Türkiye Bülteni Kasım-Aralık 2008 editörden AK PARTi nin aln ad gibi AK t r! Türkiye yerel seçimlere giderken AK PARTi ad gibi AK bir al nla milletin huzurunda. Halka hizmet siyasetinin gereklerini yerine getirdik, getiriyoruz. Bütün engelleme ve karalama çabalar na ra men günefl balç kla s vanmaz, hizmet kervan durmaz diyoruz. Yolun bafl nda vaat etti imiz 3Y ile; yasaklar, yoksulluk ve yolsuzlukla mücadelede kararl l m z koruyoruz. Anayasa n n sosyal devlet ilkesinin gere i olan yard mlar -muhalefetin itirazlar na ra men- ihtiyaç sahiplerinin adreslerine ulaflt r yoruz. Yoksullu u istismar etmeden ve insan m z incitmeden. 2008-2009 k fl aylar nda 2 milyon 84 bin aileye bir tona ulaflan miktarda kömür yard m sa lad k. Bacas tütmeyen, sobas yanmayan hanelere ev s cakl n yaflatt k. Görevimizin gere ini yapt k. E itimde ve sa l kta fiartl Nakit Transferi uygulamas yla dar gelirli ve yoksul ailelere para deste- i sa lad k. E itime devam flart yla çocuk bafl na k z çocuklar için 45, erkek çocuklar 35 YTL yi annelerin hesab na yat rd k. 2008 A ustos döneminde ilk ve ortaö retimde 1 milyon 876 bin ö rencimize 913 milyon YTL aktard k. Çocuklar m z n afl ve sa l k kontrollerinin düzenli olarak yapt r lmas flart yla 2004 y l nda 330 bin, 2005 y l nda 645 bin, 2006 y l nda 877 bin, 2007 y l nda 999 bin, 2008 y l nda ise 1 milyon 34 bin çocu umuzun ailesine 358 milyon YTL aktard k. 2003-2008 döneminde dar gelirli ve yoksul ailelerimize yönelik yard m ve katk lar n tutar 7 milyar 332 milyon YTL ye ulaflt. 2002 y l nda 45 YTL olan yüksek ö renim burs ve kredi deste ini her y l yap lan art fllarla 2009 Ocak ay ndan geçerli olmak üzere 180 YTL ye ulaflt rd k. Burs ve krediden yararlanan ö renci say - s n da 400 binlerden 780 bine ç - kard k. Ekonomi yönetimi küresel krize karfl önemli tedbirler al rken küçük ve orta ölçekli iflletmelerimizi de unutmad k. KOB lere Can Suyu Projesi ile 350 milyon YTL yi s f r faizle aktard k. Talep üzerine ikinci 350 milyon YTL için de haz rl klar m z tamamlad k. Erzurum da, Elaz da, Tunceli de, Hakkari de tek tek tören yapmaya f rsat bulamad m z binlerce eserin aç l fllar n toplu olarak yapt k. Türkiye nin Do u dan Bat ya, Kuzey den Güney e kalk nmas ve kentlerimizin yeniden inflas için çal flt k. Çal flt k, çok çal flt k, hep çal flt k. Her ifle, her esere, sosyal yard m paketlerine bile muhalefet ettiler, y lmad k. Halk memnun ve mutlu. Muhalefetten ise, hizmetlerimiz nedeniyle verdi imiz rahats zl ktan dolay özür dileriz! Kal n sa l cakla SUAT KILIÇ TANITIM VE MEDYA BAfiKAN YARDIMCISI SAMSUN M LLETVEK L AK PARTi Ad na Sahibi : Yay n Yönetimi : Yay n Kurulu : Sorumlu Yaz flleri Müdürü : Bas n ve Halkla liflkiler : Sanat Yönetmeni: Grafik Tasar m: Digital llüstrasyon: Bask ve Cilt : Türkiye Bülteni AK PARTi AYLIK YAYIN ORGANI Y l: 6 Say : 58 Kasım-Aralık 2008 Edibe Sözen (Tan t m ve Medyadan Sorumlu Genel Baflkan Yrd.) Hüseyin Besli Suat K l ç Ayfle Böhürler Ayfle Keflir Fuat Bol Mehmet Emin Tutan A. Edip U ur Mehmet Ocaktan Metin Y lmaz Mustafa Ak fl Nihat Ergün Zeliha Akın Miray Meliko lu Yasin Bülbül Ali Üstünda Bülent Avnamak Sabit Ertafl Star Medya Yay nc l k A.fi. AK PARTi Genel Merkezi Sö ütözü Caddesi No: 6 - Ankara Tel: 0312 204 50 00 www.akparti.org.tr Türkiye Bülteni nde yay nlanan yaz ve foto raflar kaynak belirtilerek kullan labilir.
