Böbrek Kanseri Terimleri Sözlüğü

Transkript

1 Hasta Bilgilendirme Formu Türkçe Böbrek Kanseri Terimleri Sözlüğü Ablasyon tedavisi Anormal dokunun uzaklaştırılması için kullanılan bir çeşit az girişimsel tedavi yöntemi. Doktor, anormal dokuyu isi (radyofrekans ablasyon) veya aşırı soğuk (kriyoablasyon) kullanarak yok eder. Açık cerrahi Cerrahin yapılara veya organlara ulaşabilmek için cilt ve dokuları keserek yaptığı cerrahi işlem Adrenal bez Adrenal bezler böbreklerin üst kısmına yerleşen organlardır. Hormon salınımından sorumludur. Adrenelektomi Adrenal bezin çıkarıldığı cerrahi işlemdir. Aktif izlem Doktorunuzun tümör veya tümörlerin büyümesini sıkı bir muayene programına göre aktif olarak izlediği bir tedavi yöntemidir. Anemi Alyuvar hücrelerinin seviyesindeki düşmedir. En sık görülen kan rahatsızlığıdır. Yorgunluk, güçsüzlük, konsantrasyonda azalmaya sebep olur. Anestezi İşlem öncesi ağrı hissetmemenizi sağlayacak bazı ilaçlar alırsınız. Genel anestezi altında şuurunuz yerinde değildir ve size ne yapıldığını anlamazsınız. Spinal veya lokal anestezi altında işlemin yapıldığı bölgenizde ağrı hissetmezsiniz. İşlem sonrası anestezi zamanla kaybolur. Anjiogenik tedavi Tümörü besleyen ve büyümesini sağlayan yeni kan damarlarının oluşmasını engelleyen ilaç tedavisidir. Asemptomatik Belirtiye sebep olmayan, tesadüfen tanı konulan hastalık. Berrak hücreli böbrek kanseri Yağdan zengin bir çeşit böbrek tümörü Bitkinlik Normalden daha fazla yorgunluğunuzu, enerjinizin kalmadığını, uyumanıza rağmen daha iyi hissetmemizi tanımlar. Ayrıca eklem, kas ve göğüs ağrısı hissedebilirsiniz. Biyopsi Vücuttan küçük doku parçalarının inceleme için alındığı tıbbi işlemdir. Bu işlem tanı, takip ve tedavi için bilgi almak amacıyla yapılır. Bilgisayarlı tomografi Vücudun X ışın görüntü serileri ile yapılan görüntüleme yöntemi. Böbrekler Karnimizin arka tarafında fasulye seklinde, kanı süzüp idrar yapan 2 organ. Sayfa 1 / 5

2 Böbrek hücreli karsinom Böbrek kanserinin tıbbi ismi. Böbrek kisti Böbrek üzerinde sıvı dolu kesecikler. Kistler habis olabilir. Böbrek koruyucu cerrahi Böbrek tümörü ile birlikte bir miktar normal böbrek dokusunun da çıkabildiği, parsiyel nefrektomi de denilen cerrahi işlem. Bu işlem mümkün olan en fazla miktarda böbrek dokusunun korunmasını amaçlar. El-ayak sendromu Embolizasyon Kanser ilaçlarının bir çeşit yan etkisi. El ve ayak tabanında kızarıklık, şişlik, ağrı ve bazı hastalarda kabarcıklara sebep olur. Tümöre kan akımıni durdurmak için kan damarının akışının engellendiği cerrahi olmayan minimal invaziv işlemdir. Enzim Metabolizma işlemlerinden sorumlu büyük biyolojik moleküllerdir. Fuhrman nükleer evre Hücrelerin yapısına göre tümör agresifliğinin değerlendirilmesi. Görüntüleme Ultrason, X isini veya diğer tarama teknikleri ile vücudun görüntülenmesi. Habis tümör Sürekli veya hızlı büyüyen kanseröz büyüme. Habis tümörler vücudun başka bir yerine sıçrayabilir ki buna metastaz denir. Histopatolojik analiz Dokunun mikroskop altında incelenmesi, kanserin varlığı ve özelliklerinin araştırılması. Hedefe yönelik tedavi Kanser hücrelerinin büyümek için kullandığı mekanizmaları hedefleyen ilaçlardır. İmmunoterapi Bağışıklık sisteminin tümör hücreleriyle savaşması için desteklendiği bir çeşit kanser tedavisi. JJ-stent Üretere geçici olarak yerleştirilen, idrarın böbrekten mesaneye akışını sağlayan bir tüp. Kemoterapi Hücreler için toksik olan ilaçlarla yapılan kanser tedavisidir. Bazıları özellikle kanser hücreleri gibi hızlı büyüyen hücreler için toksiktir. Klinik çalışma Tedaviler ve ilaçlar hakkında özel sorulara cevap verebilmek için yapılan deneysel araştırma çalışmalarıdır. Genellikle belli özellikteki hastalarda bir tedavi yönteminin nasıl etki ettiğini araştırırlar. Kontrast madde Vücut yap veya sıvılarının yoğunluğunu artıran bir maddedir. Tıbbi görüntülemede kullanılır (görüntülemeye bakınız). Kriyoterapi Selim veya habis hücre büyümesini tedavi etmek için düşük ısınin tıbbi amaçlı kullanılmasıdır. Sayfa 2 / 5

