.. 29. Hazine Müsteflarl Yabanc Sermaye Genel Müdür Vekili



Benzer belgeler
Türkiye Odalar ve Borsalar Birli i. 3. Ödemeler Dengesi

Dr. Osman DEM RC * *Özellefltirme daresi Baflkan Yard mc s

4691 SAYILI TEKNOLOJ GEL fit RME KANUNU 4691 SAYILI KANUN

ERNST & YOUNG MAYIS/MAY 2007

ÜN TE V SOSYAL TUR ZM

TÜRK YE B L MSEL VE TEKNOLOJ K ARAfiTIRMA KURUMU DESTEK PROGRAMLARI BAfiKANLIKLARI KURULUfi, GÖREV, YETK VE ÇALIfiMA ESASLARINA L fik N YÖNETMEL K (*)

Y at r mlar n ve istihdam n teflviki amac yla haz rlanan 5084 say l Yat r mlar n

MALAT SANAY N N TEMEL GÖSTERGELER AÇISINDAN YAPISAL ANAL Z

T ürk Gelir Vergisi Sisteminde, menkul sermaye iratlar n n ve özellikle de

TÜSİAD Rekabet Çalışma Grubu Toplantısı DEVLET YARDIMLARI. Abdulgani GÜNGÖRDÜ Rekabet Uzmanı

T evsik zorunlulu u Maliye Bakanl taraf ndan kay t d fl ekonomi ile

Y eni 5520 say l Kurumlar Vergisi Kanunumuz ile yeni bir kavram Kontrol

Türkiye Odalar ve Borsalar Birli i

stanbul Kültür Üniversitesi, Türkiye

G elir ve Kurumlar Vergisi mükelleflerince yap lan ba fl ve yard mlarla ilgili

SOSYAL GÜVENL K REHBER. SSK BAfiKANLI I

2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL

İKİNCİ BÖLÜM EKONOMİYE GÜVEN VE BEKLENTİLER ANKETİ

ORTA VADELİ MALİ PLAN ( )

Çeviren: Dr. Almagül sina

Yat r m Ortam n n yilefltirilmesi Amac yla Baz Kanunlarda De ifliklik Yap lmas na Dair Kanun'un Getirdi i De ifliklik ve Yenilikler Hakk nda

A N A L Z. Seçim Öncesinde Verilerle Türkiye Ekonomisi 2:

YATIRIMLARIN VE ĠSTĠHDAMIN TEġVĠKĠ ĠLE BAZI KANUNLARDA DEĞĠġĠKLĠK YAPILMASI HAKKINDA KANUN

YAPIM HALELER NDE KATMA DE ER VERG S TEVK FATINDA SON DURUM

K atma de er vergisi, harcamalar üzerinden al nan vergilerin en geliflmifl ve

3 218 say l Serbest Bölgeler Kanunu nun 6 nc maddesinde 5084 say l

PROJEKS YON YILLIK TÜFE. > ENFLASYON Enflasyondaki iki ayl k gerçekleflme, y l n tümüne iliflkin umutlar bir anda söndürdü.

-Bursa nın ciroları itibariyle büyük firmalarını belirlemek amacıyla düzenlenen bu çalışma onikinci kez gerçekleştirilmiştir.

VAKIFLARDA VERG BA IfiIKLI I (MUAF YET )

YEN YATIRIM TEfiV K PROGRAMI

Uluslararas De erleme K lavuz Notu No. 13 Mülklerin Vergilendirilmesi için Toplu De erleme

F inans sektörleri içinde sigortac l k sektörü tüm dünyada h zl bir büyüme

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun

Gümrük ve D fl Ticaret Dan flmanl k Hizmetlerimiz

KÜRESEL GELİŞMELER IŞIĞI ALTINDA TÜRKİYE VE KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ EKONOMİSİ VE SERMAYE PİYASALARI PANELİ

S on y llarda özel e itim kurumlar na sa lanan vergisel teflviklerin artmas yla

ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIM VERİLERİ BÜLTENİ

G ünümüzde bir çok firma sat fllar n artt rmak amac yla çeflitli adlar (Sat fl

2464 BELED YE GEL RLER KANUNU BELEDİYE GELİRLERİ

Çeyrek Finansal Sonuçlar. Konsolide Olmayan Veriler

SMMMO ÜÇÜNCÜ AVRUPA KOBMF/KOB KONGRES NDE

TÜRK YE EKONOM S 2008 YILI ODA FAAL YET RAPORU TÜRK YE EKONOM S

YÖNET M KURULU RAPORU

H. Atilla ÖZGENER* Afla daki ikinci tabloda ise Türkiye elektrik üretiminde yerli kaynakl ve ithal kaynakl üretim yüzdeleri sunulmufltur.

SAN 2009 DÖNEM 2009 YILI N SAN AYI BÜTÇE AÇI I GEÇEN YILIN AYNI AYINA GÖRE YÜZDE 12 ORANINDA B R AZALMA GÖSTEREREK 947 M LYON TL YE NM R.

