ÖZEL YETENEKLİLER Büyük zekalar, sıradan beyinler tarafından engellenmişlerdir. -Einstein 1
ZEKA SORUSU Gökkuşağı 8 Matematik 6 Olimpiyat 8 Takımı? Yukarıdaki kelimeler ile sayılar arasında bir ilişki vardır. Buna göre;? yerine hangi sayı gelmelidir? A-)3 B-)4 C-)5 D-)6
Eğitim sistemimizin problemleri (Amerikan Futbolu Videosu) 3
Aslında yapabilecek olduğunuz şeylere sınır koyan şey; ZİHİNDİR. ÇARESİZSENİZ; ÇARE, SİZSİNİZ.! 4
Üstün Yetenek yerine Üstün Zeka Özel Yetenek Literatürde üstün yetenek kullanılmasına rağmen, 15 Ocak 2013 tarihinde aynı kavrama karşılık gelmek üzere daha az kategorize edici olarak özel yetenek kavramı tercih edilmiştir. MEB Özel Eğitim Ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü bünyesinde bulunan ilgili grup başkanlığının adı da Özel Yeteneklilerin Geliştirilmesi Grup Başkanlığı şeklinde düzenlenmiştir. 5
Tanım Zihinsel yeteneklerinin ya da zekalarının birden çoğunda akranlarına göre üst performans gösteren ya da gizil güce sahip olan, yaratıcılık yanı güçlü olan ve başladığı işi tamamlama, üstesinden gelmede yüksek görev anlayışı bulunanlara özel yetenekli birey denilmektedir. Özel yetenekli yetenekli Bir ya da birden çok alanda 6
Dünyanın En Zeki İnsanı Olduğu İddia Edilen William James Sidis in Hayatı (1898-1944) ZEKA HİÇBİR ŞEYDİR HAYALGÜCÜ HER ŞEYDİR! 7
Hepi topu 46 yıl yaşamış dünyanın gelmiş geçmiş en zeki insanı olduğu iddia edilen William James Sidis'in IQ seviyesi ölçülemez değerdeymiş. (250-300 arasında olduğu kabul edilir.) 8
Rus Yahudisi muhacir bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelmiş. 6 aylıkken alfabeyi çözmüş, 18 aylıkken New York Times okuru olmuş, 2 yaşında Latince'yi, 3 yaşında Yunanca'yı öğrenmiş. Anatomi üzerine denemeler yazdığında 4 yaşındaymış. 8 yaşına gelmeden önce İngilizce, Latince, Yunanca, Rusça, İbranice, Fransızca ve Almanca'yı öğrenmiş. İlkokul çağı geldiğinde ise Vindergood adıyla andığı bir de dil geliştirmiş. 9
İlkokulu; 1. sınıf 1 gün 2. sınıf bir kaç gün 3. sınıf 3 ay 4. sınıf 1 hafta 5.sınıf 15 hafta 6 ve 7. sınıflar 5 hafta gibi bir sürede bitirmiş. 10
11 yaşında Harvard'a kabul edilmiş. Aynı sene Harvard'da profesörlere 4 boyutlu objeler hakkında ders vermeye başlamış,16 yaşında Harvard Hukuk Fakültesine geçmiş. 20 yaşına gelince de sosyalist/komünist eylemlere, mitinglere katıldığından hapse girmiştir. 11
Sidis'in bir günde bir dili öğrenebildiği ve ertesi gün diğer bildiği diller ile çapraz mukayese ve tercüme yapabilir hale geldiği de iddialar arasındadır. kendisi bu bir günde dil oğrenme hadisesi sebebiyle olümüne dek bilinen ve ögrenilebilen bütün dilleri öğrenmiş, hatta bir iki adım ileri gidip diller uydurmaya başlamıştır. 12
Babası Boris Sidis, Harvard Üniversitesi'nde psikoloji ve psikiyatri eğitimi veriyormuş, pek çok da kitabı varmış. Annesi Sarah, bir tıp doktoruymuş. Bütün bu zeka dolu hayatına ve olanaklara rağmen Sidis, bekleneni verememiş, bir iki kitap, çok kayda değmeyen bir akademik hayat ile silinip gitmiştir. 13
Aslında dünyaca ünlü harika çocuk olarak anılması gereken, ama "umutları boşa çıkartan" kişi olmuştur. Evet, bir baltaya sap olamamıştır. Ama bunun nedeni William değil, ondan yararlanmaya çalışan ailesi, göçtüğü yerdeki insanlar ya da medyadır. Sidis, haftada 20 Dolar getiren bir işte katip olarak hayatını kazanan, dedektif romanları okumaktan ve Amerikan yerlilerinin ritüellerine merak sarmaktan başka pek bir şeyle ilgilenmeyen bir insan olarak kalmıştır. 14
Sonuç olarak; zekanın tek başına ne kadar yüksek olursa olsun bir işe yaramadığını; yanında az biraz yaratıcılık, bir tutam hayal gücü ve felsefe olması gerektiği söylenebilir.. Bütün bunlara bir arada sahip olma şansına örnek olarak da Leonardo Da Vinci gösterilebilir:) (video= dünyanın en zeki insanı) 15
Özel Yetenekli Öğrenciye Neden Özel Eğitim Gereklidir? Ülkemiz için sürekli kendini yenileyen, yetişmiş, nitelikli, farklılıklarını sergilemekten çekinmeyen bireylerden meydana gelen bir nesil yetiştirmenin gerekliliği açık bir şekilde görülmektedir.
