KENTLERDE HAVA KALİTESİNİN GELİŞTİRİLMESİ PROJESİ KENTAİR & ERZURUM TEMİZ HAVA EYLEM PLANI İ. Yusuf GÖDEKMERDAN 2014
KENTAİR Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından Hollanda Hükümeti ile çevre alanında ikili işbirliği çerçevesinde G2G.NL-Çevre 2011 Programı altında yürütülen Kentlerde Hava Kalitesi Değerlendirme Sisteminin Geliştirilmesi Projesi(KENTAİR)
KENTAİR Hava kalitesi mevzuatının (Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği) yerel ölçekte uygulanması, Seçilen büyükşehirlerdeki hava kirliliğinin bilimsel olarak tespit edilmesi için hava kalitesinin değerlendirilmesi konusunda teknik destek verilerek yerel ölçekte sorumlu kurum/kuruluşların kapasitelerinin arttırılması, Hava kirliliğinin olumsuz sağlık etkileri konusunda farkındalığın arttırılması ve paydaşların ve halkın bilgilendirilmesi, Proje çıktıları doğrultusunda eylem planlarının hazırlanması için illerde hava kalitesi değerlendirme raporlarının oluşturulması,
HAVA KALİTESİ ÖLÇÜM İSTASYONU
ERZURUMDA KİRLİLİK PM10 SO 2 NOx NOx (Ton) YÜZDE (%) SO 2 (Ton) YÜZDE (%) PM10 (Ton) YÜZDE (%) ISINMA 615 15 1249 92,3 712 75 TARAFİK 3228 77 4 0,3 219 23 SANAYİ 324 8 100 7,4 16 2 GENEL TOPLAM 4167 100 1353 100 947 100
Annaul Concentration (ug/m3) PM10 140 120 Annual Average Annual Average Annual Limit Value 100 80 60 65.8 62.9 59.0 56.2 56.2 56.2 56.2 56.2 56.2 56.2 56.2 56.2 56.2 56.2 56.2 56.2 40 20 0 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Year 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 AB SINIR DEĞERLERİ SO2 PM10 Sınır Değerler 2007 Ve Öncesi 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 KVSD 400 400 370 340 310 280 250 UVSD (Kış Sezonu) 250 250 225 200 175 150 125 KVSD 300 300 260 220 180 140 100 UVSD (Kış Sezonu) 200 200 178 156 134 112 90 AB Limit Değerleri
PM10 SEKTÖREL DAĞILIMI 2% 16 ton/yıl 23% 219 ton/yıl ISINMA TRAFİK SANAYİ 75% 712 ton/yıl
ISINMA İLÇELER (KÖMÜR) ABONE SAYISI (KONUT) TÜKETİM MİKTARI (ton) İTHAL YERLİ İTHAL YERLİ PALANDÖKEN 19.541 3.000 39.082 6.000 YAKUTİYE 28.288 8.000 56.576 16.000 AZİZİYE 4.218 2.500 8.436 5.000 TOPLAM 52.047 13.500 104.094 27.000 GENEL TOPLAM 65.547 131.094 İLÇELER (DOĞALGAZ) ABONE SAYISI (KONUT) TÜKETİM MİKTARI (Sm3) MERKEZİ BİREYSEL MERKEZİ BİREYSEL PALANDÖKEN 5.205 27.133 13.677.490 34.004.108 YAKUTİYE 6.018 22.082 42.094.874 32.697.876 AZİZİYE 479 7.383 8.053.060 9.551.934 GENEL TOPLAM 11.702 56.598 63.825.424 76.253.918 68.300 140.079.342
900 PM10 ERZURUM 2011 WD Temp WS 50 800 40 700 665 30 600 593 20 500 10 400 300 0 200-10 100-18.9-23 -20 0-30 02/12/2011 03/12/2011 04/12/2011 05/12/2011 06/12/2011 07/12/2011 08/12/2011 Tarih Zaman PM10 SO2 Hava Sıcaklığı Ruzgar Yonu Ruzgar Hizi µg/m³ µg/m³ C Derece m/s 04.12.2011 16:00 277 57-16.8 000 0.0 04.12.2011 17:00 399 123-17.9 010 1.0 04.12.2011 18:00 665 127-19.0 000 0.0 04.12.2011 19:00 628 129-19.3 0.5 04.12.2011 20:00 544 143-18.9 260 1.5 04.12.2011 21:00 497 167-20.4 300 1.0 04.12.2011 22:00 540 110-20.6 0.5 04.12.2011 23:00 294 59-22.6 330 1.0 05.12.2011 00:00 179 88-22.1 120 0.5 05.12.2011 01:00 245 89-23.2 290 0.5 05.12.2011 02:00 230 79-22.8 0.5 05.12.2011 03:00 143 58-23.8 350 1.0 05.12.2011 04:00 61 38-16.8 000 0.0
