İçindekiler Çeviri Kurulu... iii Uygulamalar... v Ön Söz... vii Bölüm 1: Mikro İktisada Giriş 1 1.1 Mikro İktisat Teorisinin Kapsamı.......2 1.2. Teorinin Doğası ve Rolü...2 İyi Bir Teori Nedir? 3 1.3. Normatif Analize Karşı Pozitif Analiz...4 1.4 Piyasa Analizi ve Nominal Fiyatlara Karşı Reel Fiyatlar...5 1.5. Piyasa Katılımcılarına İlişkin Temel Varsayımlar.........................6 1.6. Fırsat Maliyeti........................6 Uygulama 1.1 Erken Başlayan Neden Tam Zamanlı bir MBA Eğitiminden Daha Fazla Getiriyi Elde Eder?.............. 7 Uygulama 1.2. Kral Neden Cleveland ı Terk Etti ve Sporun Faydaları Ölçülebilir mi?... 8 Uygulama 1.3. SOX un Muhasebe ve Ekonomik Maliyetleri............ 9 Muhasebe Maliyetlerine Karşı Ekonomik Maliyetler 9 Uygulama 1.4 Kârlı Bir Hong Kong Otelini Yıkmak Neden Kârlıydı?.......... 10 Batık Maliyetler 10 1.7. Üretim Olanakları Sınırı...10 Birim Başına Artan Fırsat Maliyetlerine Karşı Sabit Maliyetler 12 Bölüm 2: Arz ve Talep 15 2..1 Talep ve Arz Eğrileri....16 Talep Eğrisi 16 Uygulama 2..1 Çalışma-Çalışmama Altında Talep Kanunu................ 18 Talebin Fiyat Dışındaki Diğer Belirleyenleri 19 Talep Eğrisi Boyunca Hareketlere Karşı Talepteki Kaymalar 20 Uygulama 2..2. Filmler ve Savunmasız Bırakma Suçu................ 21 Arz Eğrisi 21 Arz Eğrisi Boyunca Hareketlere Karşı Arzdaki Kaymalar 22 2..2. Denge Fiyatı ve Miktarının Belirlenmesi..23 2..3.. Talep veya Arzdaki Değişmelere Uyum..25 Uygulama 2..3. Mumbai deki Otel Fiyatları. 26 Piyasa Çıktılarını Açıklayacak Arz-Talep Modelinin Kullanımı 26 2..4. Piyasalarda Devlet Müdahalesi: Fiyat Kontrolleri...28 Kira Kontrolü 28 Kim Yararlanır? Kim Kaybeder? 30 Karaborsa Piyasaları 31 Uygulama 2..4 Sağlık Hizmetleri Reformu ve Fiyat Kontrolleri.............. 32 Uygulama 2..5. Tavan Fiyat Alıcılar Açısından Ölümcül Olabilir........ 33 2..5.. Esneklikler...33 Talebin Fiyat Esnekliği 33 Talebin Fiyat Esnekliğinin Hesaplanması 35 Uygulama 2..6. Talep Esnekliği ve Kablolu Televizyon Fiyatlaması........... 37 Mallar Arasında Farklılaşan Talep Esneklikleri 37 Talep Esnekliklerinin Tahmini 38 Diğer Üç Esneklik 39 Uygulama 2..7. Washington, D.C. Talep Esnekliğini Öğreniyor........... 40 Uygulama 2..8 Arz ve Talebin Fiyat Esneklikleri ve Kısa Dönemli Petrol Fiyatı Dalgalanmaları............... 41 *2..6.. Esnekliklerle İlgili Matematik..........42 Bölüm 3: Tüketici Tercihi Teorisi 48 3..1 Tüketici Tercihleri................50 Farksızlık Eğrileri ile Şekillendirilmiş Tüketici Tercihleri 51 Farksızlık Eğrilerinin Kavisli Oluşu 53 Bireyler Farklı Tercihlere Sahiptir 55 Uygulama 3..1 Azalan MRS ve Üç Çocuklu Olma İhtimali................ 55 Uygulama 3..2. Doğuda Oreo........ 56 xiv
İçindekiler Kötü ve Yansız İktisadın Şekli 57 Tam İkame ve Tamamlayıcılar 58 3..2. Bütçe Kısıtı.........................59 Bütçe Doğrusunun Geometrisi 61 Bütçe Doğrusundaki Kaymalar 61 3..3. Tüketici Tercihleri...................63 Bir Köşe Çözümü 65 Birleşik Mal Geleneği 66 Uygulama 3.3 Tüketicilerin Kişisel Bilgisayarları Değerlendirmesi....... 67 3..4. Gelirdeki Değişmeler ve Tüketim Seçimleri.68 Normal Mallar 69 Düşük Mallar 70 Gıda Kuponu Programı 71 Uygulama 3..4 Mezuniyet Biletleri Tahsisi. 73 3..5.. İnsanlar Bencil midir?...74 Uygulama 3..5. Fedakârlık Normal Bir Mal mıdır?................ 76 3..6. 3..7. Fayda Yaklaşımı Altında Tüketici Tercihleri...77 Tüketicinin Optimal Tercihi 78 Farksızlık Eğrileri İlişkisi 79 Tüketici Tercihlerinin Arka Planındaki Matematik..........................80 Tüketicinin Tercihleri 80 Bütçe Kısıtı 81 Tüketici Seçimi 81 Bölüm 4: Bireysel Talep ve Piyasa Talebi 85 4.1 Fiyat Değişiklikleri ve Tüketim Seçimleri. 86 Tüketici Talep Eğrisi 88 Talep Eğrisi ile İlgili Bazı Tespitler 88 Uygulama 4.1 Fiyat Kullanarak Gençlerin Aşırı Alkol Kullanımını, Trafik Kazalarını ve Kampüs Şiddet Olaylarını Engellemek.. 89 Uygulama 4.2. ABD Tüketicilerinin Kırmızı Etten Uzaklaşıp Kümes Hayvanları Etine Yönelmelerinin Nedeni.......... 90 Talep Eğrileri Her Zaman Aşağı Eğimli midir? 