YABANCI UYRUKLULARIN İKAMET İŞLEMLERİ İlimizde ikamet eden, çalışan, öğrenci, daimi ikameti, haymatloz, mülteci, 1951 Cenevre sözleşmesine göre ikametli, gayri muntazam iltica talebi tetkik edilen yabancı ve geçici barınma gibi şahıslar ikamet amirliğine gönderilerek fişine bakılır, yabancının adına dosyası çıktıktan sonra arşivimizdeki ana dosyası incelenerek sakıncalı durumu rastlanmadığı takdirde işleme başlanır. İlimiz Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda, özel okullarda ve dil kurslarında çalışmak için yurdumuza gelen yabancı öğretmenler çalışmaya başlamadan önce ilk olarak Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığından alacağı belge eklenerek müracaat eder ve her yabancı için İçişleri Bakanlığı ile yazışma yapılarak gelen emir doğrultusunda hareket edilir. İlimizde bulunan anonim veya limited şirketlerinde çalışmak üzere yurdumuza gelecek yabancılardan çalışma vizesi ile yurdumuza gelmesi gerekir ve vizesine göre işlem yapılır. Çalışma vizesi almadan gelenler Hazine Dış Ticaret Müsteşarlığı Yabancı Sermaye Daire Başkanlığından yabancının adına çalışma izin alınır. Bu çalışma iznine istinaden Bakanlığımızdan gelen emre göre işlem yapılır. Bu emirde ikamet izni kısa süreli veya iki yıl süreli verilir. Çalışacak yabancı veya iş yeri hakkında Bakanlığımızca tahkikat istenildiği, bu tahkikatların bizzat şubemiz personelince şirketlere verilerek gelen emre göre hareket edildiği şahsın ikamete bağlandıktan sonra bütün evrakları arşivimizdeki ana dosyasına konularak muhafaza edilir. İlimizde faaliyet gösteren Turizm işletme belgesine haiz işyerlerinde çalışacak olan yabancı Dış Temsilciliklerimizden çalışma vizesi alarak yurdumuza gelmesi gerekir veya iş yeri istenilen izni alır. Bu izine istinaden Bakanlığımız sakınca görmezse çalışmak üzere ikametine izin verir. İlimizde ilk, orta, lise ve yüksek okullarda öğrenim gören öğrenciler Dış Temsilciliklerimizden öğrenci vizesi alarak yurdumuza gelirler veya ÖSYM imtihanına girerek herhangi bir yüksek okulu kazananların öğrenim vizesi, kazandı belgesini ibraz etmesi halinde şubemizce yapılır. Okula bu vize ile kaydını yaptıran öğrenciler istenilen evraklar ile şahıslar hakkında İstanbul Bölge Daire Başkanlığına, Güvenlik Şube Müdürlüğüne ve adresinin bulunduğu İlçe Emniyet Müdürlüğüne gerekli tahkikat yapılmak üzere yazılır. Öğrenimini tamamlayıp yüksek lisans, Doktora, Mastır yapacak öğrenciler öğrenimine bir yıl ara vermeden müracaat etmesi halinde Bakanlık Emrine göre ikamet bağlanarak Bakanlığımıza bilgi verilir. Bir yıldan fazla ara veren öğrenciler ise Yurt dışından alacakları öğrenim vizesi ile gelmeleri gereklidir. İlimizde ilk, orta, liselerde öğrenim gören öğrencilerin yanında kalmak isteyen anne ve babaların durumları İçişleri Bakanlığına bildirilir ve gelen emre göre işlem yapılır. Türk vatandaşı bayanlar ile evli yabancı erkekler için her seferinde Bakanlığımızca yapılan yazışma neticesinde gelen emre göre hareket edilir. Türk vatandaşı erkek ile evli yabancı bayanlara tamim emirler doğrultusunda ikişer yıl ikamet verilerek sonucu Bakanlığımıza