinde kalifikasyon Yeni kurulmuş iş yerlerinde, işsizlerin veya işsiz kalma riski bulunanların kalifikasyonu için işletmeler, her bir çalışan için, azami 3.000 Euro ya kadar teşvik tutarında başvuruda bulunabilmektedirler. Teşvikler, istihdamın ilk altı aylık süresi boyunca sağlanan eğitim çalışmaları için tahsis edilir. Bu kalifikasyon teşviğinden yararlanmak isteyeenler, başvurularını sadece Ekonomi ve Çalışma Dairesi üzerinden yapılabilmektedir. 18 İşletmeciler için kalifikasyon teşviki
Kefaletler Kefaletler Teşvik kurumu Bürgschaftsgemeinschaft Hamburg GmbH (Hamburg Kefalet Kooperatifi Limited Şirketi) deutsch türkçe рyccкий polski Kimler başvurabilir Yatırım yapmak isteyen, ancak krediye başvurabilmek için gerekli teminatlara sahip olmayan girişimciler ile Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler (KOBİ). Bu gibi durumlarda Bürgschaftsgemeinschaft Hamburg (Hamburg Kefalet Kooperatifi Limited Şirketi) ihtiyaç duyulan kredi tutarının %80 i oranında (üst limit 1 Mio. Euro) kredi kefaleti sağlayabilmektedir. İşletmeci vasıflarına sahip olunması ve girişimin rantabıl olması ise önkoşullar arasında yer almaktadır. Kefaletin onaylanması durumunda, bir defaya mahsus kredi tutarının %1,5 oranında işlem ücreti tahakkuk edilir. Başvuru Prosedürü Başvurular kredi kuruluşları üzerinden işleme konulur. Kefaletler 19
Ortaklıklar Ortaklıklar Teşvik kurumu BTG - Beteiligungsgesellschaft Hamburg mbh (Hamburg Ortaklık Ltd. Şti.) Kimler başvurabilir Girişimciler ile Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler (KOBİ) Teşvik edilenler Her branştaki start-uplar (yeni kuruluşlar) ve sessiz veya açık ortaklık şeklinde 50.000 Euro dan en fazla 500.000 Euro ya kadarki işletme genişlemeleri desteklenebilir. Prensip olarak en fazla %40 oranında azınlık iştirakleri ifâ edildiği için, ortaklığı kabul eden tarafın ticarî karar alma özgürlüğü kısıtlanmamaktadır. Yeniden sermayelendirme gerektiren girişimler ve şirket konsolidasyon oluşumları teşvik edilmemektedir. Koşullar Burada sessiz ortaklık ile açık ortaklık şekilleri ayrıştırılmıştır. Ayrıntılı bilgi www.btg-hamburg.de sitesi üzerinden alınabilmektedir. Başvuru Prosedürü Aşağıda belirtilen evraklar ile birlikte başvurular doğrudan BTG-Beteiligungsgesellschaft Hamburg mbh ye iletilebilir: İşletme Planı (Business-Plan) Mevcut işletmelerde: Son iki veya üç ticarî yıla ilişkin bilançolar, işletme ile ilgili güncel değerlendirme dökümleri ve ortaklara ilişkin kişisel bilgiler. 20 Ortaklıklar
Federal hükümetin danışmanlık hizmetleri teşviki Federal hükümetin danışmanlık hizmetleri teşviki Teşvik kurumu Federal Ticaret ve Dış Kontrol Dairesi (BAFA) deutsch türkçe рyccкий polski Kimler başvurabilir Girişimciler ve merkezleri Almanya da bulunan Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler (KOBİ). Teşvik edilenler İşletmeler için danışmanlık hizmetleri Hukuk, sigorta ve vergi konularındaki danışmanlıklar teşvik edilmemektedirler. Ödenek, kuruluş ve güçlendirmeye yönelik danışmanlık için %50 (üst limit 1.500 Euro) ve genel danışmanlıklar için ise %40 (üst limit 1.500 Euro) tutarındadır. Başvuru Prosedürü Danışmanlık hizmeti sona erdikten ve danışmanlık ücreti ödendikten sonra dilekçe, danışma hizmetinden yararlanan kişi tarafından bir ileti merkezine sunulmalıdır. Ayrıntılı bilgi www.bafa.de/1/de/aufgaben/wirtschaft/unternehmensberatung.php sitesi üzerinden temin edilebilir. Federal hükümetin danışmanlık hizmetleri teşviki 21
