SEYAP (Sinema Eseri Yapımcıları Meslek Birliği) 29 Mayıs 2013 tarihli Çarşamba Toplantısı Toplantı Konusu: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı ;Sinema Genel Müdürlüğü Sinema Destekleri başvuru, sürecin takibi, mali raporlar ve hukuksal gereklilikler. Konuşmacılar: Serkan Çakarer, Yapımcı, Se-Yap Yönetim Kurulu Üyesi Murat Yaman, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir Burhan Gün, Avukat Moderatör: Sevil Demirci, Yapımcı, Se-Yap Yönetim Kurulu Üyesi Zeynep Özbatur Atakan: Merhaba, hoş geldiniz. Son zamanlarda çok gerekli gördüğümüz bir konuyla ilgili çarşamba toplantısını yapmak istedik. Sinema Genel Müdürlüğü destekleri ve süreçleri konusunda önemli noktaların üzerinde duracağız. Mali müşavir ve avukat arkadaşlarımız mali ve hukuksal açılardan konuyu değerlendirerek yapılması gerekenler konusunda bizleri bilgilendirecekler. 2005 yılından bu yana Kültür ve Turizm Bakanlığı sinema filmlerini destekliyor. Verilen destekler geri ödemeli destekler. Gerek ilk aşama olan sözleşmelerin imzalanması gerekse hesap kapama aşamasında bazı sorunlar yaşanıyor. 2012 yılı bittiğinde bu tip sorunlu dosyaların sayısının arttığını ve bazı dosyaların hukuksal süreçlerinin başlatıldığını öğrendik. Konuyu yönetim kurulumuzda değerlendirdikten sonra Nisan ayı başında Sinema Genel Müdürüyle toplantı yapmak üzere Ankara'ya gittik. Otuz adet civarında projenin yapımcılarına bakanlıktan yazılar gönderilmişti. Biz öncelikle sorunların nedenini anlamaya çalıştık. Hukuki hakların ne olduğunu, uzlaşma yollarını araştırdık ve önümüzdeki dönemde hataları azaltmak adına neler yapabiliriz diye yapmak istedik bu görüşmeyi. Yamaç beyin eklemek istediklerini de alalım. Yamaç Okur: Süreç boyunca öncelikle Sinema Genel Müdürlüğüyle yapımcıların iletişiminin yetersizliğini tespit etmiş olduk. Ortaya çıkan sorunlar uygulamalarda yapılabilecekleri iletmek, paylaşmak, yapımcı mesleğini tanıtmak için bize bir fırsat yaratıyor. Zeynep Özbatur Atakan: Önümüzdeki dönemlerde bu tip toplantıları daha sık yapmak, proje sahiplerinden geri bildirim almak ve tavsiyelerde bulunmanın faydalı olacağını düşünüyoruz. Tüm sorunlu projelerle ilgili tek tek görüştük. Ancak henüz sürecin başlarında olan arkadaşlarımızın da yaşadığı veya yaşayabileceği sorunlar var. Şimdi sözü Sevil e bırakalım dilerseniz.
Sevil Demirci: Ben en son Bakanlıktan 2005 yılında film yapım desteği almıştım. O zaman yapılan sözleşmelerle bugün yapılan sözleşmeler çok farklı birbirinden. O zaman imzaladığımız sözleşmelerin kapanması için film yapmak yeterliydi. Şimdi yaptığımız sözleşmeler bir çeşit kredi sözleşmesi. Tüm maddelerinin dikkatle okunması, sürecin çok sıkı takip edilmesi gerekmektedir. Filmin vizyona girişinden bir yıl sonrasında da süreci çok ciddi takip etmek gerekiyor. Aslında bir yapımcının da yapması gerekenler bunlar. Bakanlıkla sorunlu dosyalar hakkında görüşmelerimiz oldu. Serkan'ın hazırladığı detaylı bir rapor var. Bu sebeple sözü öncelikle Serkan'a vermek istiyorum. Serkan Çakarer: Merhaba, son dönemde bazı değişikliklerin olduğu doğru. Temel problem iletişim problemi bu doğru. Ancak karşınızdaki kişiler aslında film yapılma süreçlerini bilmiyorlar. Sık görüşmek sorunları ne kadar çözer bilemiyorum. Yeni kanun halen taslak aşamasında olmasına rağmen bazı sözleşmelerin bu taslağa göre hazırlandığını fark ettik. Hatta sorunlu projelerde sözleşmede yer almayan bazı taahhütlerin beklendiğini ve bu sebeple yazı gönderildiğini tespit ettik. Temel iki tip sıkıntı vardı. Birincisi filmlerin 31.12.2012 itibarıyla vizyona girmemesi, girememesi. Bu sebeple alınan desteğin yasal faizle iadesinin talep edilmesi. İkinci uygulama ise, ilişik kesme sırasında alınan destek bedeli karşılığında verilen fiş fatura bedelinin desteğin minimum iki katı olması gerekliliği. Bu sebeple bazı filmlerden eksik fiş fatura bedelleri için para istendi. Ancak bu tip filmlerin çoğunluğu aslında uluslararası film. Ortak yapımcıları var. Yurt dışında gideri olan filmler. Bazı harcamaların fişi, faturası yok ancak yapılan harcama filmin gideri. 