bildirilir. Haymatloz, mülteci, iltica talebi tetkik edilen yabancı tabiiyet durumu gayri muntazam, 1951 Cenevre sözleşmesine göre mülteci veya geçici doğrultusunda hareket edilir. Turistik veya ziyaret maksadıyla ilimize gelenlerin vize süreleri bitiminde müracaat etmeleri halinde tamim emre uyanların bulunanların talepleri Bakanlığımızla yapılan yazışma neticesi emir doğrultusunda belirlenir. Haymatloz, mülteci ve 1951 Cenevre sözleşmesine göre mülteci sıfatı ile İlimizde ikamet eden yabancılara mahsus pasaport talep ettiklerinde yapılan yazışma sonucu gelen emir doğrultusunda hareket edilir. 1
İlimizde yapılan konferans, toplantı, konser, öğretmen ve öğrenci ziyaretleri ile Bakanlığımız emirleri ile vize alarak gelenlerin durum ve temaslarının kontrol altında bulundurularak geliş ve ayrılış tarihleri Bakanlığımıza bildirilir. İlimize ticari amaçla (iş görüşmesi yapmak üzere) gelen yabancıların vizeleri tamim gereği Valilik onayı ile bir ay uzatılır. Avrupa Topluluğuna üye ülke vatandaşlarının Bakanlık emirleri ile bir fiil beş sene, diğer ülke vatandaşlarının yeri sen yurdumuzda ikamet etmeleri halinde Valilik Onayı ile iki şer yıl ikamet tezkeresi verilir. VATANDAŞLIK MASASI Vatandaşlık masasında Türk vatandaşlığına alınmak isteyen yabancı uyruklu şahıslar ve Türk vatandaşı iken başka bir ülke vatandaşlığına geçmek isteyenlere ilgili işlemler yapılır. Türk vatandaşlığına alınmak için ilk müracaat yurt dışında konsolosluklara, yurt içinde ise valilik havalesi ile İl Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Müdürlüklerine yapılır. Yurt içinde vatandaşlığımıza müracaat eden yabancı uyruklu şahısların evrakları Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğüne oradan Emniyet Genel Müdürlüğü vasıtasıyla şubemize ulaşır. Emniyet Genel Müdürlüğünden gelen evrakta şahıs hakkında gerekli güvenlik tahkikatının yaptırılarak, neticenin ikamet durumu ile birlikte bildirilmesi istenmektedir. Vatandaşlık masası, gelen bu emre istinaden; 1- Şahısları adreslerinden davet ederek önce Kimlik Tespiti ve Olay Yeri İnceleme Şube Müdürlüğüne parmak izlerinin aldırılması için yazı ile gönderir. 2- Parmak izinden gelen şahıslar şubemiz Fiş Tahdit Arşiv Büro Amirliğine ilişik kaydı için gönderilir. 3- Yabancı ile Türkiye ye ilk olarak ne sebeple, hangi tarihte, hangi hudut kapısından giriş yaparak geldiği, ülkemizde neye istinaden ikamet izni aldığı, ne kadar ikamet ettiği hususlarında yazılı mülakat yapılır. GÖÇ MASASI Göç masasında, yurt dışında bulunan ve Türk soyundan olup Türk kültürüne bağlı akrabalarının yurdumuza serbestçe girebilmeleri için; Göç Masasında Yapılacak işlemler sırasıyla, 1- Yurtdışında bulunan yakınlarının yurdumuza serbest göçmen olarak davet eden vatandaşlarımız ilk başvurularını İl Özel İdaresine yaparlar. 2- İl Özel İdaresine davet eden ve gelecek olan şahıslar hakkında tanzim ettiği soruşturma fişlerini şubemize gönderirler. Anılan fişler doldurularak İl Özel İdaresine iade edilir. 3- İl Özel İdaresine tekamül eden evrakları İçişleri Bakanlığına sunar. 4- İçişleri Bakanlığı aynı şahıslar hakkında Valiliğimize gerekli tahkikatın yapılarak neticesinin bildirilmesi için emir gönderir. 2