İşverenlere istihdam teşvikleri İş hayatına uyum sübvansiyonu (EGZ) İş hayatına uyum sübvansiyonu (EGZ) İş hayatına uyum sübvansiyonu (EGZ) işverene ödenir. Bireysel rekabet dezavantajlarının veya işletme sahibinin işe alımdan dolayı oluşan dezavantajlarının giderilmesi için ödenir. İş hayatına uyum sübvansiyonu (EGZ) ile, ticarî işletmelere mâli yardım sağlama veya işsiz olanların çalışma hayatına istihdam edilmesini ödüllendirme amaçları güdülmez. İş hayatına uyum sübvansiyonu (EGZ) nun hangi tutar ve süre için tahsis edileceği ARGE nin inisiyatifinde kararlaştırılır. Özel koşullar nedeniyle iş bulmaları zorlaşmış bulunan adayların, işe alınmaları durumunda işverenler, bu kişilerin iş hayatına uyumlarını sağlamak üzere çalşma ücretleri temelinde teşvik alabilirler. Başvuru, işe alım öncesinde ARGEye yapılmalıdır. Teşvik tutarı ve teşvik süresi, her bir başvurunun özel koşullarına ve ilgili rehabilitasyon gereklerine göre belirlenecektir. Kimler teşvik edilebilir? 45 yaşın üzerinde, ileri yaşta işsizler Meslek hayatına geri dönmek isteyenler Sadece part-time çalışabilecek işsizler 25 yaşın altında işsizler Ağır engelli olanlar Uzun süre işsiz olanlar Uzun süreli işsiz kalma riski bulunanlar Teşvik tutarı ve süresi Üst limit: çalışma ücretinin % 50 si, azami: brüt gelir üzerinden 3.000 Euro, azami teşvik tutarı: 10.000 Euro olmakta (SGB temelinde ödeme alanlar için:13.000 Euro). Teşvik süresi: azami 12 ay Ağır engelliler veya diğer engelliler için ayrıcalıklı şartlar mevcuttur. 22 İş hayatına uyum sübvansiyonu (EGZ)
Yeni kurulmuş işletmelerde işe alım sübvansiyonu (EZN) Yeni kurulmuş işletmelerde işe alım sübvansiyonu (EZN) Teşvik tutarı ve süresi Yeni kurulan işletmelerde istihdamın yaratılması uzun vadeli olarak teşvik edilmek istenmektedir. Teşvik oranı, brüt gelir + sosyal sigorta primi işveren payının % 50 sini oluşturup, en fazla 6 ay boyunca tahsis edilir. Aynı işletmeden eş zamanlı ancak 2 çalışan teşvik edilebilmekte. Teşvikin üst limiti, brüt gelirden 3.000 Euro olmaktadır. de Minimis uygulaması dikkate alınmalıdır (ilgili AB yönetmeliği gereğince, kömür, çelik, gemicilik, trafik, tarım ve balıkçılık sektörleri teşvik edilmemektedir). deutsch türkçe рyccкий polski Başvuru team.arbeit.hamburg kuruluşu üzerinden işleme koyulmaktadır. (Hamburger Arbeitsgemeinschaft SGB II). İşveren için gerekli önkoşullar İşletmeci statüsünün varlığınin 2 yılı aşmamış olması, İşletmede istihdam edilen çalışan sayısı 5 i geçmemesi Başka bir işletmenin devralınması durumunda, daha önce 6 ay kapalı olmuş olması Süresiz iş sözleşmesinin mevcut olması ve Yeni bir iş yerinin oluşturulması gerekmektedir. Çalışanın önkoşulları İşe başlamadan önce aralıksız 3 ay işsizlik nedeniyle ödenek almış olması gerekmektedir. Yeni kurulmuş işletmelerde işe alım sübvansiyonu (EZN) 23