Bilim ve Araş,rma Temel Kavramlar

Transkript

1 Bilim ve Araş,rma Temel Kavramlar

2 Bilim Bilim, bilgi üretmenin bir yolu Bilim kelimesini duyunca aklınıza ilk gelenler neler? ü Test tüpleri ü Laboratuvarlar ü Bilgisayarlar ü Uzay roketleri ü Beyaz önlükle laboratuvarda çalışan insanlar Doğa bilimleri (biyoloji, kimya, fizik vb.) 2 Kaynak: Neuman, 2008, s. 10, 17

3 Bilim Sosyal bilimler ü Antropoloji ü Psikoloji ü Siyaset bilimi ü Sosyoloji vb. İnsanların incelenmesi 3 Kaynak: Neuman, 2008, s. 10, 17

4 Bilimin özellikleri Gözlemsel Deneyci Ampirizm (Deneycilik) Tümdengelim (Özelin bilgisini genel yargılardan çıkarmak,r. Toplumsal değişmenin çok hızlı olduğu dönemlerde suç oranı artar.) Akli Akılcı Rasyonalizm (Bilginin akla ve düşünceye dayandığını, akılda gerçekliğin bilgisini veren, önsel bilgiler bulunduğunu savunan akımdır.) Tümevarım (Gözlenen tek tek olgulardan yola çıkarak genel yargılara ulaşmak,r. Ornek: Gözlediğim Seyrek köyünde köyden kente göç oranı azdır) 4

5 Bilimsel topluluk Bilimi gerçekleşzren kişilerin oluşturduğu topluluk ü Araş,rmacılar ü Bilimciler Bilimsel topluluğun üre[ği bilgiler akademik kitaplarda ya da akademik dergi makalelerinde yayınlanmakta 5 Kaynak: Neuman, 2008, s , 17

6 Bilimsel topluluğun normları: Evrensellik Araş,rmanın, araş,rmayı yapana, araş,rmanın yapıldığı üniversiteye, ülkeye bakmadan değerlendirilmesi, yargılanması ü Genç/yaşlı, kadın/erkek ü Harvard Üniversitesi / Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi 6 Kaynak: Neuman, 2008, s

7 Bilimsel topluluğun normları: Örgütlü şüphecilik Bilimcilerin eleşzrmeden yeni bilgi ve kanıtları kabul etmemesi, sorgulaması Araş,rmaları enine boyuna incelemeleri, özensiz davranmamaları 7 Kaynak: Neuman, 2008, s. 16

8 Bilimsel topluluğun normları: Tarafsızlık ObjekZflik Yansız ve yeni fikirlere açık olmalı Belli bir düşünce ya da bakış açısına adanmamaları Kendi bulduklarına karşıt kanıtları kabul etmeli 8 Kaynak: Neuman, 2008, s. 16

9 Bilimsel topluluğun normları: Paylaşımcılık Bilimsel bilgi herkese ai[r Bilimsel bilgiyi başkalarıyla paylaşma Açık erişim Araş,rmanın yürütülme biçimi ayrın,lı olarak tanımlanmalı Kar amacı varsa? 9 Kaynak: Neuman, 2008, s. 16

10 Bilimsel topluluğun normları: Dürüstlük Araş,rmanın yürütülmesi ve rapor hazırlanması sırasında dürüstlük Bilimsel araş,rmada sahtekarlık ve aldatmaya yer yok! 10 Kaynak: Neuman, 2008, s. 16

11 Bilimsel topluluğun normları: Uygulama Bir araş,rmacı yap,ğı araş,rmayı tamamladı ve araş,rma konusu ile ilgili bir dergiye gönderdi. Dergi editörü makaleyi konu ile ilgili uzman kişilere değerlendirmeleri için gönderir. Hakemler yazarı, yazar hakemleri bilmez. Bu durum bilimsel topluluğun hangi normunu sağlamak için olabilir? 11 Kaynak: Neuman, 2008, s

