Beslenmemizde Bitkisel Yağların Önemi Kızartma işlemi, uygun şartlarda yapılırsa ve kızartılmış yiyecekler ölçülü olarak tüketilirse sağlığımız için yararlıdır. Çünkü; Ucuz, hızlı ve verimlidir. Gıdaların üzerindeki mikropların yok olmasını sağlar. Yüksek kalorisi sebebiyle enerji verir.
BİTKİSEL ATIK YAĞ NASIL OLUŞUR? Gıda maddelerini kızartmak amacıyla kullanılan yağlar en fazla 3 kez kullanıldıktan sonra atık haline gelir. Atık yağlarda polar sayıları yükseldiği için, kanserojen madde içermektedir.
BİTKİSEL ATIK YAĞ ÜRETEN YERLER Lokanta, Fast Food, Yemekhane, Hazır Yemek Fabrikası, Otel, Hastane, Turistik Tesisler, Evler de kullanılan kızartmalık yağlar Kızartmalık Atık Yağ
BİTKİSEL ATIK YAĞLARIN ÇEVREYE ETKİLERİ Evde oluşan atık yağları kesinlikle lavaboya veya çöpe dökmemelisiniz. Bitkisel atık yağlar kanalizasyon borularının ve lavaboların tıkanmasına sebep olur. Altyapının bozulmasına sebep olarak belediyelerimize mali külfet getirmektedir.
BİTKİSEL ATIK YAĞLARIN ÇEVREYE ETKİLERİ Çöpe atıldığında ise yine önce toprağa,ardında da yer altı temiz su kaynaklarına ulaşarak kirliliğe neden oluyor.
Bitkisel atık yağlar denizlere, akarsulara, göllere ve temiz su kaynaklarına ulaşarak hem suların yüzeyini kirletir; hem de suda yaşayan canlıların ölmesine sebep olurlar.
Aynı zaman da denizlerde denizanası oluşumunu artırarak, deniz kirliliğini hızlandırırlar. Bu yağların doğadan ayrıştırılması mümkün değildir.
BİTKİSEL ATIK YAĞLARIN TOPLANDIKTAN SONRA DOĞRU KULLANIM ALANLARINA ULAŞTIRILMASI DA ÇOK ÖNEMLİDİR. KULLANILMIŞ KIZARTMALIK YAĞLAR YILLARDIR LİSANSSIZ VE DENETİMSİZ KİŞİLERCE PARA KARŞILIĞI TOPLANMAKTA VE HAYVAN YEMİ, KOZMETİK ÜRÜNÜ YA DA MAALESEF GIDA ÜRÜNÜ OLARAK YENİDEN BİZLERE GERİ DÖNMEKTEDİR. HAYVAN YEMİ KOZMETİK ÜRÜNÜ BİTKİSEL ATIK YAĞ GIDA ÜRÜNÜ BİYODİZEL
Yağ Tüketimi Ülkemizde bitkisel yağ tüketimi 20 kg/kişi AB ve ABD gibi gelişmiş ülkelerde 30 35 kg/kişi Dünya Sağlık Örgütüne (WHO) göre bir kişi yılda en az 30 kg yağ tüketmesi gerekmektedir.
2009 Yılı Yağ Tüketimimiz Gıda olarak; 900 bin ton likit 515 bin ton margarin Toplam: 1,4 milyon ton tüketim Margarin tüketiminin; % 70 i Pastacılık ve endüstriyel gıdalar % 25 i Sofralık % 5 i Yemeklik margarin
Avrupa Ülkelerinin Atık Yağla İlgili Verileri Potansiyel Toplanan Nüfus Kişi Başı Kişi Başı Atık Yağ Atık Yağ (milyon) Potansiyel Toplanan (ton) (ton) Atık Yağ Atık Yağ kg/kişi kg/kişi Almanya 185.000 148.000 82,3 2,25 1,8 İngiltere 225.000 100.000 60,9 3,69 1,64 İspanya 113.750 54.600 45,5 2,5 1,2 İtalya 70.000 40.000 58,9 1,19 0,68 Fransa 95.000 32.000 61,5 1,54 0,52 Belçika 40.000 23.126 10,4 3,85 2,22 Hollanda 45.920 24.600 16,4 2,8 1,5 Çek Cumhuriyeti 28.560 12.240 10,2 2,8 1,2 Avusturya 42.900 9.000 8,2 5,23 1,1 İsviçre 12.500 9.000 7,5 1,67 1,2 Slovakya 15.120 6.480 5,4 2,8 1,2 Hırvatistan 13.552 2.500 4,8 2,8 0,52
AB ÜLKELERİNDEKİ KİŞİ BAŞINA DÜŞEN ORTALAMA VERİLER Avrupa da kişi başı potansiyel atık yağ miktarı 2,4 kg. Kişi başı toplanan yağ miktarı 1,2 kg dır. Geri dönüşümü; AB ülkelerinde bu yağlar dizel motorlarda yakılarak hem imha ediliyor,hem de enerjiye dönüştürülerek bioelektrik olarak hanelerde kullanılıyor.
