AİLE ATÖLYELERİ PROJESİ DEĞERLENDİRME RAPORU

Transkript

1 OKUL AİLE İŞBİRLİĞİ AİLE ATÖLYELERİ PROJESİ DEĞERLENDİRME RAPORU Hazırlayanlar Esra Kamer BUMİN Deniz ÖZDİKMENLİ 1

2 İÇİNDEKİLER KISALTMALAR VE TANIMLAR GİRİŞ 1. BÖLÜM: OKUL-AİLE İŞBİRLİĞİ AİLE ATÖLYELERİ PROJESİ 2. BÖLÜM: ÖN ÇALIŞMALAR 3. BÖLÜM: PROJE ve ÖĞRETMENLER 4. BÖLÜM: AİLE EĞİTİMLERİ 5. BÖLÜM: VELİ GERİBİLDİRİMLERİ 6. BÖLÜM: ÖĞRETMEN GERİBİLDİRİMLERİ 7. BÖLÜM: GÖRÜNÜRLÜK ÇALIŞMALARI 8. BÖLÜM: ÖZET ve SONUÇLAR 2

3 EKLER KISALTMALAR VE TANIMLAR AAP: Aile Atölyeleri Projesi MEB: Milli Eğitim Bakanlığı YÖRET: Yüksek Öğrenimde Rehberliği Tanıtma ve Rehber Yetiştirme Vakfı ERAM: Eram Fatih İlköğretim Okulu ve İş Okulu ATAŞEHİR: Ataşehir İş Okulu BEP: Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı ÇBF: Çalışılan Beceriler Formu Eğitilebilir Zihinsel Engellilik: Zeka bölümleri arasında olan çocuklar bu gruba girerler. Bu grup, tüm zihinsel engelliler grubunun %75-80 ini oluşturur. Gelişimleri normal zeka bölümüne sahip çocuklardan önemli bir farklılık göstermez ve tanılanmaları okula başladıkları dönemde akademik çalışmalarda yaşadıkları güçlükler sonucunda yapılabilmektedir. Bu çocuklar yaşıtlarına göre daha ileri yaşlarda olmakla birlikte 3 ve 4. sınıf düzeyindeki bilgi ve becerileri kazanabilirler. Eğitilebilir terimi, bu gruba giren çocukların okuma-yazma, matematik gibi temel akademik becerileri öğrenebileceklerini açıklamaktadır. Eğitilebilir zekadaki bu çocuklar temel akademik beceriler yanında, öz bakım becerilerini öğrenebilirler, ileride yetişkinlik çağındaki geçimlerini sağlayabilecek iş becerisi edinebilirler. Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı: Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği Madde 6 ya göre: Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin bireysel yeterlilikleri ve tüm gelişim alanlarındaki özellikleri ve akademik disiplin alanlarındaki yeterlilikleri dikkate alınarak, bireyselleştirilmiş eğitim planı geliştirilir ve eğitim programları bireyselleştirilerek uygulanır. İş Okulları: Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği Madde 45 e göre İlköğretimlerini tamamlayan, genel ve mesleki ortaöğretim programlarına devam edemeyecek durumda olan ve 21 yaşından gün almamış özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin temel yaşam becerilerini geliştirmek, topluma uyumlarını sağlamak, onlara iş ve mesleğe yönelik bilgi ve beceriler kazandırmak amacıyla açılan resmî ve özel okullardır. İş okullarında, akademik bilgi ve becerilerin yanında iş eğitimi uygulamalarının da yer aldığı bir eğitim programı uygulanır. Bu program temel alınarak BEP hazırlanır ve bireylerin başarılarının değerlendirilmesinde BEP lerinde yer alan amaç ve davranışlar dikkate alınır. Programın süresi dört yıldır. Programın birinci sınıfında bireylere akademik bilgi ve beceriler ile uygulamalı iş eğitimi yoluyla atölyelerde gerekli olan temel bilgi ve beceriler kazandırılır. İkinci, üçüncü ve dördüncü sınıflarda ise akademik bilgi ve becerilerin kazandırıldığı dersler ile uygulamalı atölye dersleri verilir. 3

4 GİRİŞ Bu rapor, Okul-Aile İşbirliği Aile Atölyeleri Projesi nin faaliyetlerini içeren bir doküman; alanda kazanılan deneyimin, Özel Eğitim Alanı ndaki diğer kişi ve kuruluşlara paylaşılmasını sağlayacak bir yazılı kaynak niteliğindedir. Değerlendirme çalışmalarının öncelikli bir amacı da, bulgular yoluyla, Pilot Proje nin Yaygınlaştırılacak Nihai Şekli oluşturulurken, yol gösterici olabilmektir. Bu sebeple, çeşitli ölçme ve değerlendirme araçları ile Proje amaçlarına ne kadar ulaşılabildiği ve gerçekleştirilen faaliyetlerin etkililiği de bulgulanmaya çalışılmıştır. Değerlendirme Çalışmaları, 01 Eylül Temmuz 2012 dönemini kapsamaktadır. Söz konusu dönemde, Proje ekibi ile birlikte çalışılarak, çeşitli değerlendirme verileri ekiple anında paylaşılmış; Aile Eğitim Programı nın revizyonuna katkı sağlanmıştır. Bu raporda bulgulara ulaşabilmek için aşağıdaki veri kaynaklarından faydalanmıştır. Proje Metni Anket Formları Toplantı Raporları Aile Eğitim Programı Devam Çizelgeleri Aile Eğitim Programı Kontrat Etkinliği Yazılı Geribildirimleri Aile Eğitim Programı Çıkış Bileti Etkinliği Yazılı Geribildirimleri Aile Eğitim Programı Sözlü Geribildirimleri Aile Eğitim Programını Uygulayan Öğretmen Geribildirimleri 4

5 1. BÖLÜM: OKUL AİLE İŞBİRLİĞİ AİLE ATÖLYELERİ 1.1. PAYDAŞLAR Proje, İstanbul Milli Eğitim Müdürlüğü ve Yüksek Öğrenimde Rehberliği Tanıtma ve Rehber Yetiştirme Vakfı (YÖRET) işbirliği ile gerçekleştirilmektedir. İstanbul Hollanda Konsolosluğu, Proje ye mali destek sağlamaktadır SÜRE VE LOKASYON Pilot Okullar daki çalışmalara 01 Eylül 2011 tarihinde başlanmış ve proje pilot çalışmaları, 31 Temmuz 2012 tarihinde tamamlanmıştır. Proje, İstanbul İli sınırlarında uygulanmıştır HEDEF KİTLE Projenin başlangıcında, hedef kitlesi, Eğitim Uygulama Okulu ve İş Eğitim Merkezileri ne devam etmekte olan Eğitilebilir Zihin Engeli Bulunan Ergenlik Dönemindeki Gençler olarak belirlenmiştir. İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü Özel Eğitim Şube Müdürü Halis Kuralay ın ihtiyaca yönelik önerisi ile hedef kitle, İş Okulları ndaki Eğitilebilir Zihinsel Engelli Gençler olarak yeniden yapılandırılmıştır. Proje kapsamında, bu gençlerin bireysel gelişimine, ailelerine verilen eğitimler yoluyla katkıda bulunmak amaçlanmaktadır. Diğer bir ifadeyle, aileler, bu Proje nin ikincil hedef kitlesidir. Proje nin sürekliliği ile ilgili olarak ise, bu okullardaki öğretmenler, Proje nin çalışmalar yürüttüğü diğer bir hedef kitledir AMAÇLAR ve FAALİYETLER Aşağıda belirtilen amaçlar ve faaliyetler, Proje Metni nden alınmıştır. Genel Amaç Eğitilebilir engelli bireyleri ihmal ve istismardan korumak, topluma yararlı ve üretken hale getirirken gerekli ailevi ve toplumsal desteği sağlamaktır. 5

6 Özel Amaçlar o Proje önce ve sonrasında uygulamaların yapıldığı okullarda okul-aile işbirliği ve ortak çalışmalar nicel ve nitel açılardan pozitif yönde artar. o Konu ile ilgili (sağlık, hukuk, güvenlik) kurum ve kuruluşlar hakkında okul yöneticisi, öğretmen ve ailelere bilgi aktarmak suretiyle; yaşanan olumsuz bir duruma karşı kurumlarla işbirliği içinde ve birlikte hareket ederek çözüm üretmeleri desteklenir. o Aileler, engelli haklarını bilir ve yeni çıkan yasal düzenlemelerden haberdar olurlar. o Aileler, hakları doğrultusunda, ihtiyaç duyduklarında destek alabilecekleri kurumları tanırlar. o Çocuklarının engeline dair özel bilgi sahibi olarak, beklentilerini gözden geçirir, yeniden düzenlerler. o Aileler, çocuklarının engel derecesine bağlı olarak, bilişsel ve öz bakım becerilerini geliştirir, çocukları ile iletişimlerini güçlendirmede yeni bilgi ve beceriler kazanırlar. o Aileler ve öğretmenler arasında artan iletişimle, çocuğun engeline bağlı olarak ortaya çıkan problemlerde birlikte hareket eder ve yaratıcı çözümler üretirler. o Proje ye dahil olacak okullarda öğrenim görmekte olan gençlerin, hem akademik hem de duygu ve davranış bozuklukları açılarından gelişimleri olumlu yönde artar. Proje Faaliyetleri o Proje Danışma Kurulunun Oluşturulması o Proje Ekibinin Oluşturulması o Proje Okullarının Belirlenmesi o Okul Müdürleri Toplantısının Düzenlenmesi o Öğretmen/Veli Proje Tanıtım Toplantılarının Düzenlenmesi o İhtiyaç Belirleme Çalışmaları o Aile Atölyelerinin Kurulması o Eğitim Programlarının Geliştirilmesi o Eğitimlerin Uygulanması o Destek Çalışmalarının Yürütülmesi o Görünürlük Çalışmalarının Yürütülmesi o Değerlendirme Toplantılarının Düzenlenmesi o Proje Sonu Bilgilendirme Semineri nin Düzenlenmesi o Değerlendirme Raporunun Sunulması 6

