SAYISAL GRAFİK 11. yılında SAYISAL GRAFİK kuruluşunun 10. yıldönümünü kutladı. 21 Ağustos 1992 tarihinde kurulun SAYISAL GRAFİK, 10 yıldır, en ileri teknolojik uygulamaları Türkiye de kullanıma sunmak için çalışıyor. Kullanıcının gereksinimlerinin doğru değerlendirilmesi ve bu yönde çözümler sunulması ile kalıcı, gelişebilen ve verimli sistemler kurulacağına inan SAYISAL GRAFİK, altı ana sektöre hizmet veriyor. GIS ve Haritacılık, İnşaat ve Arazi Uygulamaları, Mekanik Tasarım ve İmalat, Yapı Tasarımı, Endüstriyel Tesis Tasarımı ve Çoğulortam pazarlarına tam 10 yıldır, dünya ile paralel ama Türkiye ile uyumlu çözümler sunan SAYISAL GRAFİK hizmet sunduğu pazarların gereksinimlerini çok iyi biliyor. Sunduğu ileri teknolojik çözümlerin verimli ve üretken kullanımı için gereken bilgiye kolay ulaşım ve sahip olduğu deneyim birikimini paylaşmak için pek çok hizmet sunan SAYISAL GRAFİK, Sanal Gazete ve Mekanik İletişim gibi basılı yayınlara ve farklı alanlara hizmet sunan bir çok Web sitesine sahip. SAYISAL GRAFİK Web Sitesi Tamamen Yenilendi www.sayisalgrafik.com.tr adresinden yayımlanan SAYISAL GRAFİK web sitesinin, arayüzü yenilendi ve içeriği zenginleştirildi. Yenilenen arayüzü ile sitede dolaşmak daha kolay hale gelirken, zenginleştirilen içeriğiyle ziyaretçiye daha fazla bilgi sunuluyor. Sitede temel olarak SAYISAL GRAFİK in verdiği hizmetler, sunduğu çözümler, bu çözümlerde kullanılan ürünler, ürünlere ilişkin teknik destek, SAYISAL GRAFİK faaliyetleri hakkında bilgi ve duyurular, satış kanalları ve SAYISAL GRAFİK in diğer web sitelerine bağlantılar yer alıyor. SAYISAL GRAFİK Web sitesi, kolay algılanabilen görsel yapısı ile ziyaretçilere daha ilk sayfadan genel yapıyı anlatıyor. Tümüyle SAYISAL GRAFİK in işlev ve yapısı ile parallellik gösteren sitenin ana sayfası, ziyaretçiye yoğun bir yönlendirme sunuyor. Böylece ziyaretçiler istediği bilgiye daha az sayfa gezerek ulaşıyor. Mekanik tasarım ve imalat çözümlerine, ana sayfadan ulaşılabildiği gibi, diğer sayfalardan da kolaylıkla ulaşılıyor. Mekanik tasarım ve imalat Pazar grubu sayfasından, mekanik ürünler ile ilgili Türkiye ve dünyadan başarı öyküleri izlenebilir. Ürünler sayfası ise, mekanik tasarım ve imalat çözümlerini içeriyor. Her bir ürün için, birçok farklı bölüm bulunuyor. Yeni Özellikler sayfaları, yeni sürümlerin getirdiği özelliklerini içerirken, Teknik Özellikler sayfaları ilgili ürünün tüm teknik özelliklerine ayrılmış durumda. Yazılar ise, değişik ürünler ile ilgili yazıları kapsıyor. TATEF 2002 Fuarı 25-29 Eylül 2002 tarihleri arasında İstanbul da yapılacak ITF İstanbul Fuarcılık tarafından organize edilen 9. Uluslararası Metal İşleme Teknolojileri Fuarı TATEF 2002 25-29 Eylül 2002 tarihleri arasında CNR Fuar Merkezi nde 5 gün süreyle açık kalacak. SAYISAL GRAFİK, TATEF 2002 de Mekanik Tasarım, Mühendislik ve İmalat ve Endüstriyel Tesis Tasarımı ve Projelendirilmesi çözümlerini 5. Salon C513 numaraları stantda sergileyecek. Merhaba, SAYISAL GRAFİK olarak, 25-29 Eylül 2002 tarihleri arasında CNR Dünya Ticaret Merkezi nde düzenlenecek olan İMAK- TATEF İstanbul Fuarı nda Mekanik Tasarım, Mühendislik ve İmalat ve Endüstriyel Tesis Tasarımı ve Projelendirilmesi çözümlerimizi sergileyeceğiz. Böylece, yeni ürün ve çözümlerimizi tanıtma olanağımız olacak. Sizleri standımıza bekliyoruz. Bu sayının haberlerinden gördüğünüz gibi, Web sitemizi tamamen yeniledik. Özellikle Destek bölümü daha da geliştirildi ve birçok ürün ile ilgili teknik destek, öğrenim, ipucu yazılarıyla zenginleştirildi. Bu bölümü sık aralıklarla güncelleyeceğiz ve sürekli geliştireceğiz. Destek konularına düzenli olarak bakmanızı öneriyoruz. Mekanik İletişim bültenine web sitemizden de ulaşabilirsiniz. Çıkan tüm sayılar PDF formatında burada yer alıyor. Eylül sayısına gelince... Bu sayıda, ürünler altında imalat çözümlerimizi ele aldık. hypermill in yeni sürümü, hypermill V6.1, Autodesk Mechanical Desktop 6 ile oluşturmuş olduğunuz modellerinizin takım yollarını çıkartmak için gelişkin araçlar sunuyor. TATEF Fuarı nda 5. Salon C513 numaralı standımızda görüşmek dileğiyle, Bülent Görücü info@sayisalgrafik.com.tr Ürünler Autodesk Mechanical Desktop için CAM Çözümü: hypermill V6.1 İpuçları AutoCAD Mechanical 6 da Lineer/Simetrik Uzatma Autodesk Mechanical Desktop 6 da Loft Unsurunun Kullanımı Autodesk Inventor 5.3 de Eskizlerin Paylaştırılması Kullanım AutoCAD Mechanical 6 da 2B Gizleme Autodesk Mechanical Desktop 6 da Geometrik Sınırlamalar Autodesk Inventor 5.3 de Eskiz Ortamı Teknik Destek Kurulum Aşamasında Error Code 1605 Hata Mesajı Üç Tuşlu Tekerlekli Farede orta tuşun Pan işlevini yerine getirmesi Autodesk Mechanical Desktop 6 da standart parçaların malzeme özelliklerini değiştirmek Autodesk Inventor 5.3 de standart parçaların fiziksel özelliklerini değiştirmek Autodesk Inventor 5.3 de eksenlerin renk özellikleri Autodesk Inventor 5.3 için Service Pack
Autodesk Çözümleri İmalat Mekanik tasarımdan imalata uzanan tüm süreci kapsayan ürün yelpazesi. 2 ve 3 boyutlu tasarım, yüzey ve katı modelleme, analiz, nümerik kontrollü imalat. Autodesk Inventor Series: 2B ve 3B mekanik tasarım için komple çözüm. Autodesk Inventor ve Autodesk Mechanical Desktop yazılımlarını içeriyor AutoCAD Mechanical: 2B mekanik tasarım ve konstrüksiyon resimleri üretimi Autodesk Inventor: 3B yüksek performans mekanik tasarım çözümü Autodesk Feature Exchange: Katı modellerin parametrik modellere dönüştürülmesi için kullanılan yazılım Mimarlık Akıllı mimari model kullanımı ile mimari süreçte kapsamlı çözümler. Kavramsal tasarım, projelendirme ve görselleştirme Autodesk Architectural Desktop: Mimari tasarım ve projelendirme yazılımı İnşaat ve Arazi Uygulamaları Otoyol tasarımından, baraj inşaatına, hafriyat hesabından, sulama projesine, tüm arazi uygulamalarında kullanılabilecek çözümler. Autodesk Land Desktop: Arazi ve inşaat uygulamaları yazılımı Autodesk