90 4.2. Fiyat Değişiminin Gelir ve İkame Etkileri.91 Örneklendirilmiş Gelir ve İkame Etkileri: Normal Mal Örneği 92 Benzine Vergi İadesi Programı ile İlişkili Gelir ve İkame Etkileri 94 Vergi ve Vergi İadesi Programının Grafikle İncelenmesi 94 4.3.. Gelir ve İkame Etkileri: Düşük Mallar...96 Varsayımsal Giffen Malı Örneği 98 Giffen Malı Örneği: Ne Kadar Olası? 98 4.4 Bireysel Talepten Piyasa Talebine...99 Uygulama 4.3. UCLA MBA İçin Talep Eğrilerinin Toplulaştırılması........100 4.5. Tüketici Artığı...101 Tüketici Artığından Yararlanma 104 Uygulama 4.4 Bedava TV ile İlgili Tüketici Artığı....................105 Tüketici Artığı ve Farksızlık Eğrileri 105 4.6. Fiyat Esnekliği ve Fiyat-Tüketim Eğrisi. 107 Uygulama 4.5. Sağlık Hizmetlerinin Islahı.107 4.7. Ağ Etkileri...109 Sürü Psikolojisi Etkisi 109 Snob Etkisi 110 Uygulama 4.6. Ağ Etkileri ve İletişim Teknolojileri, Bilgisayar Donanımı ve Yazılımlarının Yayılması..........112 4.8 Talep Tahmininin Temelleri..........113 Deney 113 Anketler 113 Regresyon Analizi 114 *4.9. Tüketici Talep Eğrisinin Matematiksel Türetilişi..........................117 Cobb-Douglas Fayda Fonksiyonu 118 Bölüm 5: Tüketici Tercihi Teorisini Kullanma 122 5..1 Tüketim Destekleri, Sağlık Hizmetleri ve Tüketici Refahı...123 Götürü Transferin Nispi Etkinliği 125 Tüketici Artığı Yaklaşımını Kullanmak 126 Uygulama 5..1 Sağlık Hizmeti Tüketicilerinin Fiyata Duyarlılığı..............127 5..2. Sağlık Sigortası Desteği: ObamaCare...128 ObamaCare in Temelleri 128 Mali Desteğin Bütçe Doğrusu Üzerine Etkisi 129 Tercihlerde Getiri 130 Desteğin Yararları ve Maliyetleri 130 Diğer Olası Sonuçlar 131 Zarar-Ziyan Gören Desteklenebilir mi? 131 Bir Diğer Seçenek 132 5..3. Devlet Okulları ve Hediye Çeki Önerisi. 133 Tüketici Tercihi Teorisini Kullanarak Hediye Çeki Önerilerini Analiz Etme 135 Uygulama 5..2. Okul Seçiminde Arz ve Talep....................136 5..4 Atık İçin Ödeme....................137 Herkes Yararlanıyor mu? 139 xv
xvi Uygulama 5..3. Çöp Fiyatlaması ve Geri Dönüşüm..................140 5..5. Tasarruf veya Borçlanmaya İlişkin Tüketici Tercihi............................141 Donanımdaki Bir Değişme 143 Uygulama 5..4 Sosyal Güvenlik ve Tasarruf...................144 Faiz Oranlarında Değişme 145 Daha Yüksek Bir Faiz Oranına Yol Açan Düşük Tasarruf Durumu 146 5..6. Yatırımcı Tercihi...................147 Riske Karşı Yatırımcı Tercihleri: Risk Savma 149 Uygulama 5..5. Girişimciler ve Onların Risk-Getiri Tercihleri............149 Riske Karşı Yatırımcı Tercihleri: Risk Yansız ve Risk Sevici 152 Riske Maruz Kalmayı Minimize Etme 153 Uygulama 5..6. Sırada Beklerken Risk Savma.................153 Bölüm 6: Mübadele, Etkinlik ve Fiyatlar 158 6..1 İki Kişili Mübadele..................159 Edgeworth Mübadele Kutusu Diyagramı 161 Farksızlık Eğrileri ve Edgeworth Mübadele Kutusu 162 Uygulama 6..1 Mübadelenin Yararları ve ebay.................... 164 6..2. Malların Dağılımında Etkinlik.........165 Etkinlik ve Adalet 168 Uygulama 6..2. Elektromanyetik Alan Tahsisinde Etkinsizlik...........168 6..3. Rekabetçi Denge ve Etkin Dağılım.....169 Uygulama 6..3. Bilet Karaborsacıları Horlanmalı mı Yoksa Yüceltilmeli mi?..172 6..4 Fiyat ve Fiyat Dışı Tayınlama ve Etkinlik...........................173 Uygulama 6..4 Sırada Bekleyenlere Göre Tayınlamanın Yararları ve Maliyetleri.. 175 *6..5.. Mübadelede Etkinliğin Arka Planındaki Matematik.........................176 Bölüm 7: Üretim 180 7..1 Girdi-Çıktı İlişkisi...181 Üretim Fonksiyonu 182 7..2. Tek Girdi Değişken Olduğunda Üretim: Kısa Dönem............................182 7..3. İçindekiler Toplam, Ortalama ve Marjinal Ürün Eğrileri 184 Ortalama ve Marjinal Ürün Eğrileri Arasındaki İlişki 184 Ürün Eğrilerinin Geometrisi 186 Uygulama 7..1 Marjinal-Ortalama İlişkisinin Not Ortalamanız (GPA) Açısından İfade Ettiği Anlam Nedir?................186 Azalan Marjinal Getiriler Yasası 187 Uygulama 7..2. Azalan Marjinal Getiriler Yasası, Kafein Alımı ve Sınav Performansı................ 