ARTVİN ÇORUH ÜNİVERSİTESİ BÜLTENİ YIL: 4 SAYI: 10 TEMMUZ 2014 TEMMUZ 2014 ARTVİN ÇORUH ÜNİVERSİTESİ BÜLTENİ YIL: 4 SAYI: 10 Artvin Artvin Korunan Alanları İle Ön Plana Çıkıyor
EDİTÖR Değerli Artvin Kampüs okurları, Artvin Kampüs ün 10. sayısında yepyeni bir heyecanla sizlerle buluşmanın mutluluğunu yaşıyoruz. Genç ve dinamik bir üniversite olan Artvin Çoruh Üniversitesi nde yaşanan eğitimsel ve akademik gelişmeleri, sosyal, kültürel ve sportif etkinlikleri sizlerle paylaşmayı, şeffaf ve kurumsal bir üniversite ilkesi doğrultusunda görev edindik. Haberciliğin vazgeçilmez prensipleri olan doğru ve tarafsız bir yaklaşımla Artvin Kampüs ün 10. sayısını hazırlamak için yola koyulduk. Bir üniversite genelde tüm insanlığa özelde ise ülkesine ve kurulduğu bölgeye, akademik çıktıları, eğitim hizmetleri ve sosyo-kültürel çalışmaları ile hizmet eder. Artvin Çoruh Üniversitesi nde 2014 Ocak ayından bu yana gerçekleştirilen konferans, panel, kongre ve seminer gibi akademik yönlü çalışmalar Artvin Kampüs te yer buldu. Her dönem Üniversiteyi ve Artvin i yakından ilgilendiren hassas konuları Dosya konusu olarak işleyen Artvin Kampüs bu sayısında, Artvin deki milli parklar, tabiat koruma alanları ve tabiat parkları gibi bölgeye has doğa güzelliklerini tema olarak işlemeyi ve bu konularda güncel bilgileri bilim ve çevre olguları kapsamında okuyucularına iletmeyi tercih etti. Bu sayıda Kırım ın işgaline yönelik akademik eleştiriler, bitkilerin kuraklığa ve strese verdiği tepkiler, gelişen teknoloji ile birlikte mühendislik alanında ortaya çıkan çevreye duyarlı ürünler gibi fen bilimleri ve sosyal bilimler alanında birçok farklı konuda değerlendirmelerin yapıldığı akademik etkinliklere yönelik bilgilendirmeler yer aldı. İnsan sağlığına olumlu etkileri olduğu bilinen arı ürünleri hakkında akademik yönlü değerlendirmeleri içeren Apiterapi konusu yine dergimizin Makale bölümünde ele alındı. Projeler, bir üniversitenin bilimsel anlamda topluma ve insanlığa hizmet ettiği ürünlerden başlıcalarıdır. Bu yaklaşım doğrultusunda Artvin Kampüs, Üniversitemiz öğretim elemanları tarafından hazırlanan Artvin deki içme sularının fiziksel, kimyasal ve bakteriyolojik özellikleri ile Artvin deki barajların yaban hayatına etkileri konularını işleyen iki farklı proje hakkında da özet bilgileri içeren değerlendirmelere de yer verdi. Proje, makale, konferans ve panel gibi bilimsel içeriklerin yanı sıra Üniversite bünyesinde gerçekleştirilen bir dizi çalışma ile öğrencilerimizin hazırladığı çeşitli faaliyetler de Etkinlikler bölümünde mercek altına alındı. Bahar şenlikleri, konserler, şiir dinletileri gibi birçok coşkulu etkinlik hakkında bilgilendirmeler yine bu bölümde yapıldı. Derginin hazırlanmasında emeği geçen tüm mesai arkadaşlarıma en içten teşekkürlerimi sunarak sözlerime son veriyor ve sizleri Artvin Kampüs ile başbaşa bırakıyorum. Prof. Dr. Aydın TÜFEKÇİOĞLU
DOSYA İÇİNDEKİLER Artvin Korunan Alanları İle Ön Plana Çıkıyor ///////////////////////////////////////////////////// 4 Artvin in Zenginliği : Korunan Alanlar ////////////////////////////////////////////////////////////// 5 KONFERANSLAR MAKALE DIŞ İLİŞKİLER Çoruh Havzası Enerji Yatırım Projeleri ve Çevresel Etkinlikleri //////////////////////////// 16 Toplumda ve Edebiyatta Yedi Güzel Adam ///////////////////////////////////////////////// 18 Kutlu Doğum Haftası Etkinliği ///////////////////////////////////////////////////////////////////// 20 Girişimcilik Üzerine /////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// 20 Kırım ın İşgaline Karşı Akademik Eleştiriler Devam Ediyor ///////////////////////////////// 21 Bitkilerin Stres Cevapları : Kuraklık Stresi ////////////////////////////////////////////////////// 23 Sağlık Hizmetlerinde Etkili İletişim Kurma Yolları ///////////////////////////////////////////// 24 Öğrencilerden Akademik Vizyona Katkı : Karadeniz Sosyal Bilimler Öğrencileri Kongresi ///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// 26 Mesneviden Pedagojik Telkinler ve Mevlana nın İnsan Sevgisi //////////////////////// 27 Apiterapi ///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// 28 Eğitim Programları, Öğrencilere Yeni Deneyimler Kazandıracak ////////////////////////// 34 Akademik Değişim Programları Semineri Büyük İlgi Gördü ////////////////////////////// 34 ABD de Yüksek Öğrenim Paneli /////////////////////////////////////////////////////////////////// 35 EDİTÖR YAYIN BİLGİSİ Prof. Dr. Aydın TÜFEKÇİOĞLU SAYI : 10 / Temmuz 2014 Baskı Adedi : 1500 Baskı Yılı : 2014 Artvin Çoruh Üniversitesi Adına Yayın Sahibi Prof. Dr. Mehmet DUMAN KÜNYE
ETKİNLİKLER Akademik Giysi ve Nihat Gökyiğit Bilimsel Teşvik Ödül Töreni /////////////////////////// 36 Entrikalı Dolap Komedyası ///////////////////////////////////////////////////////////////////////// 42 Çocuğum Tiyatrosuna Büyük İlgi ////////////////////////////////////////////////////////////// 42 Öğrencilerden Kültürel Etkinlik : Şiir Dinletisi ////////////////////////////////////////////////// 43 Kahraman Tazeoğlu Duygulara Hitap Etti ////////////////////////////////////////////////////// 43 Sivas Türk Halk Müziği Korosundan Türkü Ziyafeti ////////////////////////////////////////// 44 Volkan Arslan Öğrencileri Coşturdu ///////////////////////////////////////////////////////////// 44 Gökçe ve Salih Yılmaz Öğrencilerin Mezuniyet Sevincine Ortak Oldu ////////////////// 45 Öğrencilerden Anlamlı Etkinlik //////////////////////////////////////////////////////////////////// 46 Öğrenciler Doğada Yürüyerek Stres Attı /////////////////////////////////////////////////////// 48 Üniversitemiz 5 Farklı İlde Tanıtım Günleri Etkinliklerine Katıldı ////////////////////////// 49 TEMA Vakfı Gönüllüleri Üniversitemizde Buluştu //////////////////////////////////////////// 50 Mühendislik Fakültesi nden Liselerde Tanıtım Etkinliği ///////////////////////////////////// 52 Öğrenciler Hands-on Etkinlikleri ile Fen Dersine İlgiyi Artırdılar ////////////////////////// 52 Arhavi MYO Öğrencileri, II. Rize Kalkınma Sempozyumuna Katıldı ///////////////////// 52 PROJE HABERLERİ Çoruh Vadisi ve Verçenik Dağı Yaban Hayatı Geliştirme Sahalarındaki Barajların Yaban Hayatına Etkileri ///////////////////////////////////////////////////////////////// 54 Artvin ve Yöresi İçme Sularının Fiziksel, Kimyasal ve Bakteriyolojik Özellikleri Tespit Edilecek /////////////////////////////////////////////////////////////////////////// 57 ÜNİVERSİTEMİZDEN Üniversitemizde 8. Mezuniyet Coşkusu ////////////////////////////////////////////////////////// 60 Rektör Prof. Dr. Mehmet Duman, Artvin Çoruh Üniversitesinin Gelişimini ve Beklentilerini Anlattı ////////////////////////////////////////////////////////////////// 65 YAYIN EKİBİ Prof. Dr. Ömür Bütev DOLĞUN İrfan ŞEKER Yrd. Doç. Dr. Zehra EMİNAĞAOĞLU Yrd. Doç. Dr. Fatih DEMİREL Yrd. Doç. Dr. Ali KOLOMUÇ Öğr. Gör. İlker ALINMAZ Öğr. Gör. Turan AKSAKAL Arş. Gör. Semra TÜFENKÇİ YAZI İŞLERİ