Civil Design: Yol, otoyol, kanal, vb. inşaat uygulamaları yazılımı Autodesk Survey: Arazi ölçümlerini işleme yazılımı Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Haritacılık Masaüstü GIS uygulamalarına, Internet kullanımı, sahada mobil çalışma olanakları ve kurumsal boyut ekleyen çözümler. Autodesk Map: Masaüstü GIS ve haritacılık yazılımı Autodesk MapGuide: Web tabanlı GIS yazılımı Autodesk OnSite Enterprise: Mobil GIS yazılımı Autodesk OnSite: GIS görüntüleme yazılımı Autodesk Raster Design: Raster görüntü işleme ve raster/vektör çevirim yazılımı Autodesk GIS Design Server: Oracle tabanlı kurumsal GIS sunucusu Autodesk Map Series: Autodesk Map, Autodesk Raster Design ve Autodesk OnSite'tan oluşan, haritacılık ve GIS yazılım grubu Genel Tasarım ve Çizim AutoCAD: Genel amaçlı 3B bilgisayar destekli tasarım platformu AutoCAD LT: Genel amaçlı 2B bilgisayar destekli tasarım ve çizim yazılımı Volo View: Çizim görüntüleme yazılımı Autodesk OnSite View: Mobil cihazlarla tasarım verilerini sahada işleme yazılımı Autodesk VIZ: 3B modelleme, görselleştirme ve canlandırma yazılımı Autodesk Raster Design: Raster görüntü işleme ve raster/vektör çevirim yazılımı mekanik iletişim adı belirtildiği sürece yazılardan alıntı yapılabilir. Reklamların sorumluluğu şirketlerine, yazılardaki görüşler yazarlarına aittir. mekanik iletişim aylık olarak yayımlanır ve 1000 adet basılır. Sahibi: SAYISAL GRAFİK SANAYİ ve TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ adına, M. Erol Parmakerli Sorumlu Yazı İşleri Müdürü: Bülent Görücü Grafik Tasarım: SAYISAL GRAFİK TM / Renk Ayrımı: KROS GRAFİK / Baskı: LEBİB YALKIN İnönü Cad. 75/3 Gümüşsuyu 80090 İstanbul Tel: 0212 293 04 23 Faks: 0212 252 89 33 Mahatma Gandi Cad. 50/5 GOP 06700 Ankara Tel: 0312 447 72 14 Faks: 0312 447 72 18 www.sayisalgrafik.com.tr Yıl: 1 / Sayı: 3 2 SAYISAL GRAFİK
Autodesk Mechanical Desktop için CAM Çözümü: hypermill V6.1 hypermill oldukça gelişkin özelliklere sahip, kalıp ve model uygulamaları için 4 eksende sıralama (indexing) yapabilen 3 eksenli bir frezeleme yazılımıdır. hypermill yazılımının diğer CAM yazılımlarından önemli farkı, kullanıcının alışık olduğu CAD ortamından uzaklaşmadan, Autodesk Mechanical Desktop ile üretilmiş hem katı hem de yüzey modellerin kullanılmasına olanak tanımasıdır. Böylece, Autodesk Mechanical Desktop kullanıcıları için veri transferi sorunu ortadan kalkmaktadır. hypermill in sunduğu Joblist (iş listesi) özelliği, yazılımın kullanılmasını basitleştirmekte ve işlem süresini kısaltmaktadır. hypermill, son sürümü V6.1 ile kullanıcılara, 2.5, ve 3 eksen sürekli işleme konusunda bir çok seçenek sunmaktadır hypermill kullanıcılara, değişik talaşlı işleme işlemlerinin ve iş parçasının çabuk ve temiz bir şekilde yeniden düzenlenebileceği iş listesi (job list) olarak adlandırılan bir form sağlamıştır. Bu ara yüz sayesinde, kullanıcı talaşlı imalat programının her aşamasında, programa müdahale edebilir, beğenmediği işlemleri iptal edip yenilerini ekleyebilir, işlemlerin sırasını değiştirebilir, işlemleri kopyalayabilir, daha önce hazırlamış olduğu parça programını yeni parçası için uyarlayabilir. 2.5 Eksende İşleme Kullanıcının 2 boyutta üreteceği parça profillerini işlemek için çok gelişkin özellikleri olan 2D modüllerinin belli başlıları: 2.5 Eksende Kalan Talaşın (Rest Material) İşlenmesi Bir önceki cep açma ve kontur frezeleme işlemleri sonucunda, büyük kesme kafası sebebiyle geride kalan talaşın daha küçük bir kesme kafası ile işlenmesi özelliği ile sadece bir önceki işlemden arta kalan bölgelerin kısa sürede işlenebilme özelliğini sunuyor. 2.5 Eksende Delme İşlemleri hypermill, kendi içinde birçok delme işlemini içermekle birlikte kullanıcının kendi standartlarına uygun macro geliştirmesine de olanak tanımaktadır. 3 Eksende İşleme Z Ekseni Kaba Boşaltma İşlemi (3D Z-Level Roughing) Sabit bir Z değeri için X-Y düzlemi boyunca talaş kaldırma, frezeleme sırasında zaman ve işlemden büyük kazanç sağlamaktadır. Bu işlem sırasında takım, sabit bir Z değerinde, parça şekline göre kullanıcının belirleyeceği işleme şekline göre zig-zag lar çizerek, X ve Y eksenlerine veya parça profil konturuna paralel bir şekilde ilerlemekte ve talaş kaldırmaktadır. Her tam geçişten sonra, işlem bir sonraki Z seviyesinde tekrarlanır. hypermill, ayrıca Z ekseni finiş işlemlerine de olanak tanımaktadır. Böylece, özellikle dik yüzeyler belirli adımlarla işlenebilir. Ayrıca, helisel hareket yeteneği, cep yönelimli finiş işleme, çember komutları için çıktı üretebilme özellikleri de bulunmaktadır. Döküm Paylı Kaba Boşaltma (Cast Offset Roughing): İşlenecek parçanın kaba halinin tamamen dolu olan bir blok olmadığı durumlarda, kaba boşaltma işlemi sırasında kesme kafasının boşlukta kesme hızı ve kesme ilerlemesiyle gezinmesi sırasında harcanan gereksiz zamanı ortadan kaldırmak için düzenlenmiş olan bu modülle, kullanıcı modellemiş olduğu parçanın kaba hali için belirleyeceği bir ofset (stock) değeriyle işlenmesini sağlayacaktır. Normal kaba işleme, işlenecek malzemeyi bir küp olarak ele alır. Bu durumda, döküm parçaların işlenmesi sırasında takım, malzeme dışında gereksiz hareketler yapabilir. Döküm paylı kaba boşaltma yöntemi ile hypermill, işlenecek malzemeyi belli bir pay verilmiş bir geometriden hesaplar. Takım yolları, takım gerçekten malzeme kaldırıyorsa, hesaplanır. Değişken Stok Miktarlı Kaba Boşaltma (Arbitrary Stock Roughing): Bu modül sayesinde kullanıcı, parçanın kaba halini oluşturduğu bir Autodesk Mechanical Desktop veya AutoCAD modeli olarak tanımlayabilmektedir. Kullanıcı, iş parçasının kaba halini Döküm Paylı Kaba Boşaltma modülüyle tanımlayamayacağı, her bölgesinde aynı miktarda stok malzeme bulunmayan başlangıç hali için bu modülü kullanarak, işleme zamanını daha ekonomik bir hale getirebilmektedir. 