Milli Gelir Büyümesinin Perde Arkası

2007 Finansal Sonuçlar. Konsolide Olmayan Veriler (BDDK)

Nakit Sermaye Artırımı Uygulaması (Kurumlar Vergisi Genel Tebliği (Seri No:1) nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No:9))

Uygulama Önerisi : ç Denetim Yöneticisi- Hiyerarflik liflkiler

ÇÖZÜM Say : Mustafa BAfiTAfi* I-G R fi

NSAN KAYNAKLARI NSAN KAYNAKLARI 2009 YILI ODA FAAL YET RAPORU

1 6/01/2004 tarihli say l Resmi Gazete de yay mlanan ve 01/05/2004

Merkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar

KULLANILMIfi B NEK OTOMOB L TESL MLER N N KDV KANUNU KARfiISINDAK DURUMU

4/A (SSK) S GORTALILARININ YAfiLILIK AYLI INA HAK KAZANMA KOfiULLARI

SİRKÜLER 2009 / İşsizlik Ödeneği Almakta Olan İşsizleri İşe Alan İşverenlere Yönelik Sigorta Primi Desteği

CO RAFYA GRAF KLER. Y llar Bu grafikteki bilgilere dayanarak afla daki sonuçlardan hangisine ulafl lamaz?

Yat r m Ortakl klar nda Vergi Rejimi. BFS /13 stanbul,

TÜRK DÜNYASI TRANSPLANTASYON DERNE

30 > 35. nsan Kaynaklar. > nsan Kaynaklar Yönetimi > Personel E itimleri > Personel Otomasyonu

Çev. Ayfle Merve KAMACI

Meriç Uluşahin Türkiye Bankalar Birliği Yönetim Kurulu Başkan Vekili. Beşinci İzmir İktisat Kongresi

Türkiye Odalar ve Borsalar Birli i

İlgili Kanun / Madde 506 S. SSK/61

1 Ekim 2008 sabah tüm sabah kamuoyunda ad na Sosyal Güvenlik Reformu

TEŞVİK SİSTEMİNDE TARIM YATIRIMLARI VE KONYA

EYLÜL 2010 TAR H BASKILI YEREL YÖNET MLER DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL

önce çocuklar Türkiye için Önce Çocuklar önemlidir

2013 Y l Gelir Vergisi Beyan (2012 Takvim Y l nda Elde Edilen Gelirler çin) BFS /03 stanbul,

SOSYAL POLİTİKALAR VE ÇALIŞMA HAYATI

TAR H PROJEN N. TANITIMI GERÇEKLEfiT R LD

OHSAS fl Sa l ve Güvenli i Yönetim Sisteminde Yap lan De iflikliklere Ayr nt l Bak fl

Soru ve Yanıt. mali ÇÖZÜM 245 SMMMO Yay n Organ

tarih ve say l Resmi Gazetede yay mlanan 2007/13033

YATIRIM ND R M HAKKINDAK ANAYASA MAHKEMES KARARININ DE ERLEND R LMES

B anka ve sigorta flirketlerinin yapm fl olduklar ifllemlerin özelli i itibariyle

KDV BEYAN DÖNEM, TAKV M YILININ ÜÇER AYLIK DÖNEMLER OLAN MÜKELLEFLER

Baflkanl n, Merkez : Türkiye Bilimsel ve Teknik Araflt rma Kurumu Baflkanl na ba l Marmara Araflt rma Merkezi ni (MAM),

TEMMUZ/JULY 2006 ERNST & YOUNG. YATIRIMLARIN VE ST HDAMIN TEfiV K NE L fik N 5084 SAYILI KANUNUN UYGULAMASINDA GEL NEN SON NOKTA Mehmet KORKUSUZ

B ir Anonim fiirketin sermayesi YTL. olup, 1 Ocak Aral k

2009 YILI UBAT AYINDA BÜTÇE G DERLER 25 M LYAR 808 M LYON TL, BÜTÇE GEL RLER 18 M LYAR 415 M LYON TL VE BÜTÇE AÇI I 7 M LYAR 393

SOSYAL GÜVENL K S STEM NDE S GORTALILARIN YAfiLILIK AYLI ININ HESAPLANMASININ USUL VE ESASLARI

S on dönemde ifl mevzuat ndaki idari yapt r mlar s k s k de iflikli e u ramaktad r.

5520 SAYILI KANUNA GÖRE KOOPERAT FLERDE VERG MUAF YET

HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI MALİ SEKTÖRLE İLİŞKİLER VE KAMBİYO GENEL MÜDÜRLÜĞÜ YURTDIŞI DOĞRUDAN YATIRIM RAPORU 2013

DEVLET YARDIMI İLE TEŞVİK VE DESTEKLERDEN YARARLANAN İŞVERENLER, SGK YA BORCU OLSA DAHİ YARARLANMAYA DEVAM EDEBİLECEKLER

GENELGE NO: 14/95 İstanbul,

Ekonomi Alan ndaki Uygulamalar ve Geliflmeler 2

Ü lkemizde son y llarda, istihdam üzerindeki vergi yükünün a rl konusu

Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.9. Pazar De eri Esasl ve Pazar De eri D fl De er Esasl De erlemeler için ndirgenmifl Nakit Ak fl Analizi

dan flman teslim ald evraklar inceledikten sonra nsan Kaynaklar Müdürlü ü/birimine gönderir.