DOSYA Hatila Vadisi Milli Parkı Artvin Korunan Alanları İle Ön Plana Çıkıyor 3900 metreye kadar yükselen birbiri ardına sıralanmış yüksek dağları, balta girmemiş doğal ormanları, yüksek dağların doruklarında krater gölleri, karagölleri, yeşil yaylaları, fauna ve flora zenginliği, tarihi kilise, kale ve kemer köprüleri, geleneksel mimarisi ve festivalleri ile çeşitli turizm değerlerini içinde barındıran otantik bir turizm bölgesi olan Artvin milli parkları, tabiat koruma alanları ve tabiat parklarıyla da ülkemizin ender illeri arasında yer alıyor. Türkiye nin ilk biyosfer rezerv alanı olan Camili Biyosfer Alanı Artvin sınırları içerisinde bulunuyor. Ayrıca biyoçeşitlilik açısından dünyanın 200 sıcak noktasından biri de Artvin dedir. Hatila Vadisi Milli Parkı, Karagöl-Sahara Milli Parkı, Borçka Karagöl Tabiat Alanı, Camili (Efeler ve Golgit) ve Çamburnu Tabiat Koruma Alanları gibi doğal çeşitliliğin ve biyolojik zenginliğin ön plana çıktığı bölgeler gerek yerli gerekse yabancı birçok doğa tutkunun ilgisini çeken mekanlar arasında sıralanabilir. Artvin deki milli parklar, tabiat parkları ve tabiat koruma alanları gibi korunan alanlar statüsüne giren bölgeler, bu bölgelerin eko-turizme olan katkıları ve korunan alanların geleceğini tehdit eden faktörler ile Artvin Çoruh Üniversitesinde korunan alanlara yönelik yapılan bilimsel ve eğitimsel çalışmalar gibi farklı konular Dosya da yer buldu. 4
www.artvin.edu.tr Şavşat Karagöl Artvin in Zenginliği: Korunan Alanlar Artvin, denizden uzaklaştıkça doğanın el değmemiş gizli güzellikleriyle insanı hayrete düşürüp heyecanlandıran bir yer. Arhavi, Hopa, Borçka ile başlayıp Çoruh Nehri boyunca devam eden ormanları, gölleri, şelaleleri ile eşsiz bir zenginlik sunmaktadır bizlere. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Orman Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Sevim İnanç, Artvin in biyoçeşitlilik açısından Türkiye nin en zengin illerinden biri olduğunu ifade etti. Flora (bitki örtüsü) ve fauna (hayvan-böcek) çeşitliliğinin dinamik peyzajına görsellik ve canlılık kattığı Artvin in dünyanın 200 sıcak noktasından birine sahip olduğunu dile getiren Yrd. Doç. Dr. Sevim İnanç, Artvin, denizden uzaklaştıkça doğanın el değmemiş gizli güzellikleriyle insanı hayrete düşürüp heyecanlandıran bir yer. Arhavi, Hopa, Borçka ile başlayıp Çoruh Nehri boyunca devam eden ormanları, gölleri, şelaleleri ile eşsiz bir zenginlik sunmaktadır bizlere. Artvin; bitki örtüsü ve fauna zenginliği, dağları, vadileri ve nehirleri barındıran dinamik peyzajı, Yrd. Doç. Dr. Sevim İNANÇ 5
DOSYA Borçka Karagöl Doğu Karadeniz in kültürel özelliklerini en tipik örnekleri ile yansıtan yerel yaşamı ve doğa ile bütünleşik yöresel mimarisi ile dikkat çekmektedir. Şöyle ki, Türkiye nin ilk biyosfer rezerv alanı Camili Biyosfer Alanı Artvin sınırları içerisinde yer almaktadır. Biyoçeşitlilik açısından dünyanın 200 sıcak noktasından biri de Artvin dedir. Karagöl Sahara Milli Parkı, Hatila Vadisi Milli Parkı, Camili Biyosfer Rezervi, Borçka Karagöl Tabiat Parkı, Camili-Gorgit Tabiatı Koruma Alanı, Çamburnu Tabiatı Koruma Alanı Artvin de bulunmaktadır. Türkiye de bulunan 243 ü nadir, 1308 vasküler bitki taksonu Artvin de yaşamaktadır. Alanda; 55 memeli, 216 kuş, 33 sürüngen, 80 balık ve yüzlerce böcek türü yaşamını sürdürmektedir. Görüldüğü üzere Artvin korunan alanlar yönünden de bizlere eşsiz bir zenginlik sunmaktadır dedi. Korunan Alan Nedir? Dünya Doğayı Koruma Birliği (IUCN) tarafından tanımlanan korunan alanlar teriminin, büyük ölçüde biyolojik çeşitliliğin korunmasına yönelik alanlarla sınırlı olduğu ve bu yüzden deniz ve kara peyzajının yalnızca küçük bir kısmını kapsadığı fikrine ulaşılabileceğini ifade eden Yrd. Doç. Dr. İnanç, Korunan alanlar ülkemizde farklı statülerde ilan edilmekte ve farklı kurumlar tarafından yönetilmektedir. Bu alanlar 2873 Sayılı Milli Park Kanunu kapsamında milli park, tabiat parkı, tabiatı koruma alanı ve tabiat anıtıdır. 6831 sayılı Orman Kanununa göre ormanlar; üretim ormanları, koruma ormanları ve milli parklar olarak 3 e ayrılmaktadır. Bununla 6
www.artvin.edu.tr birlikte aynı kanun kapsamında doğanın yerinde korunmasına katkıda bulunmak ve sürdürülebilir orman yönetimine katkı sağlamak amacıyla Gen Koruma Ormanları, Tohum Meşcereleri ve Orman İçi Dinlenme Yerleri gibi koruma statüleri de bulunmaktadır. Kara Avcılığı kanunu kapsamında ise yaban hayatı koruma sahaları, yaban hayatı geliştirme sahaları ve yaban hayatı üretim istasyonları; Çevre Kanunu kapsamında özel çevre koruma bölgeleridir. Ayrıca tohum meşçereleri ve bahçeleri; gen koruma ormanları, Ramsar alanları ve orman içi dinlenme yerleri olmak üzere çok farklılık göstermektedir diye konuştu. Doğa koruma çalışmalarının dünyada olduğu gibi ülkemizde de yıllardır süregeldiğini bildiren Sevim İnanç, kaynak değerine sahip olduğu düşünülen bazı alanların milli park, tabiat parkı, tabiat anıtı, tabiatı koruma alanı, muhafaza ormanı, yaban hayatı geliştirme alanı, gen koruma ormanları gibi statülerle yasal olarak korumaya alındığını söyledi. Milli Park, Tabiat Parkı, Tabiat Anıtı gibi tanımlamalara açıklık getiren Yrd. Doç. Dr. İnanç, konuyla ilgili olarak şu ifadeleri kullandı: Ülkemizde korunan orman alanlarının (orman rejimindeki korunan alanlar) ilk ve en önemli grubunu; 1983 tarihli ve 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu nda tanımlanan ve belirlenen Milli Parklar, Tabiat Parkları, Tabiat Anıtı ve Tabiatı Koruma Alanları oluşturmaktadır. Milli 7