Türkiye Bülteni AK PARTi YAYIN ORGANI SAYI : 58 KASIM-ARALIK 2008 Ç N D 7 151 ülke Türkiye dedi. Türkiye, 2009-2010 Birleflmifl Milletler Güvenlik Konseyi Geçici Üyesi oldu. 12 Krize karfl tedbirleri ald k, güven ve istikrar içinde yola devam! 16 Sanayi ve Ticaret Bakan : Zafer Ça layan: S f r Faizli Kredi deste i ile 2007 de 25 bin insan m za istihdam sa lad k. 20 Devlet Bakan ve Baflbakan Yard mc s Hayati Yaz c : ktidar n görevi, sosyal devletin gereklerini yerine getirmektir. 24 AK PARTi iktidar, muhalefete rahats zl k veren sosyal yard m paketleri ile kimsesizlerin kimsesi olmaya devam ediyor. 2 Türkiye Bülteni Kasım-Aralık 2008
E K L E R 26 Baflbakan Erdo an: AK PARTi iktidar yla geçen 6 y lda, bu yolda sizlerle birlikte yürümekten gurur duyuyorum 34 Isparta E irdir Da Komando Okulu ve E itim Merkez Komutanl - nda incelemelerde bulunan Baflbakan Erdo an, komandolara tam not verdi. 38 Üniversite ö rencilerine verilen burs ve kredi miktar n ayl k 180 YTL ye ç kard k. 42 Cumhuriyetin en çevreci iktidar y z. 6 y lda a açland rma çal flmalar nda 5 kat art fl sa lad k. 66 AK PARTi iktidar n n belediyecilik anlay fl ndaki farkla flehirlerimiz gerçek de erine kavufluyor, birer dünya kenti oluyor. Türkiye Bülteni Kasım-Aralık 2008 3
kasım-aralık tarihi 10 Kas m 1938 Atatürk ün ölümü Türkiye Cumhuriyeti nin kurucusu ve ilk Cumhurbaflkan Mustafa Kemal Atatürk, yakaland hastal ktan kurtulamayarak saat 9 u 5 geçe Dolmabahçe Saray nda hayata gözlerini yumdu. Ölüm haberi yurt içinde ve d fl nda büyük bir üzüntüyle karfl land. Naafl, 20 Kas m 1938 de Ankara da yeni Cumhurbaflkan smet nönü baflta olmak üzere ileri gelen devlet erkan taraf ndan 101 pare top at fl yla karfl land. 21 Kas m 1938 de, ya murlu bir havada, saat 10:00 da bafllayan törenle katafalktan al nan naafl, top arabas na yerlefltirildi. Cumhurbaflkan, Meclis Baflkan, Baflbakan, ordu ve devlet ileri gelenlerinin arkas ndan yürüdükleri naafl, geçici kabir olarak haz rlanan Etno rafya Müzesi ndeki mermer lahdin üzerine yerlefltirildi. 10 Kas m 1953 te ise büyük bir törenle An tkabir e nakledildi. 27 Aral k 1936 M. Akif Ersoy un ölümü Mehmet Akif Ersoy, 1873 y - l nda stanbul da do du. 1921 de stiklâl Marfl n yazan Ersoy, 27 Aral k 1936 da stanbul da öldü. 22 Aral k 1914 Sar kam fl harekat Birinci Dünya Savafl n n bafllar nda Sar kam fl Ardahan ve Kars iflgalden kurtarmak için Baflkomutan Vekili Enver Pafla n n emriyle 22 Aral k 1914 de Sar kam fl harekat bafllad. 5 Aral k 1934 Kad nlara seçme ve seçilme hakk 1934 y l nda 22 yafl n bitiren Türk kad nlar seçmen olma, 30 yafl n bitiren Türk kad nlar da milletvekili olma hakk n kazand. 17 Aral k 1273 fieb-i Arus Büyük slam mutasavv f Mevlânâ Celâleddin Rûmî, 17 Aral k 1273 y l nda Konya'da hayata gözlerini yumdu.
aktüel KKTC 25 yafl nda ABD nin yeni baflkan Obama THY 17 y l sonra ilk kez Ba dat'a uçtu Kuzey K br s Türk Cumhuriyeti nin 25. kurulufl y ldönümü törenler ve etkinliklerle kutland. KKTC Cumhurbaflkan Mehmet Ali Talat törende yapt konuflmada K br s' n 16. yüzy ldan beri K br s Türklerinin öz yurdu oldu unu vurgulayarak, "16. yüzy ldan beridir öz yurdumuz olan, atalar m z n uyudu u topraklara sahip ç kmak ve gelecek kuflaklar m z için bu vatanda güvenli bir gelecek haz rlamak boynumuzun borcudur. Yani aç kças, biz K br sl Türklerin varl ile güçlenen ve geçmiflini bizimle paylafl p ço altan K br s adas n, yaflam kavgas nda döktü ü kan ve al n teri ile vatanlaflt rm fl ve bu topraklarda örgütlü devlet yap s n kurmufl bir halk z" dedi. K br s Türk Federe Meclisi, 25 y l önce, 15 Kas m 1983 sabah oybirli iyle ald kararla Kuzey K br s Türk Cumhuriyeti nin kuruluflunu ilan etmiflti. ABD nin 44. Baflkan Barack Obama oldu. 4 Kas m 2008 deki seçimlerde Cumhuriyetçi aday McCain e karfl oylar n yüzde 51 ini alan Barack Obama, ABD nin ilk siyah baflkan olarak tarihe geçti. Obama, Chicago da taraftarlar na yapt konuflmada, tarihi olarak niteledi i seçim sonuçlar n n Amerika n n 'herfleyin mümkün oldu u bir ülke oldu unu kan tlad n ' söyledi. 4. Uluslararas Enerji Zirvesi Azerbaycan da yap ld Türkiye'yi Cumhurbaflkan Abdullah Gül'ün temsil etti i zirveye aralar nda Azerbaycan, Gürcistan, Ukrayna n n da bulundu u 20 ülke kat ld. Zirvenin sonuç bildirisinde, özellikle do algaz n, Gürcistan ve Türkiye üzerinden tafl nmas n konu alan projelerin gerçeklefltirilmesine yönelik çabalar n desteklendi i belirtildi. Türk Hava Yollar, 1991 Körfez Savafl 'nda durdurdu u Ba dat seferlerine 17 y l aradan sonra tekrar bafllad. Ulaflt rma Bakan Binali Y ld r m, Ba dat a yap lan uçufl öncesi yapt konuflmada, s n r komflusu, önemli ticaret orta ve ortak tarihi de erlerin var oldu u Irak'la bundan böyle iliflkilerin daha da geliflmesi için önemli bir köprünün tekrar kuruldu unu söyledi. ABD askeri 2011 sonunda tüm Irak'tan çekiliyor Irak'taki Amerikan askerlerinin statüsüne iliflkin ABD- Irak Güvenlik Anlaflmas (SOFA), Irak meclisinde kabul edildi. 30 maddeden oluflan anlaflmaya göre Amerikan güçleri, Irak'ta 2009 ortas na kadar flehirlerden, 31 Aral k 2011'e kadar da ülkenin tümünden çekilecek.
