e l n i j i O A þ t ý m O i g in Review of the Ptients Hospitlized fom the Emegency Sevice nd Applying to the Emegency Sevice: A Coss-Sectionl Anlysis of Tining Hospitl Acil Sevis Bşvuulının ve Acil Sevisten Ytııln Hstlın Gözden Geçiilmesi: Bi Eğitim Hstnesinin Kesitsel Anlizi h c s Re l Ceen Şen Tnıkulu 1, Yusuf Tnıkul 2, Seht Kmn 1 1 Acil Tıp Kliniği, 2 Genel Cehi Kliniği, Ezuum Bölge Eğitim ve Aştım Hstnesi, Ezuum, Tükiye Bu mkle EUSEM 2012 kongesine poste bildii olk göndeilmişti. Özet Amç: Acil sevisle, bşvuulın stlntısl olk oty çıktığı ve hstlın kbul edilmesi zounlu oln klinikledi. Acile bşvun hstlın büyük çoğunluğu yktn tedvi edilmekteyken çok z bi kısmı ytıılmktdı. Bu çlışmnın mcı, bi eğitim hstnesi cil sevisine bşvun ve cilden ytııln hstlın nlizini ypmktı. Geeç ve Yöntem: Çlışmmız 3. bsmk bi bölge eğitim ştım hstnesinin cil sevisinde geçekleştiildi ve çlışmd 01 Ock 2011-31 Alık 2011 tihlei sınd cile bşvun 156818 hst incelendi. Retospektif ve kesitsel olk ypıln çlışmnın veilei hst dosylındn ve otomsyon sisteminden elde edildi. Hst ktlı ile otomsyon sistemi sınd uyumsuzluğu olnl, kendi isteği ile muyeneyi kbul etmeyenle ve tvm dışı çocuk hstl çlışm dışı bıkıldı. Hstl, demogfik özelliklei, bşvuu zmnlı, tnılı, sğlık güvencelei, ytış ve tbuculuk onlı ve ytııln klinikle çısındn değelendiildi. Bulgul: Hstneye ypıln toplm bşvuu syısı 156818 idi. Hstlın %94,8 inin yktn tedvi edildiği, %4,1 inin ise ytııldığı tespit edildi. Hstlın %.52,3 ü ekek ve %47,7 si kdındı ve yş otlmsı 44,52 idi. Mesi stleinde bşvuulın dh fzl olduğu, hst syısının kış ylınd ttığı, yz ylınd ise zldığı, en sık göülen hstlıklın kdiyovsküle cille ve tvml olduğu göüldü. En fzl ytışın dhili klinikleden kdiyoloji, cehi klinikleden genel cehi, yoğun bkım üniteleinden ise nestezi kliniği olduğu tespit edildi. Ttışm: Sonuç olk, bu çlışmd ytııln hst syısının toplm bşvuunun çok z bi kısmını oluştuduğu, çoğunun cil olmdığı ve biinci bsmk sğlık mekezleine bşvumsı geeken hstl olduğu, bu nedenle cil sevislein geeksiz yee işgl edildiği ve iş yükünün tııldığı sonucun vılmıştı. Anht Kelimele Acil Sevis; Bşvuu; Demogfik Vei; Hstneye Ytış Abstct Aim: Emegency sevices e clinics in which ptient pesenttions e incidentl nd ptient dmission is obligtoy. Most ptients pesenting to emegency sevice e mnged on n outptient bsis while smll minoity e hospitlized. The im of this study ws to nlyze ptients pesenting to the emegency sevice of n eduction hospitl nd being hospitlized. Mteil nd Method: Ou study ws conducted in the emegency sevice of tetiy ce egionl eduction nd esech hospitl. A totl of 156818 ptients pplying to emegency sevice between 01 Jnuy 2011 nd 31 Decembe 2011 wee exmined. Dt of this etospective nd coss-sectionl study wee etieved fom ptient files nd utomtion system. Ptients, whose cds nd utomtion system e inconsistent, who denied exmintion, nd childen without tum wee excluded. Ptients wee ssessed in tems of demogphic fetues, pesenttion times, dignoses, helth insunce, dmission nd dischge