TEKNOLOJ GEL fit RME BÖLGELER NE (TEKNOPARK) SA LANAN VERG SEL AVANTAJLAR

Yat r m ndirimi le lgili Vergi Mahkemesi Karar ve 2009 Y l Kurumlar Vergisi Beyan nda Yat r m ndirimi stisnas. BFS /03 stanbul,

PROMOSYON VE EfiANT YON ÜRÜNLER N GEL R VE KURUMLAR VERG S LE KATMA DE ER VERG S KANUNLARI KARfiISINDAK DURUMU

Üye Kay tlar ve Güncelleme fllemleri

1 Kasım 2009 PAZAR Resmî Gazete Sayı : (Mükerrer) 2010 YILI PROGRAMI

YEN DÖNEM DE DENET M MESLE NE HAZIRMIYIZ?

Küresel Ekonomik İlişkiler Komisyonu - I

Öncelikle basın toplantımıza hoş geldiniz diyor, sizleri sevgiyle ve saygıyla selamlıyorum.

KURUYEMİŞ SEKTÖR RAPORU

Transkript:

28 Türk-Asya Kongresi Türkiye deki Yat r m mkânlar Berrin Bingöl * Say n Baflkan, ülkemizde konuk olarak bulunan de erli üke temsilcileri, sayg de er misafirler, k ymetli bas n mensuplar hepiniz hoflgeldiniz. Sözlerime bafllamadan önce hepinizi sayg yla selaml yorum. Sunuma geçmeden önce ele alaca m konular k saca belirtmek istiyorum. Sunumun ilk bölümünde sizleri Türkiye deki yat r m ortam hakk nda bilgilendirmek amac yla Türkiye nin di er bölge ülkelerine k yasla, potansiyelini ve ülkemizdeki yasal düzenlemeleri anlataca m. kinci bölümde ülkemizdeki yat r m ortam n n iyilefltirilmesi için gerçeklefltirilmifl ve halen yürütülmekte olan faaliyetleri ve son bölümde de Türkiye ye do rudan yabanc sermaye girifliyle ilgili genel ve kongreye kat lan ülkelere ait istatistikî bilgileri de erlendirece im. Türkiye ekonomisi son y llarda büyük bir geliflme göstererek dünyan n en h zl büyüyen ekonomileri aras na girmifltir. Türkiye 2004 y l nda yüzde 9,9 ve 2005 y l nda yüzde 7,6 oranlar nda büyümüfltür. Bu büyümenin ard ndaki itici güç özel sektördür. Özellikle imalat sanayindeki kifli bafl na ve saat bafl na verimlilik art fl nda özel sektörün pay bir hayli fazlad r. Verimlilik konusundaki uzun süreli art fl trendi rekabet gücü aray fl ndaki yat r mc lar için Türkiye yi cazip bir yat r m merkezi haline getirmektedir. Ekonomideki istikrar n önemli iflaretlerinden biri de enflasyon cephesinde sa lanan baflar d r. 2004 y - l nda enflasyon oran hedeflenen yüzde 12 rakam n n altnda kalarak yüzde 9,3 olarak gerçekleflmifl ve ayn baflar 2005 y l nda da sürdürülerek enflasyon oran hedeflenen yüzde 8 oran n n alt nda yüzde 7,72 olarak gerçekleflmifltir. Bu geliflmelere dayanarak, özel sektörün sa lam bir yap ya ulaflt n ve verimli faaliyetlerle ekonominin itici gücü haline geldi ini, bu büyüme trendinin de