BAfiBAKAN ERDO AN H ND STAN DA Baflbakan Erdo an: Hindistan ile 2010 hedefimiz 6 milyar dolarl k ticaret hacmi B AfiBAKAN ERDO AN 8 YIL ARADAN SONRA H ND STAN A YAPILAN LK RESM Z YARETTE ÖNEML MESAJLAR VERD. BÖLGESEL BARIfi VE S- T KRARIN ÖNEM NE VURGU YAPAN BAfiBAKAN ERDO AN K ÜLKE ARASINDAK ÖNCEL KL HEDEF T CARET HACM N 2010 YILINDA 6 M LYAR DOLARA ÇIKARMAKTIR DED. di. Görüflmelerde karfl l kl yat r m ve enerji iflbirli i konular ele al nd. Görüflmelerin ard ndan Baflbakan Erdo an ve Hindistan Baflbakan Singh ortak bas n toplant s düzenledi. Türkiye ile Hindistan n tarihi dostluk ba lar olan h zl ve istikrarl büyüyen, güçlü ekonomiye sahip demokratik ülkeler oldu unu kaydeden Baflbakan Erdo an, Bu y l sonu itibariyle 3 milyar dolar aflmas beklenen toplam ticaret hacmimizin 2010 y l sonu itibariyle 6 milyar dolara ç kar lmas yönünde mutabakata vard k dedi. A K PARTi Genel Baflkan ve Baflbakan Recep Tayyip Erdo an 21 Kas m da bakanlar, milletvekilleri, ifladamlar ve gazetecilerden oluflan bir heyetle gitti i Hindistan da çeflitli temaslarda bulundu. Baflbakan Erdo an, ziyaretinin ilk gününde Hindistan Cumhurbaflkan Pratibha Patil, Baflbakan Manmohan Singh ve D fliflleri Bakan Pranabh Muherji ile bir araya gel- 8 y l aradan sonra ilk ziyaret Baflbakan Erdo an, Hindistan daki program çerçevesinde Türkiye nin Yeni Delhi Büyükelçili i nin ek binas n n aç l fl na kat ld. Baflbakan Erdo an, daha sonra da Hindistan Sanayi ve Ticaret Odalar Federasyonu (FICCI) taraf ndan Chancery Pavilion Hotel de onuruna verilen çal flma yeme ine kat ld. Baflbakan Erdo an, burada yapt konuflmada, 8 y l aradan sonra Türkiye den baflbakan düzeyinde yap lan ziyaretin önemine dikkat çekti. Baflbakan Erdo an, Türkiye ye dönüflünde yapt aç klamada ise Türkiye, srail ve Hindistan enerji bakanlar n n bir araya geleceklerini ifade etti ve Rusya n n da içerisinde yer alaca bir projeyi, birlikte gerçeklefltirme yoluna gidece- iz dedi. n 6 Türkiye Bülteni Kasım-Aralık 2008
TÜRK YE BM GÜVENL K KONSEY GEÇ C ÜYES 151 ülke Türkiye dedi A K PART KT DARININ DIfi POL T KADA ATTI I KARARLI ADIMLAR TÜR- K YE Y 47 YIL ARADAN SONRA YEN DEN B RLEfiM fi M LLETLER GÜ- VENL K KONSEY ÜYEL NE TAfiIDI. 151 ÜLKEN N OYUNU ALAN TÜRK YE, BM N N EN GÜÇLÜ ORGANINDA SÖZ SAH B OLDU. B irleflmifl Milletler (BM) genel kurulunda yap - lan oylamada Türkiye 192 ülkeden 151 inin oyunu alarak ilk turda 2009-2010 Güvenlik Konseyi Geçici Üyeli i ne seçildi. Türkiye, Bat Avrupa Bölgesi nden aday oldu u 2009-2010 BM Güvenlik Konseyi (BMGK) geçici üyeli- i seçimlerinde Bat Avrupa Grubu nda 1. turda üçte iki ço unlu u alarak 151 oyla BMGK nin üyesi oldu. Ayn grupta yer alan Avusturya da 132 oyla seçilmifl oldu. Baflbakan Erdo an: Seçilmemiz, uluslararas politikada artan a rl m - z n sonucudur Türkiye, Güvenlik Konseyi Geçici Üyeli i ne adayl n 21 Temmuz 2003 tarihinde aç klam flt. BM Güvenlik Konseyi nde 1951-1952, 1954-1955 dönemlerinde ve son olarak da 1961 y l nda Polonya ile paylaflt bir y ll k yar dönemde yer alan Türkiye, 47 y ld r konseyde temsil edilmiyordu. Türkiye, BM Güvenlik Konseyi Üyeli i ne grubunda en yüksek oyu alarak seçildi. D fliflleri Bakan Ali Babacan üyelik ile ilgili olarak, Uluslararas toplumun Türkiye yi art k ne kadar farkl bir yere oturttu u bu seçimler sonucunda ortaya ç kt dedi. AK PARTi Genel Baflkan ve Baflbakan Erdo an da sonucu Güvenlik Konseyi ne seçilmemiz, uluslararas politikada artan a rl m z n bir sonucu ve uluslararas toplumun ülkemize itimad n n da bir göstergesidir fleklinde de- erlendirdi. n Türkiye Bülteni Kasım-Aralık 2008 7
BAfiBAKAN ERDO AN ABD DE Baflbakan Erdo an: Hepimiz güvende de ilsek, hiçbirimiz güvende de iliz B AfiBAKAN ERDO AN G-20 Z RVES NE KATILMAK ÜZERE ABD YE G TT. BM GE- NEL KURULU NA SESLENEN BAfiBAKAN ERDO AN, ARTIK Y TERÖR ST, KÖ- TÜ TERÖR ST AYRIMI ORTADAN KALDIRILMALI, BAfiKALARININ TERÖR STLER N BARINDIRIP DESTEKLEMEKTEN DE KAÇINILMALIDIR DED.