tes, nd dmitting clinics. Results: A totl of 156818 pesenttions took plce. Among ptients, 94.8% wee teted on n outptient bsis nd 4.1% wee hospitlized. Rtio of mles ws 52,3% nd the tio of femles ws 47,7%.Men ge ws 44,52 yes. It ws obseved tht the numbe of pesenttions wee highe duing the woking hous, winte, whees it ws lowe in summe; the most common diseses wee cdiovscul emegencies nd tums. Getest numbe of dmissions ws mde by cdiology mong intenl clinics, by genel sugey mong sugicl clinics, nd nesthesi clinic mong intensive ce units. Discussion: Admitted ptients compised vey smll minoity of totl pesenttions, nd most of the pesenttions did not constitute n ctul emegency nd could be mnged in pimy ce. Thus, it ws concluded tht emegency sevices e unnecessily occupied nd woklod of helthce stff is incesed. Keywods Emegency Sevices; Applying Fo; Demogphic Dt; Hospitliztion. DOI: 10.4328/JCAM.1233 Received: 31.07.2012 Accepted: 16.09.2012 Pinted: 01.03.2014 J Clin Anl Med 2014;5(2): 128-32 Coesponding Autho: Ceen ŞEN Tnıkulu, Ezuum Bölge Eğitim ve Aştım Hstnesi, Acil Tıp Kliniği, Ykutiye, Ezuum, Tükiye. GSM: +905058871387 E-Mil: ceensen81@hotmil.com 128 Jounl of Clinicl nd Anlyticl Medicine Jounl of Clinicl nd Anlyticl Medicine 1
Giiş Acil sevisle hstnelein topluml ilişkisinin en fzl olduğu bölümle olup cil sevislein, hstl hızlı, doğu ve kesintisiz hizmet sunm zounluluğu bulunmktdı. Bu yüzden cil sevislein kesintisiz hizmet veebilmesi için fiziksel ypı ve pesonel gücü bkımındn eksiksiz dontılmsı geekmektedi [1]. Son yılld, nüfus tışı ve iç göçlein ynı sı cillein uygunsuz kullnılmsıyl bilikte özellikle eğitim hstneleinin cil sevisleinde şıı hst yoğunluğu gözlenmekte ve bundn dolyı sğlık hizmetleinde ksklıkl oty çıkmktdı. Hst syılının tmsın ğmen hstlın büyük bi çoğunluğu yktn tedvi edilmekte, çok z kısmı ytıılmktdı [2,3]. Acil sevislein uygunsuz kullnılmk istenmesinde sı beklemeden ynı gün tetkik ve tedvi olbilme, tüm uzmn doktol günün he stinde ulşbilme gibi fktöle ol oynmkl bilikte, cil sevislein tecih edilme nedeni olmlı, hstnın sğlık sigotsının gücüne, sğlık pesoneline ulşım imknı ve sğlık duumunun ciddiyetini lgılmnın deecesine göe değişmektedi. [4,5]. Ayıc cillein geeksiz yee işgl edilmesi hstlın cil seviste dh uzun süe beklemeleine, sğlık duumu dh ciddi hstlın tnı, tetkik ve tedvileinin gecikmesine, hizmet klitesinde düşmeye ve dokto-hst ilişkisinin zyıflmsın yol çmktdı [6-8]. Biinci bsmk sğlık mekezleinin süekli bkım için uygun hle getiilmesi, dokto hst ilişkisini geliştimekte, hstlın tedviye uyumunu ve tkibini tımkt, sğlık eğitimini kolylştımkt, cil sevislein uygunsuz kullnımını, hst ytış onlını ve istenen lbotu tetkik syısını zltmktdı [9]. Bu çlışmnın mcı, 3.bsmk bi eğitim hstnesi cil sevisine bşvun hstlın nlizini ypmk ve cil sevisten ytııln hstlın tnı, tedvi ve tbuculuk süeçleini ştımktı. t testi kullnıldı. Tüm sonuçl için p<0.05 değei isttistiksel olk nlmlı kbul edildi. Bulgul Çlışmmızd bi yıllık süe içeisinde cil sevise ypıln 161643 