20. yy.da PLANLAMA DÜŞÜNCESİNİN ÖNCÜLERİ - 3 Le Corbusier (Charles-Edouard Jeanneret) 1887-1965 Doç. Dr. Zeynep Enlil YTÜ Mimarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü
Le Corbusier: Ünlüİsviçreli mimar 31 yaşından itibaren Paris te yaşıyor. Tipik bir İsviçreli. Saat yapımcısı bir aileden geliyor. Ev, içinde yaşanacak bir makine
Le Courbusier ve PARİS 1920 1930 lu yılların Paris inde kaos hakim olmaya başlıyor. Düzen geri planda kalıyor. Hausmann ın düzenli cephelerinin arkasında sefalet mahalleleri hakim oluyor.
Corbusier e göre: Büyük projeler gerçekleştirebilmek için 14. Louis, Napolyon, Hausmann gibi otoriterler gerekli. kentlerin tasarımı kentlilere bırakılamayacak kadar önemli mimar toplumun doğal bir lideri
Corbusier döneminin kitlesel olarak üretilmiş ürünlerini çirkin buluyor, ancak geçmişin üretim biçiminin yeniden canlandırılamayacağını da düşünüyor. Yaratıcılık = Dönemin teknolojisine hakim olmak Tasarımcılar en ileri teknolojiyi sanatla harmanlayabilmeliydi. Makine çağına uygun formları ancak ELİT TASARIMCILAR yapabilirdi.
Kent planlama da uygulamalı bir sanattı. Bu sebeple kent plancısı da sanatçının öz niteliklerine sahip olmalıydı. Kentin geleceği kentlilerin kararlarına bırakılmayacak Zaman içinde bireysel kararlarla parsel parsel gelişmiş kent artık geçmişte kalmalıydı...!!
MAKİNA ÇAĞI ında kentlerin güzel ve etkin olabilmeleri için: Güçlü bir vizyon doğrultusunda Merkezi biçimde, hep yukarıdan alınan kararlarla gelişmesi gerektiğini savunmuştur.
Corbusier ve kente yaklaşımı: Howard ve Wright gibi insanla doğayı birleştirmek istiyor. Mevcut kentlerin çağın ruhuna göre dönüştürülmesi gerektiğine inanıyor. Wright gibi kentleri bir güç odağı olarak görüyor.
ANCAK: Wright gibi kenti yok etmeye çalışmıyor. Wright güç odağı olarak gördüğü kenti desantralizasyon yoluyla yok ediyordu. kentlerin aslında yeterince yoğun olmadıklarını, kent merkezindeki düşük yoğunluklu alanların ekonomik olmadıklarını savunuyor.
Çok kıymetli olan kentsel toprak akılcı, etkin bir biçimde kullanılmalı. Düşük yoğunluklu bu alanlar kentsel bir karakter de sergilemiyorlar. Bu sebeple Corbu. Bu alanları vurgulamak istiyor. Corbusier e göre geleceğin kenti: IŞILDAYAN BİR KENT (Radiant City) -Park içinde cam çelik konstrüksiyon yapılar-
Bahçe şehir temel esin kaynağı. Ancak düşük yoğunluğa inanmıyor Howard ın fikirlerinden çok Unwin & Parker ın tasarımlarıyla ilgileniyor. DOĞA nın önemine de inanıyor. ÇÖZÜMÜ: Kocaman bir park için yoğun bir yerleşme DİKEY BİR BAHÇE ŞEHİR
CORBUSİER merkeziyetçi duruşuna rağmen modern kapitalizmin anarşik bireyciliğinin toplumsal düzeni bozan bir yanı olduğunu düşünüyor. Daha düzenli, dayanışmacı bir toplumun ifadesi olacak şekilde bir arayışın peşinde; ancak Unwin & Parker dan (14. yy. İngiliz Köyü) farklı olarak bu ifadeyi geçmişte aramıyor. AKSİNE, makina çağını kabul ediyor. Bu çağın ruhuna uygun formlar aranması gerektiğini savunuyor.
CORBUSIER IN TEMEL HEDEFİ: İNSAN + DOĞA + TEKNOLOJİ bütünleşmesini yakalayabilmek İlk projeler: - Ville Contemporaine (1922) - Plan Voisine (1925) - La Ville Radieuse (1933)
TEMEL PRENSİP = PARADOKS 1- Kentlerin sıkışıklığını azaltmak için yoğunluğun arttırılması gerekir (dikeyde yükselmek)
2- Açık alan miktarını arttırmak. 3- Ulaşımı geliştirmek. Bunları yerine getirebilmek içinse, KENTLERİ BOŞ / BOŞALTILMIŞ BİR ALANDA İNŞA ETMEK gerekiyor. WE MUST BUILD ON A CLEAR SITE
KENT MERKEZLERİ YENİDEN İNŞAA EDİLMELİ. 1- Büyük ölçekli kentsel elemanlar olarak lineer nokta bloklar. 2- Hareketin düşeyde ayrıştırılması (viyadükler üzerinde hız yolları). 3- Kent mekanının / toprağın boşaltılması
LA VILLE CONTEMPORAINE (1922) 3 milyon kişilik bir şehir. Park içinde kent. Düzen önce ızgara sistemle sağlanıyor.
PARK İÇİNDE ŞEHİR
LA VILLE CONTEMPORAINE (3 Milyon Kişilik Kent )
Hızın öneminin farkında: Ticarette Değiş-tokuşta Koordinasyonda hız özgürlük demek Hız yolları, metro erişme yolları, bisiklet yolları, yaya yolları ULAŞIM sistemi
FONKSİYONLARIN AYRIMI PRENSİBİ Endüstri Konut Ofis Binaları Kentin farklı yerlerinde Merkezde ulaşım odağının çevresinde MİA
MİA: 60 katlı 24 gökdelen BÜRO BİNALARI TAKS: 0.05 Elit kesimin çalışma alanları (sanayiciler, iş adamları, sanatçılar vb.
Plan Voisin - Paris
WE MUST BUILD ON A CLEAR SITE
Unite d'habitation, Marseille 1947-52. Immeuble de 137 m long (130 à 165 m selon les documents!) x 24 m large x 56 m de haut, 18 niveaux, dans un parc de verdure. 55.000 tonnes sur 34 piliers de béton.
The giant, twelve-story apartment block for 1.600 people is the late modern counterpart of the mass housing schemes of the 1920s, similarly built to alleviate a severe postwar housing shortage. Although the program of the building is elaborate, structurally it is simple: a rectilinear ferroconcrete grid, into which are slotted precast individual apartment units, like 'bottles into a wine rack' as the architect put it. Through ingenious planning, twenty-three different apartment configurations were provided to acccommodate single persons and families as large as ten, nearly all with double-height living rooms and the deep balconies that form the major external feature."
Unité d'habitation in Firminy, 1960
Notre Dame du Haut, Ronchamp, France
Villa Savoye