A K PARTi Genel Baflkan ve Baflbakan Recep Tayyip Erdo an, G-20 Zirvesi ne kat lmak üzere 13 Kas m da ABD ye gitti. Baflbakan Erdo an, ilk olarak Birleflmifl Milletler (BM) Genel Kurulu nda Suudi Arabistan n Dinleraras Diyalog Giriflimi çerçevesinde düzenlenen Yüksek Düzeyli Toplant da konuflma yapt. Terörizmin, kitle imha silahlar n n yay lmas n n, kaçakç l k ve örgütlü suçlar n küresel boyutlar kazand n belirten Baflbakan Erdo an, Art k iyi terörist, kötü terörist ayr m ortadan Dünyan n en geliflmifl 20 ekonomisinin liderleri zirvenin sonunda aile foto raf çektirdi. kald r lmal, baflkalar n n teröristlerini bar nd r p onlara destek vermekten kaç n lmal - d r fleklinde konufltu. Baflbakan Erdo an, Hep birlikte yaflad m z ac tecrübeler fl nda diyorum ki hepimiz güvende de ilsek, hiç birimiz güvende de iliz dedi. Baflbakan Erdo an: Önümüze ç kan engelleri afl yoruz Baflbakan Erdo an, New York taki program na Kolombiya Üniversite nde Gelece- in flekillenmesinde Türkiye nin Rolü konulu bir konuflma yaparak devam etti. Yeni ABD yönetiminin bizim için hayati önem tafl yan konulardaki hassasiyetlerimizi dikkate almas n özellikle bekliyoruz diyen Baflbakan Erdo- an, Türkiye ile ABD nin stratejik ortakl n n ülkelerin sadece ulusal ç karlar de il küresel bar fl ve istikrar aç s ndan önemli oldu unu ifade etti. Türkiye nin, Irak tan bir beklentisi oldu unu belirten Baflbakan Erdo an, Terörle mücadelede hem merkezi Irak yönetiminden hem de kuzeydeki yerel yönetimden daha etkin ve somut ad mlar atmalar n bekliyoruz fleklinde konufltu. Baflbakan Erdo an, Avrupa Birli i ne üyelik konusunda da Önümüze ç kan engelleri görüyoruz, srarla afl - yor ve yolumuza da devam ediyoruz dedi. Baflbakan Erdo an, New York program n n ikinci gününde Türkiye nin BM Güvenlik Konseyi Geçici Üyeli i ne seçilmesi nedeniyle BM daimi temsilcilerine Cipriani Restaurant ta bir teflekkür resepsiyonu verdi. Yeme- e kat lan BM Genel Sekreteri Ban Ki-Mun, Türkiye nin Güvenlik Konseyi ne seçilmesi onun yap c liderli inin aç kça tan nmas anlam na gelmektedir dedi. Baflbakan Erdo an, G-20 Zirvesi ne kat ld ABD deki program na Washington da devam eden Baflbakan Erdo an, Brookings Enstitüsü nde ve Ulusal Bas n Kulübü nde de bir konuflma yapt. Baflbakan Erdo an, Washington da Uluslararas Para Fonu (IMF) Baflkan Dominique Straus-Kahn ve IMF Birinci Baflkan Yard mc s John Lipsky ile de bir araya geldi. Baflbakan Erdo an, görüflmeyi, Çözüme en çok yaklaflt m z noktaday z diyebilirim fleklinde de erlendirdi. Baflbakan Erdo an, daha sonra ABD Baflkan George Bush un ev sahipli inde düzenlenen G-20 Zirvesi ne kat ld. Zirvede alt n standard, uluslararas para sistemindeki sorunlar ve yeni çözüm önerileri tart fl ld. Washington'da yap lan G-20 zirvesinde dünya liderleri, ev sahibi ABD ile dünya mali krizinin afl lmas için etkin biçimde birlikte çal flma karar ald. Liderler 30 Nisan 2009 da bir araya gelerek al nan kararlar n ne kadar hayata geçirilebildi ine bakacak. Baflbakan Erdo an, zirveden sonra Cenevre ye geçerek, burada Avrupa Nükleer Araflt rma Merkezi ni ziyaret etti. Baflbakan Erdo an, spanya Baflbakan Luis Rodriguez Zapatero ile birlikte Cenevre de nsan Haklar ve Medeniyetler ttifak Salonu nun aç l fl na kat ld. n Türkiye Bülteni Kasım-Aralık 2008 9
DÜNYA EKONOM K FORUMU STANBUL DA TOPLANDI WEF Baflkan Schwab: Türkiye, bölgesinin lider ülkesidir DÜNYA EKONOM K FORUMU AVRUPA VE ORTA ASYA TOPLANTISI STAN- BUL DA YAPILDI. TOPLANTIDA KONUfiAN BAfiBAKAN ERDO AN, TÜRK - YE N N AB ÜYEL N ZORLAfiTIRMAYA ÇALIfiANLAR YA DA BU KONUDA OLUMSUZ AÇIKLAMALAR YAPANLAR B LMEL D R K BU TAVIRLAR MEDEN - YETLER N ÇATIfiMASINDAN BAfiKA H ÇB R HEDEFE H ZMET ETMEZ DED. D ünya Ekonomik Forumu Avrupa ve Orta Asya Toplant s 30 Ekim-1 Kas m tarihleri aras nda stanbul Swissotel de gerçekleflti. Terörün bütün düyay tehdit etti ini söyleyen AK PARTi Genel Baflkan ve Baflbakan Recep Tayyip Erdo an, Terör örgütlerini terör listesine almak sorunu çözmüyor. Kendi s n rlar içinde terörün finansal destek bulmas n, özgürce eylemler yapmas n, yandafl toplamas n, propaganda faaliyetleri yapmas n, parasal kaynaklar o ülkelerde temin etmesini engellemeyenler, bil-