3 Eksende Profil Frezeleme 2.5 Eksende Cep Açma (2D Pocket Milling) hypermill in bu özelliği, kullanıcıya modelin tüm ince detaylarını ve hypermill, işlenecek modelin içerdiği adaları otomatik olarak tanıyabiliyor ve büyük kesme kafası sebebiyle işlenemeyen bölgelerin hesaplanmasını yapabiliyor. 2.5 Eksende Kontur Frezeleme (2D Contour Milling) Bu özellik ile açık veya kapalı 2 boyutlu konturların ve 3 boyutlu eğrilerin izdüşümlerinin frezelenmesi olanaklı oluyor. unsurlarını en uygun yöntemlerle işleyebilmesi için oldukça geniş olanaklar sunmaktadır. hypermill de program yaparken kullanıcı AutoCAD polyline veya spline çizim nesnelerini çalışma sınırı olarak tanımlayarak modelinin özel ilgi gerektiren bölgeleri için diğer bölgelere zarar verme ihtimalini ortadan kaldırarak işlemini tamamlayabilir. Kendi içinde barındırdığı kontrol mekanizması sayesinde hypermill, kullanılan takımdan ya da yüzeyin karmaşıklığından bağımsız olarak frezeleme sırasında model yüzeylerinin zarar görmesini engellemektedir. Ayrıca, takımın yüzeyi kolayca ve güvenilir bir şekilde izleyebilmesini sağlayan eğriler SAYISAL GRAFİK 3
kullanmakta ve frezeleme işleminin belirli bir alanla sınırlandırılmasını sağlayacak sınır tanımlama olanağını da sunmaktadır. Sonuçta üretilen takım yolları grafik olarak model üzerinde gösterilir. Eğimli işleme, HSC-loop ları ve sınır üzerinde/ötesinde özellikleri, profil frezelemeye eklenen yeni yeteneklerden bazılarıdır. 3 Eksende Otomatik Olarak Talaşı Frezeleme İşlemi (3D Automatic Rest Milling) Takımın büyüklüğüne bağlı olarak model üzerinde belirli miktarlarda malzeme kalır. Kalan talaşı frezeleme işlemi bu alanları bulur ve bunların çevrelerinde sınırlar oluşturur. Böylece geri kalan malzeme daha küçük bir takım ile kaldırılabilir. hypermill in kalan talaşı frezeleme özelliği kalan malzemeyi hesaplar ve kullanıcıya bu malzemenin kaldırılması için değişik işlemler sunar. Ayrıca hypermill, geri kalan malzemeyi otomatik olarak gösterebilir ve takım yollarının otomatik olarak hesaplanmasını sağlayabilir. Böylece, kalan talaşın kaldırılması işlemi, finiş işlemlerini kısaltarak, takım yollarının hızlı bir şekilde üretilmesine olanak sağlar. Ayrıca, birden fazla sınır tanımlama, yükselen/düşen işleme, tolerans tanımı diğer özelliklerden bazılarıdır. Gravür İşleme (Pencil Milling) Bu modül, model üzerinde olan kanalları ve çıkıntıların bağlantı bölgelerini otomatik olarak algılar ve uygun kesme kafası kullanarak işlenmesini sağlar. Kavitelerin işlenmesi genelde karmaşık bazı işlemleri gerektirir. hypermill yazılımının sunduğu gravür işleme özelliği bir yüzey/katı modeli üzerindeki gravürlerin ve yuvarlamaların otomatik olarak tanınmasını sağlamakta ve her türlü gravür için kontura karşılık gelen nümerik kodlar üretebilmektedir. Serbest Doğrultuda Frezeleme (Free Path Milling): Serbest 3 boyutlu konturların işlenmesi için kullanılan bir özelliktir. Bu sayede kullanıcı AutoCAD ile yaratmış olduğu polyline veya spline çizim nesnelerini takip ettirerek takım yolu çıkarabilmektedir. X/Y Optimizasyonu Profil frezeleme, takım yollarının modellenmesinde en çok kullanılan işleme yöntemlerinden birisidir. Fakat genellikle, dik yüzeylerde, düşük verim sağlamaktadır. hypermill buna karşın, işleme sınırlarını otomatik olarak tanır ve bu sınırlar içindeki takım yollarını hesaplar; tek bir düzlemde profil frezeleme olanağını verir, böylece de dik yüzeylerin optimum olarak ve hızlıca işlenmesini sağlar. Bir önceki işlemede X veya Y ye paralel olarak işlenmiş parçalar için, bu eksene göre işleme esnasında takım pozisyonuna ve ilerleme yönüne bağlı olarak yeterince kaliteli işlenememiş bölgelerin otomatik olarak hesaplanması yapılır, ve sadece bu bölgeler için takım yolu çıkarılması sağlanır. Eğik İşleme (Slope Machining) Yüksek yüzey kalitesi elde edebilmek için, dik yüzeylere Z seviyesinde finiş işlemleri uygulanması gerekir. Geçmişte, kullanıcılar, bu yüzeyleri seçip, sınırlar oluşturmak durumundaydılar. hypermill in eğik işleme işlevselliği ile kullanıcılar, belirli bir eğim açısı tanımlıyor ve hypermill, bu açıya kadar olan tüm yüzeyleri, sınırlarını otomatik 4 oluşturarak işleyebiliyor. Oldukça zaman kazandırıcı bir işlem olarak tasarlanmış bu modül ile takımın yapabileceği gereksiz hareketler de engellenmiş olmaktadır. ISO-İşleme (ISO-Machining) Kullanıcı istekleri dikkate alınarak, hypermill e ayrı ayrı yüzeylerin detaylı işlenebilmesi için ISO-İşleme yetenekleri eklendi. Bu yöntemle, yüzeylerin U/V vektörleri boyunca işleme yapmak olanaklı olmaktadır. Böylece, takım yolları, yüzeyin akışına göre ayarlanabilmekte, flowlines olarak bilenen yüzey akış doğrularının oluşturulması gerekmemekte ve zaman kazanılmaktadır. 3B Scallop İşleme (3D Scallop Machining) Bu modül sayesinde imalat için vazgeçilmez olan yüzey kalitesi özellikleri, parçanın bütün işlenen yüzeyleri için eşit olarak sağlanabilir. Modelin takım yolları sabit bir talaş kalınlığı olacak şekilde ayarlanarak, takım eğimli yüzeylere geldiğinde aynı yüzey kalitesini elde edecek ve kaldıracağı talaş miktarı aynı olacak şekilde ilerleme yeniden hesaplanmaktadır. Bu sayede takım kuvvetleri sabit kalmakta, model ilerleme yönüne ters kesme (climb milling) yöntemi ile frezelenmektedir. 3B Scallop İşleme, HSC-finiş işlemleri için uygun bir işlevsellik getirmektedir. hypermill nightshift hypermill in sunduğu işlevselliklerden birisi de nightshift özelliğidir. hypermill e gereksinim duymadan kendi başına çalışan nightshift ile daha önceden tanımlanmış işler (job) hesaplanır. nightshift ile hem takım yolları daha hızlı hesaplanabilir, hem de nightshift hypermill olmadan çalıştığından bir yandan takım yolları hesaplanırken, diğer yandan başka işler yapılabilir. Kullanıcı takım yolu hesabını, bir durum göstergesi aracılığıyla izleyebilir. 