2011-2012 yıllarında destek alan projelerde de sorun yaşayacaklar olabilecektir. Vizyona girme problemiyle ilgili Avukat Burhan Gün sizlere bilgi verecek. Bakanlıktan alınan destek dosyasının kapatılması aşamasında nelere dikkat edilmelidir konusunda da Mali Müşavir Murat bey bize bilgi verecek. Burhan Gün: Ben biraz sorunların genel fotoğrafını çekeyim. Temel iki problem üzerinden gitmek yerine yasa üzerinden gitmek daha uygun olacak. 5224 sayılı yasa. Yeni yasa çıkmadan kriz yaşıyor olmamız tabi beklenmeyen bir durum. Bize gelen bilgi yasanın haziran ayında TBMM'ne geleceğidir. Bu yasaya bakanlığın ihtiyacı var. Bu sebeple biraz yasadan gitmek isterim. 5224 sayılı yasa çalışmalarına meslek temsilcileri katıldı. İki toplantı oldu, her iki toplantının ana başlıklarını şöyle
özetlemek isterim. Şu an almış olduğunuz destekler hibe değil bir kredi. Devlet size borç veriyor. Yeni sistemde bu parayı hibe olarak vermek istiyor. Aslında paranın kaynağı sektördür. Hibeyi belli aşamalarla verecek size. Halen de bu aşamalar var. Devlet destekleme mantığını tek hale getirerek, kaynağı daha doğru yönetmeyi hedefliyor. Kurulları çoğaltıyor, yurt dışından film yapma desteği için imkân yaratıyor. Görünen özetle böyle. Bu bağlamda bizler nelere dikkat etmeliyiz. İki yıl öncesine kadar önemli olan eseri yaratmaktı. Filmi çekip teslim etmek yetiyordu. Ancak Sayıştay ın yapmış olduğu bir denetim sonucu çalışanlardan ceza alanlar oldu. Bu sebeple yasa biraz daha titiz uygulanmaya başlandı. Serkan Çakarer: Sayıştay denetlemesi klasik bir denetleme aslında. Sayıştay görevlilerinin dosyalarla ilgili sorularını, film yapım süreçlerini bilemeyen kişiler yanıtlayamamıştır. Sorun da buradan kaynaklanmıştır. Burhan Gün: Biz bir içerik üretiyoruz. Yapımcının senarist, oyuncu ve diğer kişilerle yaptığı sözleşmeler taahhüt sözleşmesidir. Ortada bir eser yoktur dolayısıyla devir yoktur. Ortada bir taahhüt bütünlüğü var. Bakanlıkla yapılan sözleşme bu taahhütlere dayanmaktadır. Karşı tarafın algısı taahhüt şeklinde değil. Onlar kesme, bitirme üzerinden yorum yapıyorlar. Oysa kazanımlar çok daha sonra elde ediliyor. Kamu bu hesabı daha kolay yapabilmek için bazı tarihler ortaya koyuyor. Bakanlığa taahhüt ederken bir zaman veriyorsunuz, teslim tarihi veriyorsunuz. Yani, filmin bitirilmesi, sinema vizyonuna sokulması, hesap kesme. Sözleşmelerde üç aşama var. Sayıştay bu üç aşamaya bakıyor. Bitmemiş bir filmi savunamayız çünkü sözleşme yükümlülüğü yerine gelmemiş oluyor. Ancak tamamlanmış bir filmin vizyona girememesi sektörel bir sorun. Bizler de bu sorunu anlatmaya ve çözüm üretmeye çalışıyoruz. Yılda ortalama 60 film çekiliyor, 20 tanesi zor salon buluyor. Bu sebeple festival gösterimlerinin kabul edilmesini sağlamak gerekiyor. Ticari gösterim zorunlu olmamalı çünkü ticari gösterim, taahhüt tarihlerinde mümkün olamayabilir. Belirtilen sürede vizyona giremeyeceğini fark eden yapımcı dilekçeyle bakanlıktan süre istiyor. Şu an sorunlu dosyalarda bu dilekçe bazılarında verilmiş, bazılarında kaybolmuş veya dosyaya işlenmemiş. Sevil Demirci: Dilekçe veren bazı dosyaların süre uzatılması yapılmasına rağmen bazılarına bu izin verilmedi. Küf filminden örnek vermek gerekirse, 2011 sonunda