3 Laparoskopik cerrahi Lokalize böbrek kanseri Cerrahin ciltten dokuya kadar kesiye ihtiyaç duymadığı minimal invaziv cerrahi tekniği. Cerrah karnınızda küçük kesilerden cerrahi aletleri sokar. Böbrekte sınırlı kalmış, yayılmamış böbrek kanseri. Lokal-ilerlemiş böbrek kanseri Tümörün böbrek dışına doğru böbreği çevreleyen dokuya ve venlere, adrenal beze veya lenf nodlarına uzandığı kanser tipi. Lenf nodları Bağışıklık sisteminin cevabini düzenlemede rol oynayan küçük oval seklinde organlar Lenfadenektomi Kaval ven Tümör nedeniyle büyümüş lenf nodlarının çıkarıldığı cerrahi işlem. Düşük oksijen taşıyan kani vücuttan kalbe taşıyan büyük ven. Metastazektomi Metastazı çıkarmak için yapılan cerrahi işlem. Bunlar vücutta diğer organlara sıçramış tümörlerdir. Metastatik hastalık Tümörün diğer organlara veya lenf nodlarına sıçradığı zamandır. Minimal invaziv cerrahi Ciltten dokuya kesinin gerekmediği cerrahi işlemdir. Cerrahi aletler karin duvarında yapılan küçük kesiler ile içeri sokulur. MRI tarama Manyetik rezonans görüntüleme güçlü manyetik alanda radyo dalgalarının vücudun görüntülenmesi için kullanıldığı yöntemdir. Multidisipliner Değişik branşların tecrübelerinin birleşimi. Tıpta, ürolog, onkolog, psikiyatrist ve diğer uzmanların birlikte çalışması örnek verilebilir. Neoanjiogenez Daha önce var olan damarlardan yeni damarların oluşması işlemidir. Kanserlerde bu durum tümörün büyümesine imkan verir. Onkolog Kanser hastalarının tanı, tedavi, takip ve genel bakimi konularında özelleşmiş tıbbi profesyonel uzman Palyatif baki Hastalığın iyileşmeyeceği durumlarda yasam kalitesini artırmayı hedefleyen tedavi şekli. Fiziksel, psikolojik, sosyal ve manevi konuları içerir. Parestezi Ciltte oluşan iğnelenme veya karıncalanma hissi. Paraneoplastik sendromlar Parsiyel nefrektomi Vücutta oluşan herhangi bir kanser tipi tarafından oluşan ve yüksek kan basıncı, kilo kaybı, ateş, anemi, kas kitlesi kaybı ve iştah kaybı gibi reaksiyonlar. Böbreğin bir kısminin çıkarıldığı cerrahi işlem. Patolog Hastalıkların özel karakterlerini anlamak için doku, kan veya idrarı inceleyen tıbbi uzman. Kanser tedavisinde patolog tümörün tanısında ve sınıflandırılmasında yardımcı olur. Sayfa 3 / 5