7 2.BÖLÜM: ÖN ÇALIŞMALAR AAP temel Proje Ekibi, 5 kişiden oluşmaktadır PROJE EKİBİNİN KURULMASI o Deniz Özdikmenli, Proje Koordinatörü o Ahmet Yalçın Hocaoğlu, Özel Eğitim Uzmanı o Özgür Konuk, Özel Eğitim Öğretmeni o Serpil Sevgen Schmutz, Rehber Öğretmen (Psikolojik Danışman) o Esra Kamer Bumin, Değerlendirmeci Öte yandan, tüm işleyiş süreci, YÖRET Merkez Ofisi bağlantılı olarak yürütülmüş; dolayısıyla YÖRET yönetici ve çalışanları ekibin doğal bir parçası olarak Proje yi desteklemişlerdir. Başta, Yrd. Doç. Nermin Çiftçi olmak üzere, YÖRET Yönetim Kurulu üyeleri de, görüş ve önerileri ile Proje nin çeşitli aşamalarında Proje ye katkıda bulunmuşlardır. İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü Özel Eğitim Şube Müdürü Halis Kuralay ve Ekibi, Proje nin okullarda uygulanması ile ilgili tüm bürokratik işleyişi sağlarken; Halis Kuralay ve projenin ikinci dönem uygulamalarında bu görevi devralan İl Müdür Yardımcısı Ahmet Koçibar, Proje nin tüm önemli etkinliklerine bizzat katılarak da Proje yi desteklemişlerdir. Okullarda ise, İdareciler, Rehber Öğretmenler ve ERAM FATİH İlköğretim ve İş Okulu nda Okul Aile Birliği Üyeleri, Proje nin paydaşları olarak her türlü ihtiyaç ve sorunun çözümünde Proje Ekibi ile birlikte çalışmışlardır İŞ OKULLARI PROJE TANITIM TOPLANTISI Proje kapsamında düzenlenen ilk önemli faaliyet, İş Okulları Proje Tanıtım Toplantısı, diğer bir ismi ile Müdürler Toplantısı dır Öğretim Yılı bitiminden önce, resmi yazı ile İstanbul daki 12 İş Okulu na, Proje Tanıtım Toplantısı çağrısı yapılmıştır. 15 Eylül 2011 tarihinde, Yeşilköy İlköğretim Okulu ve İş Okulu nda gerçekleştirilen Proje Tanıtım Toplantısı na, 9 İş Okulu ndan toplam 23 temsilci katılmıştır. Katılımcıların 9 u Kurum Müdürü, 8 i Rehber Öğretmen, 5 i Özel Eğitimci, 1 i Branş Öğretmeni dir. Toplantıya temsilci gönderen okullar şunlardır: o o o o o o o o o Ataşehir İş Okulu/ATAŞEHİR Ataşehir Lions İlköğretim ve İş Okulu/ATAŞEHİR Beykoz İş Okulu/BEYKOZ Eram Fatih İlköğretim Okulu ve İş Okulu/FATİH Kazım Beyaz İş Okulu/BAHÇELİEVLER Saadet İlköğretim Okulu ve İş Okulu/ŞİŞLİ Vala Gedik İlköğretim Okulu ve İş Okulu/TUZLA Yakacık İş Okulu/KARTAL Yeşilköy İlköğretim Okulu ve İş Okulu/BAKIRKÖY 7

8 Proje Tanıtım Sunumu nun yapıldığı bu toplantı sonunda eğitimcilere bir anket uygulanmış, fikir ve önerileri alınmıştır. Çoktan şeçmeli olarak sorulan Özel Eğitim Hizmetleri ndeki En Öncelikli Sorun Sizce Hangisidir? sorusuna verilen yanıtların frekans değerleri aşağıdaki tabloda verilmiştir. TABLO 1: Özel Eğitim Hizmetleri ndeki En Öncelikli Sorun Özel Eğitimde En Öncelikli Sorun f Ailelerin eğitime destek olmaması 16 Uzman personel açığı 11 Fiziksel şartlar/lokasyon 11 Bürokratik engeller 5 Diğer 3 *Birden fazla öncelikli sorun işaretlemesi yapan eğitimcilerin tüm fikirleri tabloya yansıtılmıştır. Bu tabloya göre, 9 İş Okulu ndan toplantıya katılan 23 eğitimci, Ailelerin Eğitime Destek Olmamasını en öncelikli sorun olarak görmektedir. Bu bulgu, Proje nin isabetliliğini ve gerekliliğini doğrular niteliktedir. 9 okul, İstanbul daki İş Okulları nın %75 ini kapsar. Bu oran, fikir ve önerilerin temsiliyetini arttırmaktadır. Toplantıya katılan 23 eğitimcinin, yapılacak bir Aile Eğitimi Çalışması nın Temel Hedef Davranışları ile ilgili önerileri aşağıda listelenmiştir. Eğitimcilere Göre Özel Eğitimde Aile Eğitiminin Hedef Davranışları Aileler Yeni Bilgi ve Beceriler Kazansın Çocuğunun yeterliliklerini ve yetersizliklerini tanısın Çocuğunun bağımsız yaşam becerileri kazanmasının önemini anlasın Problem davranışlarla baş etme yollarını bilsin Sosyalleşmenin önemini anlasın Arkadaşlık problemlerinin çözümü ile ilgili bilgilendirilsin Cinsel gelişimle ilgili bilgilendirilsin Ergenlik ile ilgili bilgilendirilsin Engelli haklarını bilsin Velinin Okul ve Öğretmenle İşbirliği Artsın Okulun önemini kavrasın Öğretmenle iletişimin önemini kavrasın Okulla birlikte hareket etmenin önemini kavrasın Ev ödevlerine destek olmanın önemini kavrasın İlgili STK ve Kurumları Tanısın 8

9 Katılımcı 9 okul idareci ve eğitimcilerine, aynı anket çalışmasında, Proje ye dahil olmak isteyip istemedikleri de sorulmuş ve 6 okul temsilcilerinden bu soruya olumlu yanıt alınmıştır. Olumlu yanıt veren okullar şunlardır: o o o o o o Ataşehir Lions İş Okulu, Ataşehir İş Okulu, Bahçelievler Kazım Beyaz İş Okulu, Fatih Eram İlköğretim Okulu ve İş Okulu, Şişli Saadet İlköğretim Okulu ve İş Okulu Yakacık İş Okulu dur. Olumsuz yanıtlarda, okulların fiziki yetersizlikleri sebep gösterilmiştir. Katılımcı 9 okuldan 6 sının gönüllü olması, Proje nin, İstanbul genelinde önemli bir yaygınlaşma potansiyeli taşıdığını göstermektedir PİLOT OKULLAR İş Okulları Proje Tanıtım Toplantısı sonrasında, Proje ekibi tarafından yapılan fizibilite çalışmaları ile gönüllü 6 okul arasından 2 si (bu sayı Proje nin belirlediği bir hedef sayıdır) Pilot Okul olarak belirlenmiştir. Bu okullar, ATAŞEHİR İş Okulu ve ERAM Fatih İlköğretim Okulu ve İş Okulu dur. Bu okulların seçiminde, okul-içi fiziki uygunluk, gönüllülük düzeyi, lokasyon vb. kriterler göz önüne alınmıştır. ERAM Fatih İlköğretim Okulu ve İş Okulu, 1996 yılında kurulmuştur. Hem iş okulu hem de ilköğretim okulu olduğu için yaklaşık 200 öğrencisi bulunmaktadır. Bu okulda 42 öğretmen görev yapmaktadır. Okul, İstanbul un Avrupa yakasındadır. Ataşehir İş Okulu ise, 2011 yılında kurulmuştur. Yaklaşık 100 öğrencisi bulunmaktadır. Bu okulda 19 öğretmen görev yapmaktadır. Okul, İstanbul un Anadolu yakasındadır AİLE ATÖLYELERİ Proje kapsamında, gerek Aile Atölyeleri nin kurulması, gerekse Proje nin öğretmenlere ve velilere duyurulmasında Okul Müdürleri ve Rehber Öğretmenler ile birlikte hareket edilmiştir. Gerek yüz yüze görüşmeler, gerekse yazılı dokümanlar yoluyla Proje ye ait tüm bilgiler ve Aile Atölyeleri ile ilgili tüm ihtiyaçlar kendilerine sunulmuştur. ERAM da, okul bahçesindeki bir ek bina, ATAŞEHİR de ise boş bir sınıf Aile Atölyesi olarak düzenlenmiştir. Yaklaşık 20 kişilik ve U düzenine olanak tanıyacak şekilde sıra ve masaların yerleştirildiği Atölye lerde, bilgisayar destekli sunumlara uygun donanımlar da okul idareleri tarafından sağlanmıştır. Atölye duvarlarındaki büyük boy mantar panolar, her türlü atölye etkinlik malzemesi (boya, kalem, karton, post it, mukavva vb.), çay ve ikram gereçleri Proje bütçesinden karşılanmıştır. 9

10 BÖLÜM 3: PROJE VE ÖĞRETMENLER 3.1. PROJE ÖĞRETMEN-TANITIM TOPLANTILARI 5 Ekim 2011 tarihinde ERAM da düzenlenen toplantıya; sınıf, branş ve meslek öğretmenlerinden oluşan 28 kişi katılmıştır. Bu sayı, tüm öğretmenlerin % 67 sidir. Proje nin aktarıldığı bu toplantıya, soru ve önerileri ile öğretmenler oldukça ilgi göstermişlerdir. 11 Ekim 2011 tarihinde ATAŞEHİR de düzenlenen toplantıya ise; sınıf, branş ve meslek öğretmenlerinden oluşan 10 kişi katılmıştır. Bu sayı, tüm öğretmenlerin % 53 üdür. Tanıtımlarda öğretmenlere, projenin tamamen gönüllülük esasına göre uygulanacağı bildirilmiştir. Toplantılar sonrasında, rehber öğretmenler tarafından gönüllü öğretmenlerin birer listesi hazırlanmış ve Proje nin bir sonraki faaliyeti olan Öğretmen Bilgilendirme Semineri, listedeki öğretmenlere duyurulmuştur PROJE ÖĞRETMEN BİLGİLENDİRME SEMİNERİ 10