PM10 YILLARA GÖRE SINIR DEĞER AŞIM TABLOSU Sınırlar YIL OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKİM KASIM ARALIK ORTLAMA 260 2009 3 3 220 2010 1 1 2 4 180 2011 1 1 1 2 9 14 140 2012 3 9 3 2 4 21 ISINMA VE TRAFİKTEN KAYNAKLANAN PM10 AŞIM SAYILARI 3 4 21 2009 2010 2011 2012 14
PM10
ALINABİLECEK ÖNLEMLER VE ZAMAN TAKVİMİ ALINACAK ÖNLEMLER UYGULAMA TAKVİMİ EMİSYON AZALIMI UYGULAMAYA GEÇİŞ YÜZDESİ VE KATKISI SORUMLU KURULUŞ Eğitim, Doğalgaz kullanımının özendirilmesi, Doğalgaz hizmetlerin kolay ulaşılabilir hale getirilmesi. 2014-2016 SO 2, NO x %54 Doğalgaza Geçiş. Geçişler sayesinde SO 2 ve PM10 önemli ölçüde düşüş olmuştur. Büyükşehir Belediye Başkanlığı, İlçe Belediyeleri, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, Doğalgaz Dağıtım Şirketi. Hava Kirliliği denetim ekiplerinin oluşturulması. Bacaların temizlenmesi ve bakımı, yakma teknikleri konusunda eğitim. Isı Yalıtımı. Enerji Verimliliği. AR-GE Faaliyetleri. Her yıl. 2014-2019 SO 2, NO x ve PM10 SO 2, NO x ve PM10 Denetimler mevcut hava kirliliğini %20 azaltmaktadır. Isı yalıtımında % 40 tasarruf sağlanıyor. Büyükşehir Belediye Başkanlığı, İlçe Belediyeleri, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, halk Sağlığı İl Müdürlüğü Büyükşehir Belediye Başkanlığı, İlçe Belediyeleri, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, Sanayi ve Ticaret Odası
ALINACAK ÖNLEMLER UYGULAMA TAKVİMİ EMİSYON AZALIMI UYGULAMAYA GEÇİŞ YÜZDESİ VE KATKISI SORUMLU KURULUŞ Yakıt kalitesinin iyileştirilmesi, Yakıt Analiz Laboratuvarı yapılması, TSE ye uygun olarak Soba üretilmesi. 2014-2019 SO 2, NO x ve PM10 İl merkezinde yerli kömürden ithal kömüre %70 geçiş sağlandı. Büyükşehir Belediye Başkanlığı, Bilim Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğü Geri Kazanım Tesislerinin kurulmasına imkân sağlamak, Küçük sanayi siteleri ve sanayi bölgelerinin oluşturulması. 2014-2019 SO 2, NO x ve PM10 Yeni sanayi bölgeleri planlama aşamasındadır. Büyükşehir Belediye Başkanlığı, İlçe Belediyeleri, Sanayi ve Ticaret Odası, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü. Ulaşım Mastır Planı, Ulaşım ve Otopark hizmetleri. 2014-2019 SO 2, NO x ve PM10 Master Planı 2030 yılını da kapsayacak şekilde hazırlanmıştır. Otopark hizmetleri ise %60 oranında tamamlanmıştır. Büyükşehir Belediye Başkanlığı, İlçe Belediyeleri. Kentsel Dönüşüm, Rüzgâr koridorları. 2014-2019 SO 2, NO x ve PM10 Kentsel dönüşüm %20 oranında tamamlanmış ve çalışmalar devam etmektedir. Büyükşehir Belediye Başkanlığı, İlçe Belediyeleri, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü
Dikkatiniz için tesekkür ederim.