4 Eksen İndeksleme (4th-Axis Indexing) 4 Eksen İndeksleme, prizmatik parçaların işlenmesinde oldukça önemli yetenekler getirmektedir. Bu sayede kullanıcı parçasını tezgah tablasına tek bağlayışta, parçanın eğimli bölgeleri için yeni koordinat sistemleri oluşturarak işlemine devam edebilmektedir. Döner masa ve postprocessor desteği, kullanıcı tanımlı koordinat sistemlerinde 2.5 eksen işleme, takım değiştirme optimizasyonu gibi özellikle bunlar arasında sayılabilir. Takım Yolu Editörü (Toolpath Editor) hypermill in Takım Yolu Editörü, kullanıcının takım yolları üzerinde düzenleme işlemleri yapabilmesini sağlamaktadır. Takım yollarında nokta değiştirme, silme, düzenleme, tezgah durumlarını ekleme, takım yollarını belirli noktalar arasında sınırlama, takım yollarını gösteren bileşik çizgi (polyline) bilgileri yerleştirme, iş listesini düzenleme, POF dosyalarını görüntüleme gibi özellikler Takım Yolu Editörü nün getirdiği özelliklerden bazılarıdır. Bu işlemlerden başka hypermill, iki önemli özelliği daha içinde barındırmaktadır. hyperpost Post-processor ler, CAM yazılımı ile üretilen verilerin kullanıcının sahip olduğu CNC tezgahlarının anlayacağı formata dönüştürülmesi için kullanılır. Open Mind, kullanıcıya kolay kullanımlı bir post-processor özelliği sağlamaktadır. hyperpost, kullanıcının, özel bir programla bilgisine gerek duymadan, kendi post-processor ünü oluşturmasına olanak tanır. Yapılması gereken, istenilen özelliklerin (spesifikasyonların) menülere girilmesidir. Yazılım otomatik olarak bu verileri kullanıcının CNC tezgahı için post-processor lere dönüştürür. hyperview hyperview, standart olarak hypermill yazılımıyla beraber kullanıcıya sunulmaktadır. Bu yazılım sayesinde kullanıcılar, frezeleme işlemlerini 3 boyutlu, kaplanmış modeller üzerinde görebilirler ve modeli tezgahta işlemeden sonuçları görüntüleyebilirler. SAYISAL GRAFİK
AutoCAD Mechanical 6 da Lineer/Simetrik Uzatma Bu özellik ile ölçü değeri değiştirilerek, ölçünün atanmış olduğu nesnelerin lineer ya da simetrik olarak yeni ölçü değerine getirilmesi sağlanır. Buna bir örnek olarak lineer uzatmayı göstereceğiz. 1. Aşağıdaki gibi basit bir dikdörtgen çizin ve bir kenarını ölçülendirin. Boyut önemli değil. Aşağıdaki mesajlar çıkar: Linear stretch activated Select enclosing window to indicate change direction First corner for crossing: Burada boyut değişikliğinin gerçekleşeceği yön tanımlanır. Nesnenin boyut değişikliği sağ tarafa doğru olacağından, pencere nesnenin sağ tarafında tanımlanır. 2. AMDIMSTRETCH (MODIFY > MODIFY DIMENSION > LINEAR/SYMMETRIC STRETCH) komutunu çalıştırın. Komut satırında aşağıdaki mesaj görünür: Select dimension type [Linear/Symmetric] <Linear>: ENTER ile devam edin. Yeni bir mesaj görünür: Select dimension text or <Specify current and new distance> Ölçü yazısını işaretleyin. Şimdi, yeni ölçü değerini gireceğiz. 125 girin. Bu seçim penceresinin tanımlanmasında önemli olan, ölçüyü tanımlayan noktanın (Defpoint), seçim penceresinin içerisinde olmasıdır. New dimension text <100.96>: 125 Autodesk Mechanical Desktop 6 da Loft Unsurunun Kullanımı Autodesk Mechanical Desktop un gelişkin katı modelleme araçları arasında loft unsuru da bulunmaktadır. Loft unsurunda, farklı kesitler birleştirilerek katı model oluşturulur. Bu yazımızda, loft unsuruna biraz daha ayrıntılı olarak bakacağız. Yapmayı tasarladığımız parça aşağıdaki şekilde gösterilmektedir. dolduruyor. Burada da her şey parametrik. Dış formu elde ettikten sonra, AMSHELL komutunu kullanarak parçanın içini boşaltabilirsiniz. Bu parçanın tasarımı için iki ya da daha fazla kesit (profil) gerekmektedir. Aşağıdaki şekilde gerekli kesitleri göstermektedir. Bu modelin dış formu tek bir loft işlemiyle oluşturuldu. Parça bir dikdörtgen ile başlıyor ve elips ile bitiyor. Loft işlemi arayı SAYISAL GRAFİK 5
Şimdi bu modelin nasıl elde edildiğine ve dikkat edilmesi gerekenlere bakalım. 1. Yeni bir Autodesk Mechanical Desktop dosyası açın. İlk kesiti WCS düzleminde oluşturacağız. 2. Diğer kesitin ve bunun konumunun daha kolay ayarlanabilmesi için bir çalışma noktası ve ekseni kullanacağız. 3. AMWORKPT komutunu kullanarak bir çalışma noktası (work point) tanımlayın. Yeri önemli değil. 4. Şimdi de ekseni tanımlayalım. Bunun için, AMWORKAXIS komutunu kullanacağız. Komuta girdikten sonra Sketch özelliğini işaretleyin ve çalışma noktasının yanına Y ekseni boyunca ekseni yerleştirin. Select work axis, straight edge or [worldx/worldy/worldz]: Çalışma eksenini işaretleyin. Select work plane, planar face or [worldxy/worldyz/worldzx/ucs]: X ile X-Y düzlemini seçin. Aşağıdaki konumu elde edince düzlemi tanımlayın. 9. Elipsi aşağıdaki gibi çizin ve ölçülendirin. 5. Çalışma noktası ile ekseni arasındaki mesafe 50 mm olsun. 6. Şimdi, dikdörtgen kesiti tanımlayabiliriz. Aşağıda gösterildiği gibi, kesiti oluşturun ve ölçülendirin. Dikdörtgenin bir köşesi, çalışma noktası ile çakışmalı. 7. Elips kesiti oluşturmak için, ilk olarak çalışma düzlemini ayarlamamız gerekiyor. 8. AMWORKPLN komutunu çalıştırın ve diyalog kutusunda aşağıdaki seçenekleri işaretleyin. Elipsin konumu, diğer kesitteki çalışma noktasına göre tanımlanıyor. 10. Loft işlemine geçebiliriz. AMLOFT (PART > SKETCHED FEATURES > LOFT) komutunu çalıştırın. 11. Kesitleri seçmeniz gerekiyor. İlk olarak dikdörtgen kesitini işaretleyin ve ENTER ile devam edin. Loft diyalog kutusu açılır. 12. Loft diyalog kutusunu aşağıdaki gibi doldurun. 13. OK ile modeli oluşturun. 6 SAYISAL GRAFİK