.. 29 kararl bir flekilde devam edece i söylemek mümkündür. Türkiye gerek son dönemde gerçeklefltirilen yap sal de iflikliklerle son derece elveriflli hale gelen yat r m ortam yla, gerek konumu, demografik profili ve yetenekli ve esnek iflgücüyle çok cazip bir yat r m yeri haline gelmifltir. Yaklafl k 70 milyonluk nüfusuyla büyük bir iç pazara sahip olan Türkiye, Avrupa Birli i üyeleri ve Japonya ile k yasland nda oldukça genç bir nüfusa sahiptir. Nüfusun yüzde 27 si 0 12 yafl aral nda ve yüzde 64,2 si 15 64 yafl aral ndad r. Son y llarda uygulanan baflar l ekonomik programlar neticesinde elde edilen ekonomik istikrar ve sürdürülebilir büyüme yat r m ortam n daha da cazip hale getirmifltir. 2004 y l nda 301 milyar ABD Dolar tutar ndaki GSY H ile Türkiye rakip bölge ülkelerinden çok daha büyük bir ekonomiye sahiptir ve 2005 y l nda GSY H 360 milyar ABD Dolar na ç karak daha da büyümüfltür. GSY H n n dünya s ralamas ndaki yerine bak ld nda da Türkiye nin 19. s - rada yer alan oldukça büyük bir ekonomiye sahip oldu u görülmektedir. Liberal ve aç k ekonomimiz h zla dünya piyasalar na entegre olmaktad r. Son üç y l içinde iki kattan fazla büyüme gösteren d fl ticaret hacmi bölge ülkeleriyle k yasland nda Türkiye nin oldukça iyi durumda oldu u görülmektedir. 2004 y l nda 160 milyar ABD Dolar olan d fl ticaret hacmi 2005 y l nda 189 milyar ABD Dolar na ulaflm flt r. Bugün 170 ülkeye 7000 den fazla ürün ihraç edilmektedir. Son y llarda sürekli büyüme içinde olan Türkiye 2004 y l nda yüzde 10 reel GSMH büyüme oran yla rakip ülkelere göre çok büyük geliflme göstermifltir. Büyüme oran 2005 y l için yüzde 5 olarak öngörülmüfl ve yüzde 7,6 olarak gerçekleflmifltir. Bir ülkenin yat r m ortam n n en önemli göstergesi yasal altyap d r. Türkiye de do rudan yat r mlarla ilgili olarak 1954 y l ndan beri liberal bir yasa uygulamaktayd. 2003 y l nda bu yasa uluslararas standartlarda güncellefltirilmifltir. Yeni yasa ile yat r m ve yat r mc tan mlar uluslararas standartlarda yeniden tan mlanm fl, yabanc sermaye girifli için izin belgesi düzenlenmesi yerine bildirim esas getirilmifl, asgari sermaye zorunlulu u kald r lm fl, yerli ve yabanc firmalara eflit muamele getirilmifltir. Yeni yasa, yabanc yat r mc - lara kâr transferi garantisi, gayrimenkul edinme hakk, yabanc personel istihdam etme hakk, kamulaflt rmaya karfl koruma gibi konularda yasal bir rehber niteli i tafl maktad r. Yat r mlara uygulanan teflvik tedbirleri yat r m ortam n etkileyen di er * Hazine Müsteflarl Yabanc Sermaye Genel Müdür Vekili

30 Türk-Asya Kongresi önemli bir faktördür. Türkiye de yat r m teflvik uygulamas 5 bafll k alt nda toplanabilir: 1. Genel yat r m teflvik program, 2. Düflük gelir seviyeli bölgeler için teflvikler, 3. KOB ler için teflvikler, 4. Teknoloji gelifltirme bölgeleri deste i, 5. ARGE destegi Her ne kadar bir ülkeye yap lan yat r mlar aç s ndan teflvikler tek bafl na büyük bir önem tafl masa da, teflvik programlar yla sa lanan avantajlar yat r m projelerini h zland r p, kolaylaflt rabilmektedir. Bu nedenle yat r m teflvikleri ile ilgili daha detayl bilgi verilmesinde fayda görmekteyim Genel Yat r m Teflvik Program yla sa lanan teflvikler flunlard r: 1) Gümrük Vergisi istisnas : Teflvik belgesi kapsam ndaki makine ve teçhizat ithalat nda, yürürlükteki thalat Rejimi Karar gere ince ödenmesi gereken Gümrük Vergisinden istisna uygulanmaktad r. 2) Katma De er Vergisi istisnas : teflvik belgesini haiz yat r mc lara teflvik belgesi kapsam nda yap lacak makine ve teçhizat, ithal ve yerli teslimleri Katma De er Vergisinden istisnad r. 3) Kredi tahsisi: Müsteflarl kça uygun görülmesi halinde: araflt rma-gelifltirme yat r mlar ; çevre korumaya yönelik yat r mlar; Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu veya Türkiye Bilimsel ve Teknik Araflt rma Kurumu (TÜB TAK) taraf ndan belirlenen öncelikli teknoloji alan nda yap lacak yat r mlar; teknoloji gelifltirme bölgelerinde yap lacak Teknoloji Gelifltirme Bölgeleri Uygulama Yönetmeli inde tan mlanan yönetici flirket taraf ndan izin verilenyat r mlar; bölgesel geliflmeye yönelik yat r mlar; bölgesel geliflmeye yönelik yat - r mlar kapsam ndaki illere ve geliflmifl yörelerden kalk nmada öncelikli yörelere ve özel amaçl bölgelere tafl nacak yat r mlar; kalk nmada öncelikli yörelerde yap lacak imalat sanayi, tar msal sanayi ve madencilik yat r mlar için teflvik belgeli veya belgesiz olarak bütçe kaynaklar ndan sabit yat r m n yüzde 30-50 si aras nda bir miktarda kredi tahsis edilebilir. Genel Yat r m Teflvik Program n n uygulanmas nda yerli ve yabanc yat r mc lar aras nda bir farkl - l k yoktur. Eflit muamele 4875 say l Do rudan Yabanc Yat r mlar Kanunu ve Yat r mlar n Karfl l kl Teflviki ve Korunmas anlaflmalar yla garanti alt na al nm flt r. Teflviklerin uygulanmas nda bölgelerin kalk nma düzeyleri dikkate al nmaktad r. Hükümet düflük gelir seviyesindeki 49 ilde yat r mlar özendirmek ve istihdam yaratmak üzere 2004 y l nda yeni bir teflvik uygulamas bafllatm flt r.