12 Bilimsel düşünce, bilimsel tutum Bilimsel topluluğun normlarını benimseme, normlara uygun davranma ü Şüpheci ü Tarafsız ü Dürüst ü ObjekZf ü Paylaşımcı ü EleşZrel ü Yara,cı ü SistemaZk 12 Kaynak: Neuman, 2008, s , 19

13 Kuram Bilimsel bilgi kuramlar halinde düzenlenir Dünyanın nasıl işlediğini anlamak için oluşturulur Aslında gazete makaleleri, haber raporları, tar,şma programları kuram içerir ü Yetersiz eğizmin yoksulluğa yol aç,ğı ü Geleneksel ahlaki değerlerdeki düşüşün daha yüksek suç oranlarına neden olduğu Test edilebilir ve sürekli değişir, gelişir, büyür Kuramlar, kavramların birbiri ile ilişkili olup olmadığını, eğer ilişkili ise nasıl bir ilişkinin söz konusu olduğunu söylerler 13 Kaynak: Neuman, 2008, s. 11, 76-77, 79, 87

14 Toplumsal kuram Toplumsal dünyanın bir haritası Toplumsal dünya hakkındaki bilgileri özetleyen ve düzenleyen birbirine bağlı fikirler sistemi İnsanların dünyadaki karmaşıklığı gözönünde canlandırabilmesine yardım eder ve olayların neden gerçekleşzğini açıklar 14 Kaynak: Neuman, 2008, s. 12

15 Sorun çözmenin dayanakları Sorun çözmek için tek yol bilim mi? Günlük yaşan,mızda karşılaş,ğımız sorunları nasıl çözüyoruz? ü Gelenekler ü Hukuk ü Otorite ü Bireysel deneyimler ü Medya ü Sağduyu ü Bilim 15 Kaynak: Neuman, 2008, s. 3

16 Sorun çözmenin dayanakları: Otorite Otorite konumundaki biri söylediği için ya da otorite bir yayında yer aldığı için birşeyin doğru olduğunu kabul etmek ü Anne-baba, öğretmen, uzmanlar ü Birşey öğrenmenin hızlı, basit ve ucuz yolu Otoritelere çok fazla güvenmek? Uzmanı oldukları alan yerine çok az bildikleri alanlar üzerine konuşabilirler! Belli bir alanda uzman olan bir kişinin her konuda uzman sanılması J 16 Kaynak: Neuman, 2008, s. 4-5

17 Sorun çözmenin dayanakları: Gelenekler Geçmişin otoritesi Geleneksel bilgi Bir şeyin doğruluğunu eskiden beri böyle olageldiği için kabul etmek Önyargı! 17 Kaynak: Neuman, 2008, s. 5

18 Sorun çözmenin dayanakları: Sağduyu Herkesin bildiği ve man,klı gelen şeyler Ölüm cezasının olmadığı ülkelerde cinayet oranlarının yüksek olması Eğer loto oynarken defalarca kaybederseniz, bir dahaki sefere kazanma şansınızın yüksek olacağı Zıt karakterler birbirini çeker Önyargı, çelişki, hatalı bilgi 18 Kaynak: Neuman, 2008, s. 5-6

19 Sorun çözmenin dayanakları: Medya TV şovları, filmler, gazete ve dergi makaleleri ü Akıl hastası çoğunun şiddet gösterdiği ve tehlikeli olduğu (gerçekte küçük bir yüzdesi) ü Yaşlı insanların çoğunun bunak olduğu (gerçekte çok küçük bir kısmı) ü Bayram günlerindeki kaza sayısı İstaZsZksel bilgileri seçici bir biçimde kullanmak Medyadan öğrenilenlere fazla güvenmemek Ticari kaygı 19 Kaynak: Neuman, 2008, s. 6-7

20 Sorun çözmenin dayanakları: Bireysel deneyimler Kendi gördüklerinize ya da tecrübe e[klerinize inanma Aşırı genelleme ü Üç İzmirli arkadaşım da çok içki içiyor. İzmirliler çok içki içer. Seçici gözlem (Algıda seçicilik, arayıp bulma) ü Kilolu insanların arkadaş canlısı olduğuna inanıyorum. Kilolu insanlarla bir araya gelince farkında olmadan gülümsemelerine, kahkahalarına özel bir dikkat gösteriyorum 20 Kaynak: Neuman, 2008, s. 8-9