Son olarak Loft konusunda bazı önerilerde bulunalım: Loft parçanın ilk unsuru olmak zorunda değildir. Diğer unsurlarda olduğu gibi, Cut, Join, Intersect gibi Boole işlemleri de kullanılabilir. Loft işleminde istediğiniz kadar kesit kullanabilirsiniz. Loft işleminin başlangıç ya da son noktası bir çalışma noktası ile de tanımlanabilir. Aşağıdaki şekil, buna güzel bir örnektir. 14. Şimdi de bazı değişiklikler yapalım. Bunun için, Browser penceresindeki Loft1 ikonunu çift tıklayın. Karşınıza Loft diyalog kutusu çıkar. 15. Burada, Start Section altındaki Weight için 2, End Section altındaki Weight için 3 değerini girin ve OK ile devam edin. Modelimiz daha farklı olacak. Bunun nedeni, Weight seçeneğinin, ilgili kesitin ne kadar ağırlıkla sürdürüleceğini belirtmesidir. Elips kesitine geçiş daha önce başlar: Başlangıç ve son kesitler için, parçanın düzlemleri de kulanılabilir. Autodesk Inventor 5.3 de Eskizlerin Paylaştırılması Autodesk Inventor, tüketilmiş (unsur işleminde kullanılmış) eskizlerin paylaştırılmasını sağlamaktadır. Böylece, aynı eskiz birçok işlemde kullanılabilir. Bu özelliği gösteren alıştırmayı aşağıda bulacaksınız. 1. Standard (mm).ipt şablonunu kullanarak yeni bir parça dosyası açın. Bunun için, What to do düğmesi altından New ikonunu seçin ve Metric bölümünden Standard (mm).ipt şablon dosyasını işaretleyerek OK düğmesine basın. 2. Two-Point Rectangle komutunu çalıştırın. 3. Yaklaşık olarak 60 mm kenar uzunluğuna sahip bir dikdörtgen çizin. 5. General Dimension komutunu çalıştırın ve aşağıda gösterilen ölçüleri tanımlayın: 4. Offset komutunu çalıştırın ve Command araç çubuğundaki Style listesinden Construction seçin. Dik dörtgeni işaretleyin ve yeni dikdörtgeni iç kısma yerleştirin. SAYISAL GRAFİK 7
iki çember çizin. Çemberlerin merkez noktaları, yardımcı doğruların kesişimi üzerinde olacak ve dış kenarlara teğet olacak: 6. Equal sınırlamasını kullanarak, 60mm lik kenarı ve yan kenarı işaretleyin. Böylece, bir kare elde etmiş olduk. 13. Üçüncü bir çemberi, merkez noktası dış dikdörtgenin sol alt noktası olacak şekilde çizime yerleştirin. 14. Offset komutunu kullanarak tüm çemberlerin içerisine onlardan daha ufak çemberler yerleştirin. 15. Aşağıda gösterilen ölçüleri tanımlayın: 7. Sol alt köşe ile sağ üst köşe arasına bir yardımcı doğru çizin ( Line komutunu kullanarak). 8. Point, Hole Center komutunu çalıştırın. Command araç çubuğundaki Style listesinden Sketch Point seçin. 9. Sağ tuş menüsünü açın ve buradan Midpoint işaretleyin. Diagonal doğruyu işaretleyin. 10. Sağ tuş menüsünden Done ile işlemi bitirin. 11. Bir önceki adımda yerleştirdiğiniz eskiz noktasını işaretleyin ve sürükleyerek orijin noktası üzerine çakıştırın. 16. Ufak çemberlerin çaplarını, eşitlik sınırlamasını kullanarak eşitleyin. Şimdi elimizde, birçok unsur işleminde kullanılabilecek bir eskiz var. Neler yapabileceğimize bir bakalım. 17. Klavyede E tuşuna basarak Extrusion komutunu çalıştırın. 18. Ekstrüzyon için kullanılacak profilleri aşağıda gösterildiği gibi işaretleyin: A ile dikdörtgenin içini işaretleyin. B ile ufak çemberler arasındaki alanı işaretleyin. C ile diğer ufak çemberler arasındaki alanı işaretleyin. 19. Ekstrüzyon derinliği olarak 2 mm girin ve yön olarak Midplane seçeneğini işaretleyin. 20. OK ile işlemi sonlandırın. Şimdi de çemberler ekleyerek devam edeceğiz. 12. Center Point Circle komutunu çalıştırın ve Command araç çubuğundaki Style listesinden Normal seçin. Aşağıdaki gibi 8 SAYISAL GRAFİK
28. Bir önceki adımda seçilen aynı alanları yeniden işaretleyin. 21. Şimdi eskizi paylaştıralım. Bunun için Browser penceresinde Sketch1 i işaretleyin ve sağ tuş menüsünden Share Sketch komutunu çalıştırın. 22. Eskiz böylece paylaştırılmış oldu; dikkat ederseniz, Browser penceresinde, hemen Extrusion1 in üzerine yerleşti. 29. Derinlik olarak 6 mm girin. Yön ters taraf olacak: 30. OK ile devam edin. 31. Şimdi de büyük çemberler arasında kalan alanı 30 mm lik bir ekstrüzyonla (yön Midplane olacak) katı durumuna getirin. 32. Son olarak, kesme işlemi (Extrusion-Cut) ile dikdörtgenin kalan kısmını atın. 33. Böylece modelimiz bitmiş oldu. Tek bir eskiz kullanarak, tüm modeli oluşturduk. 23. Standard araç çubuğundan Wireframe Display işaretleyin. 24. Klavyede E tuşuna basarak Extrusion komutunu çalıştırın. 25. Aşağıda gösterildiği gibi, profil olarak ufak çemberler arasında kalan alanı işaretleyin. 26. Derinlik olarak 3 mm girin ve OK ile devam edin. Ekstrüzyon yönü olduğu gibi kalsın. 27. Yeniden E ile ekstrüzyon işlemini çalıştırın. AutoCAD Mechanical 6 da 2B Gizleme 2B gizleme işlevi, çizim içindeki nesnelerin birbirinin üzerine geldiği, bazı nesnelerin arkada kaldıkları durumlar için önemli yetenekler sunmaktadır. Bir nesneyi, bir başkasına göre gizleyebilir, kenarlarını farklı çizgi tipleriyle görüntüleyebilirsiniz. Hide Invisible Edges (Görünmeyen Kenarları Gizlemek) Görünmeyen Kenarları Gizlemek için, MODIFY >> HIDE menüsünün altındaki Hide Invisible Edges komutu kullanılır ya da komut satırından AM2DHIDE girilir. AM2DHIDE işlevi (AutoCAD'in HIDE komutuyla karıştırmayın) ile kapalı bir kontur tanımlanır. Bu alanın arkasında kalan nesneler gizlenir. Bu durumda, tanımladığımız alan ön plan (foregound), bunun arkasında kalan nesneler ise arka plan (background) nesneleri olarak tanımlanır. Ön plan ve arka plan, arkada kalan nesnelerin ve bunları gizleyen nesnelerin seçimiyle saptanır. Bu iki seçim grubu ve diyalog kutusunda yapılan diğer bazı ayarlar, AM2DHIDE işlemi için kullanılmaktadır. İlk hesaplama için tanımlanan veriler saklanır ve bundan sonraki hesaplamalarda kullanılabilir (ön plan/arka plan geometrisi değiştiğinde). Nesneler, aynı anda, farklı gizleme işlemlerine tabi tutulabilir (yani, bir nesne arka planı tanımlıyorsa, başka nesnelere göre de ön planda olabilir). Aşağıdaki örnekte görüldüğü gibi, üstteki dikdörtgen, her iki nesneye göre ön plandadır. AM2DHIDE komutunda, öncelikle ön planı tanımlayan nesneler seçilirler. Select objects for Foreground Seçim işleminden sonra tuşuna basarak, Create Hide Situation diyalog kutusunu açabilirsiniz. Bu diyalog kutusunda, Background bölümü her zaman aktiftir. SAYISAL GRAFİK 9