.. 31 Bu teflvik iflçiler için ödenecek ücretler üzerinden hesaplanan gelir vergisinde ve iflverenin sigorta primi pay nda indirim, enerji maliyetinde indirim ve bedava arazi tahsisi gibi ayr cal klar sa lamaktad r. Söz konusu teflvikler flu flekilde uygulanmaktad r: Gelir vergisi stopaj deste i: 01.04.2005 tarihinden itibaren yeni ifle bafllayan mükelleflerin en az 30 iflçi çal flt rmalar kofluluyla çal flt rd klar iflçiler ile bu tarihten önce ifle bafllam fl mükelleflerin iflçi say s n en az yüzde 20 oran nda art rmalar ve toplam iflçi say s n n asgari 30 kifliye ulaflmas halinde iflçiler için ödenecek ücretler üzerinden hesaplanan gelir vergisinin; organize sanayi bölgeleri ve endüstri bölgeleri için tamam, di er yerlerdeki iflyerleri için ise yüzde 80 i al nmaz. Sigorta primi iflveren paylar nda destek: 01.04.2005 tarihinden itibaren yeni ifle bafllayan mükelleflerin en az 30 iflçi çal flt rmalar kofluluyla çal flt rd klar iflçiler ile bu tarihten önce ifle bafllam fl mükelleflerin iflçi say s n en az yüzde 20 oran nda art rmalar ve toplam iflçi say s n n asgari 30 kifliye ulaflmas halinde, hesaplanan sigorta primlerinin iflveren hissesinin; organize sanayi bölgeleri ve endüstri bölgeleri için tamam, di er yerlerdeki iflyerleri için ise yüzde 80 i Hazinece karfl lanacakt r. Bedelsiz yat r m yeri tahsisi: Yasa kapsam nda belirlenen 49 il ile kalk nmada öncelikli yörelerin tümünde, en az 30 kiflilik istihdam öngören yat r mlara giriflen gerçek ve tüzel kiflilere; Hazine ye, katma bütçeli kurulufllara, belediyelere veya il özel idarelerine ait arazi veya arsalar n mülkiyeti bedelsiz olarak devredilebilir. Ancak organize sanayi veya endüstri bölgelerinde yer alabilecek yat r mlar için, bu bölgelerde tahsis edilecek bofl parsel bulunmamas flart aran r. stihdam edilecek iflçi say s kriterine, yat r m n faaliyete geçmesinden itibaren 5 y l süreyle uyulacakt r. Enerji deste i: 31.12.2008 tarihine kadar uygulanmak üzere; 01.04.2005 tarihinden itibaren imalat sanayi, madencilik, hayvanc l k (su ürünleri yetifltiricili i ve tavukçuluk dahil), serac l k, sertifikal tohumculuk, so uk hava deposu, turizm konaklama tesisi, e itim ve sa l k alanlar nda faaliyete geçen, fiili ve sürekli olarak en az 30 iflçi çal flt ran iflletmelerin elektrik enerjisi giderlerinin yüzde 20 si Hazine ce karfl lanacak, 30 iflçiden sonraki her bir iflçi için bu orana 0,5 puan eklenecektir. Ancak bu oran, organize sanayi bölgesi ve endüstri bölgelerinde kurulu iflletmeler için yüzde 50 yi, di er alanlarda kurulu iflletmeler için yüzde 40 geçemez. 2001 y l ndan itibaren üniversitelerin civar nda teknoloji gelifltirme alanlar oluflturulmas desteklenmektedir. lgili mevzuat n yürürlü e girmesini mü-