DOSYA veya kaybolmaya yüz tutmuş ekosistemler, türler ve tabii olayların meydana getirdiği seçkin örnekleri ihtiva eden ve mutlak korunması gerekli olup, sadece bilim ve eğitim amaçlarıyla kullanılmak üzere ayrılmış tabiat parçalarını ifade eder. İlk Koruma Çalışmalarında Görsellik Ön Plandaydı Camili Tabiatı Koruma Alanı Türkiye de ilk korunan alan Tabiat Anıtı; tabiat olaylarının meydana getirdiği özelliklere ve bilimsel değere sahip ve milli park esasları dahilinde korunan tabiat parçalarını, Tabiatı Koruma Alanı; bilim ve eğitim bakımından önem taşıyan nadir, tehlikeye maruz çalışmalarının görsel yönden önemli, rekreasyona yönelik alanların koruma altına alınması ile başladığına vurgu yapan Yrd. Doç. Dr. Sevim İnanç, Günümüzde ise bazı alanların korunan alan olarak çeşitli yasalarla koruma altına alınmasının nedeni rekreasyonun çok ötesindedir. Parklar Kanunu nun amacı, yurdumuzdaki milli ve milletlerarası düzeyde değerlere sahip milli park, tabiat parkı, tabiat anıtı ve tabiatı koruma alanlarının seçilip belirlenmesine, özellik ve karakterleri bozulmadan korunmasına, geliştirilmesine ve yönetilmesine ilişkin esasları düzenlemektir. Bu kanunda yer alan; Milli Park; bilimsel ve estetik bakımdan, milli ve milletlerarası ender bulunan tabii ve kültürel kaynak değerleri ile koruma, dinlenme ve turizm alanlarına sahip tabiat parçalarını, Tabiat Parkı; bitki örtüsü ve yaban hayatı özelliğine sahip, manzara bütünlüğü içinde halkın dinlenme ve eğlenmesine uygun tabiat parçalarını, Türkiye de Korunan Alanlar Korunan Alan Türü Sayısı Değeri Milli Park 41 Ulusal Tabiatı Koruma Alanı 31 Ulusal Tabiat Parkı 184 Ulusal Tabiat Anıtı 107 Ulusal Yaban Hayatı Geliştirme Sahası 80 Ulusal Muhafaza Ormanı 58 Ulusal Doğal Sit 1273 Ulusal Özel Çevre Koruma Bölgesi 15 Bölgesel Ramsar Alanı 14 Küresel Biyosfer Rezervi Küresel 1 Küresel Dünya Miras Alanı 11 Küresel 8
www.artvin.edu.tr Doğal korunan alanlar sürdürülebilir kalkınma, sürdürülebilir çevre yönetimi, sürdürülebilir orman yönetimi, biyolojik çeşitlilik gibi güncel strateji ve politikaların hayata geçirilmesi için öne çıkarılan önemli araçlardan biridir dedi. Artvin de 36 Adet Korunan Alan Bulunuyor Artvin de 36 adet korunan alan statüsünde bölgenin yer aldığını aktaran Yrd. Doç. Dr. İnanç, bu alanların yaz ve kış turizmi açısından gerek yurt içinden gerekse yurt dışından gelen ziyaretçilere çeşitli alternatifler sunduğunu ifade etti. Yrd. Doç. Dr. Sevim İnanç, Artvin deki korunan alanlarla bağlantılı olarak şu bilgilere yer verdi: Artvin Orman Bölge Müdürlüğündeki Korunan Alanlar Korunan Alan Türü Sayısı Toplam Alan (Ha) Milli Parklar 2 20.904,0 Tabiatı Koruma Alanları 3 2.124,0 Tabiat Parkları 1 368,0 Tabiat Anıtları 2 0,2 Yaban Hayatı Geliştirme Alanları 1 23.500,0 Tohum Meşçereleri 14 2.236,2 Gen Koruma Ormanları 1 189,0 Tohum Bahçeleri 2 6,0 Özel Çevre Koruma Bölgeleri 1 14.912,0 Orman İçi Dinlenme Yerleri 8 14,0 Kent Ormanı 1 38,35 Toplam 36 64.291,75 Milli Parklar Ülkemizde 41 adet olan milli parklardan 2 tanesi Artvin de yer almaktadır. 1994 yılında milli park olarak ilan edilen iki alandan biri Hatila Vadisi Milli Parkı (17.138 ha) diğeri de Karagöl Sahara Milli Parkıdır (3.766 ha). Hatila Vadisi Milli Parkı Hatila Vadisi çeşitli bitki türlerini barındırmaktadır. Bu türler içerisinde dikkati çeken belirgin özellik bitki örtüsünün genel olarak alçak rakımlarda Akdeniz iklim karakterini yansıtmasıdır. Dolayısıyla buradaki bitki örtüsü Hatila Vadisi 9
DOSYA Karagöl Sahara Milli Parkı Karagöl ve çevresi yer yer vadilerle yarılmıştır. Karagöl, rotasyonel olarak kayan kütlenin gerisindeki çanakta biriken suların meydana getirdiği bir heyelan gölüdür. Göl çevresi ladin ve çam- Camili Ormanlarından relikt bir özellik gösterir. Ayrıca ların meydana getirdiği yoğun bitki türleri içerisinde endemik ormanlarla kaplıdır. Bu doğal karakterde olanlar da vardır. Bu öğelerin ördüğü Karagöl, ender türlerin sayısı 500 ü geçmektedir. manzara güzelliklerine sahiptir. Hatila Vadisi zengin bir fauna da içermektedir. Bu fauna Ayrıca gölün kuzeydoğusundaki Bagat mevkii ve çevresinde çim içerisinde en çok rastlanan yaban kayağı pisti niteliğine sahip alanlar mevcuttur. türleri; ayı, domuz, tilki, porsuk, yaban keçisi, sansar, çakal, atmaca, kartal, dağ horozu, Hopa en- Sahara Yaylası, yer yer derin vadilerle parçalanmış bir yapıya gereği ile akarsularda alabalıktır. sahiptir ve eğim değerleri olduk- Tabiatı Koruma Alanları Camili-Efeler Ormanı Tabiatı Koruma Alanı Alan içinde anıtsal özelliklere sahip doğu kayını (Fagus orientalis), doğu ladini (Picea orientalis) ve Doğu Karadeniz göknarı (Abies nordmanniana) bireylerinin bulunduğu, henüz işletmeye açılmamış, doğal, yaşlı ve karışık yağmur ormanları özelliklerine sahip orman ekosistemlerinin varlığı ve tür çeşitliliği düzeyinin yüksekliği göz önünde bulundurularak tabiatı koruma alanı yapısı kazandırılmıştır. ça yüksektir. Sahara, bu eğimli arazide 1700-1800 m lerde yer alan sınırlı düzlüklerden biridir. Orman örtüsü ladin ve göknarlardan meydana gelmiştir. Alt zonlarda sarıçam da bulunmaktadır. Ayrıca Antropojen step karakterindeki alanlar da bu kesimde geniş yer kaplamaktadır. Camili Tabiatı Koruma Alanı 10
www.artvin.edu.tr Doğu Karadeniz ile Kafkas Dağları arasında uzanan, yazları sıcak ve çok nemli iklim şartlarının yaşandığı ve Colchis bölge bitki örtüsünün tüm özellikleriyle egemen olduğu bir yörede, genel olarak kuzeybatı ve kuzey bakılı bir konumda yer almaktadır. 1998 yılında tabiat koruma alanı olarak ilan edilen Camili Efeler Ormanı 1453 hektarlık bir alana yayılmaktadır. Camili-Gorgit Tabiatı Koruma Alanı Alana, içinde anıtsal özelliklere sahip doğu ladini (Picea orientalis) ve daha az olmak üzere de doğu kayını (Fagus orientalis), akçaağaç (Acer trautvetteri) ile Doğu Karadeniz göknarı (Abies nordmanniana) bireylerinin bulunması; henüz işletmeye açılmamış yaşlı, ibre yapraklı karışık orman ekosisteminin varlığı nedeniyle tabiatı koruma alanı yapısı kazandırılmıştır. Genel olarak kuzeydoğu ve kuzey, kısmen de doğu bakılı bir konumda bulunan alan 1998 yılında tabiat koruma alanı statüsüne kavuşturulmuştur. Alanın yüzölçümü 491 hektardır. Çamburnu Tabiatı Koruma Alanı Sarıçamın daha çok Gürcistan da ve İran da doğal olarak yetişen bir alt türünün (Pinus sylvestris subsp. Koçhiana L.), Anadolu da doğal olarak deniz kıyısında yetişebildiği tek yer olduğu göz önünde bulundurularak tabiatı koruma alanı ilan edilmiştir. Alan kuzeyde 10 m (Peronit Feneri) ile güneyde, 470m (Sivrikaya Tepesi nin kuzeye bakan kesimindeki Nirengilipınar) yükseltiler arasında, kuzey ve kuzeybatı bakılı bir konumda yer almaktadır. Alanın sınırları içinde, Karadeniz e dö- 11