bşvuunun hstnemiz otomsyon sistemine kyıtlı 156818 i değelendiildi. Hstlın %52,3 ü (n=82099) ekek, %47,7 si (n=74719) kdınldn oluşmktydı ve genel yş otlmsı 44,52 ± 21,05 idi. Acile bşvun hstlın tetkik ve tedvi sonuçlın göe dğılımlı Şekil 1 de veilmişti. Bu sonuçl göe hstlın %94,8 sinin (n=148670) tetkik ve tedvisinin cil seviste y- Şekil 1. Acile bşvun hstlının tedvileinin sonuçlndıılmlın göe dğılımlı (%) Geeç ve Yöntem Çlışm Plnı Çlışmmız Ezuum Bölge Eğitim ve Aştım Hstnesi Acil Sevisi ne 01 Ock 2011-31 Alık 2011 tihlei sınd bşvun ve kyıtlın cil seviste düzenlenen hst ktlındn ve hstnemiz otomsyon kyıtlındn ulşıln 156818 hst dhil edildi. Kesitsel olk plnlnn çlışmd ytııln hstlın veilei etospektif olk hst dosylındn ve otomsyon sisteminden elde edildi. Hst dosylı ile otomsyon sistemi sınd uyumsuzluğu olnl, kendi isteği ile ytışı kbul etmeyenle, hst dosylın otomsyon sistemi veileine ulşılmynl ile tvm dışı 15 yş ltındki hstl çlışm dışı bıkıldı. Hstl, demogfik özelliklei, bşvuu zmnlı, sğlık güvencelei, tnılı ytış ve tbuculuk onlı ile ytııln klinikle çısındn değelendiildi. Bşvuu zmnlı günün stleine, yl ve mevsimlee göe sınıflndııldı. Şekil 2. Ayl göe cile bşvun hst syılının dğılımlı (n) Şekil 3. Mevsimlee cile bşvun hst syılının dğılımlı (%) İsttistiksel Anliz Veilein nlizi SPSS (Sttisticl Pckge fo Socil Science) fo Windows 15.0 pket pogmınd ypıldı. Ktegoik değişkenle syı (n) ve yüzde (%) olk ifde edildi ve nlizinde Kike testi (ve/vey Fishe s kesin testi) kullnıldı. Syısl değişkenle otlm ± stndt spm olk ifde edildi ve iki bğımız gubun otlmlının kşılştıılmsı nlizinde Student Şekil 4. Acile bşvun hstlının günün stleine göe dğılımı (%) 2 Jounl of Clinicl nd Anlyticl Medicine Jounl of Clinicl nd Anlyticl Medicine 129
Tblo 1. Acile bşvun hstlının tnı sistemleine göe dğılımlı (n) Şekil 5. Acile bşvun hstlının sğlık güvenceleine göe dğılımı (%) Tnı Sistemlei Ayktn Tedvi Sevk Ytış Tek Toplm % Kdiyovsküle Sistem Hst. 35536 88 1501 62 23,7 Gstoenteolojik sistem Hst. 14607 54 617 208 9,8 Üogenitl Sistem Hstlıklı 5476 26 264 108 3,7 Tvm 25355 45 1071 39 16,9 Solunum Sistemi Hstlıklı 8802 215 338 137 6 Nöolojik sistem Hstlıklı 17164 100 725 49 11,5 Ks-İskelet Sistemi Hst. 9896 75 418 145 6,7 Hemtolojik Sistem Hst. 1444 8 61 0 1 Alejik Hstlıkl 286 7 2 0 0,1 Endokin Bozuklukl 1870 26 79 2 1,2 Psikiytik Hstlıkl 3196 49 135 0 3,3 Enfeksiyon Hstlıklı 3003 17 86 31 2 Göz Hstlıklı 332 33 14 3 0,2 Demtolojik Hstlıkl 261 15 11 34 0,2 Zehilenmele 1682 30 154 22 1,2 Ynıkl 1632 0 183 0 1,1 Onkolojik Acille 1609 16 68 0 1 Postopetif Tkip Hstlı 13282 0 561 16 8,8 Diğe 3237 21 179 0 2,1 Toplm n 148670 825 6467 856 156818 % 94,8 0,5 4,1 0,6 100 pılk günübilik yktn tbucu edildiği, 826 hstnın çeşitli hstnelee sevk ediliken 856 hstnın kendi isteğiyle tetkik ve tedviyi kbul etmeyeek cilden yıldığı sptndı. Acilde ypıln ilk değelendimenin dındn 6467 hstnın (%4,1) ise çeşitli kliniklee ytııldığı tespit edildi. Acil sevis bşvuulının yl, mevsimlee ve günün stleine göe dğılımı