melidirler ki bu sorun onlar n de er sistemlerinin ve düzenlerinin de alt n oyacakt r dedi. Toplant da 5 ana bafll k ele al nd : Krizin ortaya ç kard yeni ifl imkanlar. Jeopolitik hareketler ve siyasi iflbirli i alan nda karfl l kl güvenin yeniden yap land r lmas. Enerji ve do al kaynaklar n güvenli i. Orta Asya: flbirli i çerçevesinin ve dünyadaki rolünün yeniden tan mlanmas. Türkiye ve bölgedeki liderlik rolü: Avrupa, Asya ve Ortado- u aras nda köprü kurma. Dünya Ekonomik Forumu nda Türkiye nin küresel krizden güçlenerek ç kaca vurguland. Baflkan Schwab Türkiye bölgenin lideri dedi. Terör herkes için aç k bir tehdit Terörden do rudan etkilenmeyen ülkelerin, aç k ya da gizli destekler bir yaklafl mla hareket ettiklerini belirten Baflbakan Erdo an, terörün küreselleflti ini ve uluslararas bir boyut kazand n söyledi. Baflbakan Erdo an, Özellikle Türkiye nin on y llard r mücadele etti i terörizme karfl etkisiz, tarafs z, hatta destekleyici konumda olanlar, bu terörizmin art k kendilerini içten içe kemirmeye bafllad n görmek zorundad rlar fleklinde konufltu. Do u ile Bat n n birbirine bak fl tarz n de ifltirmesinin kaç n lmaz hale geldi ini belirten Baflbakan Erdo an, Taraflar n birbirini tahkir ve tezyif edici, suçlay c, afla lay c flekilde tan mlamas, kategorize etmesi, s n flara ay rmas, bu güne kadar dünya bar fl - na istikrara ve refaha katk sa lamam flt r ve bundan sonra da sa lamayacakt r dedi. Biz zor olan seçtik Baflbakan Erdo an, Türkiye nin Birleflmifl Milletler (BM) çat s alt ndan spanya ile Medeniyetler ttfifak projesini bafllatt n hat rlatarak, bununla medeniyetlerin birbirini anlamas n, farkl ve alternatif bir iliflki ve iletiflim kanal n n aç lmas n n hedeflendi ini ve bu do rultuda önemli mesafeler katedildi ini söyledi. Halk Müslüman, ayn zamanda AB ye kat l m müzakerelerini sürdüren demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devleti olan Türkiye nin, medeniyetlerin birbirini anlamas hedefine önemli katk lar sa lad n ve sa lamaya da devam edece ini belirten Baflbakan Erdo an konuflmas na flöyle devam etti: Türkiye nin AB üyeli ini zorlaflt rmaya çal flanlar ya da bu konuda olumsuz aç klamalar yapanlar bilmelidir ki bu tav rlar medeniyetlerin çat flmas ndan baflka hiçbir hedefe hizmet etmez. Krize karfl durmak ortak menfaatimizin gere idir Baflbakan Erdo an, Dünya Ekonomik Forumu Avrupa ve Orta Asya Toplant s na kat - lan devlet ve hükümet baflkanlar onuruna verdi i akflam yeme inde, Ülkemi güvenli bir liman olarak tüm giriflimcilere ve dünyaya takdim ediyorum dedi. Belirsizlik ve güvensizlik ortam n geride b rakm fl olan Türkiye ekonomisinin, gerçeklefltirdi- i bankac l k reformlar yla güçlü bankac l k sistemine sahip bir ülke konumuna yükseldi ine dikkat çeken Baflbakan Erdo an, Krize karfl durmak, olas çözüm yollar için iflbirli i içerisinde çal flmak ortak menfaatimiz gere idir fleklinde konufltu. Schwab: Türkiye, bölgesinin lider ülkesi Dünya Ekonomik Forumu (WEF) Baflkan Thomas Schwab ise Türkiye'nin yaflanan global finansal krizden daha güçlenmifl olarak ç kma olas l n n yüksek oldu unu belirtti. Türkiye'nin laik ve müslüman bir ülke olarak, hem bat yla hem de do uyla iliflkiler kurabildi ini, jeostratejik aç - dan da bir köprü durumunda oldu unu ifade eden Schwab, bu nitelikleri ile etkin bir ülke oldu unu söyledi. Türkiye'nin, Avrupa ile Asya aras ndaki enerji ve ticaret rotas üzerinde oldu unu belirten Schwab, bölgesindeki ülkeler ile çok sa l kl iliflkiler kurabildi ini vurgulad. Schwab, Türkiye nin bölgesinin lider ülkesi oldu unu ifade etti. n Türkiye Bülteni Kasım-Aralık 2008 11
TÜM SEKTÖRLERE NEFES ALDIRACAK ÖNLEMLER UYGULAMADA Krize karfl tedbirleri ald k, güven ve istikrar içinde yola devam! Ekonomi Koordinasyon Kurulu çal flmalar na Baflbakan Recep Tayyip Erdo an, Devlet Bakan ve Baflbakan Yard mc - s Naz m Ekren ve Hayati Yaz c, Devlet Bakanlar Mehmet fiimflek ve Kürflat Tüzmen in yan s ra üst düzey ekonomi bürokratlar kat ld. 12 Türkiye Bülteni Kasım-Aralık 2008