21 Sorun çözmenin dayanakları: Bireysel deneyimler Erken bizrme (Kanıt aramayı) ü Günde al, paket sigara içen ve 80 yaşına kadar yaşayan üç kişi tanıyorum. Demek ki çok sigara içenler 80 yaşına kadar yaşar. Hale etkisi ü Harvard Üniversitesi nden bir kişinin hazırladığı bir raporun hatasız olduğunu düşünmek 21 Kaynak: Neuman, 2008, s. 8-9

22 Sorun çözmenin dayanakları Neden BİLİM? ü AlternaZflerine göre daha fazla yapılandırılmış, düzenli ve sistemazk ü Doğru olma olasılığı daha yüksek ü Hatalı olma olasılığı daha az 22 Kaynak: Neuman, 2008, s. 3

23 Sorun çözmenin dayanakları: Uygulama Ev işlerinin cinsiyete göre bölünmesinde, neden kadınlar çamaşır yıkama eğilimindedir? Yüzyıllardır çamaşırı kadınlar yıkamış,r, dolayısıyla bu uzun zamandır olan bir durumun sürmesidir. Erkekler giyim konusuyla kadınlar kadar ilgili değil, bu yüzden çamaşırı çoğunlukla kadınların yıkaması daha akla yatkın. Televizyon reklamları kadınları çoğunlukla çamaşır yıkarken ve bundan zevk alırken gösterir, dolayısıyla kadınlar eğlenceli bulduğu için çamaşır yıkıyor. Uzmanlar, bir ailedeki çocuklar ve diğerlerinin bakımına ve fiziksel görünüme yönelik kadınsı odaklanmanın parçası olarak kız çocuklara elbise seçme, onarma ve temizlemenin öğrezldiğini söylemekte. Kadınlar, çocuklukta hazırlanmaları dolayısıyla çamaşır yıkarlar. Benim annem ve tüm arkadaşlarımın anneleri çamaşır yıkıyordu. Kadın arkadaşlarım kendi erkek arkadaşlarının çamaşırını yıkıyordu ve hiçbir zaman bunun tersi olmadı. Kadınların bunu yapması daha doğal geliyor. Kaynak: Neuman, 2008, s

24 Bilimin temel işlevleri Anlama ü Keşfetme (Keşfedici araş,rma) ü Tanımlama (Tanımlayıcı araş,rma) Açıklama ü Açıklayıcı araş,rma Kontrol ü Kontrol etme amaçlı bilimsel polizkalar gelişzrme 24 Kaynak: Neuman, 2008, s. 50

25 Bilimin temel işlevleri: Anlama Yeni bir konu hakkında bilgi sahibi olmak Bir konu ile ilgili araş,rma yapmadan önce o konuyu anlamak şart! ü Ne oldu? (Keşfetme) ü Nasıl oldu? (Tanımlama) ü Kiminle ilgili? (Tanımlama) 1980 li yıllarda AIDS ilk ortaya çık,ğında öncelikle ne olduğu anlaşılmaya çalışıldı (Keşfetme) 25 Kaynak: Neuman, 2008, s

26 Bilimin temel işlevleri: Açıklama NEDEN? ü Bir şeyin olma nedenini bulma 26 Kaynak: Neuman, 2008, s

27 Kaynak: Apaydın, Kutsal ve Atakan, 1994, s. 4; Neuman, 2008, s. 2; Saraçbaşı ve Kutsal, 1986, s. 1-2; Demirhan ve Hamurkaroğlu, 2011, s.25 Araş,rma Herhangi bir konuda sorunları incelemek, sorulara yanıt bulmak için yapılan çalışma Araş,rmanın aşamaları Araş,rma Konusunun Belirlenmesi Araş,rma Problemini Tanımlama Araş,rma Konusuyla İlgili Kaynakların Taranması Hipotezlerin Yazılması Araş,rma Yöntem Ve Modelini Belirleme 27

