TIBBİ HİZMETLER BAŞKANLIĞI DİYABETİMİ YÖNETİYORUM PROJESİ DİYABET YÖNETİMİ KURSU RAPORU (AİLE HEKİMİ, AİLE SAĞLIĞI ELEMANI, TOPLUM SAĞLIĞI MERKEZİ HEKİMİ, TOPLUM SAĞLIĞI MERKEZİ SAĞLIK PERSONELİ) Prof. Dr. Behzat ÖZKAN İzmir Güney Bölgesi Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreteri Hazırlayan: Uzm. Hem. Seçil BEYECE İNCAZLI- Tıbbi Hizmetler Başkanlığı Sağlık Bakım Hizmetleri Koordinatörlüğü
İzmir İli Güney Bölgesi Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği ve İzmir Halk Sağlığı Müdürlüğü işbirliği ile aile hekimleri, aile sağlığı elemanları, toplum sağlığı hekimleri ve toplum sağlığı yardımcı sağlık personellerine yönelik olarak DİYABET YÖNETİMİ kurs programı gerçekleştirildi. Diyabetimi Yönetiyorum projesi kapsamında düzenlenen üçüncü kurs programı; aile hekimleri, aile sağlığı elemanları, toplum sağlığı hekimleri ve toplum sağlığı yardımcı sağlık personellerine yönelik 22-23 Ekim 2015 tarihlerinde İzmir Halk Sağlığı Müdürlüğü Çanakkale 1915 Toplantı Salonu nda gerçekleştirildi. Kursa, birinci basamak sağlık hizmetlerinde çalışan toplam 100 sağlık personeli katıldı. DİYABETİMİ YÖNETİYORUM KURSU EĞİTİM TARİHLERİ 22 Ekim 2015- Perşembe Açılış Konuşmaları Diyabetin Fizyopatolojisi ve Sınıflandırması Diyabetin Akut/ Kronik Komplikasyonları Diyabet Tedavisi Diyabette Beslenme Tedavisi Diyabet Tedavisinde Fiziksel Aktivite ve Egzersiz 23 Ekim 2015- Cuma Gestasyonel Diyabet/ Beslenme Çocukluk/ Ergenlik Çağı Diyabeti Diyabet ile Yaşam Diyabetli Bireyin Özyönetimi Diyabetin Psikososyal Yönü Kan Şekeri Ölçümü, İnsülin Uygulaması, Ayak Bakımı Tıbbi Hizmetler Başkanlığı Sağlık Bakım Hizmetleri Koordinatörlüğü Sayfa 1
Diyabet, tüm dünyada ölüme neden olan hastalıklar listesinde 8. sırada yer almaktadır. Yapılan araştırmalar, diyabetin ülke nüfusumuzun %13. 7 sinde görüldüğünü ve yaklaşık 7. 5 milyon insanımızı etkilediğini göstermektedir. Kontrolsüz diyabet, hiperglisemiye yol açarak zamanla başta kalp-damar sistemi, göz, böbrek, sinir sistemi olmak üzere vücudun bütün sistemlerini etkileyen komplikasyonların gelişmesine neden olmaktadır. İzmir İli Güney Bölgesi Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği öncülüğünde başlatılan Diyabetimi Yönetiyorum Projesi kapsamında, diyabetli hastaların etkin tedavilerinin sağlanması ve özyönetim becerilerinin arttırılması hedeflenmektedir. Diyabetli hastaların takibi ve ikinci basamak sağlık hizmetine sevk gerekliliği konusunda, birinci basamak sağlık hizmetlerinin önemi büyüktür. Bu nedenle üçüncü kurs programı; aile hekimleri, aile sağlığı elemanları, toplum sağlığı hekimleri ve toplum sağlığı yardımcı sağlık personellerine yönelik olarak İzmir İli Güney Bölgesi Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği ve İzmir Halk Sağlığı Müdürlüğü işbirliği ile düzenlenmiştir. Tıbbi Hizmetler Başkanlığı Sağlık Bakım Hizmetleri Koordinatörlüğü Sayfa 2