film bitiyordu. Ben filmin vizyona girme süresini dondurdum diyor. Başka bir arkadaşımızın filminin 2012 sonuna kadar vizyona girmesi gerekiyordu ancak giremedi. Ben izin dilekçesi vermesini önerdim. Arkadaşım dilekçeyi verdi. Cevabı üç aşamayla verildi. İlk aşamada uzatabiliriz cevabı aldı. Son cevapta da sürenin bitmediğini izin dilekçesine gerek olmadığı söylendi. Burhan Gün: Bu uygulama hatası aslında. Bu tür uygulama hatalarını bizim çabamızla düzeltmeye çalışıyorlar. Sevil Demirci: Arkadaşlar asla mail göndermeyin. Her yazıyı iadeli taahhütlü gönderin. Burhan Gün: Ankara'dan biri elden versin evrağınızı ve evrak numarası alsın. En sağlıklı yöntem bu bence. Mahkeme söz konusu olduğunda bu yazışmalar kurtarıcı olur. Kamuya güvenme ilkesi vardır. Hata size kalır. Şimdi hukuki zeminden bahsettim. Bize kamu bir müteahhit gibi bakar. Kamu parası kullanıldığından sözleşmede imzalanan son tarihlere uyulmadığında ceza uygulamaya başlar. Yeni yasada bu tip risklerin sonucunda oluşabileceklere karşı çözümler yok. Film tamamlandı ama vizyona giremedi. Gösterim yapıldı ancak kabul edilmedi. Yasaya baktığımızda bir eserin eser olarak tanımlanabilmesi için umuma arz kriteri vardır. Örneğin bir öykü yazdınız, öykü bir kitleyle buluştuğunda eser olarak kabul edilir. Eser hukukuna tabi olur. Burada da manevi koşul umuma arzdır. Bakanlık Ticari gösterimi şart koşuyor ama yeni yasada bu konuyu açıklıkla yazmayı planlıyorlar. Geri ödeme konusunu da ekleyecekler. Yeni dönemde yaşanacak en önemli sorun budur. Soru: Bir de ara geçiş dönemi var. Bizim imzaladığımız sözleşmelerde vizyon yazıyor. Peki bu durumda ne olacak? Burhan Gün: Vizyon umuma arz demektir. Ticari gösterim demek değildir. Aradaki fark budur. Meslek erbapları olarak vizyonu ticari gösterim olarak alabiliriz. Bu televizyonu da kapsar. Vizyonun hukuktaki mantığı, anlamı temsil hakkıdır. Hukuksal olarak temsil hakkı nedir, umuma açık mahaller, örneğin restoranda kafede gösterilmesi. Bu umuma açık mahal gösterimidir. Sinema gösterimi ise bir tekel içinde gösterimdir. Öncelikle mahkeme sürecini başlatmamak için elimizden geleni
yapmamız lazım. Amme alacakları kanununa göre kefiller ve borçlunun mal varlıklarına tedbir konuluyor. Siz yürütmeyi durdurabilirsiniz ama yaklaşık iki yıllık bir süreç alır ki bu süreçte maddi anlamda sıkıntıya düşersiniz. Mahkemeye gitmeden çözüm üretmemiz lazım. Vizyon konusunu bu sebeple anlatıyoruz ama ticari gösterim olarak okunuyor. Serkan Çakarer: Genel müdürlükte hukuk müşavirliği birimi var. Bu yazı gönderilirken müşavirlikteki çalışanlar, sözleşmede ve kanunda böyle bir şey yazmıyor bu hukuken doğru bir yazı değildir demiyorlar mı diye Burhan beye sormuştum. O da görevlilerin bu yazıyı göndereceklerini ve hukuksal süreci başlatacaklarını söyledi. Dava açıp kazansanız da iyi bir durum olmuyor bu sefer bakanlığın kara listesinde yer alıyorsunuz. Burhan Gün: Haklı da olsanız, kara listede oluyorsunuz. Bu sebeple dava son yöntem olmalı. İki katı fiş fatura konusunu Murat beyin anlatması daha doğru olur. 5224 sayılı kanun yeni adıyla Türkiye Sinema Kanunu Türkiye sinemasını yeniden tasarlamayı planlıyorlar. Kanun taslak aşamasındadır. Üzerinde yapılan çalışmalar sonucunda bir yıl önceki halini biliyoruz. Son hali üzerinden bazı değişiklikler yapıldığı söylendi. Kanunda bazı tehlikeli adımlar var. Birincisi şu, bakanlık