Özel Yetenekli Öğrenciye Neden Özel Eğitim Gereklidir? Özel yetenekli bireylere, yeteneklerini geliştirme, kendilerini gerçekleştirme imkanı verilmediği takdirde bu kişilerin potansiyel enerjilerini gayrimeşru ve illegal zeminlerde tüketme riski taşırlar. Hazırbulunuşluk düzeylerine uygun eğitim fırsatları sunulmaması halinde de çabuk sıkılırlar. Kolay öğrenmenin verdiği rehavete kapılma ve bir müddet sonra başarısızlığa düşme tehlikeleri
Özel Yetenekli Öğrenciye Neden Özel Eğitim Gereklidir? Okul içinde ve okul dışındaki uygun eğitim ortamlarında yetişmiş uzman personel ve geliştirilmiş programlar ile bireysel farklılıklarının saygıyla karşılanırsa, Kendileri ve çevresi ile barışık olmalarının sağlanması halinde, kendileri gibi farklı yetenekleri, ilgi ve özellikleri olan yaşıtları ile çalışmaları sağlanırsa,
Projeler üretmeleri halinde, onların zihinsel, duygusal ve sosyal açıdan sorunlar yaşamaları engellenmiş; mutlu bireyler olarak yetilerini insanlık için değerlendirip kullanan bireyler haline gelmelerini sağlamış olacaktır.
Özel Yetenek Kavramları Neleri Kapsamaktadır? 2013-2017 Özel Yetenekli Bireyler Strateji ve Uygulama Planı nda yer alan özel yetenek kavramı;
Özel Yetenek Kavramları Neleri Kapsamaktadır? Genel zihinsel yetenek, Özel akademik yetenek, Dil, Matematik, Fen bilimleri, Sosyal bilimleri, Liderlik, Yaratıcılık, Görsel ve İşitsel sanatlar Psiko-motor becerileri kapsamaktadır.
Özel Yetenekli Bireylerin Genel Toplum Nüfusuna Oranı Nedir? Özel yetenekli bireylerin tanılanması ile ilgili ölçütler ülkeden ülkeye farklılık göstermektedir. Dünyadaki bazı ülkelerin özel yetenekli öğrencilerin tanılamada kullandıkları yüzdelik dilimler: Türkiye %2 ABD %2-10 Körfez Ülkeleri %10 Güney Kore %4 Yeni Zelanda İsrail %1 Okuldan okula değişmekte
Zekâ dağılım eğrisinin bir ucunda zekâ geriliği gösteren kişiler yer alırken diğer ucunda ise özel yetenekli kişiler yer almaktadır. Toplumun oluşturan kişilerin ancak %2'lik bir bölümü 130 ve üstündeki IQ derecesine sahiptir. IQ derecesi 140' ın üzerine çıkıldığında bu oran % 0.2 ye düşmektedir. % 34 % 34 % 13,5 % 13,5 % 0,13 % 2,14 % 2,14 % 0,13 0-19 ÇOK AĞIR 20-34 AĞIR 35-49 ORTA 50-69 HAFİF 70-89 SINIR (Ağır Öğrenir) 90-109 NORM AL 110-129 NORM AL ÜSTÜ 130-159 ÖZEL YETENEKL İ 160- ÇOK ÖZEL YETENEKLİ 23
TÜİK e göre (2012), ülkemizde yıllık doğum sayısının ortalama 1.250.000 civarında olduğu göz önüne alındığında 3-18 yaş arası yaklaşık 18.750.000 çocuk olduğu varsayılmaktadır. Özel yeteneklilik konusunda kabul edilen yüzdelik dilime göre (%2-3) ülkemizde 375.000 ila 562.500 arasında çocuğun özel yetenekli olduğu tahmin edilmektedir. ( video= yaratıcılık )
YARATICILIK NEDİR? İnsanlara bir şeyin nasıl yapılması gerektiğini söylemeyin. Yapılmasını istediğiniz şeyin ne olduğunu söyleyin ve yaratıcılıkları ile sizi nasıl hayran bırakacaklarını görün. -General George S. Patton (Bilinmeyen İlginç Yetenekler Videosu)
Yaratıcılık, olmayan bir şeyi hayal edebilme, bir şeyi herkesten farklı yollarla yapabilme ve yeni fikirler geliştirebilme yeteneğidir. Başka bir deyişle yaratıcılık herkesin gördüğü şeyi aynı görüp onunla ilgili farklı şeyler düşünebilmektir. Yaratıcılık günlük olaylara ve nesnelere herkesten farklı bakabilmek ve farklı yaklaşım tarzı geliştirebilmektir..
