Birleşik Krallık Ülke Raporu (Otomotiv Sektörü Açısından) Ar-Ge Şubesi Kasım, 2017
Ekonomik Durum İngiltere, 2016 yılı IMF verilerine göre AB içinde Almanya'nın ardından ikinci ve dünyada beşinci en büyük ekonomidir. İngiltere ekonomisinde GSYİH nin yaklaşık üçte ikilik kısmı özel tüketim kaynaklıdır. Diğer pek çok gelişmiş ülkede olduğu gibi İngiltere de de imalat sanayinin GSYİH deki payı giderek azalmaktadır. 2016 yılı tahminlerine göre sanayi sektörünün GSYİH'daki payı % 19,2, toplam işgücü içindeki yeri ise % 15,2 düzeyindedir. İmalat sanayindeki bu durum, kısmen ülkedeki yan sanayi faaliyetlerinin küçülme eğilimini de yansıtmaktadır. Geçmişte imalat sanayi firmaları tarafından, kendi çalışanları kullanılarak yürütülen pek çok yan sanayi faaliyeti bugün artık hizmetler sektörü içinde sınıflandırılmaktadır. Diğer taraftan, bu durum aynı zamanda tekstil gibi geleneksel bazı sanayi sektörlerinin, maliyetlerin düşük olduğu ülkelerden gelen ithal ürünlerle rekabet edemeyerek küçüldüğünün göstergesi olarak da kabul edilmektedir. Ayrıca, ihracata yönelik imalat sanayi, 1990 lı yılların sonlarından itibaren güçlü bir döviz kuru ile de baş etmek zorunda kalmıştır. Diğer taraftan kişiler refah düzeylerinin artışına bağlı olarak gelirlerinin daha büyük kısmını hizmetlere harcamaya başlamışlardır. Bugün için hizmetler sektörünün önemi artmış, sektör İngiltere GSYİH sinin yaklaşık dörtte üçünü oluşturur hale gelmiştir. 2016 yılı itibarıyla hizmet sektörü ülke GSYİH sinin % 80,2'sini, toplam işgücünün de % 83,5'ini oluşturduğu tahmin edilmektedir. Londra nın dünya finans sektöründeki geleneksel önemine de bağlı olarak finans sektörü GSYİH nin yaklaşık % 10 luk, vergi gelirlerinin ise % 11 lik kısmını oluşturmaktadır. Ayrıca finans ve finans sektörüne bağlı olarak gelişen profesyonel hizmetler sektörünün ülkede 2 milyonun kişinin üzerinde istihdam yaratmaktadır. GSYİH nin yaklaşık % 4 ünü oluşturan telekomünikasyon sektörü 90 ların ortalarından itibaren hızla büyümüştür. İngiltere nin evlerin yeniden yapımı ile ilgili yasal düzenlemeleri de inşaat sektörünün GSYİH dakı payını % 6 ya yükseltmiştir. Ekonomik Performans 1992 den beri sürekli büyüyen İngiliz ekonomisinde 1997-2004 yılları arasında özel tüketim GSYİH da yaşanan büyümeden daha yüksek oranda artmıştır. Bu da hane halkı borçlarının artmasına neden olmuştur. Borç/gelir oranı 2007 yılında 1980 lerden beri en yüksek seviyesine ulaşmıştır, bu durum da piyasanın faizlerdeki değişikliklere daha hassas hale gelmesine yol açmıştır.