filminizi alıp kültürel ve sosyal amaçlı dünyanın her yerinde gösterebilir. Televizyon da dahil. Belgesel filmler için bu konu eskiden de vardı. BSB üyelerinin en çok şikâyetçi olduğu konu buydu. Sözleşmelerinde bu konu vardı bizler itiraz etmiştik. Bakanlık destek verdiği projelerin sahibi gibi hareket ediyor burada. Belgesel filmin bütün maliyetini ben ödedim ve sana hibe ettim diyor. Yeni yasayla uzun metraj filmler de bu sorunu yaşayabilir. Ben bu konudan endişe ediyorum açıkçası. Bu krizi iki yıl sonra yaşayabilirsiniz. Telif yasasında para vermeden eğitim, arşiv amaçlı, kültürel amaçlı eserin eğitim kurumlarında gösterilmesi arşivlenmesi gibi maddeler var. Bu maddeler riskli maddeler. İleride bu konular da başka krizler yaratabilir. Sevil Demirci: Bazı arkadaşlarımızın bakanlıkla yaptıkları sözleşmelere bağlı genel problemleri var. Geçen yıl destek aldılar. Filmlerini bu yıl çekemediler. Bu yıl sonunda normal koşullarda filmlerini teslim etmeleri gerekiyor. Bu arkadaşlarımızın soruları önemli. Dilersen biraz bu konuya bakalım. Filminizi yetiştiremiyorsanız mutlaka
sözleşme bitmeden bir iki ay önce hatta hemen şimdi süre uzatımı isteyin. Resmi yazışma yaparak isteyin süre uzatımını. Sözleşmelerde uzatma istenebileceği yazılıyor. Şu an çekime başlamamış. Ekim veya Kasımda çekime başlayacak. 2014 de filmi teslim edebilir bu durumda. Doğal afet gibi mücbir sebeplerden uzatma yapılır deniyor sözleşmelerde. Ancak arkadaşlarımızın temel sorunu ortak bulamamaları. Bütçeler düşük ve ortak yapımcı bulunamazsa filmi çekebilmeleri mümkün olmayacak. Bu durumda ne yapılmalı? Burhan Gün: Sözleşmelerde madde olmalı. Sevil Demirci: Ortak yapımcı bulacak arkadaşlara önerim, çekime başlamadan önce bu durumu muhakkak bildirin. Yamaç Okur: İlk film destekleri aslında yönetmene veriliyor. Yönetmenler de mecburen yapımcı gibi şirket kuruyor. Kural gereği kar ortağı dışında ortak yapımcıyı projeye dâhil edemiyorsunuz. Serkan Çakarer: Bakanlık para verdiği kişinin eser işletme belgesinde esere %51 oranında sahip olmasını istiyor. Burhan Gün: Mücbir sebep olarak ortak yapımcı bulunamaması konulamaz. Sözleşmelere bu maddenin eklenmesi gerekir. Soru: 2012 yılında destek alan yaklaşık dokuz film henüz çekime başlamadı. Ekonomik koşulların yetersizliği veya bazı başka sebeplerden başlayabilecek gibi de durmuyorlar. Bu sayı daha da fazlalaşabilir. Serkan Çakarer: 2012 de destek aldınız diyelim. Sözleşmeye göre 2013 sonuna kadar vizyona girmesi, 2014 sonuna kadar da geri ödemenin tamamlanması gerekiyor. Siz süre uzatımı isteyince, 2014 yılından daha ileride bir tarihe süre uzatımı yapılmıyor. Diyorlar ki, sizin zaten geri ödeme son tarihiniz 2014, 31 Aralık, siz o tarihe kadar da vizyona girebilirsiniz. 2014 yılı bittikten sonra film hala vizyona girmemişse ya da hesap kapanmamışsa sorun oluyor.
Burhan Gün: Sürenin bitiş zamanı sözleşmeye göre hesabın kapanma zamanıdır. Sizlere o tarihi aşan süreler vermeleri kanunen mümkün değildir. Aldığınız bedeller zamanında geri ödenmemiş görünür ve kamu zararı doğduğu algılanır. Dolayısıyla sizin hedefiniz 2014 sonuna kadar vizyona sokmak bir ay içinde de hesabınızı kapatmak olmalıdır. Özellikle vizyon şartıyla ilgili bu tarihlere dikkat edin. Hesap kapama tarihi sonrasında da hala vizyona girmemiş projeler bu sorunlu projeler. Serkan Çakarer: Kırık Midyeler filmini hesap kapama yaptığımız 2012 yılında vizyona soktuk. Bize vizyona girmedi gibi bir sorun gelmedi. Sevil Demirci: Sözlü yapılan görüşmeler sonuç vermiyor. Bütün görüşmeleri yazılı, evrak numarası alarak