11 Süreç Öğretmen Bilgilendirme Semineri, 19 Kasım 2011 tarihinde, Ataşehir Zübeyde Hanım Öğretmenevi nde gerçekleştirilmiştir. Görevlendirme çıkarılmadan, tamamen gönüllülük esasına göre toplantıya, 10 u ERAM, 6 sı ATAŞEHİR den toplam 16 öğretmen katılmıştır. Öğretmenlerden 1 i sadece sabah oturumuna kalabilmiştir. Saat saatleri arasında tam gün olarak gerçekleştirilen Bilgilendirme Semineri, İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü Özel Eğitim Şube Müdürü Halis Kuralay ve YÖRET Vakfı Başkanı Nüket Atalay ın açılış konuşmalarıyla başlamıştır. Yemek ve çay molaları ile birlikte saat e kadar Yetişkin Eğitimi ile ilgili temel noktaların konuşulduğu Seminer in kalan süresinde öğretmenlere Aile Eğitim Programı İçeriği tanıtılmış, Proje Ekibi tarafından hazırlanan Taslak Kitapçık Örneği eleştiri ve önerilerine sunulmuştur. Seminer de Yetişkin Eğitimi Oturumu, Proje Koordinatörü Yetişkin Eğitimi Uzmanı Deniz Özdikmenli; Aile Eğitim Programı Tanıtımları, Özel Eğitim Uzmanı Ahmet Hocaoğlu; Sanat Atölyesi Etkinlik Tanıtımları ise Rehber Öğretmen (Psikolojik Danışman) Serpil Sevgen Schmutz tarafından gerçekleştirilmiştir. Toplantı sonunda Çıkış Bileti isimli bir uygulama ile katılımcılardan, isimlerini belirtmeden, toplantı ile ilgili bir duygu-bir düşünce yazmaları istenmiştir. Aile Eğitim Programı nda da var olan bu uygulamanın verileri bu Değerlendirme Raporu nda, veri kaynağı olarak kullanılmıştır. Buna ek olarak, katılımcılardan, yine isim belirtmeden bir Anket Formu doldurmaları istenmiştir. Anket formu EK I dedir. Aşağıdaki sonuçlar bu iki araç yoluyla, tam gün oturumlara katılan 15 öğretmenden edinilen verilere dayanmaktadır. Katılımcı Öğretmenler İle İlgili Bilgiler 11

12 Yaş: Seminer e katılan öğretmenlerin yaş ortalaması 35 tir. Öğretmenlerin yaşları, arasında değişmektedir. Grup, çoğunlukla yaş aralığında yoğunlaşmaktadır. Cinsiyet: Öğretmenlerin 12 si kadın, 3 ü erkektir. Mesleki Bilgiler: Öğretmenlerin 9 u Sınıf Öğretmeni, 4 ü Atölye Öğretmeni, 2 si ise Rehber Öğretmen dir. 9 sınıf öğretmenin 5 i özel eğitim mezunudur. 1 i ise özel eğitim alanında hizmet içi eğitimden yararlanmıştır. Öğretmenlerin 13 ü kadrolu, 2 si ücretli öğretmenlik yapmaktadır. Öğretmenlerin %80 i (12 kişi), en az 6 yıllık öğretmendir. Geri kalan 2 si 1 yıldır, 1 i ise 3 aydır öğretmenlik yapmaktadır. Özel eğitim alanındaki toplam deneyimleri ise, öğretmenliklerine göreli daha azdır. TABLO 2: Öğretmenlerin Özel Eğitim Deneyimleri 5 yıl altı 6-10 yıl yıl yıl yıl 25 yıl üzeri. 6 kişi 6 kişi 2 kişi 1 kişi - - Katılımcılardan sadece 4 ü daha önce velilere eğitim vermiştir. Bunlardan 2 si rehber öğretmendir. Diğerlerinin ise bu alanda herhangi bir deneyimi bulunmamaktadır. 12

13 Öğretmen Geribildirimleri Proje İle İlgili Görüşler: Katılımcıların tamamına yakını (13 kişi) Proje nin diğer okullara da yaygınlaştırılması gerektiğini belirtirken, 2 si ilk uygulamaların sonuçlarına göre karar verebileceklerini açıklamışlardır. Katılımcılara, proje ile ilgili 3 yargı cümlesi sunulmuştur. Bu cümleleri değerlendirmeleri istenmiştir. Bu değerlendirmenin bulguları aşağıdaki tabloda verilmiştir. TABLO 3: Proje ile İlgili Öğretmen Görüşleri Proje, öğrencilerimin gelişimine olumlu katkıda bulunacak. Hiç katılmıyorum Biraz katılıyorum Katılıyorum Oldukça katılıyorum Tamamıyla katılıyorum (%40) (%13) (%47) Proje, velilerimin kişisel gelişimine olumlu katkıda bulunacak. Hiç katılmıyorum Biraz katılıyorum Katılıyorum Oldukça katılıyorum Tamamıyla katılıyorum (%27) (%33) (%40) Proje, okul-öğretmen-aile işbirliğini arttıracak. Hiç katılmıyorum Biraz katılıyorum Katılıyorum Oldukça katılıyorum Tamamıyla katılıyorum (%40) (%27) (%33) Yukarıdaki verilere göre öğretmenlerin proje hakkındaki görüşleri şöyle özetlenebilir. Öğretmenler; o Proje nin çocuklar, veliler ve okul-öğretmen-aile işbirliği için faydalı olacağı fikrine katılmaktadırlar, o En yüksek oranda velilerin kişisel gelişimine faydalı olacağını düşünmektedirler; o Yaklaşık %40 ı, özellikle de çocukların gelişimi ve okul-öğretmen-aile işbirliği ile ilgili projenin faydasını dile getirirken, sadece katıldıklarını belirterek diğerlerine göre ortalama bir yargı belirtmişlerdir. 13

14 Öğretmenlerin Önerileri: Öğretmenlerden 6 sı, anket formundaki öneriler bölümüne aşağıdaki önerilerde bulunmuşlardır. o Veli duyuruları kısa ve açıklayıcı bilgilerle desteklenebilir. o Katılımcı veliler kimi ölçütlere (eğitim, yaş vb.) göre belirlenebilir. o Eğitim programına kimi eklemeler yapılabilir. (Bu öğretmen ile yüz yüze görüşülerek program ile ilgili görüşleri alınmıştır.) o Proje kapsamında bir psikolog ve bir doktorun (psikiyatrist ve nörolog) desteği faydalı olacaktır. o Bu program, çocukların babalarına yönelik de düzenlenmelidir. o Projenin 2. aşamasında (öğretmen uygulamaları aşaması) Proje Ekibi nin sürekli desteği faydalı olacaktır. Çıkış Biletleri: Toplantı sonunda isim bildirilmeden bırakılan bir duygu-bir düşünce yazılı kartlarda, öğretmenlerin tamamına yakının toplantıdan oldukça memnun ayrıldıkları görülmektedir. ERAM dan bir öğretmenin ifadesiyle: Sevgi-bilgi aktarımı. Bu iki duyguyu çok güzel yaşadım. Zaman aktı gitti. Teşekkürler. Öğretmenler toplantı ile ilgili memnuniyetlerini şu ifadelerle bildirmişlerdir: o Yeni kavramlar işittim. o Sorun odaklı bir çalışma idi. o Eğlenceli ve verimliydi. o Sıkıcı/klasik seminerlerden farklıydı. o Kendimi çok değerli hissettim. o Velilere biraz daha yaklaştığımı hissettim. Katılımcılardan 3 ü ise, programın sonuna doğru sıkıldıklarını belirtmişlerdir. 14

15 3.3. SÜREKLİLİK VE GÖNÜLLÜ ÖĞRETMENLER Rehber öğretmenler yanında ERAM dan 2, ATAŞEHİR den 1 öğretmen, oturumlara gözlemci olarak katılmışlardır. Öğretmen- Çıkış Biletleri Beklediğimden daha iyi bir gün oldu. Sıkıcı klasik seminerlerden farklıydı. Konuşmacılara teşekkür ederim. İnşallah yapılacak çalışmalar sonuçta çocuklarımıza faydalı olur. Sıkıcı olacağını düşünmüştüm. Aksine eğlenceli ve verimli geçtiğini düşünüyorum. Umarım veliler tarafından da anlaşılır ve güzel sonuçlar doğurur. Çok teşekkür ederim. Burada sizlerle bulunmaktan, bu etkinliğe katılmaktan mutluluk duydum. Daha önceden öğrendiğim uygulamalı etkinliklerin dışında başka bir tür uygulamalı ve oyunlu öğrenme. Olumlu etki bıraktı. Sıkılmadım. Sevgi - bilgi aktarımı. Bu iki duyguyu çok güzel yaşadım. Zaman aktı gitti. Teşekkürler. Eğlenceli, keyifli bir gündü. Ortam çok sıcaktı. Konuşmalar etkiliydi. Sıkıcı ve uzun değildi. Güzel bir gündü. Teşekkürler. Seminere katıldığım için hiç pişman olmadım. İyi ki gelmişim diyebiliyorum. Dedim bile hatta Çok zevkli zaman geçirdim. Bugün burada olduğum için mutluyum. Özellikle aile eğitimi ile ilgili, çocuğa nasıl yardımcı olabileceğimizi daha iyi anladık. Sizlere de vakıf adına bizlere bu eğitimi verdiğiniz için teşekkür ederim. Özellikle çeşitli aktiviteler düzenlemeniz sizi diğer seminerlerden farklı kıldı. Sabah kalkıp gelmek çok zor oldu ama gelip buradaki paylaşım ve ortamda bulunduğum için mutlu oldum. Ayrıca Ferda hanımla aynı ortamda bulunmak bana pozitif enerji veriyor. Keyif aldım, mutlu oldum, öğrendim. Bu projenin umut verici olduğunu düşünüyorum. Teşekkür ediyorum. Yeni kavramlar işittim. Paylaştıklarımla velilere biraz daha yakınlaştığımı hissettim. Sorun odaklı ve çokça somut bir çalışma. Her şey çok güzeldi. Kendimi çok değerli hissettim. Bizim için yapılan hazırlıklar için teşekkürler. Umarım velilerimiz için de faydalı olur. Zamanın yetersiz olması, sonlara doğru yetiştirme telaşı biraz sıkıntılıydı. Emekleriniz için çok teşekkürler. Bu eğitime katılmaktan ve bu projenin varlığından mutluyum. A.E.P Eğitici El Kitabı nda değişiklikler yapılmalı. İnce düşünceleriniz, hizmetleriniz için teşekkür ederiz. Paylaşımcı olma isteğiniz son derece güzel. Ama bu projenin yararlı ve işlevsel olması için 5 haftan uzun tutulması gerekir. Davranış problemleri olan ve baş edemeyen ailelere yönelik psikoloğa yönlendirme yapılabilir. Düzeyli, eğlenceli ve yararlı bir çalışma. Son saatte fazla teorikti. Sıkılmama sebep oldu. Teşekkürler. Genel olarak güzel bir gün geçirdim. Bildiğimiz konulardı ama hoş bir ortam oldu. Ama sonlara doğru biraz sıkıldım. Teşekkürler. Program çok uzun oldu, iyi başlamasına rağmen. Son iki saatte epey sıkıldım. 15