Bunlara ek olarak dünyada da kriz yaşanması İngiltere nin ekonomisini oldukça olumsuz yönde etkilemiştir. 2009 yılında GSYİH % 4,9 oranında daralmıştır, söz konusu oran II.Dünya Savaşı ndan beri ülke ekonomisinde yaşanan en büyük gerilemedir. 2010 yılında ülke ekonomisi % 1,3 oranında büyüyerek resesyondan çıkmıştır. 2016 yılı GSYİH 2,65 milyon ABD Doları olarak gerçekleşmiş, büyüme oranı ise % 1,8 olmuştur. IMF verilerine göre kişibaşına düşen GSYİH 2016 yılında reel fiyatlarla 40.000, satınalma gücü paritesine göre ise 42.500 dolar düzeyinde olduğu tahmin edilmektedir. Ekonomi Politikaları İngiltere ekonomisi özellikle 2014 yılı ortalarından itibaren petrol fiyatlarındaki gerileme nedeniyle iyileşme sürecine girmiş olsa da halen orta vadede gelişimi açısından ihtiyatlı bir yaklaşım gerektirmektedir. Ülke ekonomisindeki yapısal sorunların devam ettiği görülmektedir. İngiltere de son yıllardaki temel ekonomi politikaları bütçe açığını azaltmak üzere hazırlanan mali sıkılaştırma programlarına dayanmaktadır. Bütçe açığı konusunda beklenenden daha yavaş bir şekilde azalma yaşanmıştır. Diğer taraftan hükümet kamu politikaları alanında da baskı ile karşılaşmaktadır. Bunlardan bir tanesi verimlilik oranında yaşanan gerilemedir. Bu konuya yeterli önemin verilmediği konusu gündemdedir. Hükümet verimlilik alanında sıkıntı olduğunu kabul etmekte fakat gelişimi için gerekli önlemleri henüz almamıştır. Ekonomide Geleceğe Yönelik Beklentiler İngiltere nin ekonomisi 1992 den ekonomik krizin yaşandığı 2008 yılına kadar her çeyrekte büyüme göstermiştir. Buna rağmen bu uzun süreçli büyüme dönemi ekonomide makroekonomik açıdan çeşitli dengesizlikler yaratmıştır. Yaşanan kriz nedeniyle 2009 yılında reel büyüme % 4,4 oranında gerçekleşmiştir. Bu oran İngiliz ekonomisinde II. Dünya Savaşı nda beri yaşanan en büyük gerilemedir. Diğer taraftan verilen desteklere bağlı olarak ekonomide 2009 yılı sonu itibariyle üretimde istikrar tekrar sağlanmış ve ülke ekonomisi resesyondan çıkmıştır. 2015 yılında hanehalkı tüketiminin artması büyümeyi tetikleyen en önemli faktör olmuş, buna ilaveten yapılan yatırımlar da olumlu yönde katkı sağlamıştır. Enerji maliyetlerindeki düşmenin tüketim malları fiyatlarının üzerindeki baskıyı azaltması, ücretlerde yaşanan iyileşme ihtimalinin yeni iş fırsatlarını geliştirmesi tüketim harcamalarını olumlu yönde etkilemektedir. 2016-19 yılları arasında hane halkı harcamalarındaki büyümenin % 2,1 oranında olması beklenmektedir. Büyümeyi olumlu yönde etkilemesi beklenen yatırım harcamalarının ise 2015-19 yılları arasında % 4,1 oranında artacağı tahmin edilmektedir.
Enflasyon Düşük enerji maliyetleri enflasyon oranını etkileyen temel faktör durumundadır. IMF verilerine göre 2014 yılında % 1,5, 2015 yılı için % 0 olan enflasyon oranının, 2016 yılı için % 0,7 olacağı tahmin edilmektedir. Otomotiv Endüstrisi Birleşik Krallık motorlu araç parkı 2015 yılı itibariyle 38.2 milyon adettir ve ülkede her 1000 kişiye düşen motorlu araç sayısı 587 dir. Ülkedeki motorlu araç üretimi 2016 yılında 1.816.622 adet olarak gerçekleşmiştir ve ülke Almanya, İspanya ve Fransa nın ardından AB nin 4. Büyük motorlu araç üreticisi konumunda yer almaktadır. Birleşik Krallık 2016 yılı itibariyle Almanya nın ardından AB nin en büyük ikinci motorlu araç pazarı konumunda yer almaktadır. Ülkenin motorlu araç pazarı 2016 yılında %2 büyümüş ve 3.123.755 adede yükselmiştir. Birleşik Krallık Otomotiv Sektörü (Adet) 2012 2013 2014 2015 2016 2016 Değ. % Üretim 1.576.945 1.597.872 1.598.879 1.682.156 1.816.622 8 Pazar 2.333.763 2.595.713 2.843.025 3.061.406 3.123.755 2 Kaynak: OICA Birleşik Krallık Avrupa nın en büyük otomotiv ithalatçılarından birisi konumunda bulunmaktadır. Ülkenin 87 faslı ithalatı 2014 yılında 76 milyar USD, 2015 yılında 78 milyar USD ve 2016 yılında da 75 milyar USD olarak gerçekleşmiştir. Ülkenin 2016 yılındaki yan sanayi ithalatı 15,7 milyar USD olurken, bu dönemde en önemli ithalat kalemi 46 milyar USD ile binek otomobiller olmuştur. Türkiye-Birleşik Krallık Otomotiv İhracatı (Milyon USD) 2012 2013 2014 2015 2016 2017* 1.362 2.120 2.451 2.657 2.246 2.293 Kaynak: TİM *Ocak - Ekim Birleşik Krallık son dönemde en önemli ihracat pazarlarımız arasında yer almaktadır. Ülkeye yönelik otomotiv ihracatı 2015 yılında 2.7 milyar USD ye kadar ulaşmıştır. 2017 yılı Ocak-Eylül döneminde de Birleşik Krallığa yönelik otomotiv ihracatı 2.3 milyar USD ye ulaşmıştır. Yılın 2.5 milyar USD nin üzerinde bir rakam ile kapatılması beklenmektedir. Birleşik Krallığa yönelik ihracatta binek otomobiller ve eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar öne çıkmakta, ana sanayinin ağırlığı bulunmaktadır.