yapmanız lazım. Ortak yapım meselesinde yurt dışından bir ortak yapımcıyla sözleşme imzaladığınızda hemen bildirin. Soru: Biz sözleşme imzalayıp bakanlığa dosya teslim ettiğimizde bir çekim takvimi vermiştik. Bizim örneğin 15 haziran görünüyordu ama o tarihte çekime başlayamayacağız. Bu durumda ne yapmalıyım? Sevil Demirci: Sizlerden aylık raporlar talep edilmekte, o raporları düzenli göndermeniz yeterli olacaktır. Murat Düzgünoğlu: Ben bir süre önce böyle bir uzatma dilekçesi gönderdim. Dilekçem filmi çekemeyeceğim gibi algılandı. Parayı geri ödemem istendi. Burhan Gün: Burada çok temel bir sorun var. Hukuksal sebeplerden bu tür cevaplar veriliyor size. Sözleşmelerde ayaklar vardır. Kamu parası adım adım verilmek zorundadır. Film yapımında adımlar, sözleşme imzalama, filme başlama, filmin teslimi, vizyon, hesap kapatma. Her adım için ayrı dilekçe yazılmalı. Yani hangi adımı zamanında tamamlayamıyorsanız onun için dilekçe yazmalısınız. Ayaklar birbirine bağlı olduğundan yazacağınız bu yazılar, dilekçeler de birbirine bağlanmış olacaktır. Yamaç Okur: Aslında dilekçe vermek de yeterli değil. Dilekçe verdikten sonra yeni sözleşme yapmanızı istiyorlar. Ek sözleşme yapmanızı bekliyorlar hatta bu sözleşmeyi
İstanbul'da da yapabiliyorsunuz. 6 ay ve 1 yıl uzatmalarda dilekçe yeterli olmuyor yeniden sözleşme gerekiyor. Yarım paragraflık ek sözleşme bu. Kefillerin de yeniden imza atması gerekiyor. Burhan Gün: Ek sözleşme yapmasa da cevaben "Evet" dese de olur. Cevap alamazsanız sorun var demektir. Muhakkak cevap almanız gerekir. Serkan Çakarer: Bir son bilgi aktarayım. Yurt dışı ortaklı iki sorunlu projenin sorunlarının giderildiğine dair bakanlık yazısı dün ulaştı. Şimdi hesap kapatma ve mali açıdan dikkat edilmesi gereken konularla ilgili Murat Yaman'a sözü verelim. Murat Yaman: Merhaba. İsterseniz hesap kapatma safhasından başlayalım. Yapmış olduğunuz sözleşmelerde aynen şöyle yazıyor. Filmin gösterime girdiği veya girmiş sayıldığı yılı takip eden takvim yılı sonu itibarıyla en geç 30 gün içinde desteklenen projeye ilişkin yeminli mali müşavir raporu idareye teslim edilmelidir. Yeminli mali müşavir raporu neyi içeriyor? Yeminli mali müşavir raporu destek aldığınız filmin bütün giderlerini ve bütün gelirlerini belirten bir rapordur. Gelir gider arasındaki müspet fark filmin kârı, gider gelir arasındaki fark filmin zararıdır. Bu hesaplamayı yaparken filmin gelirlerinin içine sizin almış olduğunuz destek miktarını da dâhil ediyor. Geçmişte kamu desteği %30 iken yönetmelikle %50 olarak değiştirilmiş. Bu nedenle yeminli mali müşavir raporunda filmin giderlerinin nihai maliyet olduğunu kabul ediyor ve destek miktarının %50 sini geçemeyeceğini düşünerek arada fark varsa bu farkı sizden talep ediyor. Bütçelerinizi gerçek rakamlar üzerinden yapmak, stopaj katma değer vergisini bir finansman kaynağı olarak görmemek gerekiyor. Birçok film, aldığı destekle filmini tamamlamaya çalışıyor. Geçmişte bu sorun yaratmıyordu. Hatta aldığı desteğin altında bedele filmini tamamlayandan dahi geri ödeme talep edilmedi. Tabi filmin tamamlanması önemliydi. Bir sonraki aşamada aldığı destek tutarı kadar harcama yapması kabul edildi yine geri ödeme istenmedi. Ama geldiğimiz noktada yönetmeliklere ve sözleşmelere uygun hareket edilmeye başlandı. Bu sebeple hesabı doğru yapmak, filme başlarken bu kadar vergi bu kadar KDV ödeyeceğim demeniz lazım. Eğer maddi anlamda zorluklar yaşayacağınızı görüyorsanız da filme hiç başlamamanız lazım. Stopaj KDV ödemeyip belgelerinizi almayarak bunu filme kullanmayın. Bütçeleriniz gerçekçi olmalı. Ödenecek vergiler