16 4. BÖLÜM: AİLE EĞİTİMLERİ (I.AŞAMA) 4.1. VELİ DUYURULARI ATAŞEHİR Proje Veli Tanıtım Toplantısı: Tarih: 15 Kasım 2011 Yer: Okul Yemekhanesi Katılımcı Sayısı: 33 (tüm velilerin yaklaşık %35 i) Okulun rehber öğretmeni Aysun Erbaş ın velilere yazılı ve sözlü duyuruları sonrasında okul yemekhanesinde yapılan Tanıtım Toplantısı na Proje ekibi, okul rehber öğretmeni ve veliler katılmıştır. Toplantının sonuna kadar veliler salona alınmıştır. Velilerin çoğunun annelerden oluştuğunu gözleyen babalar, Proje ekibinin de, ilk grupların annelerden oluşacağını belirtmeleri üzerine, toplantıya katılmamayı tercih etmişlerdir. Toplantı sonundaki mevcut veli sayısı, 33 tür. Bu toplantıda, Proje isminin Aile Atölyeleri olması, çocukların meslek edinmelerini sağlayan çalışmaların da atölye olarak ifade edilmesi sebebiyle (mum atölyesi, tekstil atölyesi gibi), velilerde farklı algılara yol açmıştır. Bunun üzerine Proje ekibi tarafından, Proje nin doğrudan çocuklarla değil, velilerle ilgili olduğu ve doğrudan üretim faaliyetlerini kapsamayacağı bilgisi verilmiş; aynı bilgiler ERAM da da velilere iletilmiştir. ERAM Proje Veli Tanıtım Toplantısı: Tarih: 16 Kasım 2011 Yer: Öğretmenler Odası Katılımcı Sayısı: 42 (tüm velilerin yaklaşık %20 si) Okulun rehber öğretmeni Yahya Selçuk un duyuruları sonrasında öğretmenler odasında yapılan tanıtım toplantısına Proje ekibi, okul rehber öğretmeni ve veliler katılmıştır. Bir başka sivil toplum kurumunun projesi için orada bulunan velilere yenileri katılmış, toplantının sonuna kadar veliler salona alınmıştır. Toplantı sonundaki mevcut veli sayısı, 42 dir. 16

17 Her 2 toplantıda da Proje nin amaç ve hedeflerinden, Aile Eğitim Programı nın içeriğinden söz edilmiş; velilerle birlikte oturum saatleri olarak belirlenmiştir OTURUMLAR Başlangıç ve Bitiş Tarihleri: ATAŞEHİR: 22 Kasım Aralık 2011 ERAM: 23 Kasım Aralık 2011 Oturum Sayısı ve Süre: Program, haftada 1 oturum (ATAŞEHİR, Salı günleri; ERAM, Çarşamba günleri); toplam 5 hafta olarak uygulanmıştır. Oturumlar arasında, 3 er saat sürmüştür. Eğitim Programı toplam 15 saat olarak yapılandırılmıştır. Süreç: Aile atölyelerinde düzenlenen eğitim oturumlarının ilkinde katılımcılara; birer dosya içinde not defteri, kalem ve yaka kartları dağıtılmıştır. Program boyunca tüm eğitim malzemeleri (boya, karton, mukavva vb.) Proje tarafından karşılanmıştır. Her hafta, bir önceki haftanın basılı dokümanları velilere dağıtılmıştır. Atölye alanı, bilgisayar destekli sunumlar sırasında U düzenine uygun olarak; oyun, küçük grup ve atölye çalışmalarında ise ihtiyaca göre yeniden şekillendirilerek kullanılmıştır. 17

18 Her 2 okulda da oturumlar süresince, birlikte karar verilen kontrat maddelerine duyarlı davranılmıştır. Oturumlar tam zamanında başlamış, oturumlar sırasında katılımcılar görüşlerini dile getirmekte istekli davranmış ve birbirlerinin görüşlerine saygı göstermişlerdir. Program İçeriği: Proje ekibi tarafından geliştirilen ve Öğretmen Bilgilendirme Toplantısı nda öğretmenlerle paylaşılan Aile Eğitim Programı, uygulama süreci boyunca ve her oturum sonrasında revize edilmiştir. Program geliştirme aşamasında, Özel Eğitim Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Aydan Aydın dan danışmanlık alınmıştır. Aile Eğitim Programı nın her oturumunda, 4 unsurun dengeli bir biçimde dağılımına özen gösterilmiştir. Bunlar: Oyun-Bilgilendirme-Paylaşım-Atölye Çalışması dır. Çalışılan Beceriler Formu (ÇBF) ve paylaşımları, Program ın önemli bir etkinliğidir. ÇBF, öğrencilerin Bireyselleştirilmiş Eğitim Programları ndan (BEP) öğretmenlerce seçilen bazı becerilerin, veliler tarafından evde çocukla birlikte çalışılmasını amaçlayan bir formdur. III. IV. ve V. Oturumlarda, tesadüfi bir sıra ile veliler, ÇBF formları üzerinde yazılı becerileri çocukları ile nasıl çalışabileceklerini Özel Eğitim Uzmanı ve diğer velilerle paylaşabilmişlerdir. Atölye çalışmalarında ise, veliler, Proje nin Rehber Öğretmeni liderliğinde, çocukları için eğitim malzemeleri (sorumluluk tablosu, hafıza kartları) hazırlamışladır. Sorumluluk Tablosu Örnekleri 18

19 Aşağıda, Program ın 5 haftalık içeriği bulunmaktadır. Aile Eğitimi Programı 1.Hafta Masa Özeti: Tanışma Oyunu Okul-Aile İşbirliği Aile Atölyeleri Proje Sunumu Kontrat Etkinliği Beyin Fırtınası ve Özel Eğitimde Haklar Sunumu Çıkış Bileti Etkinliği 4.Hafta ÇBF Paylaşım Problem Davranışlar Sunumu Öfke Balonu: Oyun Hafıza Kartları: Atölye Çalışması 2.Hafta İletişim Oyunu Gelişim Dönemi Özellikleri Sunumu Çalışan Beceriler Formu (ÇBF) Yönerge Sorumluluk Tablosu Ön Hazırlık 5.Hafta Kendini Takip Et: Isınma Oyunu ÇBF Paylaşım Alternatif Eğitim Yöntemleri Sunumu İlgili Kurum ve Kuruluşlar Hakkında Sunum Aile Atölyesi Hatırası: Atölye Çalışması Kontrat Çözümü 3.Hafta ÇBF Paylaşım Uçan Halı: Isınma Oyunu Sorumluluk Tablosu: Atölye Çalışması 4.3. KATILIM Oturumların Katılımcı Sayısı Eğitim Programı süresince, her 2 okulda da, oturumların katılımcı sayısı 10 un altına inmemiştir. 5 oturumdaki toplam katılımcı sayısının aritmetik ortalaması, 2 okulda da, 13 tür. Katılımcı sayısı, Proje Ekibi ve veliler tarafından; oyunlar, atölye etkinlikleri ve sözlü paylaşımlar için oldukça ideal bulunmuştur. TABLO 4: Oturumların Katılımcı Sayısı Veli Sayısı 1. Oturum 2. Oturum 3. Oturum 4. Oturum 5. Oturum ERAM ATAŞEHİR

20 Katılımcı Veli Sayıları ve Devam Çizelgeleri TABLO 5: Aile Eğitim Programına Katılan Veli Sayısı ERAM Katılımcı Sayısı Oturum Sayısı ATAŞEHİR Katılımcı Sayısı 5 oturumun tümüne katılan oturuma katılan oturuma katılan 5-2 oturuma katılan oturuma katılan 3 3 Toplam 18 veli 18 veli Proje kapsamında düzenlenen Aile Eğitim Programı na, 2 iş okulunda toplam 36 veli kayıt olmuştur. Kayıtlar, son oturuma kadar kapatılmamış, isteyen yeni veliler oturumlara dahil edilmiştir. 36 katılımcı, 2 iş okulundaki velilerin yaklaşık %12 sini oluşturmaktadır. Diğer bir ifadeyle, Proje, ilk uygulamalarıyla, pilot 2 okuldaki velilerin %12 sine ulaşabilmiştir. Her 2 okulda da, en az 3 oturuma katılan veli sayısı, ERAM da 13, ATAŞEHİRDE 13 olmak üzere toplam 26 dır. Programın düzenli katılımcı sayısı (en az 4 ve 5 oturuma katılan) ise, ERAM da 8, ATAŞEHİR de 13 tür. Söz konusu 21 veliye, eğitim programı sonunda Katılımcı Belgesi sunulmuştur. Aşağıdaki tablolarda velilerin devam çizelgeleri bulunmaktadır. 20

21 TABLO 6: ERAM Velilerinin Devam Çizelgesi Katılımcı No 1. Oturum 2. Oturum 3. Oturum 4. Oturum 5. Oturum TABLO 7: ATAŞEHİR Velilerinin Devam Çizelgesi Katılımcı No 1. Oturum 2. Oturum 3. Oturum 4. Oturum 5. Oturum