188 Tüm Girdiler Değişken Olduğunda Üretim: Uzun Dönem...189 Üretim: Eş Ürün Eğrileri 189 Eş Ürün Eğrisinin Dört Özelliği 190 Marjinal Teknik İkame Oranı (MRTS) 191 MRTS ve Girdilerin Marjinal Ürünleri 192 MRTS Kullanımı: Hız Sınırları ve Benzin Tüketimi 193 7..4 Ölçeğe Göre Getiri..................194 Artan Getiriye Yol Açan Faktörler 194 Azalan Getiriye Yol Açan Faktörler 196 Uygulama 7..3. Finansal Hizmetlerde Daha Büyük Olan Daha mı İyidir?........196 7..5. *7..6.. Üretim Fonksiyonlarının Uygulamalı Tahmini ve İşlevsel Biçimleri...197 Üretim Fonksiyonlarının Doğrusal Biçimleri 198 Üretim Fonksiyonlarının Çarpımsal Biçimleri: Cobb-Douglas Örneği 199 Üstel Katsayılar ve Cobb-Douglas Üretim Fonksiyonlarındaki Yeri 200 Üretim Teorisinin Arka Planındaki Matematik.........................201 Marjinal-Ortalama Ürün İlişkisi 201 MRTS ve Girdilerin Marjinal Ürün Oranı 202 Üretim Fonksiyonlarında Ölçeğe Göre Sabit Getirinin Bazı Ek Özellikleri 202 Bölüm 8: Üretimin Maliyeti 207 8.1 Maliyetin Doğası....................208 8.2. Kısa Dönem Üretim Maliyeti...209 Kısa Dönem Maliyetin Ölçümü: Toplam Sabit ve Değişken Maliyetler 210 Batık Maliyetlere Karşı Sabit Maliyetler 210 Kısa Dönem Maliyetlerin Diğer Beş Ölçümü 211 Maliyetlerin Arkasındaki İlişkiler 211 8.3. Kısa Dönem Maliyet Eğrileri..........213 Marjinal Maliyet 214
İçindekiler Ortalama Maliyet 215 Uygulama 8.1 Wal-Mart ın Fiyatlar, Maliyet ve Perakende Verimliliği Üzerine Etkisi...216 Marjinal-Ortalama İlişkiler 216 Maliyet Eğrilerinin Geometrisi 217 8.4. Uzun Dönem Üretim Maliyeti........218 Eş Maliyet Doğruları 218 En Az Maliyetli Girdi Bileşenleri 219 Tanjant (Teğet) Noktalarının Yorumu 220 Uygulama 8.2. American Airlines ve Maliyet Minimizasyonu..........221 Genişleme Yolu 222 Üretim Maliyetleri Minimize Edilir mi? 222 Uygulama 8.3. Özelleştirme ve Verimlilik. 223 8.5. Girdi Fiyatı Değişmeleri ve Maliyet Eğrileri............................224 Uygulama 8.4 Binaları İnşa Etmenin ve Yıkmanın Ekonomisi............225 Uygulama 8.5. Maliyet Minimizasyonunun Altın Kuralını Beyzbol Sahasına Uygulamak.................226 8.6. Uzun Dönem Maliyet Eğrileri.........227 Uzun Dönem ve Kısa Döneme Yeniden Bakış 229 8.7. Yaparak Öğrenme...................230 Öncü Firmalara Göre Yaparak Öğrenmenin Avantajları 231 8.8 Piyasa Yapılarına Göre Maliyet Eğrilerinin Önemi...232 Uygulama 8.6. Bira ve Meşrubatlarda Minimum Etkin Ölçekler..........234 8.9. Maliyet Eğrilerini Kullanmak: Kirliliği Kontrol Etmek...234 8.10. Alan Ekonomileri...................237 Uygulama 8.7. Küresel Isınmayla Uğraşmanın Maliyeti............237 8.11 Maliyet Fonksiyonlarını Tahmin Etmek. 238 *8.12.. Üretim Maliyetinin Arka Planındaki Matematik.........................240 Marjinal Ortalama Maliyet İlişkisi 240 Maliyet Minimizasyonu 240 Kirliliği Azaltma Maliyetinin Minimizasyonu 242 Bölüm 9: Tam Rekabet Piyasalarında Kâr Maksimizasyonu 245 9..1 Tam Rekabetin Varsayımları...246 Tam Rekabeti Karakterize Eden Dört Koşul 247 9..2. Kâr Maksimizasyonu................248 Uygulama 9..1 Finansal Hizmetler Endüstrisinde Yönetimsel İnisiyatifler ile Pay Sahibi Çıkarlarını Uyumlaştırma...249 9..3. Rekabetçi Bir Firma İçin Talep Eğrisi...250 9..4 Kısa Dönem Kâr Maksimizasyonu.....252 Birim Başına Eğriler Kullanılarak Kısa Dönem Kâr Maksimizasyonu 253 Uygulama 9..2. Uygun Marjda Düşünmenin Önemi................... 255 Kısa Dönemde Zararına Faaliyet 256 9..5. Tam Rekabetçi Firmanın Kısa Dönem Arz Eğrisi............................257 Girdi Fiyatlarındaki Bir Değişmeye Çıktı Tepkisi 259 Uygulama 9..3. Üretimi Geçici Durdurma Metodu...................259 9..6. Kısa Dönem Endüstri Arz Eğrisi.......260 Kısa Dönemde Fiyat ve Çıktı Belirleme 262 9..7. Uzun Dönem Rekabetçi Denge...262 Sıfır İktisadi Kâr 263 Firmaların Maliyet Eğrileri Farklılaştığında Kâr Sıfır mı? 265 9..8 Uzun Dönem Endüstri Arz Eğrisi......266 Sabit Maliyetli Endüstri 267 Artan Maliyetli Endüstri 269 Azalan Maliyetli Endüstri 270 Uygulama 9..4 Finans Profesörleri İçin Açık Arttırma Savaşı...............272 Uzun Dönem Arz Eğrisi Üzerine Yorumlar 272 Uygulama 9..5. Mısırdan Para Kazanmak. 274 9..9. Rekabetçi Model Ne Zaman Uygulanır?. 274 *9..10. xvii Tam Rekabetin Arka Planındaki Matematik.........................276 Bölüm 10: Rekabetçi Modelin Kullanımı 280 10..1 Kazanç ve Kayıpların Değerlendirilmesi. 281 Üretici Artığı 282 Tüketici Artığı, Üretici Artığı ve Etkin Çıktı 283 Tavan Fiyat Uygulamasının Dara Kaybı 285 10..2. Tüketimin Vergilendirilmesi..........287 Tüketim Vergisinin Kısa Dönem Etkileri 288 Tüketim Vergisinin Uzun Dönem Etkileri 289 Vergi Yüküne Kim Katlanır? 290 Verginin Yansıması: Arz Esnekliği Etkisi 291 Verginin Yansıması: Talep Esnekliği Etkisi 292 Uygulama 10..1 Nisbi Kaçınma Kabiliyeti ve Verginin Yansıması............ 292
