Begüm Mutuş Sabri Ülker Gıda Araştırmaları Enstitüsü Vakfı Genel Sekreteri
Yemekte Denge Projemizle 500 Pilot Okulda 1 Milyon Çocuk ve Ebeveyne Ulaşmayı Başardık Biz aslında hayatımızın pek çok noktasında, kendimizi mutlu etmek için bir takım yatırımlar yapıyoruz. Ama bazen kendimize soruyoruz: Acaba aynı özeni beslenmemize gösteriyor muyuz? Biz, Sabri Ülker Vakfı olarak 2009 yılında Her şey Daha İyi Bir Yaşam İçin mottosuyla yola çıktık ve bugün geldiğimiz noktada, gıda, beslenme ve sağlığı ana odağımıza koyarak, bağımsız, tarafsız, bilimsel ve güvenilir olmak üzere yolculuğumuza devam ediyoruz. Amacımızı destekleyen bir takım kriterlerimiz var; ancak odağımızda sağlıklı beslenme ve yaşam biçimlerini teşvik etmek bulunuyor. Bize güven veren ve bizi güvenilir kılan iş birliklerimiz var ve bunlara çok değer veriyoruz. Bugün de çok kıymetli temsilcilerimiz aramızda: Sağlık Bakanlığı temsilcimiz bugün bizimle, TÜBİTAK, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ve diğer önemli kamu paydaşlarımız da bu yolculuğumuzda bize yol gösteren önemli mihmandarlarımız. Uluslararası işbirliklerimize de önem veriyoruz, çünkü onlar bizden, bizler de onlardan öğreniyoruz. Bir haklı gururumuz var: Avrupa Beslenme Vakıfları Platformu nun ilk ve tek Türk üyesiyiz ve onlarla birlikte bilgi birikimlerimizi karşılıklı olarak paylaşıyoruz. Sade ve basit bir organizasyon yapımız var. Sabri Ülker Vakfı nın odağında tarafsızlığımızı ve bağımsızlığımızı akredite eden Bilim Kurulumuz var. Tarafsızlık, uzmanlık, tecrübe ve güven vazgeçilmez ilkelerimiz. Ve Bilim Kurulu üyelerimiz Çok değerli Bilim Kurulu üyelerimiz bugün aranızda oturuyor. Sizlerle sohbet etmek için buradalar ve ev sahibimizler. Vakfımızın başkanı da aramızda. Siz de hoş geldiniz sayın bakanım. Biz, daha iyi bir yaşam için, temel faaliyet alanlarımızı odağımızdaki beslenme ilkesini koruyarak belirledik. Birazdan bir takım projelerin detaylarını vereceğim ama en önemli projelerimiz arasında Yemekte Denge Projesi, bugün düzenlediğimiz zirvemiz ve araştırmayı teşvik etmek üzere yola çıktığımız Sabri Ülker Bilim Ödülü müz var. Dünyanın bilgisini ve vakfın birikimini toplumla paylaşıyoruz. Çeşitli mecralardan bizleri takip edebilirsiniz. Bültenlerimiz periyodik olarak yayınlıyor ve sosyal medyayı da etkin olarak kullanıp sizlerle iş birliği içerisinde daha iyiye ulaşmaya çalışıyoruz. Avrupa Gıda Bilgilendirme Konseyi UFIC önemli paydaşlarımızdan. Bu platform üzerinde sadece Türkiye de değil, özellikle Avrupa da yaşayan Türk toplumuna da ulaşmayı hedefliyoruz. Bugün çok heyecanlıyız. Heyecanlı bir süreçten geçtik ve bugün İnşallah Sabri Ülker Bilim Ödülü, kazananına kavuşacak. Beslenme ve Sağlıklı Yaşam Zirvesi, geleneksel hale getirdiğimiz en önemli organizasyonlarımızdan biri oldu. Bugün üçüncüsünü düzenlediğimiz organizasyonumuzda sizlerle en son bilimsel gerçekleri masaya yatıracağız. Tabii yerimiz kısıtlı, ama katılım o kadar gönülden ve istekli oldu ki, bugün yüzlerce üniversite öğrencisi de bizi canlı yayından internetten izleme şansına erişti. Gelelim en sevdiğimiz, en heyecanla çalıştığımız, çocuklarımızla buluştuğumuz projemize. Yemekte Denge Eğitim Projesi, bizim Milli Eğitim Bakanlığı, Temel Eğitim Genel Müdürlüğü ile beraber dört yılı aşkın süredir sahada aktif olarak uyguladığımız projemiz. Bu projeyi, Bilim Kurulu üyelerimizin bize verdiği yol haritası üzerinden şekillendirdik ve en önemlisi de yine bu Avrupa Beslenme Vakıfları Platformu nun aktif üyelerinden İngiliz Beslenme Vakfı nın çok uzun yıllardır İngiltere de uyguladığı bir programı Türkiye ye adapte etmeye gayret ettik. Tabii bazı çarpıcı gerçekler bize yol gösterdi. Örneğin Türkiye de beslenme fazlalıkları ve beslenme yetersizlikleri bizi dengeyle buluşturdu ve projemiz Yemekte Denge yi şekillendirme şansımız oldu.