28 Araş,rma Olayların incelenmesi, bilgilerin toplanması, düzenlenmesi, analiz ve senteze tabi tutulması, yorumlanması, değerlendirilmesi ve anlamlı bilgiler bütünü haline gezrilmesi ü Boşanmanın etkileri ü Çocukları suç işlemeye iten nedenler 28

29 Toplumsal araş,rma Toplumsal hayat ile ilgili bir konuda sorunları incelemek, sorulara bilime dayalı olarak yanıt bulmak için yapılan çalışma Amaç, toplumsal dünya hakkında yeni şeyler öğrenmek Hangi konularda toplumsal araş,rma yapılabilir? ü Çocuk yezşzrmek ü Suç oranını azaltmak ü Ürünlerini satmak ü Dizilerin izlenme oranlarının yüksek olması 29 Kaynak: Neuman, 2008, s. 2-3, 10

30 Toplumsal araş,rma Haber programlarında, dergi ve gazetelerde ü Daha çok TV izleyen çocukların okuma başarılarının daha düşük olduğu, daha fazla davranış sorunu sergiledikleri ü Yaş sınırlaması olan filmleri izleyen çocukların sigara içmeye daha erken başladıkları Önemli noktalar ü Bilimsel temelli bilgi üretmek ü SistemaZk olması ü Araş,rma yöntemlerinin uygulanması 30 Kaynak: Neuman, 2008, s. 2

31 Araş,rma türleri Nicel araş,rma, Nitel araş,rma Temel araş,rma, Uygulamalı araş,rma Keşfedici, Tanımlayıcı, Açıklayıcı 31

32 Bilimsel Araştırmanın Amac ve Çeşitleri Araş,rma türleri: Kütüphane Araş,rmaları Laboratuar Araş,rmaları Gözleme Dayalı Araş,rmalar Anket Araş,rmaları AnaliZk Araş,rmalar Araş,rma - GelişZrme Araş,rmaları 32

33 Araştırmanın Planlanması Bir araş,rmanın planlanmasındaki aşamalar: Fikir üretme Araş,rma konusunun belirlenmesi Araş,rma probleminin belirlenmesi Araş,rma hipotezinin oluşturulması Yöntem Verilerin toplanması, analizi ve değerlendirilmesi Araş,rmanın sunumu 33

34 Araştırmanın Konusu Bir araş,rma konusu şu özellikleri taşımalıdır: Konu yeni ve özgün olmalıdır. Konu anlamlı ve uygulanabilir olmalıdır. Konu bir amac ve hipotez içermelidir. Konu araş,rmacı ve diğer kişiler için ilgi çekici olmalıdır. Konu araş,rmaya ayrılacak zaman içerisinde gerçekleşzrilebilecek nitelikte olmalıdır. 34

35 Veri Çeşitleri ve Veri Toplama Yöntemleri Araş,rmacının problemini çözmek amacıyla kullanabileceği her türlu bilgiye veri denir. Her bilim dalı için veriler farklı olduğundan veri toplama yöntemleri de bilim dallarına göre değişiklik arz eder. Sosyal bilimlerde kullanılan veri toplama yöntemleri: Görüşme Anket Örnekleme Gözlem Belgesel kaynak derlemesi 35

36 ARAŞTIRMANIN TEMEL NİTELİKLERİ 1. Literatürde bulunmayan yeni bilgi toplar. Bu yeni bilgi bireyin bilmediği bir konuda aydınlanmasından en üst düzeyde bilime katkı anlamına gelen yeni kuramların bulunmasına kadar değişen tür ve düzeyde olabilir. 2. Bir şeyi empoze etmeyi değil onu tanımlamayı ve sınamayı amaçlar. 3. Uzmanlık işidir. 4. Dayanıklı bir sonuca varmak amaçlanır. 5. Olabildiğince sayılarla ifade edilebilen veriler toplanır ve sonuçlar da sayılarla ifade edilmeye çalışılır.