DOSYA külen Çamlıdere bulunmaktadır. Alanın egemen ağaç türleri, sırasıyla; sarıçam (Pinus sylvestris subsp. Koçhiana L.) sakallı kızılağaç (Alnus glutinosa) ve seyrek olarak da Anadolu kestanesidir. 1993 yılında tabiat koruma alanı olarak duyurulan Çamburnu ormanları yaklaşık 180 hektarlık bölgeye yayılmıştır. Tabiat Anıtları Artvin de Kamilet Doğu Kayını ve Melodere Doğu Ladini olarak adlandırılan 2 tabiat anıtı bulunmaktadır. 300 yaşında olduğu varsayılan Kamilet Doğu Kayını, 42 metreyi aşan boyu, 3 metrelik çapı ve 10 metreye yaklaşan çevre genişliği ile görenleri hayrete düşürmektedir. Yaklaşık 1,5 asırdır ömür süren Melodere Doğu Ladini ise 30 metrelik boy, 0,76 metrelik çap ve 2.40 metrelik çevre genişliği ölçülerine sahiptir. Her iki ağaç 2002 yılında tabiat anıtı olarak ilan edilmiştir. Tabiat Parkları Doğal güzelliği ile gerek yerli gerekse yabancı birçok ziyaretçiyi cezbetmeyi başaran Borçka Karagöl Tabiat Parkı Artvin de bulunmaktadır. 2002 yılında tabiat parkı statüsüne dahil edilen alanın genişliği yaklaşık 368 hektardır. Kamilet Doğu Kayını 12
www.artvin.edu.tr Artvin Kent Ormanı (Kafkasör) Artvin şehir merkezine 8 km mesafede ve Kafkasör mevkiinde olan kent ormanı sarp yamaçlara kurulu olması nedeniyle eşsiz bir manzaraya sahiptir ve 38,35 ha büyüklüğündedir. Doğu ladini, sarıçam, Doğu Karadeniz göknarı, sakallı kızılağaç, doğu kayını, kestane, Çoruh meşesi, akçaağaçlar, dişbudak, yapraklı üvez. çeşitli çalı türleri ile otsu bitkiler kent ormanının florasını oluşturmaktır. Memeli yaban hayvanları; yaban tavşanı, sincap, kurt, çakal, tilki, ağaç sansarı, porsuk, ayı, yaban domuzu, karacadır. Kuş türleri; doğu atmacası, çakır kuşu, adi şahin, küçük kartal, sakallı akbaba, karasağan, arıkuşu, ibibik, büyük alaca ağaçkakan, kaya kırlangıcı, çayır incikuşu, dağ kuyruksallayanı, kızıl akbaba, gezgin doğan, guguk kuşu, cüce baykuş, puhu, çobanaldatan, kulaklı toygar kuşu, öter ardıç, çekirge kuşu, kuzgun, pembe sığırcık, kar ispinozu ve dağ ispinozudur. Doğal Güzelliklerin Korunmasında En Etkili Çözüm Eğitimdir Sonuç olarak, korunan alanların ayrılmasında, içerdikleri doğal ve kültürel değerlerin nitelikleri, biyolojik çeşitlilik; muhafaza ormanlarının ayrılmasında ise işlevler önceliklidir statülü korunan alanların ülke yüzölçümüne oranı çok düşüktür. Oysa Artvin Orman Bölge Müdürlüğü ormanlarının yarısı koruma altındadır. Türkiye nin ilk ve şu an tek biyosfer rezervi olan Camili Artvin de bulunmaktadır. 2005 yılında UNESCO tarafından Biyosfer Rezervi ilan edilen alanın, etkili, sektörler arası ve katılımcı planlanması ve sürdürülebilir yönetim anlayışıyla yönetilmesi gerekliliğine önem verilerek korunan alan yakınında yaşayan halkın; korunan alan, bu alanlardan beklenen potansiyel faydalar, getirilen kısıtlamalar, sağlanan yasal haklar ve alternatif gelir kaynakları gibi konularda eğitilmesi ve bilinçlendirilmesi gereklidir. Korunan alanlarda yetkin bir koruma mekanizmasının gelişimi için, orman köylüsü- orman yetkilisi ilişkilerinin güçlenmesi ve halkla ilişkiler etkinliğine daha fazla önem verilmesi gerektiği fikrine ulaşılabilir. 13
DOSYA Korunan Alanları Tehdit Eden Beşeri Unsurlar Korunan alanların küçük olması ve çoğunun içinde yerleşim yerlerinin fazla olması, buna bağlı olarak insan baskısının artması ve alanların çoğunun yönetim planlarının bulunmaması bu alanlarda etkili koruma yaklaşımlarının geliştirilmesi açısından önemli sorunlar arasında sayılıyor. Artvin İlinde Doğa Turizmi 2013-2023 Master Planı verilerine göre korunan alanları tehdit eden bazı faktörler şu şekilde: Plansız iskân faaliyetleri, yerleşim bölgelerinin korunan alanlarla iç içe olması, dağınık ve imarsız yerleşim, orman teşkilatı dışında diğer ilgi gruplarının orman kaynaklarının yönetimi ile ilgili finans katkılarının yetersiz olması, ilgi gruplarının katılımcılık ve şeffaflık sağlama açısından yetersiz kalması, ekonomik, sosyal ve kültürel nedenlerle turizmde aktif hareket edebilecek genç nüfusun bölgeden göç etmesi. Korunan Alanlarda Alternatif Turizm Faaliyetleri Son yıllarda giderek önemi artan turizm çeşitlerinden biri olan ekoturizm, korunan alanlar açısından cennet sayılan Artvin için önemli turizm kaynağı olarak değerlendiriliyor. Doğal Hayatı Koruma Vakfı tarafından (WWF) yapılan tanıma göre Ekoturizm; vahşi doğada doğal çevreye en az etkide bulunan ve bu arada yerel halka ekonomik fayda sağlayan turizm türüdür. Benzer bir tanımlama ise Dünya Turizm Örgütü (WTO) tarafından şu şekilde yapılmıştır. Sürdürülebilir turizm kalkınması, turizm sektöründe yer alan ev sahipleri ve turist kesimlerinin ihtiyaçlarının bugün var olan kaynakların gelecekte değerlerinin artırılarak ve korunarak karşılanmasıdır. Gerçekten de ekoturizm; ekonomik, toplumsal ve estetik gereksinimleri karşılarken çevresel kaynakların sürekliliğini sağlayarak tatmine dayalı kazançlar aramayı amaç edinen bir turizm yaklaşımıdır. Burada amaç yerli halkın bütünlüğüne, varlıklarına saygı göstererek ekosistemin korunmasına katkıda bulunarak, en azından ekosisteme uyumlu bir şekilde bir turizm gerçekleştirmektir. Artvin ve çevresindeki korunan alanlar, doğa gezileri, foto-safari, kırsal miras gezileri, botanik gezileri, yaban hayatı ve kuş gözlemciliği (fauna gezileri), bakir orman gezileri, yayla ve festival etkinlikleri, bisiklet turları ve kamp karavan gezileri gibi alternatif turizm alanına örnek sayılabilecek etkinliklerin yapılmasına elverişli ortamlar sağlıyor. Bu bağlamda Doğa Koruma ve Milli Parklar Şube Müdürlüğü verilerine göre Hatila Vadisi Milli Parkı yıllık ortalama 5 bin, Karagöl Sahara (Şavşat) Milli Parkı yıllık ortalama 20 bin, Borçka Karagöl Tabiat Parkı yıllık ortalama 30 bin ve Camili Tabiat Koruma Alanı ise yıllık ortalama 10 bin ziyaretçi kabul ediyor. Şube Müdürlüğü tarafından korunan alanlarda alternatif turizm faaliyetlerini desteklemek ve bölgenin kalkınmasına katkıda bulunmak amacıyla ekoturizme yönelik altyapı çalışmalarının tamamlanması, ulaşım, konaklama ve hizmet alanlarında gerekli ünitelerin yapılandırılması gibi birçok farklı konu üzerinde yeni projeler hazırlanıyor. Ayrıca bu alanların turizm amaçlı kullanımı sırasında flora, fauna zenginliği ve ekolojik çeşitliliğin zarar görmemesi için çeşitli önlemlerin alınması noktasında da çalışmalar yürütülüyor. 14