Hedefimizde, odağımızda çocuklarımız var, çünkü ağaç yaşken eğilir atasözümüzden hareketle, çocukluk çağında sağlıklı beslenme alışkanlığı kazandırabilmek üzere yolculuğumuza başladık ve ümit ediyoruz ki önümüzdeki nesillerde çok daha sağlıklı hayatlara kavuşacağız. Projemiz 2011 yılında başladı ve halihazırda çok basit bir mesajı var: Her şeyi yiyebilirsin, önemli olan dengeyi nasıl kurabileceğini öğrenmek Şu anda Türkiye geneline yaygınlaşmış durumdayız. Halihazırda 10 ilimizde aktif olarak 500 pilot okulda 1 milyon çocuk ve ebeveyne ulaşmayı başardık. Basit bir yaygınlaştırma modelimiz var. Böylelikle hedefimiz önümüzdeki yıllarda tüm Türkiye deki çocuklarımıza ulaşabilmek. Projemizi eğiticilerin eğitimi, okul sorumlularının eğitimi ve pilot okullardaki öğretmenlerin eğitimi akışıyla kurguladık. Bugün geldiğimiz noktada projemizde 7.500 ü aşkın öğretmenimiz gönüllü olarak faaliyet gösteriyor. Yemekte Denge Projesi nin bir artısı daha var: Bu proje ile 32 hafta, yani bütün eğitim yılı boyunca, müfredatla proje ilişkilendirildiği için, aktif olarak sınıfta varız. Yani öğretmen istediği ders kazanımını istediği materyalimizle eşleştirerek çocuklarımıza dengeli beslenme mesajlarını verebiliyor. Çok eğlenceli, farklı, çocukların ilgisini çekebilecek eğitici materyallerimiz var ve tüm materyallerimiz şu anda web sitemiz üzerinden ücretsiz olarak yayına açık olduğu için 1 milyon çocuk ve ebeveynle, bir o kadar gönüllü ordumuz var. Teşvik etmeyi unutmuyoruz. Öğretmenlerimizi ve öğrencilerimizi bir takım yarışmalarla motive etmeye çalışıyoruz. Geçtiğimiz sene çok keyifli bir resim yarışmamız vardı ve inanın tüm Türkiye den çok güzel resimler bizlerle buluştu. Neyi, ne kadar ve nasıl öğrettik bizim için en önemli değerlendirme kriterimiz. Çünkü hep daha iyiyi arıyoruz. Her şey daha iyi bir yaşam için mottosundan geliyor. 2011 yılında dört ilde başladığımız eğitim projemiz, bugün 10 ilde 500 okul, 1 milyon çocuk ve ebeveynle buluştu. Başarılı sonuçlarımız bizlere yeni hedefler belirleme şansı verdi. Bugün özellikle projemizin işleyişini izleyebilmek için üniversitelerle, siz değerli akademisyenlerle iş birliği yaparak saha araştırmalarını başlattık. Halihazırda üç ilde saha araştırmalarımız devam ediyor: İstanbul, Kayseri ve İzmir ilinde beslenme ve diyetetik öğrencileri sahaya çıkarak, eğitim almadan önce, eğitim aldıktan sonra çocukların besin tüketim sıklıkları ve besin tüketim miktarları ölçümlenmeye çalışılıyorlar. Böylelikle eğitim projesinin beslenme davranışı değişikliğine pozitif etkisi olup olmadığını ölçümlemeyi hedefliyoruz. Çok basit bir hedefimiz var: Müfredata girmek istiyoruz. Böylelikle her öğrenciye eğitim materyallerimizin ulaşmasını arzu ediyoruz. Bir sürprizimiz daha var. Projemizin