Yaratıcılık nedir? sorusuna verilebilecek pek çok cevap bulunabilir, belki de herkes kendi açısından bu cevabı verebilir. Kimisinin aklına yaratıcılık deyince Bethooven, Mozart gibi dahiler gelirken, kimisinin aklına Da Vinci, Picasso gelir. Kimisi için J.R.R Tolkien, kimisi için ise Edison yaratıcıdır. (Pi Sayısı Bestesi Videosu)
Yaratıcılık; Ressamların sahip olduğu bir şey Problemlere alışılmadık ya da orijinal bir yaklaşım Uyuşmaz bilişsel unsurların ya da fikirlerin bir araya getirilmesi Zahmete değer bir ürüne götüren süreç
Yaratıcılık; Karmaşık bir sistem olan beynin kendi kendine ortaya çıkan bir özelliği Yeni, işe yarar bir şeyin meydana getirilmesi Orijinal ve değerli bir şey üreten süreç Başkalarıyla aynı şeyi görmek ama farklı bir şey düşünmek İnsan olmanın yegane karakteristiği
Özel Yetenek-Yaratıcılık Arasındaki Fark Yaratıcılık, Zeka adı altında toplanan kompleks bir çok yetenekle ilişkisi olmasına rağmen, onlardan bağımsız gözükmektedir. Genellikle, yaratıcılık yeteneği olan kişiler zeka testlerinde daha yüksek puanlar almaktadır ve yaşıtlarından daha zeki olarak değerlendirilmektedirler. Fakat, IQ testlerindeki yüksek puanlar yaratıcılığı göstermiyor olabilir. Kısacası, yaratıcılık ile zeka arasında korelasyon yoktur.
Özel Yetenek-Yaratıcılık Arasındaki Fark Bu konudaki çalışmalar (Terman ın özel yetenekli çocukları hayatları boyunca takip ettiği çalışma ve McKinnon ın mimarlarla yaptığı çalışma) özel yetenekli kişilerin diğerlerine kıyasla daha iyi sosyal becerilere ve sağlığa, daha fazla intihar oranlarına sahip olduklarını fakat yaratıcılık anlamında genel popülasyondan farklılık göstermediklerini ortaya koymuştur.
Mc Kinnon a göre de; 120 nun üzerinde bir IQ skoru ile yaratıcılık arasında herhangi bir korelasyon yoktur. Araştırma sonuçları, yaratıcılık ve zekânın kalıtsal olduğunu desteklemektedir. Ancak her ikisinde de çevre önemli bir faktördür. Çevre olgusu yaratıcılığı zekâdan daha çok ilgilendirmektedir.
Yaratıcılığı Etkileyen Faktörler a) Duygusal Engeller: Utangaçlık, aptal yerine koyulma korkusu, yanlış yapma korkusu, belirsizliklere karşı hoşgörü yetersizliği ve aşırı özeleştiri bu gruba girer. b) Kültürel Engeller: Toplumsal değerler bir kültürden diğerine değişmektedir. Bazıları yaratıcılığı desteklediği gibi bazıları da engellemektedir. Hayal etmenin boşa harcanan zaman olarak kabul edilmesi, çok oyunun sadece çocuklar için olduğunun düşünülmesi, kültürel engellere örnek olabilir.
Yaratıcılığı Etkileyen Faktörler c) Öğrenilen Engeller: Eşyaların kullanımı (fonksiyonel kalıplaşma), anlamların verilmesi, ihtimallerin beklenilmesi ve kutsallaşmış tabularla ilgili gelenek engellerini kapsamaktadır.
Yaratıcılığı Etkileyen Faktörler d) Algılama Engelleri: Adetler, problemlerin önemli olan öğelerini tanımada başarısızlığa yol açabilir.
Yaratıcılığı Etkileyen Faktörler e) Yüklü program Engelleri: Kalıplaşmış konular yığını olan ve belli süre içinde tamamlanılması gereken eğitim programları da yaratıcılığa engel olabilmektedir.
Yaratıcı Bireyin Özellikleri Başarılıdır Kuşkuludur Meraklıdır İlgi alanları çok yönlüdür Düzenlidir Estetiksel yargı içindedir Özgürdür İçe dönük bir yapısı olabilir Yüksek üretim gücüne sahiptir Coşkuludur Önsezilidir Etkileyendir
Bu Bölümde; Özel Yetenek Nedir? Özel Yetenek ile Yaratıcılık Arasındaki İlişki Nedir? Sorularına cevap aradık, bizleri dinlediğiniz için teşekkürler