22 4. BÖLÜM: AİLE EĞİTİMLERİ (II.AŞAMA) Başlangıç ve Bitiş Tarihleri: ATAŞEHİR: 20 Mart Nisan 2012 ERAM: (1.Grup) 29 Mart Mayıs 2012, (2.Grup) 18 Nisan Mayıs 2012 Oturum Sayısı ve Süre: Program, haftada 1 gün 80 dakika ve toplam 6 hafta olarak uygulanmıştır. Süreç: Pilot okullarda görev yapan 7 gönüllü öğretmen tarafından 3 ayrı grup şeklinde uygulanan oturumların ilk haftasında ilk dönem çalışmalarında olduğu gibi eğitim materyalleri velilere dağıtılmış, atölye alanları, bilgisayar destekli sunumlar sırasında U düzenine uygun olarak; oyun, küçük grup ve atölye çalışmalarında ise ihtiyaca göre yeniden şekillendirilerek kullanılmıştır. Program İçeriği: Proje ekibi tarafından geliştirilen ve Öğretmen Bilgilendirme Toplantısı nda öğretmenlerle paylaşılan ve ilk dönem uygulamaları yapılan Aile Eğitim Programı, elde edilen veriler doğrultusunda hem içerik hem de süre olarak revize edilmiştir. İkinci dönem yapılacak uygulamaları, okul öğretmenlerinin uygulaması beklendiğinden, oturum süresi 80 dakika ile sınırlandırılmış ve bu sebeple uygulama 6 haftaya uzatılmıştır. Proje kapsamında, her iki okulda görev yapan gönüllü öğretmenler tarafından kendi velilerine uygulanan program revize edilmiş, 6 haftalık Aile Eğitim Programı içeriği aşağıda verilmiştir. 22

23 Aile Eğitimi Programı 1.Hafta 2.Hafta 3.Hafta Masa Özeti: Tanışma Oyunu Kontrat Okul-Aile İşbirliği Aile Atölyeleri Proje Sunumu Özel Eğitimde Haklar Sunumu ÇBF Yönerge Çıkış Bileti Etkinliği Yönerge 4.Hafta Uçan Halı: Isınma Oyunu ÇBF Paylaşım Problem Davranışlar Sunumu Beni Dinle: Isınma Oyunu ÇBF Paylaşım Gelişim Dönemi Özellikleri Sunumu Sorumluluk Tablosu Ön Hazırlık 5.Hafta Öfke Kontrolü: Isınma Oyunu ÇBF Paylaşım Hafıza Kartları ÇBF Paylaşım Sorumluluk Tablosu: Atölye Çalışması 6.Hafta Kendini Takip Et: Oyun Alternatif Terapi Yöntemleri İlgili Kurum ve Kuruluşlar Aile Atölyesi Hatırası Kontrat Çözümü Aile Eğitim Programının, ikinci aşamada uygulanan oturum başlıklarını göstermektedir. 23

24 5. BÖLÜM: VELİ GERİBİLDİRİMLERİ 5.1. BEKLENTİLER (I. Oturum, Kontrat Etkinliği) Veliler Eğitimlere Neden Katıldılar? Aile eğitim programının ilk oturumunda bir Kontrat Etkinliği düzenlenerek, velilerden Eğitim ve Eğitimcilerden Neler Beklediklerini ve Eğitim Sürecinde Kendilerinin Neler Yapacaklarını birer küçük kağıda yazarak ifade etmeleri istenmiştir. Soruların yanıtları, ayrı birer panoda, oturumlar boyunca asılı tutulmuş; son oturumda kontrat çözülerek, beklentilerin ne kadar karşılandığı velilerden sözlü geri bildirimlerle öğrenilmiştir. Aşağıdaki tabloda, velilerin isimsiz olarak bildirdikleri beklentileri sınıflandırılmıştır. TABLO 8: Katılımcıların Eğitimden Beklentileri ERAM ATAŞEHİR TOPLAM Neden Bu Eğitime Katıldınız? (f) (f) (f) Çocuğum için Öğrenmek ve çocuğuma öğretmek, uygulamak için Kendimi geliştirmek, çocuğuma faydalı olmak için Yeni bilgiler edinmek, bilinçlenmek için Çocuğumla iletişim kurmak, iletişim yollarını çoğaltmak için Çocuğumun derslerinde yardımlaşmak için Etrafıma da öğrendiklerimi öğretebilmek için 2-2 Kendimi daha iyi, faydalı hissetmek için 1-1 Evden çıkıp başka düşüncelerden faydalanmak için Çocuğumun meslek öğrenmesi için ERAM dan 11, ATAŞEHİR den 16; Toplam 27 velinin görüşleri alınmıştır. Kimi veliler birden fazla beklenti bildirmiştir. Bazı velilerin birden fazla neden belirttiği, ERAM dan 11, ATAŞEHİR den 16, toplam 27 kişinin geribildirimleri yukarıdaki tabloda sıralanmıştır. Bu tabloya göre, veliler eğitim oturumlarına öncelikli olarak Çocukları için, Öğrendiklerini Çocuklarına Öğretmek, Kendilerini Geliştirerek Çocuklarına Faydalı Olmak ve Yeni Bilgiler Edinmek için katılmaktadırlar. Benim öğrendiklerim çocuğuma ışık olacak. (ATAŞEHİR den bir veli) Tabloda dikkat çekici bir nokta ise, ATAŞEHİR velilerinin, ERAM velilerinden farklı olarak, doğrudan öğrendiklerini öğretmeye - uygulamaya dönük, işlevsel fayda beklentileri oluşudur. 24

25 Veliler Eğitimciden Neler Bekliyorlar? TABLO 9: Katılımcıların Eğitimciden Beklentileri ERAM ATAŞEHİR TOPLAM Eğitimciden Neler Bekliyorsunuz? (f) (f) (f) Bizleri bilgilendirin Moral, motivasyon, destek verin Çocuklarımız ayakları üstünde dursun Çocuklarımızın haklarını koruyun 1-1 Çocuğum meslek edinsin ERAM dan 11, ATAŞEHİR den 16; Toplam 27 velinin görüşleri alınmıştır. Kimi veliler birden fazla beklenti bildirmiştir. Yukarıdaki tabloya göre veliler eğitimcilerden, öncelikli olarak Kendilerini Bilgilendirmelerini beklemektedirler. Bazen kendimi yetersiz hissediyorum. Çocuklarıma yaklaşımımda neler yapabilirim, onları öğrenip, kendimi iyi hissetmemi sağlamanızı istiyorum. (ERAM dan bir veli) Eğitimli, bilgili, neşeli ve başarılı 5 hafta geçirmek istiyorum. (ATAŞEHİR den bir veli) Eksik olduğumuz konularda bizi bilgilendirmenizi istiyorum. Çocuğumun olumsuz davranışlarıyla baş etmenin yollarını öğrenmek istiyorum. Kitaplarda yazılan düz bilgilerle değil de çocuğumun kişiliğine ve karakterine uygun yöntemlerle. (ERAM dan bir veli) Frekans değeri (tekrarı) yüksek diğer bir veri ise, Moral, Motivasyon ve Destek beklentisidir. Çok bunalımda olan kişileriz, biraz eğitim ve moral bekliyoruz. (ATAŞEHİR den bir veli) Sizden dertlerimizi dinlemenizi, biz aşırıya kaçsak da, bıkmadan usanmadan dinlemenizi isteriz. (ERAM dan bir veli) Yeni ufuklar açmanızı, umutlarımızı güçlendirmenizi bekliyoruz. (ATAŞEHİR den bir veli) Tabloda belirtilen diğer beklentiler ise, Çocuklarımız Ayakları Üstünde Durabilsin, Çocuklarımızın Haklarını Koruyun ve Çocuğum Meslek Edinsin dir. Bu beklentiler, diğerlerine göre daha ulaşılması güç ve Proje nin ötesinde beklentilerdir. Sizden çocuklarımızın, sağlıklı çocuklar kadar olmasa bile, hayata tutunmalarını sağlayacak, ayakları üzerinde durup kendilerinin de bir işe yaradıklarını anlamalarını gösterecek kadar eğitmenizi istiyorum (ATAŞEHİR den bir veli) 25

26 5.2. İLK İZLENİMLER (II. Oturum, Çıkış Biletleri) Aile Eğitim Programı nın II. Oturumu sonunda Çıkış Bileti isimli bir uygulama ile velilere oturum sonundaki duygu ve düşünceleri sorulmuş; veliler isimsiz olarak renkli kağıtlara yazdıkları duygu ve düşüncelerini kapalı bir kutuya atarak aile atölyesinden Çıkış Onayı kazanmışlardır. Bu etkinliğe ERAM dan 12, ATAŞEHİR den 14, toplam 26 veli katılmıştır. Aşağıdaki tabloda Proje nin velilerde bıraktığı ilk izlenimler sınıflandırılmıştır. TABLO 10: II. Oturum ve İlk İzlenimler Bir duygu-bir düşünce ERAM (f) ATAŞEHİR (f) TOPLAM (f) Bilgi verdiniz, güzel şeyler öğrendik, çok memnunum Çocuklara sorumluluğu nasıl öğretebilirim onu öğrendim. 2 - Çocuğumun eğitilebilir seviyesinin ne olduğunu öğrendim. 1 - BEP in tam anlamını bilmiyordum, öğrendim. 1 - Pekiştirmenin kelime anlamını öğrendim. 1 - İletişim ile ilgili bilgiler aldık, mutlu olduk. 1 - Bildiğim, unuttuğum şeyleri tekrar ettim Çok mutlu oldum Nefes aldım, kafa dağıttım Bugünü sabırsızlıkla bekledim. 1-1 Bugüne güzel başladım Katılmam kızımı memnun etti Bu tür programlar keşke daha küçükken tanışabilseydim ERAM dan 12, ATAŞEHİR den 14; Toplam 26 velinin görüşleri alınmıştır. Kimi veliler birden fazla izlenim bildirmiştir. İlk izlenimlere göre velilerin %60 a yakını (15 veli) Yeni Bilgiler Öğrenmiştir; %20 si ise (5 veli) Bildikleri, Unuttukları Şeyleri Tekrar Etmiştir. Geri bildirimlere göre veliler, Eğitim Oturumları na katılmaktan çok mutludurlar. Bu programa katıldığım için çok mutluyum. Hayatımda hiç böyle bir ortama katılmamıştım. Sizlerin ilgisi ve güler yüzü beni çok mutlu etti. (ERAM dan bir veli) Çok mutlu oldum. Güzel bir ortam. Herkesin burada olmasını isterim. (ATAŞEHİR den bir veli) Bugünü sabırsızlıkla bekledim. Sizlerin candanlığı; bir şeyleri karşılıklı konuşarak daha eğlenceli hale getiriyoruz. (ERAM dan bir veli) İlk hafta çok eğlendik, ikinci haftayı iple çektik. İkinci haftayı iple çektik. İkinci hafta biraz öğrendik. Fark ettiğim bir şey oldu; çocuklarımın sorumlulukları olduğu ve bunu da gayet iyi yaptıkları. Fark ettirdiğiniz için teşekkür ederim. (ERAM dan bir veli) Bugün buraya katılmam kızımı çok mutlu etti. Şu an onun mutluluğunu bildiğim için onunla paylaşmak beni çok mutlu ediyor. (ATAŞEHİR den bir veli) ERAM daki oturuma gözlemci olarak katılan bir öğretmenin Proje ile ilgili olumlu izlenimleri de dikkat çekicidir. İlk kez benden başka birinin velilerimle ilgilendiğini gördüm. Bu beni çok rahatlattı. Velilerin istekli hale gelmiş olması ve paylaşmalarını profesyonelce yapmaya başlamaları, bu Proje nin yüzde yüz işe yarayacağını gösteriyor. İlk kez, ödevi kabullenen veliler gördüm. (ERAM dan bir öğretmen) (Çıkış biletleri, II. Hafta) 26