Şekil 2, 3 ve 4 te veilmişti. Bu sonuçl göe en fzl hst bşvuu syısı Alık t (n=15332), en z bşvuu syısı ise Nisn (n=11679) yınd olup yl göe hst syı ve otlmlı fklıydı (p>0.001). Mevsimlee göe değelendime ypıldığınd kış mevsimine yklştıkç bşvuu syısının ttığı, yz mevsimine doğu ise bşvuu syısının zldığı, en fzl bşvuunun sonbhd (n=40937), en z bşvuunun ise ilkbhd (n=36064) olduğu tespit edildi (p>0.05). Günün stleine göe değelendime ypıldığınd 8 e stlik 3 zmn diliminde en z bşvuunun 24-08 stlei sınd olduğu (n=15781), en fzl bşvuunun ise mesi stlei zmnınd (08-17) olduğu (n=70543) göüldü (p<0.001). Günün son zmn diliminde ise bşvuu syısı 70494 olup mesi stleinde oln bşvuuy ykındı. Acile bşvun hstlın sosyl güvenceleine göe dğılımlın bkıldığınd (Şekil 5) SSK lı hst syısının en fzl olduğu (%56,2 n=88103), bu hstlı ise %25,6 lık onl yeşil ktlı hstlın (n=40086) izlediği göüldü. Ücetli hstlın onı %1 (n=1840), tfik kzsı, dp, ylnm gibi nedenleden dolyı getiilen ve sğlık güvencelei tm olk tespit edilemeyeek güvencesi dli olk giilen hstlın onı %3 (n=4846) tü. Acile bşvun hstlın tnılının vücut sistemleine göe dğılımı Tblo 1 de veilmişti. Ypıln bşvuulın büyük bi çoğunluğunun kdiyovsküle sistem (%23,7), gstoenteolojik sistem (%9,8), nöolojik sistem (%11,5) meliyt sonsı tkip hstsı (%8,8) ve tvm gubun (%16,9) it olduğu göüldü (p<0.001). Tnı guplındki hstld en sık göülen şikyetle sısıyl; kdiyovsküle sistem gubund göğüs ğısı ve hipetnsiyon, gstoenteolojik sistem gubund kın ğısı, üogenitl sistem gubund üine enfeksiyonl, tvm gubund ekstemite tvmlı, solunum sistemi gubund üst solunum yolu enfeksiyonlı, nöolojik sistem gubund seebovsküle hstlıkl, ks-iskelet sistemi gubund myljile, endokin hstlıkl gubund şeke hstlığı, psikiytik hstlıkl gubund nksiyete bozukluklı, zehilenmele gubund ise besin zehilenmelei idi. Acil sevisten ytışı ypıln 6467 hstnın %39,1 i (n=2531) kdın, %60,9 u (n=3936) ekek hstydı ve yş otlmsı kdınld 51,77±24,32, ekeklede 49,79 ±24,76 idi. Ytn hstlın kliniklee göe dğılımı Tblo 2 de veilmiş olup; dhili kliniklee ytışı ypıln hstlın onı %42,3 (n=2738), cehi kliniklee ytışı ypıln hstlın onı %47,5 (n=3072) ve yoğun bkım üniteleine ytışı ypıln hstlın onı %10,2 (n=657) idi (p<0.05). Dhili klinikleden hst ytışlının en fzl olduğu bölümle sısıyl Kdiyoloji (%33,2), Nöoloji (%19,5) ve Dhiliye (%13) idi. Cehi klinikleden ise hst ytışlının en fzl olduğu bölümle Genel Cehi (%25,5), Otopedi (%23,8) ve Nöoşiuji (%16,2) kliniklei idi. Yoğun bkım üniteleinden ise en fzl ytış Anesteziyoloji ve Renimsyon kliniğineydi (%59,1). Mevsimlee göe değelendime ypıldığınd cehi kliniklee oln ytışlın yz ylınd, dhili kliniklee oln ytışlın ise kış ylınd tış göstediği sptndı (p<0.05). Yoğun bkım üniteleine oln ytışlın onı ise zmn göe değişiklik göstememekteydi (Tblo 3). Tblo 3. Ytn hstlın mevsimlee göe dğılımlı (n) Kış İlkbh Yz Sonbh Toplm Dhili Klinikle 735 665 653 685 2738 (%42.3) Cehi Klinikle 727 673 875 797 3072 (%47.5) Yoğun Bkım Ünitelei Toplm 1630 (%25) 168 142 170 177 657 (%10.2) 1480 (%23) 1698 (%26) 1659 (%26) 6467 Ytn hstlın tnılının vücut sistemleine göe dğılımı Tblo 1 de veilmişti. Bu sonuçl göe ytış tnılı sıklık sısın göe kdiyovsküle sistem (%23,2), tvm gubu (%16,5), nöolojik sistem (%11) ve gstoenteolojik sistem (%9,5) hstlıklındn oluşmktydı (p<0.05). Ytn hstlın tnı guplındki en sık göülen şikyetle sısıyl; kdiyovsküle sistem gubund kut koone sendoml, tvm gubund fktüle, nöolojik sistem gubund seebovsküle hstlıkl ve gstoenteolojik sistem gubund kut btınl idi. 130 Jounl of Clinicl nd Anlyticl Medicine Jounl of Clinicl nd Anlyticl Medicine 3
Tblo 2. Ytn hstlın kliniklee göe dğılımlı (n/%) Klinik Hst Syısı n % Dhili Klinikle 2738 42.3 Göğüs Hstlıklı 160 Gstoenteoloji 249 Dhiliye 357 Kdiyoloji 909 Nöoloji 534 Enfeksiyon 89 Onkoloji 29 Psikiyti 123 Cildiye 18 Endokinoloji 59 Hemtoloji 41 Nefoloji 149 Romtoloji 9 Fizik Tedvi 10 Cehi Klinikle 3072 47.5 Otopedi 731 Beyin Cehisi 498 Üoloji 81 Klp-Dm Cehisi 319 Göz 26 Genel Cehi 782 Göğüs Cehi 186 Kulk-Buun-Boğz 126 Plstik Cehi 124 Ynık 171 Çocuk Cehisi 28 Yoğun Bkım 657 10.2 Anestezi ve Renimsyon 388 Göğüs Cehi 27 Koone 199 Klp Dm Cehisi 40 Yenidoğn 3 Ytn hstlın tbuculuk sonuçlın göe dğılımlın bkıldığınd; hstlın %45 inin (n=2911) şif, %%25 inin (n=1668) slh, %15,8 inin (n=1023) hliyle tbucu edildiği; %4,3 ünün (n=277) diğe kliniklee sevk edildiği, %2,6 sının (n=170) kendi isteğiyle yıldığı, %6,5 inin ise (n=418) öldüğü tespit edildi. Ttışm Bi eğitim hstnesinin cil sevis bşvuulının nlizini yptığımız bu çlışmd, cil sevise bşvun hstlın büyük bi çoğunluğunun yktn tedvi edildiği, çok z bi kısmının geçekten cil olduğu ve ytış geektidiği ve bu yüzden cil sevisin uygunsuz kullnıldığı tespit edilmişti. Acil sevisle hstnelein topluml ilişkisinin en fzl göüldüğü, hst kbulünün zounlu olduğu ve hstlın yktn vey diğe kliniklee ytıılk tedvileinin sonlndııldıklı hizmet lnlı olup, cillede son zmnld nüfus tışlı, iç göçle, biinci bsmk sğlık mekezleinin yetesizliği ve uygunsuz bşvuul nedeniyle hst syısınd tm göülmektedi. Bu tış ise sğlık sistemi bsmklının sonuncusu olk seçilmiş, uygun hstl özgün hizmet veen klinikle olmsı geeken eğitim hstnelei ve ünivesite hstneleini de doğudn etkilemektedi [6-8]. Tükiye de hlen hizmet vemekte oln yklşık binin üzeinde cil sevis bulunmktdı. Ülkemizde bu sevislein büyük bi kısmınd yeteli ve kliteli pesonel ile iyi bi kyıt sistemi olmmsı nedeniyle yıllık hst syılı ve hst özelliklei hkkınd sğlıklı ve güvenili veile elde etmek zodu. Bşvun hstlın nlizini ypmk, cil sevislede etkin bi hizmet veebilmek çısındn son deecede önemlidi. Akdeniz ünivesitesi cil sevisinde ypıln bi çlışmd [10] vei kybının %21,7 olduğu ve bunun kbul edilebili onın çok üstünde bi sonuç olduğunu tespit etmişledi. Biz çlışmmızd cile bşvun 161643 hstnın 156818 nin veileine ulşbildik. Vei kybı onımız %9,7 idi ve litetüdeki onl ykındı. ABD de cil sevislee bşvuu syılı zmn göe fklılık göstemekle bilikte 2001 de yıllık otlm değe 41953 olk bulunmuştu [11]. Çlışmmızd 2011 yılınd hstnemiz