xviii Tüketim Vergisinin Dara Kaybı 293 Uygulama 10..2. Kısa ve Uzun Dönemli Kira Denetimlerinden Doğan Dara Kaybı. 295 10..3. Havayolu Düzenlemesi ve Serbestleşme. 296 Kârlara Ne Oldu? 297 Serbestleşme Sonrası 298 Uygulama 10..3. Havayolu Piyasalarında Yarışabilirlik................299 Düzenleme ile İlgili İtici Güçler 300 10..4 Şehir Taksisi Piyasası...301 Yasa Dışı Piyasa 303 10..5. Tüketici ve Üretici Artığı, Ticaretten Sağlanan Net Kazanç...304 Uluslararası Ticaretten Kazanımlar 306 İthalat ve İhracat Arasındaki Bağlantı 308 Uygulama 10..4 Ticaretin Kazanımları Kayıplarını Telafi Etmeli mi?....... 308 Uygulama 10..5. Çelik Endüstrisinde Korumacılık ve İş Gücü Kaybı.......309 10..6. Piyasalara Devlet Müdahalesi: Miktar Kontrolleri...310 Şeker Politikası: Tatlı Bir İş 310 Uygulama 10..6. Şeker İthalat Kotaları Neden LifeSavers a İş Kaybettirdi?....312 Kotalar ve Onların Yabancı Üretici Sonuçları 313 Bölüm 11: Monopol 316 11.1 Monopolcünün Talep ve Marjinal Gelir Eğrileri............................317 11.2. Bir Monopolün Kârını Maksimize Eden Hasıla...319 Grafiksel Analiz 320 Monopol Fiyatı ve Talep Esnekliği ile İlişkisi 322 11.3. Monopol Analizinin Diğer Unsurları...325 Uygulama 11.1 Talep Esnekliği ve Jack in the Box ta Park Etme..........325 Uygulama 11.2. Hayat Her Zaman Bir Kutu Çikolata Değildir..............328 11.4 Monopol Gücünün Ölçülmesi ve Kaynakları.........................329 Monopol Gücünün Ölçülmesi 330 Monopol Gücünün Kaynakları 330 Giriş Engelleri 331 Firmaların Stratejik Davranışı: Yerleşik Firmalar ve Potansiyel Girişler 332 Uygulama 11.3. Mart Monopol Çılgınlığı.................. 333 İçindekiler 11.5. Monopolün Etkinlik Etkileri..........335 Monopole ve Etkinlik Unsurlarına Dinamik Bir Bakış 337 11.6. Monopole Yönelik Kamu Politikası...339 Uygulama 11.4 Telefonda Rakibe Ne Söylenmez?................ 340 Fiyat Düzenlemesi (Regülasyonu) 341 Uygulama 11.5. Monopolün Statik Görüşlerine Karşı Dinamik Görüşler ve Microsoft Antitröst Davası........ 341 11.7... Monopolün Arka Planındaki Matematik.. 343 Monopolcünün Talep ve Marjinal Gelir Eğrileri 343 Uygulama 11.6. Etkinlik ve Avrupa Birliği ile Birleşik Devletler de İlaç Fiyatlarının Düzenlenmesi...............344 Monopolcünün Kârını Maksimize Eden Hasıla Tercihi 345 Bölüm 12: Monopolcü Güç Altında Ürün Fiyatlaması 348 12..1 Fiyat Farklılaştırması...350 Birinci Dereceden Fiyat Farklılaştırması 350 Birinci Dereceden Fiyat Farklılaştırmasının Uygulanması 351 İkinci Dereceden Fiyat Farklılaştırması 352 Uygulama 12..1 Alış-Veriş Heveslilerince İkinci Dereceden Fiyat Farklılaştırması.....353 Üçüncü Dereceden Fiyat Farklılaştırması 354 12..2. Fiyat Farklılaştırması İçin Gerekli Üç Koşul. 354 Uygulama 12..2. Oto Galericilerine Göre Üçüncü Dereceden Fiyat Farklılaştırması. 354 Uygulama 12..3. Gri Saçlar ve Gri Piyasalar (Ağarmış Saçlar ve Fahiş Piyasalar)....355 12..3. Fiyat Farklılaştırması Altında Fiyat ve Miktarın Belirlenmesi...356 Fiyatın Belirlenmesi 357 Çıktının Belirlenmesi 358 Uygulama 12..4 Kolejlere Başvuru Sırasında Samimi Olmanın Maliyeti.........359 12..4 Zamanlararası Fiyat Farklılaştırması ve Yoğun Dönem Fiyatlaması............360 Yoğun Dönem Fiyatlaması 362 Uygulama 12..5. Havayolu Şirketlerinin Hasılat Yönetimi..............362 Yoğun Dönem Fiyatlamasının Avantajları 364 Uygulama 12..6. Trafik Yoğunluğu ile Mücadele Etmede Yoğun Dönem Fiyatlamasının Kullanımı......... 365