bütçenin ana kalemi olmalı. Ekipman kirası, prodüksiyon harcamalarınızla ilgili olmayan, ekip harcamalarınızla ilgili bütçe kaleminizin %50 si kadar vergi ödeyeceğinize dair bir kalem açmanız lazım. Diğer harcamalarınız faturalı olduğundan %18 KDV ilavesi sizi kurtaracaktır. Zeynep Özbatur Atakan: Yeni sözleşme yapacak arkadaşlara yol göstermesi açısından sözleşme imza tarihinden sonraki faturaları kabul ettiler. Oysa bir filmin yapım süreci çok daha öncesinden başlamaktadır. Murat Yaman: Başvuru yaparken bir takvim sunuyorsunuz ve takvimde hazırlık diye bir bölüm ayırıyorsunuz. Sözleşme imzasından sonraki bir tarih oluyor bu "hazırlık" dönemi. Bakanlık başlamadığınızı öngörüyor. Oysa siz üç sene öncesinden filmin yapım hazırlıklarını yapıyor olabilirsiniz. Filmin bir kısmını çekmiş bile olabilirsiniz. Burhan Gün: Kamu mantığından hareketle bakanlık size destek olarak verdiği %50 lik kısımla ilgileniyor. Elvent Kutluğ Ataman: Yurt dışındaki devlet destekleri dâhil olmak üzere fonlar bu mantıkla işlemiyor. Serkan Çakarer: Doğru, biz burada Bakanlığın mantığı ve uygulamalarını anlatmak istiyoruz. Murat Yaman: Dilerseniz bu aşamadan sonra soru cevap olarak gidelim. Buyrun. Soru: İki sorum olacak size. İlki, kasa fişleri yeminli mali müşavir raporuna konabilir mi? Murat Yaman: Kabul etmeyenler olabilir. Bakanlık bir ara kabul etmedi ama artık raporda yazılıysa kabul ettiler. Bu ara öyle bir ısrar yok. Vergi yasalarında perakende satış fişi sadece gider mahiyetinde olabilecek kalemler için kullanılır. Sizin post prodüksiyon yapım aşamanız vergi yasaları açısından bir gider değildir, bir imalatın unsurlarıdır. Perakende satış fişleri çok açık olmadıklarından vergi yasalarına göre
kabul edilmezler. Ancak sektör özellikli bir sektör olduğundan yeminli mali müşavirlerin %99 u bunu raporuna yazar, problem olmaz. Faysal Soysal: Sözleşmelerde 6.000.- TL ye kadar kabul ediliyor. Tüm prodüksiyon için. Soru: Sözleşmelerimizde %50, yani iki katı konusunda bir ifade yok. Bunu soralım mı? Murat Yaman: Sözleşmelerinizde olmasa dahi yönetmeliklerde yazıldığından geçerlidir. Mantığı filmin tüm giderlerinin %50 sine destek olmaktır. Fazla destek olmuşuz lütfen artan kısmı iade edin derler. Yamaç Okur: Sahte belgeleri tespit etmek için yeminli mali müşavir raporundan rasgele seçilen bazı belgelerin aslını istiyorlar. Soru: Diyelim filmin maliyeti 1 milyon lira. Bakanlığın desteği bu maliyetin %20 si 200.000 TL, %20 sini desteklerken nasıl iki katı fatura istiyor? Murat Yaman: Ancak %50 sine destek oluyor. Siz filmi 300.000 TL ye bitirdiyseniz bakanlık 150.000 TL lik kısmına destek olabilir. Soru: Yönetmen, senarist ücretlerini ödemiyor erteliyorum bu belgeler nasıl gösterilecek? Murat Yaman: Telif ücretleri ödeme yapıldığında giderleştirilir. Yönetmen, senaristle sözleşmeniz var belli bir tarihi var bu sözleşmelerin. Şayet rapor tarihinden sonra ödeme yapılacaksa sizin muhasebe sisteminiz uygunsa önceden maliyete alabilirsiniz. Bilanço hesabına göre defter tutuyorsanız yani şirketseniz gider tahakkuku yaparak maliyete alabilirsiniz. Ama sözleşme gününde muhakkak stopajını KDV sini senariste ya da yönetmene yapmanız gereken ödemeyi yaparak çözebiliyorsunuz. Sözleşmeyi yaptınız, gider tahakkuklarını yaptınız bakanlığa raporunuzu verdiniz sonrasında sözleşmeleri fes ettim bu ödemelerden vazgeçtim derseniz ilerde sıkıntı yaşarsınız. Bakanlığın sizlerin hesaplarını inceleme yetkisi var. İncelediğinde böyle bir şeye rastlarsa bu bedelin iadesini sizden ister.