cil sevisine toplm 156818 hst bşvumuş olup bu şekliyle ABD deki en yüksek hst popülsyonlu cil sevislee denk gelmektedi. ABD de tüm cil sevislein yıdn fzlsının yıllık hst syısı 20000 in ltınd olup sdece %14 ünün syısı 50000 nin üzeindedi. Ayıc hst bşvuulının şehin büyüklüğüne, geli ve mülkiyet duumun, kliteli ve setifiklı dokto bulunmsın ve cil sevis lnlının syılı ile ilişkili olduğu tespit edilmişti [12]. Bizim çlışmmız geli düzeyi ot oln, büyükşehi il mekezinde, çevesindeki biçok ile hizmet veen ve süekli cil uzmnlının bulunduğu bi bölge eğitim hstnesinde ypılmıştı ve hst syısı litetüdeki mevcut syılın çok üzeindedi. Ayıc değelendidiğimiz olgulın hemen hepsinin sğlık güvencesi mevcut olup, sdece %1 inin sğlık güvencesi yoktu. Çlışmmızd değelendiilen hstlın %52,3 ü ekek, %47,7 si kdın hstldn oluşmktydı ve genel yş otlmsı 44,52 idi. Bşvuulın büyük bi çoğunluğunun ot yş gubund olmsı litetüle benzelik göstemekte olup CDC ştımsı [13] veileinin biz üzeindedi. Ülkemizde ypıln bşk bi çlışmd ise yş otlmsı 40,76 bulunmuştu [10]. Yş otlmsının yüksek olmsınd çocuk ve yetişkin cilleinin yı olmsı ve çlışmy sdece çocuk tvmlının dhil edilmesi ol oynuyo gözükmektedi. Acil sevislein uygunsuz kullnılmsının belilenmesinde bikç kite mevcuttu. Bu kitele, hstnın yşı ve cinsiyeti, cildeki gözlem süesi, cili kullnm sıklığı, sğlık hizmeti veen kişilein lgılı ve tıbbi kynklı içemektedi. Akdeniz Ünivesitesi nde ypıln bi çlışmd [14] cile bşvun hstlın beşte biinin uygunsuz bşvuu olduğu tespit edilmişti. Civne ve k. [15] tfındn ypıln bşk bi çlışmd ise cil sevise bşvunl içeisinde geçek cil olgulın onı %52,3 olk bulunmuştu. Güsoy ve k. [16] d yptıklı çlışmlınd yktn tedvi göen hstlın onını %80,8 olk bulmuşldı. Ayıc 2002 CDC [13] veileine göe ABD de çok cil %22,3, cil %34,2, yı cil %18,5, cil olmyn %10,2 ve tiyjı olmyn vey bilinmeyen bşvuu onı %15 olk bulunmuştu. Bizim çlışmmızd ise ytış ve tbuculuk onlı (%4,1 e kşı %94,8) sınd çok büyük bi fk mevcuttu. Bu nedenle cil sevisin uygunsuz kullnıldığı ygısın vıldı. Ayıc elde ettiğimiz veile ulusl sı veilein çok üzeinde olup ulusl veilee ykın olk bulunmuştu. Acil sevis bşvuulı hstlık tnısın d bğlı olmk üzee 4 Jounl of Clinicl nd Anlyticl Medicine Jounl of Clinicl nd Anlyticl Medicine 131
mesi stleine, yl ve mevsimlee göe değişiklik göstemektedi. Glss ve Fiedmn [17] yptıklı çlışmlınd, yzın sonu ve sonbhın bşlınd ylık hst syısının en yüksek düzeyde olduğunu, kış ylı boyunc ise en düşük seviyede olduğunu bulmuşldı. Bunu ksine ise Hollemn ve k. [18] ile Btl ve k. [19] yptıklı çlışmlınd kış ylının en yoğun bşvuu onı olduğunu sonucun vmışldı. Atheton ve k. [20] çlışmlınd tvm vklının yz ylınd ttığı sonucunu elde edeken, Bhttchyy ve k. [21] tvmnın utubet ve k yğışındn etkilenmediğini, ksine bu vklın yz ylınd ve özellikle hft sonlınd dh fzl olduğu sonucunu elde etmişledi. Gutemn ve k. [22] cil sevis bşvuu stleini incelediklei çlışmlınd gece stleinde hst yoğunluğunun dh z olduğu, nck hst ytışının gündüz stleine onl dh fzl olduğu sonucunu