BİLGİ NOTU 17.03.2011/2011-05 6111 SAYILI KANUN STOK BEYANI Kamuoyunda Af Kanunu olarak bilinen 6111 Sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması Ġle Sosyal Sigortalar Ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Ve Diğer Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde DeğiĢiklik Yapılması Hakkında Kanun 25.02.2011 tarih ve 1.Mükerrer 27857 Sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiģtir. Bu bilgi notumuzda anılan kanunun vergi alacakları ile ilgili düzenlemelerine yer verilecektir. I-) VERGİ UYGULAMASINA İLİŞKİN DÜZENLEMELER: Anılan kanunda yapılan düzenlemeler aģağıdaki Ģekilde 3 ana baģlık altında toplanabilir: A. Tahsilatın Hızlandırılması KesinleĢmiĢ vergi alacakları, KesinleĢmemiĢ veya dava safhasında bulunan vergi alacakları, Ġnceleme ve tarhiyat safhasında bulunan vergiler, PiĢmanlıkla ya da kendiliğinden yapılan beyanlara bağlı vergi alacakları, B. Matrah ve Vergi Artırımı, Gelir ve kurumlar vergisinde matrah artırımı Katma değer vergisinde artırım Gelir (stopaj) ve kurumlar (stopaj) vergisinde artırım C. Stok Beyanları, ĠĢletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaģlar Kayıtlarda yer aldığı halde iģletmede bulunmayan emtia, kasa mevcudu ve ortaklardan alacaklar II-) STOK BEYANI: A-) İşletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşlar 1.) Genel Olarak: Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri (adi, kollektif ve adi komandit Ģirketler dâhil), iģletmelerinde mevcut olduğu halde kayıtlarında yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaģları kendilerince veya bağlı oldukları meslek kuruluģunca tespit edilecek rayiç bedel ile bu Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen üçüncü ayın sonuna kadar (31.05.2011) bir envanter listesi ile vergi dairelerine bildirmek suretiyle defterlerine kaydedebilirler. Sayfa 1
2.) Beyan: Bu hükümler uyarınca beyan edilen; Genel orana tabi makine, teçhizat, demirbaģ ve emtiaların bedeli üzerinden % 10 oranı, Ġndirimli orana tabi diğer makine, teçhizat, demirbaģ ve emtiaların bedeli üzerinden tabi olduğu oranların yarısı, esas alınarak katma değer vergisi hesaplanacak ve ayrı bir beyanname ile sorumlu sıfatıyla beyan edilerek, en geç 31.05.2011 tarihine kadar ödenecektir. 3.) Beyan Edilen Değerlerin Muhasebeleştirilmesi: Bilanço esasına göre defter tutan mükelleflerin, birinci fıkra hükümleri uyarınca aktiflerine kaydettikleri emtia için ayrı, makine, teçhizat ve demirbaģlar için ayrı olmak üzere özel karģılık hesabı açmaları gerekmektedir. Yayınlanan 1 Seri Nolu Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması Hakkında 6111 Sayılı Kanun Genel Tebliği nde konu ile ilgili olarak aģağıdaki muhasebe kaydı örnek olarak verilmiģtir: Emte Beyanına İlişkin Muhasebe Kaydı: 153 TĠCARĠ MALLAR 20.000.-TL 191 ĠNDĠRĠLECEK KDV 2.000.-TL 525 KAYDA ALINAN EMTĠA ÖZEL KARġILIK HESABI (6111 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi) 360 ÖDENECEK VERGĠ VE FONLAR (Sorumlu sıfatı ile ödenecek KDV) 20.000.-TL 2.000.-TL Emtia için ayrılan karģılık, ortaklara dağıtılması veya iģletmenin tasfiye edilmesi halinde sermayenin unsuru sayılacak ve vergilendirilmeyecektir. ĠĢletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler ise söz konusu emtiayı defterlerinin gider kısmına satın alınan mal olarak kaydedeceklerdir. Makine, teçhizat ve demirbaş beyanına ilişkin muhasebe kaydı: 253 TESĠS MAKĠNA VE CĠHAZLAR 40.000.