5- Emre istinaden; Davet edenler ve ülkemize gelmek isteyenlerin ilişik kayıtlarının bulunup bulunmadığı, Güvenlik, Asayiş, Mali ve Narkotik Şube Müdürlükleri ile Genel Bilgi Toplama Büro amirliğine yazılı olarak sorulur. 6- Gelen cevaplar neticesi tahkikat hakkında İçişleri Bakanlığına bilgi verilir. Bu yazışmalar neticesi göçmen adayı bulunduğu ülkenin Türk temsilciliğinden göçmen vizesi alarak yurdumuza gelir. Ülkemize Gelen Şahıslar Hakkında; 1- Dilekçeleri alınır. 2- Kimlik Tespiti ve Olay Yeri İnceleme Şube Müdürlüğünce parmak izi ve fotoğrafları aldırılır. İşlemlerin sonuçları İl Özel İdaresine yazılır. Yazılı mülakat yapıldıktan sonra İl Özel İdaresine şahıslar evrakları ile birlikte müracaat ettirilir ve anılan İl Müdürlüğünce kendilerine Muhacir Kağıdı verilir. Şahısların durum ve temaslarının kontrol altına aldırılması için ikamet ettikleri İlçe Emniyet Müdürlüğüne yazı ile yazılır. Muhacir kağıdı alan göçmenler, belgeyi aldıktan itibaren 1 yıl içerisinde T.C vatandaşlığına kabul edilirler. 4- Yabancının suç kaydının bulunup bulunmadığı; a- İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığına b- İstihbarat Şube Müdürlüğüne c- Terörle Mücadele Şube Müdürlüğüne d- Narkotik Şube Müdürlüğüne e- Asayiş Şube Müdürlüğüne f- Genel Bilgi Toplama Büro Amirliğine, yazılı olarak sorulur. Tahkikatı tamamlanana evrak İçişleri Bakanlığı na arz edilir. 403 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanuna göre Yabancı Uyruklu şahısların Türk Vatandaşlığına alınmaları için Türk soylu olanlara en az 2 yıl Türk Soylu olmayanlara ise 5 yıl Türkiye'de kesintisiz ve kanuni ikamet etmiş olma şartı getirilmiştir. Kanunun getirdiği bu hükümden dolayı vatandaşlık tahkikatlarında Yabancı uyruklu şahısların soy durumlarını tespiti büyük bir önem arz etmektedir. Bu tespit Yurt dışındaki temsilciliklerimizce yapılmaktadır. Ancak Irak ta temsilciliğimizin bulunmaması sebebi ile Irak vatandaşlarının soy tespit işlemleri İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünün 22.02.1993 gün ve 27525 sayılı genelgeleri uyarınca Şubemiz tarafından yapılır. Bu durumda olan Irak vatandaşlarının soy tespit işlemleri Irak Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği tarafından verilerek ilgilinin Türk soylu olduğunu belirtir belge ile yapılır. T.C. Vatandaşı olup da vatandaşlığımızı korumak kaydıyla başka bir devletin vatandaşlığına geçmek için izin talebinde bulunan şahıslar hakkındaki güvenlik tahkikatı da tarafımızdan aynen T.C Vatandaşlığına geçmek isteyen yabancıların tahkikatları gibi yapılır. Ayrıca şahısların kayıtlı bulundukları Nüfus Müdürlüklerinden açıklamalı nüfus kayıt örneği istenerek bir sureti Bakanlığımıza aktarılır. İLTİCA MASASI İltica masasında, ırk, dini, milliyeti, belli bir toplumsal gruba siyasi düşünceleri nedeni ile takibata uğrayacağından hak olarak korktuğu için vatandaşı olduğu ülke dışında bulunan ve vatandaşı olduğu 3