Find Outer Contour seçeneği, ön plan nesnelerinin konturlarını bulmak için kullanılır. Bunun altındaki Select Inner Contours< seçeneği ise, ancak ön plan nesnesi bir blok ise kullanılabilir. Ön plan nesnesi bir blok ise, Select Inner Contours< seçeneği ile bloğun içerisinde yer alan kapalı alanlar tanımlanır. Bu alanlar bir delik işlevi görürler. Bu seçenek seçildikten sonra, aşağıdaki mesaj çıkar: Pick inside a hole or select a loop to remove: Bloğun içinde yer alan kapalı alanlar seçilir (seçim işleminde konturu değil, alanı seçmek gerekiyor). Aşağıdaki resimde bu özellik gösterilmiştir. Diyalog kutusu, üç bölümden oluşur: Foreground, Background ve Settings. Preview< düğmesi, yapılan ayarlar sonucu gizlenecek nesnelerin bir ön görüntüsünü almak için kullanılır. Ön Plan (Foreground) Ön plan seçeneği ön planı oluşturan nesnelerin özelliklerine bağlıdır. Gizli konturların tanımlanması, AutoCAD'in tarama komutuyla ( Normal stili için yapılan) kontur tanımlamaya benzemektedir. Tarama en dıştaki konturdan başlayarak yapılmaktadır. AM2DHIDE işlevi, uygun bir ön plan tipini bulur ve ilgili ayarları yapar. Ön plan tipleri diyalog kutusunun üst kısmında belirtilir. Olası ön plan tipleri ve özellikleri aşağıda özetlenmiştir: Normal Foreground: Ön plan nesneleri bloklardan değil, basit çizim nesnelerinden oluşmaktadır. Çizim nesneleri uygun konturu tanımlamak için kullanılır. Block Foreground: Ön plan nesnesi tek bir bloktan oluşmaktadır. Predefined Foreground: Ön plan nesneleri, tanımlı bir kontura sahip bir standart parça (ya da kullanıcı tanımlı standart parça) içermektedir. Seçenekler, Block Foreground kısmındakilere benzemektedir. Programmatically defined Foreground: Bazı nesneler, kontur hesaplanması için kendilerine özgü yöntemler kullanır. Normal olarak seçilen nesneler değiştirilmemelidir. Ön plan tipi yazılım tarafından sağlanır. Empty Foreground: Ön plan seçiminde herhangi bir nesne yoktur. Değişiklik yapılmaz. Mixed Foregound: Ön plan seçimi, yukarıdaki ön plan tiplerinden iki ya da daha fazlasını içermektedir. Seçenekler, Normal Foreground için kullanılanlarla aynıdır. Create Hide Situation diyalog kutusunun Foreground bölümü, ön plan nesneleri ile ilgili ayarları içermektedir. Ön plan seçimini geliştirmek için bazı nesnelerin seçimi filtrelenebilir. Use Elements on Contour Layers only ile sadece kontur katmanlarında bulunan nesneler kullanılır. Arka Plan (Background) Create Hide Situation diyalog kutusunun Background bölümü, arka plan nesnelerinin ayarlarıyla ilgili özellikler sunmaktadır. Ön plan nesneleri tanımlandıktan sonra, bu nesnelerin arkasında kalanlar, arka plan nesnesi olarak kabul edilir. Bunu sağlayan, Automatic Background Selection seçeneğinin aktif olmasıdır. Gizli kenarlar değişik şekillerde görüntülenebilir: Invisible on Layer AM_9: AutoCAD Mechanical, gizli kenarları, kapalı durumda bulunan Katman 9 a yerleştirir; yoksa bir silme işlevi söz konusu değildir. Dashed: Gizli kenarlar, kırıklı çizgi tipiyle gösterilir. Invisible, Deleted: Gizli kenarlar silinir. Broken at all Intersections: Gizli kenarlar, kesişim noktalarından kırılır. Ön plan nesneleri için olduğu gibi, arka plan nesneleri için de filtreleme uygulayabilirsiniz. Bunun için, Edit Elements on Appropriate Layers only seçeneği aktif olmalıdır. Böylece, kontur katmanlarında bulunan nesneler dikkate alınır. Ayarlar (Settings) Settings bölümü, gizleme işlemi için global bazı ayarlar sunmaktadır: 10 SAYISAL GRAFİK
Edit the behind situation [modify/move/restore/genius12] <Update>: Modify: Arka planda seçilen nesneler ön plana atılır. Modify Hide Situation diyalog kutusu açılır. Store Settings for Re-evaluation: Bu seçenek aktif durumda ise, ön ve arka plan nesneleriyle ilgili tanımlar, bundan sonraki işlemler için akılda tutulur (dikkate alınır). Update Display Now: Yapılan gizleme işleminin sonucu hemen görüntülenir. Foreground Entities canot be selected during Background Selection: Arka plan nesneleri seçilirken, AutoCAD Mechanical ön plan nesnelerinin seçilmesini engeller. Gizli Kenarların Düzenlenmesi (Edit Invisible Edges) Bu komut, gizli kenarların düzenlenmesi için kullanılmaktadır. Sunulan seçenekler şunlardır. Sol taraftaki listede, seçilen ön ve arka plan nesneleri sıralanmıştır. Bunlar teker teker düzenlenebilir. Explode düğmesiyle, gizli nesneler patlatılabilir; böylece ön ve arka plan bağımlılıkları ortadan kaldırılır. Restore: Nesneler orijinal durumlarına geri döner. Genius 12: Genius 12 de olduğu gibi, gizli bloklar (yeniden) yerleştirilir ya da yerine koyulur. Update: Güncelleme yapılır. Autodesk Mechanical Desktop 6 da Geometrik Sınırlamalar Autodesk Mechanical Desktop ta 3B parça modelleme, 2B eskizler ile başlar. Eskizler, daha sonra profil durumuna getirilir. Profile sınırlamalar (geometrik ve ölçü) atanarak, bunlar istenen şekle ve boyuta getirilir. Geometrik sınırlamalar, profilin şeklini ve geometrisini (diklik, paralellik gibi), ölçü sınırlamaları ise boyutunu tanımlar. Bu yazımızda, profillerin tanımlanmasında önemli araçlar sunan geometrik sınırlamaları inceleyeceğiz. Geometrik sınırlamalar, profilin şeklini ve geometrisini tanımlamak için kullanabileceğiniz araçlar içermektedir. Profilde bulunan tüm elemanlar bir numara ile adlandırılır. Bu elemanların üzerine atanmış olan sınırlamalar değişik harfler ile simgelenir. Ayrıca, elemanlar arasında ilişkisellik var ise, sınırlama sembolünden sonra o elemanın ilişkide olduğu diğer eleman, numarasıyla birlikte görüntülenir. Örneğin şu şekli inceleyin: Burada her bir eleman farklı bir numara ile tanımlanır: 0, 1, 2, 3, 4, 5 ve 6. Her bir eleman üzerinde tanımlanmış bulunan geometrik sınırlamalar değişik harflerle gösterilir. Ayrıca, eğer bir eleman başka bir elemana göre sınırlanmışsa (örneğin teğetlik gibi), sınırlamayı belirtir harften sonra bir numara gelir ve bu numara bağlı bulunan elemanı gösterir. Örneğin üstteki şekilde, 6 numaralı eleman, 2 numaralı elemana teğet ve 1 numaralı elemanla da eş radyuslu olarak tanımlanmıştır. Autodesk Mechanical Desktop aşağıdaki geometrik sınırlamaları içermektedir (parantez içerisindeki harfler, o sınırlamanın simgelediği harfi gösterir): SAYISAL GRAFİK 11