Kaynaklar Albayrak, F. F. 2010, Korunan Alanların Ekoturizm Gelişimine Etkileri: Camili Biyosfer Rezervi Örneği. Artvin Çoruh Üniversitesi, Orman Mühendisliği Anabilim Dalı, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi. Alkan, H., Korkmaz, M., 2009, Korunan Alanların Yönetiminde Yaşanan Sosyo-Ekonomik Odaklı Sorunlara İlişkin Bir Değerlendirme, I. Ormancılıkta Sosyo-Ekonomik Sorunlar Kongresi 19-21 Şubat 2009, SDÜ, Isparta. Anonim, 2000, Türkiye nin Tabiatı Koruma Alanları. Kırsal Çevre Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği Yayın No. 9, Ankara. 166 s. Anonim, 2001, Milli Parklarımız CD si. Milli Parklar ve Av Yaban Hayatı Genel Müdürlüğü Eğitim-Tanıtım Şube Müdürlüğü, Ankara. Anonim, 2009b, Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı Web sayfası. www.ockkb.gov.tr Anonim, 2009d, Orman Genel Müdürlüğü, Kent Ormanları, Ankara. 132 s. Çevre ve Orman Bakanlığı. 2007, Korunan Alan Planlaması ve Yönetimi, Biyolojik Çeşitlilik ve Doğal Kaynak Yönetimi Projesi Deneyimi, TŞOF Trafik Matbaacılık A.Ş., Ankara, 167 s DKMP (2010). Türkiye Korunan Alan Sistemi. Korunan Alanlar İklim Çalıştayı. http://www.savepdf.org/ download.php?fid=92354 [İndirme Tarihi: 25.03.2011] Ezer, A. 2008, Milli Parklar, Tabiatı Koruma Alanları, Tabiat Parkları, Tabiat Anıtları. Doğa Koruma ve Planlama, TMMOB Şehir Plancıları Odası, Ankara. Kırış, R., ve ark., 2010, Artvin Orman Bölge Müdürlüğü Örneğinde Korunan Alanlara Farklı Bir Bakış, III. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi, 20-22 Mayıs 2010, Cilt: I Sayfa: 153-164. Taze, F. 2008, Korunan Alanların Hukuksal Statüsü. Orm. Müh. Ferhat İstanbul Üniversitesi, Fen Bil Enst. YL Tezi, Orman Mühendisliği Anabilim Dalı Çevre ve Orman Hukuku Programı Treves, L.,ve ark., 2005. The role of protected areas in conserving biodiversity and sustaining local livelihoods. Annual Review of Environment and Resources, 30: p.219-252. www.artvin.edu.tr Korunan Alanlara Yönelik Üniversitemizde Yapılan Çalışmalar Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi, Artvin de korunan alanlara yönelik birçok bilimsel ve eğitimsel çalışmaya imza atmaktadır. Orman Fakültesi öğrencileri ekosistem, bitki ve hayvan çeşitliliği, ormanların korunması ve kullanımı alanları gibi farklı konulardaki teorik ve uygulamalı derslerini ormanlarda ve korunan alanlarda gerçekleştiriyorlar. Ayrıca Orman Fakültesi öğretim elemanları tarafından bölgedeki flora ve fauna çeşitliliğinin tespit edilmesi, türlerin yapısal ve karakteristik özelliklerinin analizi, bu türlerin tanıtılması ve korunması gibi konularda birçok proje hazırlanmakla beraber rapor ve makale gibi akademik yönlü çalışmalara da imza atılıyor. Yapılan bilgilendirme toplantıları, seminerler ve konferanslar vasıtasıyla bu türlerin korunmasına yönelik önleyici tedbirler kamuoyuna sunuluyor. Bu konuya örnek olarak av ve avcılık kursları, ilçe toplantıları, kaymakamlık ve valilik toplantıları verilebilir. Yine TÜBİTAK gibi kurumlarca desteklenen ve uluslararası katılımlarla gerçekleştirilen doğa eğitimleri ve doğa turlarını içeren projeler sayesinde, korunan alanların tanıtılmasına yönelik önemli çalışmalara imza atılmıştır. 15
KONFERANS PANEL Prof. Dr. Ramazan Sever Çoruh Havzası Enerji Yatırım Projeleri ve Çevresel Etkileri Baraj ve HES gibi enerji alanında suyun kullanımına dönük bir dizi projeler bütünü olan Çoruh Havzası Enerji Yatırım Projelerinin bölgeye olumlu-olumsuz etkileri ile genelde tüm Türkiye ye özelde ise bölge insanına katkılarının ne olacağı konusu mercek altına alındı. Artvin Çoruh Üniversitesi Eğitim Fakültesi tarafından Çoruh Havzası Enerji Yatırım Projeleri ve Çevresel Etkileri konulu bir konferans düzenlendi. Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Özlem Ulu Kalın koordinatörlüğünde Topluma Hizmet Uygulamaları dersi kapsamında 2 Mayıs 2014 Cuma günü Orman Fakültesi Konferans Salonu nda gerçekleştirilen konferansa Giresun Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ramazan Sever konuşmacı olarak katıldı. Prof. Dr. Ramazan Sever konferansta, Çoruh Vadisi üzerine yapılan ve yapılmakta olan barajlar ve Hidro Elektrik Santralleri (HES) hakkında bilgiler aktardı. Türkiye nin enerji planlaması açısından Çoruh Vadisi Enerji Yatırım Projelerinin kritik bir yeri olduğunu savunan Prof. Dr. Sever, Türkiye ve dünyada enerji kullanımı, yenilenebilir potansiyel enerji kaynakları gibi birçok konuda çeşitli bilgilere yer verdi. Dünyada ve ülkemizde nüfus artışına bağlı olarak enerjiye duyulan ihtiyacın hızla arttığını 16
www.artvin.edu.tr ve ülkemizin potansiyel enerji kaynaklarına rağmen enerji ithal eden bir ülke konumunda bulunduğunu savunan Prof. Dr. Sever, Çoğalan insan popülasyonuyla doğru orantılı olarak mevcut ve yenilenebilir kaynaklarımızı sürdürülebilir bir şekilde değerlendirmemiz gerekmektedir. Aksi takdirde ilerleyen zamanlarda mevcut kaynaklar yetersiz hale gelecek ve sorunlar yaşanmaya başlanacaktır. Bu sebeple enerji tasarrufuna gitmeli enerji kayıpları ve kaçakları engellenmelidir. Gelecekte Türkiye nin enerji tüketiminin artacağı ve bugünden önlemler alınmazsa birtakım siyasi ve ekonomik sorunların yaşanacağını anlamak pek de güç değildir dedi. Ülkemizde elektrik enerjisi üretimi hakkında da bilgiler aktaran Prof. Dr. Ramazan Sever, Çoruh Havzasının karakteristik yapısı, elektrik potansiyeli, coğrafi ve beşeri özellikleri hakkında da değerlendirmelerde bulundu. Barajların çevresel ve beşeri etkileri ile bu bağlamda oluşabilecek sorunlar ve bu sorunlara yönelik çözüm yollarına da değinen Prof. Dr. Sever, barajlardan etkilenen yöre halkının mağdur edilmemesi için alınması gereken tedbirlere de açıklık getirdi. Sever, son yıllarda Artvin de alternatif bir gelir kaynağı olarak düşünülen seracılığın, barajların tamamlanmasıyla kısmi noktalarda yapılamayacağını ifade etti. Projenin işleyiş süreci ile birlikte ulaşım ağının önemli bir bölümünün sular altında kaldığını/kalacağını dile getiren Prof. Dr. Sever, Çoruh Nehri ve kollarında yapılmakta olan kano ve rafting gibi su sporlarının barajlardan olumsuz etkilendiğine dikkat çekti. Prof. Dr. Ramazan Sever konuşmasında, Çoruh Nehri Havzası Projesinin sel-taşkın önleme, peyzaj ve ekoturizm, rekreasyon, kültür balıkçılığı, rezervuar sahası, seracılık-çiçekçilik, nehir taşımacılığı gibi alanlardaki çalışmaların sürdürülmesi ve istihdam olanaklarının artırılması gerektiğini belirterek bu konularda projeye ilişkilendirilen hazırlıkların bulunduğunu da sözlerine ekledi. Eğitim Fakültesi öğrencilerinin ilgi gösterdiği ve yaklaşık 2 saat süren konferans soru cevap bölümünün ardından sona erdi. 17