elde etmişledi. Yine Akdeniz Ünivesitesi nde ypıln bi çlışmd [10] benze sonuçl elde edilmişti. Emet ve kdşlı [23] d yptıklı çlışmlınd hst syısının yz ylınd dh fzl olduğunu bulmuşldı. Bizim çlışmmızd ise litetüle uyumlu olk gece stleinde [24-08 sı] hst syısı çok z olup günün diğe dilimleinde oldukç yüksekti. Ayıc en fzl bşvuu syısı Alık yınd iken ve en z bşvuu syısı Nisn yındydı ve kış mevsimine yklştıkç bşvuu syısı tış göstemekte, yz mevsimine doğu ise zlış göstemekteydi. Acile bşvun hstlın tnı sistemlei değelendiildiğinde 2/3 lük kısmının kdiyovsküle sistem, gstoenteolojik sistem, nöolojik sistem ve tvm hstlındn oluştuğu göüldü. Kdiyovsküle sistem gubundki hstld en sık göülen şikyetle göğüs ğısı ve hipetnsiyon iken, gstoenteolojik sistem gubund kın ğısı, nöolojik sistem gubund seebovsküle hstlıkl ve tvmd ise ekstemite tvmlı idi. CDC [13] ştımsın göe kın ğısı, göğüs ğısı, teş ve öksüük tüm bşvuulın yklşık beşte biini oluştumktdı ve üst solunum yolu hstlıklının en sık tnı konn hstlık olduğu sptnmıştı. Kılıçsln ve k. [10] yptıklı çlışmlınd en sık konuln tnının üst solunum yolu enfeksiyonu olduğunu tespit etmişledi. Çlışmmızd ise bşvun hstlın bşvuu şikâyetlei ve hstlık tnılı 2002 yılı CDC veilei ile benze özellik göstemekteydi. Edine ve kdşlı [14] yptıklı çlışmlınd hstneye ytış onını %40, sevk onın ise %1,7 olk tespit etmişledi. Kılıçsln ve k. [10] ise cil sevisten ytış onını %12,5 olk bulmuşldı. Bizim çlışmmızd ise hstlın büyük bi çoğunluğunun yktn tetkik ve tedvi edildiği, sdece %4 ünün ytııldığı ve %1 inin sevk edildiği tespit edilmişti. Bu onl litetü veileinden dh düşüktü. Ayıc hst ytışlı detylı bi şekilde nliz edildiğinde en fzl ytış ypıln kliniklein kdiyoloji, genel cehi, otopedi ve beyin cehisi olduğu göülmüştü. Ytııln hstlın ise klinik bilgileinden elde edilen veilee göe %45 inin şif ile tbucu edildiği, %6,5 inin ise öldüğü tespit edilmişti. Sonuç olk, veilen hizmetin klitesinin ve yeteliliğinin dh iyi belilenebilmesi için hst veileinin iyi bi kyıt sistemi ile toplnmsı, bunlın nliz edileek ilgili kliniklele ve yönetimle pylşılmsı geekmektedi. Bu hizmet klitesinin değelendiilmesinde olduğu kd, geleceğe yönelik hizmetlein ypılndıılmsınd d önemli ktkı sğlycktı. Ayıc cil sevisledeki hst yoğunluğu zltmk, uygunsuz bşvuulının önüne geçebilmek ve dh kliteli bi hizmet veebilmek için biinci bsmk sğlık hizmetleinin klitesi tıılmlı, hstl eğitilmeli, sğlık çlışnlı yeteli syı ve kpsiteye getiilmelidi. Çık Çkışmsı ve Finnsmn Beynı Bu çlışmd çık çkışmsı ve finnsmn destek lındığı beyn edilmemişti. Kynkl 1. Hollimn CJ. Designing new emegency medicine fcility. Acil Tıp Degisi 2001;1(1):57-60. 2. Delet RW, Kinse D, Ry L, Hmilton B, McKenzie J. Pospective identifiction nd tige of nonemegency ptients out of n emegency deptment: A 5-ye study. Ann Emeg Med 1995;25(2):215-23. 3. Andulis DP, Kellemnn A, Hintz EA, Hckmn BB, Weslowski VB. Emegency deptments nd cowding in United Sttes teching hospitls. Ann Emeg Med 1991; 20(9): 980-6. 