başarılı uygulamalarına Warner Brothers şirketi sponsor oldu. Ve bizleri çok sevindiren hepimiz çok sevdik bir takım semi-animatik prodüksiyonlarla, çocukları eğlendirirken öğretecek materyaller geliştirildi. On tane filmimiz prodüksiyon aşamasında ve öğretmenlerin kullanımına yine web sitesi üzerinden de açık olacak. Yemekte Denge Eğitim Projesi nin toplam beş ana mesajı var ve her bir mesajın alt mesajları, eğitim materyalleri, eğitim sunumları, posterleri, oyunları var. Her biri bu filmlerde toparlanmaya çalışıldı. İçerisinde soru-cevap bölümlerinin de olduğu, öğretmenin rahatlıkla sınıf içerisinde uygulayacağı ve çocukların Looney Tunes karakterleriyle eğlenirken öğrenebileceği bir hazırlığımız var. İnşallah önümüzdeki dönemde web sitemiz üzerinden de yine tüm çocuklarımızın beğenisine ve öğretisine sunacağız.
Bütün eğitim materyallerimiz elden geçecek. Halihazırda biz bu eğitim materyallerini 8-11 yaş grubu için planlamıştık. Öğretmen el kitaplarımız, bu yaş gruplarına hitaben ve sınıf içerisinde tüm eğitim yılı boyunca kullanabileceği detayda hazırlandı. Bir sürprizimiz daha var. Biz de, çocuklarımız da bu filmi çok seviyoruz. Sınıf içerisinde onları izlemek ayrı bir keyif, senaryosu yazılırken de çok eğlendik. İnşallah hepinizin diline dolanmasını istediğimiz, mesajlarının akılda kalmasını arzu ettiğimiz filmimizle sizi baş başa bırakıyorum. (Animasyon Filmi) İşte yeni bir gün daha başlıyor Neşe ve eğlence beni bekliyor Önce elimi yüzümü yıkarım, Yatağımı toplar hazırlanırım. Ben hep iyi uyurum, gücümü toplarım Her sabah güzel bir kahvaltı yaparım Peynir, bal, yumurta ve esmer ekmem Büyümem için bol bol süt içmem gerek Bu şarkıyı dinliyorsan, unutma! Yemeklerden önce elini yıka Sofradan kalkarken hemen hatırla Yemekten sonra dişini fırçala Her şeyi lüp lüp yememeli Her öğün dengeli beslenmeli (x2) Et, tavuk, makarna faydalı bana Her öğünde sebze meyve yerim mutlaka Koşar, oynar, bol bol spor yaparım Spor yapınca erkenden acıkırım Açıkta satılan hiçbir şeyi yemem Onlar zararlıdır der hep annem Atıştırmalıklar güzeldir ama Meyve yemeyi de ihmal etmem ben Akşam yemeğinde çorba salata Sıkça balık yemeyi de unutma Faydalı yemekler pişirir annem Her sebzeyi sever, hiç yemem seçmem Her şeyi lüp lüp yememeli Her öğün dengeli beslenmeli (x2) İşte geldik şarkımızın sonuna Ödev bitti, sıra geldi uykuya Az kalsın unutuyordum! Sütümü içerim yatmadan önce Dişlerimi fırçalarım her gece
Filmi izletirken gülümseyen yüzler görmek bizi çok mutlu ediyor. İnşallah Temel Eğitim Genel Müdürlüğü müz, Milli Eğitim Bakanlığı ile beraber bir hazırlığımız daha var, bir sürprizimiz daha olacak ve tüm çocuklarımız eğlenirken öğrenecek. Evet, her şeyi lüp lüp yemeyelim! İnşallah sofralarımız bereketli ama her daim dengeli olsun!