İçindekiler 12..5. İkili Tarife...366 Birçok Tüketici, Farklı Talepler 368 Fiyatlar Neden Genellikle Monopol Fiyatından Daha Düşük Olacaktı? 369 Uygulama 12..7. Fiyat Farklılaştırmasına Girişmenin Maliyetleri...........370 *12..6.. Fiyat Farklılaştırmasının Arka Planındaki Matematik.........................371 Bölüm 13: Monopolcü Rekabet ve Oligopol 375 13..1 Monopolcü Rekabet Altında Fiyat ve Çıktı. 376 Piyasa Dengesinin Belirlenmesi 377 Monopolcü Rekabet ve Etkinlik 379 Devlet Müdahalesi Gerekli midir? 381 Uygulama 13..1 Restoranlar: Yakınınızdaki Monopolcü Rakipler.......... 381 13..2. Oligopol ve Cournot Modeli...382 Cournot Modeli 383 Tepki Eğrileri 385 Cournot Modelinin Değerlendirilmesi 386 13..3. Diğer Oligopol Modelleri............ 386 Stackelberg Modeli 386 Egemen Firma Modeli 388 Egemen Firmanın Talep Eğrisinin Esnekliği 390 Uygulama 13..2. İlaç Piyasalarında Egemen Firma Modelinin Dinamikleri...... 391 13..4 Karteller ve Gizli Anlaşma...392 Rekabetçi Bir Endüstrinin Kartelleşmesi 392 Uygulama 13..3. İnternet Rekabeti mi Yoksa Kartelleşmeyi mi Teşvik Eder?.. 393 Karteller Neden Başarısız? 394 Uygulama 13..4 Aldatma Davranışını Kontrol Etmenin Güçlüğü........ 396 Uygulama 13..5. Rolex Karteli..... 396 Oligopoller ve Gizli Anlaşma 397 OPEC Örneği 398 OPEC in Erken Başarısının Nedenleri 399 OPEC Hikâyesinin Geri Kalanı 400 Bölüm 14: Oyun Teorisi ve Bilgi Ekonomisi 405 14.1 Oyun Teorisi...407 Dengenin Belirlenmesi 407 Nash Dengesi 409 xix Uygulama 14.1 Beyzbolda Baskın Stratejiler................ 409 14.2. Mahkumlar Açmazı Oyunu...411 Uygulama 14.2. Kongre ile İlgili Mahkumlar Açmazı........... 412 Mahkumlar Açmazı ve Kartel Üyelerinin Hile Yapmaları 413 Oynayabileceğiniz Bir Mahkumlar Açmazı Oyunu 415 14.3. Tekrarlanan Oyunlar...416 Uygulama 14.3. Birinci Dünya Savaşı nın Siperlerinde İş Birliği.......... 418 Oligopolcü Firmalar Her Zaman Anlaşır mı? 418 Uygulama 14.4 Mahkumlar Açmazı ve Şirket Liderleri Tarafından Yapılan Hilelerin Artma Nedeni......... 419 Oyun Teorisi ve Oligopol: Özet 420 14.4 Asimetrik Bilgi...421 Limon Modeli 421 Piyasaların Asimetrik Bilgiye Tepkileri 422 Limon Modelinin Uygunluğu 423 Uygulama 14.5. İş Gücü Piyasası Sinyalleri................. 424 İkinci El Otomobil Piyasasında Limon Problemi Var mıdır? 424 14.5. Ters Seçim ve Ahlaki Tehlike...425 Ters Seçim 425 Ters Seçim ve Piyasa Tepkileri 426 Ahlaki Tehlike 427 Uygulama 14.6. Ters Seçim ve Amerikan Kızılhaçı................. 427 Uygulama 14.7. Ahlaki Tehlike ve İpotekli Konut Kredisi.......... 428 Piyasaların Ahlaki Tehlikeye Tepkileri 429 Uygulama 14.8 Yollara ve Beyzbol Kalelerine İlişkin Ahlaki Tehlike.... 429 14.6. Sınırlı Fiyat Bilgisi...430 Fiyat Farklılaşmasında Araştırma Yoğunluğunun Etkisi 430 14.7. Reklam...431 Bilgi Olarak Reklam 432 Ürünün Fiyatı ve Kalitesi Üzerinde Reklamın Etkileri 433 Reklam, Ürünün Tam Fiyatı ve Piyasa Etkinliği 433 Uygulama 14.9. İnternet Reklamcılığının Etkililiği: Elektronik Ortamda Arkadaş Bulma Örneği.............. 434
xx Bölüm 15: Rekabetçi Olmayan Piyasa Modellerinin Kullanımı 437 15..1 Monopolün Dara Kaybının Büyüklüğü.438 Dara Kaybı Tahminleri Neden Büyük Değildir? 439 Monopolün Diğer Olası Dara Kayıpları 440 15..2. Monopoller Buluşları Kısıtlamakta mıdır?. 442 Buluşların Üretim Üzerindeki Etkisi 442 Uygulama 15..1 İkincilleşmemenin Maliyeti................ 444 15..3. Doğal Monopol... 445 Doğal Monopolün Düzenlenmesi: Teori 446 Doğal Monopolün Düzenlenmesi: Uygulama 447 Uygulama 15..2. Doğal Monopolün Kamu Mülkiyeti Yoluyla Düzenlenmesi: USPS Örneği................. 448 15..4 Oyun Teorisi Konusunda Daha Fazlası: Tekrarlanan Baskınlık ve Taahhüt... 449 Tekrarlanan Baskınlık 449 Taahhüt 451 Uygulama 15..3. Gemileri Yakmanın Daha Akıllıca Olmasının Nedeni....... 453 Bölüm 16: İstihdam ve Girdi Fiyatlandırması 456 16..1 Rekabetçi Firmanın Girdi Talep Eğrisi..457 Firma Talep Eğrisi: Tek Değişken Girdi 458 Firma Talep Eğrisi: Tüm Girdiler Değişken 460 Firma Talep Eğrisi: Alternatif Bir Yaklaşım 461 16..2. Endüstri ve Piyasa Girdi Talep Eğrisi...463 Rekabetçi Endüstrinin Girdi Talep Eğrisi 463 Endüstri Girdi Talep Eğrisinin Esnekliği 464 Uygulama 16..1 Havayolu Düzenlemesi Altında Çok Yüksek Pilot Maaşlarının Açıklanması.................465 Tek Girdili Piyasa Talep Eğrisi 466 16..3. Girdi Arzı...466 16..4. Endüstri Girdi İstihdamı ve Fiyatın Belirlenmesi...468 Endüstriler Arası Girdi Fiyatlarını Eşitleme Süreci 469 16..5. Çok Endüstrili Piyasada Girdi Fiyatı Belirleme..........................471 İçindekiler 16..6. Çıktı Piyasasında Monopol İstihdamı ve Girdi Talebi... 