Üretim 1 Binek Otomobiller Ticari Araçlar 1 Tüm veriler IHS Automotive websitesinden alınmıştır.
Pazar 2 Binek Otomobiller Hafif Ticari Araçlar 2 Tüm veriler IHS Automotive websitesinden alınmıştır.
Kamyonlar Birleşik Krallık otomotiv endüstrisi ile ilgili daha fazla bilgi için: The Society of Motor Manufacturers and Traders: https://www.smmt.co.uk/ **BREXİT SÜRECİ: 3 Öncelikle kısa bir siyasi değerlendirme yapıldığında; yapılan referandum neticesinde %52 ile AB den ayrılma kararı çıkmıştır. Başbakan David Cameron un istifası sonrasında hem iktidardaki Muhafazakar Parti de hem de ana muhalefetteki İşçi Partisi nde liderlik yarışı başlamış, Başbakan Cameron, AB ile çıkış müzakerelerinin yeni Başbakan tarafından yürütüleceğini açıklamıştır. Sonuçta Theresa May yeni Başbakan olarak görevine başlamış, Lizbon Anlaşması nın 50. Maddesi işletilerek 2 yıl sürmesi beklenen AB den çıkış süreci başlamıştır. Diğer taraftan referandum sürecinde AB den çıkış yanlılarının iki önemli lideri eski Londra Belediye Başkanı Boris Johnson Muhafazakar Parti liderliğine adaylığını koymamış-daha sonra yeni hükümette Dışişleri Bakanı olmuştur-, UKİP lideri Nigel Farage ise parti liderliğini bırakmıştır. AB den çıkış yanlılarının referandum öncesinde dile getirdikleri ekonomi ile ilgili bazı iddiaların ise gerçek olmadığı ortaya çıkmıştır. Dolayısıyla AB yanlılarının sesi daha çok yükselmeye başlamıştır. Çoğunluğun AB de kalma yönünde oy kullandığı İskoçya ve Kuzey İrlanda AB den ayrılmak istememekte, kısaca Birleşik Krallık taki belirsizlik halen büyük ölçüde devam etmektedir. 3 Çeşitli Kaynaklardan Veriler Derlenerek Yorumlanmıştır.
Müzakereler süresince en merak edilen konulardan birisi Birleşik Krallık ve AB arasındaki ticari statünün nasıl olacağına yöneliktir. AB nin, AB üyesi olmayan Norveç, İsviçre gibi diğer Avrupa ülkeleri ile, aday ülkeler ile, hatta Kuzey Afrika, Uzakdoğu ülkeleri ile ticari engelleri kaldırdığı düşünüldüğünde Birleşik Krallık ile ticari ilişkilere engeller getirilmesi, gümrük vergilerinin yürürlüğe konulması düşük bir ihtimal olarak durmaktadır. AB sadece çevre ve komşu ülkeler ile değil, uzak ülkeler ile de ticari engellerin kaldırılması yönünde çaba göstermekte, bu doğrultuda önemli adımlar atmaktadır. Bu nedenle bazı aksi yönde açıklamalara rağmen genel beklenti AB ile Birleşik Krallık arasındaki ticari ilişkilerin aynı statüde veya her iki tarafı da çok fazla etkilemeyecek, formalite gereği yapılacak bazı değişiklikler ile devam etmesi yönündedir. Böyle bir durumda Türkiye nin de Birleşik Krallık ile ticari ilişkilerinin çok fazla değişmeyeceği söylenebilir. Düşük bir ihtimal de olsa, AB ile Birleşik Krallık arasında gümrük vergilerinin devreye alınması durumunda ülkemizin de bu ülkeye yönelik ihracatı olumsuz etkilenecektir. Birleşik Krallığın otomotiv ihracatımızdaki payı ortalama %10 dur. Gümrük vergilerinin devreye girmesi halinde bu payın yarı yarıya azalacağını varsayarsak sadece Birleşik Krallık odaklı yıllık 1-1.5 milyar USD lik bir kayıp oluşabilir ki bu da oldukça büyük bir rakamdır. Diğer taraftan AB ile Birleşik Krallık Serbest Ticaret Anlaşması imzalayarak ticari ilişkilerini sürdürdükleri taktirde, Türkiye nin de Birleşik Krallık ile STA yapması