Serkan Çakarer: Bu yorumun Sayıştay kuralları kaynaklı olduğunu düşünüyorum. %50 konusunun gerekli olduğunu düşünüyorum. Bunun şu sebeple yapıldığına inanıyorum. Filmin tek finansörü biz olmayalım. Başka kaynaklardan da finansman sağlansın. Bütün parayı bir yerden bulup film yapmak çok uluslararası kaynaklar için de çok doğru bulunmaz. Bakanlık desteği kadar başka bir resmi destek bulursanız o noktada bulunan diğer desteğin faturası çok da önemli olmamalı. Örneğin, bakanlıktan 300.000 TL destek aldınız. TRT den de 300.000 TL lik bir kontrat varsa elinizde bu yeterli. Filmin yönetmen, senaristi aynı kişiyse herhangi bir para alınmamıştır. Alınmayan bir paranın devlete vergisinin verilmesi ne kadar doğrudur. Sevil Demirci: Aslında bir yapım şirketinin tüm bu kurallara göre oynaması bekleniyor. Senem Tüzen: Bunun bir kanunu olması gerekmez mi? Ben ilk filmimi yapacağım. Senaryoyu ben yazdım, yönetmen benim, filmin yapımcılığını da ben yapacağım. Sözleşme safhasında ben bu durumu belirttim. Bu koşullar için ayrı bir kanun olması gerekmez mi? Burhan Gün: Kamu parası kullanılıyor. Farklı bir uygulama olamaz. Elvent Kutluğ Ataman: Bu genel muhasebe mantığı. Bir zorunluluk. Bu Almanya İngiltere'de de böyle. Bu konuyu bütçenin içinde düşünmek gerekiyor. Sevil Demirci: Doğru olan böyle yapmak. Murat Yaman: Kesin taahhütler olursa resmileşir. Yani bir televizyon satışının ardından yönetmenlik bedelini almak gibi. Bir şirketseniz veya bilanço esasına göre defter tutuyorsanız resmileştirme hakkınız var. O tarihte de yerine getirme zorunluluğunuz var. Sevil Demirci: Aslında birinci şart iyi bir muhasebeciniz olması. Çünkü her şeye hâkim olamazsınız. En başta bütçeyi yaparken de muhasebecinizle çalışmalısınız. Her şeyi bilemezsiniz. Bilenlerden öğrenip üzerinden geçmelisiniz. Filmi 500.000 TL ya bitiririm diyorum ama aslında 800.000 TL bütün vergiler ve diğer zorunlu giderlerle. Yapımcı,
yönetmen, senaristin kendi kaşesini koymaması yüzünden sektör oluşamıyor. Mehmet Eryılmaz: A firması telif ödemeleri haricinde kalan prodüksiyon bölümünü B firmasına ihale edebilir mi? 600.000 TL bütçem var, 1.500.000 TL da oyuncu senarist ödeme bedeli var. Ben bunları A firması olarak ödüyorum. Kalan 450.000 TL yı benim yürütücü yapımcım şirket olarak üstlenebilir mi? Serkan Çakarer: Olur ama KDV sorunu olabilir. Şirket arasında faturalaşırken KDV %18, yemek ve diğer ödemeler için KDV %8. Murat Yaman: Yapabilirsiniz. Elvent Kutluğ Ataman: Sektörde her şeyi belgelemek mümkün değil. Dünyada bu böyle. Yurt dışından aldığın fonun karşılığında oyuncu getiriyorsun ona yaptığın ödeme karşılığında yapacağın vergi ödemeleri var. Bazen sektördeki firmalardan gelen bazı istekler seni bağlayabiliyor. Çalışacağın kişi o iş için en profesyonel kişidir ama ondan yarı resmi yapmak üzere bir teklif gelebilir. Bu durum için ne yapılmalı Murat Yaman: İki yolu var, ya alternatifine bakacaksınız ya da kabul edeceksiniz. Burhan Gün: Ben burada birkaç noktaya hemen değineyim. Hukuken ve mali açıdan resmi olan evraklar üzerinden konuşuyoruz. Diğerleri bizim dışımızda. Yabancı oyuncu meselesinde SGK kaçak işçi sayar. Ceza keser. Film Türkiye'de çekiliyorsa ve yabancı bir ekip gelerek çalışıyorsa onların çalışma izinlerini almak zorundasınız. SGK açısından bu gereklidir. Bu Kültür Bakanlığıyla alakalı bir konu değil. SGK açısından önemli bir konu çünkü denetlemeleri yapılıyor. Şirketlere bu sebeple cezalar kesilebiliyor. Sevil Demirci: Bazı sektörlerde %20 belgesiz kayıt tutulabiliyor. Film sektöründe de belgeleme zaman zaman zor olabildiğinden böyle bir durum var mı? Serkan Çakarer: Bu konuda vergi konseyinin bir çalışması vardı. Bildiğim kadarıyla denizcilik sektöründe var. Oranını bilemiyorum. Film sektöründe de yapılması düşünüldü. Oranlar üzerinde konuşuldu. Ancak bu konunun muhatabı Kültür