474 16..7. Girdi Piyasasında Monopson... 476 Uygulama 16..2. Ulusal Lig Monopsonu.477 *16..8 Rekabetçi ve Monopolcü Firmaların Girdi Talebinin Arka Planındaki Matematik. 478 Rekabetçi Firmanın Girdi Talebi 478 Monopol Çıktı Piyasası Girdi Talebi 478 Bölüm 17: Ücret, Rant, Faiz ve Kâr 482 17..1 Çalışan Bireyin Gelir-Boş Zaman Seçimi.483 Bu Model Geçerli midir? 485 17..2. Çalışma Saatleri Cinsinden Emek Arzı.486 Tersine Dönen Emek Arz Eğrisi Mümkün müdür? 487 Uygulama 17..1 Tersine-Dönen Emek Arz Eğrisine Bir Örnek: Doktorlara Karşılık Dişçilerin Çalışma Gayretine İlişkin Seçimleri................ 488 Piyasa Arz Eğrisi 489 Uygulama 17..2. Amerikalılar Neden Avrupalılar dan Daha Fazla Çalışırlar?. 490 17..3. Ücret Hadlerinin Genel Düzeyi... 491 Uygulama 17..3. 1970 lerdeki Huzursuz Ortam................. 492 17..4 Ücretler Neden Farklılık Gösterir?.. 493 Telafi Edici Ücret Farklılıkları 495 Beşeri Sermaye Yatırımlarındaki Farklılıklar 495 Uygulama 17..4 10 Dakikalık İş İçin 12 Saatlik Ödeme............. 495 Yetenek Farklılıkları 496 Uygulama 17..5. Lisans (BA) ve Yüksek Lisans (MBA) Eğitimine Yatırım Yapmanın Getirileri................ 496 17..5. İktisadi Rant... 497 17..6. Girdi Piyasalarında Monopol Gücü: Sendika Örneği... 499 Sendikalarla İlgili Bazı Alternatif Görüşler ve Sendikaların Çalışan Verimliliği Üzerindeki Etkisinin Değerlendirilmesi 501 Uygulama 17..6. Sendikaların Gerilemesi, Yükselişi, Merkezi ve Yerel Yönetim Bütçeleri Üzerindeki Etkileri...... 502 17..7. Borç Alma, Borç Verme ve Faiz Oranı.503 17..8 Yatırım ve Sermayenin Marjinal Verimliliği... 504 Yatırım Talebi Eğrisi 505
İçindekiler 17..9. Tasarruf, Yatırım ve Faiz Oranı... 507 Getiri Oranlarının Eşitlenmesi 509 17..10. Faiz Oranları Neden Farklılık Gösterir?... 509 Bölüm 18: Girdi Piyasası Analizinin Kullanımı 513 18.1 Minimum Ücret... 514 İleri Değerlendirmeler 516 Minimum Ücret Yoksula Zarar Verir mi? 517 Minimum Ücret: Etkin Ücretin Bir Örneği mi? 519 Uygulama 18.1 1990-1991 Minimum Ücret Arttırımının İşten Çıkarılma Etkisi.................. 520 18.2. Sosyal Güvenlik İçin Kim Gerçekten Bedel Ödüyor?... 521 Sadece İşçiler mi Tüm Yükü Üstleniyor? 522 18.3. Sosyal Güvenliğin Gizli Maliyeti... 524 Hikâyanin Devamı 526 İş Gücü Piyasaları Üzerindeki Etki 527 Uygulama 18.2. PAYGO Sosyal Güvenlik Sistemi nin Diğer Gizli Maliyetleri... 528 18.4 NCAA Karteli... 528 Bir Girdi Alıcısının Karteli 529 Alıcıların Karteli Olarak NCAA 531 Ödeme Üzerindeki Kartel Kısıtlamalarını Ortadan Kaldırmak 532 Uygulama 18.3. Beyzbol Birinci Ligi nde Gizli Anlaşma Dönemi........ 533 18.5. İstihdamda Ayrımcılık... 534 Ortalama Ücret Oranlarının Farklılaşmasına Ne Sebep Olmaktadır? 536 18.6. Göçün Fayda ve Maliyetleri... 538 Kazanç ve Kayıplar Üzerine Daha Fazlası 540 Bölüm 19: Genel Denge Analizi ve İktisadi Etkinlik 545 19..1 Karşılaştırmalı Kısmi ve Genel Denge Analizi... 546 Örneklenmiş Piyasaların Karşılıklı Bağımlılığı 547 Genel Denge Analizine Ne Zaman Başvurulmalı? 548 19..2. İktisadi Etkinlik... 550 İktisadi Performans Amacı Olarak Etkinlik 551 19..3. İktisadi Etkinliğin Koşulları... 552 19..4 Üretimde Etkinlik... 552 Edgeworth Üretim Kutusu 553 Üretim Sözleşme Eğrisi ve Üretimde Etkinlik 555 Rekabetçi Girdi Piyasasında Genel Denge 555 19..5. Üretim Olanakları Sınırı ve Çıktıda Etkinlik... 556 Çıktıda Etkinlik 558 Bir Ekonominin PPF si ve Uluslararası Ticaretten Kazanç 559 Uygulama 19..1 Ticaret Kısıtlamalarının Ekonominin Tüketim ve Üretim 19..6. xxi Olanakları Üzerine Etkileri....... 561 Rekabetçi Piyasalar ve İktisadi Etkinlik... 562 Bilginin Rolü 563 Uygulama 16..2. Merkezi Planlama, Etkinliği Teşvik Edebilir mi?...... 564 19..7. İktisadi Etkinsizliğin Nedenleri... 565 Piyasa Gücü 565 Uygulama 19..3. Nasıl Oldu da Hükümet Büyük Buhranı Uzattı?......... 