gerekecektir. STA imzalanana kadar geçecek olan süre boyunca devreye girecek gümrük vergileri bu ülkeye yönelik otomotiv ihracatımızı olumsuz etkileyebilecektir. Diğer taraftan Birleşik Krallığın 50.7 milyar USD lik otomotiv ihracatının 22.3 milyar USD si AB ülkelerine yöneliktir. Bu da %44 lük bir orana tekabül etmektedir. Gümrük vergilerinin devreye girmesi halinde Birleşik Krallık otomotiv sektörünün önemli ölçüde etkileneceği söylenebilir. AB Ülkelerinin otomotiv ihracatında Birleşik Krallığın payı da 66.4 milyar USD ihracat rakamı ile yaklaşık %10 dur. Böyle bir durumun AB Ülkeleri açısından da olumsuzluk oluşturacağı, AB otomotiv sektörünün kendisi açısından büyük bir pazarda sorunlar yaşayabileceği açıktır. Son dönemde Brexit in otomotiv endüstrisi üzerindeki etkilerine yönelik öne çıkan bazı analizler şu şekildedir: 1. IHS Automotive dünya motorlu araçlar üretimi tahminlerini 2017 için 93.5 milyon adetten, 92.3 milyon adede, 2018 tahminlerini ise 95.8 milyon adetten, 94.6 milyon adede revize etmiştir. Avrupa için üretim revizesi ise 2017 ve 2018 yılları için yaklaşık 600.000 er adetlik düşüştür. 2. IHS Automotive orta ve ağır ticari araçlar (MHCV) pazarının önceki tahminlere göre 2017 yılı için Batı Avrupa da 20.000 adet, Orta ve Doğu Avrupa da 6.000 adet, 2018 yılı için ise sırasıyla 10.000 adet ve 4.000 adet daha düşük gerçekleşeceğini öngörmektedir. MHCV pazarı en çok etkilenecek ülkeler Birleşik Krallık, Hollanda, Almanya ve Polonya olarak öne çıkmaktadır.
3. IHS Automotive Avrupa motor üretiminin 2016-2018 döneminde önceki tahminlere göre 1.27 milyon adet daha düşük gerçekleşeceğini bunun da en fazla Almanya yı etkileyeceği tahminini yapmaktadır. 4. IHS Automotive Avrupa aktarma organları üretiminin 2016-2018 döneminde önceki tahminlere göre 1.15 milyon adet daha düşük gerçekleşeceği, bunun da en fazla yine Almanya yı etkileyeceği tahminini yapmaktadır. 5. DIKH Almanya Ticaret ve Sanayi Odası 2016 yılı için Birleşik Krallığa yönelik %5 ihracat artışını %1 düşüş olarak revize etmiş, bu durumdan en fazla etkilenecek sektörlerin başında otomotiv endüstrisini göstermiştir. 6. IHS Automotive Birleşik Krallık motorlu araçlar pazarının 2017 yılında %9,1 daralacağı tahminini yapmaktadır. Bu konuda referandum öncesi tahmin %3.5 daralma şeklindeydi. 2018 yılı Pazar tahmini de 2.94 milyon adetten 2.71 milyon adede çekilmiştir. Batı Avrupa pazarı için 2017 tahmini 15.98 milyon adetten, 15.45 milyon adede, 2018 tahmini 15.95 milyon adetten 15.45 milyon adede revize edilmiştir. 7. LMC Birleşik Krallık pazarının 2017 ve 2018 yıllarında 400.000 adetlik kayıplar yaşayacağı tahmininde bulunmaktadır. Kısaca özetlemek gerekirse Brexit kararı sonrasında daha müzakerelere geçilmeden otomotiv sektörü açısından olumsuz bir durum oluşmuştur. AB den ayrılık sürecinin uzun süreceği ve müzakereler neticesinde AB ile Birleşik Krallık arasındaki ticari statünün değişmeyebileceği öngörülerine rağmen yapılan ilk tahminler oldukça olumsuzdur. Bu durumdan en çok etkilenecek ülkelerin, başta Birleşik Krallık ve Almanya olmak üzere, Fransa, İspanya gibi sektör açısından önemli ülkeler olacağı ifade edilmektedir. Otomotiv ihracatçılarımız açısından AB pazarının önemi dikkate alındığında, bu gelişmelerin