(H) Yatay: Seçilen doğru parçasını, eskiz düzleminin X eksenine göre paralel duruma getirir. (V) Düşey: Seçilen doğru parçasını, eskiz düzleminin Y eksenine göre paralel duruma getirir. (J) İzdüşüm: Seçilen bir noktayı bir doğru, nokta, yay ya da çember ile birleştirir. Seçilen nokta, doğru, yay ya da çember ile yapılan kesişim üzerine izdüşürülür. Eğer seçilen bir doğru ise, nokta dik olarak izdüşürülür. Eğer bir yay ya da çember seçilirse, nokta, merkez ile seçilen nokta arasındaki kesişime izdüşürüür. Sınırlamanın tanımlanması sırasında nesne kenetleme özellikleri kullanılabilir. (L) Diklik: İki doğru parçasını birbirine göre dik duruma getirir. Birleştirme: İki noktayı çakıştırır. Özellikle, profildeki açık bölümleri kapatmak için kullanılır. (P) Koşutluk: Seçilen iki doğru parçasını birbirine göre paralel duruma getirir. (R) Radyus Eşitleme: Seçilen iki çember ya da yayın yarı çaplarını eşitler. (T) Teğetlik: İki nesneyi teğet duruma getirir. (X) X Değerini Eşitlemek: İki yay ya da çemberin merkez noktalarının X koordinatını eşitler. (E) Uzunluk Eşitleme: Seçilen iki doğru parçasının uzunluklarını eşitler. (Y) Y Değerini Eşitlemek: İki yay ya da çemberin merkez noktalarının Y koordinatını eşitler. (M) Aynalama: Bir eksene göre nesnelerin aynalanması için kullanılır. (C) Eş-doğrusallık: İki doğru parçasını eş-doğrusal duruma getirir. (F) Sabitleme: Eskizi seçilen noktada sabitler, diğer nesneler bu sabit noktaya göre değişir. (N) Eş-merkezlilik: İki yay ya da çemberin merkezlerini çakıştırır. Sınırlamaların Görüntülenmesi, Silinmesi ve Eklenmesi PART >> 2D CONSTRAINT menüsünün altındaki Show Constraints (AMSHOWCON) profil üzerindeki geometrik sınırlamaların 12 SAYISAL GRAFİK
görüntülenmesi, Delete Constraints (AMDELCON) ise profildeki seçilen sınırlamaların silinmesi için kullanılır. Eskiz elemanlarına geometrik sınırlamalar atamak için ise AMADDCON komutu kullanılır ya da doğrudan menülerden/araç çubuğundan ilgili sınırlama seçilir. Sabitleme (Fix) Sınırlaması Sınırlamalar arasında, sabitleme sınırlamasının özel bazı kullanım alanları ve yetenekleri vardır. O yüzden biraz daha ayrıntılı bakabiliriz. Sabitleme sınırlaması, nesnelerin son noktalarını ya da doğru, yay, çember, eğri ya da elips gibi nesneleri konumsal olarak sabitlemek amacıyla kullanılır. Değişmesi istenmeyen nesneler böylece sabitlenmiş olur. Aşağıdaki kurallar, sabitleme sınırlamasının kullanımı için geçerlidir: Yayın son noktası sabitlenirse, sadece yarı çapını değiştirebilirsiniz. Eğer yayın kendisini sabitlerseniz (son noktalarını değil), o zaman yayın radyusu sabitlenir. Lineer bir nesneyi sabitlerseniz, açısal olarak değişmesini engellemiş olursunuz. Eğer bir doğru parçasının son noktalarını sabitlerseniz, konumsal olarak tüm doğru parçası sabitlenir. Autodesk Inventor 5.3 de Eskiz Ortamı Bir parçanın tasarımı, 2B bir eskiz ile başlar. İlk tanımlanan unsur temel unsurdur. Buna diğer unsurlar eklenerek parça tasarımı gerçekleştirilir. Aşağıda bazı eskizler ve bunlar kullanılarak oluşturulan unsurlar gösterilmektedir. Ekstrüzyon Döndürme Tüm eskiz geometrisi eskiz ortamına oluşturulur ve düzenlenir. Eskiz geometrileri ise değişik eskiz komutları kullanılarak oluşturulur. Eskiz araç çubuğu ekiz geometrilerinin tanımlanması için kullanılır. Ayrıca, eskiz ortamında Inventor paneli de eskiz özelliklerini içerir. tanımlamayın. Karmaşık eskiz geometrilerinin yönetimi zorlaşabilir. b. Basit geometriler kullanarak, daha karmaşık şekillere ulaşın. c. Eskizi, oluşturmak istediğiniz profilin büyüklüğüne ve şekline yakın olacak şekilde çizin. d. Eskizin öncelikle şeklini sabitleyin, sonra büyüklüğünü tanımlarsınız. e. Profiller için kapalı alanlar kullanın. Eskiz Ortamı Eskiz geometrilerinin tanımlanması ve bunlara ölçüler ve geometrik sınırlamalar atanması eskiz ortamında gerçekleşir. Eskiz ortamı bir eskiz düzleminden (eskizin bulunduğu düzlem) ve eskiz araçlarından oluşur. Eğer yeni bir parça dosyası açarsanız, Inventor dosyayı doğrudan eskiz ortamında açar. Ayarlarınıza bağlı olarak eskiz ızgara çizim ekranında görülür ve Command araç çubuğundaki Sketch düğmesi seçili durumdadır. Sketch düğmesi Eskizler, Browser penceresinde Sketch ikonu ile simgelenir. Eskizler, bir unsur tarafından tüketildiğinde (kullanıldığında) o unsurun altına yerleşir. Eskiz Kuralları Eskiz geometrilerinin oluşturulmasına geçmeden, bazı kuralları göz önünde bulundurmanız gerekir: a. Eskizi mümkün olduğu kadar basit tutun. Yuvarlama yapmanız gereken kenarlar varsa ve bunları katı model üzerinde uygulamanız sonucu değiştirmiyorsa, eskiz geometrisinde yuvarlamalar Henüz tüketilmemiş eskiz Eskiz Seçenekleri Tüketilmiş eskiz TOOLS menüsünün altından Application Options komutunu çalıştırdığınızda, karşınıza Inventor seçeneklerinin yer aldığı bir diyalog kutusu çıkar. Bu diyalog kutusundaki Sketch bölümü eskiz seçeneklerini içerir. SAYISAL GRAFİK 13
Burada, eskizler ile ilgili ayarları yapabilirsiniz. Seçenekler şunlardır: Constraint Placement Priority : Buradaki seçenekler, eskiz geometrilerini oluştururken, hangi sınırlamalara öncelik tanınacağını saptar. Eğer Parallel and Perpendicular seçili ise parallel ve diklik sınırlamaları; Horizontal and Vertical seçili ise yatay ve düşeylik sınırlamaları önceliğe sahip olur. Display bölümünde, eskiz ortamında görüntülenecek olan nesneler tanımlanır. Grid Lines ile ızgara doğruları, Minor Grid Lines ile minor ızgara doğruları, Axes ile eksenler ve Coordinate System Indicator ile koorinat sistemi sembolü görüntülenir. Koordinat sistemi sembolü ve ızgara Koordinat sistemi sembolü, ızgara ve eksenler Overconstrained Dimensions bölümünün altında, eskiz üzerine fazladan atanmış olan ölçülerin ne olacağı tanımlanır. Edit Dimension when created ise, ölçüleri tanımlarken değerin de düzenlenmesini sağlar. Kurulum Aşamasında Error Code 1605 Hata Mesajı Bir uygulama veya Service