566 Eksik Bilgi 567 Dışsallıklar/Kamusal Mallar 567 Uygulama 19..4 Sigara Kullanımının Caydırılması.............. 568 Bölüm 20: Kamusal Mallar ve Dışsallıklar 571 2.0..1 Kamusal Mal Nedir?... 573 Uygulama 2.0..1 Çevrimiçi Korku Hikâyesi................ 574 Bedavacılık Sorunu 574 Bedavacılık ve Grup Büyüklüğü 574 2.0..2. Bir Kamusal Mal Tedarikinde Etkinlik.575 Üretimde ve Dağıtımda Etkinlik 577 Uygulama 2.0..2. Lojack in Eksik Temin Edilmesinin İçyüzü........... 578 Patentler 578 2.0..3. Dışsallıklar... 579 Dışsallıklar ve Etkinlik 580 Dışsal Maliyetler 580 Uygulama 2.0..3. Trafik Dışsallıkları: Nedenler ve Bazı Potansiyel Çareler.. 582
xxii Dışsal Yararlar 583 Uygulama 2.0..4 Sorumluluk Kayıpları ve British Petroleum un Körfez Petrol Felaketi................. 583 2.0..4 Dışsallıklar ve Mülkiyet Hakları... 585 Uygulama 2.0..5. Araç Kullanırken Mobil Telefon Kullanımı Yasaklanmalı mıdır?.585 Coase Teoremi 587 Uygulama 2.0..6. Telefon Görüşmesini Tele-Pazarlamacılara Ödetme.......588 İçindekiler 2.0..5. Kirlilik Kontrolü (Yeniden İnceleme)...589 Los Angeles ın Hava Kirliliği Piyasas 591 Seçilmiş Sorulara Cevaplar...596 Terimler Sözlüğü..........................604 Dizin...611
Uygulamalar 1.1 Erken Başlayan Neden Tam Zamanlı Bir MBA Eğitiminden Daha Fazla Getiriyi Elde Eder? 1.2. Kral Neden Cleveland ı Terk Etti ve Sporun Faydaları Ölçülebilir mi? 1.3. SOX un Muhasebe ve Ekonomik Maliyetleri 1.4 Kârlı Bir Hong Kong Otelini Yıkmak Neden Kârlıydı? 2..1 Çalışma-Çalışmama Altında Talep Kanunu 2..2. Filmler ve Savunmasız Bırakma Suçu 2..3. Mumbai deki Otel Fiyatları 2..4 Sağlık Hizmetleri Reformu ve Fiyat Kontrolleri 2..5. Tavan Fiyat Alıcılar Açısından Ölümcül Olabilir 2..6. Talep Esnekliği ve Kablolu Televizyon Fiyatlaması 2..7. Washington, D.C. Talep Esnekliğini Öğreniyor 2..8 Arz ve Talebin Fiyat Esneklikleri ve Kısa Dönemli Petrol Fiyatı Dalgalanmaları 3..1 Azalan MRS ve Üç Çocuklu Olma İhtimali 3..2.. Doğuda Oreo 3..3.. Tüketicilerin Kişisel Bilgisayarları Değerlendirmesi 3..4 Mezuniyet Biletleri Tahsisi 3..5. Fedakârlık Normal Bir Mal mıdır? 4.1 Fiyat Kullanarak Gençlerin Aşırı Alkol Kullanımını, Trafik Kazalarını ve Kampüs Şiddet Olaylarını Engellemek 4.2. ABD Tüketicilerinin Kırmızı Etten Uzaklaşıp Kümes Hayvanları Etine Yönelmelerinin Nedeni 4.3. UCLA MBA için Talep Eğrilerinin Toplulaştırılması 4.4 Bedava TV ile İlgili Tüketici Artığı 4.5. Sağlık Hizmetlerinin Islahı 4.6. Ağ Etkileri ve İletişim Teknolojileri, Bilgisayar Donanımı ve Yazılımlarının Yayılması 5..1 Sağlık Hizmeti Tüketicilerinin Fiyata Duyarlılığı 5..2. Okul Seçiminde Arz ve Talep 5..3. Çöp Fiyatlaması ve Geri Dönüşüm 5..4 Sosyal Güvenlik ve Tasarruf 5..5. Girişimciler ve Onların Risk-Getiri Tercihleri 5..6. Sırada Beklerken Risk Savma 6..1 Mübadelenin Yararları ve ebay 6..2. Elektromanyetik Alan Tahsisinde Etkinsizlik 6..3. Bilet Karaborsacıları Horlanmalı mı Yoksa Yüceltilmeli mı? 6..4 Sırada Bekleyenlere Göre Tayınlamanın Yararları ve Maliyetleri 7..1 Marjinal-Ortalama İlişkisinin Not Ortalamanız (GPA) Açısından İfade Ettiği Anlam Nedir? 7..2. Azalan Marjinal Getiriler Yasası, Kafein Alımı ve Sınav Performansı 7..3. Finansal Hizmetlerde Daha Büyük Olan Daha mı İyidir? 8.1 Wal-Mart ın Fiyatlar, Maliyet ve Perakende Verimliliği Üzerine Etkisi 8.2. American Airlines ve Maliyet Minimizasyonu 8.3. Özelleştirme ve Verimlilik 8.4 Binaları İnşa Etmenin ve Yıkmanın Ekonomisi 8.5. Maliyet Minimizasyonunun Altın Kuralını Beyzbol Sahasına Uygulamak 8.6. Bira ve Meşrubatlarda Minimum Etkin Ölçekler 8.7. Küresel Isınmayla Uğraşmanın Maliyeti 9..1 Finansal Hizmetler Endüstrisinde Yönetimsel İnisiyatifler ile Pay Sahibi Çıkarlarını Uyumlaştırma 9..2. Uygun Marjda Düşünmenin Önemi 9..3. Üretimi Geçici Durdurma Metodu 9..4 Finans Profesörleri İçin Açık Arttırma Savaşı 9..5. Mısırdan Para Kazanmak 10..1 Nisbi Kaçınma Kabiliyeti ve Verginin Yansıması 10..2. Kısa ve Uzun Dönemli Kira Denetimlerinden Doğan Dara Kaybı 10..3. Havayolu Piyasalarında Yarışabilirlik 10..4 Ticaretin Kazanımları Kayıplarını Telafi Etmeli mi?