K üresel krizin etkilerine karfl Türkiye bugün her zaman oldu undan çok daha haz rl kl. AK PARTi iktidar n n kararl l kla uygulad ekonomik istikrar program sayesinde ekonomimiz çok daha güçlü ve dirençli. Yaflanan son geliflmeler ise ekonomi yönetiminin yak n takibinde. Küresel finans krizi karfl s nda Türkiye deki reel sektörü rahatlatacak önemli ad mlar at ld, yeni ve güçlü kararlar al nd. Hükümetin finans krizine yönelik önlemler paketini Devlet Bakan Mehmet fiimflek aç klad. flte Türkiye ekonomisi daha dayan kl hale getirecek ad mlar: Uluslararas piyasalardaki geliflmeler Hükümetimiz taraf ndan da yak ndan izlenmekte, ülkemize olas etkileri toplumun tüm kesimleriyle paylafl lmakta ve gerekli önlemler gecikmeksizin al nmaktad r. Bu çerçevede bugüne kadar, likidite ve fon ak fl n n sorunsuz bir biçimde ifllemesini sa lamak, reel sektöre destek olmak ve finansman kaynaklar n çeflitlendirmek amac yla çok say da önlem hayata geçirilmifltir. Merkez Bankas bu süreçte piyasadaki döviz ve YTL likiditesini takip ederek, uluslararas sermaye ak mlar n n önemli ölçüde yavafllad bu dönemde, bankac l k sisteminin gerek YTL gerekse döviz likiditesi sorunuyla karfl laflmamas için gerekli önlemleri alm flt r. Bu kapsamda; Bankalar n birbirlerinden ABD Dolar ve Euro üzerinden döviz borç al p vermelerine olanak sa lanmas amac yla, Merkez Bankas kendi nezdindeki Döviz Depo Piyasas nda arac l k faaliyetlerine yeniden bafllam flt r. Ayr ca, bankalar n bilanço büyüklükleri dikkate al narak Döviz ve Efektif Piyasalar ifllem yapma limitleri 14 Ekim 2008 tarihinden itibaren geçerli olacak flekilde güncellenmifltir. Merkez Bankas nezdindeki Döviz Depo Piyasas arac l - yla döviz likiditesi ak flkanl - n n art r lmas na ilave olarak, Türk bankalar n n likidite durumlar n daha da güçlendirmek amac yla döviz al m ihalelerine ara verilmifltir. Bankalar n Döviz ve Efektif Piyasalar ifllem yapma limitleri her bir kurum için 2 kat - na ç kar larak toplamda 10,8 milyar ABD Dolar na yükseltilmifltir. Döviz piyasas nda derinli in kaybolmas na ba l olarak sa l ks z fiyat oluflumlar gözlendi inden, uygulanmakta olan dalgal döviz kuru rejimi ile çeliflmeyecek flekilde döviz kurlar n n piyasada belirlenmesi ilkesi çerçevesinde piyasaya döviz sat m ihaleleri yoluyla döviz likiditesi sa lanmas na karar verilmifltir. halelerde sat m yap lacak döviz tutar günlük 50 milyon ABD Dolar olarak belirlenmifltir. Döviz piyasas ndaki derinli e iliflkin kayg lar n azalmas ile birlikte döviz sat m ihalelerine ara verilmifltir. Bankalararas döviz piyasas nda döviz likiditesi ak flkanl n n art r lmas n sa layarak finansal sistemdeki ak flkanl ve kredi piyasalar n n etkin çal flmas n desteklemek üzere, a) Bankalar n, Merkez Bankas nezdindeki Döviz Depo Piyasas nda kendilerine tan nan borçlanma limitleri çerçevesinde ABD Dolar ve Euro cinsinden Merkez Bankas ndan alabilecekleri döviz depolar - n n vadesinin 1 haftadan 1 aya yükseltilmesine, b) Söz konusu piyasada yüzde 10 olarak belirlenmifl borç verme faiz oranlar n n ABD Dolar için yüzde 7 ye ve Euro Türkiye Bülteni Kasım-Aralık 2008 13
Devlet Bakan Mehmet fiimflek, son ekonomik geliflmeleri de erlerdirdi i bas n toplant s nda, Küresel kredi pazar ndaki daralman n ülkemiz üzerindeki olumsuz etkilerini en aza indirmek ve d fl finansman dengesinin görünümünü daha da güçlü hale getirmek amac yla, IMF ile görüflmeler, ülkemizin menfaatlerini de dikkate alan bir çerçevede sürdürülmektedir dedi. için yüzde 9 a düflürülmesine karar verilmifltir. Son dönemde küresel kredi piyasalar nda yaflanan sorunlar n ekonomimiz üzerindeki etkilerini azaltmak amac yla, halihaz rda yüzde 11 olan yabanc para zorunlu karfl l k oran 2 puan azalt larak yüzde 9 düzeyine indirilmifltir. Yabanc para zorunlu karfl l k oran nda yap lan bu indirimle bankac l k sistemimize yaklafl k 2,5 milyar ABD Dolar ek döviz likiditesi sa lanm fl bulunmaktad r. Ayr ca, ters dolarizasyon sürecini desteklemek ve bu do rultuda Yeni Türk Liras mevduat ve kredileri teflvik etmek amac yla yabanc para zorunlu karfl l klara faiz ödenmesi uygulamas na son verilmifl, Türk paras zorunlu karfl l klar n faiz oran ise art r lm flt r. Hazine Müsteflarl yurtiçinde piyasa talebine uygun araçlarla borçlanmaya devam ederek likidite yönetimine yard mc olmaktad r. Uluslararas geliflmelerin son aylarda yo unlaflmas üzerine ihracat ve reel sektöre deste i art racak ve finansman kaynaklar n n çeflitlendirilmesini sa