27 5.3. DEĞERLENDİRME ANKETİ BULGULARI (IV. OTURUM) Veliler İle İlgili Bilgiler Değerlendirme anketi, Eğitim Programı nın Düzenli Katılımcıları tarafından doldurulmuştur. Anket sorularını, ATAŞEHİR den 12, ERAM dan 10 veli yanıtlamıştır. Ankete katılan tüm veliler, öğrencilerin anneleridir. Annelerin yaş ortalaması ATAŞEHİR de 43, ERAM da 45 tir. Annelerin yaşları arasında değişmektedir. Öğrencilerin yaş ortalaması, ATAŞEHİR de 17, ERAM da 15 tir. Öğrencilerin yaşları arasında değişmektedir. Velilerin %50 si, ilkokul mezunudur. %18 i ise, ya hiç okula gitmemiş ya da 1. sınıfta okulu bırakmıştır. Okuma yazma bilmeyen velilerin anketleri, Değerlendirmeci ile birlikte doldurulmuştur. TABLO 11: Velilerin Eğitim Durumu Eğitim Durumu ERAM ATAŞEHİR Okula gitmemiş 2 - İlkokul 1 terk - 2 İlkokul mezunu 5 6 Lise mezunu 2 3 Yüksek okul mezunu - 1 Üniversite mezunu 1 - ERAM da 10, ATAŞEHİR de 12; Toplam 22 veli ankete katılmıştır. 27

28 Aile Eğitim Programı Likert Değerlendirmesi Ankette velilerden, aşağıdaki 10 cümleyi, 1 den 4 e kadar bir puanlamayla değerlendirmeleri istenmiştir. TABLO 12: Aile Eğitim Programı Likert Değerlendirmesi I: ERAM ve ATAŞEHİR Karşılaştırmalı Yüzdeler ERAM ATAŞEHİR Etkisi olmadı Biraz oldu Oldukça oldu Çok oldu Etkisi olmadı Biraz oldu Oldukça oldu Çok oldu A)Burada öğrendiklerim çocuğumla iletişimimi olumlu yönde geliştirdi. 10% 10% 30% 50% 0% 50% 33% 17% B) Burada öğrendiklerimi uygulamak, çocuğumun gelişimine fayda sağladı. 20% 0% 30% 50% 0% 33% *33% 33% C) Bu program çocuğumun öğretmeniyle ilişkime fayda sağladı. 20% 10% 20% 50% 8% 25% 25% 42% D) Bu program okul-aile işbirliğimizi arttırdı. 10% 20% 40% 30% 17% 25% 17% 42% E) Program sayesinde ben de kendimi geliştirdim. 0% 0% 30% 70% 0% 8% 50% 42% F) Burada yeni bilgiler edindim. 0% 10% 30% 60% 0% 25% 25% 50% G)Buraya gelmek, yeni arkadaşlar edinmemi sağladı. 10% 20% 30% 40% 0% 25% 42% 33% H) Buradaki paylaşımlar, diğer velilerden de öğrenmeme fırsatlar yarattı. 0% 0% 40% 60% 0% 33% 25% 42% I) Buradaki paylaşımlarla, sorunlarımızın "ortak" olduğunu fark etmiştim. 0% 10% 30% 60% 0% 8% 33% 58% İ)Buraya gelmek rahatlamama, moral bulmama sebep oldu. 0% 0% 20% 80% 0% 17% 25% 58% ERAM da 10, ATAŞEHİR de 12; Toplam 22 veli ankete katılmıştır. *Yüzdeler toplamı kimi zaman 99 ya da 101 dir. Oranlar yuvarlanmamıştır. Aşağıda ise, her 2 okulda sorulara verilen yanıtlar birlikte ele alınmıştır. TABLO 13: Aile Eğitim Programı Likert Değerlendirmesi II: ERAM ve ATAŞEHİR Toplam Yüzdeler Olmadı Biraz Oldu Etkisi Oldu Etkisi Oldu A) Burada öğrendiklerim çocuğumla iletişimimi olumlu yönde geliştirdi. 5% 32% 32% 32% B) Burada öğrendiklerimi uygulamak, çocuğumun gelişimine fayda sağladı. 9% 18% 32% 41% C) Bu program çocuğumun öğretmeniyle ilişkime fayda sağladı. 14% 18% 23% 45% D) Bu program okul-aile işbirliğimizi arttırdı. 14% 23% 27% 36% E) Program sayesinde ben de kendimi geliştirdim. 0% 5% 41% 55% F) Burada yeni bilgiler edindim. 0% 18% 27% 55% G)Buraya gelmek, yeni arkadaşlar edinmemi sağladı. 5% 23% 36% 36% H) Buradaki paylaşımlar, diğer velilerden de öğrenmeme fırsatlar yarattı. 0% 18% 32% 50% I) Buradaki paylaşımlarla, sorunlarımızın "ortak" olduğunu fark ettim. 0% 9% 32% 59% İ)Buraya gelmek rahatlamama, moral bulmama sebep oldu. 0% 9% 23% 68% ERAM da 10, ATAŞEHİR de 12; Toplam 22 veli ankete katılmıştır. 1 Etkisi 2 3 Oldukça 4 Çok Yukarıdaki tabloya göre tüm velilerce verilen Oldukça Etkisi Oldu ve Çok Etkisi Oldu yanıt toplamı yüzdece fazla olan ifadeler şunlardır: o Program sayesinde ben de kendimi geliştirdim. (%96) o Buradaki paylaşımlarla, sorunlarımızın "ortak" olduğunu fark ettim. (%91) o Buraya gelmek rahatlamama, moral bulmama sebep oldu. (%91) o Buradaki paylaşımlar, diğer velilerden de öğrenmeme fırsatlar yarattı. (%82) o Burada yeni bilgiler edindim. (%82) 28

29 2 okul karşılaştırıldığında, ERAM daki velilerin eğitimin etkisine yönelik daha olumlu görüşte oldukları görülmektedir. Aşağıdaki veriler de bu fikri destekler niteliktedir. TABLO 14: Velilerin Eğitim ve Eğitimcileri Değerlendirmeleri Eğitimden beklediğinizi buldunuz mu? Evet Beklediğime Yakındı Beklediğimi Bulamadım ERAM %70 %20 %10 ATAŞEHİR %50 %50 - Eğitimcilerden beklediğinizi buldunuz mu? ERAM %90 %10 - ATAŞEHİR %58 %42 - Bu tabloya göre, Eğitimden, ERAM daki veliler %70 oranında, ATAŞEHİR deki veliler %50 oranında; Eğitimcilerden ise, ERAM daki veliler %90 oranında, ATAŞEHİR deki veliler %58 oranında Beklediklerini Bulmuşlardır. Eğitimin 5 haftalık süresi ile ilgili olarak ise, ERAM da velilerin %100 ü daha uzun sürmesini isterken; ATAŞEHİR de %58 i daha uzun sürmesini istemiş, %42 si eğitimin süresini yeterli bulmuştur. Velilerin, 12 si (%55), Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı (BEP) ilk kez Aile Eğitim Programı nda duyduklarını, 5 i (%23), BEP i daha önce duyduklarını ama ne olduğunu bilmediklerini ifade etmişlerdir. TABLO 15: Velilerin BEP le İlgili Geribildirimleri Duymuştum İlk Kez Burada Duydum Ama Ne Olduğunu Biliyordum Bilmiyordum ERAM ATAŞEHİR ERAM da 10, ATAŞEHİR de 12; Toplam 22 veli ankete katılmıştır. 29