otomotiv ihracatımıza da olumsuz yansıması kaçınılmazdır. Farklı bir görüşe göre ise Birleşik Krallığın AB den ayrılması sonrasında burada üretim yapan firmaların üretimlerini ülkemize ve diğer düşük maliyetli üretim yapabilen ülkelere kaydırma olasılığı dile getirilmektedir. Bütün bunları bugünden öngörebilmek oldukça zordur. Yapılan bütün analizlerde AB ile Birleşik Krallık arasındaki müzakerelerin ne yönde seyredeceğinin en önemli husus olduğu özellikle vurgulanmaktadır. Girişte değinildiği üzere bu konudaki belirsizlik halen devam etmektedir. Rasyonel olarak düşünüldüğünde uzak ülkeler ile dahi ticari engellerin kaldırılması için yoğun çaba gösteren Avrupa Birliği nin Birleşik Krallık ile ticaretine engeller koyması ve kendisi açısından bu büyük pazarı riske atması düşük bir olasılıktır. Bu ayrıca Avrupa Birliği nin temel kuruluş felsefesine de aykırı bir durumdur. Bugün yaşanan tüm belirsizliklere rağmen müzakereler neticesinde, en azından ticaret açısından, AB Birleşik Krallık ilişkilerinde majör değişiklikler yaşanması beklenmemektedir. YASAL UYARI Bu rapor Birliğimiz uzmanları tarafından güvenilir olduğuna inanılan kamuya açık kaynaklardan elde edilen bilgiler kullanılmak suretiyle, sadece bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır. Bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan Birliğimiz hiçbir şekilde sorumluluk kabul etmemektedir. Birliğimizin yazılı izni alınmaksızın herhangi bir kişi tarafından, herhangi bir amaçla, kısmen veya tamamen çoğaltılamaz, dağıtılamaz veya yayımlanamaz. Tüm haklarımız saklıdır.
Ülkemizin Birleşik Krallığa İhracat Potansiyeli 4 Sektör GTİP Potansiyel Ürün Ülkenin Toplam İthalatı 2016 (bin $) Türkiye'nin Ülkeye İhracatı 2016 (bin $) Türkiye'nin Toplam İhracatı 2016 (bin $) Dünya İthalatında Ülkenin Payı 2016 (%) Türkiye'nin Ülkeye İhracatındaki Değişim 2015-2016 (%) Ülkenin Toplam İthalatındaki Değişim 2015-2016 (%) Ülke İthalatında İlk 5 Ülke ve Pazar Payları 2016 (%) Ülkenin Türkiye'ye ve Rakip Ülkelere Uyguladığı Gümrük Oranları** Otomotiv Ana ve Yan Sanayi 4011 Otomobil dış lastiği 2.350.303 46.056 991.350 3,4 14,0-7,3 Çin(24,8) Almanya (19,1) G. Kore(4,8) Hollanda(4,7) Fransa(4,6) Türkiye, AB % 0, G. Kore, Çin % 0-4,50 Otomotiv Ana ve Yan Sanayi 8409 İçten yanmalı, pistonlu motorların aksam ve parçaları 3.331.430 60.706 1.555.057 5,2-7,5 0,8 Almanya (33,3) ABD(7,9) Japonya(7,8) Fransa(7,2) Polonya(5,5) Türkiye (2,7) 9. sırada AB ve TR % 0, ABD ve Japonya % 0-2,7 4 T.C. Ekonomi Bakanlığı Ülke Masaları Bölümünden alınmıştır.
Otomotiv Ana ve Yan Sanayi 8703 Otomobiller, steyşın vagonlar 45.475.224 744.600 8.356.130 7,2-9,6-6,6 Almanya (45,2) Belçika(16) İspanya(11,1) Fransa(3,6) G. Kore(3,4) AB ve TR% 0, Diğer Ülkeler % 5-10 arası değişmektedir Otomotiv Ana ve Yan Sanayi 8704 Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar, kamyonlar 6.951.564 881.905 4.578.994 6,6-26,8-12,1 Fransa(17,6) Almanya (16,5) Hollanda(15,4) İspanya(13,9) İtalya(9,9) Türkiye(9,8) 6. sırada AB ve TR 0) Diğer Ülkeler % 0-22 Otomotiv Ana ve Yan Sanayi 8708 Kara taşıtları için aksam ve parçaları 15.516.900 292.827 3.868.045 4.4-3,9-0,1 Almanya (30,7) Fransa(9,5) Belçika(5,5) Polonya(5,4) İspanya(4,9) AB ve TR % 0, Diğer Ülkeler % 3-4,5