37 ARAŞTIRMANIN TEMEL NİTELİKLERİ 6. Araş,rmanın dayanakları kişisel kanılar beğeniler değil, ortak ölçütlere göre herkesçe gözlenebilir ve böylece sınanabilir verilerdir. 7. Yorumsuz olmaz. Toplanan veriler belli bir sistem bütünlüğünde yorumlanmadan kendi başlarına probleme çözüm gezrmezler. 8. Başkalarınca da tekrarlanabilir niteliktedir ve anlam taşır. 9. Önemli tüm süreç ve sonuçları ile rapor edilen bir çalışma bütünüdür.

38 Nicel araş,rma sürecinin aşamaları 1. Konu seçimi 7. Başkalarını bilgilendirme 2. Araş,rma sorusu 6. Verileri yorumlama KURAM 3. Araş,rmanın tasarlanması 5. Verileri analiz etme 4. Veri toplama 38 Kaynak: Neuman, 2008, s. 22

39 Nicel araş,rma sürecinin aşamaları 1. Konu seçimi: Gençleri suç işlemeye iten nedenler 2. Araş,rma sorusu: Kendi ülkelerindeki kültürle güçlü başları olan ve yeni toplum tara:ndan özümsenmemeiş genç yaştaki Doğu Asyalı göçmen erkeklerin çocuk yaşta suç işleme olasılığı, zayıf bağları olup özümsenmiş olanlardan daha mı fazladır? 3. Araş,rma tasarımı ü ü ü Örneklem seçimi Nasıl ölçülecek? Hangi araş,rma tekniği? 39 Kaynak: Neuman, 2008, s. 21

40 Nicel araş,rma örneği Doğruluğu herkes tarafından kabul edilen kesin ve net sonuçları olan nitelikleri gözlemleme işidir William Kandel ve Douglas Massey (2002), ABD ye dış göç oranları yüksek olan Meksika toplulukları incelenmiş 1. Konu seçimi: Genç Meksikalıların ABD de yaşamayı ve çalışmayı umduğu ve ABD ye göç etmeyi hayahn normal akışının bir parçası olarak gördüğü göç kültürü 2. Araş,rma sorusu: Yazarlar Meksika nın ABD ye en çok göçmen veren yerlerinden biri olan Zacatecas eyalekndeki öğrencileri inceledi. Yazarlar, göç etme ve Meksika da okumayı bırakma arzusunu keskren göç etme kültürünü ifade etmek için bir denklem gelişkrdi. KesKrimler, genç bir insanın daha önce göç etmiş diğerleriyle toplumsal bağlarına dayandırılıyordu. 40 Kaynak: Neuman, 2008, s. 28

41 Nicel araş,rma örneği 3. Çalışmanın tasarlanması: AraşHrmacılar bir anket formu kullandı ve başkenme, orta ölçekli bir kenme ve kırsal alandaki ikidüzine başka küçük yerleşimden okullar seçk, ileri düzey teknik okulları ile yüksek okullarda okuyan 6.sınıfla 12.sınıf arasındaki öğrenciye ulaşh. 4. Veri toplama: Öğrenciler, sınıflarda aile üyelerinin toplumsal ve demografik özellikleri (yaş, eğikm düzeyi, meslek, iş yeri, medeni durumu ve hane üyeliği), öğrencinin eğikm geçmişi, okulda ve gündelik işlerde ya da ücretli çalışarak geçirilen süre, öğrencinin babasının ABD ye gidip gitmediği, öğrencinin çekirdek ailesinin ve akrabalarının göç deneyimi ve öğrencinin kendi amaçlarıyla ilgili soruların bulunduğu 5 sayfalık bir anket formunu doldurdu. 41 Kaynak: Neuman, 2008, s. 28

42 Nicel araş,rma örneği 5. Verilerin analiz edilmesi: İstaKsKksel tablolar ve karmaşık istakskksel testler kullanıldı. 6. Verileri yorumlama: ABD de çalışmayı isteme olasılığı ailelerin göçmenlikle ilgisinin daha fazla olmasıyla iskkrarlı biçimde arhyordu. Öğrenciler ve aileler, Meksika da sınıf atlamaya dönük yahrımlarını azaltarak ve göçmenliğe yahrım yaparak ilerleyen yaşlarda fiilen göç etme olasılıklarını arhrıyordu. Yazarlar, ABD de çalışma amacının kadınlarda çok daha düşük olduğu, ama yaşla birlikte arzğı sonucunu elde e[. 7. Başkalarını bilgilendirme: Çalışma sonuçları, American Sociological AssociaKon ın 1999 yılındaki yıllık toplanhsında sunuldu ve daha sonra Social Forces dergisinde yayımlandı. 42 Kaynak: Neuman, 2008, s. 28

