Konular nin Doğası Tarihi Antik dönemler PSİKOLOJİ Biliminin Doğası psikolojinin başlangıcı Günümüz k ler Biyolojik perspektif Davranışçı perspektif Bilişsel perspektif Psikanalitik perspektif Subjektif perspektif Öğr. Gör. Can ÜNVERDİ Konular nin Alt Alanları Biyolojik psikoloji Bilişsel psikoloji Gelişimsel psikoloji nin doğası Stresin insan sağlığı üzerindeki etkisi nedir? Karşımızdakinin ne düşündüğünü nasıl anlarız? Sosyal psikoloji Klinik psikoloji Sigarayı bırakmak için ne yapmalıyız? Okul/Eğitim psikolojisi de Araştırma Beynimizin ne kadarını kullanırız? Deney Değişken Araştırmada etik İş yerini nasıl düzenlersek verimliliği arttırabiliriz? nin doğası davranış ve düşünce süreçlerini inceleyen bilimsel bir alandır. Antik dönemler Bilinç Rasyonel düşünce Davranış Özgür irade Düşünce Bilim Bilişsel süreçler Bilişsel psikoloji 1
9.11.2015 Gelişim Kalıtım tartışması 17. yüzyıl psikolojinin başlangıcı Wilhelm Wundt 1879 Duyular İçe bakış (intropection) Descartes John Locke Yapısalcılık Titchener 19.yy. Kimya element ve bileşikler Davranışçılık 20. yy. John Watson Aleni bilgi davranışlar Uyaran tepki ilişkisi İşlevselcilik William James 19. yy. Koşullanma Organizmanın işeyişi ve adaptasyonu Gestalt psikolojisi Biçim Max Wertheimer, K urt K offka, Wolfgang Köhler Algı Psikanaliz Sigmund Freud Kişilik psikoterapi Bilinç dışı istekler, düşünceler, güdüler Serbest çağrışım Parça bütün 2
20. yüzyıl 1950 ve sonrası Herbert Simon Bilgi İşlemleme Modeli Noam Chomsky - Psikolinguistik Roger Sperry Beyin çalışmaları k Bilişsel Davranışçı k ler Psikanalitik Biyolojik Subjektif k Biyolojik perspektif k Bilişsel perspektif Algı, bellek, karar verme, problem çözme Psikanalitik perspektif Bilinçdışı durumlar davranışları etkiler. Davranışçı perspektif Subjektif perspektif Bireysel farklılıklar algı İçe bakış + gözlem nin alt alanları Üniversiteler Araştırma Öğretim Kamu Hastaneler Eğitim kurumları Ceza evleri Sosyal hizmetler Uygulama Hastaneler Özel klinikler Şirketler nin alt alanları Biyolojik psikoloji Biyolojik süreçler davranış Bilişsel psikoloji Bilişsel süreçler Gelişimsel psikoloji Yaşam dönemleri, gelişim alanları Sosyal psikoloji Sosyal algı, grup davranışı Klinik psikoloji Duygusal davranışsal sorunlar Okul/Eğitim psikolojisi Öğrenme öğretme yöntemleri 3
nın iki adımı: Hipotez üretme Bağımsız değişken Kontrol edilen Hipotezi test etme Bağımlı değişken Hipotez: Test edilebilir önerme. Bağımsız değişkene bağlı Teori: Olgunun açıklaması. Deney: Değişkenlerin kontrol edildiği işlem. Kontrol değişkeni Değişken: Farklı değerler alabilen özellik. Kontrol altında tutulması gereken Gece uykusu ile bellek arasındaki ilişki: Ölçüm: Sayısal değerler Uyku süresi dakika Hipotez: Gece çok uyuyan çocukların bellek becerileri daha iyidir. Bağımsız değişken: Uyku süresi. Bellek becerileri İşevuruk (operant) tanım Bellek becerileri: Sözcük listesinden hatırlanan sözcük sayısı Bağımlı değişken: Hatırlanan sözcük sayısı Kontrol değişkeni: Yaş. İstatistik: Ölçümlerin test edilmesi. Çok değişkenli deney Birden çok bağımı/bağımsız değişken Laboratuvar dışı deneyler Deney grubu Pozitif korelasyon: İki değişken bir arada artıyor azalıyorsa Kontrol grubu Korelasyon: Değişkenlerin birlikte değişme oranıdır. +1 ile - 1 arasında bir değerdir. İstatistiksel testlerle hesaplanır. Bir neden sonuç ilişkisi değildir. 4
Negatif korelasyon: Değişkenlerden biri artarken diğeri azalıyorsa Sıfır korelasyon: Değişkenlerin artışları birbirlerinden bağımsızsa Araştırmada etik İnsanlarla çalışırken: Minimum risk Bilinçli onay Mahremiyet Hayvanlarla çalışırken: Elde edilecek yarar İnsani muamele TEŞEKKÜRLER Öğr. Gör. Can ÜNVERDİ 5