-TL 689 DĠĞER OLAĞANDIġI GĠD.VE ZAR. 4.000.-TL 526 DEMĠRBAġ MAKĠNE VE TEÇHĠZAT ÖZEL KARġILIK HESABI (6111 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi) 360 ÖDENECEK VERGĠ VE FONLAR (Sorumlu sıfatıyla ödenecek KDV) 40.000.-TL 4.000.-TL Makine teçhizat ve demirbaģ kaydı nedeniyle oluģturulan özel karģılık hesabı birikmiģ amortisman gibi iģlem görecektir. Bu nedenle; kayda alınan amortismana tabi iktisadi kıymetlerin 2011 yılı içinde satılması halinde satıģ iģleminden önce, satılmaması halinde ise 31.12.2011 tarihi itibariyle, özel fon hesabındaki tutar birikmiģ amortismanlar hesabına nakledilecektir. Sayfa 2
4.) Beyan Edilen Kıymetlerin Ba Formu İle Bildirimi: Kanun kapsamında beyan edilen kıymetlerin rayiç bedelleri, Ba formu vermek zorunda olan mükellefler tarafından söz konusu form ile bildirilmek zorundadır. Söz konusu bildirim iģlemi, Ba formunun "Soyadı/Adı Unvanı" bölümüne "Muhtelif Satıcılar (6111 sayılı Kanun Madde 10)", "Vergi Kimlik Numarası" bölümüne (3333 333 333) yazılmak suretiyle yapılacaktır. 5.) Ödenen Verginin İndirimi: Emtia üzerinden ödenen katma değer vergisi genel esaslara göre indirim konusu yapılabilecek, söz konusu emtianın iadeye konu teslimlerin bünyesine girmesi durumunda katma değer vergisi iadesine konu edilebilecektir. Makine, teçhizat ve demirbaģlar üzerinden ödenen katma değer vergisi ise hesaplanan katma değer vergisinden indirilemeyecek, ancak gider veya maliyet unsuru olarak değerlendirilebilecektir. 6.) Diğer Hususlar: Bu hükümler kapsamında bildirilen kıymetlerin satılması halinde satıģ bedeli, bunların deftere kaydedilen değerinden düģük olamaz. DüĢük bedelli satıģ yapılsa bile matrahın tespitinde kayıtlı değer dikkate alınır. Özel tüketim vergisinin konusuna giren malları bu hükümler kapsamında beyan eden mükellefler de, beyana konu malların beyan tarihindeki miktarı ve emsal bedeli üzerinden geçerli olan özel tüketim vergisini ayrı bir beyanname ile beyan ederek ödemeleri halinde bu hükümlerden yararlanabileceklerdir. B-) Kayıtlarda yer aldığı halde işletmede bulunmayan emtia, kasa mevcudu ve ortaklardan alacaklar: 1-) Kayıtlarda yer aldığı halde işletmede bulunmayan mallar: a.) Genel Açıklama: Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri (adi, kollektif ve adi komandit Ģirketler dâhil), kayıtlarında yer aldığı halde iģletmelerinde mevcut olmayan emtialarını, bu Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen üçüncü ayın sonuna kadar (31.05.2011), aynı nev'iden emtialara iliģkin cari yıl kayıtlarına göre tespit edilen gayrisafi kâr oranını dikkate alarak fatura düzenlemek ve her türlü vergisel yükümlülüklerini yerine getirmek suretiyle, kayıt ve beyanlarına intikal ettirebilirler. Gayrisafi kâr oranının cari yıl kayıtlarına göre tespit edilemediği hallerde, mükellefin bağlı olduğu meslek odalarının belirleyeceği oranlar esas alınır. b.) İşlemlerin Muhasebeleştirilmesi: Konu ile ilgili olarak yayınlanan 1 Seri Nolu Genel Tebliğin ilgili bölümünde, kayıtlarda yer aldığı halde iģletmede bulunmayan malların muhasebeleģtirilmesi iģleminin normal satıģ iģlemi Ģeklinde yapılacağı belirtilmiģtir. Yapılan açıklama uyarınca beyana konu olan mallar için fatura düzenlenmesi