43 Nitel araş,rma örneği Sonuçları kişiden kişiye farklılık gösterebilen nitelikleri gözlemleme işidir Sofia Villenas (2001), Kuzey Carolina da küçük bir kasabadaki LaZn kökenli kadınların yaşamlarının incelenmesi 1. Toplumsal benliğin kabul edilmesi: Yazar, Ekvator dan gelen göçmen anne babanın, Los Angeles ta doğan birinci kuşak kızı (Chicana) olduğunu ve Güney Amerika daki And Dağları nın Quechua dilini konuşan halkının dağılmış bir kabilesinin soyundan geldiğini belirtmektedir. LaKn Amerika çalışmaları alanında bir derece aldıktan sonra, Los Angeles ta çid dilli bir İspanyolca öğretmeni olarak çalışh. Kuzey Carolina Üniversitesi nde doktora derecesi için çalışırken, yekşkinler için ikinci dil olarak İngilizce (ESL) kurslarında çid dilli öğretmenlik, otobüs şoförlüğü ve küçük bir Kuzey Carolina kasabasında anne babalar için düzenlenen kurslarda annelere ESL öğretmenliği yaph. 43 Kaynak: Neuman, 2008, s. 29

44 Nitel araş,rma örneği 2. Bir bakış açısı benimseme: Yazar, ırksal ikkdarla ekonomi ve polikka arasındaki bağları incelemek üzere öz-bilinçli bir biçimde ırka dayalı feminist bir bakış açısı benimsedi. Hem ırksal ideolojileri hem de Kuzey Carolina kırsalındaki LaKn kökenli annelerin gündelik deneyimlerini anlamak için kendisini hem LaKn kökenliler topluluğuna hem de İngilizce konuşan profesyoneller topluluğuna dahil ve hariç olarak konumlandırdı. 3. Çalışmanın tasarlanması: Yazarın topluluktaki rolleri, ona aynı zamanda LaKn kökenli ailelerle ve özellikle LaKn kökenli annelerle yakın ilişki kurma olanağı sağladı. İki yıl bıyunca toplumsal olaylara, cemaat toplanhlarına, okul toplanhlarına ve İspanyolca Katolik ayinlerine kahldı. 4. (+5)Veri toplama ve analiz etme: Yazar, 21 LaKn kökenli topluluk üyesinin sözlü yaşam öyküsünü teybe kayde[, bunlar arasında yakın birliktelik içinde bulunduğu 11 anne de yer alıyordu. Kayılımcı gözlemde bulundu ve yerel günlük gazetenin de aralarında bulunduğu kasaba belgeleri ve kamusal yayınları analiz e[. 44 Kaynak: Neuman, 2008, s. 29

45 Nitel araş,rma örneği 6. Verileri yorumlama: Bir çeşit hayırsever ırkçılık içinde Beyaz eğikmciler, sağlık görevlileri ve sosyal hizmet uzmanları, «Amerikalı» (ırksal olarak beyaz ın kodlanmış hali) kadınları üstün ve LaKn kökenli kadınların taklit etmesi gereken modeller olarak, LaKn kökenli anneleri ise eğikmsiz ve geri kalmış maço ailelerin üyesi olarak görüyordu. Oysa LaKn kökenli anneler kendilerini güçlü ve eğikmli, küçük bir Amerikan kasabasında gördüklerinden daha üstün yaşam ilkelerine bağlı olarak görüyordu. Onlar, LaKn kökenli topluluk için çok önemli olan ve ayrıksı bir ahlaki eğikm sağlayan kıvançlı mujeres de hogar (evlerinin kadını) idi. 7. Başkalarını bilgilendirme: Çalışmanın sonuçları, Anthropology and EducaKon Quarterly dergisinde yayımlandı. Villenas ın biyografisi ile feminist yaklaşımının araşhrmasını nasıl etkilediği üzerine bir anlahm da Harvard EdicaKon Review içinde yer aldı 45 Kaynak: Neuman, 2008, s. 29