layacak ad mlar da at lmaktad r. Eximbank kaynaklar n n art - r lmas na ve KOB lerin desteklenmesine öncelik verilmifltir. Bu çerçevede; Yaflanan küresel krizin reel sektör üzerindeki olumsuz etkilerini azaltmak amac yla, ihracat reeskont kredisi limitinin 500 milyon ABD Dolar ndan 1 milyar ABD Dolar na yükseltildi i kamuoyuna duyurulmufltur. Hazine, Eximbank a garanti ve ikraz yoluyla destek sa layacakt r. Bu amaçla, Hazine nin 2009 y l nda sa layabilece i toplam garanti ve ikraz limiti 1 milyar dolar art r larak 4 milyar dolara ç kar lm flt r. Eximbank n ödenmifl sermayesi, bütçe imkânlar da gözönüne al narak, ihracat daha fazla desteklemesini sa layacak flekilde art r lacakt r. malatç KOB ler ve esnaf ve sanatkârlara yönelik 350 Milyon YTL lik s f r faizli kredi deste i paketi KOSGEB taraf ndan uygulamaya konulmufltur. 14 Türkiye Bülteni Kasım-Aralık 2008
Vergi borçlar n n onsekiz ay süreyle yüzde 3 faizle taksitlendirilmesi imkan getirilmifltir. May s ay nda kanunlaflt r lan stihdam Paketi Ekim ay bafl nda yürürlü e girmifltir. Bu paket kapsam nda iflveren pirimi befl puan düflürülmüfl genç ve kad nlar n istihdam - na yönelik iflveren primlerine befl y l boyunca devlet deste i getirilmifltir. Baflta GAP olmak üzere bölgesel geliflme ve sosyal kalk nma projeleri için 2008-2012 döneminde 14,5 milyar YTL tutar nda ek finansman ön görülmüfltür. Yurtd fl ndaki varl klar yurtiçine getirmeyi teflvik amac yla kamuoyunda bilinen ad yla Varl k Bar fl yasas yürürlü e konulmufltur. Hisse senedi kazançlar nda yerli yat r mc lara uygulanan stopaj s f ra düflürülmüfltür. t ULUSLARARASI P YASALARDAK GEL fimeler HÜKÜMET M Z TARAFINDAN DA YAKINDAN ZLENMEKTE, ÜLKEM ZE OLASI ETK LER TOPLUMUN TÜM KES MLER YLE PAYLAfiILMAKTA VE GEREKL ÖNLEMLER GEC KMEKS Z N ALINMAKTADIR. Hazine, önümüzdeki dönemde iç piyasada yat r mc taban n geniflletmek amac yla, has lat pay na ve temettü gelirlerine endeksli tahviller gibi yeni finansman araçlar n kullanmay planlamaktad r. Likiditesi yüksek olan bölge ve ülkelerdeki yat r mc lar n a rl kl olarak talep etti i senet, sertifika ve benzeri finansman araçlar n n ihrac na imkan sa layacak yasa tasar s k sa süre içinde Türkiye Büyük Millet Meclisi ne sevkedilecektir. IMF ile iliflkilerimiz iç ve d fl kamuoyunda yak ndan izlenen di er önemli bir konudur. Küresel kredi pazar ndaki daralman n ülkemiz üzerindeki olumsuz etkilerini en aza indirmek ve d fl finansman dengesinin görünümünü daha da güçlü hale getirmek amac yla, IMF ile görüflmeler, ülkemizin menfaatlerini de dikkate alan bir çerçevede sürdürülmektedir. n Türkiye Bülteni Kasım-Aralık 2008 15
RÖPORTAJ TÜRK YE KR ZE KARfiI EN HAZIRLIKLI ÜLKE Bakan Ça layan: S f r faizli kredilerle KOB lerimizin yan nday z ESNAFIN CANSUYU B R KEZ DAHA AK PARTi KT DARINDAN GELD. LK DEFA 2008 YILIN- DA ESNAF VE SANATKÂR DESTEK KRED S PROGRAMI LE MALATÇI ESNAF VE SANAT- KÂRIMIZA 0 FA ZL CANSUYU KRED S VERD K. KOSGEB KAYNAKLARINDAN FON OLUfiTURARAK BAfiLATTI IMIZ SIFIR FA ZL KRED DESTE LE 2007 DE 25 B N NSANIMIZA ST HDAM SA LADIK. SANAY VE T CARET BAKANI ZAFER ÇA LAYAN: DÜNYANIN 17. BÜYÜK, AVRUPA NIN 6. BÜYÜK EKONOM S OLAN VE DÜNYA EKONOM S LE ENTEGRE OLMA YOLUNDA HIZLA LERLEYEN TÜRK YE DE KÜRESEL KR ZDEN B R ÖLÇÜDE ETK LENECEKT R. ANCAK 2001 KR Z NDEN ALDI IMIZ DERSLERLE TÜRK YE OLARAK DÜNYANIN YAfiADI I KÜRESEL F - NANS KR Z KARfiISINDA ÇOK DAHA DAYANIKLI DURUMDAYIZ. ZAFER ÇA LAYAN SANAY VE T CARET BAKANI Dünyan n yaflad bir kriz ile karfl karfl yay z. Türkiye bu krizin neresinde? ABD kaynakl bu küresel krizin hangi ülkeleri ne flekilde etkileyece i ve nerede duraca konusunda uzmanlar ve akademisyenler farkl görüflteler. Bilinen flu ki, ülkelerin bu krizden etkilenmeleri küresel ekonomiye entegre olma düzeylerine göre de iflecektir. Dünyan n 17. büyük, Avrupa n n 6. büyük ekonomisi olan ve dünya ekonomisi ile entegre olma yolunda h zla ilerleyen Türkiye de bu krizden etkilenecektir. Ancak, 1994, 1998 ve 2001 y l nda yaflad m z krizlerden ders alm fl olmam z bu krizden en az flekilde etkilenmemizi sa layacak en önemli dayana m zd r. 2001 krizinden ald m z derslerle finansal sistemimizi yap land rd k, finans sektöründe etkin bir gözetim ve denetim sistemi kurduk.