Pack kurulumu esnasında, kurulum işlemi Error 1605 hata mesajı ile daha başarılı bir şekilde yüklenmeden durdurulabilir. Çözüm Error 1605 hata mesajı genellikle Hard Diskinizde yeterince yer olmadığı zamanlarda veya Windows TEMP dizininin temizlenmesine ihtiyaç olduğunda meydana gelmektedir. Windows un çevre değişkeni TEMP ve/veya TMP nin ayarlanmış olduğu geçici bilgiler içeren klasörün temizlenmesi gerekmektedir. Normalde Windows TEMP ini kullanan programlar düzgün bir şekilde kapatıldıklarında kendileriyle ilgili fazlalıkları temizlerler. Elektrik kesintileri veya düzgün olmayan program kapatılışları sebebiyle bu klasör içinde gereksiz dosyalar kalmış olabilir. Bu dosyaların temizlenmesi esnasında hiçbir uygulamanın açık olmadığından emin olmak gerekir. Üç Tuşlu Tekerlekli Farede orta tuşun Pan işlevini yerine getirmesi Üç tuşlu farenin orta tuşu ya gerçek-zamanlı pan komutunu çalıştırır ya da kısa yol menüsünü açar. Gerçek-zamanlı pan komutunun orta tuş ile aktifleştirilmesi ya da kapatılmasını MBUTTONPAN sistem değişkeni sağlar. 14 Çözüm 1. Komut satırına MBUTTONPAN yazın. 2. 0 ya da 1 değerini verin. 3. ENTER tuşuna basın. 0 : Farenin orta tuşu AutoCAD menü dosyasında tanımlanan kısa yol menüsünü açar. 1 : Orta tuş ile pan komutu çalıştırılır. Pan komutu, komut içinde ya da dışında, tekerleğe basılarak çalışır. Autodesk Mechanical Desktop 6 da standart parçaların malzeme özelliklerini değiştirmek Belirli bir standart parçanın malzeme özelliklerini değiştirmek istiyorsunuz, fakat Val Editor de (standart parçaların değerlerinin düzenlendiği pencere) malzeme kolonu görünmüyor. Çözüm 1. CONTENT 3D menüsünün altından PARTS LIBRARY... komutunu çalıştırın. 2. DIN standartları arasında (örneğin) DIN Standard System > Steel Shapes > Square - Rectangular Hollow Section > DIN 59410 parçasına ulaşın. 3. Diyalog kutusunun sol tarafında DIN 59410 u işaretleyin ve sağ tuş menüsünden Edit Value Table komutunu çalıştırın. Böylece Val-Editor penceresi açılır. 4. TOOLS menüsünün altından Settings komutunu çalıştırın. SAYISAL GRAFİK
5. Program Options diyalog kutusunda Visibility bölümüne gidin. 6. Burada, Show Global Columns seçeneğini aktif duruma getirin ve OK ile devam edin. Şimdi, global kolonlar görüntülenir. 7. Fakat şu anda bunlar değiştirilemez durumdadır. Değiştirmek için, kolonu, kolon ismini tıklatarak işaretleyin ve sağ tuş menüsünden Column Properties komutunu çalıştırın. 8. Burada Column Type ın karşısındaki seçeneği, Global den Normal e çevirin. Böylece kolon bilgilerini değiştirebilirsiniz. Dikkat: Standart kolon bilgileri değiştirmek istiyorsanız, yeni bir kolon tanımlayın ve bu kolona bilgiler atayın. Bu yol daha sağlıklıdır. Autodesk Inventor 5.3 de standart parçaların fiziksel özelliklerini değiştirmek Standart parçaların fiziksel özelliklerini (örneğin malzemesini) değiştirmek istiyorsunuz, ancak bu parçalar için Properties komutu kullanılamaz durumda. Çözüm Autodesk Inventor 5.3 de standart parçalar, çizime yerleştirildikten sonra bunların fiziksel özelliklerini değiştirmek mümkün değildir. Standart parçaların özelliklerini değiştirmek için, bunların yaratıldığı şablon dosyasının değiştirilmesi gerekiyor. Bunun için, Inventor un yüklü olduğu dizin altından TEMPLATES dizinini bulun. Bu dizin altında Catalog (mm) (metrik parçalar için) şablon dosyasını açın. Şablon dosyasının özelliklerini değiştirebilirsiniz. Bunun için, şablon dosyasında FILE menüsünün altından Properties komutunu çalıştırın. Çıkan diyalog kutusunda Physical altında örneğin malzeme özellikleri değiştirilebilir. Şablon dosyasını kaydedin. Bundan sonra, metrik olarak bir standart parça çizime yerleştirilirse, yeni malzeme bilgisi ile gelecektir. Autodesk Inventor 5.3 de eksenlerin renk özellikleri Autodesk Inventor da, X, Y ve Z eksenleri farklı renkler ile gösterilir. Renklerin hangi eksene karşılık geldiğini merak ediyorsunuz. Çözüm Eksenlerin ne olduğunu hatırlamak için RGB = XYZ eşitliğini kullanabilirsiniz. Yani; dir. Red (Kırmızı) = X Ekseni Green (Yeşil) = Y Ekseni Blue (Mavi) = Z Ekseni Autodesk Inventor 5.3 için Service Pack Autodesk Inventor 5.3 için kaç tane Service Pack yayınlandı? Çözüm Autodesk, Autodesk Inventor 5.3 için, şu ana kadar 2 adet Service Pack yayınlamıştır. Bunları, sitemizdeki (www.sayisalgrafik.com.tr) destek bölümünden indirebilirsiniz. İlk olarak Service Pack 1 uygulanır, daha sonra da ikincisi. Service Pack 1 bir ZIP dosyasıdır. İçindekileri, dosyaya çift tıklayarak bir dizine yerleştirin. Daha sonra, INV5_3SP1.EXE dosyasını çalıştırın. İkincisi bir EXE dosyasıdır. Bunu çift tıklayarak çalıştırmanız yeterlidir. Not: Her ikisi için de yükleme işleminden önce Autodesk Inventor Series 5 CD 1 in CD-ROM da bulunması gerekiyor. AutoCAD, AutoCAD Mechanical, Autodesk Mechanical Desktop, Autodesk Inventor ve diğer adı geçen Autodesk yazılımları Autodesk Inc. in tescilli markalarıdır ve tüm hakları Autodesk Inc. ve lisans verenlere aittir. Adı geçen Microsoft ürünleri, Microsof un tescilli markalarıdır ve tüm hakları Microsoft a aittir. SAYISAL GRAFİK, SAYISAL GRAFİK Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi nin tescilli markasıdır. Autodesk yazılımları için güncelleme (update), yükseltme (upgrade) ve çapraz yükseltme (cross upgrade) sürümlerini geliştirmek, üretmek, satışa çıkartmak veya satıştan kaldırmak hak ve yetkisi Autodesk Inc. e aittir. SAYISAL GRAFİK Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi Autodesk yazılımlarının Türkiye Dağıtıcısıdır. Yasal güvenceniz açısından lütfen Autodesk Yazılım Lisans Sözleşmesini okuyunuz ve lisans kaydınızı SAYISAL GRAFİK Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi aracılığı ile yaptırınız. Satışta olan Autodesk güncelleme (update), yükseltme (upgrade) ve çapraz yükseltme (cross upgrade) yazılımları sadece lisans kaydını yaptırmış yasal kullanıcılara satılabilmektedir. SAYISAL GRAFİK 15