32 Türk-Asya Kongresi teakip çeflitli bölgelerde 20 teknoloji gelifltirme alan kay t edilmifltir. Bunlardan 17 sinin kuruluflu tamamlanm flt r. Bu bölgelerde uygulanan teflvikler Teknoloji Gelifltirme Bölgeleri Kanunuyla belirlenmifltir: Bu bölgelerde yat r m yapan kurulufllar gelir ve kurumlar vergisinden muaft r. Ayr ca bu bölgelerde belirli ürün ve hizmetlerin sat fl nda KDV muafiyeti vard r. 2006 y l nda yürürlü e giren Kurumlar Vergisi Kanunu flu avantajlar sa lamaktad r: Sadelik ve kolayl k getirilmifltir. Yeni sistematik ve düzenleme: Madde say lar yar yar ya azalt lm flt r. Belirsiz ve ihtilafl konulara aç kl k getirilmifltir Kanunla Kurumlar Vergisi Oran yüzde 30 dan yüzde 20 ye düflürülmüfltür. Bu de ifliklikle Türkiye OECD ülkeleri aras nda 17. en düflük kurumlar vergisi oran konumundayd yken 5. en düflük kurumlar vergisi oran na sahip ülke konumuna gelmifltir. Kâr Paylar Üzerindeki Toplam yük de yüzde 44 oran ndan yüzde 34 e inmifltir. Böylece Türkiye OECD ülkeleri aras nda en düflük toplam vergi yükün s ralamas nda 13. konumdayken 5. s raya yükselmifltir. Yeni teknoloji ve bilgi aray fl na yönelik ARGE harcamalar tutar n n yüzde 40 kurumlar vergisi matrah ndan indirilebilmektedir. Özellikle Avrasya ülkeleri yat r mc lar n ilgilendiren vergi kolayl klar ndan bir di eri de Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaflmas d r. 1987 2006 y llar aras nda 19 bölge ülkesiyle Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaflmas imzalanarak yürürlü e girmifltir. Bu anlaflmalarla çifte vergilendirme önlenmifl ve vergilendirme oran tavan kar pay ve faiz kazançlar için yüzde 10 15, gayri-maddi hak bedeli için yüzde 10 olarak belirlenmifltir. Türkiye ve 17 bölge ülkesi aras nda Yat r mlar n Karfl l kl Teflviki ve Korunmas Anlaflmas imzalanarak yürürlü e girmifltir. Bunlar n d fl nda Birleflik Arap Emirlikleri ve Hindistan ile müzakereler tamamlanm fl olup, anlaflmalar n onaylanmas beklenmektedir. Türkiye ekonomide ve yat r m ortam nda sa lanan bu olumlu geliflmeleri kal c ve sürdürülebilir k lmak için reform program n kararl l kla uygulamaktad r. Uygulanmakta olan ekonomik program n önemli desteklerinden biri idari engellerin kald r lmas ve bürokrasinin azalt lmas yla yat r m ortam n n iyilefl-

.. 33 tirilmesi çal flmalar na da büyk önem atfetmektedir. Bu kapsamda özel sektörün ve ilgili uluslararas kurulufllar n önerileri dikkate al narak, Yat r m Ortam n yilefltirme Koordinasyon Kurulu (YO KK) kurulmufltur. Kurulun görevi yat r mlar n önündeki idari engellerin kald r lmas, mevzuat ve uygulamada gerekli de iflikliklerin yap larak, yat r m ortam n n yerli ve yabanc yat - r mc lar için elveriflli duruma getirilmesidir. Kurul kamu kurulufllar ile özel sektörün yat r m ortam n n gelifltirilmesi sürecine katk yapt temel platform haline gelmifltir. Kurul mevcut 10 teknik komiteyle mevcut problemler üstünde çal flmakta ve gerekli tedbirleri almaktad r. YO KK kapsam nda yap lan çal flmalara ivme kazand rmak amac yla, May s 2005 tarihinde, yat r m ve yat - r mc larla do rudan ilgili bakanl klar ve özel sektör temsilcilerinin daimi üye oldu u bir Yönlendirme Komitesi kurulmufltur. Yönlendirme Komitesi ayda bir kere toplanmakta, Teknik Komite Baflkanlar ile istiflare yapmak suretiyle Teknik Komitelerin çal flmalar n n h zland r lmas n ve öncelikli konular n belirlenerek YO KK gündemine getirilmesini sa lamaktad r. Yat r m Ortam n yilefltirme Koordinasyon Kurulu nun yan s ra yat r m ortam n n iyilefltirilmesi amac yla Türk hükümeti ve Dünya Bankas iflbirli iyle ve dünyan n önde gelen çokuluslu flirket yöneticilerinin kat l m yla uluslararas bir platform daha oluflturulmufltur. Bu platform Yat r m Dan flma Konseyi (YDK) olarak adland r lmaktad r. Bu konsey Baflbakan n baflkanl nda ilgili bakanlar n da kat l m yla y lda bir kez toplanmaktad r. lki Mart 2004 de yap lan YDK n n ikinci toplant s Nisan 2005 de gerçeklefltirimifl olup, ikinci YDK toplant s nda 11 ülkeden 19 uluslararas kuruluflun temsil edilmifltir. Bu toplant da al nan kararlar flunlard r: 1. Basit ve istikrarl bir vergi politikas. 2. Türk firmalar n uluslararas rekabet gücünü art rmalar n n sa lanmas ve yabanc firmalarla iflbirli i imkânlar n n geniflletilmesi. 3. Yat r mlar n önündeki idari ve bürokratik engellerin ortadan kald r lmas na yönelik çal flmalar n sürdürülmesi. 4. Uygulanmakta olan özellefltirme program na ayn kararl l kla devam edilmesi. 5. Yat r mlar aç s ndan yarg sürecinin etkinli inin art r lmas. 6. Türkiye deki yat r m ortam n n yat r mc lar taraf ndan daha iyi alg lanabilmesini teminen ülkenin yat r m yeri olarak tan t m na yönelik çabalar n art r lmas. 7. Enerji sektörünün serbestlefltirilmesine yönelik program n devam ettiril-