46 Temel araş,rma Genel bilgiyi ilerletmek Kuramları reddetme ya da destekleme üzerine odaklanır ü Toplumsal dünyanın nasıl işlediği ü Belli olayların gerçekleşmesine nelerin sebep olduğu ü Neden toplumsal ilişkilerin belli bir biçimde olduğu ü Toplumun neden değişzği 46 Kaynak: Neuman, 2008, s

47 Temel araş,rma Doğrudan bir kullanımı yok Acil bir sorunun çözümüne yardımcı olmaz Uygulamalı araş,rmacıların kullandığı araçların çoğunun kaynağı ü Yöntemler ü Kuramlar ü Fikirler Yüzyılı aşkın bir süre önce matemazk alanında yürütülen temel araş,rmalar olmasa günümüzün bilgisayarları (uygulamalı araş,rma) varolamazdı 47 Kaynak: Neuman, 2008, s. 37

48 Uygulamalı araş,rma Belirli problemleri çözmek Kısa vadede kullanılabilecek prazk sonuçlar Hızlı, küçük ölçekli ü Bilimsel ZZzlikten ödün verebilir Karar almak için Uygulamalı araş,rma türleri ü Değerlendirme araş,rması ü Eylem araş,rması ü Toplumsal etki belirleme araş,rması 48 Kaynak: Neuman, 2008, s

49 Değerlendirme araş,rması Bir program ya da polizkanın ne kadar iyi işlediği, amacına ulaşıp ulaşmadığı Birçok kurumun yönezminin bir parçası Tutuklamayı zorunlu hale gezren bir yasal uygulama programı, eşlere yönelik şiddez azal,r mı? Esnek çalışma saatleri programı çalışanların üretkenliğini ar,rır mı? Çıkarlara uygun biçimde uygulanma, çıkarlara uygun sonuç elde etmeye çalışma riski 49 Kaynak: Neuman, 2008, s , 44

50 Eylem araş,rması Araş,rmaya ka,lanların koşullarını ve yaşamlarını iyileşzrmek, toplumsal değişimi kolaylaş,rmak Cinsel tacizi inceleyen feminist bir araş,rmacı ü Cinsel tacizi azaltmak için polizka değişiklikleri yapma önerisi ü Potansiyel kurbanları bilgilendirme ve kendilerini korumalarını sağlama 50 Kaynak: Neuman, 2008, s

51 Toplumsal etki araş,rması Planlanan bir değişikliğin olası sonuçlarını tahmin etmek ü 3.köprünün İstanbul daki yerleşimi nasıl değişzreceğini tahmin etmek ü İstanbul-İzmir arasında açılan yeni yol ile iki şehir arasının 3,5 saate düşmesinin çeşitli açılardan etkilerini tahmin etmek İki türü var: Gereksinim değerlendirmesi, Maliyet-yarar analizi 51 Kaynak: Neuman, 2008, s

52 Araş,rma Türleri: Temel, Uygulamalı Özellik Temel AraşArma Uygulamalı AraşArma Başlıca alıcı kitlesi Bilimsel topluluk Uygulayıcılar, ka,lımcılar, araş,rmacı olmayanlar Değerlendirenler Araş,rmacı meslektaşlar Uygulayıcılar, amirler AraşArmacının bağımsızlığı Yüksek Düşük-orta AraşArmanın LLzliği Çok yüksek Değişir-orta En büyük öncelik Kanıtlanmış gerçek İlgililik Amaç Yeni bilgiler oluşturma PraZk bir sorunu çözme Başarı göstergesi Yayın ve bilgi, bilimciler üzerindeki etkisi Belirli bir sorunu çözmek için doğrudan uygulama 52 Kaynak: Neuman, 2008, s. 40