30 Aile Eğitim Programının Velilere Kattıkları TABLO 16: Aile Eğitim Programı nın Nitel Değerlendirmesi Program Size Ne Kattı? ERAM ATAŞEHİR Toplam Güzel bilgiler edindim Kendimle ve çocuğumla ilgili çok şey kattı Yanlış bildiklerimin doğrularını öğrendim Çocuğumun eğitimine katkı sağladı Çocuğumla iletişimimde daha bilinçli davranmam gerektiğini anladım. 1-1 Daha sabırlı biri olmam gerektiğini düşünüyorum Çocuklarımla beraber oyunlar oynamaya başladım Bana mutluluk kattı, iyi ki katılmışım Beni motive etti, güç aldım Durağan, rutin ve sıkıcı hayatıma renk kattı. 2-2 Yalnız olmadığımı gördüm Buraya gelmek için her şeyi bırakıyordum. 1-1 Kafam boşaldı Okumama bile faydası oldu. 1-1 ERAM da 10, ATAŞEHİR de 12; Toplam 22 veli ankete katılmıştır. Kimi veliler birden fazla katkı bildirmiştir. Yukarıdaki tabloda geribildirimler 3 farklı renkte verilmiştir. Mavi renkteki geribildirimler, Bilgilenme ve Bilinçlenme ile ilgilidir. Kırmızı renktekiler, Moral-Motivasyon ve Destek ile ilgilidir. Son geribildirim ise, doğrudan Kişisel Gelişim ile ilgilidir SÖZLÜ GERİBİLDİRİMLER (V. OTURUM) Hem güldük, hem ağladık; hatırladık birçok şeyi. Çocuk olduk, büyük olduk. Oyunlarda uçtuk, tren gibi sıralandık. Duygularımızı bilgi ile besledik. Çevremiz de çok mutlu oldu, eşimiz çocuğumuz da. (ERAM dan bir veli) 21 Aralık ta ERAM İş Okulu ndaki son oturumda velilere Program ile ilgili görüşleri sorulmuştur. Basın Toplantısı na katılmak üzere ATAŞEHİR den de katılımcıların bulunduğu güne ait sözlü geribildirimler, aşağıdaki başlıklar altında değerlendirilmiştir. İlk Kez Böyle Bir Programa Katıldılar Annelerle hiç böyle Projeler yapılmıyor. (ERAM dan bir veli) Öğrendiler Bilmediğim, arayıp da bulamadığım bilgiler öğrendim. (ERAM dan bir veli) Bilgilendik, ilk kez duyduğumuz şeyler oldu. (ERAM dan bir veli) Çocuklarına Sorumluluk Vermeye Başladılar Sorumluluk tablosu ile çok büyük gelişme yaşadık. Çok mutluyum, çocuğumun becerileri gelişti. (ERAM dan bir veli) Çocuklarımız biraz daha fazla sorumluluk almaya başladı. (ATAŞEHİR den bir veli) 30

31 Çok mutlu olduk. Demek ki başarabiliyormuşuz. Ben çocuğum engelli diye ona bir şey yaptırmıyordum. Şu anda yatağını topluyor, dişlerini fırçalıyor, pijamalarını katlıyor; gönüllü olarak. (ERAM dan bir veli) Çok koruyucu anne idik. Şimdi çocukla beraber yapar hale geldik. ( ATAŞEHİR den ERAM a gelen veliler) Eskiden ben getiriyordum tabağı ama şimdi getirir misin diyorum. O sorumluluğu onlara veriyorum. O kadar umutsuzduk ki, onların elleri kolları olmuştuk. Geç de olsa onlara sorumluluk veriyoruz. Alışkanlık nasıl kazandırılır bunu öğrendik. Hayır sen çöz, ben düğmelerim dedi mantosunu. Bu benim için en büyük ödül. (ERAM dan bir veli) Bir öğrenci yanıma geldi. Senin yüzünden her sabah yatak toplamak zorunda kalıyorum dedi. Memnun değil misin dedim, Memnunum dedi. (Proje Koordinatörü) Çocukları İle İletişimleri Gelişti Çok güzel 5 hafta geçirdik; bizler de çocuklarımızın bir öğretmeni olduk. Benim ki hafıza kartlarına bayıldı. Her gün oynuyoruz birlikte. (ERAM dan bir veli) 2 çocuğum da hafıza kartlarını paylaşamadılar. Her akşam birlikte oynuyorlar. Hatta kendileri de farklı resimler yapıyorlar. (ATAŞEHİR den bir veli) Ev işleri ile çok kasıyorduk kendimizi; buraya gelince ne yapıyoruz biz dedik, ütüyü bırakıp çocuğumuzla oynamak daha önemli. Bunu fark ettik. (ERAM dan bir veli) Özel Eğitimin Önemini Anladılar Özel eğitimin ne kadar gerekli ve önemli olduğunu, Proje deki özel eğitimcimizin söyledikleri ile daha da iyi anladım. (ERAM dan bir veli) Sosyalleştiler, Mutlu Oldular Biz koşarak geldik; çarşambaları iple çektik. İlk başta 5 dakika durur kaçarız diyorduk ama bir türlü ayrılamadık. (ERAM-Okul/Aile Birliği velisi) Ağzımıza bir parmak bal çalınmış gibi oldu, az oldu. (ERAM dan bir veli) Yetmiyor, bitince bir ara versek de devam etsek diyoruz. Haftada 2-3 kez olsun. Devamı olacak mı? (ERAM dan bir veli) Çarşamba mutlaka gitmem lazım, seminerim var, orada ben çok mutluyum diyorum. (ERAM dan bir veli) Sıkıntılardan uzak kaldık. Sosyalleştik. (ATAŞEHİR den bir veli) Burada eğitim, bilgi ve neşe vardı. (ERAM dan bir veli) Hem güldük, hem ağladık; hatırladık birçok şeyi. Çocuk olduk, büyük olduk. Oyunlarda uçtuk, tren gibi sıralandık. Duygularımızı bilgi ile besledik. Çevremiz de çok mutlu oldu, eşimiz çocuğumuz da. (ERAM dan bir veli) Birbirlerine Yakınlaştılar Bizi en çok buradaki veliler anlıyor. (ERAM dan bir veli) Önemsendiklerini Düşündüler Bizlere acımayıp bizleri mutlu ettiniz; bizleri önemsediğiniz için teşekkür ederim. (ERAM dan bir veli) Ben size çok teşekkür ediyorum. Yaptıklarınızın çok önemli olduğunu düşünüyorum. Önemsenmek çok güzel. (ERAM dan bir veli) Kendimi önemli hissediyorum. Birilerinin biz özürlü annelerini de düşündüğünü görmek beni sevindiriyor. (ERAM dan bir veli) Yeniden Umutlandılar Umudu kestiğim bir anda böyle bir proje yaşantıma girdi. (ERAM dan bir veli) Moral buldum, bizi bilgilendirdi, bize enerji verdi, güç kazandık. Bunu çocuklarımıza yansıtmaya çalışıyoruz. (ERAM dan bir veli) 31

32 Proje den güç aldık, moral bulduk. (ATAŞEHİR den bir veli) Artık bir şey yapamıyorum dediğim an, desteklendik, yönlendirildik, umutlandık. Çocuklar için de birçok şey yaptık. İnşallah devamı gelir. (ATAŞEHİR den bir veli) Kendileri de Gelişti Hiçbir sosyal yaşantısı olmayan anneleriz. Okul-bireysel eğitim-ev. Burada çok güzel şeyler yaşadık. Mesela ben ilk oturum çok çekingendim, çizemem-kesemem-yapamam; şimdi açıldım, bakın neler çizdim (ERAM dan bir veli) Yansıttılar Zamanı geldikçe öğrendiklerimizi paylaştık. (ERAM dan bir veli) Arkadaşlarımıza keşke sen de katılsan diyoruz. (ERAM dan bir veli) Gözümüz aralandı, mutluluğumuz çocuğumuza da yansıdı (ERAM dan bir veli) Hem öğrendik hem eğlendik. Çocuklara da çok faydası oldu. Çevreye bile faydası oldu. (ERAM dan bir veli) 32

33 6. BÖLÜM: ÖĞRETMEN GERİBİLDİRİMLERİ Projenin sürdürülebilirliğinin gözlenmesine yönelik planlanan ikinci dönem uygulamaları, 19 Kasım 2011 tarihinde yapılan öğretmen paylaşım toplantısına katılan 7 gönüllü öğretmen tarafından desteklenmiştir. Bu öğretmenlerden 4 ü ATAŞEHİR, diğer 3 ü ise ERAM da görev yapmaktadır. Uygulamaları yapan öğretmenlerin, demografik özellikleri ve Proje ile ilgili geribildirimleri aşağıda aktarılmıştır: Yaş: Aile Eğitim Programı nı uygulayan öğretmenlerin yaş ortalaması 39 dur. Cinsiyet: Öğretmenlerin 4 ü kadın, 3 ü erkektir. Mesleki Bilgiler: Öğretmenlerin, meslek deneyimi ortalaması 16 yıl, özel eğitim deneyimi ortalaması 9 yıldır. Öğretmenlerin, %42 si Özel Eğitim, %58 i Branş öğretmenidir. Öğretmenlerden, 4 ü (%57) daha önce aile eğitimi yaptıklarını belirtmiştir. 33

34 TABLO 17: Öğretmenlerin Program İçeriği Değerlendirmesi Eğitim programı içeriği yeterliydi. Evet Hayır Toplam ERAM ATAŞEHİR Hiçbir program veya eğitim mükemmel değildir. Bu nedenle sürekli gelişime açık olarak planlanmalı. Sizin hazırladığınız bu programında bu yönünün olması onu güçlü kılıyor. (ERAM dan bir öğretmenin önerisi) TABLO 18: Öğretmenlerin Uygulama Süresini Değerlendirmesi Eğitim programı hafta olarak yeterliydi. Evet Hayır Toplam ERAM ATAŞEHİR TABLO 19: Öğretmenlerin Eğitici El Kitabını Değerlendirmesi Kitapçık, açık, anlaşılır ve iyi yapılandırılmıştı. Evet Hayır Toplam ERAM ATAŞEHİR Özellikle bir hafta sonra yapılacak olan etkinlikler ile ilgili olarak, veliden istenen çalışma ve materyaller, bir hafta öncesinin hemen girişinde verilirse daha dikkat çekici olur diye düşünüyorum. (ERAM dan bir öğretmenin önerisi) 34

35 TABLO 20: Öğretmenlerin Paylaşım Toplantısı Değerlendirmesi Öğretmen eğitimi faydalı oldu. Evet Hayır Toplam ERAM ATAŞEHİR TABLO 21: Öğretmenlerin Süpervizyon Desteği Değerlendirmesi Süpervizyon desteği işime yaradı. Evet Hayır Toplam ERAM ATAŞEHİR TABLO 22: Öğretmenlerin Projenin Sürdürülebilirliğini Değerlendirmesi Proje yaygınlaştırılmalı mı? Evet Hayır Toplam ERAM ATAŞEHİR Bu çalışmanın her okul bünyesinde gerçekleştirilebileceğini hep birlikte gördük, kesinlikle yaygınlaştırılmalı Evet, kesinlikle (ERAM dan öğretmen geribildirimleri) Yapılan bu çalışmanın Milli Eğitim tarafından programa konularak diğer özel eğitim okullarında da yaygınlaştırılması gereklidir. Bu program uygulamaları MEB tarafından takip edilmelidir. (ATAŞEHİR den bir öğretmen geribildirimi) 35