34 Türk-Asya Kongresi mesi. 8. Sosyal güvenlik reformuna h z kazand r lmas. 9. AR&GE yat r mlar n n devam ettirilmesi. Bu kararlar YO KK gündemine tafl nmakta ve çözüm bulunmaya çal fl lmaktad r. Bu çal flmalar meyvesini vermeye bafllam fl, flirket kuruluflundaki ifllemler azalt larak, flirket kuruluflu kolaylaflt r lm flt r. Bir flirketin faaliyete bafllamas için gereken süre 38 günden 9 güne düflürülmüfltür. fiu anda Türkiye de yeni kurulan bir flirketin faaliyete bafllamas için gereken süre OECD ortalamas n n çok alt ndad r. Do rudan Yabanc Yat r mlar Yasas da bu çal flmalar sonucu haz rlanm flt r. Son y llarda makroekonomik göstergelerdeki görülen h zl düzelme ve yat r m ortam n n iyilefltirilmesi konusundaki çal flmalar neticesinde Türkiye cazip bir yat r m yeri haline gelmifltir. Sa lanan politik ve makro ekonomik istikrar, ekonomi program n n tavizsiz uygulanmas nda gösterilen hassasiyet ve liberal aç k ekonomiyi destekleyen çal flmalarla dünya ekonomisine entegrasyonun kolaylaflt r lmas Türkiye deki ifl ortam n n daha öngörülebilir hale gelmesini sa lam flt r. Daha önce de de indi im gibi yat r m ortam n n iyilefltirilmesi için büyük ad mlar at lm fl olup, ortam n daha da iyiye götürülmesi için sürekli takip ve çal flmalar yap lmaktad r. lgili Avrupa Birli i uygulamalar ile uyumlu düzenlemeler yap lmakta olup, Birlik müktesebat ve standardlar na uyum çal flmalar sürmektedir. Ayr ca, pro-aktif bir yat r m teflviki stratejisi izlenmekte olup, yat r mlarla ilgili tüm taraflar n kat l m yla çal fl lmaktad r. Bu konuda ulusal ve uluslararas kurumlarla iflbirli i artt r lmakta ve ülkelere ve sektörlere yönelik promosyon faaliyetleri sürmektedir. Makro-ekonomide ve yat r m ortam ndaki iyileflmenin olumlu sonuçlar görülmeye bafllam fl olup, 2005 y l ndaki yabanc sermaye girifli Kat l m Öncesi Ekonomi Program nda 2005 2007 y llar aras nda y ll k ortalama 5,5 milyar ABD Dolar olarak yap lan tahminin neredeyse iki kat na ulaflarak, 9,6 milyar Dolar olarak gerçekleflmifltir. 2005 y l nda gelen DYY deki en büyük pay 3,7 milyar ABD Dolar yla Finans Sektöründedir, bunu 3,2 milyar ABD Dolar yla Telekomünikasyon kurulufllar ve 247 milyon ABD Dolar yla Gayrimenkul faaliyetleri izlemektedir. Türkiye de kurulan yabanc sermayeli flirketlerin say s da yükselen bir e ilim izlemektedir. 2006 y l Mart ay itibariyle yabanc sermayeli flirket say s 12436 e ulaflm flt r. Bunlar n aras nda AB ülkeleri ortakl giriflim say s n n 6.153 adet ile birinci s rada yer ald görülmektedir. AB ülkeleri ortakl yabanc sermayeli flirketlerin içinde Almanya birinci s ray al rken, onu ngiltere