Diyabetimi Yönetiyorum projesi kapsamında düzenlenen kurs programında açılış konuşmalarında; İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi (İKÇÜ) Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı nda görevli Doç. Dr. Barış Önder PAMUK, diyabetin tarihçesinden bahsederek günümüz verilerine ve diyabet yönetiminin önemine dikkat çekmiştir. İzmir İli Güney Bölgesi Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği Tıbbi Hizmetler Başkanımız Dr. Murat TÜRKYILMAZ açılış konuşmasında, Diyabetimi Yönetiyorum projesi ve proje ile ilgili 2016 yılı hedefleri hakkında bilgi verdi. İzmir Halk Sağlığı Müdür Yardımcısı Dr. Mehmet GÜNDÜZ ise; açılış konuşmasında dünya ve ülkemiz verilerine değinerek konunun önemine vurgu yapmışlardır. Tıbbi Hizmetler Başkanlığı Sağlık Bakım Hizmetleri Koordinatörlüğü Sayfa 3
Açılış konuşmalarının ardından Doç. Dr. Barış Önder PAMUK, diyabetin fizyopatolojisi ve sınıflandırmasından bahsettiği sunumunda, uluslararası güncel kılavuzların önerdiği tanı kriterlerine dikkat çekmiştir. Tip 1 ve Tip 2 diyabet için tarama endikasyonları ve tanı testleri hakkında bilgiler veren Sayın Pamuk, diyabette etkin tedavi ve yönetimin gerekliliğini vurgulamıştır. İKÇÜ Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı nda görevli Doç. Dr. Ece HARMAN KARAMAN, diyabetin akut komplikasyonları (hipoglisemi, hiperglisemi, laktik asidoz), nedenleri, belirtileri, önemi ve yönetimi ile ilgili önemli bilgiler vermiştir. Öğleden sonraki ilk oturumda; İKÇÜ Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı nda görevli Doç. Dr. Güzide GONCA ÖRÜK, diyabetin mikrovasküler ve makrovasküler kronik komplikasyonları hakkında bilgiler vermiş, riski arttıran faktörler ve önleme stratejilerine dikkat çekmiştir. İKÇÜ Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı nda görevli Uzm. Dr. Hüsnü YILMAZ sunumunda; prediyabet tedavisi, T2DM de yaşam tarzı değişikliği, T2DM tedavisinde glisemik hedefler, oral antidiyabetik ilaç kullanım ilkeleri, insülin direnci tedavisine yönelik ilaçlar ve ilaç etkileşimleri hakkında ayrıntılı bilgilere yer vermiştir. Tıbbi Hizmetler Başkanlığı Sağlık Bakım Hizmetleri Koordinatörlüğü Sayfa 4
Diyabette tıbbi beslenme tedavisi konusunu sunan İKÇÜ Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı nda görevli Dr. Dyt. Nesil GÖREN ATALAY; öğün zamanlarına uyum, evde kan şekeri izlemi, besin tüketim kayıtları, egzersiz uyumunun kontrolü, vücut ağırlığının kontrolü ve biyokimyasal parametrelerin öneminden bahsetmiştir. İKÇÜ Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı nda görevli Uzm. Dr. A. Pelin TÜTÜNCÜOĞLU sunumunda; diyabet tedavisinde fiziksel aktivite ve egzersizin öneminin yanı sıra, egzersiz tipleri, riskleri, komplikasyon gelişimi ve mortalite üzerine etkisi sunmuştur. hakkında önemli bilgiler Kursun ikinci gününde ilk oturumda Sayın Pamuk; gestasyonel diyabet konusunda risk faktörleri, gebelikte metabolik adaptasyon, patofizyoloji ve izlem konusunda ayrıntılı bilgiler verdi. İkinci oturumda Sayın Gören Atalay; gebelikte beslenme önerileri, protein ve mineral gereksinimleri, glisemik indeks ve yük kavramları, ara öğün ve beslenme tercihleri, meyve tüketimi ve hipoglisemi yönetiminden bahsetmiştir. Tıbbi Hizmetler Başkanlığı Sağlık Bakım Hizmetleri Koordinatörlüğü Sayfa 5
İKÇÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Elif ÜNSAL AVDAL, çocukluk/ ergenlik çağı diyabeti konulu sunumunda çocuklarda diyabet fizyopatolojisi, tanı kriterleri, risk faktörleri, komplikasyonlar, tedavi ve glisemik kontrol konularında değerli bilgiler sunmuştur. Ardından özyönetim konulu oturumunda Sayın Avdal; eğitimin önemi ve gerekliliğinden, özyönetim basamaklarından, glisemik hedeflerden ve evde izlem konularından bahsetmiştir. Öğleden sonraki ilk oturumda İKÇÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yasemin TOKEM diyabet ile yaşam konulu sunumunda; cilt bakımı, ayak bakımı, ağız ve diş bakımı, cinsel yaşam, aşılanma, seyahat ve yolculuk, dini uygulamalar konularında bilgiler sunmuştur. İKÇÜ Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi nde görevli Uzm. Dr. Mehmet Oytun HASTÜRK, diyabetin psikososyal yönünden bahsetmiş, çocuk ve erişkinlerde karşılaşılan normal tepkiler ve yönetimi hakkında önemli bilgiler vermiştir. Tıbbi Hizmetler Başkanlığı Sağlık Bakım Hizmetleri Koordinatörlüğü Sayfa 6
Kursun son oturumunda, İKÇÜ Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Diyabet Eğitim Hemşiresi Nigar ÖZEN ve Diyabet Eğitim Hemşiresi Nihal B. ALİKALFA hazırladıkları klinik uygulama videoları ve görsel materyal destekleri ile interaktif bir sunum yaparak; kan şekeri ölçümü, insülin uygulaması ve ayak bakımı konularında değerli bilgiler paylaşmışlardır. Tıbbi Hizmetler Başkanlığı Sağlık Bakım Hizmetleri Koordinatörlüğü Sayfa 7
Kurs oturumlarının sonunda katılım belgelerinin dağıtımı ile program sona ermiştir. Katılımcılara kurs sonrası Oturum Değerlendirme Formu dağıtılmış ve eğitimcileri, eğitimi ve eğitim ortamını değerlendirmeleri istenilmiştir. Katılımcıların yaptıkları değerlendirme sonuçlarına göre (çok iyi=4, iyi=3, orta=2, yetersiz=1), Diyabet Yönetimi kursu genel memnuniyet oranı 3,79 olarak saptanmıştır. Eğitimcilerimizin teşekkür belgeleri Tıbbi Hizmetler Başkanı Dr. Murat TÜRKYILMAZ, Sağlık Bakım Hizmetleri Koordinatörü Uzm. Sevil UNCU ve İzmir Halk Sağlığı Müdürlüğü Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar Şube Müdürü Dr. Ece ÖZKAN tarafından verildi. Tıbbi Hizmetler Başkanlığı Sağlık Bakım Hizmetleri Koordinatörlüğü Sayfa 8
İZMİR GÜNEY BÖLGESİ KAMU HASTANELERİ BİRLİĞİ TIBBİ HİZMETLER BAŞKANLIĞI SAĞLIK BAKIM HİZMETLERİ KOORDİNATÖRLÜĞÜ 123/11 Sok. No:6 Poligon Mh. Karabağlar / İZMİR Tlf: (0232) 232 32 32/2319-2308-2309 Fax: (0232) 246 88 00 e-mail: khb35g.saglikbakim@saglik.gov.tr Hazırlayan: Uzm. Hem. Seçil BEYECE İNCAZLI- Tıbbi Hizmetler Başkanlığı Sağlık Bakım Hizmetleri Koordinatörlüğü