KONFERANS PANEL Toplumda ve Edebiyatta Yedi Güzel Adam Yedi Güzel Adam, bir efsanenin aşk, hakikat, sabır, cömertlik, yiğitlik gibi güzel unsurlar olarak günümüze yansıması mıdır? Artvin Çoruh Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü tarafından Yedi Güzel Adam konulu bir konferans düzenlendi. Nihat Gökyiğit Kongre ve Kültür Merkezinde 16 Mayıs 2014 Cuma günü gerçekleştirilen konferansa MEB Talim-Terbiye Kurulu Üyesi Dr. İbrahim Demirci, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TİKA) Temsilcisi Dr. Mehmet Kahraman ve Artvin Çoruh Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Mehmet Terzi konuşmacı olarak katıldı. Konferansta, Türk edebiyatında son dönemlerde, hayata dair aşk, hakikat, sabır, cömertlik, yiğitlik gibi farklı unsurları işlemek, bu unsurlara şekil vermek amacıyla sıklıkla kullanılan Yedi Güzel Adam kavramı hakkında değerlendirmeler yapıldı. Dr. İbrahim Demirci: Yedi Güzel Adam; Memleketimizdir Yedi Güzel Adam ın, edebiyat hayatına bir şiir kitabı olarak girdiğini ifade eden Dr. İbrahim Demirci, Cahit Zarifoğlu nun İşaret Çocukları ndan sonra yayımlanan ikinci şiir kitabı Yedi Güzel Adam, Edebiyat Dergisi Yayınlarının 6. kitabı olarak 1973 yılında basılmıştı. Yedi Güzel Adam, tarih ile günceli, evrensel ile yereli, madde ile manayı bütünleştirmiş, destansı kahramanlardır. Onların destanında sevgili, bütün güzellikleriyle boydan boya ülkemizdir, memleketimizdir. Çeşitli saldırılara maruz kalmış olan bu sevgili, ite çakala karşı savunulmalıdır. Bu savunma güzel 18
www.artvin.edu.tr yapılmalıdır. Bu güzel savaşçılar, oyluk etlerinden pırıl pırıl mavzerler çıkaracak kadar madde ile manayı bütünleştirmiş insanlardır. Yedi Güzel Adam ın Cahit Zarifoğlu şiirindeki karşılığı bu iken, kimileri, onların gerçek hayattaki karşılığını aramak ve birtakım isimlendirmeler yaparak somutlaştırmak istemişlerdir. Bu isteği hoş görüyle ve anlayışla karşılayabiliriz. Ancak şiirde beliren neredeyse olağanüstü ve epeyce idealize edilmiş kahramanlığı üstlenmek, temsil etmek, yaşamak, yaşatmak, itiraf etmeliyiz ki pek de kolay bir iş değildir dedi. Dr. Mehmet Kahraman: Yedi Güzel Adam-Yedi Güzel Unsur Dr. Mehmet Kahraman ise Yedi Güzel Adam hakkında, Yedi Güzel Adam, İslam kültüründen beslenen üçler, yediler, kırklar gibi mitolojik kavramlardan yola çıkılarak düşünülmüş bir ifade olmalıdır. Edebiyatımızda Yedi Güzel Adam ismiyle yayımlanan şiirlerin her birinde, bir alanda varlık gösteren bir kişi anlatılmaktadır. Onlardan biri âşık, biri savaşçı, biri dağcı, biri cömert, biri yiğittir dedi. Yrd. Doç. Dr. Mehmet Terzi: Yedi Uyurlara Bir İşaret midir? Yedi Güzel Adam ile İslam dininde bahsi geçen Yedi Uyurlar efsanesi arasında bağlantı kuran Yrd. Doç Dr. Mehmet Terzi ise Hıristiyanlık, Musevilik ve Budizm gibi birçok dinde kutsal kabul edilen bir takım sayılar vardır. Yedi rakamı da bunlardan biridir. Yedi rakamı, bizde bir takım kutsallıkları, bir takım anlatı ve çağrışım sihri olan bir rakamdır. Örneğin Yedi Uyurlar efsanesinde; inançları nedeniyle, devrin hükümdarı tarafından cezalandırılmak için aranan yedi kişilik bir gruptan bahsedilir. Bu grup, saklanmak amacıyla bir mağaraya girerler ve orada bir müddet uyurlar. Uyandıklarında ise aradan uzun bir zaman geçmiş, çağ değişmiş ve o hükümdar ve toplumdan bir eser kalmamıştır. Bu kişilerle ilgili bir takım efsaneler tarihten günümüze anlatılmıştır. İnsan çok şey bildiğini zanneder ve çok konuşur. Bu nedenle konuşacağımız ve duracağımız sınırı iyi bilmemiz gerekmektedir. Hakkında tam bilgimiz olmayan şeylerle ilgili kesin konuşmamak gerekmektedir. Bu yedi gerçekten Ashab-ı Kehf te olduğu gibi sayısı yedi olarak farz edilen yedi adama mı işaret etmektedir? Önemli olan yedi güzel adam - dan biri olmak, bunun için yola çıkmaktır ifadelerini kullandı. Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü öğrencilerinin ilgi gösterdiği konferans, soru-cevap bölümü ile sona erdi. 19
KONFERANS PANEL Kutlu Doğum Haftası Etkinliği Artvin Çoruh Üniversitesi nde İlim İrfan Topluluğu tarafından Kutlu Doğum Haftası etkinliği düzenlendi. Prof. Dr. Nebi Gümüş 08.04.2014 Salı günü Nihat Gökyiğit Kongre ve Kültür Merkezinde gerçekleştirilen etkinliğe Rektör Prof. Dr. Mehmet Duman, Rektör Yardımcıları Prof. Dr. Aydın Tüfekçioğlu ve Prof. Dr. Abdulkuddüs Bingöl, İl Müftüsü Kemal Uçkun ile öğretim elemanları ve öğrenciler katıldı. Kuran dinletisi ve Eğitim Fakültesi Din Kültür ve Ahlak Bilgisi Öğretmenliği Bölümü öğrencileri tarafından naat okunması ile başlayan etkinlikte Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nebi Gümüş tarafından Hz. Muhammed, Din ve Samimiyet konulu bir konferans gerçekleştirildi. Konferansın ardından Rektör Prof. Dr. Mehmet Duman tarafından konuk akademisyen Prof. Dr. Nebi Gümüş e hediye verildi. Yaklaşık bir saat süren program ikramın ardından sona erdi. Girişimcilik Üzerine Girişimcilik Üzerine konulu seminerde, girişimcilik ruhu ve iletişim becerisinin bireyin sosyal ve mesleki yaşamındaki konumunu doğrudan etkilediğine vurgu yapıldı. Yaşar Kars Artvin Çoruh Üniversitesi nde, Artvin Ticaret ve Sanayi Odası ve Avrupa Birliği İş Geliştirme Merkezi (ABİGEM) Temsilciliği birlikteliğinde 7 Mayıs 2014 Çarşamba günü Girişimcilik Üzerine konulu bir seminer düzenlendi. Nihat Gökyiğit Kongre ve Kültür Merkezinde gerçekleştirilen seminere ABİGEM İl Temsilcisi Yaşar Kars konuşmacı olarak katıldı. Girişimcilik, Etkili İletişim ve Ticari Ortaklıklar konularında öğrencilere genel bilgiler aktarmak ve Artvin de kurumsal iletişimi güçlendirmek amacıyla; Girişimcilik nedir, girişimci kime denir, nasıl girişimci olunur, yatırım yaparken ve iş fikri seçerken nelere dikkat edilmelidir? gibi birçok sorunun cevabı açıklığa kavuşturuldu. Etkili iletişim, iletişimin gündelik ve ticari hayattaki önemi, iş başvurularında iletişim ve beden dilinin kullanımı gibi konuların irdelendiği seminerde ayrıca ticari ortaklıkların-kümelenmelerin oluşturulmasında dikkat edilmesi gereken hususlar, ilkeli ve verimli ortaklıkların kurulum şartları gibi birçok konuda görsel sunular eşliğinde bilgiler verildi. 20