ülke himayesinden istifade edemeyen veya korkudan dolayı istifade etmek istemeyen yada uyruğu yoksa ve önceden ikamet ettiği ülke dışında bulunuyorsa oraya dönmeyen veya korkusundan dolayı dönmek istemeyen yabancılarla ilgili işlemler yapılır. Yapılacak işlemler sırasıyla ; A- İltica Eden Şahıslardan İstenen Belgeler; 1- Dilekçe (Valilik Makamından Havalesi) a- Legal giriş yapmış ise bulunduğu il Valiliğine b- İllegal giriş yapmış ise giriş yaptığı il Valiliğine 5 gün içinde 2-2 suret Pasaportunun tercümesi ve fotokopisi 3-2 suret kimlik tercümesi ve fotokopisi 4- Mahalle Muhtarlığından ikametgah ilmühaberi 5-4 adet fotoğraf B- İltica Eden Şahıslar Hakkında Yapılan İşlemler; 1- İltica talebinde bulunan yabancılara ait evrakla kayda alınarak dosya açıldıktan sonra şahıslar fotoğraf ve parmak izi aldırılmak üzere kimlik Tespit ve Olay Yeri İnceleme Şube Müdürlüğüne gönderilir. 2- Parmak izinden gelen şahısların Mülteci-Sığınmacı kayıt formları doldurulur. 3- Mülteci- Sığınmacı kayıt formları doldurulduktan en az 2 gün sonra Mülteci-Sığınmacı mülakat formu doldurulur. 4- Bu işlemler yapılırken şahıslara kendi el yazıları ile Mülteci Sığınmacı mülakat formları doldurtlur. 5- Tekamül eden dosya İçişleri Bakanlığına arz edilir ve gelen emre göre hareket edilir. C- İllegal Yollardan Yurdumuza Giriş Yapıp Üçüncü Ülkeye Vize Temin Eden Şahıslar Hakkında Yapılan İşlemler; 1- Şahısların dilekçeleri Lasse-Passe ve vize fotokopileri alınır. 2- Şahısların Şubemizde ifadeleri alınarak haklarında tanzim edilen tahkikat evrakları ile birlikte mevcutlu olarak Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilir. 3- Serbest bırakılmaları halinde durumları İçişleri Bakanlığı'na arz edilir. Gelen cevaba göre işlem yapılır. ÖLÜM MASASI Ölüm masası ülkemizde vefat eden yabancıların işlemlerini aşağıda belirtilen esaslara göre yapar; 1- Ölen yabancı hakkında Belediye Sağlık İşleri Müdürlüğünce mernis ölüm tutanağı tanzim edilir. 2- Tanzim edilen tutanak ilgili Nüfus Müdürlüğüne gönderilir ve çok dilli ölüm tutanağı düzenlenir. 4
3- Nüfus müdürlüğü yabancının çok dilli ölüm tutanağını, mernis ölüm tutanağını ve pasaportunu şubemize gönderir. 4- Alınan evraklardan birer suret ve Pasaportu ilgili olduğu konsolosluğa gönderilir. 5- Bu evraklardan birer surette Dış İşleri Bakanlığı na sunulur ve Bakanlığımıza bilgi verilir EVLİLİK MASASI Evlilik masasında yapılan işlemler; 1- Evlendirme memurluğundan gelen evraklar Yabancı ikametli ise Şubemiz arşivine kaldırılır. 2- Yabancının ikamet numarası yoksa Şubemiz kalemi dolabında muhafaza edilir. DOĞUM MASASI 1- Doğumun olduğu İlçe Nüfus Müdürlüğünce tanzim edelin mernis doğum tutanağı ve çok dilli doğum tutanağı şubemize gönderilir. 2- Tutanaklardan birer suret ilgilinin konsolosluğuna ve İçişleri Bakanlığına sunulur. 3- Evraklar, ikamet tezkeresi varsa anne ve ya babasının arşiv dosyasına kaldırılır, Anne ve babanın ikamet tezkeresi yoksa Şubemiz kalemi dolabında muhafaza edilir. KONSOLOSLUK MASASINDA YAPILAN İŞLEMLER Dışişleri Bakanlığından gelen konsolos, Konsolos Yardımcısı ve Ataşelerin göreve başlayış ve ayrılışları ile ilgili bilgiler, birer yazı ile istihbarat Şube Müdürlüğü, Güvenlik Şube Müdürlüğü birer yazı ile bildirilerek evraklar Şubemiz kaleminde muhafaza altına alınır. 5