gerekmektedir. Düzenlenecek faturalarda alıcıya iliģkin bilgiler yerine, "Muhtelif Alıcılar (6111 sayılı Kanunun 11/1 maddesi çerçevesinde düzenlenmiģtir)" ibaresi yazılacaktır. Anılan tebliğde, satıģ iģleminin muhasebeleģtirilmesi sırasında yapılacak borç kaydında gerçek durumun dikkate alınması ve borçlandırılacak hesabın buna göre seçilmesi (ticari alacaklar, alacak senetleri, kasa, banka vb.) bu mümkün olamıyorsa kanunen kabul edilmeyen giderler hesabının kullanılması yönünde açıklama yapılmıģtır. Tebliğde yer alan örnek muhasebe kaydı aģağıda sunulmuģtur: Sayfa 3
689 DĠĞER OLAĞANDIġI GĠD. VE ZARARLAR 389.400 TL 600 YURTĠÇĠ SATIġLAR 330.000 TL (6111 sayılı Kanunun 11/1 maddesi) 391 HESAPLANAN KDV 59.400 TL Kayıtlarda yer aldığı halde iģletmede mevcut olmayan emtialar nedeniyle düzenlenen faturalar, iģletme hesabı esasına göre defter tutan mükelleflerce yasal defterlerine, hasılat olarak kaydedilecektir. c.) Kayıtlarda Yer Aldığı Halde İşletmede Mevcut Olmayan Emtianın Bs Formu Karşısındaki Durumu Kayıtlarda yer aldığı halde iģletmede mevcut olmayan emtia nedeniyle düzenlenen faturalar, Bs formu vermek zorunda olan mükelleflerce, Bs formu ile bildirilmek zorundadır. Söz konusu bildirim iģlemi, Bs formunun "Soyadı/Adı Unvanı" bölümüne "Muhtelif Alıcılar (6111 sayılı Kanun Madde 11/1)", "Vergi Kimlik Numarası" bölümüne (4444 444 444) yazılmak suretiyle yapılacaktır. 2-) Kayıtlarda yer aldığı halde işletmede bulunmayan kasa mevcudu ve ortaklardan alacaklar: a.) Genel Olarak: Bilanço esasına göre defter tutan kurumlar vergisi mükellefleri, 31.12.2010 tarihi itibarıyla düzenleyecekleri bilançolarında görülmekle birlikte iģletmelerinde bulunmayan; kasa mevcutları ve iģletmenin esas faaliyet konusu dıģındaki iģlemleri dolayısıyla (ödünç verme ve benzer nedenlerle ortaya çıkan) ortaklarından alacaklı bulunduğu tutarlar ile ortaklara borçlu bulunduğu tutarlar arasındaki net alacak tutarlarını, bu Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen üçüncü ayın sonuna kadar (31.05.2011) vergi dairelerine beyan etmek suretiyle kayıtlarını düzeltebilirler. b.) Beyan ve Ödenen Verginin Muhasebeleştirilmesi: Yukarıda belirtilen Ģekilde beyan edilen tutarlar üzerinden % 3 oranında hesaplanan vergi, beyanname verme süresi içinde ödenecektir. Ödenen vergiler, gelir veya kurumlar vergisinden mahsup edilemeyecek; beyan edilen tutarlar ve ödenen vergiler, kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider dikkate alınamayacaktır. Yayınlanan 1 Seri Nolu Tebliğde konu ile ilgili olarak verilen örnek muhasebe kaydı aģağıda sunulmuģtur. Kasa mevcudu ile ilgili muhasebe kaydı: 689 DĠĞER OLAĞANDIġI GĠDER VE ZARARLAR 149.350 TL (6111 sayılı Kanunun 11/2 Maddesi) 100 KASA 145.000 TL 360 ÖDENECEK VERGĠ VE FONLAR 4.350 TL (Örnek muhasebe kaydında, beyan edilecek kasa mevcudunun 145.000,00 TL olduğu varsayılmıģtır.) Sayfa 4
Ortaklar cari hesabı ile ilgili muhasebe kaydı: 689 DĠĞER OLAĞANDIġI GĠDER VE ZARARLAR 82.400 TL (6111 sayılı Kanunun 11/2 Maddesi) 131 ORTAKLARDAN ALACAKLAR 65.000 TL 231 ORTAKLARDAN ALACAKLAR 15.000 TL 360 ÖDENECEK VERGĠ VE FONLAR 2.400 TL (Muhasebe kaydında, ortaklar cari hesabının net alacak tutarının (65.000,00+15.000,00=) 80.000,00 TL olduğu varsayılmıģtır.) Saygılarımızla. OLUŞUM Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş. Sayfa 5