www.artvin.edu.tr Kırım ın İşgaline Karşı Akademik Eleştiriler Devam Ediyor Prof. Dr. Hakan Kırımlı ya göre Kırım ın işgali, Rusya nın yüzyıllardır sürdürdüğü yayılmacı politikanın günümüz dünyasındaki bir yansıması olarak, bölgesel ve küresel boyutta krizlere zemin hazırlıyor. Artvin Çoruh Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi ve Kafkasya ve Çevresi Uygulama ve Araştırma Merkezi birlikteliğinde Kırım ın İşgali konulu bir konferans düzenlendi. 9 Mayıs 2014 Cuma günü Nihat Gökyiğit Kongre ve Kültür Merkezinde gerçekleştirilen konferansa Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Kırımlı konuşmacı olarak katıldı. Konferansta Kırım Tatarlarının işgalden olumsuz etkilendiğine dikkat çeken Prof. Dr. Hakan Kırımlı, Kırım ın Rusya tarafından işgal edilmesinin altında yatan etkenler, işgalin Türkiye başta olmak üzere çevre ülkelere etkileri ve geleceğe yönelik küresel endişeler gibi konular üzerinde değerlendirmelerde bulundu. Rusya yönetiminin, geçmiş yüzyıllarda olduğu gibi bugün de yayılmacı bir dış politika benimsemeye başladığını iddia eden Prof. Dr. Kırımlı, Kırım da yapılan referandumun demokratik koşullar altında gerçekleşmediğini, Kırımlıların Rusya yönetimine dahil olmak gibi bir isteklerinin bulunmadığını ifade etti. Hakan Kırımlı, işgalin sadece Kırım ile sınırlı kalmayacağını ve şu anki Rusya yönetiminin yayılmacı politikası gereği gelecekte Doğu Avrupa, Kafkas ülkeleri, Orta Asya ve Hazar Denizi çevresindeki ülkelere bile yayılma durumunun söz konusu olabileceğini dile getirdi. Prof. Dr. Hakan Kırımlı, işgalin uluslararası hukuka aykırılığını doğru bir şekilde kamuoyuna iletmek ve kamuoyunu bilinçlendirmek amacıyla Kırımlı vatanseverlerin bu tür etkinliklerle seslerini duyurmaya çalışacaklarını da sözlerine ekledi. Yaklaşık bir saat süren konferansın ardından Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Aydın Tüfekçioğlu tarafından Prof. Dr. Hakan Kırımlı ya plaket takdim edildi. Prof. Dr. Hakan Kırımlı 21
KONFERANS PANEL Ekosistemlerin Mühendisliğe Adaptasyonu, Doğadan Teknolojiye Gelişen teknolojinin çevresel etkileri ile teknolojinin çevreyle dost mühendislik ürünleri sunup sunamayacağı Ekosistemlerin Mühendisliğe Adaptasyonu, Doğadan Teknolojiye seminerinde tartışıldı. Artvin Çoruh Üniversitesi Mühendislik Fakültesi tarafından Ekosistemlerin Mühendisliğe Adaptasyonu, Doğadan Teknolojiye konulu bir seminer düzenlendi. 09.04.2014 Çarşamba günü Bilim Teknoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi Konferans Salonunda gerçekleştirilen programda, Hacettepe Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Çevre Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Selim Sanin konuşmacı olarak yer aldı. Rektör Prof. Dr. Mehmet Duman, Mühendislik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Sami İmamoğlu, öğretim elemanları ve öğrencilerin katıldığı seminerde Doç. Dr. Selim Sanin, modern uygulamalarla birlikte toprağın karakteristik yapısında değişikliğe neden olmaya başlayan azot döngüsünün küresel anlamda ekosistemde yaratacağı potansiyel tehditler, Türkiye de ve dünyada su arıtma tesislerinin çalışma prensipleri ve gelecekte bu tesislerle ilgili yapılması gerekecek düzenlemeler, çevresel atıkların tarım ve inşaat sektöründe tekrar kullanılabilmesi için yapılan ve yapılması gereken endüstriyel çalışmalar, mikrobiyolojik organizmaların alternatif enerji üretiminde kullanılabilirliğinin belirlenmesi ve denetimi gibi konularda değerlendirmelerde bulundu. Yaklaşık bir saat süren seminer soru-cevap bölümünün ardından sona erdi. Doç. Dr. Selim Sanin 22
www.artvin.edu.tr Bitkilerin Stres Cevapları: Kuraklık Stresi Prof. Dr. Asım Kadıoğlu, bitkilerde stresin hem biyokimyasal hem de moleküler mekanizmasının anlaşılmasının, kuraklığa karşı mücadelede dayanıklı bitkiler üretilmesi açısından önemine dikkat çekti. Artvin Çoruh Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü tarafından Bitkilerin Stres Cevapları, Kuraklık Stresi konulu konferans, 23 Mayıs 2014 Cuma günü gerçekleştirildi. Nihat Gökyiğit Kongre ve Kültür Merkezi Mavi Salonda düzenlenen konferansa Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Asım Kadıoğlu konuşmacı olarak katıldı. Konferansta bitkilerde stresin çevresel ve ekonomik etkilerine değinen Prof. Dr. Asım Kadıoğlu, tüm dünyada yer altı ve yer üstü tatlı su rezervlerinin sürekli bir azalma eğiliminde olduğunu, bu durumun bitkileri doğrudan ve dolaylı olarak etkilediğini belirtti. Prof. Dr. Kadıoğlu konuşmasında, bitkilerde stresin hem biyokimyasal hem de moleküler mekanizmasının anlaşılmasının, kuraklığa karşı mücadelede dayanıklı bitkiler üretilmesi açısından önemini de vurgu yaptı. Fen Edebiyat Fakültesi akademik personeli ve öğrencilerinin ilgi gösterdiği konferans soru-cevap bölümünün ardından sona erdi. Prof. Dr. Asım Kadıoğlu 23
KONFERANS PANEL Sağlık Hizmetlerinde Etkili İletişim Kurma Yolları Sağlık Hizmetlerinde Etkili İletişim konferansında, iletişim becerilerinin bireysel ve toplumsal sağlığın korunmasında ve geliştirilmesinde önemli rol oynadığına vurgu yapıldı. Prof. Dr. Ayşe Özcan Artvin Çoruh Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu tarafından 12-18 Mayıs Hemşirelik Haftası Etkinlikleri kapsamında Sağlık Hizmetlerinde İletişim konulu bir konferans düzenlendi. Mersin Üniversitesi emekli öğretim üyesi Prof. Dr. Ayşe Özcan ın konuşmacı olarak katıldığı konferansta sağlık çalışanı-hasta iletişiminin halk sağlığı açısından önem taşıdığı bildirildi. Konferansın açılış konuşmasını yapan Sağlık Yüksekokulu Müdürü Yrd. Doç. Dr. Sinan Saral, hemşirelik mesleğinin dünü ve bugünü hakkında kısa değerlendirmelerde bulundu. Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Aydın Tüfekçioğlu da toplumda saygın bir yer edinen hemşirelik mesleğinin, sağlıklı toplumun oluşturulması ve korunması bakımından son derece önemli olduğunun altını çizdi. Nihat Gökyiğit Kongre ve Kültür Merkezinde 12 Mayıs 2014 Pazartesi günü yapılan konferansta Prof. Dr. Ayşe Özcan, genelde kişilerarası iletişim özelde ise hasta-hemşire etkileşimi hakkında özet bilgiler aktardı. Sağlıklı toplumun sağlıklı bireylerden oluşacağını ifade eden Prof. Dr. Ayşe Özcan, sağlığın korunmasında en önemli etkenlerden birinin de kişilerarası iletişim olduğunu vurguladı. Günümüz toplumunun en önemli sorunlarından birinin sosyal etkileşimde yaşanan olumsuzluklar olduğunu dile getiren Prof. Dr. Özcan, iletişim becerilerinin geliştirilmesinin öncelikle aile içi iletişimin sağlıklı kurulması ile gerçekleştirilebileceğini söyledi. Hemşire, hastalığın yol açtığı yaşam sorunlarıyla baş edebilmesi ve bu sorunların üstesinden gelerek en az hastalık öncesi işlev düzeyine yeniden ulaşması için kişileri destekler diyen Prof. Dr. Ayşe Özcan konferansta özetle şu konulara değindi: Dünya Hemşireler Günü Prof. Dr. Aydın Tüfekçioğlu Yrd. Doç. Dr. Sinan Saral nedeniyle düzenlenen bu toplantıda Florence Nightingale i bir hasta savunucusu olarak anmak yerinde olacaktır. Çünkü Kırım Savaşında yaralı askerlerin bakımı için gerekli personel, araç-gereç, çevre düzenlemesi ve diğer donanımlar için dönemin Savaş Bakanlığını, askeriyesi ve diğer kuruluşlarını zorlayarak, 24
www.artvin.edu.tr gerektiğinde onlara karşı çıkarak hastalara hemşirelik bakımını sağlamaya çalışmış ve tam bir hasta savunuculuğu yapmıştır. Mücadelesi sonunda oluşturduğu çevre ve çalışma koşullarıyla çok yüksek olan ölüm oranlarını %2 lere kadar indirmeyi başarmıştır. Hasta bakımı, hasta sağlığını ve güvenliğini koruyan bir eylemdir. Aynı zamanda hemşirenin de güç kaynağıdır. Çünkü her insanın yaşamak, en iyi bakımı almak, onur ve saygınlığını sürdürmek gibi hakları, değerler dizgesinin en tepesinde yer almaktadır. Hemşire de bu değerlerin koruyucusu ve savunucusu olarak gücünü; hastanın yanında olmasından, onun haklarının korunmasından ve hak ihlallerinin önlenmesinden alır. Hekim hastalığın tanısını belirler, tedaviye karar verir ve tedaviyi uygular. Hemşire ise temel olarak hastanın hastalık yaşantısından nasıl etkilendiği ile ilgilenir. Hastalığın yol açtığı yaşam sorunlarıyla baş edebilmesi ve bu sorunların üstesinden gelerek en az hastalık öncesi işlev düzeyine yeniden ulaşması için kişileri destekler. Bu açıdan hemşirenin hastaya yardım sorumluluğu; kişiye yaşadığı sorunu ve nedenini tanımasına, çözüm yolları aramasına ve aldığı kararı değerlendirmesine yardımcı olmayı içerir. Yardım edici nitelikteki bu ilişki sosyal değil mesleki bir ilişkidir, amacı ve ilkeleri vardır. Amaç, kişinin kendi kendini yönetebilen, kendi kararlarını alabilen, toplumsal üretime katılabilen bağımsız bir birey olmasına yardım etmektir. Hemşire ve hasta arasındaki ilişki, terapötik (tedavi edici, iyileştirici) iletişim becerilerini içerir. Bu beceriler temel olarak kişiyi olduğu gibi kabul etmeye ve kişinin onur ve saygınlığını korumaya dayalıdır. Bunu sağlamak için yargılamayan, cezalandırmayan, ayrımcılık yapmayan, bireyin kendine, hastalığına ve olaylara bakış açısını anlamaya çalışan ve en önemlisi duygu ve düşüncelerini ifade etmesi için bireyi cesaretlendiren yaklaşımlar gereklidir. Hastanın anlaşılması ve kendini ifade edebilmesi için etkin veya empatik dediğimiz dinleme becerisi gereklidir. Bu tür dinleme; sorun yaşamakta olan bireyin söz ve davranışlarıyla gerçekte neyi anlatmak, neyi iletmek istediğini anlamaya çalışmaktır. Bu bir bakıma, bireyin söz ve hareketindeki kodu çözmek, böylece duygu ve düşüncelerine tercüman olmaktır. Anlaşıldığını düşünen kişi kendini daha güvende hisseder ve işbirliği yapabilir. İletişimi engelleyen yaklaşımlar ise, birey adına karar vermek, hazır çözümler ileri sürmek, öğüt vermek, kişiyi yargılamak, duygu ve düşüncelerini küçümsemek, alaya almak, neyi yapıp neyi yapmayacağını söylemek, konu değiştirmek vb. yaklaşımlardır. Bu durumda hasta kendini ifade edemez, gereksinmeleri tanınamayacağı için kaliteli bakım alması da mümkün olmaz. İnsan ilişkilerinin olduğu her yerde kişiler arasında çatışma yaşanması çoğu kez kaçınılmazdır. Örneğin anne-baba-çocuk arasında yaşanan bir çatışma 2 farklı şekilde çözümlenmeye çalışılabilir: Kazan-Kaybet yaklaşımında ya ebeveynler kendi isteklerini çocuğa kabul ettirmeye çalışırlar veya kendi isteklerinden vazgeçerek çocuğun isteklerini kabul etmek zorunda kalırlar. Taraflardan birinin gereksinmesi karşılanırken diğer kişinin gereksinimi göz önüne alınmadığında hayal kırıklığı, öfke vb duygular ortaya çıkacaktır. Oysa Kazan-Kazan yaklaşımında her iki tarafın da gereksinim ve talepleri göz önüne alınarak, iki tarafın da kabul edeceği bir çözüme birlikte karar verilebilir. Bu nedenle çatışma, çözümü tedavi edici iletişim becerileri ile zararsız hale dönüşebilir. Tüm sağlık profesyonellerinde olduğu gibi hemşirelerin de terapötik iletişim becerileri konusunda kendilerini geliştirmeleri hemşirelik uygulamasının bel kemiğidir. Prof. Dr. Ayşe Özcan, yaklaşık iki saat süren konferansta öğrencileri sahneye davet ederek iletişim sorunlarıyla ilgili uygulamalı örneklere de yer verdi. 25
KONFERANS PANEL Öğrencilerden Akademik Vizyona Katkı: Karadeniz Sosyal Bilimler Öğrencileri Kongresi 33 oturumda 112 sunumun yapıldığı kongrede, Türkiye Ekonomisi, Türkiye Siyaseti, Kentleşme, Eğitim ve Üniversite, Laz Kültürü, Büyüme ve Kalkınma, Küreselleşme ve Çevre gibi konular masaya yatırıldı. Artvin Çoruh Üniversitesi Hopa İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat Topluluğu ve Siyaset Bilim Topluluğu öğrencileri tarafından hazırlanan Karadeniz Sosyal Bilimler Öğrencileri Kongresi, 15-17 Mayıs 2014 tarihleri arasında Hopa Yerleşkesinde yapıldı. Kongreye 30 farklı üniversiteden 300 e yakın öğrenci katıldı. 125 konuşmacının 33 oturumda 112 sunum ile katkıda bulunduğu kongrede Türkiye Ekonomisi, Türkiye Siyaseti, Kentleşme, Eğitim ve Üniversite, Laz Kültürü, Büyüme ve Kalkınma, Küreselleşme, Çevre, Avrupa Birliği ve Türkiye, Tarım, Enerji, Kriz ve Para gibi ekonomiden siyasete, aile yaşamından kültürel zenginliğe kadar birçok farklı konuda fikir alış-verişi sağlandı. Kongre Koordinasyon Kurulu tarafından yapılan açıklamada, Karadeniz Sosyal Bilimler Öğrencileri Kongresinin Doğu Karadeniz çevresindeki üniversiteler arasında Sosyal Bilimler alanında ilk kez düzenlenen bir organizasyon olduğu vurgulanırken, etkinliğe birçok farklı üniversitenin katılımı sağlanarak kongrenin Artvin ve Hopa nın kültürel tanıtımına katkı yaptığına dikkat çekildi. 26