Bankac l k sektörümüzü krizlere karfl daha kuvvetli hale getirdik. Bankac l k sektörü güçlü bir aktif yap s na sahip oldu. Finans sistemimiz ABD ve AB deki bankalar n neredeyse iki kat na yak n bir rasyoya sahiptir. flte bu verilerden dolay, Türkiye olarak dünyan n yaflad küresel finans krizi karfl s nda daha dayan kl durumday z, diyoruz. Bunun içinde, al nmas gereken tüm önlemler ekonominin bütün aktörleri ile de erlendirilerek belirlendi. Bu noktada, dünyay saran mali krizi, hem ülkemiz güçlü bir ekonomik yap, hem de finans sektörümüz sa lamlaflt r lan bir sistem ile karfl lad. Bunun ard ndan döviz depo hesab devreye sokularak piyasalardaki güven krizi önlendi. Küresel ve ulusal ölçekte yaflanan geliflmeler s k ve yak n takip alt nda diyebilir miyiz? Buna hiç kuflku yok zira, dünyadaki geliflmeleri izlemek ve sektörlerimizin nabz n tutmak üzere ayr ca Bakanl - m z bünyesinde, bir Sektörel zleme ve De erlendirme Merkezi kurduk. Bu merkezde yer alan uzmanlar m z, bütün sektörlerimizi an be an izliyor, dünyadaki ve ülkemizdeki geliflmeleri analiz ediyor. Buradan elde etti imiz verileri, Küresel Krizin Reel Sektörümüze etkilerine iliflkin verileri, Ekonomi Koordinasyon Kurulumuz ve Bakanlar Kurulumuzla paylafl yoruz. çinden geçilen süreçte en önemli varl klar n bafl nda KOB ler geliyor. Sanayi ve Ticaret Bakanl olarak bu sektörü hangi enstrümanlarla destekliyorsunuz? KOSGEB arac l yla istihdam destekli s f r faizli kredi destek uygulamas n bafllatt k. KOSGEB kaynaklar ndan fon yaratarak bafllatt m z S f r Faizli Kredi deste i ile 2007 de 25 bin insan m za istihdam sa lad k. Uygulad - m z bu model de Türkiye de bir ilktir. KOSGEB in s f r faizli kredi destek program n model olarak 2008 y l nda da devam ettirdik. Hükümet Program m zda da yer alan, 1000+1000 KOB Yat r m Destekleme Program, S f r Faizli KOB hracat Destek Kredisi, S f r Faizli malatç Esnaf ve Sanatkâr Destek Kredisi ve son olarak da 26 Kas m 2008 de imalatç esnaf ve sanatkâr ile KOB lere yönelik s f r faizli istihdam endeksli kredi program uygulamas n bafllatt k. Bir de Cansuyu Kredisi var, ona da de inir misiniz? lk defa 2008 y l nda Esnaf ve Sanatkâr Destek Kredisi Program ile imalatç esnaf ve sanatkâr m za 0 faizli Cansuyu kredisi verdik. hracatç KO- B lerimizin finansman ihtiyac n karfl lamak amac ile 2008 y l içinde s f r faizli ihracat destek kredisi uygulamas n bafllatt k. Bu kredi program ile 635 milyon dolar kredi hacmi oluflturarak, ayn oranda ihracat n gerçeklefltirilmesini hedefledik. Yine KOSGEB arac l yla dünyada likidite krizinin yafland bu ortamda yine SIFIR faizli istihdam endeksli Cansuyu kredi program n uygulamaya koyarak KO- B lerimize, imalatç esnaf ve sanatkârlar m za destek uygulamas n bafllatt k. Bu programda 350 milyon YTL lik kredi hacminin oluflturulmas n öngörmüfltük, ancak 555 milyon YTL lik bir kredi talebi olufltu ve 11 bin baflvuru geldi. Türkiye Bülteni Kasım-Aralık 2008 17
Bursa Organize Sanayi Bölgesi nden görünüm. KOB lere s f r faizli destek sa layan Cansuyu uygulamas n n özelli i nedir? KOSGEB arac l yla bafllatt - m z ve Cansuyu ismini verdi imiz kredi destek program n n en büyük özelli i, bu mekanizma arac l yla kredi alan esnaf ve sanatkârlar m z ile KOB lerimizin kulland klar kredi için herhangi bir faiz ödenmemesidir. Bu destek program ndan yararlanan KO- B lerimizin, esnaf ve sanatkârlar m z n kulland klar kredinin faizini KOSGEB kullananlar ad na bankalara ödemektedir. Cansuyu diyoruz, zira para ekonomide damarlarda dolaflan kan gibidir. Bu sayede likidite s k fl kl yafland dönemlerde, KOB lere, esnaf ve sanatkârlara cansuyu vermeye çal flt k. Bu dönemde sektörleri rahatlatmak amac yla haz rlanan yasal düzenlemeler nelerdir? Büyük Ma azac l k Yasa Tasar s n, Sebze ve Meyve Ticaretinin Düzenlenmesi Hakk nda Kanun Tasar s Tasla- n n düzenleyici etki analizlerini yaparak baflbakanl a sevk ettik. Lisansl Depoculuk, Tar msal Birliklerin Yeniden Yap land r lmas, Kooperatifler Kanunu, Esnaf ve Sanatkârlar Kanunu nda de- ifliklik gibi 70 milyon insan - m z ilgilendiren yasal düzenlemeler üzerinde çal flmalar - m z sürdürüyoruz. Ayr ca Türkiye de ilk defa bir sektöre özgü olarak Tekstil, Haz rgiyim-konfeksiyon ve Deri Sektörleri nin içinde bulundu u sorunlara çözüm getirmek amac yla Strateji Belgesi ni haz rlad k. Hükümetimizce 2008 Y l çinde Devrim Niteli inde bir kanun olan Ar-Ge Destek Kanunu ile Ar-Ge harcamalar na 2023 y l na kadar büyük destek getirildi. Uygulama yönetmeli inin yay nland A ustos 2008 tarihinden itibaren yerli ve uluslararas firmalar Türkiye de 23 Ar-Ge merkezi kurmak üzere müracaat ettiler. Bu firmalar, kuracaklar merkezlerde 2009 y l nda 1,5 milyar YTL lik bir Ar-Ge bütçesi kullanmay ve 18 Türkiye Bülteni Kasım-Aralık 2008