TÜRKİYE DE KİŞİ BAŞINA DÜŞEN ORTALAMA VERİLER Tahmini toplanması gereken atık yağ potansiyeli 150 bin ton; Tahmini toplama potansiyeli 70 80 bin ton civarındadır. Ortalama kişi başına toplanılan atık yağ oranı 100 gr dır.
YAPILMASI GEREKENLER Sadece geleceğimizi değil bugünümüzü de olumsuz etkileyen; çevremizi ve sağlığımızı tehdit eden bitkisel atık yağlara karşı bilgili ve önleyici yaklaşımda olmalıyız. Yemek yediğimiz tüm restoranlarda ve okul kantinlerinde atık yağların ne kadar kullanıldığı ve nereye teslim edildiği hakkında belgelerle bilgi istemeliyiz. Toplumsal projeler oluşturmalı ve çevremizi de bu konularda bilinçlendirmeliyiz. Bitkisel atık yağlar hanelerden toplanmasında, zaman ve enerji kaybına neden olmamak için toplama merkezleri oluşturmalıyız.
19.04.2005 TARİHİNDE ÇIKAN BİTKİSEL ATIK YAĞ YÖNETMELİĞİNE GÖRE GENEL İLKELERDEN BAZILARI; Madde 5 ı) Atık yağlar, toplama lisanslı geri kazanım tesisleri ile geçici depolama izni almış toplayıcılar tarafından toplanır. Bunun dışındaki gerçek ve tüzel kişiler tarafından atık yağlar toplanamaz, alınıp satılamaz. k) Kullanılmış kızartmalık yağ üreten lokanta, yemek fabrikaları, otel, motel, yemekhaneler, turistik tesisler ve tatil köyleri ile diğer benzeri tesisler, bu yağların toplanması için lisanslı geri kazanım tesisleriyle veya toplayıcılarla yıllık sözleşme yapmakla yükümlüdürler. Bu yağların ücretsiz olarak geri kazanımcıya veya toplayıcılara teslim edilmesi esastır.
Atık yağ üreticisinin yükümlülükleri Madde 10 Atık yağ üreticileri; a) Atık yağları diğer atık madde ve çöplerden ayrı olarak biriktirmekle, b) Faaliyetleri sonucu oluşan atık yağların biriktirilmesi için sızdırmaz, iç ve dış yüzeyleri korozyona dayanıklı bidon, konteyner ve tank gibi toplama kaplarını kullanmakla, c) Atık yağları lisanslı taşıyıcılarla lisanslı geri kazanım veya bertaraf tesislerine göndermekle, d) Atık yağ sevkıyatında ulusal atık taşıma formu kullanmak ve her taşımadan sonra bunların bir kopyasını ilgili valiliğe göndermek, bu belgeleri beş yıl süreyle tesiste muhafaza etmekle,
Belediyelerce alınacak tedbirler Madde 8 Büyükşehir belediyeleri ve belediyeler; a) Yetki sahasında bulunan lokantalar, sanayi mutfakları, oteller, tatil köyleri, motel ve yemekhaneler, hazır yemek üretimi yapan firmalar ile diğer yerlerde gerekli denetimleri yaparak kullanılmış kızartmalık yağların kanalizasyona dökülmesini önlemekle, b) Sınırları dahilinde kullanılmış kızartmalık yağ üreten işletmelerin lisanslı geri kazanım tesisleriyle veya valilikten geçici depolama izni almış toplayıcılarla yıllık sözleşme yapmalarını sağlamak, buna ilişkin kayıtları ilgili valiliğe bildirmek, sözleşme yapmayanlara gerekli cezai işlemi uygulamakla, c) 2008 yılından itibaren kullanılmış kızartmalık yağların hanelerden toplanması için gerekli sistemi kurmak, halkı bu konuda bilgilendirerek atık yağ toplama faaliyetlerini 2008 yılı itibariyle başlatmakla,ilgili hususlarda gerekli tedbirleri alır.
Yönetmeliğe aykırılık Madde 24 Bu Yönetmelik hükümlerine aykırı hareket edenler hakkında 2872 sayılı Çevre Kanunu, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu, 5272 sayılı Belediye Kanunu ve ilgili diğer mevzuatta öngörülen cezai işlemler uygulanır. 24. maddesi uyarınca aykırı hareket edenlere 2872 sayılı Çevre Kanununun 20 bendine istinaden idari para cezası (gerçek kişilere 31.745 TL, Kurum/kuruluş ve işletmelere 95.235 TL) uygulanmaktadır.
EDİRNE BELEDİYESİ BAŞKANLIĞI
ATIK BİTKİSEL YAĞ Kolza Firması: 444 30 19 Deha & Ezici Firması: 444 99 59 Edirne Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Birimi: 213 51 51