4 Perinefrik hematom Böbrek yanı veya etrafındaki kan birikintisi Perirenal yağ Böbreği saran yağ Peteşi Ciltteki kan damarlarındaki küçük kanamalardan dolayı oluşan kol ve bacaklardaki küçük kırmızı nokta veya morluklar. Primer tümör Tümörün ilk geliştiği yerdeki habis hücre büyümesi. Prognoz Tedavi sonrası olası sağlık durumunu tahmin için kullanılan tıbbi terim. Radikal nefrektomi Böbreğin tamamen çıkarıldığı cerrahi işlem Radiofrekans ablasyon Yüksek frekans akımından üretilen ısıyı kullanarak böbrek tümörünün tedavi edildiği tıbbi işlem. Radyolog Görüntüleme yöntemlerinde özelleşmiş tıbbi uzman. Radyolog X-ışını, ultrason, BT, MRI veya diğer yöntemlerle tümörün tanı ve takibini yapar. Radyasyon tedavisi Habis hücrelerin kontrolü veya öldürülmesi için radyasyonun kullanıldığı bir çeşit kanser tedavi yöntemi. Rekürrens Tedavi ve kanserin saptanamadığı bir dönem sonrası ortaya çıkması. Bu, kanserin ilk saptandığı yerde veya vücutta başka bir yerde olabilir. Standart zaman periyodu yoktur ancak çoğu doktor rekürrensi kanserin saptanmadığı en az 1 yıl sonra ortaya çıkması olarak tanımlar. Renal Böbreklerle ilgili. Renal arter Böbreklerden süzülmek üzere büyük miktarda kan akımı taşıyan arter. Renal arter klempi Cerrahi sırasında kullanılan bir alet. Klemp denilen ve arteri sıkan bu aletle böbreğe giden kan akımı engellenir. Renal fasya Gerota fasyası olarak isimlendirilir. Böbreği saran bağ dokusu tabakasıdır. Renal ven Böbrekten filtre edilen kani vücuda taşıyan ven Robotik cerrahi sistemi Doktora laparoskopik cerrahi için yardımcı cihaz. Cerrah uzaktan hareket kontrol sensörleri ile robotu kontrol eder. Selim tümör Diğer organlara yayılmayan ve kanserojen olmayan büyüme. Sitoreduktif nefrektomi Sitoreduktif tümör hücre sayısının azaltılmasıdır. Bu cerrahi metastatik böbrek kanseri için özeldir. Bu işlemde böbrekteki tümör çıkarılırken uzak metastazları bırakılır. Cerrahinin amacı vücuttaki toplam tümör hücre sayısının azaltılmasıdır. Sayfa 4 / 5

5 Tiroit Vücudun enerji kullanma ve protein yapma hızını ve diğer hormonlara nasıl cevap vereceğini kontrol eden boyunda bulunan bir bezdir. TNM sınıflaması Tümör Nod Metastaz (TNM) sınıflaması, tümörün boyut ve yayılımı (T), lenf nodlarının tutulumu (N) ve vücutta başka yerlere yayılımına (M) göre. tümörü sınıflamada kullanılan uluslararası bir sınıflama sistemidir. Tanı Belirtilerinize sebebini anlamak için doktor ve hemşire biz takım testler yapar. Tedavi yolağı Doktorlar için ana tedavi yöntemlerinden biri. Farklı semalar ve girişimler tanımlanmış, uygun hale getirilmiş ve özellikle sırayla organize edilmiştir. Bununla tıbbi ekip hastanın sağlığı konusunda hastaya birlikte çalışabilir. Tümör ekimi Tümör hücreleri kana veya cerrahi sırasında diğer organlara ulaşırsa olur. Tümör hücreleri başka yerlerde büyüyüp tümör oluşturabilir. Tümör evresi Kanserin vücutta ne kadar yayıldığını gösterir. Tümörün boyutuna, lenf nodlarına veya diğer organlara göre değerlendirilir. Ultrason Vücudun görüntülenmesi için yüksek frekanslı ses dalgalarının kullanıldığı görüntüleme yöntemi Üreter Böbreklerden mesaneye idrarı taşıyan 2 tüpten her biri. Ürolog İdrar yolları ve cinsel organların hastalıkları ve sağlığı konusunda özelleşmiş tıbbi uzman. Yağlı doku Yağ depolayan hücrelerden oluşan bir çeşit bağ doku. Adipoz doku olarak da tanımlanır. Bu bilgilendirme formu Mayıs 2014 de güncellendi. Bu kitapçık EAU Hasta Bilgilendirilmesinin Böbrek Kanseri bölümüdür. Bu hastalık hakkında genel bilgi içerir. Kişisel tıbbi durumunuz hakkında özel sorularınız varsa doktorunuza veya profesyonel tıbbi bakım veren diğer yerlere danışabilirsiniz. Hiçbir broşür doktorunuzla yaptığınız görüşmenin yerini tutamaz. Bu bilgilendirme formu Avrupa Üroloji Birliği (EAU) ile EAU Üro-onkoloji bölümü (ESOU), Genç Akademik Ürologlar (YAU) Böbrek Hücreli Kanser Çalışma Grubu ve Avrupa Üroloji Hemşireleri Birliği (EAUN) nin ortak çalışması sonucu üretilmiştir. Bu broşürlerdeki içerik EAU Kılavuzları ile aynı doğrultudadır. Bu ve diğer ürolojik hastalıklar hakkındaki bilgileri web sitemizde bulabilirsiniz: Katkıda bulunanlar: Dr. Bülent Akdoğan Dr. Sabine D. Brookman-May Prof. Dr. Martin Marszalek Dr. Andrea Minervini Prof. Dr. Haluk Özen Dr. Alessandro Volpe Sn. Bodil Westman Ankara, Türkiye Münih, Almanya Viyana, Avusturya Floransa, İtalya Ankara, Türkiye Novaro, İtalya Stokholm, İsveç Sayfa 5 / 5