Bakanlığı değil, Maliye Bakanlığı. Yakın zamanda Bakanla yapılan toplantıda Bakan ilişkili bakanlıklarla çalışma yapma sözü vermiş. O çalıştayın ana konularından biri bu, diğeri %50 fazla fiş fatura uygulaması gibi. Kültür il Müdürlüğü dahi film çekim izni için yatırılan para karşılığında makbuz veremiyor. Günlük hayata dair birçok işlemi faturalandıramazsınız. Murat Yaman: Yurt dışında yürütücü bir firma ile çalıştınız diyelim. Bazı hizmetler aldınız. Bu hizmetler için ayrıca KDV ödemeyeceksiniz. KDV olmayan bir fatura alacaksınız. Faturanın KDV sini Türkiye'de ödeyeceksiniz. İndirim de alacaksınız. Doğru yöntem budur. Çifte vergilendirme stopaj konusunda söz konusudur. Şebnem Vitrinel: Sorunlu projeler konusunda bir gelişme oldu mu? Burhan Gün: Strateji Daire Başkanlığı hukuk birimini devreye soktuğunu söyledi. Tüm problemli dosyalardan bahsetti. Ancak şu an bir işlem yapılmıyor. Çünkü çözüm süreci için yasanın çıkması bekleniyor. Sevil Demirci: Sponsorlukla ilgili biraz bilgi alalım isterseniz. Murat Yaman: Ayni sponsorlukta karşılıklı fatura vermeniz lazım. Şirket size mal veya hizmet veriyorsa bu işin karşılığında fatura kesecek siz de karşılığında sponsorluk faturası vereceksiniz. Aldığınız fatura filmin maliyetine geçecek. Kestiğiniz fatura da filmin gelirine girecek. Maliyet yükselmiş olacak. Maliyeti yükseltmiş olacaksınız. Bilanço esasına göre defter tutuyorsanız sponsorluk gelirini filmi tamamlayana kadar erteleme hakkınız var. Başka bir hesapta tutuyorsunuz, filmi tamamlayıp giderleştirdikten sonra bu tutarı gelir hanenize alıyorsunuz. Şahıs şirketleri ve limited şirketler için. Sponsorlukta alacağınız mal veya hizmetin film takvimine uyması lazım. Elvent Kutluğ Ataman: Sponsorluk bedeli nakit ödendiğinde nasıl oluyor? Murat Yaman: O bedel sizin geliriniz. Doğrudan gelir olarak yazıyorsunuz. Harcama olarak göstermek zorunlu değil. Kar elde etmiş olursunuz. Ya da filmin faturalı diğer giderlerine karşılık ödeme yapılmış olur.
Elvent Kutluğ Ataman: Film sektörü ve muhasebesini bilen yeminli mali müşavir var mı? Böyle bir profesyonelleşme söz konusu mu? Murat Yaman: Sektörü hiç bilmeyen bir yeminli mali müşavir doğru yorumda bulunamaz bu sebeple daha önce böyle raporlar hazırlamış olan kişilerden destek almak faydalı olacaktır. Ya da birlikte çalışarak yapacaksınız. Sevil Demirci: Şimdi biraz daha projeler tarafına dönelim. Ortada dokuz proje var ve bunlar yılsonuna kadar tamamlanması gerekiyordu. Burhan Gün: Öncelikle dilekçe ve aylık raporlarınızı veriyor musunuz? Sözleşmelerde yazıldığı şekilde raporlamaları yapmalısınız. Sözleşmede bir taahhüt veriyorsunuz, bu sebeple sözleşme maddelerine atıf yaparak raporlamalarınızı yapın. Bir sözleşme yapıldığında iki tarafa da borç yüklenmiş olur. Her maddeden sorumlusunuz. Ekler de dâhildir. Hiç bir şey yapmadığınızda karşı tarafın sözleşmeyi tek taraflı feshetme hakkı doğar. Kaset teslimi, vizyon ve hesap kapama aşamalarının çok dikkatle takip edilmesi gerekir. Bunlar ana yükümlülükler. Bu ana yükümlülükleri gerekçeleri belirterek sağlayamadığınızı belirtin ve dilekçelerinizi sunun. Dilekçelerinizde talep de yapmalısınız. Net talep iletmelisiniz. Serkan Çakarer: Bakanlık fonu 2004 den bu yana veriliyor. Ben bu zamana kadar birçok sefer bu desteği kullandım. Ama her aya rapor vermek gibi konular hiç bir zaman gündemde değildi. Bugünlerde bu sorunları konuşmamız çok normal değil aslında. Diyelim sözleşme hükümlerini tam olarak yerine getirmediniz, olabilir. Ama bu sorunun karşılığı alınan tüm paranın iadesi olmamalı. Buradaki mantık doğru değil. Her fon kamu fonu, Eurimages da dahil. Bu mantıkla hareket edilirse yapımcılar iflas eder. Bu yöntem mantıklı değil. Ama yapılması gereken de bu. Karşınızdaki bürokratlar film yapımını bilmiyor. Bu sebeple iletişimi sağlamak adına bu sene bu konulara dikkat edin. Sevil Demirci: Konuklarımıza ve sizlere teşekkür ediyorum. Film yapımıyla ilgili tüm süreçlerde lütfen araştırın, sorun, bilgi alın. Sorunları son aşamaya gelmeden irdelemek en önemlisidir. Teşekkürler.