.. 35 ve Hollanda izlemektedir. 2005 y l nda 2864 yeni flirket kurulmufltur. Bunun 2311 i yeni flirket kuruluflu, 498 i ifltirak ve 55 i flube kurulufludur. Yeni kurulan flirketlerin yüzde 60, ifltiraklerin yüzde 53 ü ve flubelerin yüzde 58 i AB ülkelerinden gelen yat r mc lar taraf ndan kurulmufltur. Yabanc sermayeli flirketler baflta toptan ve perakende ticaret olmak üzere, imalat sanayi, gayrimenkul kiralama alanlar nda faaliyet göstermektedir. malat sanayiinde faaliyette bulunan yabanc sermayeli flirketlerde tekstil ürünleri imalat birinci s rada yer al rken, bunu kimyasal madde ve ürünleri imalat ile g da ürünleri içecek imalat izlemektedir. Bu noktada yabanc sermayenin ekonomideki yerini de erlendirmek aç - s ndan stanbul Sanayi Odas n n ilk 500 imalatç firma araflt rmas n n sonuçlar n de inmekte fayda görüyorum. lk 500 içinde yer alan yabanc sermayeli flirket say s 1998 y l nda 129 ken 2004 y l nda 149 a ç km flt r. Yani ilk 500 deki firmalar n neredeyse üçte biri yabanc sermayeli olmufltur. Bu flirketlerin ilk 500 deki firmalar içindeki pay katma de erde yüzde 51,3, istihdamda yüzde 25,8, sat fllarda yüzde 42,1 ve ihracatda yüzde 48,8 dir. Burada dikkat çekici nokta yabanc sermayeli flirketlerin pay n n yükselen bir e ilim izlemesidir. Avrasya bölgesindeki firmalar n ilk 500 içindeki yerine gelince. 1998 2003 y lar nda Avrasya bölgesinden Japonya, Güney Kore ve Suudi Arabistan menfleli ondört firma bulunmaktad r. Türkiye ve konferansa kat lan ülkeler aras ndaki ticari iliflkiler benden sonraki say n konuflmac taraf ndan gündeme getirilecektir. UNCTAD verilerine bak ld nda 2002 2004 y llar aras nda bölge ülkelerinden d flar ya yap lan yat r m 138 milyar ABD Dolar d r. 2002 2004 y llar aras nda bundantürkiye nin ald pay 137 milyon ABD Dolar d r. Türkiye de toplam 12.436 civar ndaki yabanc sermayeli flirketin 3168 inin sermayesi bölge ülkelerinden gelmifltir. Geçen y l Türkiye de yabanc sermayeli 2864 flirket kurulmufl olup, bunlar n yüzde 57 si AB, yüzde 4 ü ABD ve yüzde 22 si bölge ülkeleri sermayelidir. Geçen y l Türkiye ye giren yabanc sermayenin 172 Milyon ABD Dolarl k bölümü bölge ülkeleri sermayeli olup oran yüzde 1,8 dir. Bugüne kadar bu ülkelerden giren toplam yabanc sermaye 311 milyon ABD Dolar d r. Bu rakamlardan da görülece i üzere pazardaki yerlerini sa lamlaflt rmak üzere uluslararas aktörler gittikçe artan oranlarda Türkiye ye gelmektedir. Bu tablo içinde bölge ülkeleri flirketlerinin faaliyetlerinin ticaret hacmi ile orant l seyir izlemedi i görülmektedir. De erli konuklar konuflmam n son bölümünde sizlere biraz da kendimizden söz etmek istiyorum. Yabanc Sermaye Genel Müdürlü ü (YSGM), Ekonomiden Sorumlu Devlet Bakanl na ba l olan Hazine Müsteflarl n n bir

36 Türk-Asya Kongresi birimidir. YSGM, 1980 lerin bafl ndan bugüne do rudan yabanc yat r mlar konusunda görevlendirilmifl tek kamu kurumu olarak hizmet vermektedir. YSGM nin do rudan yabanc yat r mlarla ilgili konulardaki bilgi ve tecrübesi, yaln zca uzun y llar yabanc yat r mc larla yak n temas halinde olmas n n de il, ayn zamanda ekonomi politikalar n n tasarlanmas nda ve uygulanmas nda önemli rol oynayan Hazine Müsteflarl n n sekiz operasyonel genel müdürlü ünden biri olmas n n sonucudur. Do rudan yabanc yat r m politikalar n n tasarlanmas ve uygulanmas, YSGM nin bafll ca sorumluluk alan teflkil etmektedir. Bu yetkiyle YSGM, oldukça etkin bir flekilde afla da belirtilen görevleri yürütebilmektedir: Yabanc yat r mc lar n Türkiye deki yat r m imkânlar n tan malar na rehberlik ve yard m etmek, Potansiyel ve mevcut yabanc yat r mc lara ifl ortam konusunda güncel bilgi ve veri sa lamak, Yabanc yat r mc lar n yat r m teflviklerinden faydalanmak üzere yapt baflvurular de erlendirmek ve uygun olanlar için yat r m teflvik belgesi düzenlemek, Türkiye ye giren do rudan yabanc yat r mlara iliflkin istatiski kay tlar tutmak, kili ve çok tarafl platformlarda Türkiye nin do rudan yabanc yat r mlarla ilgili uluslararas iliflkilerini yürütmek. YSGM ayr ca; Yat r m Ortam n n yilefltirilmesi Koordinasyon Kurulu nun ve Türkiye Yat r m Dan flma Konseyi nin sekretaryas görevini de yürütmektedir. Türkiye deki yat r m ortam, mevzuat ve istatistikler hakk nda bilgi almak için Genel Müdürlü ümüzce haz rlanm fl http://www.investinturkey.gov.tr websitesine ba lanarak detayl bilgi al nabilece i gibi, bu sitede yer alan soru formlar n doldurarak websitesinde bulamad n z bir bilginin taraf n za gönderilmesini de talep edebilirsiniz. Bunun d fl nda, Hazine Müsteflarl web sitesinden de bilgi almak mümkündür.