xxiv 10..5. Çelik Endüstrisinde Korumacılık ve İş Gücü Kaybı 10..6. Şeker İthalat Kotaları Neden LifeSavers a İş Kaybettirdi? 11.1 Talep Esnekliği ve Jack in the Box ta Park Etme 11.2. Hayat Her Zaman Bir Kutu Çikolata Değildir 11.3. Mart Monopol Çılgınlığı 11.4 Telefonda Rakibe Ne Söylenmez? 11.5. Monopolün Statik Görüşlerine Karşı Dinamik Görüşler ve Microsoft Antitröst Davası 11.6. Etkinlik ve Avrupa Birliği ile Birleşik Devletler de İlaç Fiyatlarının Düzenlenmesi 12..1 Alış-Veriş Heveslilerince İkinci Dereceden Fiyat Farklılaştırması 12..2. Oto Galerilericilerine Göre Üçüncü Dereceden Fiyat Farklılaştırması 12..3. Gri Saçlar ve Gri Piyasalar (Ağarmış Saçlar ve Fahiş Piyasalar) 12..4 Kolejlere Başvuru Sırasında Samimi Olmanın Maliyeti 12..5. Havayolu Şirketlerinin Hasılat Yönetimi 12..6. Trafik Yoğunluğu ile Mücadele Etmede Yoğun Dönem Fiyatlamasının Kullanımı 12..7. Fiyat Farklılaşmasına Girişmenin Maliyetleri 13..1 Restoranlar: Yakınınızdaki Monopolcü Rakipler 13..2. İlaç Piyasalarında Egemen Firma Modelinin Dinamikleri 13..3. İnternet, Rekabeti mi Yoksa Kartelleşmeyi mi Teşvik Eder? 13..4 Aldatma Davranışını Kontrol Etmenin Güçlüğü 13..5. Rolex Karteli 14.1 Beyzbolda Baskın Stratejiler 14.2. Kongre ile İlgili Mahkumlar Açmazı 14.3. Birinci Dünya Savaşı nın Siperlerinde İş Birliği 14.4 Mahkumlar Açmazı ve Şirket Liderleri Tarafından Yapılan Hilelerin Artma Nedeni 14.5. İş Gücü Piyasasının Sinyalleri 14.6. Ters Seçim ve Amerikan Kızılhaçı 14.7. Ahlaki Tehlike ve İpotekli Konut Kredisi 14.8 Yollara ve Beyzbol Kalelerine İlişkin Ahlaki Tehlike Uygulamalar 14.9. İnternet Reklamcılığının Etkililiği: Elektronik Ortamda Arkadaş Bulma Örneği 15..1 İkincilleşmemenin Maliyeti 15..2. Doğal Monopolün Kamu Mülkiyeti Yoluyla Düzenlenmesi: USPS Örneği 15..3. Gemileri Yakmanın Daha Akıllıca Olmasının Nedeni 16..1 Havayolu Düzenlemesi Altında Çok Yüksek Pilot Maaşlarının Açıklanması 16..2. Ulusal Lig Monopsonu 17..1 Tersine-Dönen Emek Arz Eğrisine Bir Örnek: Doktorlara Karşılık Dişçilerin Çalışma Gayretine İlişkin Seçimleri 17..2. Amerikalılar Neden Avrupalılardan Daha Fazla Çalışırlar? 17..3. 1970 lerdeki Huzursuz Ortam 17..4 10 Dakikalık İş İçin 12 Saatlik Ödeme 17..5. Lisans (BA) ve Yüksek Lisans (MBA) Eğitimine Yatırım Yapmanın Getirileri 17..6. Sendikaların Gerilemesi, Yükselişi, Merkezi ve Yerel Yönetim Bütçeleri Üzerindeki Etkileri 18.1 1990-1991 Minimum Ücret Artırımının İşten Çıkarılma Etkisi 18.2. PAYGO Sosyal Güvenlik Sisteminin Diğer Gizli Maliyetleri 18.3. Beyzbol Birinci Liginde Gizli Anlaşma Dönemi 19..1 Ticaret Kısıtlamalarının Ekonominin Tüketim ve Üretim Olanakları Üzerine Etkileri 19..2. Merkezi Planlama, Etkinliği Teşvik Edebilir mi? 19..3. Nasıl Oldu da Hükümet Büyük Buhranı Uzattı? 19..4 Sigara Kullanımının Caydırılması 2.0..1 Çevrimiçi Korku Hikâyesi 2.0..2. Lojack in Eksik Temin Edilmesinin İçyüzü 2.0..3. Trafik Dışsallıkları: Nedenler ve Bazı Potansiyel Çareler 2.0..4 Sorumluluk Kayıpları ve British Petroleum un Körfez Petrol Felaketi 2.0..5. Araç Kullanırken Mobil Telefon Kullanımı Yasaklanmalı mıdır? 2.0..6. Telefon Görüşmesini Tele-Pazarlamacılara Ödetme