36 7. BÖLÜM: GÖRÜNÜRLÜK ÇALIŞMALARI 7.1. TAKVİM ÇALIŞMASI Proje kapsamında, Aralık ayı içinde tamamlanan bir takvim çalışması gerçekleştirilmiştir. Okul Aile Elele Birlikte Hedefe YÖRET 2012 isimli takvim çalışmasında her ay, Proje nin bir hedefine yer verilmiştir. Pilot Okullar daki çocukların çizdikleri resimlerle süslenen, 1500 adet basılan ve doğrudan konu ile ilgili kurum ve kuruluşlara dağıtılmaya başlanan takvimlerin, Proje nin görünürlüğüne önemli bir katkı sağladığı düşünülmektedir ARALIK 2011 BASIN TOPLANTISI Velilere Katılım Belgeleri nin dağıtıldığı 21 Aralık 2011 günü, Eram Fatih İş Okulu nda bir de Basın Toplantısı düzenlenmiştir. Toplantıya, İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü Özel Eğitim Hizmetleri Şube Müdürü Halis Kuralay, Fatih İlçe Milli Eğitim Müdürü Şeref Çalışır, Fatih İlçesi Rehberlik ve Araştırma Merkezi Müdürü Muharrem Dansuk, ERAM İş Okulu Müdürü Önder Abdik, Hollanda Konsolosluğu temsilcisi Leyla Barlas, YÖRET Vakfı Başkanı Nüket Atalay, ERAM ve ATAŞEHİR velileri, Proje Ekibi, Rehber Öğretmenler, Radikal Gazetesi nden bir gazeteci katılmıştır. 36

37 Aileleri ve kurumları bir araya getiren bu toplantı, Proje nin sürdürülebilirliği ile ilgili önemli adımların atılmasını sağlamıştır. Fatih İlçe Milli Eğitim Müdürü Şeref Çalışır, Proje ile ilgili olarak şöyle demiştir: Proje için sizi kutluyoruz. Bakanlığımızın yapmak istediği şeyi, bu Proje ile gerçekleştirmiş oldunuz. Eğitime velileri de katmış oldunuz. Fatih İlçesi Rehberlik ve Araştırma Merkezi Müdürü Muharrem Dansuk a göre de Proje önemli bir ihtiyaca cevap vermektedir. Bizler çokça öğretmenlere yönelik çalışmalar yapıyoruz ama aileler çok büyük bir eksiklik. Tüm velilere ulaşmamız çok zor. Ancak PDR leri bu konuda destekleyebiliyoruz. Ataşehir İş Okulu Rehber Öğretmeni ne göre, rehber öğretmenlerin de desteğe ihtiyacı vardır. Ben ilk kez bir özel eğitim okulunda çalışıyorum. Aile eğitimleri ile ilgili dokümanlar elimde yoktu. Örnek eğitimlere baktığımda, onların çok teorik olduğunu gördüm. Bu programda ise, anneyi de işin içine katıyorlar, mutlu olmasını sağlıyorlar. İyi ki YÖRET Pilot Okul olarak bizi seçmiş. Proje nin mali destekçisi Hollanda Konsolosluğu temsilcisi Leyla Barlas a göre ise sürdürülebilirlik çok önemlidir. Burada söylenenler beni çok sevindirdi. Fakat bizim için sürdürülebilirlik çok önemli. Herkesin heyecanından anladım ki bu Proje sürecek. Bu toplantının paylaşılan diğer önemli konusu ise, velilerin Proje ile birlikte çocuklarına daha fazla güvendikleri ve sorumluluk verdiklerini dile getiren geribildirimleridir. İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü Özel Eğitim Hizmetleri Şube Müdürü Halis Kuralay, velilere Kaçırdığınız otobüslere değil, gelecek otobüse bakın. Güvenip, fırsat verip talep edin. mesajını vermiştir. Fatih İlçe Milli Eğitim Müdürü Şeref Çalışır, Hayata tutunmak her an, her yaşta önemli. Burada, bu Proje ile ailelerin umutlandıklarını görüyorum. Önceden, çok fazla koruyucu aileler iken çocuklara da sorumluluk vermeye başladıklarını söylediler. Bu çok önemli. demiştir. Fatih İlçesi Rehberlik ve Araştırma Merkezi Müdürü Muharrem Dansuk ise aynı fikirde olduğunu bildirerek şunları söylemiştir: Biz çocuklarımızın ön kabulle yapamayacaklarını düşündük. Onun yapmasına fırsat verdiğimiz her an, bir yük kalktı omzumuzdan; balık tutmasını öğrendi çocuklarımız. Veliler bu toplantıyı, aynı zamanda hakları ile bilgilenme fırsatı olarak da görmüş ve yetkililere sorular sormuşlardır. Fatih İlçe Milli Eğitim Müdürü Şeref Çalışır, Özel eğitim hakkınız. Bizi uyarın ve haklarınızı talep edin! diyerek velileri desteklemiştir. Toplantı sonrasında katılan Radikal gazetesi temsilcisi tarafından bir haber yayınlanmıştır. 37

38 7.3. RADİKAL GAZETESİ HABERİ ( ) Anne eğitimiyle değişen hayatlar "Pijamalarını kendi giyiyor, düğmesini ilikliyor, yemeğini kendi yiyebiliyor." Yorgun gözleri sevinçle ışıldayan anneler anlatıyor... İSTANBUL- Pijama giymek, yatak toplamak, yemek yemek.. Sıradan gibi görünen bu eylemler, zihinsel engelli çocukları olan anneler için büyük bir adım. Bu adımı atabilmelerinin sebebi ise Yüksek Öğrenimde Rehberliği Tanıtma ve Rehber Yetiştirme Vakfı nın (YÖRET) annelere verdikleri eğitim. YÖRET Vakfı, İstanbul İl Milli Eğitim Özel Eğitim Şube Müdürlüğü yle kasım ayında Okul Aile İşbirliği Aile Atölyeleri isimli bir proje başlattı. Hollanda Başkonsolosluğu nun katkılarıyla yürütülen çalışmada hafif ve orta düzeyde zihinsel öğrenme yetersizliği olanların eğitim aldığı iş okulları proje kapsamına alındı. Kentteki 13 okuldan önce Fatih ve Ataşehir deki iş okullarında, 33 anneye aile programı uygulandı. Anneler kendi deyişleriyle her şeyi akışına bırakmışken, aldıkları eğitimle koruyucu anne olmaktan çıkıp katılımcı anne oldular. 40 yaşındaki Nurdan Sezer in iki engelli çocuğu var. Kızı Edanur 16 oğlu Hakan 12 yaşında: Çok zorluk yaşadık. Yıprandık, dışlandık. Diğer çocukların, ailelerinin tutumu çok yordu bizi. Kimse kızımın yanında oturmak istemiyordu. YÖRET in verdiği eğitimle her şey daha da güzelleşti. Kızımla daha iyi iletişim kurduğum için 5 haftada bile bir sürü şey değişti. Hırçınlığı azaldı, yatağını kendi topluyor, pijamasını katlıyor. Kendi hayatını sürdürmesi adına bir şeyler öğretebiliyorum, eskisi gibi onun yerine ben yapmıyorum artık. Sorumluluk vermek Nevin Turhan da Çok mutlu oldum. Yapamaz diyorken sorumluluk vermek gerektiğini öğrendim. Eğitim hem bize hem çocuklara çok iyi geldi derken Yasemin Hatun bir farkın altını çiziyor: Projeler genellikle çocuklara yönelik oluyor. Bunda hem çocuklarımıza yararlı olduk hem bizler çok şey öğrendik &CategoryID= ULUSLARARASI KATILIMLI I.ULUSAL DİSİPLİNLERARASI ERKEN MÜDAHALE KONGRESİ (UDEMKO) Özel Eğitimciler Derneği tarafından, Şubat tarihleri arasında, özel gereksinimli ya da risk altında olan çocuklar ve ailelerine yönelik erken müdahale/eğitim çalışmalarını kapsayan, uluslararası katılımlı bir erken müdahale kongresi düzenlenmiştir. Proje, Özel Eğitim Uzmanı Ahmet Yalçın Hocaoğlu ve Proje Koordinatörü Deniz Özdikmenli tarafından bu kongrede sunulmak üzere İş Okullarında MEB-YÖRET Vakfı İşbirliği İle Gerçekleştirilen Bir Model Denemesi: Okul-Aile İşbirliği Aile Atölyeleri Projesi isimli bir bildiri özeti gönderilmiştir. Kabul edilen bildiri, 3 Şubat 2012 tarihinde Antalya da sözlü olarak sunulmuştur. Bildiri metni raporun ekler bölümünde paylaşılmıştır. 38

39 HAZİRAN 2012 PROJE KAPANIŞ DEĞERLENDİRME TOPLANTISI Proje çıktılarının, ortaklar ve kamuoyu ile paylaşımının hedeflendiği kapanış ve değerlendirme toplantısı 25 Haziran 2012 günü Beşiktaş Öğretmenevi nde gerçekleştirildi. Toplantıya, İl Milli Eğitim Müdür Yardımcısı, Hollanda Başkonsolosluğu temsilcisi, proje kapsamında eğitim uygulamalarının yapıldığı 2 okulun idari kadro ve eğitimcileri, YÖRET Vakfı temsilcileri, proje ekibi ile veliler ve öğrencilerden oluşan 40 kişilik konuk grubu katılmıştır. Proje süreci ve değerlendirme sonuçlarının aktarıldığı toplantıda, ihtiyaca uygun geliştirilen Aile Eğitim Programı ile velilerin, yeni bilgiler edindikleri, yapılan atölye çalışmalarıyla motivasyon kazandıkları ve çocuklarıyla iletişimlerinin olumlu yönde arttığının belirlendiği hem anket yüzdeleri hem de saha deneyimlerini aktaran katılımcılar tarafından ifade edilmiştir. 39