4. Weinick RM, Zuveks SH, Cohen JW. Rcil nd ethnic diffeences in ccess to nd use of helth ce sevices, 1977 to 1996. Medi Ce Res Rev 2000:57(Suppl 1):36-54. 5. Colemn P, Ions R, Nicholl J. Will ltentive immedite ce sevices educe demnds fo non-ugent tetment t ccident nd emegency? Emeg Med J 2001;18(6):482-7. 6. Afillo J, Minovich A, Afillo M, Colcone A, Lége R, Unge B, et l. Nonugent emegency deptment ptient chcteistics nd bies to pimy ce. Acd Emeg Med 2004;11(12):1302-10. 7. Bezzin AJ, Smith PB, Comwell D, Eg K: Pimy ce ptients in the emegency deptment: who e they? A eview of the definition of the pimy ce ptient in the emegency deptment. Emeg Med Austls 2005; 17(5-6):472-9. 8. Okty C, Cete Y, Ey O, Pekdemi M, Guneli A: Appopiteness of emegency deptment visits in Tukish univesity hospitl. Cot Med J 2003;44(5):585-91. 9. Oteino D, Peio S, Clvo R, Sutil P, Fenández O, Péez G, et l. Accident nd emegency deptment inppopite utiliztion. An evlution with explicit citei. Gc Snit 1999; 13(5): 361-70. 10. Kılıçsln İ, Bozn H, Okty C,Göksu E. Tükiye de Acil Sevise Bşvun Hstlın Demogfik Özelliklei. Tükiye Acil Tıp Degisi 2005;5(1):5-13. 11. Sullivn AF, Richmn IB, Ahn CJ, Auebch BS, Pllin DJ, Schfemeye RW, et l. A Pofile of US emegency deptments in 2001. Ann Emeg Med 2006; 48(6): 694-701. 12. McCig LF, But WC. Ntionl Hospitl Ambulotoy Medicl Ce Suvey: 1999 emegency deptment summy. Adv Dt 2001; 25(320): 1-34. 13. McCig LF, But CW. Ntionl hospitl mbultoy medicl ce suvey: 2002 emegency deptment summy. Adv Dt 2004;18(340):1-34. 14. Edine T, Edine Y, Atmc B, Keskin S. Yüzüncü yıl ünivesitesi tıp fkültesi cil sevis hstlının özelliklei. Vn Tıp Degisi 2008;15(4):107-11. 15. Civne M. Bi devlet hstnesinin cil sevisine bşvun hstlın nlizi. Sğlık ve Toplum Degisi 1999;9(1):3-7. 16. Güsoy ŞT, ÇiçeklioğluM, Tük M, Sözbilen M. E.Ü.T.F cil sevisine bi yıl içinde bşvun hstlın sosyodemogfik özellikleinin ve bşvuu zmnlının değelendiilmesi. Ege Tıp Degisi, 1999; 38(2): 109-12. 17. Glss R, Fiedmn D. Tends in the demnd fo emegency oom sevices: the Mount Sini Hospitl. Mount Sini J Med 1977;44(4):560-5. 18. Hollemn DR, Bowling RL, Gthy C. Pedicting dily visits to wlk-in clinic nd emegency deptment using clend nd wethe dt. J Gen Inten Med 1996;11(4):237-9. 19. Btl H, Tench J, McMilln S, Adms J, Mehle PS. Pedicting ptient visits to n ugent ce clinic using clend vibles. Acd Emeg Med 2001;8(1):48-53. 20. Atheton WG, Hpe WM, Abms KR. A ye s tum dmissions nd the effect of the wethe. Int J Ce Injued 2005;36(1):40-6. 21. Bhttchyy T, Millhm FH. Reltionship between wethe nd sesonl fctos nd tum dmission volume t Level I tum cente. J Tum 2001;51(1):118-22. 22. Guttemn JJ, Fnszek JB, Mudy D, Giffod M. The 1980 ptient ugency study: Futhe nlysis of the dt. Ann Emeg Med 1985;14(12):1191-8. 23. Emet M, Uzkese M, Eoğlu M, Asln S, Çkı Z. Bi devlet hstnesi cil sevisine bi yıld bşvun hstlın zmnl ilişkisi. Euosin J Med 2007;39(2):119-23. 132 Jounl of Clinicl nd Anlyticl Medicine Jounl of Clinicl nd Anlyticl Medicine 5